Porównanie wyników i pracochłonności dwóch metod jesiennych poszukiwań szkodników liściożernych sosny w drzewostanach na terenie Leśnych Kompleksów Promocyjnych Zbigniew Filipek Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych
Zdjęcia pochodzą ze stron RDLP w Poznaniu, Szczecinie i Toruniu 2
W celu porównania metod: obowiązującej do tej pory i metody wprowadzonej IOL na terenach LKP w 2004 roku jesienne poszukiwania zostały przeprowadzone równolegle dwoma sposobami. Zarządzenie Nr 43 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 22 czerwca 2004 r. w sprawie wprowadzenia Instrukcji ochrony lasu. (Z0-02-1/3/2004) Zobowiązuję nadleśniczych nadleśnictw wchodzących w skład Leśnych Kompleksów Promocyjnych do przetestowania jesienią 2004 roku nowej metody jesiennych poszukiwań szkodników pierwotnych sosny, przedstawionej w II części Instrukcji ochrony lasu. Pismem z dnia 24.06.2004 roku DGLP poleciła wykonanie jesiennych poszukiwań nową metodą przedstawioną w IOL oraz dodatkowo na 20% stałych powierzchni kontrolnych metodą tradycyjną w celu dokonania oceny porównawczej obu metod pod kątem ich pracochłonności i wyników. Przeanalizowano następujące elementy: wielkość powierzchni próbnej czas przygotowania do poszukiwań czas poszukiwania znalezione owady ilość szkodników na 1 m2 powierzchni w szt. 3
Leśne Kompleksy Promocyjne stan na 1.04.2005 r. Z. Filipek X X X X X X X 4
Jesienne poszukiwania szkodników pierwotnych sosny przeprowadzone na terenie 12 LKP w roku 2004 Do porównania wybrano typy siedliskowe najczęściej występujące w naszych lasach i podzielono je na dwie grupy Siedliska borowe (Bśw /10 167/, BMśw /547/, BMw /526/) Siedliska lasowe (Lśw /203/, LMśw /1 778/, LMw /99/ 5
Powierzchnie jesiennych poszukiwań wg typów siedliskowych 10 000 8 000 6 000 4 000 2 000 0 LMG LMw LMśw Lśw LG Lwyż Bśw BMśw Bs Bw BMw Bb BMb LMw BMwyż Lw Ol LMwyż LMb Lł 6
Ilość powierzchni porównawczych w LKP 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0 Bory Lubuskie Bory Tucholskie Puszcze Szczecińskie Lasy Mazurskie Puszcza Kozienicka Lasy oliwsko-darżlubskie Puszcza Notecka Lasy Gostynińsko-Włocławskie Lasy Janowskie Puszcza Białowieska Lasy Rychtalskie Lasy Warcińsko Polanowskie 7
Powierzchnia poszukiwań 8
Zestawiono wszystkie powierzchnie wg typów siedliskowych lasu - łącznie 1 207 powierzchni Siedliska borowe próbnych Typ siedliskowy lasu Ilość powierzchni na których przeprowadzono porównania Bśw 833 BMśw 273 BMw 41 Siedliska lasowe Typ siedliskowy lasu Ilość powierzchni na których przeprowadzono porównania Lśw 6 LMśw 51 LMw 3 9
Średnia wielkość powierzchni w poszczególnych metodach (w m2) m2 8,0 7,0 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0 MP M10 10
Przeciętna ilość owadów znalezionych na 1m2 powierzchni 0,90 0,80 0,70 0,60 szt. 0,50 0,40 0,30 0,20 0,10 0,00 MP M10 MP M10 11
Przeciętna ilość owadów w przeliczeniu na 1m2 powierzchni szt. 0,50 0,40 0,30 0,20 0,10 0,00 metoda tradycyjna metoda 10 pow. 12
Wyniki poszukiwań na siedliskach borowych i lasowych (wzrost znajdywanych owadów na 1 m 2 ) Bśw % BMśw % BMw % Borowe % 9 45 123 18 13
Wyniki poszukiwań na grupach siedlisk (wzrost znajdywanych owadów 1 m 2 ) Borowe % Lasowe % Ogółem % 18 33 19 14
Owady na siedliskach borowych G atunek owada % wzrostu B arczatka sosnówka 130 Boreczniki 17 P oproch cetyniak 6 Z awisak borowiec 15 Strzygonia choinówka Osnuja gwiaździsta wyniki jednakowe wyniki jednakowe 15
Owady na siedliskach lasowych Gatunek owada Barczatka sosnówka % wzrostu * Boreczniki 5 Poproch cetyniak 120 Zawisak borowiec wyniki jednakowe Strzygonia choinówka 300 Osnuja gwiaździsta -650 16
Owady na grupach siedlisk Gatunek owada % wzrostu Barczatka sosnówka 100 Boreczniki 22 Poproch cetyniak 15 Zawisak borowiec 15 Strzygonia choinówka wyniki jednakowe Osnuja gwiaździsta wyniki jednakowe 17
Średni czas poszukiwań na 1 powierzchni minuty 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 MP M10 18
Średni czas poszukiwań na powierzchni na siedliskach borowych. Metoda Bśw min. BMśw min. BMw min. B orowe min. MP 47,0 49,0 48,0 48,0 M10 66,0 69,0 120,0 69,0 Wzrost w % 40 41 250 44 19
Średni czas poszukiwań na powierzchni na siedliskach lasowych. Metoda Lśw min. LMśw min. LMw min. Lasowe min. MP 42,0 65,0 48,0 61,0 M10 64,0 83,0 173,0 85,0 Wzrost w % 52 28 360 39 20
Średni czas poszukiwań na powierzchni - ogółem. Metoda Borowe min. Lasowe min. Ogółem min. MP 48,0 61,0 48 M10 69,0 85,0 70 Wzrost w % 44 39 46 21
Zarządzeniem nr 55 z dnia 8.09.2005 r. Dyrektor Generalny LP wprowadził nową metodę do stosowania w nadleśnictwach znajdujących się na terenie LKP. 22
Zarządzenie nr 35 z dnia 7.08.2006 r. wprowadziło w jesiennych poszukiwaniach szkodników pierwotnych sosny metodę 10 powierzchni próbnych, jak również zmodyfikowaną ilość partii kontrolnych. Liczbę partii kontrolnych w nadleśnictwie ustala się w porozumieniu z ZOL i RDLP zależnie od siedliska, wieku i powierzchni drzewostanu, uwzględniając dane historyczne o miejscu i częstotliwości występowania foliofagów. 23
Dziękuję za uwagę Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych Wydział Ochrony Lasu WydziałW ul. Bitwy Warszawskiej 1920 r. nr 3 02-362 Warszawa