Modyfikacja metody jesiennych poszukiwań 2017 r.

Transkrypt

1 Modyfikacja metody jesiennych poszukiwań 2017 r. Piotr Gawęda ZOL Gdańsk

2 Jesienne poszukiwania szkodników pierwotnych sosny Celem jesiennych poszukiwań jest znalezienie zimujących stadiów rozwojowych szkodników sosny, tak aby na podstawie stwierdzonej ich liczebności móc skonstruować właściwą prognozę ich pojawu wiosną. Czy jesteśmy zadowoleni z wyników jesiennych poszukiwań 2

3 Obowiązująca metoda jesiennych poszukiwań Dziesięć przyłożeń ramki o powierzchni 0,5 m 2 w różny sposób w stosunku do 10 drzew, zgodnie z opracowanym schematem. Zbiór materiału uzyskany łącznie z 5 m 2. 3

4 Jak zapamiętać układ ramek wyrażenie kluczowe litery rozwinięcie znaczenie r right po prawej bezpośrednio przy pniu i in front of przed drzewem 1,5 m l left po lewej bezpośrednio przy pniu h head z przodu bezpośrednio przy pniu ol on the left po lewej 1,5 m od pnia or on the right po prawej 1,5 m od pnia Na 1 i 3 narożniku schematu przed przypisaniem kodu liter - najpierw zwrot w kierunku marszu r i l i l i h ol l or

5 5 Jak brzmi wyrażenie kluczowe?

6 r i l i l i h o l l o r Zainteresowani Las Polski nr 19 ( r.) Wskazówki do nowej metody jesiennych poszukiwań 6

7 Trafienie w miejsca zimowania szkodnika Chmurki miejsca zimowania szkodników w większym zagęszczeniu Np. Barczatka sosnówka: (metoda tradycyjna podokapówka : 1994 r.) Zalecenie ZOL 2 drzewa, tam gdzie stwierdzono lot motyla drzewo nr 1 10 gąsienic drzewo nr 2 (obok) 90 gąsienic 1 2 WNIOSEK: Prawdopodobieństwo trafienia w metodzie obowiązującej jest większe. Teoretycznie jest ona lepsza 7

8 Obie metody jesiennych poszukiwań jak może być w praktyce? Np. Barczatka sosnówka Zaobserwowany lot motyla barczatki latem Zalecenie ZOL, aby ściąć drzewo na płachtę jesienią wynik: 40 gąsienic Jesienne poszukiwania (metoda obowiązująca) wynik: 0 gąsienic ZOL: to proszę metodą tradycyjną ( podokapówka ) wynik dobry: 20 sztuk (w ściółce 1/2 stanu z korony) ZOL: to teraz proszę metodą obowiązującą, ale pod nadzorem wynik:? 8

9 Obie metody jesiennych poszukiwań jak może być w praktyce? Np. Barczatka sosnówka Zaobserwowany lot motyla barczatki latem Zalecenie ZOL, aby ściąć drzewo na płachtę jesienią wynik: 40 gąsienic Jesienne poszukiwania (metoda obowiązująca) wynik: 0 gąsienic ZOL: to proszę metodą tradycyjną ( podokapówka ) wynik dobry: 20 sztuk (w ściółce 1/2 stanu z korony) ZOL: to teraz proszę metodą obowiązującą, ale pod nadzorem wynik: 20 gąsienic 9

10 Tradycyjna metoda jesiennych poszukiwań: Wpadki i sposoby naprawcze ZOL Jesień 1991 nie wykryty borecznik zielonożółty poza jednym nadleśnictwem i jednym leśnictwem Wiosna 1992 r. zabieg w 10 nadl. RDLP Toruń i Gdańsk ~ ha ZOL: zalecenie, aby szukać kokonów na obrzeżu drzewostanu oraz szczególnie w płatach mchu. Poprawa znajdowania kokonów Bz od 43 do 94% w udziale znalezionych gatunków boreczników (Nadl. Kaliska). Jesień 1994 r. (0/+ +++ = ha) Wiosna 1995 r. zabieg w 6 nadl. RDLP Toruń i Gdańsk na ha Jesień 1994 nie doszacowany borecznik krzewian (0/+ i + < ha) Wiosna 1995 r. zabieg w 15 nadl. RDLP Toruń i Gdańsk ~ ha 10

11 Historia fakty Metoda obowiązująca jesiennych poszukiwań: od 2004 roku w LKP: porównanie jej z metodą tradycyjną w tych samych drzewostanach. Większa pracochłonność rozrzedzenie sieci partii kontrolnych jesiennych poszukiwań (1 PK na 50 ha w obszarach gradacyjnych) ZOL urealnił liczby krytyczne, aby dawała spójną ocenę zagrożenia z tradycyjną (liczby przyjęte do IOL 2012 r.) Lata zasadniczo wolne od gradacji szkodników pierwotnych poszukiwanych w jesiennych poszukiwaniach (RDLP Gdańsk i Toruń) Od 2010 metoda obowiązuje w lasach w całej Polsce 11

12 Wpadki i sposoby naprawcze ZOL (metoda obowiązująca) Jesień 2010 nie rozpoznane zagrożenie ze strony borecznika sosnowca (najwięcej 5 kokonów na PK) Wiosna 2011 roku zabieg: I generacja ha, II generacja ha w 8 nadleśnictwach RDLP Toruń (ŻERY > 60% na 9752 ha!) 12

13 LITERATURA: S. Kapuściński, Najważniejsze boreczniki sosnowe,1948 E. Górnaś, Boreczniki,

14 Wpadki i sposoby naprawcze ZOL (metoda obowiązująca) Po zabiegach, poszukiwania wykonane w obecności ZOL. W spękaniach kory w szyjach korzeniowych 5 drzew: 200 kokonów Bs otwartych (z 2010 roku) i 400 świeżych - S i E. (Nadl. Włocławek). Zatem liczba krytyczna jaką podał Górnaś: 201 kokonów dla III klasy wieku jest właściwa (~ gdy znajduje się ich rzeczywistą ilość) ZOL stale zaostrzał kryteria do oceny zagrożenia 14

15 Sposoby naprawcze ZOL Do IOL 2012 wprowadzone zapisy: lokowanie dłuższego boku prostokąta schematu jesiennych poszukiwań na obrzeżu drzewostanu oraz przeszukiwanie odziomka od poziomu szyi korzeniowej drzewa Borecznik sosnowiec 99% 15

16 Sposoby naprawcze ZOL Barczatka sosnówka 16

17 Sposoby naprawcze ZOL Barczatka sosnówka Ale to wypaczanie metody 17

18 Pokrycie powierzchni podokapowej przez ramki R = 2,00 m ramek: 1 m x 0,5 m 5 7 Strefa pomijana 4 Drzewo metr 18

19 Rozmieszczenie zimujących owadów 19

20 Wpadki i sposoby naprawcze ZOL (metoda obowiązująca) Jesień 2016 roku nie wszędzie rozpoznane zagrożenie ze strony barczatki sosnówki oraz strzygoni choinówki na 2017 rok 20

21 DLATEGO PROPOZYCJA MODYFIKACJI METODY JESIENNYCH POSZUKIWAŃ 21

22 Założenia do modyfikacji metody jesiennych poszukiwań Uczynić metodę mniej pracochłonną Ująć całą szyję korzeniową i strefę przy pniu Ułatwić transport szablonu do wyznaczania powierzchni Umieścić drzewo wewnątrz obszaru poszukiwania Uprościć metodę Urealnić nadzór nad poszukiwaniami Utrzymać 5 m 2 co nie naruszy tabel zagrożenia w IOL Uwiarygodnić zbiór pracując pod dwoma drzewami Uwzględnić obrzeże drzewostanu Uzależnić wybór drzew na partii kontrolnej od leśniczego 22

23 Szerokość powierzchni do poszukiwania (1 m) i liczba drzew (2) wzorowana na Monitoringu Biologicznym (w modyfikacji materiał spod 2 drzew do jednego pudełka) 23

24 Obszar poszukiwań wokół wybranego jednego drzewa 2,5 m 2 Ale wewnątrz znajduje się powierzchnia przekroju drzewa? 24

25 Obszar poszukiwań wokół wybranego jednego drzewa 2,5 m 2 Dla promienia przekroju drzewa ~ 18 cm pole wynosi 0,1 m 2 25

26 Obszar poszukiwań wokół drzewa zatem winien mieć wymiary zewnętrzne: 2,6 m x 1 m ~ 0,6 m ~ 2,0 m 1,0 m 2,6 m 26

27 5 ramek 1 x 0,5 m ZESTAWIONYCH RAZEM pod jednym drzewem (to modyfikacja). Obszar poszukiwań pod drzewem 2,5 m 3. Dwa drzewa = 5 m 2. 1,0 m 2,6 m 27

28 Ważne zalety modyfikacji metody jesiennych poszukiwań Przeszukanie spękań kory sosny w szyi korzeniowej poniżej poziomu ściółki, a zaniechanie przeszukiwania spękań kory powyżej szyi korzeniowej do wysokości 1,5 m (zbędne w opinii ZOL) zmniejsza pracochłonność, Powierzchnia przeszukiwania 5 m 2 jest mniejsza niż w przypadku tradycyjnej podokapówki, Zmniejszenie w ogóle pracochłonności: 2 drzewa zamiast 10 (przemarsz 35 metrów) przy tej samej powierzchni poszukiwań daje możliwość zwiększenia liczby partii kontrolnych do poszukiwań jeśli jest to wskazane (taka była sugestia z terenu) przy zachowaniu tego samego poziomu kosztów. 28

29 29 Modyfikacja metody jesiennych poszukiwań zyskała akceptację u leśników

30 Dziękuję za uwagę Zespół Ochrony Lasu w Gdańsku ul. Polanki 125/ Gdańsk zolgdansk@lasy.gov.pl tel , fax