Przedmiotowy system oceniania z podstaw przedsiębiorczości I. Podstawy prawne 1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych z dnia 30 kwietnia 2007 r. Dziennik Ustaw z 2007 r. Nr 83 poz. 562 z dnia 11 maja 2007 r. 2. Podstawa programowa z podstaw przedsiębiorczości. 3. Standardy egzaminacyjne publikowane przez MEN 4. Wewnątrzszkolny System Oceniania w X liceum Ogólnokształcącym w Gdyni II. Cele oceny 1. Informowanie ucznia o poziomie osiągnięć edukacyjnych i jego postępach w nauce. 2. Dostarczanie rodzicom i nauczycielowi informacji o postępach oraz trudnościach ucznia 3. UmoŜliwienie nauczycielowi doskonalenia organizacji i metod pracy. 4. Pomoc w samodzielnym planowaniu swojego rozwoju i motywowanie ucznia do dalszej pracy III. Zasady ogólne 1. Oceny wystawione przez nauczyciela są jawne 2. Uczeń w ciągu semestru powinien otrzymać minimum 3 oceny cząstkowe z minimum dwóch róŝnych form pomiaru, systematycznie rozłoŝone w czasie. 3. Uczeń po dłuŝszej nieobecności w szkole (powyŝej dwóch tygodni) ma prawo nie być oceniany przez tydzień (nieobecność związana z chorobą lub innymi sytuacjami losowymi). 4. Prace klasowe są obowiązkowe. Jeśli uczeń opuścił sprawdzian z przyczyn losowych (dłuŝsza nieobecność w szkole), powinien napisać go w terminie uzgodnionym z nauczycielem (w ciągu dwóch tygodni) w przeciwnym przypadku otrzymuje ocenę niedostateczną. 5. Prace klasowe są zapowiedziane, co najmniej tydzień wcześniej i zapisany w dzienniku lekcyjnym. 6. W przypadku nieobecności nauczyciela w dniu zapowiedzianego sprawdzianu, zostaje on przesunięty na kolejną lekcję. 7. Uczeń moŝe zgłosić nieprzygotowanie do lekcji 1 razy w semestrze., które uczeń zgłasza podczas czytania przez nauczyciela listy obecności. Nie dotyczy to zapowiedzianych sprawdzianów. Nieprzygotowanie obejmuje: odpowiedź, kartkówkę, brak zadania domowego, brak zeszytu. 8. Brak lub odpisywanie zadań domowych, korzystanie z niedozwolonych źródeł w czasie prac pisemnych, oddawanie do oceny prac nienapisanych samodzielnie, plagiatów z Internetu równa się ocenie niedostatecznej. 9. Prace pisemne napisane nieczytelnie lub raŝąco nieestetyczne nie podlegają ocenianiu, jeśli uczeń nie ma orzeczenia poradni o dysfunkcjach. (ocena niedostateczna) 10. Termin podania wyników sprawdzianu nie powinien przekraczać dwóch tygodni od czasu jego przeprowadzenia (moŝe być przedłuŝony z powodu nieobecności nauczyciela lub klasy w szkole). 11. Uczeń ma obowiązek prowadzenia zeszytu przedmiotowego. Zeszyt powinien być prowadzony systematycznie. Uczeń, w przypadku nieobecności w szkole powinien zeszyt uzupełnić.
12. Prace pisemne oceniane są wg skali: 0% - 40% niedostateczny 41% - 55% dopuszczający (powyŝej 40% uzyskanych punktów) 56% - 70% dostateczny (powyŝej 55% uzyskanych punktów) 71% - 85% dobry (powyŝej 70% uzyskanych punktów) 86% - 95% bardzo dobry (powyŝej 85% uzyskanych punktów) 96% - 100% celujący (powyŝej 95% uzyskanych punktów) IV. Narzędzia i formy pomiaru 1. Praca klasowa praca samodzielna w formie pisemnej obejmująca wiadomości dotyczące jednego działu, trwająca max.45 min., lub prace sprawdzające: półroczna lub roczna, prace klasowe zapowiedziane są z tygodniowym wyprzedzeniem Prace klasowe są obowiązkowe. JeŜeli z przyczyn losowych uczeń nie moŝe ich pisać z całą klasą, to powinien uczynić to w terminie dwóch tygodni od powrotu do szkoły (po nieobecności dłuŝszej niŝ tydzień), na następnej lekcji,(jeśli czas nieobecności był krótszy niŝ tydzień), jednakŝe termin naleŝy ustalić z nauczycielem Nieusprawiedliwiona nieobecność jest równowaŝna z oceną niedostateczną Pracę klasową moŝna poprawiać tylko jeden raz. 2. Sprawdzian: praca samodzielna w formie pisemnej obejmująca wiadomości dotyczące 3 5 lekcji, trwająca max.25 min., sprawdziany zapowiedziane są z tygodniowym wyprzedzeniem sprawdziany są obowiązkowe. JeŜeli z przyczyn losowych uczeń nie moŝe ich pisać z całą klasą, to powinien uczynić to w terminie dwóch tygodni od powrotu do szkoły (po nieobecności dłuŝszej niŝ tydzień), na następnej lekcji,(jeśli czas nieobecności był krótszy niŝ tydzień), jednakŝe termin naleŝy ustalić z nauczycielem nieusprawiedliwiona nieobecność jest równowaŝna z oceną niedostateczną sprawdzian moŝna poprawiać tylko jeden raz. 3. Kartkówka praca samodzielna na lekcji w formie pisemnej obejmująca część materiału (materiał z 3 ostatnio przerabianych tematów) trwająca ok. 15-20 min, kartkówka nie musi być zapowiedziana przez nauczyciela pod uwagę brana jest poprawność odpowiedzi, nie przewiduje się poprawiania otrzymanych ocen 4. Odpowiedź ustna sprawdzenie wiadomości i umiejętności ucznia w formie ustnej odpowiedzi, uczeń moŝe być bez zapowiedzi wezwany do odpowiedzi obejmującej trzy ostatnie jednostki tematyczne ocenie podlega język danego przedmiotu, umiejętność wnioskowania, uogólniania, uzasadniania, analizowania tematu czy zadania, zawartość rzeczowa, formułowanie spostrzeŝeń, wyraŝania sądów, trafność doboru metod rozwiązania danego zagadnienia
5. Praca domowa praca wykonywana w domu w formie zadanej przez nauczyciela (np. w zeszycie przedmiotowym lub zeszycie ćwiczeń) na ocenę ma wpływ zawartość merytoryczna, staranność brak pracy domowej lub praca domowa odpisana ocena niedostateczna 6. Aktywność na lekcji udział w lekcji, przygotowanie dodatkowych materiałów, praca w grupie, praca na lekcji.(ocena lub symbol ustalony przez nauczyciela np. + ) Bierność ucznia, nie uczestniczenie w pracy grupy oraz uniemoŝliwianie pracy na lekcji.(ocena lub symbol ustalony przez nauczyciela np. - ) Aktywność poza lekcjami: udział w konkursach przedmiotowych, olimpiadach awans do drugiego etapu ocena cząstkowa celująca referaty V. Warunki poprawiania oceny 1. Uczeń moŝe poprawiać jeden raz ocenę z pracy klasowej w terminie nie późniejszym niŝ dwa tygodnie od otrzymania oceny (w uzasadnionych przypadkach nauczyciel moŝe wyznaczyć inny termin poprawy) 2. Nie zgłoszenie się na poprawę bez usprawiedliwienia jest równoznaczne z rezygnacją do prawa do poprawy 3. Obowiązują obie oceny z pracy klasowej i z poprawy z jednakową wagą 4. Oceny ze sprawdzianów, kartkówek i zadań domowych nie podlegają poprawie. 5. Nie przewiduje się prac pisemnych w terminie 7 dni przed klasyfikacją 6. W sytuacji zagroŝenia oceną niedostateczną nauczyciel moŝe zaproponować uczniowi jeszcze jedną pracę poprawkową z materiału z całego semestru VI. Ustalanie oceny semestralnej i końcowej 1. Przy ustalaniu oceny semestralnej i końcowej nauczyciel bierze pod uwagę stopnie ucznia z poszczególnych obszarów, według następującej kolejności: Przy ustalaniu oceny semestralnej i końcowej nauczyciel bierze pod uwagę stopnie ucznia z poszczególnych obszarów, według następującej kolejności z uwzględnieniem wag: a) prace klasowe waga 4 b)sprawdziany waga 3, c)odpowiedzi ustne (w tym prasówki) kartkówki i referaty waga 2 d)aktywność na lekcjach waga 1 2. Nauczyciel dokonuje oceny semestralnej i końcoworocznej w sposób jawny i uzasadnia ją 3. Na ocenę semestralną i końcoworoczną składa się ocena poziomu wiedzy i umiejętności, nie jest ona średnią arytmetyczną ocen cząstkowych, średnia waŝona jest oceną wyjściowa i moŝe być podniesiona lub obniŝona 4. Ustalona na koniec roku ocena niedostateczna moŝe być zmieniona tylko w wyniku egzaminu poprawkowego i zgodnie z WSO. 5. Ustalona na koniec roku ocena inna niŝ niedostateczna moŝe być zmieniona tylko w wyniku egzaminu sprawdzającego zgodnie z WSO, (jeśli były uchybienia formalne przy jej wystawieniu) 6. Uczeń, który jest zagroŝony końcoworoczną oceną niedostateczną, moŝe być dopuszczony przez nauczyciela do sprawdzianu z całości materiału, pod warunkiem, iŝ wykorzystał wszystkie moŝliwości poprawy.
VII. Sposoby informowania uczniów i rodziców. 1. Na początku roku szkolnego uczniowie i rodzice zostają poinformowani o wymaganiach edukacyjnych wynikających z realizowanego programu nauczania oraz sposobach sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów. 2. Na początku roku szkolnego rodzice zostają poinformowani o sposobach sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów. (WSO) 3. KaŜda ocena jest jawna. Uczeń ma prawo wiedzieć, za co i jaką ocenę otrzymał 4. Rodzice są informowani o osiągnięciach swoich dzieci podczas zebrań ogólnych, a takŝe w czasie konsultacji indywidualnych oraz są zapoznawani z ocenami cząstkowymi. Informacja o ocenach jest takŝe dostępna w dzienniku elektronicznym po zalogowaniu. 5. Informację o planowanej ocenie niedostatecznej lub nieklasyfikowaniu ucznia podaje się uczniowi i rodzicom miesiąc przed klasyfikacją 6. Rodzice mają prawo do obejrzenia prac pisemnych swoich dzieci w obecności nauczyciela (prace uczniów nie mogą być kserowane) VIII. Wymagania edukacyjne z podstaw przedsiębiorczości Dział I. Człowiek istota przedsiębiorcza Dopuszczający uczeń rozróŝnia komunikację werbalną i niewerbalną, wyjaśnia, na czym polega postawa asertywna, agresywna i bierna, wymienia wady i zalety pracy zespołowej Dostateczny uczeń wymienia rodzaje wypowiedzi i formy komunikacji niewerbalnej oraz określa ich znaczenia, wyjaśnia role lidera, podaje psychiczne i fizyczne skutki stresu, rozróŝnia postawę etyczną i nieetyczną, Dobry uczeń wymienia waŝniejsze cechy przekazu niewerbalnego, analizuje mocne i słabe strony własnej osobowości, stosuje podstawowe metody rozwiązywania konfliktów, prowadzi negocjacje w typowych sytuacjach, prowadzenia negocjacji i niedopuszczania do konfliktów Bardzo dobry uczeń odczytuje komunikaty niewerbalne oraz identyfikuje bariery komunikacyjne, ocenia swoje predyspozycje do kariery zawodowej, pokonuje bariery komunikacyjne w pracy zespołowej, zna podstawowe metody zapobiegania stresowi Celujący podaje specyficzne reguły etyczne wybranych zawodów, podaje przykłady rzeczywiste, kiedy praca zespołowa jest poŝądana lub nie Dział II. Gospodarka rynkowa Dopuszczający uczeń zna pojęcia i funkcje rynku, umie podać definicje popytu i podaŝy, budŝetu, pieniądza, wymienia podstawowe podmioty w gospodarce rynkowej oraz określa ich znaczenia, na prostym przykładzie potrafi określić funkcje pieniądza w gospodarce, podaje źródła dochodów i kierunki wydatków gospodarstw domowym, Dostateczny wymienia podstawowe cechy gospodarki centralnie sterowanej i rynkowej, zna załoŝenia planu Balcerowicza, zna determinanty popytu i podaŝy, omawia przemiany gospodarcze w Polsce, zna historie pieniądza, analizuje strukturę wydatków i dochodów swojej rodziny, zna pojęcie gospodarstwa domowego i jego role w gospodarce rynkowej Dobry wyjaśnia znaczenie postawy przedsiębiorczej dla funkcjonowania gospodarki, potrafi określić przyczyny nadwyŝek i niedoborów rynkowych wraz z ich uzasadnieniem, ustala źródła potencjalnych oszczędności w budŝecie domowym, omawia podstawowe zasady
konstruowania budŝetu, wymienia cechy gospodarki rynkowej, potrafi wyznaczyć cenę równowagi Bardzo dobry uczeń opisuje instytucje powstałe w okresie przemian gospodarczych w Polsce oraz kierunki restrukturyzacji gospodarki, rozróŝnia wartość nominalną i realną a siłę nabywczą pieniądza, ocenia zdolność rodziny do zaciągnięcia kredytu, dokonuje wyboru zachęt ekonomicznych, występując w roli konsumenta, pracodawcy, przedsiębiorcy i przedsiębiorstwa wraz z uzasadnieniem Celujący uczeń wyszukuje w aktach prawnych podstawowych informacji o funkcjonowaniu gospodarki, opisuje podstawowe sposoby lokowania i inwestowania oszczędności wraz z analizą ryzyka inwestycji Dział III: Przedsiębiorstwo w gospodarce Dopuszczający uczeń wie, Ŝe zysk jest podstawowym celem działalności gospodarczej i wyjaśnia zaleŝność między zyskiem z ryzykiem, wyjaśnia znaczenie zarządzania dokumentacją firmy, potrafi rozróŝnić zachowania etyczne i nieetyczne, zna podstawowe rodzaje prowadzenia działalności gospodarczej, wie, gdzie szukać informacji na temat procedury zakładania firmy Dostateczny uczeń wymienia fazy rozwoju gospodarczego, klasyfikuje wszystkie typy spółek, umie scharakteryzować przynajmniej jedna formę prowadzenia ewidencji działalności gospodarczej, oraz wskazać odbiorcę biznes planu, zna pojęcie aktywów, pasywów, bilansu, rachunku wyników, zna róŝne rodzaje powiązań pomiędzy przedsiębiorstwami, uznaje celowość polityki antymonopolowej Dobry uczeń wyjaśnia zasady doboru polityki cenowej, umie opisać formy działalności gospodarczej oraz omówić elementy składowe biznes planu, zna zasady etyczne obowiązujące w biznesie, zna procedurę rejestracji działalności gospodarczej, zna sposoby ewidencji operacji gospodarczych, prawidłowo rozpoznaje powiązania pomiędzy przedsiębiorstwami, zna zasady i procedury polityki antymonopolowej państwa, zna źródła przepisów dotyczących działalności gospodarczej Bardzo dobry uczeń wyjaśnia, jakie funkcje spełniają organy w spółkach, potrafi dokonać najlepszego wyboru rodzaju działalności gospodarczej dla przykładowego przedsiębiorstwa, potrafi zarejestrować firmę, potrafi zorganizować pracę personelu, umie napisać podstawowy biznes plan, wskazuje korzyści i zagroŝenia wynikające z konkurencji i monopolu Celujący - uczeń potrafi opracować dokumentację rejestrowanej przez siebie działalności gospodarczej, umie prowadzić jedną z form ewidencji, potrafi opracować biznes plan prowadzonej firmy dla potrzeb banku lub inwestorów Dział IV: Instytucje gospodarki rynkowej Dopuszczający: zna podstawowe funkcje banków oraz potrafi wyszukać jednostki banku w swojej okolicy, wie, czym się kierować przy uzyskaniu kredytu/poŝyczki, zna ustawę o kredycie konsumenckim, zna pojęcie akcji, obligacji, WIG, zna system emerytalny, Dostateczny: zna rodzaje usług bankowych, typy kredytów konsumenckich oraz firmowych, wymienia funkcję Narodowego Banku Polskiego, rozróŝnia politykę finansową państwa, wie, co to jest stopa rezerw obowiązkowych (SRO), zna formy inwestowania na giełdzie, zna rodzaje ubezpieczeń, Dobry: potrafi dokonać porównania oferty róŝnych banków, umie wskazać najbardziej atrakcyjne usługi bankowe, potrafi dokonać wyboru kredytu hipotecznego, zna zasadę funkcjonowania giełd, w tym GPW, potrafi wskazać róŝne informacje z ceduły giełdowej, Bardzo dobry: zna wszystkie usługi banku oraz potrafi dokonać ich hierarchizacji, potrafi określić wpływ SRO na gospodarkę, ocenia rolę banku centralnego, rozumie ryzyko inwestowania na giełdzie oraz sposoby jego minimalizacji,
Celujący: zna akty prawne regulujące działalność banków komercyjnych, NBP, giełdy i ustawę ubezpieczeniową, analizuje i ocenia ryzyko inwestowania na giełdzie, analizuje i porównuje oferty firm ubezpieczeniowych, funduszy emerytalnych Dział V: Państwo w gospodarce rynkowej Dopuszczający uczeń zna pojęcie budŝetu, produktu krajowego brutto, wyjaśnia sens płacenia podatków oraz ich znaczenia i funkcje, kwalifikuje róŝnego typu ubezpieczenia do majątkowych i osobowych, wymienia przykłady obowiązkowych ubezpieczeń Dostateczny uczeń zna podstawowe poglądy na rolę państwa w gospodarce, potrafi wskazać czynniki wzrostu gospodarczego,, potrafi wymienić rodzaje podatków, wyjaśnia mechanizm funkcjonowania podatku dochodowego od osób fizycznych, zna poglądy ekonomiczne, wymienia formy interwencjonalizmu państwowego, wskazuje na negatywny charakter korupcji i rozumie konsekwencje nieuczciwości w biznesie Dobry uczeń zna zasady polityki pienięŝnej i fiskalnej państwa, wyjaśnia mechanizm funkcjonowania podatku dochodowego od osób prawnych, omawia inne formy opodatkowania firm osób fizycznych, omawia konsekwencje nie wywiązywania się z obowiązków podatkowych, zna zasady budŝetowe oraz potrafi wskazać podstawowe wydatki i dochody budŝetu państwa, budŝetu samorządów, umie wskazać pozycję Polski względem innych krajów UE i świata w aspekcie wskaźników wzrostu gospodarczego, rozumie wpływ państwa na gospodarkę Bardzo dobry uczeń wyjaśnia mechanizm funkcjonowania podatku VAT, potrafi wypełnić deklaracje podatkową dla osób fizycznych z uwzględnieniem ulg podatkowych i/lub wspólnego opodatkowania małŝonków, wymienia i rozumie przyczyny i konsekwencje cykliczności rozwoju gospodarki, wskazuje na miejsce Polski w aspekcie omawianych kryteria, ocenia korzyści wynikające postępu naukowo-technicznego, rozwoju gospodarki, Celujący uczeń potrafi przygotować dokumentacje potrzebna dla ZUS i Urzędu Skarbowego, wypełnia zeznanie podatkowe dla osób fizycznych z uwzględnieniem wszystkich występujących ulg i z wykorzystaniem wszystkich załączników Dział VI: Obywatel w gospodarce rynkowej Dopuszczający uczeń podaje funkcje pracy, wie, gdzie i jak powinien zarejestrować się jako bezrobotny, wymienia podstawowe prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, zna pojęcie i przejawy mobbingu, pisze własne ogłoszenie prasowe o poszukiwaniu pracy, zna swoje prawa jako konsumenta Dostateczny uczeń zna pojęcie bezrobocia, jego przyczyny i skutki, potrafi wskazać role kwalifikacji w procesie zdobywania pracy, zna normy pisania CV i listu motywacyjnego, umie wymienić aktywne i pasywne sposoby poszukiwania pracy oraz dokładnie omówić jedną z form zatrudnienia, zna zasady etyczne w stosunkach pracownik - pracodawca Dobry uczeń umie napisać CV i list motywacyjny, potrafi przeprowadzić rozmowę kwalifikacyjną, umie scharakteryzować poszczególne formy zatrudnienia oraz wynikające z tego korzyści i koszty dla pracownika i pracodawcy, potrafi przeciwdziałać mobingowi w miejscu pracy Bardzo dobry uczeń analizuje strukturę lokalnego rynku pracy, przewiduje pytania, które mogą być zadane podczas rozmowy kwalifikacyjnej, omawia drogę postępowania w przypadku rozwiązania stosunku o prace, rozróŝnia zachowania etyczne i nieetyczne w miejscu pracy Celujący - uczeń sporządza profil pracodawcy i wybiera najlepszą ofertę pracy, potrafi napisać referencje pracownikowi, umie wypisać świadectwo pracy, negocjuje zmianę warunków zatrudnienia np. podwyŝkę pensji, zmianę charakteru umowy o pracę Dział VII: Integracja gospodarcza ze światem
Dopuszczający uczeń potrafi zdefiniować handel zagraniczny i wyjaśnić znaczenie terminów: eksport, import, reeksport, umie wskazać róŝnicę między dodatnim a ujemnym bilansem handlowym, rozumie treść pojęć globalizacji, integracja, Dostateczny uczeń umie wyliczyć korzyści wynikające z udziału poszczególnych gospodarek w handlu międzynarodowym, umie wymienić organizacje wspierające integrację europejską, potrafi omówić waŝniejsze cele UE oraz scharakteryzować korzyści wynikające z przystąpienia Polski do UE Dobry uczeń zna i rozumie podstawowe zasady funkcjonowania i instytucje w UE, zna podstawowe cech charakteryzują rynek UE, potrafi podać argumenty przeciwko globalizacji, zna koszty dostosowawcze wynikające z procesu integracji, porównuje poziom rozwoju społeczno gospodarczego Polski z rozwojem innych krajów Bardzo dobry uczeń potrafi wymienić skutki niewłączania Polski do UE, umie przedstawić podstawowe programy UE, potrafi przeanalizować pierwszy określić funkcjonowania Polski w Unii Europejskiej Celujący uczeń rozumie podstawowe zmiany, które wystąpiły w Polsce po 1989 roku, umie wskazać korzyści, jakie on sam i jego otoczenie zyskują z tytułu globalizacji