PRIORYTET 2 WZMOCNIENIE ROZWOJU ZASOBÓW LUDZKICH W REGIONACH DZIAŁANIE 2.1 ROZWÓJ UMIEJĘTNOŚCI POWIĄZANY Z POTRZEBAMI REGIONALNEGO RYNKU PRACY I MOŻLIWOŚCI KSZTAŁCENIA USTAWICZNEGO W REGIONIE Analiza empiryczna ofert pracy ukazujących się w prasie regionalnej województwa dolnośląskiego w IV kwartale 2005 r. w przekroju zawodowo-kwalifikacyjnym Dolnośląska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. Wałbrzych, styczeń 2006 r. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Społecznego oraz ze środków budżetu Państwa w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 1
Analiza empiryczna ofert pracy ukazujących się w prasie regionalnej województwa dolnośląskiego w IV kwartale 2005 r. w przekroju zawodowokwalifikacyjnym 1.1 Wyniki ogólne analiz empirycznych prasowych ofert pracy...1-3 1.2 Wyniki szczegółowe analiz empirycznych prasowych ofert pracy... 3 1.2.1 Charakterystyka struktury ofert pracy występujących w prasie pod względem ilościowym.. 3-15 1.2.2 Charakterystyka oczekiwanych kompetencji na przykładzie wybranych zawodów....16-50 2
1.1. Wyniki ogólne analiz empirycznych prasowych ofert pracy W okresie od 01 października do 31 grudnia 2005 r. zostało przeprowadzone badanie prasowych ofert pracy w przekroju kwalifikacyjno-zawodowym w województwie dolnośląskim na potrzeby monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Źródłem danych do analizy były publikacje Gazeta Wyborcza oraz Gazeta Wrocławska. Dobór źródła danych został dokonany na podstawie następujących kryteriów: - obszar terytorialny, na którym prowadzone są prace analityczne - zasięg publikatora - liczba prasowych ofert pracy ukazujących się w publikatorze - dostępność publikatorów, których oferty pracy z taką samą szansą mogą uzyskać odbiorcy w każdym powiecie. Oferty pracy i kwalifikacje zostały zebrane i zsumowana dla całego okresu sprawozdawczego w bazie prasowych ofert pracy. Do badania zostały wykorzystane następujące wskaźniki struktury: - liczba ofert w okresie sprawozdawczym - liczba i rodzaj kompetencji - suma wszystkich ofert - sumy ofert dla poszczególnych poziomów wykształcenia - liczba zawodów występujących w okresie sprawozdawczym, z podziałem wg poziomu wykształcenia W zbiorze 730 zebranych prasowych ofert pracy wyniki analiz empirycznych wskazują na wysokie zróżnicowanie poziomu zapotrzebowania na pracowników różnych zawodów i specjalności (Załącznik nr 1 prezentuje ranking wszystkich zarejestrowanych w ramach badania zawodów i specjalności). Wśród ofert pracy poddanych analizie zidentyfikowano 147 zawodów i specjalności, spośród których 13 stanowiło największy bądź znaczący udział w ogólnej liczbie zebranych ofert. Najliczniejszą grupę zawodowa stanowili Przedstawiciele handlowi (214906)- 52 oferty pracy. Niższa liczba 37 ofert pracy wystąpiła w grupie Specjaliści ds. marketingu i handlu (241912). Nieco niższa liczba ofert pracy wystąpiła w grupach: Sprzedawcy (522107)- 35 ofert pracy, Handlowiec (zaw.szk.:technik handlowiec) (341501)- 30 ofert pracy. Kolejne grupy zawodowe kształtowała niewielka różnica w liczbie ofert i były to: Operator urządzeń do formowania wyrobów z tworzyw sztucznych (823205), Operator maszyn do obróbki skrawaniem, Kierownik działu marketingu i sprzedaży (123301), Kierownik w jednostce działalności podstawowej w handlu hurtowym i detalicznym (122401), w których zarejestrowano od 25-20 ofert pracy. Wskazać należy również grupy zawodowe: Agenci ds. sprzedaży (handlowcy) (341590), Księgowy (samodzielny) (343201), Programista (213201), Inżynier kontroli jakości (214906), Magazynierzy (413103) gdzie zarejestrowano od 20-15 ofert pracy. W badaniu wzięto również pod uwagę 3 grupy zawodowe, w których zarejestrowano poniżej 15 ofert pracy i są to: Specjalista ds. finansów (analityk finansowy) (241204), Ślusarz (722204), Inżynier mechanik-technologia mechaniczna (214506). W pozostałych grupach zawodowych wielkości ofert pracy wyraźnie były mniejsze, występując na poziomach liczbowych zbyt niskich by mogły podlegać weryfikacji i nie zostały objęte badaniem. 3
Liczba rejestracji prasowych ofert pracy i ich udział procentowy w ogólnej liczbie ofert odpowiadający grupom wielkim na podstawie obserwacji regionalnego rynku pracy woj. Dolnośląskiego w ostatnim kwartale 2005 r. kod grupy wielkiej Nazwa grupy wielkiej liczba rejestracji ofert pracy 1 Liczba zarejestrowanych zawodów i specjalności ogółem w % Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy 90 14 12,33 2 Specjaliści 200 46 27,40 3 Technicy i inny średni personel 153 19 20,96 4 Pracownicy biurowi 55 13 7,53 5 Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy 57 6 7,81 6 Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy, rybacy 0 0 0,00 7 Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 100 38 13,70 8 Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 68 8 9,32 9 Pracownicy przy pracach prostych 7 3 0,96 10 Siły zbrojne 0 0 0 RAZEM: 730 147 Udział procentowy liczby ofert pracy w grupie wielkiej na podstawie obserwacji regionalnego rynku pracy woj. Dolnośląskiego w ostatnim kwartale 2005 r. 7,81 7,53 0,960 Specjaliści 27,40 9,32 Specjaliści 12,33 Robotnicy przemysłow i i rzemieślnicy 13,70 Robotnicy przemysłow i i rzemieślnicy Operatorzy i monterzy marzyn i urządzeń Pracow nicy biurow i Siły zbrojne Technicy i inny średni personel Technicy i inny średni personel 20,96 Przedstaw iciele w ładz publicznych, w yżsi urzędnicy i kierow nicy Pracow nicy uslug osobistych i sprzedaw cy Pracow nicy przy pracach prostych Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy, rybacy Należy zaznaczyć, iż większość ofert ukazujących się w prasie pochodziła z powiatu wrocławskiego (w tym głównie z Wrocławia- 71% ofert) i powiatu oławskiego (5%), który jest powiatem ościennym. Na tej podstawie wywnioskować można, iż przedsiębiorstwa działające na terenie powiatu wrocławskiego ujawniają największy popyt na pracę. W treści ogłoszeń zarejestrowano również dużą ilość oferty pochodzących z powiatów: wałbrzyskiego (4%), legnickiego (4%), jeleniogórskiego (3%). Można stwierdzić, iż taka koncentracja ofert pracy, występujących tylko w niektórych powiatach województwa wynika z dynamiki rozwoju gospodarczego danych aglomeracji bądź regionów oraz z bliskości Specjalnych Stref Ekonomicznych (Wałbrzyska Specjalna Strefa Ekonomiczna, Legnicka Specjalna Strefa Ekonomiczna), które znacząco przyczyniają się do agregacji zapotrzebowania na pracowników. 4
Udział procentowy ofert pracy ze względu na miejsce występowania zapotrzebowania. jeleniogórski 3% legnicki 4% 2% 2% 2%1%1%1%1%1%1%1% w ałbrzyski 4% oław ski 5% w rocław ski 71% w rocław ski oław ski w ałbrzyski legnicki jeleniogórski średzki św idnicki lubiński kłodzki w ołow ski polkow icki trzebnicki głogow ski złotoryjski oleśnicki 1.2. Wyniki szczegółowe analiz empirycznych prasowych ofert pracy. 1.2.1 Charakterystyka struktury ofert pracy występujących w prasie pod względem ilościowym. Pierwszym etapem prac analitycznych było obliczenie udziału ofert pracy w zawodach i specjalnościach ogółem. Poziom udziału ofert pracy został wyznaczony na podstawie struktury Klasyfikacji zawodów i specjalności Ministerstwa Pracy i polityki Społecznej na pięciu poziomach: grupy wielkiej, grupy dużej, grupy średniej, grupy elementarnej, zawody i specjalności. Analiza udziałów procentowych zebranych ofert pracy w zawodach i specjalnościach o największej liczbie występowania w prasie wykazały następujące wyniki. W grupie wielkiej Parlamentarzyści, wyżsi urzędnicy i kierownicy do bazy prasowych ofert pracy ogółem zarejestrowano 90 ofert w 14 zawodach. Udział ofert pracy w tej grupie zawodowej w ofertach pracy ogółem wyniósł 12,33%. W grupie średniej Dyrektorzy generalni, wykonawczy, prezesi i ich zastępcy zarejestrowano 17 ofert pracy w 4 zawodach i specjalnościach. Największy popyt pracy w tej grupie zawodowej wystąpił w zawodzie Dyrektor wykonawczy, gdzie zebrano 17 ofert pracy a ich udział procentowy był następujący: w grupie średniej 32,4%, w grupie dużej 12,8%, w grupie wielkiej 12,8%, w ogółem 1,5%. Wyniki analiz empirycznych prasowych ofert pracy w zawodach i specjalnościach odpowiadających grupie średniej: Dyrektorzy generalni, wykonawczy, prezesi i ich zastępcy (121) na podstawie obserwacji ostatniego kwartału 2005 r. Nazwa Kod zawodu i specjalności 1. Dyrektor generalny 121101 2. Dyrektor wykonawczy 121102 3. Prezes 121103 4. Z-ca dyr./prezesa ds. finans.-administr. 121202 Liczba ofert 3 11 1 2 grupie średniej w % grupie dużej w % grupie wielkiej w % ogółem w % 17,6 3,5 3,5 0,4 32,4 12,8 12,8 1,5 5,9 1,2 1,2 0,1 11,8 2,3 2,3 0,3 5
Udział procentowy zawodów i specjalności w grupie średniej Dyrektorzy generalni, wykonawczy, prezesi i ich zastępcy na podstawie obserwacji ostatniego kwartału 2005 r. Z-ca dyr./prezesa ds. finans.- administracyjnych 11,8 Dyrektor generalny 17,6 5,9 Dyrektor wykonaw czy 32,4 Dyrektor generalny 121101 Dyrektor w ykonaw czy 121102 Prezes 121103 Z-ca dyr./prezesa ds. finans.-administr. 121202 W grupie średniej Kierownicy wewnętrznych jednostek organizacyjnych działalności podstawowej zarejestrowano 29 ofert pracy w 4 zawodach i specjalnościach. Największy popyt pracy w tej grupie zawodowej wystąpił w zawodzie Kierownik w jednostce działalności podstawowej w handlu hurtowym i detalicznym (122401), gdzie zebrano 20 ofert pracy a ich udział procentowy był następujący: w grupie średniej 69,0%, w grupie dużej 23,3%, w grupie wielkiej 23,3%, w ogółem 2,7%. Wyniki analiz empirycznych prasowych ofert pracy w zawodach i specjalnościach odpowiadających grupie średniej: Kierownicy wewnętrznych jednostek organizacyjnych działalności podstawowej (122) na podstawie obserwacji ostatniego kwartału 2005 r. Nazwa zawodu i specjalności Kod zawodu i specjalności Liczba ofert pracy grupie średniej w % grupie dużej w % grupie wielkiej w % ogółem w % 1. Kier.w.jed.dział.pod.w przem.przetwór. 122201 3 10,3 3,5 3,5 0,4 2. Kier.w.jed.dział.podst. w budownictwie 122301 4 13,8 4,7 4,7 0,5 3. Kier.w.jed.dzi.pod.w handlu hurt.i det. 122401 20 69,0 23,3 23,3 2,7 4. Kier.w.j.dz.pod.w 6os.mag.trans.i łącz. 122601 2 6,9 2,3 2,3 0,3 Udział procentowy ofert pracy według zawodów i specjalności w grupie średniej Kierownicy wewnętrznych jednostek organizacyjnych działalności podstawowej na podstawie obserwacji ostatniego kwartału 2005 r. 6,9 Kier.w.jed.dział.pod. w przem.przetw ór. 10,3 Kier.w.jed.dział.pods t w budow nictw ie 13,8 Kier.w.jed.dzi.pod.w handlu hurt.i det. 69,0 Kier.w.jed.dział.pod.w przem.przetw ór. Kier.w.jed.dzi.pod.w handlu hurt.i det. Kier.w.jed.dział.podst. w budow nictw ie Kier.w.j.dz.pod.w gos.mag.trans.i łącz. W grupie średniej Kierownicy pozostałych wewnętrznych jednostek organizacyjnych zarejestrowano 42 oferty pracy w 5 zawodach i specjalnościach. Największy popyt pracy w tej grupie zawodowej wystąpił w zawodzie 6
Kierownik działu marketingu i sprzedaży (123301), gdzie zebrano 23 oferty pracy a ich udział procentowy był następujący: w grupie średniej 54,8%, w grupie dużej 26,7%, w grupie wielkiej 26,7%, w ogółem 3,2%. Wyniki analiz empirycznych prasowych ofert pracy w zawodach i specjalnościach odpowiadających grupie średniej: Kierownicy pozostałych wewnętrznych jednostek organizacyjnych (123) na podstawie obserwacji ostatniego kwartału 2005 r. 1. 2. 3. 4. Nazwa Kod zawodu i specjalności Liczba ofert pracy grupie średniej w % grupie dużej w % grupie wielkiej w % ogółem w % Kier.działu finansowego i administracyj. 123101 6 14,3 7,0 7,0 0,8 Kier.działu osobowego i działów pokrewn. 123201 7 16,7 8,1 8,1 1,0 Kierownik działu marketingu i sprzedaży 123301 23 54,8 26,7 26,7 3,2 Kierownik działu zaopatrzenia i dystryb. 123501 2 4,8 2,3 2,3 0,3 5. Kier.w.jedn.org.gdzie indziej niesklas. 123901 4 9,5 4,7 4,7 0,5 Udział procentowy ofert pracy według zawodów i specjalności w grupie średniej Kierownicy pozostałych wewnętrznych jednostek organizacyjnych na podstawie obserwacji ostatniego kwartału 2005 r. 4,8 9,5 Kier.działu finansow ego i administracyj. 14,3 Kier.działu osobowego i działów pokrewn. 16,7 Kierow nik działu marketingu i sprzedaży 54,8 Kier.działu finansow ego i administracyj. Kier.działu osobow ego i działów pokrew n. Kierow nik działu marketingu i sprzedaży Kier.w.jedn.org.gdzie indziej niesklas. Kierow nik działu zaopatrzenia i dystryb. Porównanie liczby prasowych ofert pracy z liczbą zawodów występujących w analizowanych grupach średnich ujawniło, iż w badanym okresie nie występuje zapotrzebowanie na nowe zawody, odnotowano natomiast wzrost zapotrzebowanie na zawody, które stale występują w ofertach prasowych. Stosunek liczby ofert pracy do liczby zawodów w ofertach prasowych odpowiadających grupom średnim: Dyrektorzy generalni, wykonawczy, prezesi i ich zastępcy, Kierownicy wewnętrznych jednostek organizacyjnych działalności podstawowej, Kierownicy pozostałych wewnętrznych jednostek organizacyjnych. 45 40 42 35 29 30 25 20 17 Liczba ofert pracy liczba zaw odów 15 10 4 4 5 5 0,Dy rektorzy generalni wy konawczy, prezesi i ich zastępcy Kierownicy wewnętrzny ch jednostek organizacy jny ch działalności podstawowej Kierownicy pozostały ch wewnętrzny ch jednostek organizacy jny ch 7
Kolejną analizowaną grupą wielką jest grupa Specjaliści, w której zebrano ogółem 200 ofert pracy w 46 zawodach. Udział ofert pracy w tej grupie zawodowej w ofertach pracy ogółem wyniósł 27,40%. W grupie średniej Informatycy zarejestrowano 26 ofert pracy w 7 zawodach i specjalnościach. Największy popyt pracy w tej grupie zawodowej wystąpił w zawodzie Programista, gdzie zebrano 16 ofert pracy a ich udział procentowy był następujący: w grupie średniej 61,5%, w grupie dużej 17,0%, w grupie wielkiej 9,2%, w ogółem 2,6%. Wyniki analiz empirycznych prasowych ofert pracy w zawodach i specjalnościach odpowiadających grupie średniej: Informatycy (213) na podstawie obserwacji ostatniego kwartału 2005 r. Nazwa Kod zawodu i specjalności Liczba ofert pracy grupie średniej w % grupie dużej w % grupie wielkiej w % ogółem w % 1. Administrator systemów komputerowych 213102 1 3,8 0,9 0,5 0,2 2. Analityk systemów komputerowych 213103 1 3,8 0,9 0,5 0,2 3. Inżynier systemów komputerowych 213104 3 11,5 2,8 1,5 0,5 4. Programista 213201 16 61,5 14,7 8,0 2,6 5. Projektant stron internet. (webmaster) 213202 1 3,8 0,9 0,5 0,2 6. Administrator sieci informatycznej 213901 1 3,8 0,9 0,5 0,2 7. Specjalista zastosowań informatyki 213903 3 11,5 2,8 1,5 0,5 Udział procentowy ofert pracy według zawodów i specjalności w grupie średniej Informatycy na podstawie obserwacji ostatniego kwartału 2005 r. Specjalista zastosow ań informatyki 11,5 3,8 3,8 3,8 3,8 Inżynier systemów komputerow ych 11,5 Programista 61,5 Administrator systemów komputerow ych Inżynier systemów komputerow ych Projektant stron internet. (w ebmaster) Specjalista zastosow ań informatyki Analityk systemów komputerow ych Programista Administrator sieci informatycznej W grupie średniej Inżynierowie i pokrewni zebrano ogółem 82 oferty pracy w 17 zawodach i specjalnościach. Największy popyt pracy w tej grupie zawodowej wystąpił w zawodzie Inżynier kontroli jakości, gdzie zebrano 15 ofert pracy a ich udział procentowy był następujący: w grupie średniej 18,3%, w grupie dużej 13,8%, w grupie wielkiej 7,5%, w ogółem 2,1%. Wyniki analiz empirycznych prasowych ofert pracy w zawodach i specjalnościach odpowiadających grupie średniej: Inżynierowie i pokrewni (214) na podstawie obserwacji ostatniego kwartału 2005 r. Nazwa Kod zawodu i specjalności Liczba ofert pracy grupie średniej w % grupie dużej w % grupie dużej w % ogółem w % 1. Architekt 214101 1 1,2 0,9 0,5 0,1 2. 3. Inż. Budownictwa - budownictwo ogólne Inż.inżynierii środowiska-inst.sanitarne 214501 7 8,5 6,4 3,5 1,0 214502 7 8,5 6,4 3,5 1,0 4. Inżynier elektryk 214913 4 4,9 3,7 2,0 0,5 5. Inżynier telekomunikacji 214402 2 2,4 1,8 1,0 0,3 6. Inż.mech.-maszyny i urz.do obróbki met. 214706 1 1,2 0,9 0,5 0,1 7. Inż.mech.-maszyny i urządz.energetyczne 214903 1 1,2 0,9 0,5 0,1 8. Inż.mech.-maszyny i urządzenia przemysł. 214701 5 6,1 4,6 2,5 0,7 9. Inż. mechanik - technologia mechaniczna 214301 11 13,4 10,1 5,5 1,5 10. Inż.górnik-górn.ropy naft.gazu i sur.pł. 214911 3 3,7 2,8 1,5 0,4 8
11. Inżynier inżynierii materiałowej 214503 2 2,4 1,8 1,0 0,3 12. Inżynier automatyki i robotyki 214917 2 2,4 1,8 1,0 0,3 13. Inżynier kontroli jakości 214203 15 18,3 13,8 7,5 2,1 14. Inż. organizacji i planowania produkcji 214208 10 12,2 9,2 5,0 1,4 15. Inżynier sprzedaży 214908 4 4,9 3,7 2,0 0,5 16. Inżynier technologii ceramiki 214506 1 1,2 0,9 0,5 0,1 17. Inżynier transportu (logistyk) 214906 6 7,3 5,5 3,0 0,8 Udział procentowy ofert pracy według zawodów i specjalności w grupie średniej Inżynierowie i pokrewni na podstawie obserwacji ostatniego kwartału 2005 r. 3,7 2,4 2,4 2,41,2 1,21,21,2 4,9 4,9 6,1 7,3 8,5 8,5 Inżynier kontroli jakości 18,3 Inż. organizacji i planow ania produkcji 12,2 Inż. mechanik - technologia mechaniczna 13,4 Inżynier kontroli jakości Inż. organizacji i planow ania produkcji Inż. budow nictw a - budow nictw o ogólne Inż.mech.-maszyny i urządzenia przemysł. Inżynier elektryk Inżynier telekomunikacji Inżynier automatyki i robotyki Inż.mech.-maszyny i urządz.energetyczne Architekt Inż. mechanik - technologia mechaniczna Inż.inżynierii środow iska-inst.sanitarne Inżynier transportu (logistyk) Inżynier sprzedaży Inż.górnik-górn.ropy naft.gazu i sur.pł. Inżynier inżynierii materiałow ej Inżynier technologii ceramiki Inż.mech.-maszyny i urz.do obróbki met. W kolejnej grupie średniej Specjaliści ds. ekonomicznych i zarządzania zebrano ogółem 76 ofert pracy w 14 zawodach. Największy popyt pracy w tej grupie zawodowej wystąpił w zawodzie Specjalista ds. marketingu i handlu, gdzie zebrano 37 ofert pracy a ich udział procentowy był następujący: w grupie średniej 48,7%, w grupie dużej 45,1%, w grupie wielkiej 18,5%, w ogółem 5,1%. Wyniki analiz empirycznych prasowych ofert pracy w zawodach i specjalnościach odpowiadających grupie średniej: Specjaliści ds. ekonomicznych i zarządzania (241) na podstawie obserwacji ostatniego kwartału 2005 r. Nazwa zawodu i specjalności Kod zawodu i specjalności Liczba ofert pracy grupie średniej w % grupie dużej w % grupie wielkiej w % ogółem w % 1. Ekonomista 241102 3 3,9 3,7 1,5 0,4 2. Specjalista bankowości 241203 3 3,9 3,7 1,5 0,4 3. Specjalista ds.finansów(analityk finan.) 241204 13 17,1 15,9 6,5 1,8 4. Specjalista do spraw rachunkowości 241205 4 5,3 4,9 2,0 0,5 5. Specjalista ds.ubezp.majątkowych i osob. 241206 2 2,6 2,4 1,0 0,3 6. Specjalista ds. rekrutacji pracowników 241304 2 2,6 2,4 1,0 0,3 7. Specjalista ds. szkol. i rozwoju zawod. 241305 2 2,6 2,4 1,0 0,3 8. Specjalista do spraw wynagrodzeń 241306 2 2,6 2,4 1,0 0,3 9. Pozostali specjal.ds.zarz.zasobami ludz. 241401 1 1,3 1,2 0,5 0,1 10. Doradca podatkowy 241903 1 1,3 1,2 0,5 0,1 11. Przedstawiciel medyczny 241906 3 3,9 3,7 1,5 0,4 12. Specjalista ds. marketingu i handlu 241912 37 48,7 45,1 18,5 5,1 13. Specjalista do spraw reklamy 241917 2 2,6 2,4 1,0 0,3 14. Poz.spec.ds.ekon.i zarz.gdzie in.nieskl. 241990 1 1,3 1,2 0,5 0,1 9
Udział procentowy ofert pracy według zawodów i specjalności w grupie średniej Specjaliści ds. ekonomicznych i zarządzania na podstawie obserwacji ostatniego kwartału 2005 r. Specjalista ds. marketingu i handlu 48,7 1,31,31,3 2,6 2,6 2,62,62,6 3,9 3,9 3,9 Specjalista ds.finansów (analit yk finan.) 17,1 Specjalista do spraw rachunkow ości 5,3 Doradca podatkow y Pozostali specjal.ds.zarz.zasobami ludz. Specjalista do spraw w ynagrodzeń Specjalista ds. szkol. i rozw oju zaw od. Ekonomista Specjalista bankow ości Specjalista ds.finansów (analityk finan.) Poz.spec.ds.ekon.i zarz.gdzie in.nieskl. Specjalista do spraw reklamy Specjalista ds. rekrutacji pracow ników Specjalista ds.ubezp.majątkow ych i osob. Przedstaw iciel medyczny Specjalista do spraw rachunkow ości Specjalista ds. marketingu i handlu Porównanie liczby prasowych ofert pracy z liczbą zawodów występujących w analizowanych grupach średnich ujawniło, iż w badanym okresie nie występuje zapotrzebowanie na nowe zawody lecz widoczny jest wzrost zapotrzebowanie na zawody, które stale występują w ofertach prasowych. Stosunek liczby ofert pracy do liczby zawodów w ofertach prasowych odpowiadających grupom średnim: Informatycy, Inżynierowie i pokrewni, Specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania. 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 26 7 Informatycy 82 17 Inżynierowie i pokrewni 76 14 Specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania Liczba ofert pracy liczba zaw odów Kolejną analizowaną grupą wielką jest grupa Technicy i inny średni personel. W grupie tej do bazy prasowych ofert pracy ogółem zarejestrowano 153 oferty w 19 zawodach. Udział ofert pracy w tej grupie zawodowej w ofertach pracy ogółem wyniósł 21%. W grupie średniej Pracownicy do spraw finansowych i handlowych zarejestrowano 114 ofert pracy w 7 zawodach i specjalnościach. Największy popyt pracy w tej grupie zawodowej wystąpił w zawodzie Przedstawiciel handlowy( 341503), gdzie zebrano 52 ofert pracy a ich udział procentowy był następujący: w grupie średniej 45,6%, w grupie dużej 37,7%, w grupie wielkiej 34,4%, w ogółem 7,1%. Nieco niższy popyt pracy jednak również znaczący wystąpił w zawodzie Handlowiec (341501), gdzie zebrano 49 ofert pracy a ich udział procentowy był następujący: w grupie średniej 43%, w grupie dużej 35,5%, w grupie wielkiej 32,5, w ogółem 6,7%. 10
Wyniki analiz empirycznych prasowych ofert pracy w zawodach i specjalnościach odpowiadających grupie średniej: Pracownicy ds. finansowych i handlowych (341) na podstawie obserwacji ostatniego kwartału 2005 r. Nazwa Kod zawodu i specjalności Liczba ofert pracy grupie średniej w % grupie dużej w % grupie wielkiej w % ogółem w % 1. Agent ubezpieczeniowy 341201 1 0,9 0,7 0,7 0,1 2. Broker ubezpieczeniowy 341203 1 0,9 0,7 0,7 0,1 3. Handlowiec (zaw.szk.:technik handlowiec) 341501 49 43,0 35,5 32,5 6,7 4. Przedstawiciel handlowy (przed.region.) 341503 52 45,6 37,7 34,4 7,1 5. Telemarketer 341504 6 5,3 4,3 4,0 0,8 6. Pozostali agenci ds.sprzedaży(handlowcy) 341590 1 0,9 0,7 0,7 0,1 7. Asystent bankowości 341901 4 3,5 2,9 2,6 0,5 Udział procentowy ofert pracy według zawodów i specjalności w grupie średniej Inżynierowie i pokrewni na podstawie obserwacji ostatniego kwartału 2005 r. Telemarketer 5,3 0,9 3,5 0,90,9 Handlow iec (zaw.szk.:technik handlow iec) 43 Przedstaw iciel handlow y (przed.region.) 45,6 Agent ubezpieczeniow y Handlow iec (zaw.szk.:technik handlow iec) Telemarketer Asystent bankow ości Broker ubezpieczeniow y Przedstaw iciel handlow y (przed.region.) Pozostali agenci ds.sprzedaży(handlow cy) W następnej analizowanej grupie średniej Średni personel biurowy, zebrano ogółem 20 ofert pracy w 3 zawodach i specjalnościach. Największy popyt pracy w tej grupie zawodowej wystąpił w zawodzie Księgowy (343201), gdzie zebrano 18 ofert pracy a ich udział procentowy był następujący: w grupie średniej 90,0%, w grupie dużej 13,0%, w grupie wielkiej 11,9%, w ogółem 2,5%. Wyniki analiz empirycznych prasowych ofert pracy w zawodach i specjalnościach odpowiadających grupie średniej: Średni personel biurowy (343) na podstawie obserwacji ostatniego kwartału 2005 r. Nazwa zawodu i specjalności Kod zawodu i specjalności Liczba ofert pracy grupie średniej w % grupie dużej w % grupie wielkiej w % ogółem w % 1. Sekretarz asystent 343104 1 5,0 0,7 0,7 0,1 2. Sekretarz biura zarządu 343105 1 5,0 0,7 0,7 0,1 3. Księgowy (samodzielny) 343201 18 90,0 13,0 11,9 2,5 11
Udział procentowy ofert pracy według zawodów i specjalności w grupie średniej Średni personel biurowy na podstawie obserwacji ostatniego kwartału 2005 r. Sekretarz asystent 5,0 Sekretarz biura zarządu 5,0 Księgow y (samodzielny) 90,0 Sekretarz asystent Sekretarz biura zarządu Księgow y (samodzielny) Kolejną analizowaną grupą wielką jest grupa Pracownicy biurowi. W grupie tej do bazy prasowych ofert pracy ogółem zarejestrowano jedynie 55 oferty w 13 zawodach. Udział ofert pracy w tej grupie zawodowej w ofertach pracy ogółem wyniósł 7,53%. Ze względu na zbyt małą liczbę ofert w tej grupie wielkiej przeanalizowano wyłącznie grupę średnią Pracownicy do spraw ewidencji materiałowej, transportu i produkcji, w której zarejestrowano 24 ofert pracy w 4 zawodach i specjalnościach. Największy popyt pracy w tej grupie zawodowej wystąpił w zawodzie Magazynier, gdzie zebrano 17 ofert pracy a ich udział procentowy był następujący: w grupie średniej 70,83%, w grupie dużej 34,69%, w grupie wielkiej 30,91%, w ogółem 2,33%. Wyniki analiz empirycznych prasowych ofert pracy w zawodach i specjalnościach odpowiadających grupie średniej: Pracownicy ds. ewidencji materiałowej (413) na podstawie obserwacji ostatniego kwartału 2005 r. Nazwa Liczba ofert Kod zawodu i pracy specjalności grupie średniej w % grupie dużej w % grupie wielkiej w % ogółem w % 1. Magazynier 413103 17 70,83 34,69 30,91 2,33 2. Planista produkcyjny 413201 5 20,83 10,20 9,09 0,68 3. Dyspozytor transportu samochodowego 413301 1 4,17 2,04 1,82 0,14 4. Ekspedytor 413302 1 4,17 2,04 1,82 0,14 Udział procentowy ofert pracy według zawodów i specjalności w grupie średniej Pracownicy ds. ewidencji materiałowej na podstawie obserwacji ostatniego kwartału 2005 r. Planista produkcyjny 20,83 4,17 4,17 Magazynier 70,83 Magazynier Planista produkcyjny Dyspozytor transportu samochodow ego Ekspedytor 12
W grupie wielkiej Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy również zarejestrowano niewielką liczbę ofert- 57 w 6 zawodach. Udział ofert pracy w tej grupie zawodowej w ofertach pracy ogółem wyniósł 7,81%. Jedynie w grupie średniej Sprzedawcy i demonstratorzy odnotowano największą liczbę ofert w zawodzie i specjalności Sprzedawca (522107)- 35 oferty pracy. Udział ofert pracy kształtował się następująco: w grupie średniej 100%, w grupie dużej 100%, w grupie wielkiej 87,5%, w ogółem 4,8%. Wyniki analiz empirycznych prasowych ofert pracy w zawodach i specjalnościach odpowiadających grupie średniej: Sprzedawcy i demonstratorzy (522) na podstawie obserwacji ostatniego kwartału 2005 r. Nazwa Kod zawodu i specjalności Liczba ofert pracy grupie średniej w % grupie dużej w % grupie wielkiej w % ogółem w % 1. Sprzedawca 522107 35 100 100 87,5 4,8 W grupie wielkiej Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy, rybacy nie zebrano żadnych ofert pracy, nie podlega więc ona dalszemu badaniu. Wywnioskować należy jednak, iż brak rejestracji prasowych ofert pracy uwidacznia nieistnienie zapotrzebowania na zawody i specjalności omawianej grupy zawodowej. Odnotowuje się zatem w okresie badawczym zerowy popyt na pracowników danej grupy na regionalnym rynku pracy województwa dolnośląskiego. Kolejną grupą wielką poddaną badaniu jest grupa Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy. W grupie tej zebrano ogółem 100 ofert pracy w 38 zawodach i specjalnościach. Udział ofert pracy w tej grupie zawodowej w ofertach pracy ogółem wyniósł 13,70%. Ze względu na zbyt niską liczbę ofert w grupach zawodów przeanalizowano tylko grupę średnią Kowale, ślusarze i pokrewni, w której zarejestrowano 22 oferty pracy w 6 zawodach. Największą liczbę ofert pracy w tej grupie zarejestrowano dla zawodu i specjalności Ślusarz (722204)- 12 ofert pracy a ich udział był następujący: w grupie średniej 54,5%, w grupie dużej 23,5%, w grupie wielkiej 10,6%, w ogółem 1,6%. Wyniki analiz empirycznych prasowych ofert pracy w zawodach i specjalnościach odpowiadających grupie średniej: Kowale ślusarze i pokrewni (722) na podstawie obserwacji ostatniego kwartału 2005 r. Nazwa Kod zawodu i specjalności Liczba ofert pracy grupie średniej w % grupie dużej w % grupie dużej w % ogółem w % 1. ślusarz 722204 12 54,5 23,5 10,6 1,6 2. Frezer 722301 5 22,7 9,8 4,4 0,7 3. Szlifierz metali 722303 1 4,5 2,0 0,9 0,1 4. Tokarz 722304 1 4,5 2,0 0,9 0,1 5. Ustawiacz maszyn do obróbki skrawaniem 722305 2 9,1 3,9 1,8 0,3 6. Wiertacz w metalu 722306 1 4,5 2,0 0,9 0,1 Udział procentowy ofert pracy według zawodów i specjalności w grupie średniej Kowale ślusarze i pokrewni na podstawie obserwacji ostatniego kwartału 2005 r. Ustaw iacz maszyn do obróbki skraw aniem 9,1 4,5 4,5 4,5 Frezer 22,7 ślusarz 54,5 ślusarz Szlifierz metali Ustawiacz maszyn do obróbki skrawaniem Frezer Tokarz Wiertacz w metalu 13
Zaznaczyć należy, że w badanej grupie wielkiej występuje bardzo duża liczba zawodów w stosunku do liczby ofert pracy. Wywnioskować więc należy, iż wrósł popyt na pracowników różnych zawodów i specjalności danej grupy zawodowej w stosunku do zebranej liczby ofert pracy. Odnotowuje się zatem w okresie badawczym wzrost zapotrzebowania na zróżnicowane zawody w analizowanej grupie na regionalnym rynku pracy województwa dolnośląskiego. Dla zobrazowania tych wielkości na poniższym wykresie porównano liczbę ofert pracy z liczbą zawodów w nich występujących. Stosunek liczby ofert pracy do liczby zawodów i specjalności w nich występujących odpowiadających analizowanym grupom średnim. 25 20 22 20 15 15 16 10 5 0 6 712 8 4 713 8 2 714 7 3 721 6 724 723 722 3 3 2 3 1 11 11 731 4 2 742 741 732 5 1 5 743 Liczba ofert pracy liczba zaw odów Legenda: Kod zawodu i specjalności Nazwa zawodu i specjalności Liczba ofert pracy 712 Robotnicy budowlani robót stanu surowego i pokrewni 15 6 713 Robotnicy budowlani robót wykończeniowych i pokrewni 8 4 714 Malarze, pracownicy czyszczący konstrukcje budowlane i pokrewni 8 2 721 Formierze odlewniczy, spawacze, blacharze, monterzy konstrukcji metalowych i pokrewni 7 3 722 Kowale, ślusarze i pokrewni 22 6 723 Mechanicy maszyn i urządzeń 16 3 724 Elektrycy* (zawód szkolny: Elektryk - obejmuje grupę średnią 724) 3 2 725 Monterzy elektronicy i pokrewni 3 1 731 Robotnicy produkcji wyrobów precyzyjnych z metalu i materiałów pokrewnych 1 1 732 Ceramicy, szklarze i pokrewni 1 1 741 Robotnicy w przetwórstwie spożywczym 4 2 742 Robotnicy obróbki drewna, stolarze meblowi i pokrewni 5 1 743 Robotnicy produkcji wyrobów włókienniczych, odzieży i pokrewni 20 5 liczba zawodów Kolejną analizowaną grupą wielką jest grupa Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń. W grupie tej zebrano ogółem 68 oferty pracy w 8 zawodach. Udział ofert pracy w tej grupie zawodowej w ogólnej liczbie ofert wyniósł 9,32%. Największą liczbę ofert odnotowano w grupie średniej Operatorzy maszyn do produkcji wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych dla zawodu i specjalności Operator urządzeń do formowania wyrobów z tworzyw sztucznych (823205)- 25 ofert. Ich udział procentowy był następujący: w grupie średniej 96,2%, w grupie dużej 96,2%, w grupie wielkiej 41,0%, w ogółem 4,1%. Niewiele mniejszą liczbę ofert zarejestrowano w grupie średniej Operatorzy maszyn do produkcji wyrobów z metali i minerałów dla zawodu i specjalności Operator maszyn do obróbki skrawaniem 821103-23 oferty. 14
Wyniki analiz empirycznych prasowych ofert pracy w zawodach i specjalnościach odpowiadających grupie średniej: Operatorzy maszyn do produkcji wyrobów z metali i minerałów (823) na podstawie obserwacji ostatniego kwartału 2005 r. Nazwa Kod zawodu i specjalności Liczba ofert pracy grupie grupie grupie średniej w % dużej w % wielkiej w % ogółem w % 1. Poz.oper.masz.do prod.wyrob.z tworz.szt. 823290 1 3,8 3,8 1,6 0,2 2. Oper.urz.do formow.wyrob.z tworz.sztucz. 823205 25 96,2 96,2 41,0 4,1 Kolejne grupy wielkie Pracownicy przy pracach prostych oraz Siły zbrojne nie zostały wzięte pod uwagę w dalszym badaniu ze względu na zbyt niski poziom ilościowy. 15
Podsumowanie Podsumowując, analizę udziałów zebranych ofert pracy w zawodach i specjalnościach odpowiadających grupie wielkiej Parlamentarzyści, wyżsi urzędnicy i kierownicy wykazała następujące wyniki. Największy udział procentowy w poszczególnych analizowanych grupach średnich miały zawody i specjalności: Kierownik w jednostce podstawowej działalności w handlu hurtowym i detalicznym (122401)- 69,0%; Kierownik działu marketingu i sprzedaży (123301)- 54,8%; Dyrektor wykonawczy (121102) 32,4%. Największą liczbę ofert zarejestrowano dla zawodu Kierownik działu marketingu i sprzedaży- 23 oferty. W grupie wielkiej Specjaliści największy udział procentowy w poszczególnych analizowanych grupach średnich miały zawody i specjalności: Specjalista ds. marketingu i handlu (241912)- 48,7%; Inżynier kontroli jakości (214203)- 18,3%; Programista (213201)- 61,5%. Największą liczbę ofert zarejestrowano dla zawodu Specjalista ds. marketingu i handlu- 37 ofert. W grupie wielkiej Technicy i inny średni personel największy udział procentowy w poszczególnych analizowanych grupach średnich miały zawody i specjalności Przedstawiciel handlowy (341503)- 45,6%, Handlowiec (341501)- 43%, Księgowy (343201)- 90%. Największą liczbę ofert zarejestrowano dla zawodu Przedstawiciel handlowy- 52 oferty. W grupie wielkiej Pracownicy biurowi największy udział procentowy w analizowanej grupie średniej miał zawód Magazynier (4121030)- 70,83% z ogólną liczbą ofert 17. W grupie wielkiej Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy największy udział ofert w analizowanej grupie średniej odnotowano dla zawodu Sprzedawca (522107)- 100% z ogólną liczba ofert 35. W grupie wielkiej Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy, rybacy nie zebrano żadnych ofert pracy. W grupie wielkiej Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy największy udział ofert w analizowanej grupie średniej miał zawód Ślusarz (722204)- 54,5% z ogólna liczba ofert 12. W grupie wielkiej Operatorzy maszyn i urządzeń największy udział ofert w analizowanych grupach średnich miały zawody i specjalności Operator urządzeń do formowania wyrobów z tworzyw sztucznych (823205)- 96,2% z ogólną liczbą 25 ofert oraz Operator maszyn do obróbki skrawaniem 821103-23 oferty. Analizując zawody o największej ogólnej liczbę ofert pod względem ich liczby w poszczególnych miesiącach kwartału zobrazowano w jaki sposób kształtowała się dynamika występowania określonych zawodów w badanym okresie. Poziom popytu na zawody i specjalności o największej ogólnej liczbie ofert w poszczególnych miesiącach kwartału 30 25 20 15 10 5 0 X XI XII Kierownik działu marketingu i sprzedaży Przedstawiciel handlowy (przed.region.) Sprzedawca Oper.urz.do formow.wyrob.z tworz.sztucz. Specjalista ds. marketingu i handlu M agazynier ślusarz Analiza ofert pracy pod tym względem pozwoliła również na określenie poziomu popytu na dane zawody i specjalności w badanym okresie. I tak w zawodzie Przedstawiciel handlowy notuję się wysokie zapotrzebowanie w miesiącu październik, jednak maleje on w miesiącu listopad po czym niewiele wzrasta w grudniu. Dla zawodów: Kierownik działu marketingu i sprzedaży, Specjalista ds. marketingu i handlu, Operator urządzeń do formowania wyrobów z tworzyw sztucznych zauważyć można wzrost popytu jedynie w miesiącu listopad. 16
Dla zawodu Sprzedawca następuje wzrost popytu w miesiącu listopadzie i utrzymuje się on prawie na stałym poziomie w miesiącu grudniu. Natomiast dla zawodu Ślusarz widoczny jest znaczący wzrost popytu w miesiącu grudniu. Ogółem przeanalizowano 536 prasowych ofert pracy dla 77 zawodów i specjalności odpowiadającym 13 grupom średnim Klasyfikacji Zawodów i Specjalności. Stosunek ofert pracy do liczby zawodów i specjalności odpowiadającym analizowanym grupom średnim na podstawie obserwacji regionalnego rynku pracy woj. Dolnośląskiego w ostatnim kwartale 2005 r. 120 114 100 80 82 76 60 40 20 0 42 35 29 26 20 24 17 17 14 4 4 5 7 8 3 5 1 23 26 22 6 1 2 121 122 123 213 214 241 341 343 413 522 821 823 722 Liczba ofert pracy liczba zawodów i specjalności 17
1.2.2. Charakterystyka oczekiwanych kompetencji na przykładzie wybranych zawodów. Kolejnym etapem prac analitycznych była charakterystyka struktury wymaganych kompetencji poprzez stworzenie obrazu zawodów. Dla przedstawienia wyników przeprowadzonego badania skupiono się na dziesięciu pierwszych grupach zawodowych o największej ogólnej liczbie ofert pracy, które stale występowały w ofertach prasowych w badanym okresie. W badaniu kompetencji zawodowych wzięto pod uwagę następujące elementy struktury ofert pracy pojawiających się w prasie: - rodzaj i poziom wykształcenia - liczba i rodzaj kompetencji odnoszących się do posiadanej wiedzy - liczba i rodzaj kompetencji społecznych (odnoszących się do umiejętności komunikowania się i współdziałania z ludźmi), cech charakteru oraz prezentowanych postaw - zapotrzebowanie na wybrane zawody w powiatach Wyniki analiz empirycznych prasowych ofert pracy pod względem kwalifikacyjnym wykazały następujące wyniki. Porównując proporcje liczby ofert pracy dla poszczególnych poziomów wykształcenia zaobserwowano, że w badanym okresie szczególnie preferowani byli pracownicy o wyższym (55%) i średnim (29%) poziomie wykształcenia. Zapotrzebowanie na pracowników z wykształceniem zawodowym kształtowało się na poziomie 16%. Udział procentowy ofert pracy w ogólnej liczbie ofert według poziomu wykształcenia. Wykształcenie zaw odow e 16% Wykształcenie średnie 29% Wykształcenie w yższe 55% Wykształcenie w yższe Wykształcenie średnie Wykształcenie zaw odow e Na podstawie przeprowadzonego porównania liczby ofert z liczbą zawodów w nich występujących stwierdzono, iż w badanym okresie nie występuje zapotrzebowanie na nowe zawody lecz wzrasta zapotrzebowanie (liczba ofert pracy) dla zawodów już obecnych w ofertach. Na poniższym wykresie widoczna jest różnica między liczbą ofert pracy a liczbą zawodów z wymaganym wykształceniem wyższym, średnim i zawodowym. 18
Stosunek liczby ofert pracy do liczby zawodów w ofertach prasowych w wykształceniu 250 228 200 150 124 Liczba rejestracji ofert pracy 100 50 50 43 69 14 Liczba zaw odów i specjalności 0 Wyższe Średnie Zaw odow e Głębsza analiza prasowych ofert pracy pod względem oczekiwanych kompetencji wybranych zawodów wykazała następujące wyniki. Zgodnie z przedstawionym w załączniku nr 1 rankingiem zawodów i specjalności na pierwszym miejscu znajduje się Przedstawiciel handlowy (przedst. Regionalny) (341503)- 52 oferty i od tego zawodu rozpoczęta zostanie prezentacja danych empirycznych. Z ofert pracy umieszczanych w prasie wynika, iż wśród Przedstawicieli handlowych pracodawcy poszukują głównie osób z wykształceniem średnim- 74 % oraz wyższym- 26 %. Na obraz badanego zawodu składa się zespół 17 kompetencji, w tym są to kompetencje w podziale na odnoszące się do wiedzy oraz społeczne wraz z oczekiwanymi od przyszłego pracownika cechami i postawami. Zestawiając obydwie grupy kompetencji ustalony został procent wskazań w ogólnej liczbie zebranych kompetencji oraz stopień ważność poszczególnych kompetencji dla pracodawców (stopień ważności ustalono na podstawie liczby zebranych kompetencji tj. od najmniejszej do największej liczby kompetencji występujących w ofertach dla danego zawodu). Wśród kompetencji zawodowych odnoszących się do wiedzy o najwyższym procencie wskazań w ofertach uplasowały się takie kompetencje jak: posiadanie prawa jazdy kat. B- 15,6%; posiadanie doświadczenia w pracy na podobnym stanowisku, praktyka zawodowa- 12,1%; umiejętność obsługi komputera 7,5%. Najrzadziej wskazywana w ofertach była znajomość topografii miasta- 0,5%. W grupie kompetencji społecznych najwyższy procent wskazań posiadała umiejętność komunikowania się z innymi- 13,1%. Duży procent wskazań miały również takie cechy jak: dyspozycyjność 8,5%, odpowiedzialność, rzetelność, systematyczność 6,0%. Najrzadziej występującą umiejętnością, która występowała w ofertach dla tego zawodu była umiejętność pracy w zespole- 1,0%. Kompetencje odnoszące się do wiedzy liczba kompetencji % wskazań w ogółem 1. dodatkowe uprawnienia- prawo jazdy kat. B 31 15,6 2. doświadczenie w pracy na podobnym lub takim samym stanowisku- praktyka zawodowa 24 12,1 3. umiejętność obsługi komputera 15 7,5 4. znajomość rynku-branży 11 5,5 5. Znajomość technik sprzedaży i negocjacji 8 4,0 6. znajomość języka obcego 8 4,0 7. znajomość topografii miasta 1 0,5 Kompetencje społeczne, cechy i postawy liczba kompetencji % wskazań w ogółem 19
1. umiejętność komunikowania się z innymi 26 13,1 2. dyspozycyjność 17 8,5 3. odpowiedzialność, rzetelność, systematyczność 12 6,0 4. motywacja do pracy 11 5,5 5. zdolność do zaangażowania się w wykonywaną pracę 8 4,0 6. umiejętność samodzielnego myślenia, podejmowania decyzji 8 4,0 7. wysoka kultura osobista 4 2,0 8. umiejętność organizacji własnej pracy 4 2,0 9. gotowość do częstych podróży służbowych 4 2,0 10. umiejętność kreatywnego myślenia, wykazywanie inicjatywy 3 1,5 11. umiejętność radzenia sobie w sytuacjach stresowych (odporność na stres) 2 1,0 12. umiejętność pracy w zespole 2 1,0 Stopień ważności danej kompetencji jest równoznaczny z największą bądź najmniejszą (skala od 0 do 35) liczbą wszystkich kompetencji i został zaprezentowany na poniższym wykresie radarowym. Na wykresie wyróżniono kolorami dwie linie: czerwoną, która oznacza kompetencje odnoszące się do wiedzy; niebieską, która oznacza kompetencje społeczne, cechy i postawy. 20
Obraz zawodu Przedstawiciel handlowy (przedst. Regionalny) (341503) Kompetencje społeczne, cechy i postawy umiejętnośc radzenia sobie w sytuacjach stresow ych (odporność na stres) dodatkow e upraw nienia- praw o jazdy kat. B 35 dośw iadczenie w pracy na podobnym lub takim samym umiejętnośc pracy w zespole stanow isku- praktyka zaw odow a 30 25 umiejętność obsługi komputera umiejętność kreatyw nego myślenia, w ykazyw anie inicjatyw y gotow ośc do częstych podróży służbow ych umiejętność organizacji w łasnej pracy 20 15 10 5 0 znajomość rynku-branży Znajomość technik sprzedaży i negocjacji znajomość języka obcego w ysoka kultura osobista znajomość topografii miasta umiejętność samodzielnego myślenia, podejmow ania decyzji umiejętność komunikow ania się z innymi zdolność do zaangażow ania się w w ykonyw aną pracę motyw acja do pracy dyspozycyjność odpow iedzialność, rzetelność, systematyczność 21
W grupie kompetencji odnoszących się do wiedzy rozróżniono kompetencje dotyczące znajomości języków obcych oraz umiejętności obsługi komputera według poziomów od biegłego do podstawowego. I tak pracownicy analizowanego zawodu powinni posługiwać się: językiem angielskim na poziomie bardzo dobrym w 20%, dobrym w 80%; językiem niemieckim na poziomie biegłym i bardzo dobrym w 6,67%, dobrym w 73,33%, podstawowym w 13,33%. kompetencje % wskazań wg poziomu znajomości/umiejętności biegły bardzo dobry dobry podstawowy znajomość j. angielskiego 0 20,0 80,0 0 znajomość j. niemieckiego 0 33,3 66,7 0 umiejętność obsługi komputera 6,67 6,67 73,33 13,33 % wskazań wg poziomu znajomości języków obcych oraz umiejętności obsługi komputera w prasowych ofertach pracy dla zawodu Przedstawiciel handlowy 80 70 80,0 66,7 73,33 60 % wskazań 50 40 30 20 10 6,67 33,3 20,0 6,67 13,33 znajomość j. angielskiego znajomość j. niemieckiego umiejętnośc obsługi komputera 0 0 0 0 0 biegły bardzo dobry dobry podstw aow y poziom znajomości/umiejętności Przeanalizowano również pochodzenie ofert pracy zebranych dla danego zawodu. Badanie pod tym kątem ujawniło obszary występowania zapotrzebowania na pracowników- Przedstawicieli handlowych. I tak największy popyt na pracowników tego zawodu występował w powiecie wrocławskim i kształtował się on na poziomie 67,35%. W pozostałych powiatach odnotowano zapotrzebowanie na poziomie dużo niższym. Kształtował się on w następujący sposób: w powiecie wałbrzyskim- 15,4%, jeleniogórskim-5,8%, kłodzkim i świdnickim- 3,8%, złotoryjskim i głogowskim- 1,9%. Powiat liczba ofert Udział % w ogółem 1. wrocławski 35 67,3 2. wałbrzyski 8 15,4 3. jeleniogórski 3 5,8 4. świdnicki 2 3,8 5. kłodzki 2 3,8 6. złotoryjski 1 1,9 7. głogowski 1 1,9 22
Obszary występowania zapotrzebowania na zawód Przedstawiciel handlowy wg powiatów jeleniogórski 6% 4% 4% 2% 2% w ałbrzyski 15% w rocław ski 67% w rocław ski w ałbrzyski jeleniogórski św idnicki kłodzki złotoryjski głogow ski Na pozycji drugiej w rankingu zawodów i specjalności uplasował się zawód Specjalista ds. marketingu i handlu- 37 ofert. Z ofert pracy umieszczanych w prasie wynika, iż wśród Specjalistów ds. marketingu i handlu pracodawcy poszukują głównie osób z wykształceniem wyższym- 89,5 % oraz średnim- 10,5%. Na obraz badanego zawodu składa się zespół 23 kompetencji. Zestawiając grupę kompetencji odnoszących się do wiedzy z grupą kompetencji społecznych ustalony został procent wskazań w ogólnej liczbie zebranych kompetencji oraz stopień ważność poszczególnych kompetencji dla pracodawców na takiej samej zasadzie jak we wcześniejszym przypadku. Wśród kompetencji zawodowych odnoszących się do wiedzy najwyższy procent wskazań w ofertach miały takie kompetencje jak: doświadczenie w pracy na podobnym lub takim samym stanowisku-praktyka zawodowa- 8,2%, umiejętność obsługi komputera oraz posiadanie prawa jazdy kat. B- 4,9% Na ostatnim miejscu znalazła się umiejętność budowania i utrzymania długotrwałych relacji handlowych z klientem- 1,6%. W grupie kompetencji społecznych najwyższy procent wskazań posiadały umiejętności oraz cechy: komunikowania się z innymi- 7,1%; wytrwałość w pracy, w dążeniu do celów oraz konsekwentna ich realizacja- 4,3%; dyspozycyjność- 3,8%. Najrzadziej wskazywaną umiejętnością, która występowała w ofertach dla tego zawodu jest umiejętność brania odpowiedzialności za własne czyny, zachowania- 0,5% Kompetencje odnoszące się do wiedzy liczba kompetencji % wskazań w ogółem 1. doświadczenie w pracy na podobnym lub takim samym stanowisku- praktyka zawodowa 15 8,2 2. umiejętność obsługi komputera 9 4,9 3. posiadanie dodatkowych uprawnień - prawo jazdy kat. B 9 4,9 4. wiedza z zakresu marketingu, przeprowadzania akcji promocyjnych i reklamowych 8 4,3 5. znajomość języka angielskiego 6 3,3 6. znajomość technik negocjacji 4 2,2 7. znajomość rynku-branży 3 1,6 8. znajomość języka niemieckiego 3 1,6 9. umiejętność budowania i utrzymania długotrwałych relacji handlowych z klientem 3 1,6 % wskazań Kompetencje społeczne, cechy i postawy liczba cech w ogółem 1. umiejętność komunikowania się z innymi 13 7,1 2. wytrwałość w pracy, w dążeniu do celów oraz konsekwentna realizacja 9 4,3 3. dyspozycyjność 7 3,8 4. umiejętność pracy w zespole (współdziałania z innymi) 6 3,3 23
5. motywacja do pracy 6 3,3 6. zdolność do zaangażowania się w wykonywaną pracę 5 2,7 7. dobra prezentacja 4 2,2 8. zdolność do dynamicznego działania 3 1,6 9. umiejętność samodzielnego myślenia, podejmowania decyzji 3 1,6 10. umiejętność organizacji własnej pracy 3 1,6 11. umiejętność kreatywnego myślenia i działania 2 1,1 12. operatywność (zdolność do skutecznego, sprawnego działania w ramach powierzonych zadań) 2 1,1 13. umiejętność brania odpowiedzialności za własne czyny, zachowania 1 0,5 W grupie kompetencji odnoszących się do wiedzy rozróżniono kompetencje dotyczące znajomości języków obcych oraz umiejętności obsługi komputera, według poziomów od biegłego do podstawowego. I tak pracownicy analizowanego zawodu powinni posługiwać się: językiem angielskim na poziomie dobrym w 86,0%, bardzo dobrym w 14,0%; językiem niemieckim na poziomie dobrym w 75,0%, bardzo dobrym w 25,0%. Powinni również posiadać umiejętność obsługi komputera na poziomie: biegłym w 8,3%, bardzo dobrym w 16,7%, dobrym w 75%. % wskazań wg poziomu znajomości/umiejętności kompetencje biegły bardzo dobry dobry podstawowy znajomość j. angielskiego 0 14 86 0 znajomość j. niemieckiego 0 25 75 0 umiejętność obsługi komputera 8,3 16,7 75 0 % wskazań wg poziomu znajomości języków obcych oraz umiejętności obsługi komputera w prasowych ofertach pracy dla zawodu Specjalista ds. marketingu i handlu 90 86 80 75 75 70 60 % wskazań 50 40 30 20 10 0 25 14 16,7 8,3 0 0 0 0 0 biegły bardzo dobry dobry podstaw ow y j. angielski j. niemiecki obsługa komputera poziom znajomości/umiejętności Jak poprzednio przeanalizowano również pochodzenie ofert pracy zebranych dla danego zawodu. Badanie pod tym kątem ujawniło obszary występowania zapotrzebowania na pracowników- Specjalistów ds. marketingu i handlu. I tak największy popyt na pracowników tego zawodu występował w powiecie wrocławskim i kształtował się na poziomie 81,0%. W pozostałych powiatach odnotowano zapotrzebowanie na poziomie dużo niższym. Kształtował się on w następujący sposób: w powiecie wałbrzyskim- 5,0%, świdnickim-5,0%, legnickim, kłodzkim, jeleniogórskim- 3,0%. 24
Powiat liczba ofert Udział % w ogółem 1. wrocławski 30 81 2. wałbrzyski 2 5 3. świdnicki 2 5 4. legnicki 1 3 5. kłodzki 1 3 6. jeleniogórski 1 3 Obszary występowania zapotrzebowania na pracowników zawodu Specjalista ds marketingu i handlu wg powiatów w ałbrzyski 5% św idnicki 5% 3% 3% 3% w rocław ski 81% w rocław ski w ałbrzyski św idnicki legnicki kłodzki jeleniogórski Stopień ważności danej kompetencji jest równoznaczny z największą bądź najmniejszą (skala od 0 do 16) liczbą wszystkich kompetencji i został zaprezentowany na wykresie radarowym. Na wykresie tym wyróżniono kolorami dwie linie: czerwoną, która oznacza kompetencje odnoszące się do wiedzy oraz niebieską, która oznacza kompetencje społeczne, cechy i postawy. 25
Obraz zawodu Specjalista ds. marketingu i handlu (241912) umiejętność brania odpowiedzialności za własne czy ny, zachowania doświadczenie w pracy na podobny m lub takim samy m stanowisku- prakty ka zawodowa 16 umiejętność obsługi komputera operaty wność (zdolność do skutecznego, sprawnego działania w ramach powierzonych zadań) umiejętność kreaty wnego my slenia i działania umiejetność organizacji własnej pracy umiejętność samodzielnego my ślenia, podejmowania decy zji 14 12 10 8 6 4 2 0 posiadanie dodatkowych uprawnienień - prawo jazdy kat. B wiedza z zakresu marketingu, przeprowadzania akcji promocy jny ch i reklamowy ch znajomość języ ka angielskiego znajomość technik negocjacji zdolność do dynamicznego działania znajomość ry nku-branży dobra prezentacja znajomość języ ka niemieckiego zdolność do angażowania się w wy kony waną pracę umiejętność budowania i utrzy mania długotrwały ch relacji handlowy ch z klientem moty wacja do pracy umiejętność komunikowania się z inny mi umiejetność pracy w zespole (współdziałania z inny mi) dy spozy cy jność wytrwałość w pracy, w dążeniu do celów oraz konsekwentna ich realizacja 26
Na pozycji trzeciej w rankingu zawodów i specjalności uplasował się zawód Sprzedawca- 35 ofert. Z ofert pracy umieszczanych w prasie wynika, iż wśród Sprzedawców pracodawcy poszukują głównie osób z wykształceniem średnim- 83,0 %. Poszukują również pracowników z wykształceniem wyższym- 9,0% oraz zawodowym- 9,0%. Oczekiwany poziom wykształcenia dla zawodu Sprzedawca zawodowe 9% wyższe 9% średnie 83% Na obraz badanego zawodu składa się zespół 23 kompetencji. Zestawiając grupę kompetencji odnoszących się do wiedzy z grupą kompetencji społecznych ustalony został procent wskazań w ogólnej liczbie zebranych kompetencji oraz stopień ważności poszczególnych kompetencji dla pracodawców na takiej samej zasadzie jak we wcześniejszym przypadku. Wśród kompetencji zawodowych odnoszących się do wiedzy o najwyższym procencie wskazań w ofertach uplasowały się takie kompetencje jak: doświadczenie w pracy na podobnym lub takim samym stanowiskupraktyka zawodowa- 19,3%, umiejętność obsługi komputera- 8,4%, znajomość zasad handlu i aktywnej obsługi klienta 7,2%. Na ostatnim miejscu znalazła się znajomość rynku-branży 1,2%. W grupie kompetencji społecznych najwyższy procent wskazań posiadały umiejętności oraz cechy: dyspozycyjność- 13,3%; uczciwość, rzetelność, sumienność- 7,2%; umiejętność samodzielnego myślenia, podejmowania decyzji- 6,0%. Najrzadziej wskazywaną cechą, która występowała w ofertach dla tego zawodu jest motywacja do pracy- 2,4%. 1. Kompetencje odnoszące się do wiedzy liczba kompetencji % wskazań w ogółem doświadczenie w pracy na podobnym lub takim samym stanowisku- praktyka zawodowa 16 19,3 2. umiejętność obsługi komputera 7 8,4 3. Znajomość zasad handlu i aktywnej obsługi klienta 6 7,2 4. dodatkowe uprawnienia - prawo jazdy kat. B 5 6,0 5. umiejętność obsługi kasy fiskalnej 3 3,6 6. znajomość rynku-branży 1 1,2 Kompetencje społeczne, cechy i postawy liczba kompetencji % wskazań w ogółem 1. dyspozycyjność 11 13,3 2. uczciwość, rzetelność, sumienność 6 7,2 3. umiejętność samodzielnego działania i podejmowania decyzji 5 6,0 4. umiejętność komunikowania się z innymi 5 6,0 5. dobra prezentacja 4 4,8 6. zdolność do zaangażowania się w wykonywaną pracę 3 3,6 7. 8. umiejętność brania odpowiedzialności za własne czyny, zachowania 3 3,6 umiejętność radzenia sobie w sytuacjach stresowych (odporność na stres) 2 2,4 9. umiejętność organizacji własnej pracy 2 2,4 27
10. operatywność (zdolność do skutecznego, sprawnego działania w ramach powierzonych zadań) 2 2,4 11. motywacja do pracy 2 2,4 W grupie kompetencji odnoszących się do wiedzy rozróżniono jedynie kompetencje dotyczące umiejętności obsługi komputera, według poziomów od biegłego do podstawowego. I tak pracownicy analizowanego zawodu powinni posiadać umiejętność obsługi komputera na poziomie dobrym w 86,0% oraz na poziomie podstawowym w 14,0%. W analizowanej grupie nie odnotowano żadnych wskazań w ofertach prasowych dotyczących posiadana przez pracowników znajomości języków obcych. Jak poprzednio przeanalizowano również pochodzenie ofert pracy zebranych dla danego zawodu. Badanie pod tym kątem ujawniło obszary występowania zapotrzebowania na pracowników- Sprzedawców. I tak największy popyt na pracowników tego zawodu występował w powiecie wrocławskim i kształtował się na poziomie 60,0%. W pozostałych powiatach odnotowano zapotrzebowanie na poziomie dużo niższym. Kształtował się on w następujący sposób: w powiecie wałbrzyskim- 9,0%, wołowskim, trzebnickim, lubińskim, jeleniogórskim- 6,0%, średzkim, kłodzkim, głogowskim- 3,0%. Powiat liczba ofert Udział % w ogółem 1. wrocławski 21 60,0 2. wałbrzyski 3 9,0 7. wołowski 2 6,0 8. trzebnicki 2 6,0 4. lubiński 2 6,0 6. jeleniogórski 2 6,0 3. średzki 1 3,0 5. kłodzki 1 3,0 9. głogowski 1 3,0 Obszary występowania zapotrzebowania na zawód Sprzedawca wg powiatów 6% 6% 6% 3% 3% 3% w ołow ski 6% w ałbrzyski 8% w rocław ski 59% trzebnicki lubiński jeleniogórski średzki kłodzki głogow ski Stopień ważności danej kompetencji jest równoznaczny z największą bądź najmniejszą (skala od 0 do 22) liczbą wszystkich kompetencji i został zaprezentowany na wykresie radarowym. Na wykresie tym wyróżniono kolorami dwie linie: czerwoną, która oznacza kompetencje odnoszące się do wiedzy; niebieską, która oznacza kompetencje społeczne, cechy i postawy. 28
Obraz zawodu- Sprzedawca (522107) doświadczenie w pracy na podobnym lub takim samym stanowisku- praktyka zawodowa motywacja do pracy 16 14 umiejętność obsługi komputera operatywność (zdolność do skutecznego, sprawnego działania w ramach powierzonych zadań) 12 Znajomość zasad handlu i aktywnej obsługi klienta umiejetność organizacji własnej pracy 10 8 6 4 dodatkowe uprawnienia - prawo jazdy kat. B umiejętnośc radzenia sobie w sytuacjach stresowych (odporność na stres) 2 0 umiejętność obsługi kasy fiskalnej umiejętność brania odpowiedzialności za własne czyny, zachowania znajomość rynku-branży zdolność do zaangażowania się w wykonywaną pracę dyspozycyjność dobra prezentacja umiejętność komunikowania się z innymi uczciwość, rzetelność, sumienność umiejętność samodzielnego działania I podejmowania decyzji 29
Na pozycji czwartej w rankingu zawodów i specjalności uplasował się zawód Handlowiec- 30 ofert. Z ofert pracy umieszczanych w prasie wynika, iż w grupie tej pracodawcy poszukują głównie osób z wykształceniem średnim- 75,0 % oraz wyższym 25,0%. Na obraz badanego zawodu składa się zespół 20 kompetencji. Zestawiając grupę kompetencji odnoszących się do wiedzy z grupą kompetencji społecznych ustalony został procent wskazań w ogólnej liczbie zebranych kompetencji oraz stopień ważność poszczególnych kompetencji dla pracodawców na takiej samej zasadzie jak w poprzednich przypadkach. Wśród kompetencji zawodowych odnoszących się do wiedzy o najwyższym procencie wskazań w ofertach uplasowały się takie kompetencje jak: doświadczenie w pracy na podobnym lub takim samym stanowiskupraktyka zawodowa- 18,8%. Średni procent wskazań posiadały takie umiejętności jak: umiejętność obsługi komputera, znajomość języka angielskiego, posiadanie prawa jazdy kat. B- 6,3%, umiejętność komunikacji z klientem oraz określania jego potrzeb i problemów- 4,5%. Najrzadziej wskazywaną umiejętnością dla tego zawodu była umiejętność obsługi kasy fiskalnej- 0,9% W grupie kompetencji społecznych najwyższy procent wskazań posiadały umiejętności oraz cechy i postawy: zdolność do angażowania się w wykonywaną pracę- 10,7%, motywacja do pracy, dyspozycyjność-7,1%. Średni procent wskazań posiadały takie umiejętności jak: umiejętność kreatywnego myślenia, wykazywanie inicjatywy- 6,3%; umiejętność komunikowania się z innymi- 5,4%. Najrzadziej wskazywaną umiejętnością, która występowała w ofertach dla tego zawodu jest umiejętność radzenia sobie w sytuacjach stresowych (odporność na stres)- 0,9%. 1. Kompetencje odnoszące się do wiedzy liczba kompetencji % wskazań w ogółem doświadczenie w pracy na podobnym lub takim samym stanowisku- praktyka zawodowa 21 18,8 2. znajomość języka angielskiego 7 6,3 3. umiejętność obsługi komputera 7 6,3 4. dodatkowe uprawnienia- prawo jazdy kat. B 7 6,3 5. umiejętność komunikacji z klientem oraz określania jego potrzeb i problemów 5 4,5 6. znajomość rynku-branży 3 2,7 7. umiejętność obsługi kasy fiskalnej 1 0,9 Kompetencje społeczne, cechy i postawy liczba kompetencji % wskazań w ogółem 1. zdolność do angażowania się w wykonywaną pracę 12 10,7 2. motywacja do pracy 8 7,1 3. dyspozycyjność 8 7,1 4. umiejętność kreatywnego myślenia, wykazywanie inicjatywy 7 6,3 5. umiejętność komunikowania się z innymi 6 5,4 6. umiejętność samodzielnego myślenia, podejmowania decyzji 3 2,7 7. umiejętność pracy w zespole 3 2,7 8. systematyczność 3 2,7 9. gotowość do częstych podróży służbowych 3 2,7 10. dobra prezentacja 3 2,7 11. wysoka kultura osobista 2 1,8 12. umiejętność organizacji własnej pracy 2 1,8 13. umiejętność radzenia sobie w sytuacjach stresowych (odporność na stres) 1 0,9 W grupie kompetencji odnoszących się do wiedzy rozróżniono kompetencje dotyczące umiejętności obsługi komputera oraz znajomości języków obcych według poziomów od biegłego do podstawowego. I tak pracownicy analizowanego zawodu powinni posługiwać się językiem angielskim na poziomie dobrym w 86,0% oraz na poziomie biegłym i bardzo dobrym w 14,3%. Powinni również posiadać umiejętność obsługi komputera na poziomie dobrym w 86,0% oraz podstawowym w 14,0%. 30
% wskazań wg poziomu znajomości/umiejętności kompetencje biegły bardzo dobry dobry podstawowy znajomość j. angielskiego 14,3 14,3 71,4 0 umiejętność obsługi komputera 0 0 86,0 14,0 % wskazań wg poziomu znajomości języków obcych oraz umiejętności obsługi komputera w prasowych ofertach pracy dla zawodu Handlowiec 90,0 80,0 70,0 71,4 86,0 j. angielski % wskazań 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 14,3 14,3 14,0 obsługa komputera 10,0 0,0 biegły 0 0 bardzo dobry dobry 0 podstwaowy poziom umiejętności/znajomości Jak poprzednio przeanalizowano również pochodzenie ofert pracy zebranych dla danego zawodu. Badanie pod tym kątem ujawniło obszary występowania zapotrzebowania na pracowników- Handlowców. I tak największy popyt na pracowników tego zawodu występował w powiecie wrocławskim i kształtował się on na poziomie 56,7%. W pozostałych powiatach odnotowano zapotrzebowanie na poziomie dużo niższym. Kształtował się on w następujący sposób: w powiecie jeleniogórskim- 10,0%, wałbrzyskim i legnickim- 6,7%; świdnickim, oławskim, lubińskim, kłodzkim, kamiennogórskim, głogowskim- 3,3%. Powiat liczba ofert Udział % w ogółem 1. wrocławski 17 56,7 2. jeleniogórski 3 10,0 3. wałbrzyski 2 6,7 4. legnicki 2 6,7 5. świdnicki 1 3,3 6. oławski 1 3,3 7. lubiński 1 3,3 8. kłodzki 1 3,3 9. kamiennogórski 1 3,3 10. głogowski 1 3,3 31
Obszary występowania zapotrzebowania na pracowników zawodu Handlowiec 3% 3% 3% 6,7% 3% 3% 3% w ałbrzyski 6,7% w rocław ski 56,7% jeleniogórski 10% legnicki św idnicki oław ski lubiński kłodzki kamiennogórcki głogow ski Stopień ważności danej kompetencji jest równoznaczny z największą bądź najmniejszą (skala od 0 do 25) liczbą wszystkich kompetencji i został zaprezentowany na poniższym wykresie radarowym. Na wykresie tym wyróżniono kolorami dwie linie: niebieską, która oznacza kompetencje społeczne, cechy i postawy oraz czerwoną, która oznacza kompetencje odnoszące się do wiedzy. 32
Obraz zawodu Handlowiec (zaw. szk.: Technik handlowiec) (341501) dośw iadczenie w pracy na podobnym lub takim samym stanow iskupraktyka zaw odow a umiejętnośc radzenia sobie w sytuacjach stresow ych (odporność 25 znajomość języka angielskiego na stres) umiejętność organizacji w łasnej pracy 20 umiejętność obsługi komputera w ysoka kultura osobista 15 dodatkow e upraw nienia- praw o jazdy kat. B dobra prezentacja 10 5 umiejętność komunikacji z klientem oraz określania jego potrz problemów gotow ość do częstych podróży służbow ych 0 znajomość rynku-branży systematyczność umiejętność obsługi kasy fiskalnej umiejętność pracy w zespole zdolność do angażow ania się w w ykonyw aną pracę umiejętność samodzielnego myślenia, podejmow ania decyzji motyw acja do pracy umiejętność komunikow ania się z innymi dyspozycyjność umiejętność kreatyw nego myślenia, w ykazyw anie inicjatyw y 33