Plan wynikowy Klasa 7 Tema lekcji i podsawowe 1. Wykonujemy pomiary 1 4 Wielkości fizyczne, kóre mierzysz na co dzień wymienia przyrządy, za pomocą kórych mierzymy długość, emperaurę, czas, szybkość i masę (1.4, 4.2) mierzy długość, emperaurę, czas, szybkość i masę (1.3, 1.4, 2.18b) wymienia jednoski mierzonych wielkości 2.3, 2.4, 5.1) podaje zakres pomiarowy przyrządu (1.3, 1.4) odczyuje najmniejszą działkę przyrządu i podaje dokładność przyrządu (1.5, 1.6) oblicza warość najbardziej zbliżoną do rzeczywisej warości mierzonej wielkości jako średnią arymeyczną wyników (1.5, 1.6) przelicza jednoski długości, czasu i masy (1.7, 2.3, 5.1) wyjaśnia na przykładach przyczyny wysępowania niepewności pomiarowych (1.5, 1.6) zapisuje różnicę między warością końcową i począkową wielkości fizycznej, np. l (1.1) wyjaśnia, co o znaczy wyzerować przyrząd pomiarowy (1.4) opisuje doświadczenie Celsjusza i objaśnia uworzoną przez niego skalę emperaur (1.4, 4.2) posługuje się wagą laboraoryjną (1.3, 1.4) wyjaśnia na przykładzie znaczenie pojęcia względność (2.1) 5 6 Pomiar warości siły ciężkości mierzy warość siły w niuonach za pomocą siłomierza (1.3, 2.18c) wykazuje doświadczalnie, że warość siły ciężkości jes wpros proporcjonalna do masy ciała (1.8, 2.18a) oblicza warość ciężaru ze wzoru Fc mg (2.11, 2.17) uzasadnia porzebę wprowadzenia siły jako wielkości wekorowej (2.10) podaje źródło siły ciężkości i poprawnie zaczepia wekor do ciała, na kóre działa siła ciężkości (2.10, 2.11) podaje cechy wielkości wekorowej (2.10) przekszałca wzór Fc mgi oblicza masę ciała, jeśli zna warość jego ciężaru (2.17) rysuje wekor obrazujący siłę o zadanej warości i przyjmuje odpowiednią jednoskę (2.10, 2.12) 7 8 Wyznaczanie gęsości subsancji odczyuje gęsość subsancji z abeli (1.1, 5.1) wyznacza doświadczalnie gęsość ciała sałego o regularnych kszałach (5.9d) mierzy objęość ciał o nieregularnych kszałach za pomocą menzurki (5.9d) oblicza gęsość subsancji ze wzoru m d (5.2) V szacuje niepewności pomiarowe przy pomiarach masy i objęości (1.5) m przekszałca wzór d i oblicza każdą V z wielkości fizycznych w ym wzorze (5.2) przelicza gęsość wyrażoną w kg/m 3 na g/cm 3 i na odwró (1.7) odróżnia mierzenie wielkości fizycznej od jej wyznaczania, czyli pomiaru pośredniego (1.3) wyznacza doświadczalnie gęsość cieczy (1.4, 5.9c) 1
Tema lekcji i podsawowe 9 10 Pomiar ciśnienia 11 Sporządzamy wykresy wykazuje, że skuek nacisku na podłoże ciała o ciężarze F c zależy od wielkości powierzchni zeknięcia ciała z podłożem (5.3) oblicza ciśnienie za pomocą wzoru F p (5.3) S podaje jednoskę ciśnienia i jej wielokroności (1.7) przelicza jednoski ciśnienia (1.7) mierzy ciśnienie w oponie samochodowej (1.3) mierzy ciśnienie amosferyczne za pomocą baromeru (1.3) na podsawie wyników zgromadzonych w abeli sporządza wykres zależności jednej wielkości fizycznej od drugiej (1.1, 1.8) F przekszałca wzór p i oblicza S każdą z wielkości wysępujących w ym wzorze (5.3) opisuje zależność ciśnienia amosferycznego od wysokości nad poziomem morza (5.4) rozpoznaje w swoim ooczeniu zjawiska, w kórych isoną rolę odgrywa ciśnienie amosferyczne i urządzenia, do działania kórych jes ono niezbędne (1.2, 5.4) wyznacza doświadczalnie ciśnienie amosferyczne za pomocą srzykawki i siłomierza (1.3, 1.4, 5.4, 5.9a) wykazuje, że jeśli dwie wielkości są do siebie wpros proporcjonalne, o wykres zależności jednej od drugiej jes półprosą wychodzącą z począku układu osi (1.8) wyciąga wnioski o warościach wielkości fizycznych na podsawie kąa nachylenia wykresu do osi poziomej (1.1, 1.8) 12 13 Powórzenie. Sprawdzian 14 Trzy sany skupienia ciał 2. Niekóre właściwości fizyczne ciał wymienia sany skupienia ciał i podaje ich przykłady (4.9) podaje przykłady ciał kruchych, sprężysych i plasycznych (1.2) opisuje sałość objęości i nieściśliwość cieczy (1.2) wykazuje doświadczalnie ściśliwość gazów (1.2) opisuje właściwości plazmy wykazuje doświadczalnie zachowanie objęości ciała sałego przy zmianie jego kszału (1.2) podaje przykłady zmian właściwości ciał spowodowanych zmianą emperaury (1.2) 15 Zmiany sanów skupienia ciał wymienia i opisuje zmiany sanów skupienia ciał (4.9) podaje przykłady opnienia, krzepnięcia, parowania, skraplania, sublimacji i resublimacji (4.9) odróżnia wodę w sanie gazowym (jako niewidoczną) od mgły i chmur (4.9) podaje emperaury krzepnięcia i wrzenia wody (4.9) odczyuje z abeli emperaury opnienia i wrzenia (4.9) opisuje zależność emperaury wrzenia od ciśnienia (4.9) opisuje zależność szybkości parowania od emperaury (4.9) wyjaśnia przyczyny skraplania pary wodnej zawarej w powierzu, np. na okularach, szklankach, i powierdza o doświadczalnie (4.9) demonsruje zjawiska opnienia, wrzenia i skraplania (4.10a) 2
Tema lekcji i podsawowe 16 Rozszerzalność emperaurowa ciał podaje przykłady rozszerzalności emperaurowej ciał sałych, cieczy i gazów podaje przykłady rozszerzalności emperaurowej w życiu codziennym i echnice opisuje anomalną rozszerzalność wody i jej znaczenie w przyrodzie (1.2) opisuje zachowanie aśmy bimealicznej przy jej ogrzewaniu (1.2) za pomocą symboli l i lub V i zapisuje fak, że przyros długości druów lub objęości cieczy jes wpros proporcjonalny do przyrosu emperaury wyjaśnia zachowanie aśmy bimealicznej podczas jej ogrzewania wymienia zasosowania prakyczne aśmy bimealicznej wykorzysuje do obliczeń prosą proporcjonalność przyrosu długości do przyrosu emperaury 3. Cząseczkowa budowa ciał 17 Cząseczkowa budowa ciał opisuje doświadczenie uzasadniające hipoezę o cząseczkowej budowie ciał opisuje zjawisko dyfuzji przelicza emperaurę wyrażoną w skali Celsjusza na emperaurę w skali Kelvina i Fahrenheia i na odwró (4.1, 4.2) wykazuje doświadczalnie zależność szybkości dyfuzji od emperaury opisuje związek średniej szybkości cząseczek gazu lub cieczy z jego emperaurą (4.5) uzasadnia wprowadzenie skali Kelvina (4.1, 4.2) 18 Siły międzycząseczkowe podaje przyczyny ego, że ciała sałe i ciecze nie rozpadają się na oddzielne cząseczki (5.8) na wybranym przykładzie opisuje zjawisko napięcia powierzchniowego, demonsruje odpowiednie doświadczenie (5.9a) wyjaśnia rolę mydła i deergenów (5.8) podaje przykłady działania sił spójności i sił przylegania (5.8) 19 Różnice w budowie ciał sałych, cieczy i gazów. Gaz w zamknięym zbiorniku podaje przykłady aomów i cząseczek podaje przykłady pierwiasków i związków chemicznych opisuje różnice w budowie ciał sałych, cieczy i gazów (5.1) wyjaśnia, dlaczego na wewnęrzne ściany zbiornika gaz wywiera parcie (5.3) podaje przykłady, w jaki sposób można zmienić ciśnienie gazu w zamknięym zbiorniku (5.3) wyjaśnia pojęcia: aomu, cząseczki, pierwiaska i związku chemicznego objaśnia, co o znaczy, że ciało sałe ma budowę krysaliczną wymienia i objaśnia sposoby zwiększania ciśnienia gazu w zamknięym zbiorniku (5.3) 20 21 Powórzenie. Sprawdzian 3
Tema lekcji i podsawowe 4. Jak opisujemy ruch? 22 Układ odniesienia. Tor ruchu, droga opisuje ruch ciała w podanym układzie odniesienia (2.1) klasyfikuje ruchy ze względu na kszał oru (2.2) rozróżnia pojęcia oru ruchu i drogi (2.2) wybiera układ odniesienia i opisuje ruch w ym układzie (2.1) wyjaśnia, co o znaczy, że spoczynek i ruch są względne (2.1) opisuje położenie ciała za pomocą współrzędnej x (2.2) oblicza przebyą przez ciało drogę jako s = x2 x1 = x (2.2) 23 24 Ruch prosoliniowy jednosajny wymienia cechy charakeryzujące ruch prosoliniowy jednosajny (2.5) na podsawie różnych wykresów s() odczyuje drogę przebywaną przez ciało w różnych odsępach czasu (1.1) doświadczalnie bada ruch jednosajny prosoliniowy i formułuje wniosek, że s ~ (1.4) sporządza wykres zależności s() na podsawie wyników doświadczenia zgromadzonych w abeli (1.8) 25 26 Warość prędkości w ruchu jednosajnym zapisuje wzór = s i nazywa wysępujące w nim wielkości (2.4) oblicza drogę przebyą przez ciało na podsawie wykresu zależności ( ) (2.6) oblicza warość prędkości ze wzoru = s (2.4) sporządza wykres zależności ( ) na podsawie danych z abeli (2.6) podaje inerpreację fizyczną pojęcia szybkości (1.1) przekszałca wzór = s i oblicza każdą z wysępujących w nim wielkości (2.4) warość prędkości w km/h wyraża w m/s i na odwró (2.3, 1.7) 27 *Prędkość w ruchu jednosajnym prosoliniowym uzasadnia porzebę wprowadzenia do opisu ruchu wielkości wekorowej prędkości (2.4) na przykładzie wymienia cechy prędkości jako wielkości wekorowej (2.4) opisuje ruch prosoliniowy jednosajny z użyciem pojęcia prędkości (2.4) rysuje wekor obrazujący prędkość o zadanej warości (przyjmuje odpowiednią jednoskę) (2.4) 28 29 Ruch zmienny oblicza średnią warość prędkości [r = s (2.6) planuje czas podróży na podsawie mapy i oszacowanej średniej szybkości pojazdu (2.6) wyznacza doświadczalnie średnią warość prędkości biegu, pływania lub jazdy na rowerze (2.18b) wykonuje zadania obliczeniowe z użyciem średniej warości prędkości (2.6) 4
Tema lekcji i podsawowe 30 31 Ruch prosoliniowy jednosajnie przyspieszony. Przyspieszenie w ruchu prosoliniowym jednosajnie przyspieszonym podaje przykłady ruchu przyspieszonego i opóźnionego (2.7) opisuje ruch jednosajnie przyspieszony (2.7) z wykresu zależności ( ) odczyuje przyrosy szybkości w określonych jednakowych odsępach czasu (1.1, 1.8) podaje wzór na warość przyspieszenia a = 0 (2.8) podaje jednoski przyspieszenia (2.8) posługuje się pojęciem warości przyspieszenia do opisu ruchu jednosajnie przyspieszonego (2.8) sporządza wykres zależności ( ) dla ruchu jednosajnie przyspieszonego (1.8) odczyuje zmianę warości prędkości z wykresu zależności ( ) dla ruchu jednosajnie przyspieszonego (2.9) przekszałca wzór a = 0 i oblicza każdą wielkość z ego wzoru (2.9) sporządza wykres zależności a() dla ruchu jednosajnie przyspieszonego (2.9) podaje inerpreację fizyczną pojęcia przyspieszenia (2.8) 32 Ruch jednosajnie opóźniony podaje warość przyspieszenia w ruchu 0 jednosajnie opóźnionym a = (2.8) posługuje się pojęciem przyspieszenia do opisu ruchu jednosajnie opóźnionego (2.7) sporządza wykres zależności ( ) dla ruchu jednosajnie opóźnionego (1.8) odczyuje zmianę warości prędkości z wykresu zależności ( ) dla ruchu jednosajnie opóźnionego (2.9) 0 przekszałca wzór a = i oblicza każdą z wielkości wysępującą w ym wzorze (2.8) podaje inerpreację fizyczną pojęcia przyspieszenie w ruchu jednosajnie opóźnionym (2.8) 33 35 Powórzenie i rozwiązywanie zadań. Sprawdzian 36 Rodzaje i skuki oddziaływań 5. Siły w przyrodzie wymienia różne rodzaje oddziaływania ciał (2.13) na przykładach rozpoznaje oddziaływania bezpośrednie i na odległość (2.13) podaje przykłady saycznych i dynamicznych skuków oddziaływań (2.13) podaje przykłady układów ciał wzajemnie oddziałujących, wskazuje siły wewnęrzne i zewnęrzne w każdym układzie (2.13) na dowolnym przykładzie wskazuje siły wzajemnego oddziaływania ciał (2.13) 37 38 Siła wypadkowa. Siły równoważące się podaje przykład dwóch sił równoważących się (2.12) oblicza warość i określa zwro wypadkowej dwóch sił działających na ciało wzdłuż jednej prosej o zwroach zgodnych i przeciwnych (2.12) podaje przykład kilku sił działających na ciało wzdłuż jednej prosej, kóre się równoważą (2.12) oblicza warość i określa zwro wypadkowej kilku sił działających na ciało wzdłuż jednej prosej o zwroach zgodnych i przeciwnych (2.12) 5
Tema lekcji i podsawowe 39 Pierwsza zasada dynamiki Newona na prosych przykładach ciał spoczywających wskazuje siły równoważące się (2.14) analizuje zachowanie się ciał na podsawie pierwszej zasady dynamiki (2.14) opisuje doświadczenie powierdzające pierwszą zasadę dynamiki (2.18a) na przykładzie opisuje zjawisko bezwładności (2.14) 40 42 Trzecia zasada dynamiki Newona wykazuje doświadczalnie, że siły wzajemnego oddziaływania mają jednakowe warości, en sam kierunek, przeciwne zwroy i różne punky przyłożenia (2.13) ilusruje na przykładach pierwszą i rzecią zasadę dynamiki (2.18a) na dowolnym przykładzie wskazuje siły wzajemnego oddziaływania, rysuje je i podaje ich cechy (2.13) opisuje wzajemne oddziaływanie ciał na podsawie rzeciej zasady dynamiki Newona (2.13) opisuje zjawisko odrzuu (2.13) 43 Siła sprężysości podaje przykłady wysępowania sił sprężysości w ooczeniu (2.11) wymienia siły działające na ciężarek wiszący na sprężynie (2.11) wyjaśnia, że na skuek rozciągania lub ściskania ciała pojawiają się siły dążące do przywrócenia począkowych jego rozmiarów i kszałów, czyli siły sprężysości działające na rozciągające lub ściskające ciało (2.11) 44 45 Siła oporu powierza i siła arcia podaje przykłady, w kórych na ciała poruszające się w powierzu działa siła oporu powierza (2.11) podaje przykłady świadczące o ym, że warość siły oporu powierza wzrasa wraz ze wzrosem szybkości ciała (2.11) wymienia niekóre sposoby zmniejszania i zwiększania arcia (2.11) wykazuje doświadczalnie, że siły arcia wysępujące przy oczeniu mają mniejsze warości niż przy przesuwaniu jednego ciała po drugim (2.11) podaje przykłady pożyecznych i szkodliwych skuków działania sił arcia (2.11) podaje przyczyny wysępowania sił arcia (2.11) wykazuje doświadczalnie, że warość siły arcia kineycznego nie zależy od pola powierzchni syku ciał przesuwających się względem siebie, a zależy od rodzaju powierzchni ciał rących o siebie i warości siły dociskającej e ciała do siebie (2.11) 6
Tema lekcji i podsawowe 46 47 Prawo Pascala. Ciśnienie hydrosayczne podaje przykłady parcia gazów i cieczy na ściany zbiornika (5.3) demonsruje prawo Pascala (5.9b) podaje przykłady wykorzysania prawa Pascala (5.5) wykorzysuje ciężar cieczy do uzasadnienia zależności ciśnienia cieczy na dnie zbiornika od gęsości cieczy i wysokości słupa cieczy (5.6) opisuje prakyczne skuki wysępowania ciśnienia hydrosaycznego (5.6) demonsruje zależność ciśnienia hydrosaycznego od wysokości słupa cieczy (5.6) objaśnia zasadę działania podnośnika hydraulicznego i hamulca samochodowego (5.5) oblicza ciśnienie słupa cieczy na dnie cylindrycznego naczynia ze wzoru p = d g h (5.6) wykorzysuje wzór na ciśnienie hydrosayczne w zadaniach obliczeniowych (5.6) 48 49 Siła wyporu podaje wzór na warość siły wyporu (5.7) wyznacza doświadczalnie gęsość ciała z wykorzysaniem prawa Archimedesa (5.9c) podaje warunek pływania i onięcia ciała zanurzonego w cieczy (5.7) wykorzysuje wzór na warość siły wyporu do wykonywania obliczeń (5.7) wyjaśnia pływanie i onięcie ciał z zasosowaniem pierwszej zasady dynamiki (5.7) 50 51 Druga zasada dynamiki Newona opisuje ruch ciała pod działaniem sałej siły wypadkowej zwróconej ak samo jak prędkość (2.15) zapisuje wzorem drugą zasadę dynamiki i odczyuje en zapis (2.15) oblicza każdą z wielkości we wzorze F = ma Fma(2.15) podaje wymiar 1 niuona 1N 1 kg = m (2.15) s przez porównanie 2 wzorów F = ma i Fc = mg uzasadnia, że współczynnik g o warość przyspieszenia, z jakim ciała spadają swobodnie (2.16) 52 54 Powórzenie i rozwiązywanie zadań. Sprawdzian 55 Praca mechaniczna. Moc 6. Praca, moc, energia mechaniczna podaje przykłady wykonania pracy w sensie fizycznym (3.1) oblicza pracę ze wzoru W = Fs (3.1) podaje jednoskę pracy 1 J (3.1) wyjaśnia, co o znaczy, że urządzenia pracują z różną mocą (3.2) W oblicza moc ze wzoru P = (3.2) podaje jednoski mocy i przelicza je (3.2) 2 1kg m wyraża jednoskę pracy 1J = 2 s (3.1) podaje ograniczenia sosowalności wzoru W = Fs (3.1) oblicza każdą z wielkości we wzorze W = Fs (3.1) sporządza wykres zależności W() s oraz F(), s odczyuje i oblicza pracę na podsawie ych wykresów (1.1) objaśnia sens fizyczny pojęcia mocy (3.2) oblicza każdą z wielkości ze wzoru W P = (3.2) oblicza moc na podsawie wykresu zależności W() (1.1) 7
Tema lekcji i podsawowe 56 Energia mechaniczna podaje przykłady energii w przyrodzie i sposoby jej wykorzysywania (3.3) wyjaśnia, co o znaczy, że ciało ma energię mechaniczną (3.3) podaje przykłady zmiany energii mechanicznej na skuek wykonanej pracy (3.3) wyjaśnia pojęcia układu ciał wzajemnie oddziałujących oraz sił wewnęrznych w układzie i zewnęrznych spoza układu (3.3) wyjaśnia i zapisuje związek E = W z (3.3) 57 Energia poencjalna i energia kineyczna podaje przykłady ciał mających energię poencjalną ciężkości i energię kineyczną (3.4) wymienia czynności, kóre należy wykonać, by zmienić energię poencjalną ciała (3.4) oblicza energię poencjalną grawiacji ze wzoru E = mgh i energię m kineyczną ze wzoru E = 2 2 (3.4) oblicza energię poencjalną względem dowolnie wybranego poziomu zerowego (3.4) 58 Zasada zachowania energii mechanicznej podaje przykłady przemiany energii poencjalnej w kineyczną i na odwró, z zasosowaniem zasady zachowania energii mechanicznej (3.5) sosuje zasadę zachowania energii mechanicznej do rozwiązywania zadań obliczeniowych (3.5) objaśnia i oblicza sprawność urządzenia mechanicznego (3.5) podaje przykłady syuacji, w kórych zasada zachowania energii mechanicznej nie jes spełniona (3.5) 59 60 Powórzenie. Sprawdzian 8