Wymagania programowe z fizyki w klasie II gimnazjum rok szkolny 2013/2014

Transkrypt

1 Wymagania programowe z fizyki w klasie II gimnazjum rok szkolny 013/014 0 Zajęcia organizacyjne 1. Jak opisujemy ruch? Lp. Tema lekcji Wymagania konieczne i podsawowe 1 Układ odniesienia. Tor ruchu, droga 3 Ruch prosoliniowy jednosajny 4 Warość prędkości (szybkość) ciała w ruchu jednosajnym prosoliniowym 5 Prędkość w ruchu jednosajnym prosoliniowym 6 7 Średnia warość prędkości (średnia szybkość). Prędkość chwilowa 8 Ruch prosoliniowy jednosajnie przyspieszony opisuje ruch ciała w podanym układzie odniesienia klasyfikuje ruchy ze względu na kszał oru rozróżnia pojęcia oru ruchu i drogi wymienia cechy charakeryzujące ruch prosoliniowy jednosajny na podsawie różnych wykresów s () odczyuje drogę przebywaną przez ciało w różnych odsępach czasu zapisuje wzór V = s i nazywa wysępujące w nim wielkości oblicza drogę przebyą przez ciało na podsawie wykresu zależności V() oblicza warość prędkości ze wzoru V = s warość prędkości w km/h wyraża w m/s i na odwró uzasadnia porzebę wprowadzenia do opisu ruchu wielkości wekorowej prędkości na przykładzie wymienia cechy prędkości, jako wielkości wekorowej oblicza średnią warość prędkości V śr = s planuje czas podróży na podsawie mapy i oszacowanej średniej szybkości pojazdu odróżnia średnią warość prędkości od chwilowej warości prędkości wyznacza doświadczalnie średnią warość prędkości biegu lub pływania lub jazdy na rowerze podaje przykłady ruchu przyspieszonego i opóźnionego opisuje ruch jednosajnie przyspieszony obiera układ odniesienia i opisuje ruch w ym układzie wyjaśnia, co o znaczy, że spoczynek i ruch są względne opisuje położenie ciała za pomocą współrzędnej x oblicza przebyą przez ciało drogę jako s=x -x 1 =Δx doświadczalnie bada ruch jednosajny prosoliniowy i formułuje wniosek s~ sporządza wykres zależności s () na podsawie wyników doświadczenia zgromadzonych w abeli sporządza wykres zależności V() na podsawie danych z abeli podaje inerpreację fizyczną pojęcia szybkości przekszałca wzór V= s i oblicza każdą z wysępujących w nim wielkości opisuje ruch prosoliniowy jednosajny używając pojęcia prędkości rysuje wekor obrazujący prędkość o zadanej warości (przyjmując odpowiednią jednoskę) wyjaśnia, że pojęcie prędkość w znaczeniu fizycznym o prędkość chwilowa wykonuje zadania obliczeniowe, posługując się średnią warością prędkości sporządza wykres zależności V() dla ruchu jednosajnie przyspieszonego opisuje jakościowo ruch opóźniony

2 Lp. Tema lekcji Wymagania konieczne i podsawowe 9 Przyspieszenie w ruchu prosoliniowym jednosajnie przyspieszonym z wykresu zależności V() odczyuje przyrosy szybkości w określonych jednakowych odsępach czasu podaje wzór na warość przyspieszenia a = V V 0 podaje jednoski przyspieszenia posługuje się pojęciem warości przyspieszenia do opisu ruchu jednosajnie przyspieszonego podaje warość przyspieszenia ziemskiego przekszałca wzór a = V V 0 i oblicza każdą wielkość z ego wzoru sporządza wykres zależności a () dla ruchu jednosajnie przyspieszonego podaje inerpreację fizyczna pojęcia przyspieszenia Powórzenie i urwalenie wiadomości. Siły w przyrodzie Lp. Tema lekcji Wymagania konieczne i podsawowe 1 Wzajemne oddziaływanie ciał. Trzecia zasada dynamiki 13 Wypadkowa sił działających na ciało wzdłuż jednej prosej. Siły równoważące się 14 Pierwsza zasada dynamiki Siła oporu powierza. Siła arcia wymienia różne rodzaje oddziaływania ciał na przykładach rozpoznaje oddziaływania bezpośrednie i na odległość wykazuje doświadczalnie, że siły wzajemnego oddziaływania mają jednakowe warości, en sam kierunek, przeciwne zwroy i różne punky przyłożenia podaje przykład dwóch sił równoważących się oblicza warość i określa zwro wypadkowej dwóch sił działających na ciało wzdłuż jednej prosej o zwroach zgodnych i przeciwnych na prosych przykładach ciał spoczywających wskazuje siły równoważące się analizuje zachowanie się ciał na podsawie pierwszej zasady dynamiki podaje przykłady wysępowania sił sprężysości w ooczeniu wymienia siły działające na ciężarek wiszący na sprężynie podaje przykłady, w kórych na ciała poruszające się w powierzu działa siła oporu powierza podaje przykłady świadczące o ym, że warość siły oporu powierza wzrasa wraz ze wzrosem szybkości ciała wymienia niekóre sposoby zmniejszania i zwiększania arcia na dowolnym przykładzie wskazuje siły wzajemnego oddziaływania, rysuje je i podaje cechy ych sił opisuje wzajemne oddziaływanie ciał posługując się rzecią zasadą dynamiki Newona opisuje zjawisko odrzuu podaje przykład kilku sił działających wzdłuż jednej prosej i równoważących się oblicza warość i określa zwro wypadkowej kilku sił działających na ciało wzdłuż jednej prosej o zwroach zgodnych o przeciwnych opisuje doświadczenie powierdzające pierwszą zasadę dynamiki na przykładzie opisuje zjawisko bezwładności wyjaśnia, że w skuek rozciągania lub ściskania ciała pojawiają się w nim siły dążące do przywrócenia począkowych rozmiarów i kszałów, czyli siły sprężysości podaje przyczyny wysępowania sił arcia wykazuje doświadczalnie, że warość siły arcia kineycznego nie zależy od pola powierzchni syku ciał przesuwających się względem siebie, a zależy od rodzaju powierzchni ciał rących o siebie i warości siły dociskającej e ciała do siebie

3 Lp. Tema lekcji Wymagania konieczne i podsawowe 17 Ciśnienie hydrosayczne 18 Siła parcia. Prawo Pascala Siła wyporu i jej wyznaczanie. Prawo Archimedesa Druga zasada dynamiki wykazuje doświadczalnie, że siły arcia wysępujące przy oczeniu mają mniejsze warości niż przy przesuwaniu jednego ciała po drugim podaje przykłady pożyecznych i szkodliwych skuków działania sił arcia wykorzysuje ciężar cieczy do uzasadnienia zależności ciśnienia cieczy na dnie zbiornika od wysokości słupa cieczy opisuje prakyczne skuki wysępowania ciśnienia hydrosaycznego podaje przykłady parcia gazów i cieczy na ściany zbiornika podaje przykłady wykorzysania prawa Pascala wyznacza doświadczalnie warość siły wyporu działającej na ciało zanurzone w cieczy podaje warunek pływania i onięcia ciała zanurzonego w cieczy opisuje ruch ciała pod działaniem sałej siły wypadkowej zwróconej ak samo jak prędkość zapisuje wzorem drugą zasadę dynamiki i odczyuje en zapis 3 Wykonywanie i oglądanie doświadczeń fizycznych 4 5 Powórzenie i urwalenie wiadomości. oblicza ciśnienie słupa cieczy na dnie cylindrycznego naczynia p=r gh wykorzysuje wzór na ciśnienie hydrosayczne w zadaniach obliczeniowych objaśnia zasadę działania podnośnika hydraulicznego i hamulca samochodowego podaje wzór na warość siły wyporu i wykorzysuje go do wykonywania obliczeń wyjaśnia pływanie i onięcie ciał, wykorzysując pierwszą zasadę dynamiki wyjaśnia pochodzenie siły nośnej i zasadę unoszenia się samolou oblicza każdą z wielkości we wzorze F = ma podaje wymiar 1 niuona 1N = 1 kg m s przez porównanie wzorów F = ma i Fc = mg uzasadnia, że współczynnik g o warość przyspieszenia, z jakim spadają ciała wyjaśnia, co o znaczy, że ciało jes w sanie nieważkości 3. Praca. Moc. Energia Lp. Tema lekcji Wymagania konieczne i podsawowe 6 7 Praca mechaniczna podaje przykłady wykonania pracy w sensie fizycznym podaje warunki konieczne do ego, by w sensie fizycznym była wykonywana praca oblicza pracę ze wzoru W = Fs podaje jednoskę pracy (1 J) sporządza wykres zależności W() s oraz Fs (), odczyuje i oblicza pracę na podsawie ych wykresów 8 Moc wyjaśnia, co o znaczy, że urządzenia pracują z różną mocą podaje przykłady urządzeń pracujących z różną mocą 1 kg m wyraża jednoskę pracy 1 J = s podaje ograniczenia sosowalności wzoru W = Fs oblicza każdą z wielkości we wzorze W = Fs objaśnia sens fizyczny pojęcia mocy W oblicza każdą z wielkości ze wzoru P =

4 Lp. Tema lekcji Wymagania konieczne i podsawowe oblicza moc na podsawie wzoru W P = podaje jednoski mocy i przelicza je oblicza moc na podsawie wykresu zależności W () 9 Energia w przyrodzie. Energia mechaniczna Energia poencjalna i kineyczna Zasada zachowania energii mechanicznej Dźwignia jako urządzenie uławiające wykonywanie pracy. Wyznaczanie masy za pomocą dźwigni dwusronnej podaje przykłady energii w przyrodzie i sposoby jej wykorzysywania wyjaśnia, co o znaczy, że ciało posiada energię mechaniczną podaje przykłady ciał posiadających energię poencjalną ciężkości i energię kineyczną wymienia czynności, kóre należy wykonać, by zmienić energię poencjalną ciała podaje przykłady przemiany energii poencjalnej w kineyczną i na odwró, posługując się zasadą zachowania energii mechanicznej opisuje zasadę działania dźwigni dwusronnej podaje warunek równowagi dźwigni dwusronnej wyznacza doświadczalnie nieznaną masę za pomocą dźwigni dwusronnej, linijki i ciała o znanej masie wyjaśnia pojęcia układu ciał wzajemnie oddziałujących oraz sił wewnęrznych w układzie i zewnęrznych spoza układu wyjaśnia i zapisuje związek E = W. oblicza energię poencjalną ciężkości ze wzoru i E = mgh kineyczną ze wzoru E = mv oblicza energię poencjalną względem dowolnie wybranego poziomu zerowego sosuje zasadę zachowania energii mechanicznej do rozwiązywania zadań obliczeniowych objaśnia i oblicza sprawność urządzenia mechanicznego 36 Wykonywanie i oglądanie doświadczeń fizycznych Powórzenie i urwalenie wiadomości opisuje zasadę działania bloku nieruchomego i kołowrou wyjaśnia, w jaki sposób maszyny prose uławiają nam wykonywanie pracy 4. Przemiany energii w zjawiskach cieplnych Lp. Tema lekcji Wymagania konieczne i podsawowe 39 Zmiana energii wewnęrznej przez wykonanie pracy 40 Cieplny przepływ energii. Rola izolacji cieplnej 41 Zjawisko konwekcji wymienia składniki energii wewnęrznej podaje przykłady, w kórych na skuek wykonania pracy wzrosła energia wewnęrzna ciała opisuje przepływ ciepła (energii) od ciała o wyższej emperaurze do ciała o niższej emperaurze, nasępujący przy zeknięciu ych ciał podaje przykłady przewodników i izolaorów opisuje rolę izolacji cieplnej w życiu codziennym podaje przykłady wysępowania konwekcji w przyrodzie wyjaśnia, dlaczego podczas ruchu z arciem nie jes spełniona zasada zachowania energii mechanicznej wyjaśnia, dlaczego przyros emperaury ciała świadczy o wzroście jego energii wewnęrznej wykorzysując model budowy maerii, objaśnia zjawisko przewodzenia ciepła formułuje jakościowo pierwszą zasadę ermodynamiki wyjaśnia zjawisko konwekcji uzasadnia, dlaczego w cieczach i gazach przepływ energii odbywa się głównie przez konwekcję

5 Lp. Tema lekcji Wymagania konieczne i podsawowe opisuje znaczenie konwekcji w prawidłowym oczyszczaniu powierza w mieszkaniach Ciepło właściwe opisuje proporcjonalność ilości dosarczonego ciepła do masy ogrzewanego ciała i przyrosu jego emperaury na podsawie proporcjonalności Q~ m, Q~ T definiuje ciepło właściwe subsancji oblicza każdą wielkość ze wzoru Q = c w m T wyjaśnia sens fizyczny pojęcia ciepła właściwego 45 Przemiany energii podczas opnienia. Wyznaczanie ciepła opnienia lodu 46 Przemiany energii podczas parowania i skraplania odczyuje z abeli warości ciepła właściwego analizuje znaczenie dla przyrody, dużej warości ciepła właściwego wody oblicza ciepło właściwe na podsawie wzoru c w = Q m T opisuje zjawisko opnienia (sałość emperaury, zmiany energii wewnęrznej opniejących ciał) podaje przykład znaczenia w przyrodzie dużej warości ciepła opnienia lodu opisuje proporcjonalność ilości dosarczanego ciepła w emperaurze opnienia do masy ciała, kóre chcemy sopić odczyuje z abeli emperaurę opnienia i ciepło opnienia analizuje (energeycznie) zjawisko parowania i wrzenia opisuje zależność szybkości parowania od emperaury opisuje proporcjonalność ilości dosarczanego ciepła do masy cieczy zamienianej w parę odczyuje z abeli emperaurę wrzenia i ciepło parowania podaje przykłady znaczenia w przyrodzie dużej warości ciepła parowania wody sporządza bilans cieplny dla wody i oblicza szukaną wielkość opisuje zasadę działania wymiennika ciepła i chłodnicy objaśnia, dlaczego podczas opnienia i krzepnięcia emperaura pozosaje sała, mimo zmiany energii wewnęrznej na podsawie proporcjonalności Q~ mdefiniuje ciepło opnienia subsancji oblicza każdą wielkość ze wzoru Q= mc wyjaśnia sens fizyczny pojęcia ciepła opnienia doświadczalnie wyznacza ciepło opnienia lodu opisuje zależność emperaury wrzenia od zewnęrznego ciśnienia na podsawie proporcjonalności Q~ m definiuje ciepło parowania oblicza każdą wielkość ze wzoru Q= mc wyjaśnia sens fizyczny pojęcia ciepła parowania opisuje zasadę działania chłodziarki 47 Wykonywanie i oglądanie doświadczeń fizycznych Powórzenie i urwalenie wiadomości p 5. Drgania i fale sprężyse Lp. Tema lekcji Wymagania konieczne i podsawowe 50 Ruch drgający wskazuje w ooczeniu przykłady ciał wykonujących ruch drgający podaje znaczenie pojęć: położenie równowagi, wychylenie, ampliuda, okres, częsoliwość odczyuje ampliudę i okres z wykresu x () dla drgającego ciała opisuje przykłady drgań łumionych i wymuszonych 51 Wahadło. opisuje ruch wahadła i ciężarka na opisuje zjawisko izochronizmu wahadła

6 Lp. Tema lekcji Wymagania konieczne i podsawowe Wyznaczanie okresu i częsoliwości drgań 5 Fale sprężyse poprzeczne i podłużne sprężynie oraz analizuje przemiany energii w ych ruchach doświadczalnie wyznacza okres i częsoliwość drgań wahadła i ciężarka na sprężynie demonsruje falę poprzeczną i podłużną podaje różnice między ymi falami posługuje się pojęciami długości fali, szybkości rozchodzenia się fali, kierunku rozchodzenia się fali wykorzysuje drugą zasadę dynamiki do opisu ruchu wahadła opisuje mechanizm przekazywania drgań jednego punku ośrodka do drugiego w przypadku fali na napięej linie i fal dźwiękowych w powierzu sosuje wzory λ = νt oraz λ = ν do obliczeń f uzasadnia, dlaczego fale podłużne mogą się rozchodzić w ciałach sałych, cieczach i gazach, a fale poprzeczne ylko w ciałach sałych 53 Dźwięki i wielkości, kóre je opisują. Badanie związku częsoliwości drgań z wysokością dźwięku opisuje mechanizm wywarzania dźwięku w insrumenach muzycznych wymienia, od jakich wielkości fizycznych zależy wysokość i głośność dźwięku podaje rząd wielkości szybkości fali dźwiękowej w powierzu opisuje doświadczalne badanie związku częsoliwości drgań źródła z wysokością dźwięku podaje cechy fali dźwiękowej (częsoliwość 16 Hz 0000 Hz, fala podłużna) 54 Ulradźwięki i infradźwięki wyjaśnia, co nazywamy ulradźwiękami i infradźwiękami 55 Wykonywanie i oglądanie doświadczeń fizycznych Powórzenie i urwalenie wiadomości opisuje wysępowanie w przyrodzie i zasosowania infradźwięków i ulradźwięków (np. w medycynie) 9. O elekryczności saycznej Lp. Tema lekcji Wymagania konieczne i podsawowe 58 Elekryzowanie przez arcie. Ładunek elemenarny i jego wielokroności 59 Wzajemne oddziaływanie ciał naelekryzowanych. Budowa krysaliczna soli kuchennej 60 Przewodniki i izolaory opisuje budowę aomu i jego składniki elekryzuje ciało przez poarcie wskazuje w ooczeniu zjawiska elekryzowania przez arcie bada doświadczalnie oddziaływanie między ciałami naelekryzowanymi przez arcie i formułuje wnioski podaje przykłady przewodników i izolaorów opisuje budowę przewodników i izolaorów (rolę elekronów swobodnych) określa jednoskę ładunku (1 C) jako wielokroność ładunku elemenarnego wyjaśnia elekryzowanie przez arcie (analizuje przepływ elekronów) objaśnia pojęcie jon opisuje budowę krysaliczną soli kuchennej wyjaśnia oddziaływania na odległość ciał naelekryzowanych, posługując się pojęciem pola elekrosaycznego wyjaśnia, jak rozmieszczony jes, uzyskany na skuek naelekryzowania, ładunek w przewodniku, a jak w izolaorze objaśnia elekryzowanie przez indukcję

7 Lp. Tema lekcji Wymagania konieczne i podsawowe 61 Elekryzowanie przez doyk. Zasada zachowania ładunku elekryzuje ciało przez zeknięcie go z innym ciałem naelekryzowanym analizuje przepływ ładunków podczas elekryzowania przez doyk, sosując zasadę zachowania ładunku opisuje mechanizm zobojęniania ciał naelekryzowanych (meali i dielekryków) wyjaśnia uziemianie ciał 6 Wykonywanie i oglądanie doświadczeń fizycznych Powórzenie i urwalenie wiadomości Powórzenie i urwalenie wiadomości z klasy drugiej. Zadania z egzaminu gimnazjalnego