R Z E C Z P O S P O L IT A P O L S K A (12)OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 172819 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 302002 (51) IntCl6 B23B 39/18 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 20.01.1994 (54) Wiertarka wielowrzecionowa z ręcznym posuwem (43) Zgłoszenie ogłoszono: 24.07.1995 BUP 15/95 (73) Uprawniony z patentu: Onyszczuk Bolesław, Międzyrzecz, PL Onyszczuk Maria, Międzyrzecz, PL (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 28.11.1997 WUP 11/97 (72) Twórcy wynalazku: Bolesław Onyszczuk, Międzyrzecz, PL Grzegorz Kloc, Międzyrzecz, PL Zdzisław Walicki, Międzyrzecz, PL PL 172819 B1 (57) 1. Wiertarka wielowrzecionowa z ręcznym posuwem, zawierająca podstawę z osadzonym na niej nieruchom ym stołem, wrzeciona wiertarskie oraz stół ruchomy zaopatrzony w sprężyste elementy powrotne, znamienna tym, że w górnej części je j konstrukcji, przykładowo na końcach słupów prowadzących (3) stół ruchomy (6) ułożyskowane są wałki (4) związane ze sobą kinematycznie z osadzonymi na nich krzywkami (5), przy czym bieżnie krzywek (5) są zwarte z elementami stołu ruchomego (6). F ig 1
Wiertarka wielowrzecionowa z ręcznym posuwem Zastrzeżenia patentowe 1. Wiertarka wielowrzecionowa z ręcznym posuwem, zawierająca podstawę z osadzonym na niej nieruchomym stołem, wrzeciona wiertarskie oraz stół ruchomy zaopatrzony w sprężyste elementy powrotne, znam ienna tym, że w górnej części je j konstrukcji, przykładowo nakońcach słupów prowadzących (3) stół ruchomy (6) ułożyskowane są wałki (4) związane ze sobą kinematycznie z osadzonymi na nich krzywkami (5), przy czym bieżnie krzywek (5) są zwarte z elementami stołu ruchomego (6). 2. Wiertarka według zastrz. 1, znamienna tym, że bieżnie krzywek (5) mają zarys spirali Archimedesa o jednakowych parametrach. 3. Wiertarka według zastrz. 1, znamienna tym, że bieżnie krzywek (5) zwarte są ze stołem ruchomym (6) za pośrednictwem rolek tocznych (7) ułożyskowanych na osiach zamocowanych do stołu ruchomego (6). 4. Wiertarka według zastrz. 1, znamienna tym, że wałki (4) związane są ze sobą kinematycznie za pomocą łańcucha Galla (8) nałożonego na koła łańcuchowe (9) o jednakowych średnicach osadzone na końcu każdego wałka (4). * * * Przedmiotem wynalazku je st wiertarka wielowrzecionowa z ręcznym posuwem do jednoczesnego wykonywania wielu otworów o osiach równoległych, zwłaszcza w płytach i listwach drewnianych lub z tworzyw sztucznych. W wielu przypadkach zachodzi konieczność wykonywania wielu otworów o osiach równoległych w płytach lub listwach nie metalowych. W technologii fabrycznej służą do tego celu duże i drogie agregaty z napędem mechanicznym, których przezbrojenie w elementy obróbcze dokonywane je s t przy zm ianie serii obrabianego wyrobu i je s t pracochłonne. W przypadku niewielkich serii, a zwłaszcza w produkcji jednostkowej w warunkach rzemieślniczych, pozostaje wiercenie otworów ręczną wiertarką, co najwyżej przy użyciu szablonu. Znana jest także ze zgłoszenia patentowego 281 523 wiertarka wielowrzecionowa do listew, w której do podstawy przytwierdzony jest silnik elektryczny napędzający za pomocą pasków klinowych rozmieszczone na podstawie wrzecienniki o osiach pionowych. Posuw obrabianego przedmiotu w stronę narzędzia realizowany jest ręcznie przy pomocy dźwigni umieszczonej na nieruchomym wsporniku przytwierdzonym do kolumny wiertarki. Dźwignia połączona jest poprzez cięgno z dociskiem, którego koniec osadzony je st wahliwie na prowadnicy. Docisk zawieszony jest ponadto na odciążającej sprężynie przytwierdzonej do prowadnicy i zaopatrzony w ramię, które połączone jest wodzikiem z napinającą dźwignią zamocowaną w ruchomym wsporniku przytwierdzonym do prowadnicy. Napinająca dźwignia jest połączona poprzez napinającą sprężynę z belką, której końce połączone są przegubowo z końcami dwóch dźwigni zamocowanych również na ruchomym wsporniku. Drugie końce tych dźwigni połączone są z korbowodami, które osadzone są na wykorbieniach obrotowych uchwytów zaopatrzonych w ustalające kołki i osadzonych w stole. Główną wadą tej wiertarki jest bardzo skomplikowany układ kinematyczny mechanizmu posuwu. Istota wynalazku polega na tym, że w górnej części konstrukcji wiertarki, przykładowo na końcach słupów prowadzących stół ruchomy, ułożyskowane są wałki związane ze sobą kinematycznie z osadzonymi na nich krzywkami mającymi bieżnie o zarysie spirali Archimedesa o jednakowych parametrach, przy czym bieżnie zwarte są ze stołem ruchomym za pośrednictwem rolek tocznych ułożyskowanych na osiach zamocowanych do stołu. Wałki związane są ze sobą kinematycznie za pomocą łańcucha Galla nałożonego na koła łańcuchowe o jednakowych średnicach, osadzone na końcu każdego wałka.
172 819 3 Tak skonstruowana wiertarka ma prostą konstrukcję zapewniającą uzyskanie równomiernego posuwu wszystkich narzędzi, pozostającego w prostym stosunku do ruchu ręcznej dźwigni posuwu. Wynalazek zostanie bliżej objaśniony na przykładzie jego wykonania uwidocznionego na załączonym rysunku, na którym fig. 1 przedstawia wiertarkę w widoku z boku, a fig. 2 - tą samą wiertarkę w widoku z przodu. Na podstawie 1 zbudowanej z prostokątnej ramy osadzonej na czterech nogach, umieszczony jest stół nieruchomy 2, a na narożnikach stołu 2 utwierdzone są cztery pionowe słupy prowadzące 3. W górnej części wiertarki na końcach słupów prowadzących 3 ułożyskowane są wałki 4 z osadzonymi na nich krzywkami 5. Krzywki 5 posiadają bieżnie o zarysie spirali Archimedesa o jednakowych parametrach. Na słupach prowadzących 3 osadzony je st przesuwnie w kierunku pionowym stół ruchomy 6 zaopatrzony w rolki toczne 7 ułożyskowane na osiach zamocowanych do stołu 6. Z rolkami 7 zwarte są bieżnie krzywek 5, przy czym wałki 4 związane są ze sobą kinematycznie za pomocą łańcucha Galla 8 nałożonego na koła łańcuchowe 9 o jednakowych średnicach osadzone na końcu każdego wałka 4. Na końcu jednego z wałków 4 osadzona jest ręczna dźwignia posuwu 10. Do stołu ruchomego 6 umocowane są przesuwne belki 11 do mocowania wrzecion wiertarskich 12 napędzanych przez silniki 13 i zaopatrzonych w wiertła 14 osadzone w uchwytach wiertarskich. Pomiędzy stołem ruchomym 6 a stołem nieruchomym 2 zamocowane są cztery sprężyny gazowe 15. Przedmiot wiercony 16 mocuje się na stole nieruchomym 2 i obracając ręczną dźwignią posuwu 10 wywołuje się obrót krzywek 5, które współpracując z rolkami 7 powodują ruch stołu ruchomego 6 wraz z wrzecionami wiertarskimi 12 ku dołowi pokonując opór sprężyn gazowych 15. Po wykonaniu wiercenia stół ruchomy 6 pod wpływem sprężyn gazowych 15 powraca w górne położenie gdzie naciska na wyłącznik 17 sterujący włączaniem i wyłączaniem obrotów wrzecion 12, co powoduje automatyczne wyłączenie napędu. Z uwagi na zastosowanie autonomicznych napędów dla każdego z narzędzi, układ i rozstaw wierconych otworów w osiach x i z może być dowolny, ograniczony jedynie średnicą silnika 13. Do napędu mogą być stosowane jednofazowe, dwubiegunowe elektryczne silniki asynchroniczne lub pneumatyczne.
172 819
172 819 Fig 2.
172 819 Fig. 1 Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz. Cena 2,00 zł