Wspomagamy procesy automatyzacj od 1986 r. Instrukcja obsług SYSTEM REJESTRACJI TEMPERATURY I WILGOTNOŚCI TRS Instrukcja montażu uruchomena Przed rozpoczęcem użytkowana oprogramowana należy dokładne zapoznać sę z nnejszą nstrukcją. Producent zastrzega sobe prawo wprowadzana zman bez uprzedzena. 2013.01.02 TRS_INSSXPL_v.5.03.000
SPIS TREŚCI 1. UWAGI INSTALACYJNE I EKSPLOATACYJNE...3 1.1. OKRESOWE SPRAWDZANIE CZUJNIKÓW...7 1.1.1. Warunk przeprowadzana pomarów sprawdzających...7 1.2. WARUNKI WYKONYWANIA POPRAWNEGO POMIARU...8 2. OGÓLNE CECHY SYSTEMU...8 3. MONTAŻ SYSTEMU...8 3.1. UWAGI DOTYCZĄCE MONTAŻU...9 3.1.1. Układ połączeń systemu TRS...9 3.1.2. Schemat podłączena konwertera - zaslacza SRS-2/4-Z16-B1...10 3.1.3. Schemat podłączena przetwornka temperatury lub wlgotnośc...10 3.2. INSTALACJA KROK PO KROKU...11 Znaczene symbol używanych w nstrukcj: - symbol ten zwraca uwagę na szczególne stotne wskazówk dotyczące nstalacj oraz obsług systemu. Ne stosowane sę do uwag oznaczonych tym symbolem może być przyczyną wypadku, uszkodzena lub znszczena elementów systemu. W PRZYPADKU UŻYTKOWANIA URZĄDZENIA NIEZGODNIE Z INSTRUKCJĄ ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA POWSTAŁE SZKODY PONOSI UŻYTKOWNIK - symbol ten zwraca uwagę na szczególne stotne opsy dotyczące nstalacj systemu. Zalecane jest dokładne zapoznane sę z uwagam oznaczonym tym symbolem. Zawartość płyty CD-ROM dołączonej do systemu: wersja nstalacyjna programu, plk czytaj.txt z nformacjam na temat nstalacj paketu, komplet nstrukcj w formace pdf. 2
1. UWAGI INSTALACYJNE I EKSPLOATACYJNE Wszelke prace montażowe przy nstalacj lub konserwacj systemu muszą być wykonywane przy wyłączonym napęcu zaslającym system TRS. Typowa aplkacja została polczona na około 30 modułów pomarowych, rozmeszczonych równomerne, bez wyśwetlaczy LED-owych (sumaryczna długość kabla zaslającokomunkacyjnego ok. 200 m przy przekroju przewodów 0,75 mm 2 np. kabel LIYCY-TP 2 x 2 x 0,75). Maksymalna lczba modułów zależy od długośc okablowana - należy brać pod uwagę spadk napęca na długch przewodach. Mnmalne napęce, przy którym możlwa jest normalna praca przetwornka to 9V dla modułów wyprodukowanych przed 09.07.2002 7V dla modułów produkowanych obecne. Gdy warunek ten ne jest spełnony wymagane jest stosowane dodatkowych zaslaczy w celu zapewnena odpowednego napęca zaslana. Podczas transmsj danych z modułu pomarowego po sec Modbus występuje dodatkowy pobór prądu (ok. 50 ma), który powoduje chwlowe spadk napęca, mogące spowodować zerwane transmsj. Pomar napęca na lnach zaslających moduły, gdy ne ma transmsj, może być newystarczający, aby zweryfkować poprawność zaslana. Dopero pomar tak przy dodatkowym obcążenu ln zaslających prądem ok. 50 60 ma pozwala potwerdzć prawdłowość nstalacj. A+ Lna RS 485 pownna być zaopatrzona w termnatory (100 150 Ohm) po obu końcach B- Zaslacz podstawowy: SRS-2/4-Z16-B1a A+ Us A+ B- GND B- Us A+ B- GND Us A+ B- GND Us A+ B- GND Us A+ B- GND TRS-XX TRS-XX TRS-XX TRS-XX Us ctrl A+ B- GND TRS-09a Zaslacz dodatkowy: moduł TRS-09a Rys. 1.1. Podłączene dodatkowego zaslacza w stnejącej sec urządzeń 3
Do łączena modułów zaleca sę parowany kabel ekranowany 2 x 2 x 0,75 mm 2 o przekroju okrągłym. W przypadku małych nstalacj (klka modułów, krótke kable połączenowe) dopuszczalny jest kabel 0,5 mm 2. Należy jednak zwrócć uwagę na fakt wększych spadków napęca na przewodze odneść to do ogranczeń podanych powyżej. Wszystke połączena wewnątrz obudowy należy wykonywać bardzo dokładne. Łącząc przewody komunkacyjne zaslające należy zwrócć uwagę, aby były one dobrane param - jedna para do łączena przewodów komunkacyjnych, druga do zaslających. Ekrany przewodów wchodzących do urządzena należy połączyć ze sobą przy wykorzystanu np. kostk zacskowej oraz ze względu na newelką obudowę zazolować w tak sposób, aby ne powodowały zwarć wewnątrz urządzena. Połączena przewodów (w tym ekranu) pownny zapewnać dobry kontakt. Należy zwracać uwagę, aby pojedyncze żyłk ne odstawały od połączonych przewodów lub konektorów. Lna transmsyjna RS 485 ne może być rozgałęzana, a jej długość ne pownna przekraczać 1 km. Jeżel przekracza - należy zastosować wzmacnacze ln - repeatery. Należy jednak zwrócć uwagę, że przy tak długch lnach połączenowych trzeba będze zastosować dodatkowe zaslacze. Należy zwrócć uwagę na odpowedne dokręcene pokrywy czujnka dławnc przewodów w celu zachowana należytej szczelnośc. Nedopuszczalne jest zagnane przewodu tuż przy dławncy (odkształcene przewodu może powodować neszczelność nawet po prawdłowym dokręcenu dławncy). Przewody wchodzące do dławnc pownny być umeszczone pozomo. Jeśl begną z góry należy je uformować w postac pętl okapowej aby zapobec spływanu gromadzenu sę skropln wokół uszczelk. Nedopuszczalne jest wprowadzane dwóch lub węcej przewodów do jednej dławncy. Średnca przewodu ne pownna być zbyt mała, aby zapewnć prawdłowe uszczelnene dławncy. W przypadku gdy uszczelnene przewodów w dławncy jest neskuteczne, (np. gdy przewód ne ma przekroju kołowego) należy kabel w dławncy doszczelnć staranne masą uszczelnającą (np. slkonem). Rys. 1.2. Prawdłowe zamocowane przewodów w dławncy Rys. 1.3. Neprawdłowe zamocowane przewodów w dławncy 4
Obudowa modułów pomarowych posada stopeń ochrony IP65. Ne jest dozwolone bezpośredne oddzaływane slnym strugam wody na obudowy modułów np. podczas myca pomeszczeń. Należy unkać kładzena przewodów systemu TRS w stnejących korytach kablowych rozprowadzających zaslane a przede wszystkm wzdłuż kabl od slnków (szczególne połączonych z falownkem) lub dużych obcążeń zwłaszcza o charakterze ndukcyjnym. W każdym pomeszczenu mogą występować znaczne różnce temperatury wlgotnośc w zależnośc od mejsca pomaru. Poza tym każde otwarce drzw, wwezene towaru, włączene maszyn, klmatyzacj tp. także będze powodować zmany wartośc merzonych welkośc. W najbardzej nekorzystnych warunkach np. otwarce drzw chłodn, wwezene parującego towaru, okresowe myce pomeszczeń tp. może nastąpć kondensacja pary wodnej na czujnku. Czujnk należy zamontować w mejscu ne narażonym na ryzyko kondensacj zwłaszcza o charakterze cągłym lub długotrwałym. Należy unkać montowana czujnka w poblżu drzw (zwłaszcza do pomeszczeń w których panuje wyższa temperatura), naprzecw nawewów chłodnego lub cepłego powetrza, w bezpośrednej blskośc taśm produkcyjnych przy których pracują ludze, maszyn wytwarzających parę lub maszyn, które wymagają okresowego ntensywnego myca (ryzyko zachlapana), mejsc nasłonecznonych, w poblżu sztucznych źródeł śwatła tp. Aby zapobec ewentualnym zmanom w nstalacj zwązanym z tym kosztam zaleca sę określć wcześnej mejsca montażu czujnków - na podstawe pomarów dośwadczalnych wykonanych przenośnym rejestratorem lub mernkem wlgotnośc temperatury. Może sę zdarzyć, że znalezene mejsca, gdze ne następuje efekt kondensacj pary wodnej w danym pomeszczenu ne będze możlwe. Sytuacja taka może meć mejsce szczególne w pomeszczenach chłodnczych o dużym natężenu ruchu ludz towarów sąsadujących z pomeszczenam o wyższej temperaturze połączonych ze sobą drzwam (nezabezpeczonym kurtynam powetrznym lub śluzam w których następuje wyrównane temperatur). Należy wtedy podjąć środk mające zapobec występowanu kondensacj (śluzy, kurtyny), osłonć czujnk przed bezpośrednm dostępem lub lczyć sę z możlwoścą dużych wahań pomarów oraz częstym alarmam zwązanym z kondensacją pary wodnej na czujnku wlgotnośc. 5
Bardzo ważne jest aby moduł umeścć w mejscu zapewnającym swobodny obeg powetrza wokół sondy pomarowej (dla ścan murowanych, otynkowanych o dużej chłonnośc wlgoc lub ścan zawlgoconych odległość czujnka od ścany pownna wynosć przynajmnej 7 cm). Pamętać też należy, że stojące powetrze jest doskonałym zolatorem, co powoduje że temperatura wlgotność w punktach pomarowych nawet newele od sebe oddalonych może być różna. W celu zwększena warygodnośc pomarów zaleca sę w takm przypadku wprowadzene wymuszonego ruchu powetrza. Sonda pomarowa pownna być skerowana w dół. Duże zaneczyszczene powetrza, obecność agresywnych środków chemcznych, częste kondensacje pary wodnej wpływają na obnżene trwałośc czujnka wlgotnośc. W takch przypadkach zaleca sę stosowane porowatych fltrów wykonanych ze speku teflonowego, które zmnejszają wpływ warunków środowskowych na czujnk stanową ochronę przed zalanem czujnka wodą. Fltry teflonowe wydłużają czas reakcj czujnka na zmanę wlgotnośc a przez to zmnejszają podatność czujnka na chwlowe kondensacje (np. spowodowane otweranem drzw w opomarowanych pomeszczenach chłodnczych). Bezpośredn kontakt czujnka wlgotnośc z ceczam zawerającym środk agresywne chemczne np. zwązk chloru, amonaku tp. może spowodować jego neodwracalne uszkodzene. W przypadku zalana czujnka ceczą agresywną chemczne w następstwe jego uszkodzena koszty naprawy ponos użytkownk. W czase okresowego myca pomeszczeń, taśm produkcyjnych tp. sondę pomarową należy zabezpeczyć gumowym kapturkem ochronnym, aby ne dopuścć do zalana czujnka wlgotnośc (dotyczy wykonana z koszyczkem ABS). Kapturk take są dostępne jako akcesora dodatkowe. 6
1.1. OKRESOWE SPRAWDZANIE CZUJNIKÓW Użytkownk modułów do pomaru wlgotnośc temperatury pownen zwrócć uwagę na koneczność okresowego dokonywana sprawdzena poprawnośc wskazań przyrządu. Częstotlwość kontrol zależy od warunków pracy: w pomeszczenach meszkalnych, burowych, suchych magazynach (łagodne warunk, bez zapylena), czujnk wlgotnośc pownny zachować poprawność pomarów przez okres 24 mesęcy, jeżel warunk pracy są łagodne, ale co pewen czas dochodz do zawlgocena czujnka np.: podczas okresowego myca, to pownen on zachować poprawność wskazań wlgotnośc przez okres 18 mesęcy. jeżel wlgotność utrzymuje sę powyżej 90% R.H., a przyrząd pracuje w tych warunkach, w sposób cągły to perwsze sprawdzene konserwacja pownny być dokonane po około 6 mesącach a następne co 12 mesęcy. jeżel urządzene pracuje są warunkach trudnych, w obecnośc dużych zaneczyszczeń to sprawdzene konserwacja pownny być dokonywane co 6 mesęcy. Dodatkowo po okrese tym wymane podlega fltr ochronny czujnka wlgotnośc. Sprawdzene czujnka pownno być dokonywane po wymane fltru. Sprawdzane wskazań, konserwacja ponowna kalbracja modułów pomarowych wlgotnośc są normalnym czynnoścam eksploatacyjnym, ne są w zwązku z tym objęte gwarancją producenta oraz są wykonywane odpłatne na zlecene właśccela. 1.1.1. Warunk przeprowadzana pomarów sprawdzających Bardzo ważne jest, aby pomary były dokonywane w warunkach utrzymywana stałej temperatury wlgotnośc oraz przy stałym przepływe powetrza (około 0,5-2 m/s) przez cały czas pomaru. Pomar sprawdzający pownen trwać ne krócej nż 15 mnut przy założenu, że czujnk wlgotnośc ne został przed pomarem zawlgocony. 7
Uwaga: Do zawlgocena czujnka może dojść podczas przenesena z pomeszczena o nższej temperaturze do pomeszczena o wyższej temperaturze. Na czas pomaru czujnk wzorcowy pownen być umeszczony jak najblżej czujnka sprawdzanego. Żaden z czujnków ne pownen być trzymany w ręku podczas trwana pomaru. 1.2. WARUNKI WYKONYWANIA POPRAWNEGO POMIARU Do prawdłowego pomaru wlgotnośc względnej nezbędne jest, aby czujnk osągnął oprócz wlgotnośc, równeż temperaturę merzonego powetrza. Nawet newelka różnca temperatur wnętrza sondy pomarowej otoczena, np.: 1 C w warunkach pokojowych (20 C 50% RH) spowoduje spadek wskazywanej wlgotnośc rzędu 2,5%. Skuteczne wyrównywane temperatury czujnka z temperaturą otoczena jest możlwe tylko przez wymuszony ruch powetrza wokół sondy pomarowej, dlatego zaleca sę stosowane wentylatorów wprowadzających obeg powetrza w opomarowanym pomeszczenu. Podczas pomaru temperatury wlgotnośc w pomeszczenu należy zwrócć uwagę na ustablzowane sę wartośc pomarowej - wyrównane temperatury czujnka z temperaturą otoczena. Dla newelkch zman (klka stopn klkanaśce % RH) w przewewe około 0,5-2 m/s stablzacja wskazań następuje już po klku mnutach. Dla dużych zman braku przewewu czas ustalana pomaru może wynosć od 15 do ponad 30 mn. W przypadku gdy dojdze do wykroplena wody na powerzchn czujnka (spowodowanego np. powewem powetrza o wyższej temperaturze) czas ustalena wskazań pomarowych poważne może sę bardzo wydłużyć. Pomary zblżą sę do rzeczywstej wlgotnośc pomeszczena ne tylko dopero po wyrównanu temperatury czujnka powetrza ale przede wszystkm dopero po odparowanu wody z powerzchn czujnka. W warunkach dużej wlgotnośc powetrza może to trwać do klku godzn. Nawet poprawne wykonany pomar daje nformację jedyne o mejscowej wartośc wlgotnośc temperatury. W dużych pomeszczenach różnce temperatur wlgotnośc w różnych mejscach mogą być bardzo duże - klka stopn a nawet węcej. W takm wypadku wskazane jest umeszczene klku czujnków pomarowych celem uzyskana bardzej szczegółowej nformacj o rozkładze temperatur wlgotnośc. 2. OGÓLNE CECHY SYSTEMU System rejestracj temperatury wlgotnośc TRS wraz z programem jest komputerowym systemem pomarowym. Do jego głównych zadań możemy zalczyć: zberane, rejestrację udostępnane nformacj o temperaturze wlgotnośc np.: w chłodnach, halach produkcyjnych tp. Głównym elementam systemu są: urządzena pomarowe, wskazujące alarmowe, kabel transmsj danych, konwerter protokołu z zaslaczem oraz oprogramowane rejestrujące. Wymanę danych oraz zaslane urządzeń obektowych zapewna czterożyłowy, ekranowany kabel transmsyjny, łączący kolejno wszystke urządzena systemu z komputerem. 3. MONTAŻ SYSTEMU System TRS jest bardzo prosty w nstalacj. Dołożylśmy wszelkch starań, aby kupujący mógł dokonać montażu samodzelne. 8
3.1. UWAGI DOTYCZĄCE MONTAŻU Dopuszczalne materały tras kablowych stal nerdzewna (zalecana) PCV (bałe) Rodzaje trasy rurk (oddalone od ścany na odległość 25 mm), zaczepy możlwe gładke (bez powerzchn gromadzących zaneczyszczena), korytka o proflu zamknętym (przy ścane). Wymagane jest zadaszene korytka powerzchną nachyloną pod kątem 45 stopn. Położene przetwornków na wysokośc mn. 2 m, ne wyżej nż 1 m od suftu. ne można montować przetwornka blsko drzw, oken lub przy nawewe chłodncy. na środku ścany (ne montować czujnka w rogu) prostopadłej do nawewu chłodncy lub przy wycągu powetrza (wlot chłodncy). Przetwornk wlgotnośc należy stosować w pomeszczenach o temperaturze dodatnej. Przetwornków ne należy czyścć za pomocą slnego strumena wody. Należy zwrócć uwagę na dokręcene pokrywy czujnka dławnc przewodów w celu zachowana należytej szczelnośc. 3.1.1. Układ połączeń systemu TRS RS 232 SRS-2/4-Z16-B1a A+ TRS-XX... TRS-XX 1 2 3 4 B- termnator (120 ohm) A+... +Uz A+ B- B- GND termnator (120 ohm) Rys. 3.1. Schemat połączeń wewnątrz systemu TRS 9
3.1.2. Schemat podłączena konwertera - zaslacza SRS-2/4-Z16-B1 Gnazdo dla zewnętrznego zaslacza wdok z przodu RS 232 GND + 12V DC Sygnalzacja prawdłowego napęca wyjścowego Sygnały ln RS 485 A+ B- 1 2 3 4 +Uz A+ B- GND GND Wyjśce zaslana +Uz Rys. 3.2. Schemat połączeń konwertera - zaslacza 3.1.3. Schemat podłączena przetwornka temperatury lub wlgotnośc Złącze zaslana ln RS-485 Przycsk wymuszena adresu 0xFF GND 1 2 3 4 DATA+ DATA- RS - 485 Uz Uz = 9 12V DC sygnalzacyjna doda LED Rys. 3.3. Podłączene przetwornka temperatury lub wlgotnośc 10
Ops układu połączeń: do łączena modułów pomarowych należy zastosować czterożyłowy parowany przewód sygnałowy w ekrane (proponujemy produkt frmy Technokabel o oznaczenu LIYCY-P 2 x 2 x 0.5), moduły pomarowe łączone są równolegle, ostatn moduł w ln mus być zakończony rezystorem (100 150 Ohm). Rezystor jest dołączany do dostawy, przy konwerterze należy równeż zamontować rezystor (100 150 Ohm), gdyż konwerter ne posada wbudowanego termnatora, obudowy modułów pomarowych montuje sę naścenne za pomocą dwóch kołków, konwerter-zaslacz SRS-2/4-Z16-B1 pownen być umeszczony blsko komputera. Lna RS 485 ne może być rozgałęzona a jej długość ne pownna przekroczyć 1 km, do systemu można podłączyć maksymalne 127 urządzeń. Szczegółowe uwag dotyczące montażu nstalacj systemu TRS znajdują sę w rozdzale UWAGI INSTALACYJNE I EKSPLOATACYJNE na str. 3. 3.2. INSTALACJA KROK PO KROKU 1. Najperw należy poprowadzć trasę kablową wzdłuż pomeszczeń, w których będą rejestrowane welkośc fzyczne (temperatura lub wlgotność), korzystając z uwag dotyczących montażu na str. 9. 2. Następne zamocować przetwornk pomarowe (patrz: Uwag na str. 9). 3. Podłączyć przetwornk łącząc po kole ch wszystke zacsk A+ oraz kolejne zacsk B- zgodne ze schematem przedstawonym na str. 10. W ostatnm przetwornku pomędzy zacskam A+ B- należy zamontować rezystor termnujący o wartośc 100 150 Ohm. Rezystor jest dostarczany wraz z systemem. 4. Drug konec ln należy podłączyć do konwertera (zacsk RS 485) według schematu na str. 10. 5. Podłączyć konwerter do wolnego portu szeregowego komputera (prosmy zapamętać numer portu w komputerze: com1, com2) W nowych komputerach pownny być wdoczne opsy przy portach; starsze modele w wększośc przypadków posadały: com1 na małym gnazdku 9-pnowym; com2 na dużym gnazdku 25-pnowym. Jeżel do gnazdka 9-pnowego przyłączona jest myszka, można zastosować złącze przejścowe 25-pnowe (dostępne w oferce frmy SIMEX). 6. Podłączyć konwerter do zaslana za pośrednctwem dołączonego zaslacza. 7. Zanstalować oprogramowane dostarczone na płyce CD. Komputer przewdzany do pracy z systemem TRS pownen pracować w środowsku Wndows 95 lub nowszym. 8. Zapoznać sę z nstrukcją obsług programu. 11
przeznaczony dla Wndows Wymagana systemowe: komputer klasy przynajmnej 486, Wndows 95 lub nowszy, kolorowy montor o rozdzelczośc mn. 640 x 480, 20 MB wolnego mejsca na dysku twardym. SIMEX Sp. z o.o. ul. Welopole 7 80-556 Gdańsk Poland tel.: (+48 58) 762-07-77 fax: (+48 58) 762-07-70 http://www.smex.pl e-mal: nfo@smex.pl