ConseilUE RADA UNIEUROPEJSKIEJ PUBLIC Bruksela,16października2012r.(22.10) (OR.en) 11838/6/12 REV6 GENVAL46 DROIPEN91 JAI473 JAIEX52 MIGR68 RELEX601 COSI65 NOTA Od: Do: Dotyczy: Prezydencja Coreper ZmienionyprojektkonkluzjiRadywsprawienowejstrategiUEnarzecz wyeliminowaniahandluludźminalata2012 2016 Radaprzyjęłanastępującekonkluzje: RADAUNIEUROPEJSKIEJ, UZNAJĄC,żehandelludźmijestrażącymnaruszeniemprawczłowieka,zakazanymwKarciepraw podstawowychunieuropejskiejiweuropejskiejkonwencjiprawczłowieka; PRZYPOMINAJĄC,żehandelludźmidotykakobiety,mężczyzn,dziewczętaichłopców,oraz biorącpoduwagęfakt,żepaństwaczłonkowskiestojąwobliczuniezwyklezłożonejistale zmieniającejsięformyprzestępczościzorganizowanej; 11838/6/12REV6 jw/pa/lw 1 DGD2B
PODKREŚLAJĄC potrzebę rozpoznawania ofiar handlu ludźmi, udzielania im pomocy, wspierania i chronienia ich oraz wynagradzania im krzywd; POTWIERDZAJĄC, że handel ludźmi musi być traktowany w sposób zintegrowany i multidyscyplinarny oraz że środki walki z nim powinny być nakierowane na prawa człowieka i ofiarę oraz powinny uwzględniać kwestię płci, a także brać pod uwagę najlepszy interes dziecka; POTWIERDZAJĄC, że aby walka z tym przestępstwem była skuteczna, a ofiary chronione, potrzebna jest skuteczniejsza unijna współpraca wewnętrzna i zewnętrzna; PRZYPOMINAJĄC, że w programie sztokholmskim pt. Otwarta i bezpieczna Europa dla dobra i ochrony obywateli 1 Rada Europejska podkreśliła, że handel ludźmi jest bardzo poważnym przestępstwem, z którym wiąże się pogwałcenie praw człowieka i naruszenie godności ludzkiej, czego Unia nie może zaakceptować, i uznała, że konieczne jest, by Unia wypracowała skonsolidowaną politykę UE przeciwko handlowi ludźmi, dążąc do dalszego wzmocnienia zobowiązań i działań podejmowanych przez UE i państwa członkowskie, dzięki skoordynowanej i spójnej reakcji politycznej wykraczającej poza obszar wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości; PRZYPOMINAJĄC o wadze protokołu ONZ w sprawie walki z handlem ludźmi, w tym kobietami i dziećmi, z dnia 14 grudnia 2000 r. 2 oraz konwencję Rady Europy w sprawie działań przeciwko handlowi ludźmi z dnia 16 maja 2005 r. 3 ; PRZYPOMINAJĄC, że Komisja mianowała koordynatora ds. zwalczania handlu ludźmi; PRZYPOMINAJĄC o konkluzjach Rady w sprawie utworzenia nieformalnej sieci UE sprawozdawców krajowych lub równoważnych struktur ds. zjawiska handlu ludźmi, przyjęte w dniu 4 czerwca 2009 r. 4 ; 1 2 3 4 Dz.U. C 115 z 4.5.2010, s. 1. Protokół Narodów Zjednoczonych o zapobieganiu, zwalczaniu oraz karaniu za handel ludźmi, w szczególności kobietami i dziećmi, uzupełniający Konwencję Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej, sporządzony w Palermo w 2000 r. Seria traktatów Rady Europy, nr 197. 8723/4/09 CRIMORG 63 MIGR 43 ENFOPOL 86. 11838/6/12 REV 6 jw/pa/lw 2
PRZYPOMINAJĄC o dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/36/UE z dnia 5 kwietnia 2011 r. w sprawie zapobiegania handlowi ludźmi i zwalczania tego procederu oraz ochrony ofiar, zastępującej decyzję ramową Rady 2002/629/WSiSW 1 ; PRZYPOMINAJĄC o dyrektywie Rady 2004/81/WE z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie dokumentu pobytowego wydawanego obywatelom państw trzecich, którzy są ofiarami handlu ludźmi lub wcześniej byli przedmiotem działań ułatwiających nielegalną imigrację, którzy współpracują z właściwymi organami 2 ; PRZYPOMINAJĄC o dokumencie dotyczącym działań na temat wzmacniania zewnętrznego wymiaru UE w zakresie działań przeciwko handlowi ludźmi: Ku światowym działaniom UE przeciwko handlowi ludźmi, z 2009 roku 3 ; PRZYPOMINAJĄC o konkluzjach Rady pt. Zwalczanie nowych form handlu ludźmi w państwach członkowskich UE z czerwca 2011 roku 4 ; PRZYPOMINAJĄC o konkluzjach Rady w sprawie globalnego podejścia do kwestii migracji i mobilności z maja 2012 roku 5 oraz o dalszych działaniach z nimi związanych 6 ; PRZYPOMINAJĄC o wspólnym oświadczeniu szefów unijnych agencji do spraw wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych podpisanym w październiku 2011 roku w Warszawie z okazji 5. Europejskiego Dnia Przeciwdziałania Handlowi Ludźmi 7 ; PODKREŚLAJĄC wagę prac prowadzonych obecnie w ramach cyklu polityki unijnej dotyczącej walki z poważną i zorganizowaną przestępczością na rok 2010 8 i proponowanych kolejnych działań 9 ; 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Dz.U. L 101 z 15.4.2011, s. 1. Dz.U. L 261 z 6.8.2004, s. 19. 6865/10 CRIMORG 38 JAIEX 22 RELEX 163 JAI 163. 8776/3/11 REV 36 CRIMORG 48 ENFOPOL 100. 9417/12 ASIM 50 RELEX 396 DEVGEN 116. 10210/12 ASIM 58 RELEX 452 DEVGEN 144. Z oświadczeniem tym można się zapoznać na prowadzonej przez Komisję internetowej stronie poświęconej przeciwdziałaniu handlowi ludźmi: http://ec.europa.eu/anti-trafficking/. 15358/10 COSI 69. 13712/11 JAI 576 COSI 63 ENFOPOL 273 GENVAL 86. 11838/6/12 REV 6 jw/pa/lw 3
BIORĄC POD UWAGĘ prowadzone przez instytucje, agencje i państwa członkowskie UE prace nad zacieśnieniem współpracy na rzecz walki z handlem ludźmi i ochrony jego ofiar; PRZYPOMINAJĄC o niedawnym orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, którym ustalono decydujący punkt odniesienia w zakresie praw człowieka mający zastosowanie do spoczywających na państwach obowiązków, obejmujących zasadę non-refoulement, i który jest odpowiedzią na różne aspekty handlu ludźmi, takie jak werbowanie, dochodzenia, ściganie, ochrona praw człowieka oraz zapewnianie pomocy ofiarom; PRZYJMUJĄC Z ZADOWOLENIEM komunikat Komisji z dnia 19 czerwca 2012 r. dla Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno -Społecznego i Komitetu Regionów pt. Strategia UE na rzecz wyeliminowania handlu ludźmi na lata 2012 2016 1 ; PONOWNIE ZAZNACZAJĄC, że należy skupić się na pięciu priorytetach określonych w tej strategii, biorąc pod uwagę jej terminowe wprowadzenie w życie; ZWRACA SIĘ DO PAŃSTW CZŁONKOWSKICH, by: dołożyły wszelkich starań, by dyrektywa 2011/36/UE w sprawie zapobiegania handlowi ludźmi i zwalczania tego procederu oraz ochrony ofiar została terminowo przeniesiona do prawa krajowego; niezwłocznie ratyfikowały protokół ONZ z Palermo o handlu ludźmi oraz konwencję Rady Europy z 2005 roku w sprawie działań przeciwko handlowi ludźmi; zintensyfikowały działania na rzecz skutecznej walki z handlem ludźmi i ochrony jego ofiar poprzez zacieśnienie wewnętrznej i zewnętrznej współpracy i uwzględnienie pięciu priorytetów określonych w nowej strategii UE; 1 11780/12 JAI 465 GENVAL 43 COSI 53 ENFOPOL 208 JAIEX 48 RELEX 589 EUROJUST 58 (COM(2012) 286 final). 11838/6/12 REV 6 jw/pa/lw 4
zintensyfikowały prace prowadzone w ramach cyklu polityki unijnej z myślą o przeciwdziałaniu temu zagrożeniu; rozważyły ustanowienie lub wzmocnienie krajowych jednostek egzekwowania prawa lub innych stosownych organów, co służyłoby poprawie dochodzenia, m.in. dzięki wykorzystaniu specjalnych technik dochodzeniowych określonych w zaleceniu 2005/10 Komitetu Ministrów Rady Europy i protokole ONZ z 2000 roku o przeciwdziałaniu handlowi ludźmi, a także lepszemu ściganiu handlarzy, wymianie informacji i danych na szczeblu krajowym oraz w stosownych przypadkach zacieśnianiu współpracy transgranicznej i centralizowaniu wiedzy o handlu lu dźmi; państwa członkowskie powinny dopilnować, by działały punkty kontaktowe ds. wymiany informacji z agencjami UE; w dalszym ciągu wspierały prowadzenie wspólnych śledztw i tworzenie wspólnych zespołów dochodzeniowo-śledczych z udziałem państw członkowskich oraz z państwami trzecimi, jako skutecznego narzędzia walki z handlem ludźmi, oraz zacieśniały współpracę w zakresie egzekwowania prawa z organami wymiaru sprawiedliwości; w dalszym ciągu oferowały szkolenia wszystkim stosownym podmiotom działającym w obszarze walki z handlem ludźmi, mając na względzie aspekt praw człowieka i kwestie płci; opracowywały lub aktualizowały funkcjonalne krajowe mechanizmy ukierunkowanej pomocy co uzgodniono w cyklu polityki unijnej które opisują procedury służące lepszemu rozpoznawaniu ofiar handlu ludźmi, udzielaniu im pomocy, chronieniu ich i wspieraniu i angażują wszelkie stosowne organy publiczne i społeczeństwo obywatelskie; promowały dalsze polityki, mając na celu zmniejszenie popytu, który napędza wszystkie formy wyzysku związanego z handlem ludźmi; intensywniej wykorzystywały stosowne agencje UE w celu wymiany informacji i prowadzenia dochodzeń transgranicznych, oraz, w stosownych przypadkach, wspólne zespoły dochodzeniowo-śledczych, a także w celu prowadzenia dochodzeń równoległych i zwierciadlanych; udoskonalały systemy ochrony dzieci, dbające o najlepszy interes dziecka i gwarantujące współpracę i koordynację międzyagencyjną w przypadku handlu ludźmi, tak by dalej zapobiegać przypadkom ponownego włączania w obieg dzieci będących już ofiarami oraz lepiej chronić takie ofiary i pomagać im, dzięki tworzeniu mechanizmów współpracy między państwami pochodzenia, tranzytu i przeznaczenia; opracowywały jasne informacje przeznaczone dla ofiar handlu ludźmi, dotyczące między innymi ich praw, i rozpowszechniały te informacje wśród wszystkich stosownych podmiotów pracujących z ofiarami; 11838/6/12 REV 6 jw/pa/lw 5
zacieśniały współpracę zwłaszcza z priorytetowymi państwami trzecimi i regionami dotyczącą różnych obszarów handlu ludźmi, w stosownych przypadkach we współpracy z Europejską Służbą Działań Zewnętrznych; promowały i wspierały innowacyjne, multidyscyplinarne podejścia do walki z handlem ludźmi, np. opracowały, poprzez nieformalną sieć krajowych punktów kontaktowych ds. administracyjnego podejścia do walki z przestępstwami, wspólne podejście mające na celu podniesienie świadomości organów administracyjnych co do ich roli w zapobieganiu i zwalczaniu handlu ludźmi, jako część podejścia kompleksowego; ułatwiały i wspierały pracę sprawozdawców krajowych lub struktur równoważnych [ ] zgodnie z dyrektywą 2011/36/UE i biorąc pod uwagę Konwencję Rady Europy w sprawie działań przeciwko handlowi ludźmi; zachęcały swoje sektory prywatne do wzięcia udziału w europejskiej koalicji przedsiębiorców przeciwko handlowi ludźmi, która ma zostać ustanowiona w 2014 roku; intensyfikowały wysiłki nakierowane na prowadzenie dochodzeń finansowych i na skuteczne korzystanie z dostępnych narzędzi służących lokalizowaniu, zajmowaniu i konfiskowaniu dochodów z przestępstwa polegającego na nielegalnej działalności związanej z handlem ludźmi; dopilnowały gromadzenia i wymiany porównywalnych, zdezagregowanych i anonimowych danych dotyc zących np. ofiar, sprawców itd. w podziale na płeć i wiek, i odnoszących się do wszystkich form handlu ludźmi; 11838/6/12 REV 6 jw/pa/lw 6
ZWRACA SIĘ DO STOSOWNYCH AGENCJI UE, by: jak uzgodniono w 2011 roku we wspólnym oświadczeniu podpisanym przez unijne agencje do spraw wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych, wzmogły wysiłki na rzecz prowadzenia walki z handlem ludźmi w sposób skoordynowany, spójny i kompleksowy, w partnerstwie z państwa członkowskimi UE, instytucjami UE i innymi partnerami, w tym ze społeczeństwem obywatelskim; ułatwiały i wspierały wykorzystywanie multidyscyplinarnych podejść i ustanawianie lub wzmacnianie krajowych jednostek egzekwowania prawa lub innych stosownych organów; w ramach dochodzeń wzmacniały multidyscyplinarną współpracę operacyjną i zdolności do walki z handlem ludźmi na szczeblu UE; opracowały stosowne przewodniki/podręczniki dotyczące najlepszych praktyk, np. w odniesieniu do rozpoznawania ofiar, tak by pomóc państwom członkowskim w zmierzeniu się z problemem handlu ludźmi; ZWRACA SIĘ DO KOMISJI, by: w dalszym ciągu wspierała wysiłki państw członkowskich na rzecz walki w handlem ludźmi, między innymi poprzez zapewnienie stosownych środków finansowych na wdrożenie strategii UE, i wykorzystywała do tego obecne i przyszłe zewnętrzne instrumenty finansowe; wdrożyła strategię i zdała relację z postępów w tym względzie przy pierwszej ocenie tego procesu w roku 2014; w dalszym ciągu koordynowała działania z istniejącymi organizacjami międzynarodowymi, a także z innymi europejskimi agencjami i organami, oraz w pełni wykorzystywała sprawozdania monitorujące opracowywane przez organizacje międzynarodowe, a zwłaszcza przez grupę ekspertów do spraw działań przeciwko handlowi ludźmi (GRETA) Rady Europy; 11838/6/12 REV 6 jw/pa/lw 7
ściśle współpracowała ze sprawozdawcami krajowymi lub równoważnymi strukturami w państwach członkowskich przy wypełnianiu ich obowiązków, a także przy składaniu co dwa lata sprawozdań z postępów w dziedzinie zwalczania handlu ludźmi, tak jak tego wymaga dyrektywa 2011/36/UE; prowadziła niezależne badania nad [ ] obniżeniem popytu i podaży; w dalszym ciągu wspierała ochronę ofiar poprzez opracowanie modelu unijnego ponadnarodowego mechanizmu ukierunkowanej pomocy oraz opracowanie wytycznych dotyczących roli opiekunów; badała, czy ustanawiane są również z udziałem państw członkowskich unijne mechanizmy współpracy w priorytetowych państwach trzecich; opracowywała innowacyjne, multidyscyplinarne podejścia do walki z handlem ludźmi na szczeblu UE; finansowała projekty dotyczące obniżenia popytu na usługi świadczone przez ofiary handlu, a także podaży tych usług oraz opracowywała modele i wytyczne służące obniżeniu popytu; przyczyniała się do dalszego podnoszenia świadomości w kwestii handlu ludźmi i wspierała realizację przedmiotowej strategii UE poprzez ogłoszenie jednego z nadchodzących lat (w okresie do roku 2016) Europejskim Rokiem Walki z Handlem Ludźmi; promowała w całej UE działania podnoszące świadomość, skierowane do konkretnych szczególnie narażonych grup i do pracujących z nimi grup zawodowych; dopilnowała, by przegląd projektów finansowanych przez UE i ich skuteczność odzwierciedlały podstawę racjonalnej pod względem kosztów unijnej polityki dotyczącej walki z handlem; rozważyła we współpracy z Europolem zorganizowanie pogłębionego seminarium na temat najlepszych praktyk stosowanych przez [ ] krajowe jednostki lub organy egzekwowania prawa, co byłoby kolejnym przyczynkiem do trwającej obecnie dyskusji w kontekście cyklu polityki unijnej; włączała walkę z handlem ludźmi w różne europejskie polityki i zacieśniała współpracę i koordynację między wszystkimi odnośnymi dyrekcjami generalnymi. 11838/6/12 REV 6 jw/pa/lw 8