POŁĄCZENIA W KONSTRUKCJI HALI MIĘDZYNARODOWYCH TARGÓW KATOWICKICH W CHORZOWIE

Podobne dokumenty
Obliczeniowa nośność przekroju obciążonego siłą rozciągającą w przypadku elementów spawanych, połączonych symetrycznie w węzłach końcowych

WADY STALOWEJ KONSTRUKCJI DACHU ZMODERNIZOWANEJ HALI PRZEMYSŁOWEJ

Błędy projektowe i wykonawcze

OBLICZENIA STATYCZNE konstrukcji wiaty handlowej

Wyciąg. SPRAWOZDANIA z działalności komisji powołanej przez Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego

OPIS TECHNICZNY. 1.2 Podstawa opracowania. Podstawą formalną niniejszego opracowania są normy :

PROJEKTOWANIE KONSTRUKCJI STALOWYCH WEDŁUG EUROKODÓW.

THE IMPACT OF ERRORS OF THE CONSTRUCTION PROCESS ON THE BREAKDOWN OF THE ROOF CONSTRUCTION OF THE HALL

Projektowanie konstrukcji stalowych według Eurokodów / Jan Bródka, Mirosław Broniewicz. [Rzeszów], cop Spis treści

Przykład: Oparcie kratownicy

Projekt wykonawczy w branŝy konstrukcyjno budowlanej

Hale o konstrukcji słupowo-ryglowej

1. Obliczenia sił wewnętrznych w słupach (obliczenia wykonane zostały uproszczoną metodą ognisk)

Skeleton Sp. z o.o. Grunwaldzka 1, Śrem

Moduł. Zakotwienia słupów stalowych

Projektowanie i obliczanie połączeń i węzłów konstrukcji stalowych. Tom 2

Studium przypadku: Budynek ELUZ w Croissy-Beaubourg, Francja

Spis treści. 1. Wstęp (Aleksander Kozłowski) Wprowadzenie Dokumentacja rysunkowa projektu konstrukcji stalowej 7

1. Połączenia spawane

Spis treści. Przedmowa 7. Piśmiennictwo 8

WZORU UŻYTKOWEGO PL Y1. IZOHALE SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ, Gdańsk, PL BUP 04/

MATERIAŁY DYDAKTYCZNE

OPIS TECHNICZNY DO PROJEKTU BUDOWLANEGO KONSTRUKCJI

POŁĄCZENIA ŚRUBOWE I SPAWANE Dane wstępne: Stal S235: f y := 215MPa, f u := 360MPa, E:= 210GPa, G:=

Podatność węzłów na przesuw w konstrukcjach prętowych na przykładzie dwóch przekryć pawilonów wystawowych

Moduł. Płatew stalowa

Konstrukcjre metalowe Wykład X Połączenia spawane (część II)

Projektowanie i obliczanie połączeń i węzłów konstrukcji stalowych. Tom 1

ul. Przemysłowa Nowa Wieś Wielka tel.: fax: (52) PROJEKT WYKONAWCZY

262 Połączenia na łączniki mechaniczne Projektowanie połączeń sztywnych uproszczoną metodą składnikową

Przykład: Połączenie śrubowe rozciąganego pręta stęŝenia z kątownika do blachy węzłowej

Informacje uzupełniające: Projektowanie połączeń belek z podciągiem. Spis treści

Awaria dachu ze stalowymi płatwiami kratowymi

Założenia obliczeniowe i obciążenia

Realizacja roku - Konstrukcja stalowa. Stalowa estakada transportowa, kopalnia Bogdanka

DACHY JAKA KONSTRUKCJA WIĘŹBA GOTOWA LUB WYKONYWANA NA BUDOWIE

BŁĘDNE ZAŁOśENIA PROJEKTOWE PRZYCZYNĄ AWARII KONSTRUKCJI HALI

Projektowanie konstrukcji stalowych. Cz. 2, Belki, płatwie, węzły i połączenia, ramy, łożyska / Jan Żmuda. Warszawa, cop

OBLICZENIA STATYCZNO-WYTRZYMAŁOŚCIOWE

Załącznik nr 3. Obliczenia konstrukcyjne

OPIS TECHNICZNY do projektu budowlano-konstrukcyjnego

KONSTRUKCJA STALOWA SKROJONA NA MIARĘ

Spis treści I. WPROWADZENIE Przedmiot, cel i zakres opracowania 5

OPIS TECHNICZNY KONSTRUKCJA

2. Dobór blachy czołowej Wymiary blachy czołowej Rozmiar spoin Inne zagadnienia projektowe Granice stosowania 6

FIRMA INśYNIERSKA GF MOSTY ul. Dębowa Piekary Śl. Powiatowy Zarząd Dróg w Będzinie z/s w Rogoźniku Ul. Węgroda Rogoźnik

Przykład obliczeniowy wyznaczenia imperfekcji globalnych, lokalnych i efektów II rzędu P3 1

XXIII OLIMPIADA WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI BUDOWLANYCH 2010 ELIMINACJE OKRĘGOWE Godło nr PYTANIA I ZADANIA

OBLICZENIA STATYCZNO - WYTRZYMAŁOŚCIOWE

Zakład Konstrukcji Żelbetowych SŁAWOMIR GUT. Nr albumu: Kierunek studiów: Budownictwo Studia I stopnia stacjonarne

OPIS KONSTRUKCJI. 1. Elementy więźby dachowej należy wykonać z drewna sosnowego klasy C24 o wilgotności nie przekraczającej 12%;

Zestaw pytań z konstrukcji i mechaniki

Dane. Klasa f d R e R m St3S [MPa] [MPa] [MPa] Materiał

MS GLIWICKIE BIURO PROJEKTÓW S.J.

Budownictwo I stopień (I stopień / II stopień) Ogólnoakademicki (ogólnoakademicki / praktyczny) Stacjonarne (stacjonarne / niestacjonarne)

SPIS TREŚCI 1. GENEZA CEL I ZAKRES PRACY PODSUMOWANIE... 1

ANALIZA MECHANIZMÓW ZNISZCZENIA KONSTRUKCJI PAWILONU WYSTAWIENNICZEGO W CHORZOWIE

BUDOWNICTWO DREWNIANE. SPIS TREŚCI: Wprowadzenie

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki PROBLEMY ZWIĄZANE Z OCENĄ STANU TECHNICZNEGO PRZEWODÓW STALOWYCH WYSOKICH KOMINÓW ŻELBETOWYCH

Belka - słup (blacha czołowa) PN-90/B-03200

PROJEKT BUDOWLANO WYKONAWCZY OPINIA TECHNICZNA

REMONT, ROZBUDOWA I PRZEBUDOWA BUDYNKU OPIS TECHNICZNY CZĘŚĆ KONSTRUKCYJNO BUDOWLANA

Plan rozwoju: Belki zintegrowane w komercyjnych i mieszkaniowych budynkach wielokondygnacyjnych

Projekt konstrukcji kładki oświetleniowej w istniejącym obiekcie Mościckie Centrum Kultury w Tarnowie

XXIV Konferencja Naukowo-Techniczna XXIV Szczecin-Międzyzdroje, maja awarie budowlane

Tasowanie norm suplement

czerwiec OBIEKT : Szkoła Podsta awowa w Jordanowie, ul. Krasińskiego Konopnickiej TEMAT : Projekt remon ntu sali gimnastycznej z wymianą dachu

Projekt wykonawczy w branŝy konstrukcyjno budowlanej

Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć

DWUTEOWA BELKA STALOWA W POŻARZE - ANALIZA PRZESTRZENNA PROGRAMAMI FDS ORAZ ANSYS

Spis treści. 2. Zasady i algorytmy umieszczone w książce a normy PN-EN i PN-B 5

Uwagi dotyczące mechanizmu zniszczenia Grunty zagęszczone zapadają się gwałtownie po dobrze zdefiniowanych powierzchniach poślizgu według ogólnego

PROJEKT BUDOWLANO - WYKONAWCZY KONSTRUKCJI STROPÓW pod mieszkaniami nr 18 i 19 przy ul.śmigród 1 w Lublinie

Informacje ogólne. Rys. 1. Rozkłady odkształceń, które mogą powstać w stanie granicznym nośności

Rys. 29. Schemat obliczeniowy płyty biegowej i spoczników

I. Wstępne obliczenia

USZKODZENIA DOCZOŁOWO - STYCZNYCH POŁĄCZEŃ DŹWIGARÓW Z FALISTYM ŚRODNIKIEM

Konstrukcje metalowe Wykład XIII Styki spawane i śrubowe (część II)

Temat: BUDOWA ZAPLECZA BOISKA SPORTOWEGO. Wszelkie prawa autorskie zastrzeżone

Spis treści: Oznaczenia Wstęp Metale w budownictwie Procesy wytwarzania stali Podstawowe pojęcia Proces wielkopiecowy Proces konwertorowy i

DOKUMENTACJA TECHNICZNO - RUCHOWA. Element: ZBIORNIK PRZECIWPOśAROWY MALL, TYP P 279. Obiekt:

Funkcja Tytuł, Imię i Nazwisko Specjalność Nr Uprawnień Podpis Data. kontr. bud bez ograniczeń

Zawartość opracowania

Tok postępowania przy projektowaniu fundamentu bezpośredniego obciążonego mimośrodowo wg wytycznych PN-EN Eurokod 7

Moduł. Profile stalowe

Stropy TERIVA - Projektowanie i wykonywanie

OCENA TECHNICZNA. Opis stanu istniejącego

ĆWICZENIE PROJEKTOWE NR 2 Z KONSTRUKCJI STALOWYCH

PRZEBUDOWA I ROZBUDOWA BUDYNKU ZAKŁADU OPIEKI ZDROWOTNEJ W SKOŁYSZYNIE BRANŻA KONSTRUKCJA

PROJEKT BUDOWLANY - WYKONAWCZY

EKSPERTYZA TECHNICZNA konstrukcji wiaty gromadzenia surowców wtórnych w Zakładzie Utylizacji. Zawartość opracowania

OPIS TECHNICZNY. 1. Dane ogólne Podstawa opracowania.

Informacje uzupełniające: Wstępny dobór połączenia z przykładką środnika. Zawartość

Stalowe konstrukcje prętowe. Cz. 1, Hale przemysłowe oraz obiekty użyteczności publicznej / Zdzisław Kurzawa. wyd. 2. Poznań, 2012.

Rok akademicki: 2015/2016 Kod: GBG s Punkty ECTS: 5. Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: -

STROP TERIVA. I.Układanie i podpieranie belek Teriva

700 [kg/m 3 ] * 0,012 [m] = 8,4. Suma (g): 0,138 Ze względu na ciężar wykończenia obciążenie stałe powiększono o 1%:

PYTANIA SZCZEGÓŁOWE DLA PROFILI DYPLOMOWANIA EGZAMIN MAGISTERSKI

Transkrypt:

Dr hab. inŝ. Walter WUWER, Walter.Wuwer@polsl.pl Dr inŝ. Bernard KOWOLIK, Bernard.Kowolik@polsl.pl Dr inŝ. Piotr KUCZ, Piotr.Kucz@polsl.pl Dr inŝ. Jan ZAMOROWSKI, Jan.Zamorowski@polsl.pl Politechnika Śląska POŁĄCZENIA W KONSTRUKCJI HALI MIĘDZYNARODOWYCH TARGÓW KATOWICKICH W CHORZOWIE JOINTS IN THE STRUCTURE OF THE MARKET HALL OF THE INTERNATIONAL KATOWICE FAIR IN CHORZÓW Streszczenie W referacie zilustrowano kilka wybranych połączeń, w tym konstrukcje śrubowych styków montaŝowych w pasach kratowych podciągów głównych, a takŝe sposoby oparcia płatwi kratowych na pasach podciągów, zastosowane w nośnej konstrukcji hali. Przedstawione węzły pozwalają zapoznać się z niektórymi wadami tej konstrukcji, która uległa całkowitemu zniszczeniu podczas katastrofy 28.01.2006 roku. Abstrakt The paper presents several selected joints, including constructions of bolt connections in the assembly of the main beam flanges, as well as ways of supporting the truss rafters on the beams, applied in the supporting structure of the market hall. The presented nodes permit to see some of the defects in the design of the construction, which was destroyed completely during the disaster on January 28, 2006. 1. Wprowadzenie Wyniki analizy statyczno-wytrzymałościowej stalowej konstrukcji nośnej hali, przedstawione szczegółowo w opracowaniu [1], zawierają takŝe informacje o nośnościach styków montaŝowych na śruby, znajdujących się zarówno w trzech podciągach głównych o rozpiętościach 47,0 m, jak równieŝ we wszystkich pozostałych podciągach, a takŝe płatwiach kratowych, których rozpiętości wynosiły od 22,0 do 30,75m (rys. 1). Układ wolnopodpartych belek kratowych przekrycia dachowego posiadał wymiary w rzucie poziomym 97,36 102,875m. Oddziaływania dachu były przekazywane w środkowej jego części na sześć 4-gałęziowych słupów głównych, utwierdzonych w Ŝelbetowych fundamentach, natomiast wzdłuŝ obwodu hali na słupy wahacze, stanowiące elementy nośne ścian osłonowych. Wiele węzłów w połączeniach głównych elementów konstrukcji hali zaprojektowano w sposób budzący powaŝne zastrzeŝenia. W referacie pokazano wybrane styki montaŝowe w podciągach, niektóre inne połączenia, m.in. przykład mimośrodowego przekazywania reakcji płatwi kratowych na gałąź słupa głównego oraz na dolne i górne pasy podciągów głównych. Zapoznanie się z niektórymi rozwiązaniami konstrukcyjnymi szczegółów pozwoli ocenić wady konstrukcyjne omawianej budowli. Krótka charakterystyka tych połączeń moŝe 673

teŝ uzasadnić zasięg katastrofy, obejmujący praktycznie cały dach hali wystawienniczej, a zarazem wyjaśnić krótki czas upadku całego dachu na posadzkę, wynoszący zaledwie kilkanaście sekund. Rys. 1. Główne elementy nośne stalowej konstrukcji hali wystawienniczej 2. Styki montaŝowe w podciągach głównych Przykładem wadliwego rozwiązania konstrukcyjnego były niekonwencjonalne styki montaŝowe w pasach górnych (rys. 2a) i dolnych (rys. 2b) dwóch kratownic (oznaczonych w projekcie D3-29 lub D3-30), tworzących trzy główne podciągi K5, K6 i K7 o rozpiętości 47,0 m. Blachy środkowe (bl. 16 260-290) w styku pasa dolnego przyspawane do 2[220, przeszywające na wskroś przekrój pasa przekazywały siłę rozciągającą z jednego odcinka pasa na drugi za pośrednictwem 4-ch nakładek (bl. 12 60-540), połączonych z nimi 10 śrubami M20 kl. 10.9 (połączenie niespręŝone). W przenoszeniu siły uczestniczyła takŝe blacha grubości 20 mm przyspawana od spodu do półek ceowników. Podciągi oraz elementy styków wykonano ze stali St3S (S235 JR). 674

a) b) Rys. 2. Styki montaŝowe śrubowe w podciągach głównych: a) w pasie górnym podciągu K7 w osi 15, b) w pasie dolnym podciągu K6 w osi 11 Wartości sił projektowych występujących w stykach dolnych pasów podciągów głównych K5 i K6 oraz odpowiadające im warunki nośności były następujące (rys. 3): w przypadku podciągu K5: N d = 1853,6 kn (1743,1 kn) oraz 4,74 > 1,0 (4,46 > 1,0; w przypadku podciągu K6: N d = 1713,7 kn (2164,9 kn) oraz 4,38 > 1,0 (5,52 > 1,0; dla porównania, w nawiasach podano oszacowane wartości sił rzeczywistych, występujących w pasach w dniu katastrofy. Przekroczone znacznie warunki nośności odpowiadają rozwiązaniu, kiedy to przekrój 4-ch nakładek przejmujących pierwotnie siły rozciągające w styku stanowił zaledwie 24% pola powierzchni przekroju pasa. Rys. 3. Konstrukcja styku montaŝowego w dolnych pasach podciągów głównych, w latach 1999 2002 Trudności w dopasowaniu elementów pasa w stykach podczas montaŝu jak wynika z informacji zamieszczonych w [2] spowodowały, iŝ autorzy projektu postanowili przyspawać od spodu blachę 20 130-800 ze stali St3S, która jednak nie poprawiła nośności styków. Takie wzmocnienie spowodowało dodatkowo zginanie przekroju elementów styku 675

wskutek obniŝenia połoŝenia osi obojętnej w stosunku do osi przekroju pasa podciągu. Nośności styku były nadal przekroczone jak na poprzednich poziomach. Warto zwrócić uwagę na przekrój słupka usytuowanego w osi styku (por. rys. 2b i 3), który tworzą dwie gałęzie z połówek dwuteowników (1/2IPE 270), połączone ze sobą na wysokości dwiema parami śrub M16 w odstępach co 240 mm. W styczniu 2002 roku nastąpiła awaria styków w podciągu głównym K7. Zniszczenie 4-ch styków (por. 1-1 na rys. 1) polegało na [3, 4]: powstaniu w styku szczeliny pionowej o szerokości 20 mm, zerwaniu pary śrub, łączących gałęzie słupka, w najbliŝszym sąsiedztwie styku, pęknięciu blachy od spodu oraz spoin pachwinowych łączących ją z ceownikami, zniszczeniu blach środkowych. NaleŜy bardzo mocno podkreślić, iŝ przebadano wówczas metodą magnetycznoproszkową [5] wszystkie spoiny w 4-ch stykach podciągu K7. Wyniki tych badań były negatywne [6]. Spoiny określono jako nie spełniające wymagań klasy W5. Niestety, na tych niepokojących wynikach poprzestano i nie sprawdzono Ŝadnych innych spoin w konstrukcji. A naleŝało wówczas zdaniem autorów ekspertyzy [1] obowiązkowo sprawdzić jakość spoin w kilku innych analogicznych stykach pozostałych podciągów, a ponadto w dowolnym innym waŝnym połączeniu w konstrukcji, np. spoin łączących pręty przewiązek z gałęziami słupów, które okazały się niepełnowartościowe z uwagi na brak przetopu, co moŝna było stwierdzić podczas pierwszych oględzin konstrukcji, lecz niestety juŝ po katastrofie. Podjęto się wówczas przy merytorycznym udziale autorów projektu ogromnie odwaŝnego zabiegu wycięcia w podciągu K7 fragmentów konstrukcji ze stykami śrubowymi i zastąpieniu ich węzłami spawanymi (rys. 4a). Przedsięwzięcie to wykonano na podstawie uprzednio sporządzonego projektu wzmocnienia styków i tymczasowego podparcia podciągu K7 na czas realizacji wymiany styków. a) b) Rys. 4. Styki w kratownicach D3-29 i D3-30 podciągu K7: a) po wymianie uszkodzonych styków śrubowych na styki spawane, b) po upadku podciągu na posadzkę w dniu katastrofy W pozostałych dwóch podciągach głównych K5 i K6 cztery nakładki styku śrubowego wymieniono na grubsze i szersze ze stali 18G2A (S355 JO), tj. bl. 20 65-540, a śruby niespręŝone M20, klasy 10.9, zastąpiono takimi samymi śrubami spręŝonymi. Taki zabieg nie mógł być skuteczny, stąd warunki nośności styków były nadal przekroczone: w podciągu K5: 1,93 > 1,0 (1,81 >1,0), w podciągu K6: 1,78 > 1,0 (2,25 > 1,0). Awaria styków w 2002 roku była sygnałem do sprawdzenia obliczeń, czego autorzy projektu niestety nie uczynili. ChociaŜ wypada zauwaŝyć, Ŝe stan techniczny styków śrubowych w podciągach głównych K5 oraz K6 po katastrofie nie wskazywał na ich 676

wcześniejsze uszkodzenie. W podciągu K7 natomiast lecz juŝ po jego upadku na posadzkę stwierdzono pęknięcie dolnego pasa w sąsiedztwie styku spawanego w wymienionym fragmencie konstrukcji (rys. 4b). Pęknięcie pasa dolnego wraz ze ścięciem spoin pachwinowych łączących nakładkę z dolnymi półkami ceowników nastąpiło w miejscu skoku sztywności przekroju, tj. tam gdzie kończyła się blacha węzłowa a zaczynała nakładka (por. z rys. 4a). 3. Połączenia prętów pseudo-struktury Poprawnie zaprojektowane przekrycia strukturalne nie wymagają na ogół stęŝeń połaciowych. Występujący w takich przekryciach układ prętów zapewnia połaci dachowej geometryczną niezmienność. Ponadto w zagranicznych rozwiązaniach strukturalnych, w węzłach których spotyka się kilka prętów, stosuje się elementy wiąŝące, np. w postaci kul z nagwintowanymi otworami (system Mero ), w które wkręca się końcówki prętów z gwintowanymi trzpieniami. Przekrycie omawianej hali wystawienniczej nie było strukturą, poniewaŝ same pręty, bez odpowiedniej współpracy z arkuszami blach fałdowych, nie zapewniały połaci geometrycznej niezmienności (rys. 5). Warto przy tym zwrócić uwagę na liczbę ukośnych prętów piramidek, przekazujących na pas dolny płatwi kratowej oddziaływania z pośredniej płatwi belkowej, przykładowo w miejscu styku montaŝowego na 8 śrub, a takŝe na niewspółśrodkowe połączenia prętów w tym węźle, przy pominiętych w obliczeniach do projektu, znacznych mimośrodach (rys. 6). Rys. 5. Schemat układu prętów tworzących pseudo-strukturę Rys. 6. Połączenie prętów pseudo-struktury w styku montaŝowym dolnego pasa płatwi kratowej 4. Przykład oparcia podciągu na gałęzi słupa głównego KaŜda z 4-ch gałęzi o przekroju RO219,1/10 słupa głównego, wzajemnie połączonych ze sobą takŝe prętami rurowymi o przekrojach RO101,6/6,3, rozmieszczonymi na wysokości słupa w odstępach co 1000 mm (por. rys. 1, przekrój 3-3), przejmowała oddziaływania podciągu kratowego lub płatwi kratowej, często za pośrednictwem przyspawanych do niej wsporników. Przykładowo podciąg KR3-1 o rozpiętości 24,375 m przekazywał reakcję 215,0 kn na gałąź słupa głównego S4 w osi M za pośrednictwem wspornika o wys. 150 mm (rys. 7, por. rys. 1). NapręŜenia w spoinach oraz w materiale wspornika były niewiele przekroczone (bo odpowiednio tylko o ok. 20% i 40%), natomiast warunek nośności zginanych półek ceowników mógł być przekroczony nawet ponad 4-krotnie. 677

Rys. 7. Oparcie węzła podporowego podciągu KR3-1 na wsporniku przyspawanym do gałęzi słupa S4 w osi M 5. Sposoby oparcia płatwi na pasach podciągów głównych Reakcje pionowe płatwi kratowych i belkowych były przekazywane mimośrodowo na podciągi główne K5 i K7 o przekroju quasi-skrzynkowym, zarówno na pasy górne z wyŝszej części dachu, jak i na pasy dolne z części niŝszej. Rozwiązanie takie powodowało skręcanie podciągów, składających się z dwóch kratownic połączonych ze sobą górą i dołem słupkami poziomymi oraz po obwodzie przekroju podciągu, tj. wzdłuŝ słupków pionowych i poziomych, blachami stęŝającymi. Skręcanie to mogło mieć określony udział w przebiegu załamywania się dachu w momencie katastrofy, w tym głównych podciągów przede wszystkim. Rys. 8. Oparcie płatwi kratowej P29 na dolnym pasie podciągu K5-1 (D3-29) Przykładowo reakcję płatwi na dolnym pasie podciągu K5 przejmowała blacha o grubości 16 mm, przyspawana do środnika ceownika (rys. 8). NapręŜenia dociskowe przy załoŝeniu modelu liniowo-spręŝystego mogły w tym przypadku prawie 2,5-krotnie przekraczać 678

wartości normowe (reakcja płatwi: V = 148,3 kn; σ doc = 772,0 MPa > 1,25 f d = 1,25 255,0 = 319,0 MPa; f d wg próby na rozciąganie dla materiału z RK100 100 4). Rozwiązanie oparcia płatwi na górnych pasach podciągu K5 za pośrednictwem płytki centrującej, poza znacznym mimośrodem w przekazaniu reakcji na jego przekrój, umoŝliwiało wzajemne przemieszczanie się płatwi względem pasów podciągu, co mogło mieć pewne znaczenie, jeśli przyjąć, Ŝe blacha fałdowa miała pełnić rolę tarczy dachowej (rys. 9). Rys. 9. Przesuwne oparcie płatwi na górnym pasie podciągu głównego K5 (D3-30 + D3-29) Rys. 10. Gniazdo oparcia węzła podporowego płatwi kratowej P55 na dolnym pasie podciągu K4-1 w osi M 679

TakŜe mimośrodowo względem osi pasa dolnego podciągu K4-1 skonstruowano gniazdo oparcia płatwi kratowych. Połączenie na 2 śruby M16 cienkich półek ceownika giętego na zimno o grubości ścianki 4,0 mm z blachami węzłowymi zrywało się bez trudu podczas procesu załamywania się konstrukcji przekrycia dachowego (rys. 10a). Wewnątrz gniazda pozostały oderwane półki ceownika (rys. 10b). 6. Podsumowanie Układ konstrukcyjny hali wystawienniczej był bardzo niebezpieczny. Utrata bowiem jednego głównego elementu nośnego, kratownicowego podciągu lub słupa, a w podciągu nawet jednego pręta czy styku, mogła spowodować załamanie się całej konstrukcji, jak to miało miejsce w dniu 28 stycznia 2006 roku. Błędy obliczeniowe (projektowe) i konstrukcyjne oraz schemat statyczny ustroju nośnego były bezpośrednią przyczyną katastrofy o takim zasięgu [1]. Ponad 2-krotne przekroczenie nośności w głównych elementach konstrukcji nośnej, a takŝe w wielu innych elementach, takich jak przewiązki w słupach głównych, musiało w końcu zakończyć się katastrofą. ZlekcewaŜono sygnały, które konstrukcja kierowała do gospodarzy obiektu, których zachowanie naleŝy uznać za wysoko naganne. Przedstawione połączenia miały niewiele wspólnego z realnymi warunkami wytęŝenia konstrukcji, a popełnione błędy konstrukcyjne mogą świadczyć o braku wystarczającego przygotowania zawodowego autorów projektu do sporządzania projektów konstrukcji o duŝych rozpiętościach. MoŜna przypuszczać, Ŝe gdyby połączenia płatwi z podciągami były skonstruowane poprawnie wówczas przekrycie dachowe, podczas załamywania się, mogłoby zawisnąć nad głowami ofiar katastrofy, a nie upaść w całości na posadzkę w ciągu kilkunastu sekund. Literatura 1. Mendera Z., Niewiadomski J., Zamorowski J. i inni: Analiza przyczyn i okoliczności katastrofy budowlanej pawilonu wystawienniczego przy ul. Bytkowskiej 1 w Chorzowie na terenie Międzynarodowych Targów Katowickich, Katedra Konstrukcji Budowlanych, Politechnika Śląska, praca NB-33/RB-2/06, Gliwice, marzec 2006. 2. Rysunki wzmocnienia styków w pasach dolnych głównych podciągów kratowych oraz podciągów podłuŝnych wyŝszej części dachu. Wykonawca: EKO-TECH II, Katowice, październik 1999 r. 3. Protokół z ustaleń w sprawie uszkodzenia konstrukcji nośnej pawilonu wystawowego Nr 1 MTK, Katowice, z dnia 04.01.2002 r. 4. Ekspertyza odkształcenia i wytyczne sposobu naprawy konstrukcji stalowej dachu pawilonu wystawowego nr 1. Wykonawca: EKO-TECH Sp. z o.o., Katowice, styczeń 2002. 5. PN-EN-1290:2000. Badania nieniszczące złączy spawanych. Badania magnetycznoproszkowe złączy spawanych. Ocena zgodnie z PN 85/M-69775. 6. Sprawozdanie z badań Nr 18/2002. Badanie wadliwości spoin pachwinowych w stykach montaŝowych na śruby w dźwigarach D3-29 i D3-30, w osi 15. Wykonawca: Mostostal Zabrze, Holding S.A., Laboratorium Zakładowe Działu Kontroli Jakości, Gliwice, luty 2002 r. 680