DACHY JAKA KONSTRUKCJA WIĘŹBA GOTOWA LUB WYKONYWANA NA BUDOWIE

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "DACHY JAKA KONSTRUKCJA WIĘŹBA GOTOWA LUB WYKONYWANA NA BUDOWIE"

Bożena Kamińska
8 lat temu
Przeglądów:

1 DACHY JAKA KONSTRUKCJA Rodzaj konstrukcji dachu określa projektant, zaleŝy ona bowiem od wielu czynników: od przewidywanej funkcji poddasza (uŝytkowe czy nie), od kąta nachylenia połaci dachu, od projektowanego pokrycia (dachówka, papa, blacha), od obciąŝeń działających na dach (obciąŝenie wiatrem, śniegiem), od cięŝaru pokrycia i elementów więźby od cięŝaru materiałów, którymi wykańcza się poddasze. Wznoszone na małych domach konstrukcje dachów (więźby dachowe) są najczęściej drewniane. Do najpopularniejszych naleŝą dachy z wiązarami krokwiowymi, jętkowymi i ptatwiowo-kleszczowymi. Coraz częściej zamiast tradycyjnej materiałochłonnej więźby wykonuje się oszczędniejsze wiązary dachowe z desek łączone na gwoździe (rzadziej na śruby) - nie wykonuje się pracochłonnych połączeń ciesielskich. Elementy wiązarów prefabrykowanych łączy się płytkami gwoździowanymi lub łącznikami mocowanymi na gwoździe. WIĘŹBA GOTOWA LUB WYKONYWANA NA BUDOWIE Więźbę moŝna wykonać z drewna przycinanego na budowie lub zamówionego na wymiar w wytwórni. MoŜna teŝ zlecić przygotowanie gotowych elementów więźby, na przykład wiązarów dachowych. Takie rozwiązanie najlepiej sprawdza się na dachach o prostym kształcie, na które potrzeba duŝo takich samych elementów. Więźbę gotową montuje się łatwiej i szybciej niŝ tradycyjną. Ma ona teŝ lepszą jakość - elementy są dokładniej przycięte, zaimpregnowane i połączone. 1

poddasze. Wznoszone na małych domach konstrukcje dachów (więźby dachowe) są najczęściej drewniane. Do najpopularniejszych naleŝą dachy z wiązarami krokwiowymi, jętkowymi i ptatwiowo-kleszczowymi.

2 DREWNO NA DACH W domach jednorodzinnych konstrukcję nośną dachu najczęściej wykonuje się z drewna sosnowego. Bardzo waŝna jest jego jakość, poniewaŝ od niej zaleŝy trwałość konstrukcji. Drewno powinno być: wytrzymałe - klasy minimum C Liczba oznacza minimalną wytrzymałość drewna na zginanie (im większa liczba, tym drewno jest bardziej wytrzymałe); suche - powinno mieć wilgotność nie większą niŝ 18%, dlatego najlepiej, jeśli jest suszone komorowo. Przy odbiorze drewna warto poprosić, aby w naszej obecności sprzedawca zmierzył jego wilgotność; bez wad - nie moŝe mieć wypadających sęków czy pęknięć, poniewaŝ zmniejszają jego wytrzymałość. DACHY O KONSTRUKCJI JĘTKOWEJ Stosuje się go w dachach spadzistych, o kacie nachylenia połaci 35-67, gdy rozstaw ścian zewnętrznych budynku wynosi 5-12 m, a długość krokwi jest większa niŝ 4,5 m. Jego podstawowymi elementami są krokwie połączone w kalenicy i oparte na murłatach ułoŝonych na wień-cu ścian zewnętrznych oraz poziome jętki usztywniające krokwie. Jętki najczęściej umieszcza się w 2/3 długości krokwi, licząc od ich dolnego podparcia. JeŜeli poddasze jest uŝytkowe, to jętki wykorzystuje się jako belki stropu nad pomieszczeniami poddasza. Dlatego powinny się znajdować na wysokości nie mniejszej niŝ 2,20 m od przewidywanego poziomu posadzki. Przy rozpiętościach dachu większych niŝ 7,5 m, gdy jętki są zbyt długie (powyŝej 3,5 m), podpiera się je jedna lub dwiema płatwiami opartymi na słupach. WzdłuŜ dachu powstają w ten sposób aŝurowe ściany - konstrukcje składające się ze słupów i płatwi, na których oparte są jętki, oraz mieczy podpierających dodatkowo płatwie. Elementami usztywniającymi konstrukcję więźby w kierunku przeciwnym do jętek są wiatrownice. Zwykle są to deski, które przybija się od spodu krokwi - poniŝej lub powyŝej jętki. JeŜeli na dachu będzie wykonywane sztywne poszycie: deskowanie lub płyty drewno-pochodne (na przykład pod pokrycia z papy, dachówek bitumicznych lub łupka naturalnego), to usztywni ono dach, więc po jego wykonaniu wiatrownice moŝ-na usunąć. Funkcję wiatrownic mogą pełnić stalowe taśmy. Montuje się je od góry krokwi, dzięki temu nie przeszkadzają w dalszych pracach wykończeniowych na poddaszu. DACHY Z WIĄZARÓW Prefabrykowane wiązary stosuje się najczęściej na domach z poddaszem nieuŝytkowym. Wykonuje się je z desek. Wiązary są mniej materiałochłonne niŝ tradycyjne więźby, które wykonuje się z bali i belek. Elementami wiązara są: pas dolny, pracujący na zginanie i rozciąganie (moŝe on jednocześnie pełnić funkcję belki stropu), pas górny, pracujący na zginanie i ściskanie, na którym układa się pokrycie, krzyŝulce pionowe (słupki) i ukośne, łączące pas dolny i górny wiazara. Elementy wiązara schodzą się w węźle i są połączone płytkami gwoździowanymi lub za pomocą łączników mocowanych na gwoździe. Dzięki temu nie trzeba wykonywać połączeń ciesielskich. ZAWARTOŚĆ PROJEKTU KONSTRUKCYJNEGO klasa drewna, z jakiego naleŝy wykonać konstrukcję dachu wymiary elementów więźby, ich przekroje i długości; sposób łączenia elementów, ilość drewna potrzebnego na konstrukcję dachu w m3 (zestawienie materiałów) Bardzo rzadko jest dołanczane do projektu. Najlepiej, aby projektant zrobił zestawienie wszystkich elementów więźby z wymiarami. Na podstawie takiego wykazu moŝna zamówić drewno przycięte na wymiar, a jeśli drewno będzie cięte na budowie, zestawienie ułatwi pracę wykonawcy. Rysunki detali. Dobrze, jeśli projektant przygotuje nam rysunki połączeń, zwłaszcza jeŝeli do ich wykonania uŝywa się płytek stalowych lub nakładek ze sklejki. Wtedy na rysunkach powinny się znaleźć wymiary nakładek lub płytek oraz liczba gwoździ potrzebnych w danym potoczeniu i sposób ich rozmieszczenia. 2

Liczba oznacza minimalną wytrzymałość drewna na zginanie (im większa liczba, tym drewno jest bardziej wytrzymałe); suche - powinno mieć wilgotność nie większą niŝ 18%, dlatego najlepiej, jeśli jest

3 Elementy dachów : a) czterospadowego, b) ze ścianą szczytową, c) z półszczytem Przykłady form dachów o połaciach krzywoliniowych: a) stoŝkowy, b) baniasty, c) cebulasty, d) kopulasty, e) walcowy, f) konoidalny 3

połaciach krzywoliniowych: a) stoŝkowy, b) baniasty,

4 4

5 5

6 6

7 7

8 8

9 Przykład wiązara: a) jednowieszakowego, b) dwuwieszakowego zwykłego Przykład wiązarów dachowych jednospadkowych: a) krokwiowo-zastrzałowy o małym nachyleniu, b) płatwiowo-kleszczowy o małym nachyleniu, c) płatwiowo-kleszczowy o duŝym nachyleniu, d) wieszakowy o duŝym nachyleniu 9

o małym nachyleniu, b) płatwiowo-kleszczowy o małym nachyleniu, c)

10 Przykład konstrukcji unowocześnionego pełnego wiązara płatwiowo-kleszczowego 10

11 11

12 Wiązary kratownicowe z drewna, których elementy połączone są w węzłach: na gwoździe, b) na płytki zębate 12

13 Dźwigary z drewna: a) deskowy ze ścianką pełną, gwoździowany, b) klejony z warstw desek 13

14 14

15 Widok konstrukcji hali stalowej ramowej Przykłady form przekryć dachowych z drewna klejonego o konstrukcji: a) rusztowej, b) ramowej, c) łukowej, d) wspornikowej 15

16 16

17 17

18 Dach płaski prefabrykowany z płyt Ŝebrowych na kratownicach samostatecznych w hali szkieletowej jednonawowej 18

19 19

Podobne dokumenty

DREWNIANE WIĄZARY DACHOWE

DREWNIANE WIĄZARY DACHOWE Drewno uniwersalny materiał budowlany, przez wieki powszechnie stosowany w budownictwie jest systematycznie wypierany przez inne materiały. Są jednak elementy budynków w których