Rada Unii Europejskiej Bruksela, 3 marca 2017 r. (OR. en)

Rada Unii Europejskiej Bruksela, 3 marca 2017 r. (OR. en) 6943/17 ADD 1 MIGR 28 COMIX 166 PISMO PRZEWODNIE Od: Data otrzymania: 2 marca 2017 r. Do: Sekretarz Generalny Komisji Europejskiej, podpisał dyrektor Jordi AYET PUIGARNAU Jeppe TRANHOLM-MIKKELSEN, Sekretarz Generalny Rady Unii Europejskiej Nr dok. Kom.: COM(2017) 200 final - ANNEX 1 Dotyczy: ZAŁĄCZNIK do KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY W SPRAWIE SKUTECZNIEJSZEJ POLITYKI POWROTOWEJ W UNII EUROPEJSKIEJ UAKTUALNIONY PLAN DZIAŁANIA Delegacje otrzymują w załączeniu dokument COM(2017) 200 final - ANNEX 1. Zał.: COM(2017) 200 final - ANNEX 1 6943/17 ADD 1 gt DGD 1B PL

KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 2.3.2017 r. COM(2017) 200 final ANNEX 1 ZAŁĄCZNIK do KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY W SPRAWIE SKUTECZNIEJSZEJ POLITYKI POWROTOWEJ W UNII EUROPEJSKIEJ UAKTUALNIONY PLAN DZIAŁANIA PL PL

I. Zwiększenie skuteczności unijnego systemu powrotów nielegalnych migrantów Działanie Zrealizo wano Nie zrealiz owano 1. Zwiększanie liczby powrotów dobrowolnych Monitorowanie skutków rozbieżności między krajowymi programami dobrowolnego powrotu celu uniknięcia turystyki powrotowej, gdy migranci wybierają te państwa członkowskie, które oferują najkorzystniejsze pakiety Finansowanie programów wspomaganych dobrowolnych powrotów za pośrednictwem Funduszu Azylu, Migracji i Integracji e współpracy z partnerami rządowymi i pozarządowymi, takimi jak Międzynarodowa Organizacja ds. Migracji Promowanie najlepszych praktyk w zakresie programów dobrowolnych powrotów i reintegracji za pośrednictwem ESM celu zachęcenia państw członkowskich do opracowywania skutecznych ram zapewniających Uwagi Sieć europejskiego instrumentu reintegracji (ERIN) powołała grupę roboczą ds. harmonizacji. Grupa ekspercka ds. powrotów przy Europejskiej Sieci Migracyjnej monitoruje to działanie na bieżąco. Przedstawiła również analizę na ten temat zatytułowaną Incentives to return to a third country and support provided to migrants for their reintegration (zachęty do powrotu do państwa trzeciego oraz wsparcie udzielane migrantom na reintegrację) 1. Działanie to stanowi część pomocy na rzecz wspomaganych dobrowolnych powrotów oraz reintegracji zapewnianej przez Fundusz Azylu, Migracji i Integracji (AMIF). Grupa ekspercka ds. powrotów przy Europejskiej Sieci Migracyjnej monitoruje to działanie na bieżąco. Dostępne jest następujące sprawozdanie: - Dissemination of Information on Voluntary Return: how to reach irregular migrants not in contact with the authorities (rozpowszechnianie informacji na temat dobrowolnych powrotów - sposoby dotarcia do nielegalnych 1 https://ec.europa.eu/home-affairs/what-we-do/networks/european_migration_network/reports_en PL 2 PL

migrantom o nieuregulowanym statusie łatwy dostęp do programów dobrowolnych powrotów Wsparcie dla wspólnych programów reintegracji celu poprawy jakości pomocy zapewnianej migrantom i jej opłacalności (dzięki ekonomii skali w zakresie kosztów administracyjnych) migrantów niemających kontaktu z władzami) 2. Ponadto w konkluzjach Rady (z dnia 9 czerwca 2016 r.) przyjęto niewiążące wspólne normy w zakresie wspomaganych dobrowolnych powrotów (reintegracji) oparte na zaleceniu grupy eksperckiej ds. powrotów przy Europejskiej Sieci Migracyjnej. Wiele państw członkowskich zapewnia zachęty służące skłonieniu do powrotu w ramach programów wspomaganych dobrowolnych powrotów (i reintegracji). 2. Skuteczniejsze egzekwowanie przepisów UE Ocena stanu wdrożenia dyrektywy powrotowej celu egzekwowania jej prawidłowego wdrożenia, zarówno jeżeli chodzi o ochronę migrantów o nieuregulowanym statusie, jak i pełne i skuteczne egzekwowanie procesu powrotu Oceny Schengen w zakresie powrotów (w toku) w celu usprawnienia identyfikacji i naprawy uchybień w przepisach krajowych oraz praktykach administracyjnych we wdrażaniu unijnych zasad dotyczących powrotów Możliwy przegląd dyrektywy powrotowej na podstawie drugiego Do rozważeni a Proces ten jest w trakcie realizacji. Ocena jest przeprowadzana w ramach wizyt w państwach członkowskich odbywanych w związku z mechanizmem oceny Schengen. Obejmie również planowane badanie przeprowadzane przez grupę ekspercką ds. powrotów przy Europejskiej Sieci Migracyjnej, które rozpocznie się do dnia 1 kwietnia 2017 r. Proces ten jest w trakcie realizacji. Zalecenie z dnia 1 marca również opiera się na ogólnych wynikach wizyt. Nowe stosowane instrumenty: pierwsze dwie niezapowiedziane wizyty dotyczące kwestii powrotów przeprowadzone w 2016 r. W oparciu o doświadczenie we wdrażaniu tego zalecenia i zależnie od potrzeby podjęcia dalszych działań w celu zasadniczego 2 Idem. PL 3 PL

sprawozdania z realizacji (najpóźniej w 2017 r.) Zebranie informacji o najlepszych praktykach i przeszkodach w zakresie powrotów w krajowych ustawodawstwach i systemach administracyjnych za pośrednictwem ESM celu ułatwienia usuwania uchybień prawa krajowego i praktyk administracyjnych we wdrażaniu unijnych zasad dotyczących powrotów Włączenie informacji dotyczących wspomaganych dobrowolnych powrotów do procedur azylowych celu informowania osób ubiegających się o azyl o możliwości wspomaganego dobrowolnego powrotu na wczesnym etapie procedury azylowej a następnie na wszystkich jej kolejnych etapach, aby zapewnić rozsądną alternatywę dla wszystkich osób chcących wrócić godnie do swojego kraju zwiększenia odsetka powrotów Komisja jest gotowa rozpocząć procedurę przeglądu dyrektywy powrotowej. Grupa ekspercka ds. powrotów przy Europejskiej Sieci Migracyjnej analizuje przeszkody w powrotach w kontekście wdrażania dyrektywy powrotowej. Grupa ekspercka ds. powrotów przy Europejskiej Sieci Migracyjnej monitoruje to działanie na bieżąco. 3. Lepsza wymiana informacji w celu wykonania powrotów Ocena SIS (w toku) celu zaproponowania zmian mających poprawić skuteczność unijnego systemu Konieczne są dalsze prace. Na chwilę obecną dostępne jest następujące sprawozdanie: The Return of Rejected Asylum Seekers: Challenges and Good Practices (powroty osób, którym nie udzielono azylu wyzwania i dobre praktyki) 3. Tak Ocena opublikowana w dniu 21 grudnia 2016 r. COM(2016) 880 final; SWD(2016) 450 final. 3 Idem. PL 4 PL

powrotów Utworzenie sieci krajowych punktów kontaktowych zajmujących się przypadkami cofnięcia zezwolenia na pobyt celu zapewnienia lepszej wymiany informacji między państwami członkowskimi na temat wycofania zezwoleń na pobyt Wnioski ustawodawcze dotyczące obowiązkowego wprowadzenia w SIS zakazów wjazdu i decyzji nakazujących powrót (2016) celu zapewnienia w praktyce wzajemnego uznawania decyzji nakazujących powrót wydawanych przez państwa członkowskie i ich egzekwowania w całej Unii Zmieniony wniosek w sprawie inteligentnych granic (2016) w celu zwiększenia odsetka powrotów przez utworzenie rejestru wszystkich przypadków przekroczenia granicy przez obywateli państw trzecich Zbadanie możliwości rozszerzenia zakresu rozporządzenia Eurodac Nie W planie działania w zakresie powrotów z 2015 r. przewidziano utworzenie przez Komisję sieci punktów kontaktowych zajmujących się przypadkami wycofania zezwoleń na pobyt w państwach członkowskich, czego jeszcze nie zrealizowano. Działanie ma zostać zrealizowane przez Komisję w 2017 r. Tak Wnioski przyjęte w dniu 21 grudnia 2016 r. Tak COM(2016) 881 decyzje nakazujące powrót w SIS COM(2016) 882 wszystkie zakazy wjazdu w SIS Przedstawiono w dniu 6 kwietnia 2016 r. Pakiet dotyczący inteligentnych granic zawiera: - komunikat pod tytułem Sprawniejsze i bardziej inteligentne systemy informacyjne do celów zarządzania granicami i zapewnienia bezpieczeństwa 4 ; - rozporządzenie ustanawiające system wjazdu/wyjazdu 5 ; - proponowaną zmianę kodeksu granicznego Schengen w celu uwzględnienia zmian technicznych potrzebnych do utworzenia systemu wjazdu/wyjazdu. Tak Wniosek przyjęty w dniu 4 maja 2016 r. COM(2016) 272 final. 4 5 COM(2016) 205 final. COM(2016) 194 final 2016/0106 (COD). PL 5 PL

celu umożliwienia wykorzystania danych Eurodac na potrzeby powrotu Ocena stanu wdrożenia VIS (2016) (średnioterminowe) Tak Przyjęto w dniu 14 października 2016 r. COM(2016) 655 final. 4. Wzmocnienie roli i mandatu Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej (dawniej Frontex) Bardziej systematyczne korzystanie z możliwości wspólnych działań dotyczących powrotów koordynowanych przez Europejską Agencję Straży Granicznej i Przybrzeżnej (dawniej Frontex) celu umożliwienia łączenia zasobów przez państwa członkowskie Szkolenia prowadzone przez Europejską Agencję Straży Granicznej i Przybrzeżnej (dawniej Frontex) dla liderów zespołów eskortujących i samych zespołów (w toku) (krótkoterminowe) w celu wsparcia państw członkowskich w ustanawianiu puli zespołów eskortujących, które mogą być szybko skierowane do wsparcia lotu powrotnego Wnioski ustawodawcze dotyczące rozszerzenia mandatu Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej (dawniej Frontex) w dziedzinie powrotów (2016) celu poprawy i dalszego Tak Tempo operacji powrotowych organizowanych przez Europejską Agencję Straży Granicznej i Przybrzeżnej w dalszym ciągu rośnie. Między 12 stycznia a 20 lutego 2017 r. Agencja zorganizowała 29 lotów w ramach operacji powrotowych, dzięki którym wyjechało 1 602 obywateli państw trzecich, a ogólna liczba powrotów w 2017 r. wyniosła 1 663. Wdrożono częściowo. Potrzebne jest więcej szkoleń, gdy państwa członkowskie zapewniają konieczne eskorty przymusowych powrotów, obserwatorów przymusowych powrotów oraz specjalistów ds. powrotów, których liczba w puli ma wynieść 690 osób. Wniosek ustawodawczy przedstawiony w dniu 15 grudnia 2015 r. COM(2015) 671. Rozporządzenie 2016/1624 w sprawie Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej przyjęte w dniu 14 września 2016 r. PL 6 PL

zwiększania roli Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej (dawniej Frontex) w praktycznej współpracy przy powrotach 5. Zintegrowany system zarządzania powrotami Stworzenie zintegrowanego systemu zarządzania powrotami celu osiągnięcia spójnego i skutecznego systemu zarządzania powrotami razem z Europejską Agencją Straży Granicznej i Przybrzeżnej (dawniej Frontex) Określenie zadań i krajów priorytetowych na potrzeby rozmieszczenia europejskich oficerów łącznikowych ds. migracji celu usprawnienia współpracy z władzami tych państw przy readmisji ich obywateli Plan działania na rzecz usprawnienia gromadzenia danych statystycznych dotyczących powrotów celu opracowania odpowiednich rozwiązań politycznych Rozmieszczenie europejskich oficerów łącznikowych ds. migracji w Tak Aplikację zintegrowanego zarządzania powrotami opracowano w 2016 r. System wprowadzono we wszystkich państwach członkowskich UE, a także w Norwegii i Szwajcarii. System ten już działa. Tak Obecnie trwa rozmieszczanie europejskich oficerów łącznikowych ds. migracji. Opracowanie i wdrożenie usprawnionego gromadzenia danych operacyjnych dotyczących powrotów i readmisji z zastosowaniem aplikacji zintegrowanego zarządzania powrotami rozpoczęto w 2016 r. Odnośna platforma obejmuje wszystkie państwa członkowskie. Oczekuje się, że miesięczne gromadzenie danych operacyjnych o powrotach zgodnie z wspólnie ustalonymi definicjami i wskaźnikami usprawni planowanie, koordynowanie i zarządzanie w zakresie zdolności i operacji powrotowych podejmowanych przez państwa członkowskie, Europejską Agencję Straży Granicznej i Przybrzeżnej, EASO i Eurostat. Rozmieszczanie rozpoczęto w 2016 r. i ma ono być w pełni ukończone w 2017 r. PL 7 PL

kluczowych państwach trzecich (średnioterminowe) Ocena prawodawstwa Unii dotyczącego urzędników łącznikowych ds. imigracji i ewentualne przedstawienie wniosków ustawodawczych w sprawie zmiany tych przepisów celu przeanalizowania, czy zmiana przepisów jest konieczna w celu zwiększenia wartości dodanej sieci urzędników łącznikowych ds. imigracji Zbadanie sposobów zapewnienia, by unijny dokument laissez-passer był powszechniej uznawany przez państwa trzecie (średnioterminowe) na przykład przez poprawę zabezpieczeń dokumentów Do zakończenia w marcu 2017 r. Wniosek w sprawie europejskiego dokumentu podróży do celów powrotu nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich przedstawiony w dniu 15 grudnia 2015 r. COM(2015) 668. Rozporządzenie 2016/1953 przyjęte w dniu 26 października 2016 r. w sprawie ustanowienia europejskiego dokumentu podróży do celów powrotu nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich. II. ZACIEŚNIENIE WSPÓŁPRACY W ZAKRESIE READMISJI Z KRAJAMI POCHODZENIA I TRANZYTU Działanie Zrealizow ano Nie zrealizo wano Uwagi 1. Skuteczne wdrażanie zobowiązań dotyczących readmisji Zapewnienie realizacji Regularne posiedzenia wspólnych komitetów zobowiązań ds. readmisji w ramach umów o readmisji, inne dotyczących readmisji w posiedzenia na szczeblu politycznym i ramach konkretnych technicznym, narzędzia służące zwiększeniu umów o readmisji oraz zdolności państw trzecich do zarządzania PL 8 PL

umowy z Kotonu readmisją. Zorganizowanie dwustronnych spotkań poświęconych readmisji z krajami pochodzenia położonymi w regionie subsaharyjskim, zaczynając od Nigerii i Senegalu celu dalszego wzmocnienia praktycznej współpracy i zwiększenia odsetka powrotów do krajów partnerskich Posiedzenia organizowane z głównymi państwami pochodzenia: Ghaną, Senegalem, Wybrzeżem Kości Słoniowej, Mali, Etiopią i Nigerią w celu zapewnienia wdrożenia obowiązku readmisji przewidzianego w art. 13 umowy z Kotonu. 2. Zakończenie trwających i otwarcie nowych negocjacji w sprawie umów o readmisji Rozpoczęcie lub - Tunezja: negocjacje rozpoczęto w wznowienie negocjacji z październiku 2016 r. (w oparciu o mandat z państwami Afryki grudnia 2014 r.) Północnej (krótkoterminowe) Rozważenie rozpoczęcia negocjacji w sprawie nowych umów o readmisji z kluczowymi państwami pochodzenia (średnioterminowe) - Maroko: negocjacje utknęły w martwym punkcie (ostatnia tura negocjacji odbyła się w styczniu 2015 r.) - Algieria: nie rozpoczęto negocjacji. Nieformalny dialog w kwestii migracji, obejmujący również readmisję, w kwietniu 2016 r. - Rozpoczęcie negocjacji z Nigerią w październiku 2016 r. 3. Dialogi polityczne na wysokim szczeblu na temat readmisji Prowadzenie dialogów politycznych na wysokim szczeblu z państwami priorytetowymi w kontekście migracji celu priorytetowego traktowania kwestii powrotów i readmisji w relacjach z państwami, - Pierwsze czytanie projektu umowy o readmisji z Jordanią w listopadzie 2016 r. - Dialog polityczny na wysokim szczeblu z państwami subsaharyjskimi objętymi ramami partnerstwa: Nigrem, Etiopią, Mali, Senegalem, Nigerią (przed dialogiem MSZ Niderlandów w imieniu wysokiej przedstawiciel / wiceprzewodniczącej Komisji z Wybrzeżem Kości Słoniowej, Mali, Ghaną) - Dialogi polityczne na wysokim szczeblu z Egiptem i Pakistanem PL 9 PL

w których potrzeba zaangażowania i nacisku politycznego, aby zrealizować istniejące zobowiązania bądź zakończyć lub rozpocząć negocjacje w sprawie umów o readmisji - Dialog polityczny na wysokim szczeblu z Afganistanem skutkujący podpisaniem w październiku 2016 r. porozumienia Wspólna droga naprzód - Kilka seminariów dotyczących najlepszych praktyk w kwestii powrotów, readmisji i reintegracji odbyło się w 2016 r. w ramach procesu rabackiego i procesu chartumskiego Unijna pomoc i polityki UE należy wykorzystać jako bodźce zachęcające kraje partnerskie do współpracy z UE - W przypadku państw subsaharyjskich postulat ten znalazł odzwierciedlenie w podejściu przyjętym w ramach partnerstwa zaprezentowanym w czerwcu 2016 r. Szczególny nacisk położono na Senegal, Mali, Etiopię, Nigerię i Niger 4. Wsparcie reintegracji i budowanie zdolności Stworzenie specjalnego Instrumentu Budowania Zdolności w zakresie Readmisji celu zwiększania zdolności właściwych organów do odpowiednio szybkiego rozpatrywania wniosków o readmisję oraz w celu ułatwienia krajom pochodzenia identyfikacji własnych obywateli oraz przyspieszenia tego procesu Programy dobrowolnych powrotów w państwach trzecich w ramach regionalnych programów rozwoju i ochrony (krótkoterminowe) - Dodatkowe wsparcie finansowe dla państw trzecich w ramach kryzysowego funduszu powierniczego UE dla Afryki Instrument Budowania Zdolności w zakresie Readmisji ustanowiony w ramach Funduszu Azylu, Migracji i Integracji. Cel: zapewnienie pomocy państwom trzecim/ budowanie zdolności państw trzecich, aby wspierać współpracę w zakresie readmisji / negocjowanie umów o readmisji. Szereg działań w fazie przygotowań (Pakistan, Bangladesz, Afganistan, Sri Lanka). W ramach regionalnego programu rozwoju i ochrony dla Afryki Północnej, wspieranego z dotacji Funduszu Azylu, Migracji i Integracji udzielonej w 2015 r. włoskiemu ministerstwu spraw wewnętrznych jako liderowi konsorcjum r zajmującemu się tym programem, Międzynarodowa Organizacja ds. Migracji zapewnia pomoc w dobrowolnym powrocie oraz wsparcie w zakresie reintegracji 100 migrantom wymagającym szczególnego PL 10 PL

Wspieranie programów dobrowolnego powrotu z krajów Bałkanów Zachodnich celu umożliwienia przemieszczającym się migrantom dobrowolnego powrotu do kraju pochodzenia, zanim rozpoczną dalszą niebezpieczną podróż Strukturalne wsparcie dla reintegracji osób powracających w ramach funduszu powierniczego, który uruchomiony zostanie na szczycie UE-Afryka w Valletcie w sprawie migracji celu uwzględnienia i rozszerzenia wsparcia reintegracji w istniejących programach realizowanych w państwach pochodzenia, takich jak programy traktowania przebywającym w Mauretanii (pomoc przed wyjazdem, wsparcie reintegracyjne). W ramach tego samego programu Belgia wraz z władzami Tunezji i Maroka pracuje nad umożliwieniem lepszego zarządzania dobrowolnymi powrotami i działaniami reintegracyjnymi. W ramach projektu finansowanego z funduszu Madad dotyczącego wsparcia Unii na rzecz Serbii i byłej jugosłowiańskiej republiki Macedonii w zarządzaniu migracją / kryzysem uchodźczym / szlakiem bałkańskim Międzynarodowa Organizacja ds. Migracji wraz z Urzędem ds. Uchodźców i Migracji zorganizowała 9 sesji informacyjnych na temat wspomaganego dobrowolnego powrotu przeznaczonych dla migrantów w ośrodkach recepcyjnych i ośrodkach dla uchodźców w Serbii (w których wzięło udział około 400 osób). Dzięki wspomaganemu dobrowolnemu powrotowi pięcioro migrantów wróciło do swojego państwa pochodzenia w ubiegłym tygodniu (informacje na dzień 20 lutego 2017 r.), a obecnie do powrotu do swojego państwa pochodzenia przygotowują się 33 osoby objęte procedurą wspomaganego dobrowolnego powrotu. Działania popularyzatorskie i informacyjne, a także doradztwo indywidualne dotyczące wspomaganego dobrowolnego powrotu będą kontynuowane przez cały rok. W okresie od dnia 1 stycznia do 17 lutego odnotowano łącznie 27 wspomaganych dobrowolnych powrotów: do Iraku (11), Algierii (5), Pakistanu (5), Iranu (4), Ghany (1) i Turcji (1). - Inicjatywa na rzecz lepszego zarządzania migracją, w tym wsparcie powrotu i reintegracji migrantów, ze środkami na poziomie 100 mln EUR, obejmująca region Sahelu i jeziora Czad oraz państwa ościenne, w tym Libię, przyjęta w ramach funduszu powierniczego Unii Europejskiej dla Afryki. - Instrument na rzecz trwałego i godnego powrotu i reintegracji w ramach wsparcia procesu chartumskiego (25 mln EUR) przyczyni się do powrotu i reintegracji migrantów w objętych procesem partnerskich państwach pochodzenia, tranzytu i państwach docelowych. PL 11 PL

kształcenia zawodowego, edukacyjne itp. 5. Zwiększenie wpływu UE w dziedzinie powrotów i readmisji Uzgodnienie całościowego pakietu w celu wsparcia negocjacji w sprawie readmisji i zwiększenia wskaźników powrotu zgodnie z zasadą więcej za więcej (krótkoterminowe) Priorytetowe traktowanie powrotów i readmisji i poruszanie tej kwestii we wszystkich kontaktach z priorytetowymi państwami trzecimi celu zapewnienia jasnego przekazu skierowanego do państw pochodzenia i tranzytu migrantów o nieuregulowanym statusie na temat konieczności współpracy w zakresie readmisji Opracowanie skrojonych na miarę potrzeb pakietów skierowanych do poszczególnych krajów celu zapewnienia - Odnośne podejście zostało dopracowane i wprowadzone w życie za sprawą komunikatu dotyczącego ram partnerstwa. Zapewniono pewien poziom koordynacji działań podejmowanych przez Unię Europejską i państwa członkowskie w celu wsparcia negocjacji dotyczących readmisji. - Wsparcie finansowe pozostaje głównym instrumentem wykorzystywanym w odniesieniu do całego spektrum polityki w tym zakresie; inne obszary polityki (handel, polityka wizowa, polityka sąsiedztwa, energia, klimat, środowisko, polityka morska i rybołówstwo, rolnictwo, polityka cyfrowa i edukacja) nadal mogą zaoferować źródła dźwigni. Szczegółowe informacje w sprawozdaniach dotyczących ram partnerstwa 6 - Komunikaty dotyczące zwalczania nieuregulowanej migracji / poprawy współpracy w zakresie powrotów/readmisji w ramach kontaktów z właściwymi państwami trzecimi. - Należy poprawić koordynację stanowisk między Unią Europejską a jej państwami członkowskimi oraz spójność w dialogu z państwami trzecimi. Zindywidualizowane pakiety krajowe zaprojektowane i stosowane jako podstawa dyskusji z państwami trzecimi, w tym projekty i narzędzia służące poprawie zdolności do zarządzania readmisją. 6 COM(2016) 700 z 18.10.2016; COM(2016) 960 z 14.12.2016. PL 12 PL

pomocy państwom partnerskim w realizacji ich zobowiązań w zakresie readmisji w praktyce oraz wsparcia negocjacji PL 13 PL