Opracowanie Długotrwale bezrobotni w województwie kujawsko pomorskim. Stan na 31 grudnia 2003 roku przedstawia stan oraz strukturę rejestrowanego bezrobocia o charakterze długotrwałym w naszym województwie. Składa się z dwu zasadniczych części: - pierwsza, opisowa, przedstawia sytuację na regionalnym rynku pracy w odniesieniu do stanu z analogicznego okresu roku ubiegłego z uwzględnieniem najistotniejszych problemów, - druga, tabelaryczna, zawiera dane dotyczące struktury bezrobocia (według powiatów, płci, wieku, wykształcenia, stażu pracy, zawodu) oraz aktywizacji zawodowej długotrwale bezrobotnych i pomocy, jaka jest wobec nich świadczona w zakresie poradnictwa zawodowego, informacji zawodowej i klubów pracy. Przy publikowaniu danych prosimy o podanie źródła The study Long term Unemployed in Kujawsko Pomorskie Voivodship. State on the 31 st December 2003 shows condition and structure of registered unemployment s long term nature in our Voivodship. The information consists of two fundamental parts: - the first part, descriptive, shows the situation on regional labour market in comparison with the same period previous including the most important problems, - the second part, tabular, includes the data of unemployment s structure (according to poviats, sex, age, educational level, work seniority, occupation) and the vocational activation of registered unemployed persons and the aid is providing them in range of career counselling, the vocational information and the job clubs. When publishing data please indicate the source
WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W TORUNIU Wydział Informacji, Badań i Analiz DŁUGOTRWALE BEZROBOTNI W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM STAN NA 31 GRUDNIA 2003 ROKU TORUŃ, MARZEC 2004
SPIS TREŚCI: 1. Ogólna charakterystyka sytuacji na rynku pracy województwa kujawskopomorskiego... 1 2. Długotrwale bezrobotni według powiatów... 1 3. Długotrwale bezrobotne kobiety... 2 4. Struktura długotrwale bezrobotnych według wieku... 6 5. Struktura długotrwale bezrobotnych według wykształcenia... 8 6. Długotrwale bezrobotni według stażu pracy... 10 7. Długotrwale bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy... 12 8. Długotrwale bezrobotni poprzednio pracujący według zawodów... 13 9. Aktywizacja zawodowa długotrwale bezrobotnych... 14 9.1 Wybrane formy zatrudnienia... 14 9.2 Poradnictwo zawodowe, informacja zawodowa i kluby pracy... 16 9.3 Aktywizacja zawodowa długotrwale bezrobotnych w ramach programów specjalnych... 18 10. Podsumowanie... 18 TABLICE: 1. Dynamika bezrobocia w powiatach województwa kujawsko-pomorskiego w latach 2002-2003. Stan w końcu okresu... 20 1.1 Dynamika bezrobocia w powiatach województwa kujawsko-pomorskiego w latach 2002-2003. Stan w końcu okresu... 21 1.2 Dynamika zmian liczby długotrwale bezrobotnych w województwie kujawskopomorskim w latach 1999-2003. Stan w końcu okresu... 22 1.3 Dynamika zmian liczby długotrwale bezrobotnych zamieszkałych na wsi w województwie kujawsko-pomorskim w latach 1999-2003. Stan w końcu okresu... 23 2. Długotrwale bezrobotni w gminach województwa kujawskopomorskiego... 24 2.1 Długotrwale bezrobotne kobiety. Stan na 31.12.2003 r... 31 2.2 Długotrwale bezrobotni zamieszkali na wsi w powiatach. Stan na 31.12.2003 r. 32 2.3 Długotrwale bezrobotni w wieku 18-24 lata w powiatach. Stan na 31.12.2003r... 33 2.4 Długotrwale bezrobotni w powiatach województwa kujawsko-pomorskiego. Stan na 31.12.2003 r... 34 3. Struktura długotrwale bezrobotnych województwa kujawsko-pomorskiego. Stan na 31.12.2003 r... 35 3.1 Struktura długotrwale bezrobotnych mieszkańców wsi województwa kujawskopomorskiego. Stan na 31.12.2003 r... 36
4. Długotrwale bezrobotni województwa kujawsko-pomorskiego według wielkich grup zawodów. Stan na 31.12.2003 r... 37 5. Zawody najliczniej reprezentowane wśród długotrwale bezrobotnych. Stan na 31.12.2003 r... 38 6. Długotrwale bezrobotni w elementarnych grupach zawodów. Stan na 31.12.2003 r... 39 7. Długotrwale bezrobotni według Polskiej Klasyfikacji Działalności. Stan na 31.12.2003 r... 40 7.1 Długotrwale bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy. Stan na 31.12.2003 r... 41 7.2 Długotrwale bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy w latach 2002-2003. Stan w końcu okresu... 42 8. Zatrudnienie długotrwale bezrobotnych w wybranych formach aktywnych w 2003 r... 43 9. Długotrwale bezrobotni korzystający z usług poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej w 2003 roku... 44 9.1 Struktura bezrobotnych korzystających w 2003 r. z poradnictwa zawodowego wg poziomu wykształcenia, czasu pozostawania bez pracy i kategorii problemu zawodowego... 45 9.2 Wyniki działania poradnictwa zawodowego wobec bezrobotnych w roku 2003... 46 10. Organizatorzy i uczestnicy klubów pracy w 2003 r... 47 10.1 Struktura bezrobotnych uczestniczących w zajęciach klubów pracy... 48 10.2 Efektywność działania klubów pracy usytuowanych w strukturze PUP... 49
CONTENTS: page 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 9.1 9.2 9.3 10. General characteristic of labour market in Kujawsko Pomorskie Voivodship... The long-term unemployed in poviats..... The long-term unemployed females in poviats... Structure of the long-term unemployed persons by age... Structure of the long-term unemployed by educational level... Structure of the long-term unemployed by work seniority... The long-term unemployed by Polish Classification of Activities (PKD)... The long-term unemployed by occupations.... Activisation of the long-term unemployement The long-term unemployed in selected programmes of employment... The long-term unemployed who use to career counselling and vocational infomation and take part in pursuits of labour clubs... Activisation of the long-term unemployment within special programmes... Summary... 1 1 2 6 8 10 12 13 14 14 16 18 18 TABLES: 1. 1.1. 1.2 1.3 2. 2.1 2.2 2.3 2.4 3. 3.1. 4. 5. 6. 7. 7.1 7.2 8. 9. 9.1 Indices of unemployment in poviats of Kujawsko-Pomorskie Voivodship in 2002 and 2003. As of the end of year... Indices of unemployment in the rural area of Kujawsko-Pomorskie Voivodship in the end of year 2002 and 2003... Indices of unemployment in poviats of Kujawsko-Pomorskie Voivodship in the end of 1999-2003... Indices of unemployment in the rural area of Kujawsko-Pomorskie Voivodship in the end of 1999-2003... Registered unemployed by towns and the rural areas of Kujawsko-Pomorskie Voivodship in the end of December 2003... The long-term unemployed females.. The long-term unemployed in the rural area in the end of 2003... The long-term youth unemployed in the end of 2003... The long-term unemployed in poviats of Kujawsko-Pomorskie Voivodship in the end of 2003... The structure of long-term unemployed in the end of 2003... The structure of long-term unemployed in the rural area of Kujawsko- Pomorskie Voivodship in the end of 2003... The long-term unemployed of Kujawsko-Pomorskie Voivodship by large vocational groups... The most numerous occupations represented among the long-term unemployed The long-term unemployed in elementary groups of professions... The long-term unemployed by Polish Classification of Activities... The long-term unemployed by kind of activity of their last job... The long-term unemployed by kind of activity of their last job... The employment of the long-term unemployed in selected active programmes in poviats of Kujawsko-Pomorskie Voivodship in 2003... The long-term unemployed who use to career counseling and vocational infomation in 2003... The structure of long-term unemployed who use to career counseling 20 21 22 23 24 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44
9.2 10. 10.1 10.2 by educational level, work seniority and category of problem. Effect of counseling work to long-term unemployed Promoters and participants of labour clubs in 2003.. The structure of unemployed who participated in labour clubs Efficacy of labour clubs placed in the structure of labour offices... 45 46 47 48 49
1. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA SYTUACJI NA RYNKU PRACY WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO Według stanu na 31.12.2003 roku w powiatowych urzędach pracy województwa kujawsko-pomorskiego zarejestrowanych pozostawało 212.066 bezrobotnych. W porównaniu do stanu z końca roku 2002 liczba bezrobotnych zwiększyła się o 473 osoby (0,2%). Wśród bezrobotnych dominowały kobiety 112.734 osoby, które stanowią 53,2% ogółu bezrobotnych województwa. W tym czasie w kraju według stanu na koniec grudnia zarejestrowanych pozostawało 3.175,7 tys. Województwo kujawsko-pomorskie pod względem liczby zarejestrowanych bezrobotnych plasuje się na 6. miejscu w kraju. Największa liczba bezrobotnych zarejestrowana była w województwach: mazowieckim 363.554 osoby, śląskim 325.516 osób, dolnośląskim 278.271 osób, wielkopolskim 247.869 osób, łódzkim 233.064 osoby. W ogólnej liczbie bezrobotnych zarejestrowanych w kujawsko-pomorskim 111.576 osób to bezrobotni długotrwale, czyli osoby pozostające bez pracy ponad 12 miesięcy. Populacja długotrwale bezrobotnych stanowiła w końcu grudnia 2003 r. 52,6% ogółu bezrobotnych w województwie. W porównaniu do stanu na 31.12.2002 r. odnotowano wzrost populacji długotrwale bezrobotnych o 1,7%. Według stanu na 31.12.2003 roku w rejestrach urzędów pracy całego kraju znajdowało się 1.666.871 osób pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy, co stanowiło 52,5% ogółu bezrobotnych kraju. W porównaniu do stanu na 31.12.2002 odnotowano wzrost populacji długotrwale bezrobotnych o 1,3%. Województwo kujawsko-pomorskie pod względem liczby bezrobotnych pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy plasuje się na 6. miejscu w kraju. Największa liczba długotrwale bezrobotnych zarejestrowana była w województwach: mazowieckim 201.139 osób, śląskim 164.337 osób, dolnośląskim 138.851 osób, łódzkim 128.569 osób, wielkopolskim 123.653 osoby. W końcu 2003 roku bezrobotni poprzednio pracujący i pozostający bez pracy ponad 12 miesięcy stanowili 53,1% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych poprzednio pracujących (2002 r. 66,0%). Dynamikę zmian w liczebności omawianej populacji w powiatach według stanu na koniec 2003 roku przedstawiają tabele nr 1 i 2. Według stanu na koniec roku 2003 w rejestrach powiatowych urzędów pracy województwa kujawsko-pomorskiego znajdowało się 91.348 bezrobotnych mieszkańców wsi. Oznacza to wzrost w stosunku do stanu z roku poprzedniego o 422 osoby, czyli o 0,5%. Wśród bezrobotnych zamieszkałych na wsi 55,1% (50.346 osób) stanowiły osoby pozostające bez pracy ponad 12 miesięcy. W końcu roku 2002 wskaźnik ten wynosił 54,9%. W końcu roku 2003 najwyższy udział długotrwale bezrobotnych w liczbie ogółem bezrobotnych mieszkańców wsi odnotowano w powiecie radziejowskim 61,0% (w 2002 r. 58,7%), świeckim 60,8% (w 2002 r. 59,1%) oraz włocławskim ziemskim 58,5% (w 2002 r. 56,8%). Jedynie w powiatach chełmińskim i toruńskim ziemskim wysokość tego wskaźnika nie przekracza poziomu 50%, w pozostałych powiatach ponad połowa bezrobotnych mieszkańców wsi to osoby pozostające bez pracy ponad 12 miesięcy. 2. DŁUGOTRWALE BEZROBOTNI WEDŁUG POWIATÓW Najwyższy udział osób pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy w ogólnej liczbie bezrobotnych odnotowano w powiecie radziejowskim 59,3%, świeckim 58,7%, rypińskim - 57,5% oraz grudziądzkim powiecie grodzkim 57,4%. Według stanu na 31.12.2003 r. najniższy udział długotrwale bezrobotnych w ogólnej liczbie bezrobotnych odnotowano w powiecie bydgoskim grodzkim 46,1% oraz w powiecie grodzkim Torunia 46,5%. W porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego liczba długotrwale 1
bezrobotnych zmalała w 11 powiatach: grudziądzkim ziemskim, w powiatach ziemskim i grodzkim Włocławka, chełmińskim, golubsko-dobrzyńskim, inowrocławskim, lipnowskim, mogileńskim, radziejowskim, sępoleńskim i tucholskim; w pozostałych powiatach województwa kujawsko-pomorskiego liczba długotrwale bezrobotnych wzrosła. Szczegółowe informacje zawarte są w tabeli nr 1. P O W I A T Y Długotrwale bezrobotni w powiatach województwa kujawsko-pomorskiego. Stan na 31.12.2003 r. Wyszczególnienie ogółem bezrobotni pozostający bez pracy ponad 12 miesięcy liczba % w ogółem WOJEWÓDZTWO RAZEM 212 066 111 576 52,6 Bydgoszcz grodzki 21 514 9 918 46,1 ziemski 7 463 3 865 51,8 Grudziądz grodzki 12 861 7 386 57,4 ziemski 5 508 3 018 54,8 Toruń grodzki 14 317 6 658 46,5 ziemski 9 440 4 741 50,2 Włocławek grodzki 13 114 6 378 48,6 ziemski 10 005 5 730 57,3 Aleksandrów Kujawski 6 505 3 456 53,1 Brodnica 8 329 4 309 51,7 Chełmno 5 581 2 614 46,8 Golub-dobrzyń 5 210 2 771 53,2 Inowrocław 21 011 11 324 53,9 Lipno 8 005 4 230 52,8 Mogilno 5 919 3 235 54,7 Nakło n/notecią 10 752 6 008 55,9 Radziejów 4 794 2 843 59,3 Rypin 6 050 3 477 57,5 Sępólno Krajeńskie 5 356 2 739 51,1 Świecie 10 581 6 212 58,7 Tuchola 5 691 3 069 53,9 Wąbrzeźno 4 529 2 531 55,9 Żnin 9 531 5 064 53,1 3. DŁUGOTRWALE BEZROBOTNE KOBIETY Według stanu na 31.12.2003 roku w powiatowych urzędach pracy województwa kujawskopomorskiego zarejestrowane były 68.622 kobiety pozostające bez pracy ponad 12 miesięcy. W porównaniu do analogicznego okresu 2002 r. odnotowano wzrost tej populacji o 2,3% (o 1.516 osób), liczba bezrobotnych kobiet pozostających bez pracy ponad rok rośnie szybciej niż liczba bezrobotnych kobiet ogółem. Dynamikę zmian liczby długotrwale bezrobotnych kobiet w latach 1999-2003 przedstawia poniższa tabela. 2
Dynamika zmian liczby długotrwale bezrobotnych kobiet w województwie kujawskopomorskim. Stan w końcu okresu Wyszczególnienie Bezrobotne kobiety Pozostające bez pracy ponad 12 Ogółem miesięcy Liczba Zmiana w % Liczba Zmiana w % 1999 88 484 x 45 506 x 2000 102 485 15,8 55 564 22,1 2001 111 345 8,6 66 732 20,1 2002 111 708 0,3 67 106 0,6 2003 112 734 0,9 68 622 2,3 Według stanu na koniec grudnia 2003 roku długotrwale bezrobotne kobiety (68.622 osoby) stanowiły 61,5% ogółu długotrwale bezrobotnych województwa kujawskopomorskiego (w 2002 r. 61,2%), a ich udział wzrastał do 67,0% wśród osób pozostających bez pracy powyżej 24 miesięcy (w 2002 r. 68,3%). Pod koniec grudnia 2003 r. wśród bezrobotnych kobiet województwa kujawskopomorskiego odnotowano 60,9% bezrobotnych kobiet oczekujących na pracę powyżej 12 miesięcy, udział długotrwale bezrobotnych kobiet w grupie bezrobotnych kobiet ogółem zwiększył się w stosunku do stanu na koniec grudnia 2002 roku o 0,8%. Najwyższą wartość wskaźnik ten osiągnął w powiecie rypińskim 70,8%, najmniejszą wartość wskaźnik osiągnął w powiecie grodzkim Bydgoszczy 50,6%. Analiza porównawcza sytuacji bezrobotnych kobiet i bezrobotnych mężczyzn wykazuje, że o ile w populacji kobiet ogółem aż 60,9% z nich pozostaje bez pracy ponad 12 miesięcy, o tyle wśród mężczyzn odsetek bezrobotnych długotrwale w liczbie bezrobotnych mężczyzn ogółem dla województwa ogółem wynosi 43,2% a w poszczególnych powiatach waha się od 34,5% w powiecie chełmińskim do 51,5% w powiecie radziejowskim. 3
Długotrwale bezrobotne kobiety. Stan na 31.12.2003 r. Bezrobotne kobiety długotrwale bezrobotne Wyszczególnienie ogółem razem w tym w % do 12-24 liczba ogółem miesiące pow.24 m-cy WOJEWÓDZTWO RAZEM 112 734 68 622 60,9 19 674 48 948 grodzki 11 331 5 737 50,6 2 094 3 643 Bydgoszcz ziemski 3 996 2 370 59,3 719 1 651 Grudziądz grodzki 7 102 4 558 64,2 1 303 3 255 ziemski 2 918 1 982 67,9 451 1 531 Toruń grodzki 7 780 4 121 53,0 1 270 2 851 ziemski 4 918 2 810 57,1 916 1 894 grodzki 6 924 3 861 55,8 1 203 2 658 Włocławek ziemski 4 957 3 326 67,1 895 2 431 P O W I A T Y Aleksandrów Kujawski 3 161 1 981 62,7 596 1 385 Brodnica 4 384 2 744 62,6 777 1 967 Chełmno 3 163 1 779 56,2 515 1 264 Golub-Dobrzyń 2 697 1 724 63,9 426 1 298 Inowrocław 11 781 6 997 59,4 2 084 4 913 Lipno 3 903 2 438 62,5 685 1 753 Mogilno 3 379 2 143 63,4 466 1 677 Nakło n/notecią 5 798 3 812 65,7 1 087 2 725 Radziejów 2 407 1 613 67,0 410 1 203 Rypin 3 120 2 208 70,8 574 1 634 Sępólno Krajeńskie 2 777 1 751 63,1 481 1 270 Świecie 5 755 3 995 69,4 941 3 054 Tuchola 2 891 1 831 63,3 499 1 332 Wąbrzeźno 2 345 1 546 65,9 426 1 120 Żnin 5 247 3 295 62,8 856 2 439 Wśród kobiet oczekujących na pracę powyżej 12 miesięcy 31,1% (21.314 osób) to kobiety w wieku od 25 do 34 lat. Ponadto w tej grupie wiekowej kobiety stanowią 66,7% ogółu bezrobotnych długotrwale. 4
Wiek Długotrwale bezrobotni według wieku. Stan na 31.12.2003 r. Długotrwale bezrobotni Ogółem bezrobotni mężczyźni kobiety Razem liczba w % liczba w % liczba w % % do razem 15-17 lat 24 0,0 0 0 0 0 0 x 18-24 lata 58 180 27,4 22 955 9 290 21,6 13 665 19,9 59,5 25-34 lata 60 729 28,6 31 977 10 663 24,8 21 314 31,1 66,7 35-44 lata 45 639 21,5 26 926 9 684 22,5 17 242 25,1 64,0 45-54 lata 41 950 19,8 26 019 11 008 25,6 15 011 21,9 57,7 55-59 lata 4 940 2,3 3 270 1 880 4,4 1 390 2,0 42,5 60-64 lata 604 0,3 429 429 1,0 x x x Razem 212 066 100,0 111 576 42 954 100,0 68 622 100,0 61,5 W grupie długotrwale bezrobotnych kobiet 38,5% - 26.428 osób - legitymuje się wykształceniem gimnazjalnym lub niższym. W porównaniu do stanu na koniec 2002 roku udział procentowy tej grupy zmniejszył się, o 0,7%, choć odnotowano nieznaczny wzrost liczby kobiet wykształconych na poziomie gimnazjum i poniżej o 117 kobiet. Drugą pod względem liczebności i udziału procentowego grupę stanowią kobiety wykształcone na poziomie zawodowym 24.113 osób, co w końcu grudnia 2003 roku stanowiło 35,1% ogółu kobiet pozostających bez pracy ponad 12 miesięcy. Najmniej liczna jest grupa kobiet legitymująca się dyplomem ukończenia studiów wyższych 1,5% - 1.009 osób. Szczegółowe informacje przedstawia poniższa tabela. Długotrwale bezrobotne kobiety według poziomu wykształcenia. Stan na 31.12.2003 r. Ogółem Długotrwale bezrobotni Poziom bezrobotni mężczyźni kobiety wykształcenia Razem % do liczba w % liczba w % liczba w % razem wyższe 6 483 3,1 1 596 587 1,4 1 009 1,5 63,2 policealne i średnie zawodowe 37 685 17,8 17 038 4 391 10,2 12 647 18,4 74,2 średnie ogólnokształcące 12 847 6,1 5 463 1 038 2,4 4 425 6,4 81,0 zasadnicze zawodowe 80 242 37,8 42 508 18 395 42,8 24 113 35,1 56,7 gimnazjalne i poniżej 74 809 35,3 44 971 18 543 43,2 26 428 38,5 58,8 Razem 212 066 100,0 111 576 42 954 100,0 68 622 100,0 61,5 Analiza struktury bezrobotnych kobiet pod względem stażu pracy wykazuje, że najliczniejszą grupę stanowią osoby nieposiadające żadnych doświadczeń zawodowych 23,6% (16.204 osoby) ogółu kobiet pozostających bez pracy ponad 12 miesięcy. Szczegółowe zestawienie przedstawia poniższa tabela. 5
Długotrwale bezrobotne kobiety według stażu pracy. Stan na 31.12.2003 r. Ogółem Długotrwale bezrobotni bezrobotni mężczyźni kobiety Staż pracy Razem % do liczba w % liczba w % liczba w % razem do 1 roku 28 205 13,3 17 041 5 351 12,5 11 690 17,0 68,6 1-5 46 283 21,8 23 816 9 784 22,8 14 032 20,4 58,9 5-10 31 348 14,8 15 829 6 131 14,3 9 698 14,1 61,3 10-20 35 124 16,6 19 695 7 594 17,7 12 101 17,6 61,4 20-30 22 748 10,7 11 133 6 304 14,7 4 829 7,0 43,4 30 lat i więcej 2 776 1,3 867 799 1,9 68 0,1 7,8 bez stażu 45 582 21,5 23 195 6 991 16,3 16 204 23,6 69,9 Razem 212 066 100,0 111 576 42 954 100,0 68 622 100,0 61,5 4. STRUKTURA DŁUGOTRWALE BEZROBOTNYCH WEDŁUG WIEKU Według stanu na 31.12.2003 roku jedynie wśród bezrobotnych, którzy nie przekroczyli 24 roku życia długotrwale bezrobotni nie stanowią większości ich udział w tej grupie wynosił 39,4%. W pozostałych grupach wiekowych udział procentowy był już dużo wyższy i rósł wraz z wiekiem długotrwale bezrobotni znajdujący się w przedziale wiekowym od 25 do 34 stanowili 52,7% ogółu bezrobotnych województwa kujawskopomorskiego, a wśród bezrobotnych osób w wieku od 60 do 64 lat grupa pozostających bez pracy ponad 12 miesięcy stanowiła 71,0%. Wyszczególnienie Długotrwale bezrobotni według wieku. Stan na 31.12.2003 r. bezrobotni ogółem osoby długotrwale bezrobotni % do ogółem 15-17 lat 24 0 0,0 18-24 lata 58 180 22 955 39,5 25-34 lata 60 729 31 977 52,7 35-44 lata 45 639 26 926 59,0 45-54 lata 41 950 26 019 62,0 55-59 lat 4 940 3 270 66,2 60-64 lata 604 429 71,0 Razem 212 066 111 576 52,6 Osoby w wieku 18-24 lata stanowią 20,6% wszystkich długotrwale bezrobotnych w województwie kujawsko-pomorskim. W porównaniu z końcem grudnia 2002 populacja ta zmalała o 4,0% (954 osoby), a udział tej grupy w ogółem długotrwale bezrobotnych zmniejszył się o 1,2%. Największy udział młodych bezrobotnych wśród osób pozostających bez pracy ponad 12 miesięcy występuje w powiatach: toruńskim ziemskim 29,0%, wąbrzeskim 28,2% oraz grudziądzkim ziemskim 25,3%; najmniejszy udział odnotowano w powiatach: włocławskim (powiat grodzki) 13,9% oraz w bydgoskim grodzkim 15,4%. Największą grupę długotrwale bezrobotnych stanowią osoby w wieku od 25 do 34 lat według stanu na 31 grudnia 2003 roku w rejestrach powiatowych urzędów 6
pracy znajdowało się 31.977 takich osób. W przeciągu roku grupa ta powiększyła się o 1.049 osób, czyli o 3,4%. Osoby w wieku od 35 do 44 lat (26.926 osób) stanowiły 24,1% wszystkich długotrwale bezrobotnych województwa, a w ciągu roku populacja ta zmniejszyła się o 739 osób czyli o 2,7%. Zmniejszył się również udział procentowy tej grupy w ogółem długotrwale bezrobotnych o 1,1%. Według stanu na 31 grudnia 2003 roku bezrobotni w wieku 45-54 lata (26.019 osób) stanowili 23,3% ogółu bezrobotnych pozostających bez pracy ponad 12 miesięcy. W ciągu roku grupa ta zwiększyła się o 1.841 osób, natomiast wskaźnik dynamiki zmiany wyniósł 7,6%. Udział procentowy w ogółem długotrwale bezrobotnych zwiększył się o 1,3%. Wśród osób długotrwale bezrobotnych osoby w wieku od 55 do 59 lat (3.270 osób) stanowią 2,9%. W ciągu roku grupa ta zwiększyła się o 23,5% (622 osoby). Wśród bezrobotnych pozostających bez pracy ponad 12 miesięcy 0,4% stanowią osoby w wieku 60-64 lata. W ciągu roku grupa ta powiększyła się o 13,8% (o 52 osoby). Długotrwale bezrobotni według wieku. Stan w końcu okresu długotrwale bezrobotni Wyszczególnienie 2002 r. 2003 r. zmiana ogółem w % ogółem w % osoby w % 15-17 lat 1 0,0 0 0,0-1 -100,0 18-24 lata 23 909 21,8 22 955 20,6-954 -4,0 25-34 lata 30 928 28,2 31 977 28,7 1 049 3,4 35-44 lata 27 665 25,2 26 926 24,1-739 -2,7 45-54 lata 24 178 22,0 26 019 23,3 1 841 7,6 55-59 lat 2 648 2,4 3 270 2,9 622 23,5 60-64 lata 377 0,3 429 0,4 52 13,8 Razem 109 706 100,0 111 576 100,0 1 870 1,7 Porównanie struktury wiekowej ogółu bezrobotnych i bezrobotnych pozostających bez pracy ponad 12 miesięcy wykazuje, że chociaż w obu grupach dominowały osoby młode, to wśród długotrwale bezrobotnych udział procentowy osób starszych był wyższy niż w grupie bezrobotnych ogółem. Szczegółowe zestawienie przedstawia poniższa tabela. Długotrwale bezrobotni według wieku. Stan na 31.12.2003 r. długotrwale bezrobotni Wiek bezrobotni ogółem powyżej 24 razem 12-24 miesiące miesięcy osoby % osoby % osoby % osoby % 15-17 lat 24 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 18-24 lata 58 180 27,4 22 955 20,6 11 636 30,2 11 319 15,5 25-34 lata 60 729 28,6 31 977 28,7 11 020 28,6 20 957 28,7 35-44 lata 45 639 21,5 26 926 24,1 7 874 20,5 19 052 26,1 45-54 lata 41 950 19,8 26 019 23,3 7 097 18,4 18 922 25,9 55-59 lat 4 940 2,3 3 270 2,9 769 2,0 2 501 3,4 60-64 lata 604 0,3 429 0,4 86 0,2 343 0,5 Razem 212 066 100,0 111 576 100,0 38 482 100,0 73 094 100,0 7
5. STRUKTURA DŁUGOTRWALE BEZROBOTNYCH WEDŁUG WYKSZTAŁCENIA Analiza struktury wykształcenia bezrobotnych województwa kujawsko-pomorskiego wykazuje, że im niższy poziom wykształcenia tym większy udział osób długotrwale bezrobotnych. Wśród bezrobotnych z wykształceniem wyższym osoby długotrwale bezrobotne stanowią 24,6%, natomiast w grupie osób z wykształceniem gimnazjalnym i niższym 60,1%. Udział długotrwale bezrobotnych w liczbie bezrobotnych ogółem według wykształcenia. Stan na 31.12.2003 r. Liczba bezrobotnych Wyszczególnienie Bezrobotni ogółem powyżej 12 m-cy osoby % do ogółu wyższe 6 483 1 596 24,6 policealne i średnie zawodowe 37 685 17 038 45,2 średnie ogólnokształcące 12 847 5 463 42,5 zasadnicze zawodowe 80 242 42 508 53,0 gimnazjalne i poniżej 74 809 44 971 60,1 Razem 212 066 111 576 52,6 W porównaniu z końcem 2002 roku struktura długotrwale bezrobotnych pod względem wykształcenia nie uległa istotnym zmianom: w dalszym ciągu najbardziej liczne są grupy osób wykształconych najgorzej. Najmniej liczna jest grupa osób z wykształceniem wyższym, choć właśnie ta populacja charakteryzuje się największą dynamiką wzrostu. Długotrwale bezrobotni według wykształcenia. Stan na 31.12.2003 r. Stan na 31.12. 2002 r. Stan na 31.12. 2003 r. zmiana Wyszczególnienie osoby % osoby % osoby w % wyższe 1 318 1,2 1 596 1,4 278 21,1 policealne i średnie zawodowe 15 760 14,4 17 038 15,3 1 278 8,1 średnie ogólnokształcące 5 191 4,7 5 463 4,9 272 5,2 zasadnicze zawodowe 42 602 38,8 42 508 38,1-94 -0,2 gimnazjalne i poniżej 44 835 40,9 44 971 40,3 136 0,3 Razem 109 706 100,0 111 576 100,0 1 870 1,7 Osoby z wykształceniem wyższym (1.596 osób) stanowią 1,4% ogółu długotrwale bezrobotnych w województwie. W porównaniu z końcem grudnia 2002 roku populacja ta zwiększyła się o 21,1% (278 osób), a jej udział w liczbie długotrwale bezrobotnych wzrósł o 0,2%. 8
O 8,1% (1.278 osób) w ciągu roku zwiększyła się populacja długotrwale bezrobotnych legitymujących się wykształceniem policealnym i średnim zawodowym. W końcu grudnia 2003 roku grupa ta, w liczbie 17.038 osób, stanowiła 15,3% wszystkich długotrwale bezrobotnych (w końcu grudnia 2002 r. 14,4%). Osoby z wykształceniem średnim ogólnokształcącym (5.463 osoby) stanowią 4,9% ogółu długotrwale bezrobotnych w województwie. W porównaniu z końcem grudnia 2002 r. populacja ta zwiększyła się o 5,2% (272 osoby), a jej udział w liczbie długotrwale bezrobotnych wzrósł o 0,2%. Populacja osób długotrwale bezrobotnych legitymujących się wykształceniem zasadniczym zawodowym w ciągu roku zmalała o 0,2% (94 osoby). W końcu grudnia 2003 r. grupa ta stanowiła 38,1% (42.508 osób) wszystkich długotrwale bezrobotnych województwa kujawsko-pomorskiego. W porównaniu do końca grudnia 2002 roku udział procentowy tej grupy zmniejszył się o 0,7%. Najbardziej liczna, wśród bezrobotnych pozostających bez pracy ponad 12 miesięcy w województwie kujawsko-pomorskim, jest populacja osób legitymujących się jedynie wykształceniem gimnazjalnym lub niższym w grudniu 2003 roku grupa ta stanowiła 40,3% ogółu długotrwale bezrobotnych. Chociaż w ciągu roku populacja ta wzrosła o 136 osób to jej udział procentowy w ogółem długotrwale bezrobotnych zmalał o 0,6%. Struktura bezrobotnych według wykształcenia. Stan na 31.12.2003 r. Liczba bezrobotnych Wykształcenie długotrwale bezrobotni Ogółem w tym: bezrobotni razem 12-24 powyżej 24 miesiące miesięcy % do % do % do % do osoby osoby osoby osoby ogółu ogółu ogółu ogółu wyższe 6 483 3,1 1 596 1,4 962 2,5 634 0,9 policealne i średnie zawodowe 37 685 17,8 17 038 15,3 7 212 18,7 9 826 13,4 średnie ogólnokształcące 12 847 6,1 5 463 4,9 2 332 6,1 3 131 4,3 zasadnicze zawodowe 80 242 37,8 42 508 38,1 14 744 38,3 27 764 38 gimnazjalne i poniżej 74 809 35,3 44 971 40,3 13 232 34,4 31 739 43,4 Razem 212 066 100 111 576 100 38 482 100 73 094 100 Analiza struktury wykształcenia ogółu bezrobotnych i bezrobotnych długotrwale wykazuje, że w tej ostatniej grupie udział osób o najniższym poziomie wykształcenia jest większy od przeciętnej. Długotrwałe bezrobocie dotyka przede wszystkim osoby wykształcone na poziomie zasadniczym zawodowym i niższym wśród ogółu bezrobotnych osoby takie stanowią 73,1%, wśród długotrwale bezrobotnych udział ten wynosi 78,4%, a wśród osób pozostających bez pracy ponad 24 miesiące 81,4%. 9
6. DŁUGOTRWALE BEZROBOTNI WEDŁUG STAŻU PRACY Według stanu na 31.12.2003 roku osoby długotrwale bezrobotne stanowią większość (60,4%) wśród osób długotrwale bezrobotnych poprzednio pracujących, a także wśród osób bez doświadczenia zawodowego (50,9%). Jedynie w grupie bezrobotnych, którzy przepracowali ponad 20 lat i więcej udział osób długotrwale bezrobotnych nie przekracza 50%. Pozostający bez pracy ponad rok stanowią 31,2% grupy osób legitymujących się ponad 30-letnim stażem pracy. Szczegółowe zestawienie przedstawia poniższa tabela. Długotrwale bezrobotni według stażu pracy. Stan na 31.12.2003 r. Staż pracy Ogółem bezrobotni Pozostający bez pracy ponad 12 miesięcy liczba liczba w % do 1 roku 28 205 17 041 60,4 1-5 46 283 23 816 51,5 5-10 31 348 15 829 50,5 10-20 35 124 19 695 56,1 20-30 22 748 11 133 48,9 30 lat i więcej 2 776 867 31,2 bez stażu 45 582 23 195 50,9 Razem 212 066 111 576 52,6 W porównaniu do końca grudnia 2002 roku struktura długotrwale bezrobotnych według stażu pracy nie uległa zasadniczym zmianom w dalszym ciągu najbardziej liczne są grupy osób bez stażu pracy wg stanu na 31.12.2003 roku doświadczenia zawodowego nie ma 23.195 osób, co stanowi 20,8%, a doświadczeniem od roku do 5 lat legitymuje się 21,3% (23.816 osób). Wśród bezrobotnych pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy najmniej liczną grupą jest populacja osób o ponad 30-letnim stażu pracy, choć to właśnie w tej grupie obserwujemy największą dynamikę wzrostu. Szczegółowe dane przedstawia poniższa tabela. Długotrwale bezrobotni według stażu pracy. Stan na 31.12.2003 r. Długotrwale bezrobotni Stan na 31.12.2002 r. Stan na 31.12.2003 r. zmiana Staż pracy w liczba w % liczba w % w % osobach do 1 roku 17 564 16,0 17 041 15,3-523 3,0 1-5 23 355 21,3 23 816 21,3 461 2,0 5-10 15 413 14,0 15 829 14,2 416 2,7 10-20 19 552 17,8 19 695 17,7 143 0,7 20-30 10 725 9,8 11 133 10,0 408 3,8 30 lat i więcej 640 0,6 867 0,8 227 35,5 bez stażu 22 457 20,5 23 195 20,8 738 3,3 Razem 109 706 100,0 111 576 100,0 1 870 1,7 W końcu grudnia 2003 roku osoby legitymujące się stażem pracy krótszym niż rok (17.041 osób) stanowiły 15,3% wszystkich długotrwale bezrobotnych w województwie. W ciągu roku 10
populacja ta zmniejszyła się o 523 osoby, czyli o 3,0%, natomiast jej udział zmniejszył się o 0,7%. Najliczniejszą grupą wśród długotrwale bezrobotnych w województwie kujawskopomorskim według stażu pracy są osoby, które przepracowały od 1-5 lat (23.816 osób). W ciągu roku grupa ta powiększyła się o 461 osób, czyli o 2,0%, a jej udział w grupie bezrobotnych długotrwale nie zmienił się. Osoby, które przed zarejestrowaniem się w powiatowym urzędzie pracy przepracowały od 5 do 10 lat (15.829 osób) stanowiły w końcu roku 2003 14,2%. W porównaniu do końca grudnia 2002 r. populacja ta zwiększyła się o 416 osób, czyli o 2,7%, a udział bezrobotnych ze stażem pracy od 5 do 10 lat w liczbie bezrobotnych długotrwale zwiększył się o 0,2%. Udział osób, które przepracowały od 10 do 20 lat wśród bezrobotnych oczekujących na podjęcie pracy powyżej 1 roku według stanu na 31.12.2003 r. wynosił 17,7% (19.695 osób). Pomimo tego, że udział procentowy tej populacji w ogółem długotrwale bezrobotnych zmalał o 0,1%, to w ciągu roku grupa ta zwiększyła liczebność o 143 osoby, wskaźnik dynamiki wzrostu wyniósł 0,7%. Najmniej liczną grupą wyodrębnioną ze względu na długość stażu pracy jest grupa osób legitymująca się stażem powyżej 30 lat 867 osób, co według stanu na 31.12.2003 r. stanowiło 0,8% wszystkich bezrobotnych pozostających bez pracy ponad 12 miesięcy. W ciągu roku grupa ta powiększyła się aż o 227 osób, a wskaźnik dynamiki wzrostu osiągnął poziom 35,5%. W końcu grudnia 2003 roku osoby bez stażu pracy (23.195 osób) stanowiły 20,8% wszystkich bezrobotnych długotrwale. W porównaniu do końca grudnia 2002 r. grupa osób bez doświadczenia zawodowego powiększyła się o 3,3%, czyli o 738 osób. Udział procentowy tej populacji w ogółem długotrwale bezrobotnych wzrósł o 0,3%. Analiza porównawcza struktury bezrobotnych ogółem i struktury długotrwale bezrobotnych pod względem stażu pracy nie wykazuje istotnych różnic wśród bezrobotnych pozostających bez pracy ponad 24 miesiące niepokoić może jedynie fakt, że udział procentowy osób ze stażem pracy do 1 roku jest aż o 3,5% większy niż w grupie bezrobotnych ogółem. Długotrwale bezrobotni według stażu pracy. Stan na 31.12.2003 r. długotrwale bezrobotni Staż pracy ogółem bezrobotni powyżej 24 razem 12-24 miesiące miesięcy osoby % osoby % osoby % osoby % do 1 roku 28 205 13,3 17 041 15,3 4 740 12,3 12 301 16,8 1-5 46 283 21,8 23 816 21,3 8 991 23,4 14 825 20,3 5-10 31 348 14,8 15 829 14,2 5 673 14,7 10 156 13,9 10-20 35 124 16,6 19 695 17,7 6 272 16,3 13 423 18,4 20-30 22 748 10,7 11 133 10,0 4 408 11,5 6 725 9,2 30 lat i więcej 2 776 1,3 867 0,8 514 1,3 353 0,5 bez stażu 45 582 21,5 23 195 20,8 7 884 20,5 15 311 20,9 Razem 212 066 100,0 111 576 100,0 38 482 100,0 73 094 100,0 11
7. DŁUGOTRWALE BEZROBOTNI WEDŁUG RODZAJU DZIAŁALNOŚCI OSTATNIEGO MIEJSCA PRACY Struktura długotrwale bezrobotnych według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy na podstawie Polskiej Klasyfikacji Działalności nie różni się w sposób istotny pod tym względem od struktury bezrobotnych ogółem w województwie. Wśród bezrobotnych pozostających bez pracy ponad 12 miesięcy największe grupy bezrobotnych stanowiły osoby, które wcześniej pracowały w następujących sekcjach: - Przetwórstwo przemysłowe 23,3% (wśród ogółu bezrobotnych 22,5%) - Handel i naprawy 15,2% (wśród ogółu bezrobotnych 14,8%) - Budownictwo 7,3% (wśród ogółu bezrobotnych 8,2%) - Administracja publiczna 6,8% (wśród ogółu bezrobotnych 7,7%) Najmniej liczne są grupy długotrwale bezrobotnych osób pracujących przed zarejestrowaniem w pup w sekcjach: - Organizacje i zespoły eksterytorialne 0,03 % (wśród bezrobotnych ogółem 0,04%) - Rybołówstwo i rybactwo 0,02% (identycznie jak wśród bezrobotnych ogółem). Długotrwale bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy. Stan na 31.12.2003 r. Sekcja PKD ogółem bezrobotni długotrwale bezrobotni osoby w % osoby w % % do ogółem bezrobotni Rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo 9 317 4,4 5 766 5,2 61,9 Rybołówstwo i rybactwo 44 0 20 0 45,5 Górnictwo i kopalnictwo 178 0,1 88 0,1 49,4 Przetwórstwo przemysłowe 47 796 22,5 26 039 23,3 54,5 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę 858 0,4 420 0,4 49 Budownictwo 17 405 8,2 8 138 7,3 46,8 Handel hurt. i detal., naprawy pojazdów mechanicznych, motocykli oraz art. użytku osobistego i domowego 31 460 14,8 16 980 15,2 54 Hotele i restauracje 3 854 1,8 2 064 1,8 53,6 Transport, gospodarka magazynowa i łączność 4 240 2 2 276 2 53,7 Pośrednictwo finansowe 1 353 0,6 565 0,5 41,8 Obsługa nieruchomości, wynajem, nauka i usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej 4 963 2,3 2 457 2,2 49,5 Administracja publiczna i obrona narodowa, obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i zdrowotne 16 265 7,7 7 587 6,8 46,6 Edukacja 2 452 1,2 1 455 1,3 59,3 Ochrona zdrowia i opieka społeczna 4 400 2,1 2 660 2,4 60,5 12
Długotrwale bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy. Stan na 31.12.2003 r. - ciąg dalszy ogółem bezrobotni długotrwale bezrobotni Sekcja PKD osoby w % osoby w % % do ogółem bezrobotni Pozostała działalność usługowa, komunalna, społeczna, indywidualna 15 791 7,4 8 311 7,4 52,6 Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników 688 0,3 512 0,5 74,4 Organizacje i zespoły eksterytorialne 93 0 28 0 30,1 Działalność nie zidentyfikowana 5 327 2,5 3 015 2,7 56,6 Razem poprzednio pracujący 166 484 78,5 88 381 79,2 53,1 Dotychczas nie pracujący 45 582 21,5 23 195 20,8 50,9 Ogółem 212 066 100,0 111 576 100,0 52,6 W poszczególnych sekcjach udział osób bezrobotnych ponad 12 miesięcy wśród bezrobotnych ogółem według stanu na 31.12.2003 r. wynosił od 30,1% w sekcji Organizacje i zespoły eksterytorialne, do 74,4% w sekcji Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników. W porównaniu do końca grudnia 2002 roku największą dynamikę przyrostu długotrwale bezrobotnych odnotowano w sekcjach Organizacje i zespoły eksterytorialne o 133,3% i Pozostała działalność usługowa, komunalna, społeczna i indywidualna przyrost o 23,0%. W ciągu roku liczba długotrwale bezrobotnych uległa zmniejszeniu w sekcjach: Działalność niezidentyfikowana o 50,3%, Górnictwo i kopalnictwo o 10,2%, Ochrona zdrowia i opieka społeczna o 7,4%. 8. DŁUGOTRWALE BEZROBOTNI POPRZEDNIO PRACUJĄCY WEDŁUG ZAWODÓW Według stanu na 31.12.2003 r. wśród zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy województwa kujawsko-pomorskiego bezrobotnych osób poprzednio pracujących 53,1% stanowili bezrobotni pozostający bez pracy ponad 12 miesięcy. Jedynie w czterech grupach zawodów (specjaliści, robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy, siły zbrojne oraz technicy i inny średni personel) bezrobotni pozostający bez pracy ponad 12 miesięcy stanowią mniejszość, w pozostałych grupach zawodów bezrobotni pozostający bez pracy ponad 12 miesięcy stanowią od 64,9% do 52,3% populacji osób bezrobotnych poprzednio pracujących ogółem. Szczegółowe zestawienie przedstawia poniższa tabela. 13
Długotrwale bezrobotni według wielkich grup zawodów. Stan na 31.12.2003 r. bezrobotni poprzednio w tym długotrwale bezrobotni Wielkie grupy zawodów pracujący % w osoby % osoby % poprzednio pracujących Bez zawodu 7 035 4,2 4 366 4,9 62,1 Parlamentarzyści, wyżsi urzędnicy i kierownicy 550 0,3 295 0,3 53,6 Specjaliści 4 429 2,7 1 648 1,9 37,2 Technicy i inny średni personel 18 529 11,1 8 414 9,5 45,4 Pracownicy biurowi 7 470 4,5 4 080 4,6 54,6 Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy 29 424 17,7 17 224 19,5 58,5 Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 6 858 4,1 4 450 5,0 64,9 Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 56 815 34,1 27 745 31,4 48,8 Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 10 290 6,2 5 386 6,1 52,3 Pracownicy przy pracach prostych 25 080 15,1 14 772 16,7 58,9 Siły zbrojne 4 0,0 1 0,0 25,0 Razem 166 484 100,0 88 381 100,0 53,1 Wśród długotrwale bezrobotnych poprzednio pracujących najwięcej jest osób legitymujących się następującymi zawodami: - Sprzedawca - 11.113 osób, - Ślusarz - 2.808 osób - Sprzątaczka - 2.615 osób - Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym - 2.397 osób, - Krawiec - 2.288 osób - Murarz - 2.271 osób - Kucharz - 2.267 osób - Robotnik gospodarczy - 2.213 osób - Asystent ekonomiczny - 2.090 osób - Szwaczka - 2.016 osób 9. AKTYWIZACJA ZAWODOWA DŁUGOTRWALE BEZROBOTNYCH 9.1 Wybrane formy zatrudnienia Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu do zadań samorządu województwa w zakresie polityki rynku pracy należy w szczególności organizowanie, inicjowanie i współfinansowanie lokalnych programów mających na celu tworzenie nowych miejsc pracy i likwidację negatywnych skutków bezrobocia. 14
Na podstawie zapisów w Rozporządzeniu Rady Ministrów w sprawie algorytmu ustalania kwot środków Funduszu Pracy na finansowanie zadań w województwie, samorząd województwa kujawsko pomorskiego otrzymał na ten cel do dyspozycji 6.252,1 tys. zł (7% całej kwoty przyznanej na województwo na programy aktywizacji bezrobotnych). Uchwałą z dnia 30 kwietnia 2003 r. Zarząd Województwa Kujawsko Pomorskiego postanowił przeznaczyć tę kwotę na finansowanie zatrudnienia okresowego w obszarze infrastruktury rolnej, turystyki, ochrony środowiska oraz infrastruktury społecznej. Nastąpiło to w formie przekazania do powiatowych urzędów pracy środków przeznaczonych na aktywizację bezrobotnych, podzielonych w oparciu o algorytm ustalony przez Sejmik Województwa Kujawsko Pomorskiego. W programie przyjęto następujące priorytety: konserwacje urządzeń melioracji szczegółowej, porządkowanie szlaków turystycznych, naprawa urządzeń infrastruktury turystycznej, likwidacja dzikich wysypisk śmieci wokół miast i wsi, wsparcie zatrudnienia w ośrodkach i domach pomocy społecznej. Program adresowany był głównie do długotrwale bezrobotnych, w szczególności do tych, którzy w ostatnich 12 miesiącach nie korzystali z żadnych form aktywizacji zawodowej, a także do osób, których małżonkowie również pozostają bez pracy. Planowano, że łącznie programem w całym województwie objętych zostanie 1.605 osób bezrobotnych. Z raportów przesłanych do Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Toruniu przez powiatowe urzędy pracy wynika, że ostatecznie w programie udział wzięły 1.842 osoby. W obszarze infrastruktury rolnej pracę podjęły 804 osoby, w ochronie środowiska 508 osób, w turystyce 313 osób, a w obszarze infrastruktury społecznej (wsparcie zatrudnienia w ośrodkach i domach pomocy społecznej) 217 osób. Zatrudnienie w ramach realizacji programu "Finansowanie zatrudnienia okresowego w obszarze infrastruktury rolnej, turystyki, ochrony środowiska oraz infrastruktury społecznej" Rodzaj prac Osoby uczestniczące w programie Plan Wykonanie infrastruktura rolna 724 804 ochrona środowiska 411 508 turystyka 281 313 infrastruktura społeczna 189 217 razem 1 605 1 842 kwota w tys. zł 6 252,1 6 243,4 Analiza struktury beneficjentów programu wykazuje, że osoby długotrwale bezrobotne stanowiły w tej grupie 96,0%. Wśród długotrwale bezrobotnych, którzy podjęli zatrudnienie w ramach programu dominowali mężczyźni 76,0%. Osoby pochodzące z rodzin gdzie oboje małżonkowie pozostają bez pracy stanowiły 38,7% długotrwale bezrobotnych aktywizowanych w tej formie. Prawie wszyscy (98,6%) długotrwale bezrobotni uczestniczący w programie w ostatnich dwunastu miesiącach nie korzystali z żadnych form aktywizacji zawodowej. Do końca grudnia 2003 roku powiatowe urzędy pracy na realizację programu wydatkowały 6.243,4 tys. zł, co stanowiło 99,9% całej kwoty przeznaczonej na finansowanie 15
zatrudnienia okresowego. Program został bardzo dobrze oceniony przez powiatowe urzędy pracy, które wskazywały na społeczne skutki jego realizacji nabycie nowych umiejętności zawodowych przez beneficjantów, pozytywne efekty zatrudnienia dla rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji, a także wsparcie dla instytucji i placówek działających w powiatach i zajmujących się ważnymi z punktu widzenia społeczności lokalnych dziedzinami życia społecznego i gospodarczego. Niewątpliwą korzyścią z realizacji programu był fakt, że w wielu powiatach część osób uczestniczących w jego realizacji uzyskała stałe zatrudnienie. Szczegółowe raporty z realizacji programu stanową załącznik do niniejszego opracowania. Realizacja programu stanowiła również ważny etap w przygotowaniach wojewódzkiego i powiatowych urzędów pracy do absorpcji w przyszłości środków Europejskiego Funduszu Społecznego. Wprowadzone w 2003 roku zmiany w zasadach przyznawania samorządom Środków Funduszu Pracy na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu spowodowały, że formami tymi objęto w 2003 roku znacznie więcej bezrobotnych niż w roku poprzednim. Wśród długotrwale bezrobotnych dynamika wzrostu była nieco większa. Odnotowano zwiększenie udziału osób długotrwale bezrobotnych wśród podejmujących roboty publiczne. Zatrudnienie długotrwale bezrobotnych w wybranych formach aktywnych w 2003 r. 2002r. 2003r. zmiana Wybrane formy aktywne osoby w osobach w % podjęcia prac interwencyjnych 3 226 6 618 3 392 105,1 w tym długotrwale bezrobotni 1 093 2 268 1 175 107,5 % 33,9 34,3 x x podjęcia robót publicznych 4 580 11 155 6 575 143,6 w tym długotrwale bezrobotni 1 765 5 525 3 760 213,0 % 38,5 49,5 x x W ciągu całego 2003 roku w województwie kujawsko-pomorskim zatrudnienie w ramach prac interwencyjnych podjęło 2.268 osób długotrwale bezrobotnych. W porównaniu z rokiem 2002 odnotowano wzrost, o 107,5%, ale udział osób pozostających bez pracy ponad 12 miesięcy wśród wszystkich podejmujących tę formę zatrudnienia wzrósł jedynie o 0,4% i wyniósł 34,3%. W poszczególnych powiatach udział ten był bardzo zróżnicowany i wynosił od 4,1% w Toruniu do 63,1% we włocławskim powiecie ziemskim. W omawianym okresie zatrudnienie w ramach robót publicznych podjęło w województwie 5.525 osób, było to o 213,0% więcej niż w roku 2002. Udział osób pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy wśród wszystkich bezrobotnych podejmujących tę formę aktywizacji w 2003 roku wyniósł 49,5%, w porównaniu do 2002 r. był wyższy o 11,0%. W poszczególnych powiatach udział ten wynosił od 30,6% w powiecie żnińskim do 76,6% w powiecie lipnowskim. 9.2 Poradnictwo zawodowe, informacja zawodowa i kluby pracy Poradnictwo zawodowe i informację zawodową dla osób bezrobotnych oraz poszukujących pracy prowadzą wszystkie powiatowe urzędy pracy oraz Centra Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bydgoszczy, Toruniu i Włocławku, które funkcjonują w strukturze WUP w Toruniu. 16
W ciągu całego roku 2003 z usług poradnictwa zawodowego skorzystały 28.702 osoby bezrobotne, w tym 21,1% (6.044 osób) stanowili bezrobotni pozostający bez pracy ponad 12 miesięcy. W porównaniu do roku 2002 liczba długotrwale bezrobotnych korzystających z usług poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej zwiększyła się o 26,4%. Z usług poradnictwa indywidualnego skorzystało 4.468 osób, a w spotkaniach grupowych uczestniczyło 1.260 osób długotrwale bezrobotnych. W porównaniu do roku 2002 zwiększyła się o 118,5% liczba osób pozostających bez pracy ponad 12 miesięcy korzystających z usług informacji zawodowej w formie zorganizowanych grup. Szczegółowe dane przedstawia poniższa tabela. Poradnictwo zawodowe Informacja zawodowa Długotrwale bezrobotni korzystający z usług poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej w 2003 roku zmiana Wyszczególnienie 2002 r. 2003 r. w osobach w % Liczba osób, które skorzystały z usług poradnictwa zawodowego 4 782 6 044 1 262 26,4 indywidualne grupowe Liczba wizyt w ramach rozmowy doradczej 3 858 6 239 2 381 61,7 liczba osób, które skorzystały z porady 2 852 4 468 1 616 56,7 liczba osób uczestniczących w spotkaniach grupowych 570 1 260 690 121,1 liczba osób objętych badaniami testowymi 172 140-32 -18,6 liczba osób uczestniczących w spotkaniach grupowych 497 1 086 589 118,5 Problemy, z jakimi zgłaszali się najczęściej długotrwale bezrobotni korzystający z usług doradców dotyczyły zatrudnienia (2.345 osób) i doskonalenia zawodowego (2.069 osób). W rezultacie udzielonych porad 517 osób długotrwale bezrobotnych podjęło pracę, szkolenia - 1.510, a 556 osób zdecydowało się na uczestnictwo w zajęciach klubów pracy. W ciągu całego roku 2003 w województwie kujawsko-pomorskim zorganizowano 111 klubów pracy, które swymi działaniami objęły 1.931 osób (w 2002 roku - 96 klubów pracy, wszystkie zorganizowane przez powiatowe urzędy pracy, objęło swym działaniem 1.376 osób), w tym 1.904 osoby bezrobotne. Prawie wszystkie kluby pracy zostały zorganizowane przez pup - 109 klubów, 2 pozostałe zorganizowały instytucje i organizacje współpracujące z urzędami pracy. Uczestnikami (uczestnicy - ci, którzy uczestniczyli, w co najmniej połowie zajęć) klubów pracy usytuowanych w strukturze PUP byli przede wszystkim bezrobotni - 1.844 osoby (rozpoczęło zajęcia 1.872 bezrobotnych), z czego 34,2% (630 uczestników) stanowili długotrwale bezrobotni. Długotrwale bezrobotni uczestnicy klubów pracy to osoby młode - 63,0% z nich nie ukończyło 35 roku życia, z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym (32,0%) oraz zasadniczym zawodowym (28,4%), które przed rejestracją w pup nie pracowały wcale - 17
22,9%, albo nie dłużej niż 5 lat - 33,0%. W rezultacie przeprowadzonych zajęć 66 osób podjęło pracę, a 46 osób po zakończeniu zajęć w klubie rozpoczęło szkolenia. 9.3 Aktywizacja długotrwale bezrobotnych w ramach programów specjalnych W 2003 roku programami specjalnymi objęto w województwie kujawsko-pomorskim 199 osób (w 2002 r. - 55 osób), z czego 83,4% rozpoczynających udział w programie to osoby bezrobotne pozostające bez pracy ponad 12 miesięcy (166 osób). Wśród długotrwale bezrobotnych beneficjentów programów 55,4% stanowiły kobiety. W ciągu całego roku udział w programach specjalnych zakończyło 128 osób długotrwale bezrobotnych (w tym 33 kobiety). Według stanu na koniec roku 2003 uczestnictwo w programach specjalnych kontynuowało 123 bezrobotnych, w tym 106 kobiet. 10. PODSUMOWANIE 1. W badanym okresie nastąpił wzrost ogólnej liczby bezrobotnych o 473 osoby (0,2%) w stosunku do stanu z końca 2002 roku. Wśród ogółu zarejestrowanych bezrobotnych 111.576 osób to osoby pozostające bez pracy ponad 12 miesięcy. Populacja ta stanowiła w końcu grudnia 52,6% ogółu bezrobotnych województwa kujawskopomorskiego. W porównaniu do końca roku 2002 grupa ta powiększyła się o 1.870 osób, a udział w liczbie ogólnej wzrósł o 0,8 punktu procentowego. 2. Największy udział bezrobotnych pozostających bez pracy ponad 12 miesięcy w liczbie ogólnej bezrobotnych odnotowano w powiatach radziejowskim (59,3%) i świeckim (58,7%), najmniejszy w: Bydgoszczy (46,1%), Toruniu (46,5%) i Włocławku (48,6%) oraz w powiecie chełmińskim (46,8%). 3. Utrwala się struktura długotrwale bezrobotnych ze względu na cechy społecznodemograficzne: wśród bezrobotnych pozostających bez pracy najwięcej jest osób młodych (blisko połowa z nich nie ukończyła 35 roku życia), z wykształceniem zasadniczym zawodowym i niższym (prawie 80%), w końcu grudnia 2003 r. kobiety stanowiły 61,5% ogółu długotrwale bezrobotnych mieszkańców województwa. 4. W 2003 roku długotrwale bezrobotni stanowili 34,3% (2.268 osób) ogółu bezrobotnych zatrudnionych w ramach prac interwencyjnych (w porównaniu do końca 2002 roku zatrudniono o 1.175 długotrwale bezrobotnych osób więcej), długotrwale bezrobotni stanowili 49,5% zatrudnionych w ramach robót publicznych (5.525 osób) - było to o 3.760 bezrobotnych pozostających bez pracy ponad 12 miesięcy osób więcej niż w roku poprzednim. SUMMARY 1. In describing period the total number of unemployed increased by 473 persons (0,2%) compared to the end of 2002. Among totality registered unemployed - 111.576 persons were the long-term unemployed. This population accounted 52,6% of the total number of unemployed at the end of 2002. Compared to the end of 2002 this population increased by 1.870 persons and participation in the total number of unemployed increased by 0,8%. 2. The largest participation the long-term unemployed in the total number of unemployed appeared in poviats: radziejowski (59,3%) and świecki (58,7%), the smallest participation appeared in: Bydgoszcz Town (46,1%), Toruń Town (46,5%), Włocławek Town (48,6%) and in chełmiński poviat (46,8%) 18
3. Consolidate itself the structure of long-term unemployed in view of social characteristic: unemployed persons at the age 18-34 years accounted almost 50% of the total number of long-term unemployed, almost 80% of this population has only basic vocational education and lower, at the end of 2003 most of long-term unemployed accounted women - 61,5% of total number of long-term unemployed. 4. In 2003 year the long-term unemployed accounted 34,3% (2.268 persons) of the total number of unemployed employed within interventional work and 49,5% (5.525 persons) within public works - compared to the end of 2002 this population increased by 1.870 persons. 19