Autostrada Wielkopolska S.A ul. Dziadoszańska 10 61-248 Poznań Mapa akustyczna autostrady A2 na terenie województwa wielkopolskiego na odcinku Zakres danych ujętych na mapach akustycznych oraz ich układ i sposób prezentacji, zgodnie z załącznikiem nr 2 do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 1 października 2007 r. (Dz. U. Nr 187, poz. 1340) Przeźmierowo, wrzesień 2017 r.
NAZWA I ADRES ZAMAWIAJĄCEGO Autostrada Wielkopolska S.A. ul. Dziadoszańska 10 61-248 Poznań PODMIOT REALIZUJĄCY ZADANIE AkustiX Sp. z o.o. ul. Wiosny Ludów 54 62-081 Przeźmierowo ZESPÓŁ AUTORSKI Kierownik zespołu: dr Piotr Kokowski Wykonawcy: dr Michał Gałuszka lic. Jacek Gruszka dr Tomasz Kaczmarek inż. Paweł Kaszewski dr Piotr Kokowski mgr Michał Kowalczuk mgr Katarzyna Kowalska mgr Danuta Nabiałek mgr inż. Kajetan Pachucy dr Piotr Pękala mgr Anna Przewoźnik mgr Bartłomiej Dzierża mgr Maciej Żółtowski
SPIS TREŚCI I - Cześć Opisowa 1. Podstawa opracowania... 6 2. Podstawa prawna... 6 3. Materiały wyjściowe... 7 4. Podstawowe pojęcia i oznaczenia... 8 5. Rodzaje wykonanych map... 11 6. Charakterystyka systemów danych przestrzennych... 13 7. Wykorzystane bazy danych wejściowych... 14 8. Zakres opracowania... 16 9. Charakterystyka obszaru objętego mapą akustyczną... 17 9.1. Obszar powiatu konińskiego... 21 10. Identyfikacja i charakterystyka źródła hałasu... 23 11. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku... 27 12. Uwarunkowania akustyczne wynikające ze sposobów zagospodarowania terenów... 28 13. Informacje i analizy uprzednio wykonanych map akustycznych... 29 14. Informacja o realizacji Programu Ochrony przed Hałasem... 34 15. Wykaz zrealizowanych i planowanych działań przeciwhałasowych wraz z oceną ich skuteczności... 37 15.1. Działania zrealizowane... 37 15.2. Działania planowane lub w trakcie realizacji... 37 15.3. Ocena skuteczności zrealizowanych i planowanych działań przeciwhałasowych... 40 16. Skargi mieszkańców na uciążliwości akustyczne... 51 17. Podstawowe metodyki oraz zastosowane oprogramowanie... 56 18. Wykorzystanie wyników badań... 57 18.1. Wpływ warunków meteorologicznych na propagację dźwięku... 57 18.2. Pomiary akustyczne wykorzystane w mapie akustycznej... 61 18.3. Kalibracja i walidacja modelu obliczania hałasu... 66 19. Wyniki analiz... 70 19.1. Rozkład hałasu na elewacjach budynków na różnych wysokościach... 71 19.2. Rozkładu hałasu za ekranem akustycznym... 74 20. Liczba osób, budynków i terenów zagrożonych hałasem... 76 20.1. Powiat koniński... 77 21. Analiza trendów zmian stanu akustycznego środowiska... 79 22. Wnioski dotyczące działań w zakresie ochrony przed hałasem... 84 23. Podsumowanie... 86 24. Bibliografia... 87 25. Zestawienie tabel... 88 26. Zestawienie rysunków... 91 str. 3/91
II - Cześć Graficzna - Mapy w skali 1:10 000 1. Mapa emisyjna dla LDWN 2. Mapa emisyjna dla LN 3. Mapa imisyjna dla LDWN 4. Mapa imisyjna dla LN 5. Mapa wrażliwości hałasowej obszarów dla LDWN 6. Mapa wrażliwości hałasowej obszarów dla LN 7. Mapa terenów zagrożonych hałasem dla LDWN 8. Mapa terenów zagrożonych hałasem dla LN 9. Mapa rozmieszczenia ludności eksponowanej na hałas dla LDWN 10. Mapa rozmieszczenia ludności eksponowanej na hałas dla LN 11. Mapa proponowanych kierunków zmian zagospodarowania przestrzennego 12. Mapa rozkładu przestrzennego wartości wskaźnika M dla LDWN 13. Mapa rozkładu przestrzennego wartości wskaźnika M dla LN III Zawartość płyty DVD 1. BAZA_DANYCH baza danych w formacie SHAPE 2. TEKST część opisowa mapy akustycznej 3. MAPY część graficzna mapy akustycznej 4. MPZP miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego oraz faktyczne wykorzystanie terenów str. 4/91
I. CZĘŚĆ OPISOWA str. 5/91
1. Podstawa opracowania Podstawą sporządzenia mapy akustycznej jest umowa z dnia 20 marca 2017 roku, zawarta pomiędzy Autostradą Wielkopolską S.A. i AkustiX Sp. z o.o. Informacje adresowe i dane kontaktowe podmiotu odpowiedzialnego za realizację mapy akustycznej oraz wykonawcy mapy przedstawiono poniżej w Tab. 1. Tab. 1. Dane identyfikacyjne podmiotów odpowiedzialnych za realizację mapy akustycznej Lp. Typ jednostki Nazwa jednostki Dane adresowe i kontaktowe 1. Podmiot odpowiedzialny za realizację mapy akustycznej Autostrada Wielkopolska S.A. ul. Dziadoszańska 10 61-248 Poznań https://www.autostrada-a2.pl/ e-mail: infolinia@awsa.pl tel. (+48) 61 655-30-50 fax (+48) 61 655-30-60 2. Podmiot wykonujący mapę akustyczną AkustiX Sp. z o.o. ul. Wiosny Ludów 54 62-081 Przeźmierowo http://www.akustix.pl e-mail: poczta@akustix.pl tel. (+48) 61 625-68-00 fax. (+48) 61 624-37-52 2. Podstawa prawna Mapa akustyczna została przygotowana w oparciu o następujące akty prawne: Dyrektywa 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady Europy z dnia 25 czerwca 2002 r. odnosząca się do oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku, zwana dalej Dyrektywą ; Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jedn.: Dz. U. 2017 poz. 519 ze zm.), zwana dalej POŚ ; Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 października 2007 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych ujętych na mapach akustycznych oraz ich układu i sposobu prezentacji (Dz.U. 2007 r. nr 187 poz. 1340 ze zm.); Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (tekst jedn. Dz. U. z 2016 r. poz. 353 ze zm.); Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (tekst jednolity: Dz. U. 2014 r., poz. 112); Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 10 listopada 2010 r. w sprawie sposobu ustalania wartości wskaźnika hałasu LDWN, (Dz. U. Nr 215, poz. 1414); str. 6/91
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 czerwca 2011 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów w środowisku substancji lub energii przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem, portem (Dz. U. Nr 140, poz. 824 ze zm.); Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 października 2002 roku w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinien odpowiadać program ochrony środowiska przed hałasem (Dz. U. Nr 179, poz. 1498). 3. Materiały wyjściowe W ramach prac nad mapą akustyczną, oprócz aktów prawnych wymienionych w rozdz. 2, wykorzystano również następujące dane przekazane przez Zamawiającego oraz pozyskane z innych źródeł: Wyniki Generalnego Pomiaru Ruchu 2015 na drogach krajowych (GPR 2015) Synteza wyników GPR 2015 na zamiejskiej sieci dróg krajowych, Transprojekt Warszawa, Warszawa, marzec 2016 r. Synteza rozkładów ruchu do analiz środowiskowych na podstawie GPR 2015, Transprojekt Warszawa, Warszawa, czerwiec 2016r. Wyniki pomiarów hałasu na autostradzie A2 wykonane na potrzeby kalibracji modelu obliczeniowego w ramach niniejszego zadania (w załączeniu opracowania). Sprawozdania z badań hałasu komunikacyjnego dla autostrady A2, wykonane przez Laboratorium Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Poznaniu w latach 2012-2016 r. Powierzchnia geodezyjna kraju według kierunków wykorzystania, dane Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii, pobrane z Banku Danych Lokalnych GUS (w załączeniu opracowania). Dane GUS: Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2017 r. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2017 r. (w załączeniu opracowania). Dane GUS: Województwo Wielkopolskie 2016: Podregiony, Powiaty, Gminy, Poznań 2016 r. Materiały kartograficzne (mapy topograficzne skala 1:10 000 oraz ortofotomapy). Numeryczny model terenu (NMT). Na potrzeby niniejszej mapy akustycznej została zakupiona w Centralnym Ośrodku Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej Baza Danych Obiektów Topograficznych (BDOT) w postaci wektorowej w formacie ESRI shapefile, zapisana we współrzędnych PUWG 1992, obejmująca odcinek autostrady A2 wchodzący w zakres omawianego zadania. str. 7/91
Ponadto, na potrzeby zadania wykonano inwentaryzację następujących elementów: dopuszczalne prędkości ruchu na kolejnych odcinkach autostrady, w tym na łącznicach węzłów, ekrany akustyczne (typ, rodzaj i wysokość), rodzaj pokrycia terenu wokół autostrady, rodzaj zabudowy i faktyczne zagospodarowania terenu w otoczeniu przedmiotowego odcinka autostrady. 4. Podstawowe pojęcia i oznaczenia W niniejszym opracowaniu stosowano wielkości z zakresu akustyki oraz pojęcia i oznaczenia zaczerpnięte z ustawy POŚ, Dyrektywy i innych obowiązujących dokumentów. Poniżej zebrano podstawowe pojęcia: Autostrada (A) droga dwujezdniowa, oznaczona specjalnymi znakami drogowymi, na której nie dopuszcza się ruchu poprzecznego, przeznaczona tylko dla ruchu pojazdów samochodowych, które na równej poziomej jezdni mogą rozwijać prędkość co najmniej 40 km/h, w tym również w razie ciągnięcia przyczepy. BDOT Baza Danych Obiektów Topograficznych. CODGiK Centralny Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej z siedzibą w Warszawie. Decybel logarytmiczna miara stosunku wielkości fizycznej (zwykle ciśnienia akustycznego, natężenia lub mocy akustycznej) w odniesieniu do wartości odniesienia. Decybel jest równy 0.1 bela. GIS system informacyjny, służący do gromadzenia, przechowywania, przetwarzania oraz wizualizacji danych odniesionych przestrzennie do powierzchni ziemi. Dane GIS przechowywane są w bazie danych w postaci zbioru warstw tematycznych wzajemnie powiązanych relacjami przestrzennymi. GPR - Generalny Pomiar Ruchu na drogach krajowych. Hałas w środowisku - (na podstawie art. 3 Dyrektywy) niepożądane lub szkodliwe dźwięki powodowane przez działalność człowieka na wolnym powietrzu, w tym hałas emitowany przez środki transportu, ruch drogowy, ruch kolejowy, ruch samolotowy oraz hałas pochodzący z obszarów działalności przemysłowej. W przypadku POŚ wprowadzana jest w art. 3 definicja ogólna hałasu, czyli dźwięki o częstotliwościach od 16 Hz do 16 khz. LAeq - równoważny poziom hałasu dźwięku A. LAeqD - (zgodnie z art. 112 a, pkt 2, lit. a) POŚ) równoważny poziom dźwięku A dla pory dnia (przedział czasu od godz. 6 00 do godz. 22 00 ). LAeqN - (zgodnie z art. 112 a, pkt 2, lit. b) POŚ) równoważny poziom dźwięku A dla pory nocy (przedział czasu od godz. 22 00 do godz. 6 00 ). LDWN (LDEN) - długookresowy średni poziom dźwięku A (wskaźnik hałasu dla pory dziennej, wieczornej i nocnej) wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu str. 8/91
wszystkich dób w roku, z uwzględnieniem pory dnia (rozumianej jako przedział czasu od godz. 6 00 do godz. 18 00 ), pory wieczoru (rozumianej jako przedział czasu od godz. 18 00 do godz. 22 00 ) oraz pory nocy (rozumianej jako przedział czasu od godz. 22 00 do godz. 6 00 ). LN (Lnight) - długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich pór nocy w roku, rozumianych jako przedział czasu od godz. 22.00 do godz. 6.00 (wskaźnik hałasu dla pory nocnej). Mapa hałasu (na podst. art. 3 Dyrektywy) oznacza przedstawianie na mapie rozkładu wskaźnika hałasu, dla danych dotyczących aktualnej lub przewidywanej sytuacji w zakresie hałasu, ze wskazaniem przypadków naruszenia obowiązujących wartości granicznych dla zabudowy lub terenu, liczby dotkniętych osób na określonym obszarze lub liczby lokali mieszkalnych poddanych działaniu hałasu o pewnej wartości wskaźnika na analizowanym obszarze. MPZP Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego. Natężenie ruchu liczba przejazdów przejeżdżających przez dany przekrój pomiarowy w jednostce czasu. NMT Numeryczny Model Terenu. Ocena (na podstawie art. 3 Dyrektywy) dowolna metoda stosowana do obliczania, przewidywania, szacowania albo pomiaru wartości wskaźnika hałasu lub związanych z nim szkodliwych skutków. Planowanie akustyczne (na podstawie art. 3 Dyrektywy) oznacza działania wpływające na przyszły hałas poprzez wykorzystanie środków, takich jak planowanie zagospodarowania przestrzennego, planowanie transportu i sieci drogowej, inżynieria systemów transportowych, zmniejszenie hałasu przez stosowanie środków z zakresu izolacji dźwiękowej i przez kontrolę źródeł pod kątem hałasu oraz monitoring. Plany działań (na podstawie art. 3 Dyrektywy) oznaczają plany sporządzane dla potrzeb zarządzania emisją i skutkami hałasu oraz, w razie potrzeby, zarządzania działaniami zmniejszającymi poziom hałasu. W ustawie POŚ pod tym pojęciem funkcjonuje POŚpH. POŚ ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jedn.: Dz. U. 2017 poz. 519 ze zm.). POŚpH Program Ochrony Środowiska przed Hałasem. Równoważny poziom hałasu (zgodnie z art. 3, pkt 32 b) POŚ) wartość poziomu ciśnienia akustycznego ciągłego ustalonego dźwięku, skorygowana według charakterystyki częstotliwościowej A, która w określonym przedziale czasu odniesienia jest równa średniemu kwadratowi ciśnienia akustycznego analizowanego dźwięku o zmiennym poziomie w czasie; równoważny poziom hałasu wyraża się wzorem zgodnie z Polską Normą. Strategiczna mapa hałasu (na podstawie art. 3 Dyrektywy) mapa opracowana do celów całościowej oceny narażenia na hałas zabudowy lub obszaru z różnych źródeł na danym obszarze, albo do celów prezentacji ogólnych prognoz dla danego obszaru. Średni dobowy ruch w roku (SDR) - liczba pojazdów przejeżdżających przez dany przekrój drogi w ciągu 24 kolejnych godzin, średnio w ciągu jednego roku. str. 9/91
Wartość dopuszczalna (graniczna) (na podst. art. 3 Dyrektywy) wartość LDWN lub LN, po przekroczeniu której właściwe władze są obowiązane rozważyć wprowadzenie środków łagodzących. Dopuszcza się różnicowanie wartości granicznych według różnych rodzajów hałasu (od ruchu kołowego, szynowego, lotniczego, z działalności przemysłowej, etc.), różnego rodzaju terenu i różnej wrażliwości mieszkańców na hałas. Dopuszcza się także ich różnicowanie w zależności od istniejącej sytuacji i dla nowych sytuacji (w przypadku, gdy nastąpiła zmiana sytuacji w zakresie źródła hałasu lub wykorzystania terenu). WIOŚ Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu. Wskaźnik hałasu (na podstawie art. 3 Dyrektywy) wartość stosowana do określenia poziomu hałasu w środowisku. Wskaźnik M wskaźnik miary zagrożenia hałasem w środowisku, pozwalający na ustalenie kolejności realizacji zadań w POŚpH. Sposób wyznaczania wartości wskaźnika M, określony w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 października 2002 roku w sprawie szczegółowych wymagań jakim powinien odpowiadać program ochrony środowiska przed hałasem (Dz. U. Nr 179, poz. 1498), jest następujący: M 0,1 m 10 0,1ΔL 1, (1) gdzie L oznacza wielkość przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu (w db), natomiast m oznacza liczbę mieszkańców na terenie o poziomie hałasu przekraczającym wartość dopuszczalną o L decybeli. Wskaźniki oceny hałasu Dźwięk jest wrażeniem wywołanym przez szybkie zmiany ciśnienia powietrza względem ciśnienia atmosferycznego. Różnica pomiędzy chwilowym ciśnieniem powietrza a ciśnieniem atmosferycznym nazywa się ciśnieniem akustycznym. Zakres zmian ciśnienia akustycznego, który wywołuje wrażenie dźwiękowe wynosi od 2 10-5 Pa próg słyszalności, aż do 100 Pa próg bólu (liniowa skala zmian ciśnienia akustycznego). Posługiwanie się skalą o tak dużej rozpiętości (10 6 ) jest w praktyce bardzo kłopotliwe. Fakt ten był jednym z powodów wprowadzenia skali logarytmicznej. Drugim, ważniejszym powodem wprowadzenia skali logarytmicznej, było prawo Webera-Fechnera zgodnie z którym wrażenie wywołane bodźcem (np. dźwiękiem) jest proporcjonalne do natężenia tego bodźca odniesionego do bodźca progowego. Prawo to pozwala zapisać poziom ciśnienia akustycznego w postaci: 2 p L p 10log 10 [db], 2 (2) po gdzie p 2 jest średnim kwadratem ciśnienia akustycznego, natomiast po jest ciśnieniem odniesienia, które wynosi po = 2 10-5 Pa. Wielkość Lp wyrażana jest w decybelach. Z powyższej definicji wynika, że stukrotny wzrost ciśnienia akustycznego powoduje str. 10/91
wzrost poziomu ciśnienia akustycznego o 40 db. Z kolei poziom dźwięku A, LpA, jest miarą logarytmiczną stosunku kwadratu ciśnienia akustycznego danego sygnału do kwadratu ciśnienia odniesienia (20 Pa), skorygowany krzywą korekcyjną A: 2 p A L 10log 10 [db] pa 2 (3) po Innym wskaźnikiem oceny hałasu jest równoważny poziom dźwięku A, wyrażony logarytmem z uśrednionego w długim przedziale czasu (np. 8 godzin nocy) kwadratu ciśnienia akustycznego: L Aeq, T 1 T T 1 T 0.1 LpA t dt A 10 log 10 10log dt [db] (4) 10 0 Zgodnie z art. 112a ustawy POŚ do sporządzania m.in. map akustycznych wykorzystuje się długookresowe wskaźniki oceny hałasu: LDWN długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich dób w roku, z uwzględnieniem pory dnia (rozumianej jako przedział czasu od godz. 6 00 do godz. 18 00 ), pory wieczoru (rozumianej jako przedział czasu od godz. 18 00 do godz. 22 00 ) oraz pory nocy (rozumianej jako przedział czasu od godz. 22 00 do godz. 6 00 ), LN długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich pór nocy w roku (rozumianych jako przedział czasu od godz. 22 00 do godz. 6 00 ). Wskaźnik LDWN definiuje się za pomocą następującej zależności (rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 10 listopada 2010 r. w sprawie sposobu ustalania wartości wskaźnika hałasu LDWN (Dz. U. Nr 215, poz. 1414)): L DWN 12 10log 10 24 0.1 L gdzie poziomy LD, LW, LN oznaczają: D 4 24 10 0.1 10 T 0 p 2 p 8 10 24 t 2 o L 5 0.1 L 10 W N [ db], LD długookresowy średni poziom dźwięku A, wyznaczony w ciągu wszystkich pór dnia w roku (rozumianych jako przedział czasu od godz. 6 00 do 18 00 ), LW długookresowy średni poziome dźwięku A, wyznaczony w ciągu wszystkich pór wieczoru w roku (rozumianych jako przedział czasu od godz. 18 00 do 22 00 ), LN długookresowy średni poziome dźwięku A, wyznaczony w ciągu wszystkich pór nocy w roku (rozumianych jako przedział czasu od godz. 22 00 do 6 00 ). (5) 5. Rodzaje wykonanych map Zgodnie z wymaganiami rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 1 str. 11/91
października 2007 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych ujętych na mapach akustycznych oraz ich układu i sposobu prezentacji (Dz.U. 2007 r. nr 187 poz. 1340 ze zm.), w części graficznej dokumentacji przedstawiono następujące mapy: 1. Mapa emisyjna dla LDWN i LN Mapa prezentująca poziom emitowanego dźwięku wyrażony w postaci wskaźników LDWN i LN, obliczonych w odległości 10 m od źródła dźwięku. Mapa emisyjna przedstawia rozmieszczenie izolinii równego poziomu emisji dźwięku w sytuacji jego niezakłóconego rozprzestrzeniania się, tzn. bez uwzględnienia uwarunkowań terenowych, na tle ortofotomapy w skali 1:10 000. 2. Mapa imisyjna dla LDWN i LN Mapa obrazująca stan akustyczny środowiska wyrażony wskaźnikiem LDWN i LN w postaci barwnych stref, ilustrujących przedziały zakresu imisji. Mapa uwzględnia w pełnym stopniu zróżnicowanie ukształtowania terenu, stan i sposób jego zagospodarowania oraz średnie, lokalne warunki meteorologiczne mające wpływ na rozprzestrzenianie się hałasu. Mapa prezentuje również obiekty szczególnej ochrony akustycznej. Skala 1:10 000. 3. Mapa wrażliwości hałasowej obszarów dla LDWN i LN Mapa przedstawiająca rozkład dopuszczalnych poziomów dźwięku dla wskaźników LDWN i LN na rozpatrywanym obszarze w zależności od zagospodarowania terenu. Skala 1:10 000. 4. Mapa terenów zagrożonych hałasem dla LDWN i LN Mapa prezentująca stopień przekroczenia dopuszczalnych poziomów dźwięku dla wskaźników LDWN i LN, wyrażona w postaci obszarów odpowiadających zróżnicowanym przedziałom przekroczeń. Skala 1:10 000. 5. Mapa rozmieszczenia ludności eksponowanej na hałas dla LDWN i LN Mapa prezentująca liczbę osób narażonych na oddziaływanie akustyczne analizowanego źródła dźwięku, stanowiąca wynik nałożenia informacji z mapy imisyjnej oraz rozkładu liczby osób mieszkających na obszarach w odpowiednich przedziałach poziomów dźwięku dla wskaźników LDWN i LN. Skala 1:10 000. 6. Mapa proponowanych kierunków zmian zagospodarowania przestrzennego Mapa prezentująca rozmieszczenie obszarów i obiektów objętych ochroną akustyczną oraz przestrzenny zasięg stref proponowanego ograniczenia możliwości rozwoju zabudowy mieszkaniowej, wynikający z występowania wysokich poziomów imisji dźwięku w otoczeniu drogi. Skala 1:10 000. 7. Mapa rozkładu przestrzennego wartości wskaźnika M dla LDWN i LN Mapa prezentująca rozkład przestrzenny wartości wskaźnika M, określonego w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 października 2002 roku w sprawie szczegółowych wymagań jakim powinien odpowiadać program ochrony środowiska przed hałasem (Dz. U. Nr 179, poz. 1498). Obszary wyznaczone izoliniami poziomów hałasu na mapach tematycznie str. 12/91
różnych (np. mapa imisyjna i mapa przekroczeń wartości dopuszczalnych) nie muszą się pokrywać. Rozbieżność ta wynika z konieczności zachowania zgodności prezentowanych wyników obliczeń z wymaganiami formalnymi. Przedziały imisji hałasu i przedziały przekroczeń wartości dopuszczalnych przedstawiane są - zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 1 października 2007 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych ujętych na mapach akustycznych oraz ich układu i sposobu prezentacji (Dz. U. 2007, nr 187, poz. 1340) - co 5 decybeli, w przedziałach wyznaczonych przez wielokrotność liczby 5 (50, 55, 60 db, itd.). Z kolei dopuszczalne poziomy hałasu, zgodnie rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (tekst jednolity Dz.U. 2014, poz. 112), nie pokrywają się z wielokrotnością liczby 5. 6. Charakterystyka systemów danych przestrzennych Za podstawę zapisu i analizy danych przestrzennych przyjęto do realizacji map standardy i narzędzia Systemu Informacji Geograficznej (GIS) służące wprowadzaniu, gromadzeniu, przetwarzaniu oraz wizualizacji danych przestrzennych, zreferowanych geograficznie. W GIS wykorzystywane są dwa podstawowe rodzaje danych przestrzennych: dane geometryczne określane współrzędnymi geograficznymi, zawierające obiekty o charakterze punktowym, liniowym i powierzchniowym oraz informację o topologii obiektów, atrybuty obiektów opisujące różne cechy ilościowe i jakościowe obiektów (np. liczbę mieszkań w budynku, liczbę mieszkańców, powierzchnię obiektów, ilość kondygnacji itp.). Dzięki możliwości kierowania zapytań do bazy danych GIS, możliwe jest uzyskiwanie dodatkowych informacji, obrazów i danych o charakterze przestrzennym i atrybutowym. Do pracy na danych GIS wykorzystano oprogramowanie komercyjne ArcGIS firmy ESRI Inc., tj. ArcGIS for Desktop Basic (pakiet programów pozwalających na wizualizację i zarządzanie danymi, tworzenie map oraz wykonywanie zaawansowanych analiz przestrzennych). Podstawowym formatem wymiany danych w środowisku ArcGIS jest format SHAPEFILE (*.shp). Wykorzystywanym w niniejszym zadaniu układem odniesienia jest układ współrzędnych płaskich prostokątnych PUWG 1992. Oprogramowanie to pracuje w dowolnej skali, a dokładność uzależniona jest od jakości, dokładności i rodzaju danych wejściowych oraz od sposobu prowadzenia analizy. str. 13/91
7. Wykorzystane bazy danych wejściowych W celu wykonania mapy akustycznej wykorzystano następujące bazy danych wejściowych: zakupione przez Wykonawcę ortofotomapy, Numeryczny Model Terenu (NMT), mapy topograficzne w skali 1:10 000 oraz Baza Danych Obiektów Topograficznych (BDOT) - baza danych Centralnego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej (CODGiK). Adres instytucji: ul. J. Olbrachta 94B, 01-102 Warszawa, www.codkik.gov.pl dane statystyczne dotyczące liczby ludności w poszczególnych gminach oraz powierzchni gmin, itp. bezpłatne bazy danych Głównego Urzędu Statystycznego. Adres instytucji: Al. Niepodległości 208, 00-925 Warszawa, www.stat.gov.pl materiały planistyczne w postaci Miejscowych Planów Zagospodarowania Przestrzennego, pozyskane w formie pisemnej i elektronicznej. Dane pochodzą z miejskich i gminnych wydziałów geodezyjnych, prowadzonych przez poszczególne gminy. Dane bezpłatne. przekazane nieodpłatnie przez Generalną Dyrekcją Dróg Krajowych i Autostrad dane z Generalnego Pomiaru Ruchu 2015 (GPR 2015). Adres instytucji: ul. Żelazna 59, 00-848 Warszawa, www.gddkia.gov.pl. W poniższych tabelach przedstawiono wykorzystane w celu wykonania map akustycznych bazy danych wejściowych, wraz z podaniem: lokalizacji baz, właściciela lub dysponenta, oprogramowaniem bazy, formatu plików, zakresem danych, warunków dostępu, adresu dysponenta oraz kosztów ich pozyskania. Tab. 2. Informacje o pozyskanych ortofotomapach, mapach topograficznych i Numerycznym Modelu Terenu Nazwa bazy Lokalizacja Właściciel lub dysponent Oprogramowanie baz Formaty plików Zakres danych w bazach wykorzystywanych do opracowania mapy akustycznej Warunki dostępu do baz Adres internetowy Ograniczenia i koszty Ortofotomapy, Numeryczny Model Terenu, mapy topograficzne w skali 1:10 000 Centralny Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej Centralny Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej ArcGIS Ortofotomapy - *.tif NMT *.ascii mapy topograficzne - *.tif Ortofotomapy zakres 2x1500 m od osi dróg NMT zakres 2x1500 m od osi dróg Mapy topograficzne zakres 2x1000 m od osi dróg Na zasadach ustalonych przez Właściciela ul. Jana Olbrachta 94B, 01-102 Warszawa, www.codkik.gov.pl Baza płatna zakupiona do realizacji projektu str. 14/91
Tab. 3. Informacje o pozyskanej Bazie Danych Obiektów Topograficznych Nazwa bazy Lokalizacja Właściciel lub dysponent Oprogramowanie baz Formaty plików Zakres danych w bazach wykorzystywanych do opracowania mapy akustycznej Warunki dostępu do baz Adres internetowy Ograniczenia i koszty Tab. 4. Informacje o pozyskanej bazie danych statystycznych Nazwa bazy Lokalizacja Właściciel lub dysponent Oprogramowanie baz Formaty plików Zakres danych w bazach wykorzystywanych do opracowania mapy akustycznej Warunki dostępu do baz Adres internetowy Ograniczenia i koszty Baza Danych Obiektów Topograficznych skali 1:10 000 Centralny Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej Centralny Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej ArcGIS shapefile (*.shp) Warstwy z użytkowaniem terenu oraz warstwa budynków zakres 2x1500 m od osi dróg Na zasadach ustalonych przez Właściciela ul. Jana Olbrachta 94B, 01-102 Warszawa, www.codkik.gov.pl Baza płatna zakupiona do realizacji projektu Dane statystyczne Główny Urząd Statystyczny Główny Urząd Statystyczny Adobe Reader *.pdf Dane statystyczne dotyczące liczby ludności w poszczególnych gminach oraz powierzchni gmin Na zasadach ustalonych przez Właściciela Niepodległości 208, 00-925 Warszawa, www.stat.gov.pl Baza bezpłatna dostępna na stronie Właściciela Tab. 5. Informacje o pozyskanych Miejscowych Planach Zagospodarowania Przestrzennego Nazwa bazy Materiały planistyczne (Miejscowe Plany Zagospodarowania Przestrzennego) Lokalizacja Miejskie i gminne wydziały geodezyjne Właściciel lub dysponent Miejskie i gminne wydziały geodezyjne Oprogramowanie baz - Formaty plików *.pdf oraz dokumenty w formie pisemnej Zakres danych w bazach wykorzystywanych do Miejscowe Plany Zagospodarowania Przestrzennego opracowania mapy akustycznej Warunki dostępu do baz Na zasadach ustalonych przez Właściciela Adres internetowy Adresy poszczególnych urzędów Ograniczenia i koszty Baza bezpłatna, dostęp do bazy uzależniony od Właściciela Tab. 6. Informacje o pozyskanej bazie danych zawierającej Wyniki Generalnego Pomiaru Ruchu Nazwa bazy Generalny Pomiar Ruchu 2015 (GPR), Lokalizacja Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad Właściciel lub dysponent Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad Oprogramowanie baz Microsoft Office, Adobe Reader Formaty plików *.xls, *. doc, *.pdf str. 15/91
Zakres danych w bazach wykorzystywanych do opracowania mapy akustycznej Warunki dostępu do baz Adres internetowy Ograniczenia i koszty Zawartość baz danych została częściowo wykorzystana przy opracowaniu mapy akustycznej Na zasadach ustalonych przez Właściciela ul. Żelazna 59, 00-848 Warszawa, www.gddkia.gov.pl Dane bezpłatne - udostępnione do realizacji projektu 8. Zakres opracowania Opracowanie obejmuje odcinek autostrady A2 na terenie województwa wielkopolskiego o łącznej długości 149,660 km. Droga na tym odcinku przebiega przez teren 8 powiatów: powiat nowotomyski, powiat szamotulski, powiat poznański, Poznań miasto na prawach powiatu, powiat średzki, powiat wrzesiński, powiat słupecki, powiat koniński. Zestawienie powiatów objętych zakresem niniejszego opracowania, wraz z ich krótką charakterystyką, przedstawiono w rozdziale 9. Dane statystyczne i demograficzne dotyczące powiatów, na terenie których znajdują się odcinki autostrady, pozyskano z zasobów Głównego Urzędu Statystycznego. Na poniższym rysunku przedstawiono lokalizację analizowanych odcinków autostrady płatnej A2 (kolor czerwony). str. 16/91
Rys. 1. Lokalizacja autostrady płatnej A2 odc. węzeł Nowy Tomyśl węzeł Modła na terenie województwa wielkopolskiego objętej mapą akustyczną (kolor czerwony) 9. Charakterystyka obszaru objętego mapą akustyczną Analizą objęto pas terenu o szerokości 2 x 1000 m, położony po obu stronach analizowanego odcinka autostrady A2, na odcinku Nowy Tomyśl - Konin. W tabeli poniżej przedstawiono charakterystykę analizowanych odcinków drogi, w tym kilometraż, długość oraz powierzchnię obszarów objętych analizą. Tab. 7. Zestawienie odcinków A2 wraz z kilometrażem, długością oraz powierzchnią obszaru objętego opracowaniem Lp. Powierzchnia Numer Km Km Długość Nazwa odcinka obszaru drogi początku końca odcinka [km] analizy [km 2 ] 1 A2 Węzeł Nowy Tomyśl Węzeł 107+900 140+194 32,294 64,588 Buk 2 A2 Węzeł Buk Węzeł Głuchowo 140+194 154+100 13,906 27,812 3 A2 Węzeł Głuchowo Węzeł Komorniki 154+100 159+363 5,263 10,526 4 A2 Węzeł Komorniki Węzeł Luboń 159+363 163+835 4,472 8,944 5 A2 Węzeł Luboń Węzeł Krzesiny 163+835 170+516 6,681 13,362 6 A2 Węzeł Krzesiny Węzeł Kleszczewo 170+516 180+000 9,484 18,968 7 A2 Węzeł Kleszczewo Węzeł Września 180+000 207+933 27,933 55,866 str. 17/91
Lp. Numer drogi 8 A2 9 A2 10 A2 Nazwa odcinka Węzeł Września Węzeł Słupca Węzeł Słupca Węzeł Sługocin Węzeł Sługocin Węzeł Modła Km początku Km końca Długość odcinka [km] Powierzchnia obszaru analizy [km 2 ] 207+933 229+200 21,267 42,534 229+200 243+671 14,471 28,942 243+671 257+219 13,889 27,778 Łącznie 149,660 299,320 Podstawowe informacje o inwestycji Odcinek A2 od Nowego Tomyśla do Konina oddawany był do eksploatacji sukcesywnie, w latach 2002 2004. Autostrada została oddana do użytku kompleksowo z pełnym wyposażeniem, m.in. Punktami Poboru Opłat, Systemem Alarmowym oraz Miejscami Obsługi Podróżnych. Odcinek zrealizowany został przez koncesjonariusza spółkę Autostrada Wielkopolska S.A. z siedzibą w Poznaniu. Istniejące zabezpieczenia akustyczne w otoczeniu inwestycji Na przedmiotowym odcinku autostrady A2 zrealizowane zostały elementy minimalizujące ponadnormatywne oddziaływanie akustyczne w postaci ekranów akustycznych, wałów ziemnych lub połączeń tych elementów. Zabezpieczenia akustyczne zlokalizowane wzdłuż analizowanego odcinka autostrady A2 przedstawia poniższa tabela. Tab. 8. Zestawienie barier akustycznych wzdłuż analizowanych odcinków autostrady A2 Długość Rodzaj bariery Wysokość Lp. Kilometraż drogi / opis bariery w osi przeciwhałasowej bariery [m] drogi [m] 1 ekran 0+000 0+381 380,0 4,0 Strona* drogi Z (w ciągu DK92) 2 ekran 0+812,98 155+187,7 1173,2 6,5-8,2 S 3 ekran 0+946,59 0+770,82 184,1 6,5-8,2 S 4 ekran 110+750 111+150 400,0 3,0 + ekran 1,0 powyżej S poziomu osi 5 ekran 121+680 121+820 126,0 2,5 PN 6 ekran 121+838 121+970 119,0 2,5 S 7 ekran 126+825 127+095 270,0 2,5 PN 8 ekran 130+500 131+120 620,0 3,0 PN 9 ekran 146+500 147+170 668,6 2,0 PN 10 ekran 146+690 147+010 320,0 2,0 S 11 ekran 147+550 148+000 450,0 2,0 PN 12 ekran 149+100 149+500 400,0 4,0 S 13 ekran 154+583 155+181 598,0 8,0 S 14 ekran 155+205 155+575 369,0 8,0 S str. 18/91
15 ekran 161+620 161+720 100,2 1,0-3,5 S 16 ekran 161+710 161+975 277,9 3,5 S 17 ekran 161+950 162+040 90,0 3,5 S 18 ekran 163+080 163+375 296,4 3,5 S 19 ekran 163+350 163+410 64,7 4,0 S 20 ekran Kontynuacja od pikiety +550 do pikiety +634 - ekran wzdłuż drogi wojewódzkiej nr 430 (ul. Armii Poznań w Luboniu) - 163+550 163+790 258,1 4,0 S (wzdłuż DW 430) 21 ekran 165+207 166+060 850,0 3,5 PN 22 ekran 167+842 168+658 803,2 2,5 PN 23 ekran 168+050 168+120 85,2 2,5 S 24 ekran 179+241 0+938 (wzdłuż łącznicy) 851,0 4,5 S 25 ekran 179+951 181+066 1115,0 4,5 S 26 ekran 185+785 186+035 250,0 3,5 PN 27 ekran Pikietaż DK nr 5: 194+520 194+320 200,0 3,5 S 28 ekran 198+550 199+050 500,0 5,0 PN 29 ekran 208+200 209+110 910,0 3,0-3,5 PN 30 ekran 208+700 209+138 440,0 3,0 S 31 ekran 209+138 209+305 167,0 3,0 S 32 ekran 209+150 209+485 335,0 3,0 (2,0 na wiadukcie) PN 33 ekran 209+305 209+360 55,0 2,0 S 34 ekran 209+360 209+850 490,0 4,0 S 35 ekran 210+210 210+712 502,0 3,5-4,0 S 36 ekran 210+450 210+699 249,0 3,5 PN 37 ekran 210+711 211+259 548,0 4,2 PN 38 ekran 210+728 212+087 1359,0 4,0-4,5 S 39 ekran 216+495 217+099 604,0 4,0-5,0 S 40 ekran 216+950 217+400 450,0 4,8 PN 41 ekran 224+315 224+610 295,0 4,5 PN 42 ekran 226+240 226+790 550,0 4,5 S 43 ekran 227+022 227+470 448,0 4,5 PN 44 ekran 227+460 227+760 300,0 5,3 S 45 ekran 230+345 230+549 204,0 4,8 S 46 ekran 230+612 230+801 189,0 3,3 PN 47 ekran 231+390 231+640 250,0 3,5 PN 48 ekran 232+149 232+594 445,0 4,9 PN 49 ekran 233+730 234+000 270,0 4,1 PN 50 ekran 233+750 234+045 295,0 4,5 S 51 ekran 242+855 243+060 205,0 4,6 S 52 ekran 244+055 244+263 208,0 4,0 S 53 ekran 249+710 249+878 168,0 4,1 PN 54 ekran 249+871 250+104 233,0 3,6 S 55 ekran 249+892 250+558 666,0 3,8 PN 56 ekran 252+534 252+843 309,0 3,5 PN 57 ekran 253+170 253+750 580,0 4,5 PN 58 ekran 253+875 254+324 449,0 3,3 PN 59 ekran 255+649 256+330 681,0 4,3 PN str. 19/91
60 ekran 256+905 257+227 322,0 4,0 PN 61 ekran 257+258 257+416 158,0 3,5 S Wzdłuż drogi wojewódzkiej nr 62 ekran 430 (ul. Armii Poznań w Z (w ciągu 290,0 4,0 Luboniu), pomiędzy DW 430) skrzyżowaniami węzła Luboń 63 ekran + wał ziemny 126+800 127+840 1040,0 2,5 S 64 ekran + wał 131+400 132+052 (od ok. ziemny 131+650 - wał ziemny) 652,0 3,0 S 65 ekran + wał 65.0 (W - 187+150 187+440 ziemny 220.0) 4,0 PN 66 wał ziemny 169+200 169+390 185,0 5,2 PN 67 wał ziemny 169+200 169+410 210,0 5,5 S 68 wał ziemny 169+480 170+200 715,0 5,2 PN 69 wał ziemny 169+500 169+760 240,0 5,3 S 70 wał ziemny 169+790 170+200 395,0 5,0 S 71 wał ziemny 171+600 171+890 285,0 2,0 S 72 wał ziemny 171+600 171+920 315,0 2,0 PN 73 wał ziemny 207+300 207+800 500,0 4,2 S *PN strona północna, PD strona południowa, Z strona zachodnia Sposób zagospodarowania terenów w województwie wielkopolskim Struktura użytkowania gruntów wskazuje użytki rolne jako dominującą formę zagospodarowania w województwie wielkopolskim, stanowiącą 64,7% ogólnej powierzchni gruntów. Drugim znaczącym komponentem są tereny leśne zajmujące 26,7% powierzchni. Grunty zabudowane i zurbanizowane w przypadku tego województwa stanowią 5,2% całości obszaru. Szczegółowa Struktura użytkowania gruntów w województwie wielkopolskim została przedstawiona w Tab. 9. Tab. 9. Struktura użytkowania gruntów w województwie wielkopolskim w (dane GUGiK, 2014 r.) Rodzaj pokrycia gruntu Powierzchnia w Powierzchnia w [ha] [%] Powierzchnia ogólna 2 982 650 100,0 Powierzchnia lądowa 2 939 081 98,5 Użytki rolne razem 1 929 651 64,7 Użytki rolne grunty orne 1 573 243 52,7 Użytki rolne sady 15 787 0,5 Użytki rolne łąki trwałe 196 558 6,6 Użytki rolne pastwiska trwałe 79 170 2,7 Użytki rolne grunty rolne zabudowane 42 013 1,4 Użytki rolne grunty pod stawami 7 026 0,2 Użytki rolne grunty pod rowami 15 854 0,5 Grunty leśne oraz zadrzewione zakrzewione razem 796 377 26,7 Grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione - lasy 785 998 26,4 Grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione grunty 10 379 zadrzewione i zakrzewione 0,3 Grunty pod wodami razem 43 569 1,5 Grunty pod wodami powierzchniowymi płynącymi 36 751 1,2 Grunty pod wodami powierzchniowymi stojącymi 6 818 0,2 Grunty zabudowane i zurbanizowane razem 155 517 5,2 str. 20/91
Grunty zabudowane i zurbanizowane tereny mieszkaniowe 31 215 1,0 Grunty zabudowane i zurbanizowane tereny przemysłowe 9 152 0,3 Grunty zabudowane i zurbanizowane tereny inne 13 024 zabudowane 0,4 Grunty zabudowane i zurbanizowane tereny 3 893 zurbanizowane niezabudowane 0,1 Grunty zabudowane i zurbanizowane tereny rekreacji i 7 051 wypoczynku 0,2 Grunty zabudowane i zurbanizowane tereny 77 102 komunikacyjne drogi 2,6 Grunty zabudowane i zurbanizowane tereny 8 668 komunikacyjne kolejowe 0,3 Grunty zabudowane i zurbanizowane tereny 1 220 komunikacyjne inne 0,0 Grunty zabudowane i zurbanizowane użytki kopalne 4 192 0,1 Użytki ekologiczne 2 444 0,1 Nieużytki 36 343 1,2 Tereny różne 18 749 0,6 Źródło: dane z BDL GUS (Bank Danych Lokalnych, Główny Urząd Statystyczny) 9.1. Obszar powiatu konińskiego Powiat koniński został utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. W jego skład wchodzi 14 gmin 9 wiejskich i 5 miejsko-wiejskich. Siedzibą władz powiatu jest miasto Konin. Autostrada A2 na terenie powiatu konińskiego zlokalizowana jest na terenie trzech gmin: - gmina miejsko-wiejska Golina, - gmina wiejska Rzgów, - gmina wiejska Stare Miasto, - gmina wiejska Krzymów (nieuwzględniona w niniejszym opracowaniu). str. 21/91
Rys. 2. Lokalizacja autostrady A2 odc. Nowy Tomyśl Konin na terenie powiatu konińskiego (kolor czerwony) Odcinek autostrady A2 na terenie powiatu konińskiego ma długość 27,1 km. Na sąsiadujących z autostradą A2 terenach dominują użytki rolne, a także niezagospodarowane kompleksy leśne oraz tereny zalewowe rzeki Warty. Autostrada na swojej trasie przecina dwa większe obszary zurbanizowane, zawierające głównie tereny zabudowy jednorodzinnej i zagrodowej: okolice wsi Osiecza Pierwsza i Babia (kilometr 249+800) w gminie Rzgów, oraz okolice wsi Stare Miasto i Modła Królewska w gminie Stare Miasto (257+200). Tab. 10. Podstawowe dane demograficzne dla gminy w powiecie konińskim, położonych w sąsiedztwie analizowanego odcinka autostrady A2 [źródło: Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2017 r., GUS 2017] Nazwa gminy Powierzchnia [km 2 ] Ludność ogółem Gęstość zaludnienia [os/km 2 ] Golina 99,0 11928 121 Rzgów 104,7 7206 69 Stare Miasto 97,8 12039 123 str. 22/91
10. Identyfikacja i charakterystyka źródła hałasu Głównym źródłem hałasu autostrady są poruszające się pojazdy samochodowe. Poziom imisji hałasu samochodowego, generowanego podczas ruchu pojazdów, zależy od wielu czynników: prędkości ruchu im większa prędkość ruchu tym większy hałas, rodzaju i stanu technicznego nawierzchni jezdni, rodzaju ruchu ruch płynny (jednostajny), ruch niejednostajny, rodzaju pojazdów samochodowych, struktury ruchu udział pojazdów lekkich i ciężkich w potoku ruchu, położenia drogi (droga na nasypie, w wykopie, w poziomie terenu) oraz ukształtowania terenu, rodzaj pokrycia terenu pomiędzy źródłem hałasu (drogą) a punktem obserwacji. W celu określenia poziomu hałasu wokół przedmiotowych odcinków autostrady, należy dysponować informacjami o ww. poszczególnych czynnikach i parametrach decydujących o hałasie, które omówiono poniżej. Natężenie ruchu Natężenie ruchu samochodów określono na podstawie danych przekazanych przez Zamawiającego. Dane te pochodzą z pomiarów wykonanych dla Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad w ramach Generalnego Pomiaru Ruchu w roku 2015. W trakcie prowadzonych pomiarów zliczano pojazdy z podziałem na siedem kategorii (zalecenia Generalnej Dyrekcji Dróg i Autostrad). Z uwagi na wielkość hałasu generowanego przez pojazdy, na potrzeby obliczeń akustycznych metodyka rekomendowana wprowadza podział na dwie kategorie: pojazdy lekkie (samochody osobowe, mikrobusy oraz samochody dostawcze do 3,5 tony) i pojazdy ciężkie (samochody ciężarowe bez przyczep powyżej 3,5 tony, samochody ciężarowe z przyczepami, ciągniki siodłowe, autobusy oraz ciągniki rolnicze i pojazdy samobieżne). Z tego powodu w dalszych rozważaniach przedstawiane będą informacje tylko dla tych dwóch kategorii pojazdów. Przyjęte do obliczeń natężenie ruchu dla pojazdów lekkich i ciężkich w poszczególnych okresach doby, tj. w porze dziennej (od 6 00 do 18 00 ), w porze wieczornej (od 18 00 do 22 00 ) oraz porze nocnej (od 22 00 do 6 00 ), na badanych odcinkach autostrady A2 Świecko Trzciel zestawiono w Tab. 12. W Tab. 11 przedstawiono oznaczenia poszczególnych warstw oraz informacje o ich zawartości. str. 23/91
Tab. 11. Oznaczenie i zawartość poszczególnych warstw w bazie danych zawierających przyjęte w obliczeniach akustycznych natężenia ruchu samochodów Nazwa SDR_VL_DWN SDR_VAL_N SDR_VAL_D SDR_VAL_W SDR_OSOB_N SDR_OSOB_D SDR_OSOB_W SDR_CIEZ_N SDR_CIEZ_D SDR_CIEZ_W Opis atrybutu średni dobowy ruch dla wszystkich kategorii pojazdów samochodowych średni ruch nocny średni ruch dzienny średni ruch wieczorny średni ruch nocny dla samochodów osobowych średni ruch dzienny dla samochodów osobowych średni ruch wieczorny dla samochodów osobowych średni ruch nocny dla samochodów ciężarowych średni ruch dzienny dla samochodów ciężarowych średni ruch wieczorny dla samochodów ciężarowych Tab. 12. Natężenie ruchu przyjęte do obliczeń akustycznych na odc. Nowy Tomyśl Konin Lp. Nazwa odcinka autostrady A2 SDR Pora dzienna SDR Pora wieczorna SDR Pora nocna SDR Razem PL PC PL PC PL PC PL PC SDR Razem Doba 1 Trzciel - Nowy Tomyśl 9561 3133 2794 930 1828 1410 14184 5473 19657 2 Nowy Tomyśl - Buk 10060 3273 2940 972 1924 1473 14924 5718 20642 3 Buk - Głuchowo 10625 3274 3105 972 2032 1473 15762 5720 21482 4 Głuchowo - Komorniki 21349 8003 6239 2377 4082 3602 31670 13981 45651 5 Komorniki - Luboń 32563 11750 7456 2690 4440 3600 44459 18040 62500 6 Luboń - Krzesiny 33410 11880 7650 2720 4560 3640 45620 18240 63860 7 Krzesiny - Kleszczewo 18673 6235 5457 1852 3571 2806 27700 10893 38593 8 Kleszczewo - Września 9142 2482 2672 737 1748 1117 13562 4336 17898 9 Września - Słupca 10181 4104 2975 1219 1947 1847 15103 7169 22272 10 Słupca - Sługocin 9908 3825 2896 1136 1895 1721 14698 6682 21380 11 Sługocin - Modła 12217 3931 3570 1167 2336 1769 18124 6867 24991 12 Modła - Konin Wschód 10918 4393 3191 1305 2088 1977 16196 7674 23870 Prędkość ruchu Na potrzeby mapy akustycznej, dla autostrady A2 przyjęto rzeczywistą prędkość ruchu, natomiast dla dróg na węzłach prędkość równą prędkości dopuszczalnej, na określonym odcinku drogi oraz w określonej porze doby. Dopuszczalne prędkości określono na podstawie inwentaryzacji w terenie. Prędkości ruchu dla poszczególnych odcinków dróg znajdują się w bazie danych: dla pojazdów ciężkich w warstwie 01_200_DROG_ruch.shp (srvciezki), dla pojazdów lekkich w warstwie 01_200_DROG_ruch.shp (srvlekki). Zasadniczo, dla ciągu głównego przedmiotowego odcinka autostrady A2 w obliczeniach przyjęto, ze względu na charakter drogi bez podziału na porę doby: str. 24/91
dla pojazdów lekkich (osobowych) prędkość równą 135 km/h, dla pojazdów ciężarowych prędkość równą 90 km/h. Na odcinku Autostradowej Obwodnicy Poznania, ze względu na duże natężenie ruchu w porze dziennej, w obliczeniach przyjęto prędkość zróżnicowaną ze względu na porę doby: a) dla pojazdów lekkich (osobowych) w porze dnia 120 km/h w porze wieczoru 125 km/h w porze nocy 135 km/h b) dla pojazdów ciężarowych prędkość równą 90 km/h. W przypadku łącznic na węzłach autostradowych przyjęto prędkości dopuszczalne zgodnie z istniejącym oznaczeniem B33 (znak ograniczenia prędkości). Rodzaj ruchu W obliczeniach akustycznych przyjęto, że na przedmiotowym odcinku autostrady A2 odbywa się ruch ruch jednostajny. Informacje o rodzaju ruchu znajdują się w bazie danych, w warstwie 01_200_DROG_ruch.shp (pole: rodz_ruch). Rodzaj i stan nawierzchni drogi Rodzaj i stan nawierzchni drogi ma wpływ na emisję hałasu drogowego, zwłaszcza przy dużych prędkościach. Na przedmiotowym odcinku autostrady A2 nawierzchnia jest wykonana w technologii tradycyjnej (tzw. beton asfaltowy) oraz znajduje się w dobrym lub bardzo dobrym stanie. Z tego powodu w obliczeniach akustycznych nie przyjmowano żadnej poprawki na emisję hałasu ze względu na zły stan nawierzchni, względem nawierzchni referencyjnej (określonej w metodyce obliczeniowej NMPB). W obliczeniach poziomu emisji hałasu przyjęto, że w szerokości jezdni nawierzchnia drogi jest akustycznie twarda (G=0). Geometria źródło punkt obserwacji, obiekty ekranujące Na potrzeby realizacji mapy akustycznej został pozyskany Numeryczny Model Terenu w pasie po 1500 m z każdej strony autostrady oraz Baza Danych Obiektów Topograficznych (BDOT). Dane te pozwoliły na uwzględnienie w analizach akustycznych położenia drogi względem otaczającego terenu, ukształtowania terenu w otoczeniu autostrady oraz wpływu wszystkich obiektów ekranujących na propagację hałasu (budynki, ekrany akustyczne). Wszystkie niezbędne dane o obiektach, które str. 25/91
wpływają na propagację hałasu zawiera baza danych. Poniżej w Tab. 13 przedstawiono opis poszczególnych warstw dotyczących budynków, natomiast w Tab. 14 dotyczących ekranów. Lokalizację ekranów, ich typ oraz wysokość ustalono na podstawie danych uzyskanych od GDDKiA, BDOT oraz na podstawie inwentaryzacji w terenie. Tab. 13. Oznaczenie i zawartość poszczególnych warstw w bazie danych zawierających informacje o budynkach Lp. Nazwa Opis atrybutu pow_m2 Powierzchnia obrysu budynku w m 2 Budynki obszary podlegające szczególnej ochronie ZAGR_SPECJ akustycznej L_KONDYGN Liczba kondygnacji L_MIESZKAN Liczba mieszkań GMINA Gmina RODZAJ Rodzaj budynku L_OS_SUMA Liczba osób w budynku Typ terenu na jakim znajduję się budynek, zgodnie TYP_UZYTKO z rozporządzeniem MŚ w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku Tab. 14. Oznaczenie i zawartość poszczególnych warstw w bazie danych zawierających informacje o ekranach akustycznych Lp. Nazwa Opis atrybutu 1. wysok_m Całkowita wysokość ekranu wyrażona w metrach od posadowienia do szczytu ekranu, z uwzględnieniem dodatkowych zabezpieczeń (hokej, oktagon, itp.) 2. typ_ekranu Typ ekranu (pochłaniający, odbijający) 3. dod_zabezp Dodatkowe zabezpieczenia Rodzaj pokrycia terenu Na propagację hałasu w środowisku wpływ ma również rodzaj pokrycia terenu pomiędzy źródłem hałasu a punktem obserwacji. Czynnik ten został uwzględniony w mapie. W poniższej tabeli przedstawiono przyjęte rodzaje i oznaczenia pokrycia terenu w bazie danych. Tab. 15. Oznaczenie i zawartość poszczególnych warstw w bazie danych zawierających informacje o pokryciu terenu Lp. Nazwa Opis atrybutu 1. rodz_ziel Rodzaj zieleni (łąki, grunty orne, las, powierzchnie odbijające beton, powierzchnie asfaltowe, itp.) str. 26/91
Lp. Nazwa Opis atrybutu 2. wsp_tlum Współczynnik tłumienia W obliczeniach przyjęto następujące wartości współczynnika tłumienia dla poszczególnych rodzajów pokrycia terenu: teren twardy (tereny dróg, obszary wód, tereny zabudowy zwartej gęstej lub luźnej, tereny dróg i kolei, place utwardzone, tereny przemysłowe): G = 0, teren miękki (tereny leśne i zadrzewione, roślinności krzewiastej, upraw, oraz tereny trawiaste): G = 1, teren średniotwardy (tereny pokryte żwirem, drobnymi kamieniami i inne nie wymienione powyżej): G = 0,5. Tereny, dla których przypisano ww. wartości współczynnika tłumienia obrano na podstawie danych pozyskanych z Centralnego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej (CODGiK) warstwy pokrycie terenu, ortofotomapy oraz wizji lokalnej. 11. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku Dopuszczalne poziomy hałasu, wyznaczające standard jakości środowiska, określone zostały w załączniku do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. 2014 poz. 112). Standardy jakości zostały zróżnicowane ze względu na rodzaj terenu, rodzaj źródła hałasu oraz porę doby. Dopuszczalne wartości poziomu dźwięku A w środowisku, w zależności od rodzaju przeznaczenia i zagospodarowania terenu oraz od rodzaju źródła hałasu, z podziałem na porę dnia i nocy, dla wskaźników długookresowych LDWN i LN, przedstawia Tab. 16. Ww. rozporządzenie definiuje również dopuszczalne poziomy hałasu dla wskaźników mających zastosowanie do ustalania i kontroli warunków korzystania ze środowiska, w odniesieniu do jednej doby, tj. LAeqD i LAeqN. Do tych wartości odnoszą się m.in. wyniki okresowego monitoringu hałasu (rozdz. 21). Tab. 16. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowanego przez drogi Dopuszczalny długookresowy średni poziom dźwięku A [db] Lp. Rodzaj terenu 1. a) Strefa ochronna A uzdrowiska b) Tereny szpitali poza miastem LDWN Przedział czasu odniesienia równy wszystkim dobom w roku LN Przedział czasu odniesienia równy wszystkim porom nocy 50 45 str. 27/91
Dopuszczalny długookresowy średni poziom dźwięku A [db] Lp. Rodzaj terenu 2. a) Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej b) Tereny zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży c) Tereny domów opieki społeczne d) Tereny szpitali w miastach 3. a) Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i zamieszkania zbiorowego b) Tereny zabudowy zagrodowej c) Tereny rekreacyjno-wypoczynkowe d) Tereny mieszkaniowo-usługowe 4. Tereny w strefie śródmiejskiej miast powyżej 100 tys. mieszkańców 1) LDWN Przedział czasu odniesienia równy wszystkim dobom w roku LN Przedział czasu odniesienia równy wszystkim porom nocy 64 59 68 59 70 65 12. Uwarunkowania akustyczne wynikające ze sposobów zagospodarowania terenów Zgodnie z art. 113 ust. 2 oraz art. 115 ustawy POŚ, oceny czy teren należy do terenów wymagających ochrony przed hałasem, tj. terenów przeznaczonych pod: zabudowę mieszkaniową, szpitale i domy opieki społecznej, budynki związane ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, na cele uzdrowiskowe, na cele rekreacyjnowypoczynkowe, czy na cele mieszkaniowo-usługowe, dokonuje się na podstawie faktycznego zagospodarowania terenów. Postanowienie to dotyczy także terenów objętych zapisami MPZP. W celu określenia sposobu zagospodarowania terenów wokół analizowanego odcinka autostrady A2 Wykonawca mapy akustycznej wystąpił do właściwych urzędów gmin, 1 Strefa śródmiejska miast powyżej 100 tys. mieszkańców to teren zwartej zabudowy mieszkaniowej z koncentracją obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych. W przypadku miast, w których występują dzielnice o licznie mieszkańców pow. 100 tys., można wyznaczyć w tych dzielnicach strefę śródmiejska, jeżeli charakteryzuje się ona zwartą zabudową mieszkaniową z koncentracją obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych. str. 28/91
przez które przebiega analizowany odcinek autostrady A2, z wnioskiem o udzielenie informacji na temat miejscowych planów zagospodarowania przestrzeni oraz określenie faktycznego sposobu zagospodarowania terenów objętych tymi planami. W przypadku terenów, które nie są objęte MPZP zwrócono się z wnioskiem o określenie faktycznego zagospodarowania i wykorzystania tych terenów. W związku z powyższym, sposób zagospodarowania terenów znajdujących się w sąsiedztwie analizowanych odcinków dróg krajowych określano na podstawie MPZP oraz faktycznego sposobu zagospodarowania przestrzennego, określonego na podstawie oceny dokonanej przez właściwe organy. W przypadku braku odpowiedzi ze strony gminy, sposób zagospodarowania terenów określono na podstawie BDOT, ortofotomapy, mapy topograficznej oraz wizji terenowej. W wersji elektronicznej załączono wszystkie, wykorzystane na etapie ustalania wartości dopuszczalnych hałasu, miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego oraz wystąpienia i odpowiedzi właściwych organów. Na ich podstawie, z uwzględnieniem faktycznego sposobu zagospodarowania wskazanego przez poszczególne gminy, stworzono warstwę w formacie SHP w układzie współrzędnych płaskich prostokątnych PUWG 1992 o nazwie 03_00 Zag_terenu. Warstwa ta została wykorzystana do wykonania następujących rodzajów map akustycznych (rozdz. 5): mapa wrażliwości akustycznej obszarów mapa przekroczeń dopuszczalnych poziomów dźwięku, mapa rozkładu wskaźnika M, mapa proponowanych kierunków zmian zagospodarowania przestrzennego. 13. Informacje i analizy uprzednio wykonanych map akustycznych Przedmiotowy odcinek autostrady A2 do tej pory był objęty dwiema mapami akustycznymi: a) w roku 2007 Mapa akustyczna dla dróg krajowych o natężeniu ruchu powyżej 16 400 pojazdów na dobę wykonana przez Politechnikę Krakowską na zlecenie Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad w Warszawie (umowa nr L- 2/588/2006 z dnia 20 września 2006 r.), b) w roku 2012 Mapa akustyczna dróg krajowych na terenie województwa wielkopolskiego (zadanie 2), w zarządzie Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad oraz Autostrady Wielkopolskiej S.A. wykonana przez konsorcjum firm URS Polska, AkustiX Sp. z o.o. i DHV Polska Sp. z o.o., na zlecenie Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad w Warszawie (umowa nr 3015 z dnia 16 sierpnia 2011 roku, wraz z aneksem nr 1 z dnia 17.01.2012). str. 29/91
Mapowaniem w 2007 roku objęto 22 odcinki dróg krajowych na terenie województwa wielkopolskiego, w tym ciąg autostrady A2 na odcinku od km 159+363 do km 170+516 (Komorniki Krzesiny) o łącznej długości 11,15 km. Do analiz hałasu dla map akustycznych przyjęto francuską krajową metodę obliczeń NMPB-Routes 96 (SETRA-CERTU- LCPC-CSTB)", określoną w Arrêté du 5 mai 1995 relatif au bruit des infrastructures routières, Journal Officiel du 10 mai 1995, art. 6" i francuskiej normie XPS 31-133" - zgodnie z Załącznikiem II do Dyrektywy. Do prac obliczeniowych wykorzystano pakiet programowy SoundPlan wer. 6.4. Pakiet ten poza standardowym modelem obliczeniowym posiadał moduł do obliczeń związanych z mapami akustycznymi, spełniający wymagania Dyrektywy UE. Użyta do obliczeń wersja oprogramowania wykonuje obliczenia zgodnie z metodą zalecaną przez ISO 9613-2 oraz NMPB Routes 96. Za podstawę zapisu i analizy danych przestrzennych do realizacji map przyjęto standardy i narzędzia Systemu Informacji Geograficznej (GIS), służące wprowadzaniu, gromadzeniu, przetwarzaniu oraz wizualizacji danych przestrzennych. Platformę bazową systemu danych o przestrzeni tworzył numeryczny model terenu (NMT), uzupełniony o granice administracyjne powiatów i województw, ekrany akustyczne i punkty pomiaru hałasu. Numeryczny model terenu został skonstruowany w oparciu o ortofotomapy opracowane na podstawie zdjęć lotniczych w skali 1 : 13 000 oraz 1 : 26 000, pochodzące z zasobów Centralnego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Warszawie (CODGiK). Jako dane uzupełniające wykorzystano również fragmenty numerycznego modelu terenu, który powstał na potrzeby projektów LPIS (z zasobów CODGiK), a w przypadku odcinków, dla których CODGiK nie posiadał zdjęć lotniczych o wymaganej aktualności, zlecono wykonanie dodatkowych zdjęć lotniczych. Model wysokościowy składał się z modelu powierzchni terenu (punkty wysokościowe i linie szkieletowe), a także obiektów powierzchniowych i kubaturowych mających znaczenie ze względu na propagację hałasu: dróg, powierzchni cieków i zbiorników wodnych, budynków, zieleni wysokiej a także terenów sklasyfikowanych jako powierzchnie odbijające (wszelkie powierzchnie o nawierzchni utwardzonej) oraz powierzchni tłumiących (wszelkie powierzchnie o nieutwardzonej powierzchni). Aktualność numerycznego modelu terenu określono na dzień 31.01.2007 r. Przeprowadzone analizy pozwoliły na określenie m.in. powierzchni obszarów, liczby lokali i liczby ludności eksponowanych na hałas oceniany wskaźnikiem LDWN oraz LN, w poszczególnych przedziałach poziomów hałasu. Dane te przedstawiono w tabelach: Tab. 17 Tab. 22. str. 30/91
Tab. 17. Powierzchnia obszarów eksponowanych na hałas oceniany wskaźnikiem L DWN, autostrada A2, Mapa akustyczna 2007 Przedział L DWN [db] Powierzchnia obszarów [km 2 ] A2 (km 159+363-163+835) A2 (km 163+835-170+516) powyżej 75 0,311 0,389 70 75 0,266 0,248 65 70 0,408 0,547 60 65 0,851 1,125 55 60 1,426 2,116 poniżej 55 5,692 8,851 Suma 8,954 13,276 Tab. 18. Powierzchnia obszarów eksponowanych na hałas oceniany wskaźnikiem L N, autostrada A2, Mapa akustyczna 2007 Przedział L N [db] Powierzchnia obszarów [km 2 ] A2 (km 159+363-163+835) A2 (km 163+835-170+516) powyżej 70 0,222 0,296 65 70 0,199 0,196 60 65 0,329 0,362 55 60 0,641 0,802 50 55 1,176 1,655 poniżej 50 6,387 9,964 Suma 8,954 13,275 Tab. 19. Zestawienie liczby lokali mieszkalnych narażonych na hałas oceniany wskaźnikiem L DWN, autostrada A2, Mapa akustyczna 2007 Przedział L DWN [db] Liczba lokali mieszkalnych A2 (km 159+363-163+835) A2 (km 163+835-170+516) powyżej 75 0 0 70 75 1 2 65 70 23 11 60 65 199 33 55 60 637 129 poniżej 55 1545 483 Suma 2405 658 Tab. 20. Zestawienie liczby lokali mieszkalnych narażonych na hałas oceniany wskaźnikiem L N, autostrada A2, Mapa akustyczna 2007 Przedział L N [db] Liczba lokali mieszkalnych A2 (km 159+363-163+835) A2 (km 163+835-170+516) powyżej 70 0 0 65 70 0 1 60 65 9 7 55 60 79 18 50 55 390 59 poniżej 50 1927 574 Suma 2405 659 str. 31/91
Tab. 21. Zestawienie szacunkowe liczby ludności (w setkach), zamieszkującej lokale mieszkalne narażone na hałas oceniany wskaźnikiem L DWN, autostrada A2, Mapa akustyczna 2007 Przedział L DWN [db] Liczba osób (w setkach) narażonych na hałas w przedziałach poziomów hałasu A2 (km 159+363-163+835) A2 (km 163+835-170+516) powyżej 75 0 0 70 75 0,05 0,09 65 70 0,73 0,39 60 65 4,91 1,5 55 60 15,44 5,35 poniżej 55 34,87 12,5 Suma 56 19,83 Tab. 22. Zestawienie szacunkowe liczby ludności (w setkach), zamieszkującej lokale mieszkalne narażone na hałas oceniany wskaźnikiem L N, autostrada A2, Mapa akustyczna 2007 Przedział L N [db] Liczba osób (w setkach) narażonych na hałas w przedziałach poziomów hałasu A2 (km 159+363-163+835) A2 (km 163+835-170+516) powyżej 70 0 0 65 70 0 0,04 60 65 0,28 0,25 55 60 2,17 0,92 50 55 9,53 2,45 poniżej 50 44,02 16,15 Suma 56 19,81 Mapowaniem z 2012 roku na terenie województwa wielkopolskiego objęto 115 odcinków dróg krajowych, z natężeniem ruchu przekraczającym 3 miliony pojazdów rocznie, w tym ciąg autostrady A2 na odcinku od km 107,6 do km 303,1 (Nowy Tomyśl granica województwa wielkopolskiego) o łącznej długości 195,5 km. W tworzeniu map akustycznych hałasu drogowego korzystano z francuskiej krajowej metody NBPB-Routes-96. Obliczenia przeprowadzono w programie SoundPlan ver. 7.1., w którym zaimplementowano ww. metodę. Na potrzeby opracowania modelu obliczeniowego został pozyskany Numeryczny Model Terenu (NMT) i Baza Danych Obiektów Topograficznych (BDOT), zawierająca m.in. warstwę budynków. Budynki w pasie analizy nie objęte BDOT zostały wprowadzone do bazy danych we własnym zakresie, na podstawie ortofotomapy uzyskanej od GDDKiA oraz na podstawie inwentaryzacji w terenie. Model wysokościowy składa się z modelu powierzchni terenu (punkty wysokościowe i linie szkieletowe), a także obiektów powierzchniowych i kubaturowych mających znaczenie ze względu na propagację hałasu, tj. odpowiednio: dróg, powierzchni cieków i zbiorników wodnych, budynków, zieleni wysokiej, a także terenów str. 32/91
sklasyfikowanych jako powierzchnie odbijające (wszelkie powierzchnie o nawierzchni utwardzonej) oraz powierzchni tłumiących (wszelkie powierzchnie o nieutwardzonej powierzchni). Lokalizację ekranów akustycznych, ich typ oraz wysokość, ustalono na podstawie danych uzyskanych od GDDKiA, BDOT i na podstawie inwentaryzacji w terenie. Za podstawę zapisu i analizy danych przestrzennych przyjęto do realizacji map standardy i narzędzia Systemu Informacji Geograficznej (GIS). Do wykonania analiz, opartych na danych przestrzennych, wykorzystano oprogramowanie komercyjne ArcGIS firmy ESRI. W celu przeprowadzenia obliczeń rozkładu hałasu, oprócz danych przestrzennych pozyskano niezbędne informacje o parametrach źródła hałasu, jakim są poruszające się pojazdy samochodowe. Dane o natężeniu ruchu pozyskano z pomiarów wykonanych dla Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad w ramach Generalnego Pomiaru Ruchu (GPR) w roku 2010. Prędkość ruchu przyjęto jako wartość dopuszczalną na danym odcinku drogi, którą określono na podstawie inwentaryzacji wykonanej we własnym zakresie. Przeprowadzone analizy pozwoliły między innymi na określenie wielkości narażenia na hałas w poszczególnych przedziałach poziomów hałasu i przekroczeń wartości dopuszczalnych dla wskaźników LDWN oraz LN. Dane te przedstawiono w tabelach: Tab. 23 - Tab. 26. Tab. 23. Przekroczenie wartości dopuszczalnych, wskaźnik L DWN, Mapa akustyczna 2012 wskaźnik L DWN przekroczenie wartości dopuszczalnych Powierzchnia obszarów zagrożonych w danym zakresie [km 2 ] Liczba lokali mieszkalnych w danym zakresie [tys.] Liczba zagrożonych mieszkańców w danym zakresie [tys.] Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych w danym zakresie Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej w danym zakresie Inne obiekty budowlane z punktu widzenia ochrony przed hałasem Mapa akustyczna 2012 < 5 db 5-10 db 10-15 db 15-20 db > 20 db Stan warunków akustycznych niedobry zły bardzo zły 3,666 2,276 0,717 0,327 0,236 3,445 1,621 0,505 0,086 0,011 13,598 6,431 2,010 0,344 0,044 17,000 7 2 1 0 0 0 0 0 0 5 4 0 0 0 Tab. 24. Przekroczenie wartości dopuszczalnych, wskaźnik L N, Mapa akustyczna 2012 wskaźnik L N przekroczenie wartości dopuszczalnych Powierzchnia obszarów zagrożonych w danym zakresie [km 2 ] Liczba lokali mieszkalnych w danym zakresie [tys.] Mapa akustyczna 2012 < 5 db 5-10 db 10-15 db 15-20 db > 20 db Stan warunków akustycznych niedobry zły bardzo zły 3,725 1,894 0,674 0,288 0,171 3,661 1,427 0,384 0,045 0,005 str. 33/91
wskaźnik L N przekroczenie wartości dopuszczalnych Liczba zagrożonych mieszkańców w danym zakresie [tys.] Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych w danym zakresie Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej w danym zakresie Inne obiekty budowlane z punktu widzenia ochrony przed hałasem Mapa akustyczna 2012 < 5 db 5-10 db 10-15 db 15-20 db > 20 db Stan warunków akustycznych niedobry zły bardzo zły 14,210 5,605 1,503 0,178 0,020 13 6 0 1 0 0 0 0 0 0 4 4 2 0 0 Tab. 25. Poziomy dźwięku w środowisku określone przez wskaźnik L DWN, Mapa akustyczna 2012 wskaźnik L DWN Mapa akustyczna 2012 poziomy dźwięku w środowisku 55-60 db 60-65 db 65-70 db 70-75 db > 75 db Powierzchnia obszarów zagrożonych w danym zakresie [km 2 ] 104,007 85,258 48,829 22,938 22,231 Liczba lokali mieszkalnych w danym zakresie [tys.] 4,259 2,023 0,641 0,117 0,012 Liczba zagrożonych mieszkańców w danym zakresie [tys.] 16,411 7,926 2,515 0,459 0,048 Tab. 26. Poziomy dźwięku w środowisku określone przez wskaźnik L N, Mapa akustyczna 2012 wskaźnik L N Mapa akustyczna 2012 poziomy dźwięku w środowisku 50-55 db 55-60 db 60-65 db 65-70 db > 70 db Powierzchnia obszarów zagrożonych w danym zakresie [km 2 ] 105,470 75,017 39,651 18,238 17,595 Liczba lokali mieszkalnych w danym zakresie [tys.] 3,732 1,487 0,397 0,050 0,005 Liczba zagrożonych mieszkańców w danym zakresie [tys.] 14,480 5,836 1,552 0,198 0,020 14. Informacja o realizacji Programu Ochrony przed Hałasem Podstawowym celem mapy akustycznej jest wskazanie miejsc i obszarów zagrożonych ponadnormatywnym poziomem hałasu samochodowego. Dla terenów, na których poziom hałasu przekracza wartość dopuszczalną LDWN lub LN, tworzy się Program Ochrony Środowiska przed Hałasem. Zadaniem Programu Ochrony Środowiska przed Hałasem jest: analiza metod redukcji hałasu, które mogą być wykorzystane w konkretnych sytuacjach, obniżenie poziomu hałasu w środowisku, tam gdzie jest to możliwe zredukowanie poziomu hałasu do wartości dopuszczalnej. Do tej pory, dla analizowanego odcinka autostrady A2 opracowano jeden Program Ochrony Środowiska przed Hałasem, w roku 2011. Program Ochrony Środowiska przed Hałasem dla dwóch odcinków autostrady A2 o łącznej długości 11,16 km został str. 34/91
przyjęty Uchwałą Nr XIV/211/11 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 26 września 2011 roku. Obszar analiz objął tylko dwa odcinki autostrady: Komorniki- Dębina oraz Dębina-Krzesiny, zgodnie z zakresem Mapy akustycznej 2007, która była podstawą do opracowania Programu. W Programie przeanalizowano wyniki modelowania klimatu akustycznego przedstawione w opracowanych mapach akustycznych oraz zaproponowano działania, których realizacja powinna doprowadzić do poprawy stanu akustycznego w otoczeniu problemowych odcinków dróg. Działania te podzielono na: krótkookresowe (do roku 2013), obejmujące miejsca, gdzie przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku są w chwili obecnej największe oraz tam, gdzie na oddziaływanie hałasu narażona jest największa liczba osób (miejsca te typowano na podstawie wskaźnika M); długookresowe (do roku 2023), obejmujące działania naprawcze o niższym priorytecie (których ze względów ekonomicznych nie można zrealizować w perspektywie krótkoterminowej). W działaniach długookresowych zwrócono również uwagę na konieczność właściwego planowania przestrzennego oraz zapewnienia właściwej ochrony akustycznej dla nowo powstających inwestycji tak aby nie pogarszały one stanu klimatu akustycznego na terenach podlegających ochronie. W ramach obu grup działań (krótko- i długookresowych) wskazano na dodatkową konieczność prowadzenia ekologicznej edukacji społeczeństwa, mającej na celu promocję komunikacji zbiorowej, carpoolingu i eco-drivingu, wpływających globalnie na zmniejszenie natężenia ruchu pojazdów, a także właściwego planowania przestrzennego (w tym m. in. strefowania funkcji zabudowy) oraz ograniczania ruchu pojazdów o ponadnormatywnej emisji hałasu (przy zaangażowaniu służb porządkowych). Szczegółowe zestawienie działań z omawianego Programu, w ramach strategii krótko i długookresowej przedstawiono w Tab. 27 i Tab. 28. Tab. 27. Kierunki i zakres działa niezbędnych do przywrócenia dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku - strategia krótkookresowa - POŚpH 2011 Kierunki działań Realizacja dodatkowych zabezpieczeń przeciwdźwiękowych dla odcinków autostrady A2 posiadających priorytet wyższy od niskiego Opis działania Budowa ekranu akustycznego dla odcinka autostrady A2 od km 164+400 do km 165+200 (aglomeracja m. Poznania) Budowa ekranu akustycznego dla odcinka autostrady A2 od km 166+050 do km 166+600 (aglomeracja m. Poznania) Montaż reduktorów oktagonalnych na istniejących ekranach akustycznych w sąsiedztwie odcinka autostrady A2 od km 165+200 do km 166+050 (aglomeracja miasta Poznania) str. 35/91
Kierunki działań Edukacja ekologiczna w zakresie możliwości minimalizacji oddziaływania akustycznego pochodzącego od ruchu pojazdów Realizacja działań naprawczych nałożonych na zarządcę drogi w ramach wykonywanych opracowań środowiskowych Opis działania Promocja komunikacji zbiorowej, promocja i edukacja w zakresie proekologicznego korzystania z samochodów, promocja pojazdów cichych. Promocja właściwego planowania przestrzennego uwzględniającego zagrożenie hałasem (np.: strefowanie funkcji zabudowy, ograniczenie możliwości powstawania nowych terenów podlegających ochronie akustycznej w strefie oddziaływania hałasu przekraczającego poziomy dopuszczalne) Działania zmierzające do większego zaangażowania właściwych służb porządkowych (straż miejska, policja) w celu wyeliminowania z ruchu pojazdów niespełniających wymagań akustycznych Konsekwentna realizacja zapisów decyzji naprawczych oraz analiz porealizacyjnych i/lub przeglądów ekologicznych, które będą wykonane w przyszłości dla odcinka autostrady A2 - wykonanie niezbędnych zabezpieczeń przeciwdźwiękowych, mających na celu poprawę klimatu akustycznego w otoczeniu terenów podlegających ochronie akustycznej Tab. 28. Kierunki i zakres działa niezbędnych do przywrócenia dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku polityka długookresowa - POŚpH 2011 Kierunki działań Opis działania Prowadzenie właściwej polityki w zakresie planowania przestrzennego Edukacja ekologiczna w zakresie możliwości minimalizacji oddziaływania akustycznego pochodzącego od ruchu pojazdów Planowanie nowych odcinków dróg w taki sposób, aby w miarę możliwości nie były zlokalizowane na terenach podlegających ochronie akustycznej, w jak największej odległości od budynków mieszkalnych, szkół, szpitali i innych obiektów wymagających ochrony akustycznej. Ograniczenie możliwości lokalizacji nowych obszarów podlegających ochronie akustycznej w bliskim sąsiedztwie dróg (w strefach oddziaływania hałasu o poziomie większym od dopuszczalnego) w opracowywanych Miejscowych Planach Zagospodarowania Przestrzennego Promocja komunikacji zbiorowej, promocja i edukacja w zakresie proekologicznego korzystania z samochodów, promocja pojazdów cichych. Promocja właściwego planowania przestrzennego uwzględniającego zagrożenie hałasem (np.: strefowanie funkcji zabudowy, ograniczenie możliwości powstawania nowych terenów podlegających ochronie akustycznej w strefie oddziaływania hałasu przekraczającego poziomy dopuszczalne) Promocja innych metod ochrony przed hałasem niż ekrany akustyczne (np. ograniczenie prędkości, zapewnienie płynności ruchu) Działania zmierzające do większego zaangażowania właściwych służb porządkowych (straż miejska, policja) w celu wyeliminowania z ruchu pojazdów niespełniających wymagań akustycznych str. 36/91
Kierunki działań Weryfikacja działań określonych w ramach Programu ochrony środowiska przed hałasem Opis działania Ocena skuteczności i zasadności działań podjętych w ramach niniejszego Programu ochrony środowiska przed hałasem na etapie wykonywania aktualizacji Programu Należy zauważyć, że Program Ochrony Środowiska przed Hałasem z 2011 roku tworzony był przed zmianą przepisów dotyczących dopuszczalnych wartości poziomów hałasu (rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 października 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz.U. 2014 r., poz. 1109). Z tego powodu, Program ten po wejściu nowego rozporządzenia w życie należało zaktualizować. Ponadto, Program został przyjęty przy sprzeciwie Zarządzającego przedmiotowym odcinkiem autostrady A2 (patrz: Wezwanie do usunięcia naruszenia interesu prawnego i uprawnień Autostrady Wielkopolskiej S.A. (AWSA) przez Sejmik Województwa Wielkopolskiego uchwałą z dn. 26 września 2011 r. (nr XIV/2011/11) Program ochrony środowiska przed hałasem dla województwa wielkopolskiego na lata 2011 2023 dla dwóch odcinków autostrady A2 o łącznej długości 11,16 km wraz ze streszczeniem programu w języku niespecjalistycznym, pismo AWSA z dn. 21.XI.2011, znak: AWSA/DT/EP/1222/2011). 15. Wykaz zrealizowanych i planowanych działań przeciwhałasowych wraz z oceną ich skuteczności W rozdziale 15.1 przedstawiono wykaz działań zrealizowanych od poprzedniej mapy akustycznej, natomiast w rozdziale 15.2 inwestycje planowane lub w trakcie realizacji. Ocenę skuteczności wymienionych działań przedstawiono w rozdziale 15.3. 15.1. Działania zrealizowane Do inwestycji zrealizowanych od poprzedniej mapy akustycznej (2012), mogących wpływać na poziom hałasu w środowisku należą: budowa węzła Głuchowo (Poznań Zachód) wraz z ekranami akustycznymi, budowa węzła Kleszczewo (Poznań Wschód) wraz z ekranami akustycznymi, budowa węzłów Buk i Słupca. 15.2. Działania planowane lub w trakcie realizacji W najbliższej perspektywie planowana jest inwestycja na obwodnicy Poznania polegająca na stworzeniu trzeciego pasa ruchu na odcinku od węzła Poznań Zachód do węzła Poznań Krzesiny, dla której dnia 31.10.2016 r. została wydana Decyzja o str. 37/91
środowiskowych uwarunkowaniach Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Poznaniu. W decyzji tej, na podstawie Raportu odziaływania na środowisko określono wymagania dotyczące ochrony środowiska przed hałasem do których należą: zastosowanie nawierzchni o obniżonej emisji hałasu (SMA o uziarnieniu <10 mm) budowa 14 nowych ekranów akustycznych, modyfikacja 18 istniejących ekranów akustycznych lub wałów ziemnych. W Tab. 29 przedstawiono zestawienie ekranów akustycznych nowoprojektowanych oraz istniejących, które wymagają modyfikacji (przedłużenie, podwyższenie), które zostaną zrealizowane w ramach ww. inwestycji. Tab. 29. Wymagane zabezpieczenia akustyczne (nowe oraz modyfikacja istniejących) dla inwestycji polegającej na budowie trzeciego pasa ruchu na odcinku od węzła Poznań Zachód do węzła Poznań Krzesiny Nr* Ekrany istniejące Lokalizacja wg km A2 Długość Wysokość Lokalizacja wg km A2 od km do km L b [m] H b [m] od km do km Ekrany nowoprojektowane lub przebudowa istniejących Długość L b [m] OBWODNICA POZNANIA OD KM 158+300 DO KM 171+600 Wysokość H b[m] Uwagi** 1 159+136 159+400 295 3,5 159+136 159+400 294,6 5,0 160+725 161+057 334,0 4,5 2 - - - - 161+057 161+319 268,5 2,0 Ekran wzdłuż łącznicy węzła Poznań Komorniki (kierunek Wrocław- Warszawa) strona: PD 3 - - - - 4 - - - - 160+239 160+515 275,5 1,0 160+562 160+610 48,1 1,0 160+610 160+764 153,5 1,5 160+890 161+180 290,7 3,5 161+180 161+266 86,1 4,0 161+332 161+357 28,2 1,5 161+357 161+620 262,6 4,0 strona: PN strona: PD 5 161+620 161+720 100 3,0 161+620 161+720 100,0 4,5 strona: PD - - - - 161+696 161+711 15,0 5,0 6 161+711 161+972 260 3,3 161+711 161+860 149,0 5,0 161+860 161+972 112,0 3,5 strona: PD 7 161+950 162+040 90 3,0 161+950 162+040 90,0 3,5 strona: PD 161+280 161+458 181,0 4,5 8 - - - - 161+458 161+601 142,9 2,5 161+601 161+773 173,1 3,0 strona: PN str. 38/91
Nr* Ekrany istniejące Lokalizacja wg km A2 Długość Wysokość Lokalizacja wg km A2 od km do km L b [m] H b [m] od km do km Ekrany nowoprojektowane lub przebudowa istniejących Długość L b [m] Wysokość H b[m] 161+773 161+898 125,2 2,5 Uwagi** 9 - - - - 162+451 162+585 135,5 2,0 strona: PN 10 - - - - 162+608 162+657 52,1 2,0 strona: PN 11 163+078 163+375 295 3,9 163+078 163+375 295,0 3,9 strona: PD 12 163+356 163+409 58 4,0 163+356 163+409 58,0 4,0 strona: PD 13 163+551 163+789 285 4,0 163+551 163+789 285,0 4,0 - - - - 163+583 163+650 67,7 2,0 163+644 163+745 101,2 3,5 163+745 163+805 60,5 2,0 strona: PD Ekran przy drodze zbiorczej ul. Dębiecka strona: PD Ekrany przy A2 14 - - - - 163+719 163+808 88,9 1,5 strona: PN 15 163+788 163+828 163+828 163+849 143 145 2,0 2,0 163+788 163+828 163+828 163+849 143 145 2,0 3,0 Ekran wzdłuż drogi DW 430 (na wiadukcie) strona: Z 16 - - - - 17 - - - - 18 - - - - 19 165+207 166+050 904 3,5 20a - - - - 164+804 164+865 61,6 2,0 164+865 165+025 159,9 2,5 165+025 165+180 158,8 4,5 165+197 165+315 118,9 4,0 165+315 165+374 59,1 3,0 164+832 164+882 49,2 2,0 164+882 165+024 142,7 2,5 165+024 165+081 56,5 4,5 165+081 165+101 20,3 4,0 165+089 165+190 102,2 4,0 165+207 165+217 62,0 3,5 165+207 165+271 64,0 3,5 165+271 165+439 168,1 4,0 165+439 165+523 84,2 3,5 165+523 165+728 204,4 5,5 165+728 166+050 321,8 3,5 166+380 166+450 70,0 1,0 166+450 166+563 128,2 2,5 strona: PD strona: PD strona: PN strona: PN, ekran wzdłuż ul. Starołęckiej strona: PN strona: PN 20b - - - - 166+590 166+681 97,4 2,0 strona: PN str. 39/91
Nr* Ekrany istniejące Lokalizacja wg km A2 Długość Wysokość Lokalizacja wg km A2 od km do km L b [m] H b [m] od km do km Ekrany nowoprojektowane lub przebudowa istniejących Długość L b [m] Wysokość H b[m] 167+842 168+302 465,1 2,5 Uwagi** 21 167+842 168+658 819 2,5 168+302 168+588 285,1 3,0 168+588 168+658 64,3 2,5 strona: PN 22 - - - - 168+026 168+040 14,0 2,5 168+040 168+139 99 2,5 168+040 168+139 99,0 2,5 strona: PD - - - - 168+139 168+469 341,6 3,0 23W 169+200 169+410 210 5,5 169+082 169+200 118,0 2,0 przedłużenie wału ziemnego 169+215 169+422 169+422 169+442 206,6 20,4 3,5 4,0 strona: PD, ekran na wale ziemnym 24W 169+500 169+740 240 5,3 - - - - strona: PN 25W 169+200 169+385 185 5,2 - - - - strona: PN 26W 169+485 170+200 715 5,2 - - - - strona: PN 27 - - - - 170+536 170+677 284,6 2,5 Ekran wzdłuż łącznicy węzła Poznań Krzesiny (kierunek Świecko- Katowice) 29W 169+805 170+200 395 5,0 - - - - strona: PD 30 - - - - 171+519 171+600 84,3 1,5 strona: PN ODCINEK OD KM 171+600 DO KM 172+000 30W 171+600 171+915 315 2,0 171+600 171+801 201,1 1,5 strona: PN Ekran na wale ziemnym 31W 171+600 171+885 285 2,0 171+600 171+803 197,3 1,5 strona: PD Ekran na wale ziemnym *W istniejące wały ziemne **PN strona północna, PD strona południowa, Z strona zachodnia (uwaga: podano kilometrację wzdłuż A2, nie odzwierciedla ona długości ekranów) Po zastosowaniu wskazanych rozwiązań przeciwhałasowych, nastąpi znaczna poprawa warunków akustycznych na odcinku od węzła Poznań Zachód do węzła Poznań Krzesiny. Na terenach chronionych poziom hałasu nie przekroczy wartości dopuszczalnych. 15.3. Ocena skuteczności zrealizowanych i planowanych działań przeciwhałasowych W niniejszym rozdziale omówiono skuteczność działań przeciwhałasowych str. 40/91
zrealizowanych i planowanych. Na przykładzie wybranych lokalizacji pokazano również efekty akustyczne stosowanych działań i rozwiązań przeciwhałasowych. 15.3.1. Działania zrealizowane Do działań zrealizowanych od poprzedniej mapy akustycznej należy budowa trzech węzłów wraz z budową ekranów akustycznych (w przypadku dwóch z trzech węzłów). Budowa nowych odcinków dróg lub przebudowa istniejących (w tym przypadku budowa węzłów) zawsze wiąże się ze zmianą klimatu akustycznego w ich otoczeniu. Dla tego typu inwestycji tworzone są analizy akustyczne, których efektem jest zapewnienie określonych przepisami prawa poziomów hałasu, poprzez zastosowanie zabezpieczeń przeciwhałasowych np. w postaci ekranów akustycznych. Ich skuteczność zależna jest od wysokości i długości ekranu, odległości ekranu od źródła hałasu oraz od lokalizacji punktu obserwacji i może wynosić do kilkunastu decybeli. Na poniższych rysunkach, poprzez porównanie izolinii równoważnego poziomu dźwięku z mapy akustycznej z 2012 roku i aktualnej mapy akustycznej (2017 rok), przedstawiono efekty wynikające z budowy ekranów akustycznych na węźle Głuchowo (Poznań Zachód) i węźle Kleszczewo (Poznań Wschód). str. 41/91
Rys. 3. Stan akustyczny przed realizacją węzła Głuchowo (Poznań Zachód) - wskaźnik L DWN (Mapa akustyczna 2012) Rys. 4. Stan akustyczny przed realizacją węzła Głuchowo (Poznań Zachód) - wskaźnik L N (Mapa akustyczna 2012) str. 42/91
Rys. 5. Stan akustyczny po realizacji węzła Głuchowo (Poznań Zachód) - wskaźnik L DWN (Mapa akustyczna 2017) Rys. 6. Stan akustyczny po realizacji węzła Głuchowo (Poznań Zachód) - wskaźnik L N (Mapa akustyczna 2017) str. 43/91
Rys. 7. Stan akustyczny przed realizacją węzła Kleszczewo (Poznań Wschód) - wskaźnik L DWN (Mapa akustyczna 2012) Rys. 8. Stan akustyczny przed realizacją węzła Kleszczewo (Poznań Wschód) - wskaźnik L N (Mapa akustyczna 2012) str. 44/91
Rys. 9. Stan akustyczny po realizacji węzła Kleszczewo (Poznań Wschód) - wskaźnik L DWN (Mapa akustyczna 2017) Rys. 10. Stan akustyczny po realizacji węzła Kleszczewo (Poznań Wschód) - wskaźnik L N (Mapa akustyczna 2017) str. 45/91
15.3.2. Działania planowane W planowanej inwestycji polegającej na stworzeniu trzeciego pasa ruchu na odcinku od węzła Poznań Zachód do węzła Poznań Krzesiny, jako działania przeciwhałasowe planuje się zastosowanie nawierzchni o obniżonej emisji hałasu (SMA 8 o uziarnieniu <10 mm) oraz budowę nowych lub modyfikację istniejących ekranów akustycznych. Skuteczność stosowania nawierzchni o obniżonej emisji hałasu szacuje się na ok. 3 db. Skuteczność akustyczna stosowania ekranów akustycznych zależy od wysokości i długości ekranu, odległości ekranu od źródła hałasu oraz od lokalizacji punktu obserwacji i może wynosić do kilkunastu decybeli. Na poniższych rysunkach przedstawiono prognozowane w Raporcie oddziaływania na środowisko inwestycji polegającej na stworzeniu trzeciego pasa ruchu na odcinku od węzła Poznań Zachód do węzła Poznań Krzesiny efekty wynikające z budowy lub przebudowy ekranów akustycznych na wybranych odcinkach autostrady A2 (wybrano przykładowe lokalizacje z których zgłaszane były skargi na hałas przedstawione w rozdziale 16) w postaci zasięgów hałasu (izolinii równoważnego poziomu dźwięku o wartości dopuszczalnej) dla pory dziennej i nocnej dla stanu z projektowanymi zabezpieczeniami akustycznymi i bez zabezpieczeń. str. 46/91
Rys. 11. Prognozowane efekty budowy ekranów akustycznych dla planowanej inwestycji polegającej na stworzeniu trzeciego pasa ruchu na odcinku od węzła Poznań Zachód do węzła Poznań Krzesiny. Żabikowo, Luboń, cz.1 str. 47/91
Rys. 12. Prognozowane efekty budowy ekranów akustycznych dla planowanej inwestycji polegającej na stworzeniu trzeciego pasa ruchu na odcinku od węzła Poznań Zachód do węzła Poznań Krzesiny. Żabikowo, Luboń, cz. 2; Świerczewo str. 48/91
Rys. 13. Prognozowane efekty budowy ekranów akustycznych dla planowanej inwestycji polegającej na stworzeniu trzeciego pasa ruchu na odcinku od węzła Poznań Zachód do węzła Poznań Krzesiny. Krzesiny/ Pokrzywno cz.1 str. 49/91
Rys. 14. Prognozowane efekty budowy ekranów akustycznych dla planowanej inwestycji polegającej na stworzeniu trzeciego pasa ruchu na odcinku od węzła Poznań Zachód do węzła Poznań Krzesiny. Krzesiny/ Pokrzywno cz.2 str. 50/91
16. Skargi mieszkańców na uciążliwości akustyczne W Tab. 30 zestawiono wnioski na uciążliwość akustyczną autostrady A2, które wpłynęły do Autostrady Wielkopolskiej S.A. od poprzedniego wydania mapy akustycznej (rok 2012). Dodatkowo, w Tab. 31 zestawiono skargi, które wpłynęły na etapie postępowania administracyjnego prowadzące do wydania Decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla inwestycji polegającej na dobudowie trzeciego pasa ruchu na odcinku autostrady A2 od węzła Poznań Zachód do węzła Poznań Krzesiny. W tabeli tej zestawiono tylko te wnioski, które odnoszą się do aktualnego stanu klimatu akustycznego. Zestawiono w niej również działania, które zostały wskazane w Raporcie o oddziaływaniu na środowisko dla tej inwestycji, zmniejszające hałas autostrady po planowanej rozbudowie, w tym w miejscach wystąpienia skarg. Na podstawie wyników tej mapy akustycznej, wszystkie wnioski i skargi zostaną przeanalizowane na etapie tworzenia Programu Ochrony Środowiska przed Hałasem. str. 51/91
węzeł Nowy Tomyśl węzeł Konin Tab. 30. Wnioski na uciążliwości akustyczne pochodzące od autostrady A2, które wpłynęły do Autostrady Wielkopolskiej S.A. od poprzedniego wydania mapy akustycznej Lp. Data wpływu 1 30.10.2012 Nadawca Lokalizacja Streszczenie wniosku Urząd Gminy Kleszczewo / Mieszkańcy oraz właściciele nieruchomości położonych w miejscowości Komorniki w Gminie Kleszczewo 2* 22.04.2016 Rafał Gacek 3 08.06.2016 4 12.11.2013 Jolmar Nieruchomości Sp. z o.o., Kamionki GDDKiA przekazanie pisma mieszkańców Komorniki osiedle Powstańców Śląskich, Poznań Plewiska (zabudowania pomiędzy ul. Kolejową a Szkolną) Szczepankowo, ulice: Na Dołku, Serdeczna, Gościnna Wniosek Urzędu Gminy dotyczy ujęcia w przeglądzie ekologicznym odcinka autostrady A2 przebiegającego przez teren gminy Kleszczewo w związku ze skargami mieszkańców na emisję hałasu spowodowaną bliskością przebiegającej przy granicy ze wsią Komorniki Autostrady A2. Poziom hałasu pochodzącego od hałasu samochodowego z autostrady jest tak duży, ze nawet przy zamkniętych oknach jest on słyszalny i nie do zniesienia. Mieszkańcy domagają się ograniczenia oddziaływania Autostrady A2 na ich nieruchomości np. poprzez budowę ekranów dźwiękochłonnych. Skarga na uciążliwy hałas pochodzący od autostrady A2 na odcinku Komorniki Krzesiny. Dwukrotnie większe niż projektowane natężenie samochodów powoduje ogromny hałas, który dodatkowo wzrośnie przy rozbudowie o trzeci pas. W rozbudowie o trzeci pas nie planuje się większych zmian w zakresie ochrony mieszkańców przed hałasem. Dodatkowo obecnie cały obszar od miasta Komorniki do poznańskiej dzielnicy Starołęka nie jest objęty żadnymi ekranami akustycznymi. Pobliskie osiedle Powstańców Śląskich, według zarządu A2 nie podlega ochronie, ze względu na znajdujące się pomiędzy nim a autostradą ogródki działkowe, które jednak, zdaniem wnioskodawcy, nie zatrzymują hałasu. Istniejące rozwiązanie w postaci wału ziemnego nie spełnia swojej roli przy obecnym poziomie hałasu sięgającym 75 db w dzień i w nocy. Uciążliwość dla okolicznych mieszkańców pochodzi też z odbicia hałasu od wiaduktu kolejowego PKP miedzy Poznaniem a Luboniem, który w całości wykonany jest z betonu, a nie materiału pochłaniającego dźwięk. Nie zabezpieczono również zjazdu z autostrady A2 Dolna Wilda Luboń. Istniejące tam ekrany to technologia sprzed kilkunastu lat metr wysokości i wykonanie z plastiku i cegieł, które tylko potęgują hałas. Na całym obszarze Poznań od rzeki Warty do Komornik należy zbudować ekrany pochłaniające oraz nasadzić drzewa dodatkowo chroniące przed hałasem. Wybudowane kiedyś wały ziemne nie mają już znaczenia, gdyż nie były projektowane na poziomy 75-90 db. Prośba o ustawienie ekranów dźwiękoszczelnych uwzględniających bliską zabudowę mieszkań od Autostrady, na wysokości Plewisk. Mieszkańcy skarżą się na uciążliwy hałas, zwłaszcza w porze wieczornej i nocnej. Konieczność wprowadzenia zabezpieczeń akustycznych na odcinku autostrady A2 w rejonie ulic Na Dołku, Serdeczna i Gościnna. str. 52/91
węzeł Nowy Tomyśl węzeł Konin Lp. Data wpływu 5 04.03.2013 Wójt Gminy Duszniki 6 28.04.2014 7** 24.07.2013 Nadawca Lokalizacja Streszczenie wniosku Wicemarszałek Województwa Wielkopolskiego Mieszkańcy Krzesin i Pokrzywna Zalesie, na wysokości wiaduktu drogi wojewódzkiej nr 306 Gmina Komorniki Krzesiny, Pokrzywno Prośba do WIOŚ o sprawdzenie czy nie zostały przekroczone dopuszczalne poziomy hałasu na terenach chronionych akustycznie znajdujących się przy autostradzie A2 na wysokości wiaduktu drogi wojewódzkiej nr 306, w miejscowości Zalesie. Mieszkańcy informują o zwiększeniu się hałasu pochodzącego od autostrady w związku ze zwiększonym natężeniem ruchu na autostradzie jak i w Miejscach Obsługi Podróżnych. Interwencja w związku ze skargami mieszkańców Gminy Komorniki na nadmierny hałas generowany przez ruch samochodowy odbywający się na autostradzie A2. Prośba o informacje dotyczące możliwości zainstalowania ekranów akustycznych na przedmiotowym odcinku autostrady. Wniosek o rozważanie możliwości zamontowania ekranów dźwiękochłonnych od wiaduktu kolejowego przy ul. Garaszewo do węzła Krzesiny, w związku z uciążliwym hałasem dobiegającym z autostrady. Dotychczasowe zabezpieczenie w postaci usypanych wałów nie w pełni spełnia swoje zadanie. Hałas pochodzący od autostrady na odcinku od wiaduktu kolejowego przy ul. Garaszewo, który znajduje się wyżej od zabudowy mieszkalnej na nieosłoniętym terenie, jest bardzo uciążliwy dla mieszkańców zwłaszcza w porze letniej przy otwartych oknach. *Na odcinku, który jest przedmiotem skargi planowana jest inwestycja polegająca na dobudowie trzeciego pasa ruchu na odcinku autostrady A2 od węzła Poznań Zachód do węzła Poznań Krzesiny, dla której zaprojektowano zabezpieczenia akustyczne, które omówiono w rozdziale 15.2 prowadzące do obniżenia poziomu hałasu na terenach chronionych. **Na odcinku, który jest przedmiotem skargi planowana jest inwestycja polegająca na dobudowie trzeciego pasa ruchu na odcinku autostrady A2 od węzła Poznań Zachód do węzła Poznań Krzesiny, dla której zaprojektowano zabezpieczenia akustyczne, które omówiono w rozdziale 15.2. Na odcinku od wiaduktu kolejowego przy ul. Garaszewo do węzła Krzesiny projektowane lub modyfikowane są ekrany akustyczne, których lokalizację i skuteczność przedstawiono na Rys. 13 i Rys. 14 w rozdziale 15.3.2. str. 53/91
węzeł Nowy Tomyśl węzeł Konin Tab. 31. Wnioski na uciążliwości akustyczne pochodzące od autostrady A2, które wpłynęły na etapie postępowania administracyjnego prowadzące do wydania Decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla inwestycji polegającej na dobudowie trzeciego pasa ruchu na odcinku autostrady A2 od węzła Poznań Zachód do węzła Poznań Krzesiny, a odnoszą się do aktualnego stanu klimatu akustycznego Lp. Data wpływu 1 20.01.2014 2 7.02.2014 3 20.06.2013 Nadawca Lokalizacja Streszczenie wniosku Mieszkańcy terenu położonego między A2 a ul. Niezłomnych Szczęch Władysław Rada i Zarząd Osiedla Świerczewo teren pomiędzy A2 a ul. Niezłomnych w Luboniu teren pomiędzy A2 a ul. Niezłomnych w Luboniu Osiedle Świerczewo Pismo z żądaniem wybudowania ekranu na odcinku autostrady przebiegającej nad potokiem Junikowskim na terenie Lubonia od strony ul. Niezłomnych w związku z: planowaną budową trzeciego pasa ruchu, zwiększenia liczby zabudowań mieszkalnych, zwiększenia natężenia ruchu (w szczególności samochodów ciężarowych). Wskazanie nieadekwatności przeprowadzanych przez Autostradę Wielkopolską S.A. pomiarów hałasu (według mieszkańców pomiary przeprowadzane w warunkach, w których nie występuje największe nasilenie hałasu) Nawiązanie do pisma z 20.01.2014 wskazanie przekroczeń dopuszczalnych wartości LN i LDWN na terenie między autostradą a ul. Niezłomnych w Luboniu na podstawie map akustycznych z 2012 wykonanych przez WIOŚ Pismo do RDOŚ w Poznaniu z prośbą o budowę ekranów wzdłuż południowej granicy Osiedla Świerczewo uwzględniających ochronę doliny Strumienia Junikowskiego, na odcinku od tunelu pod linią kolejową Poznań-Wrocław do Strumienia Junikowskiego. Wskazanie na dodatkowy wzrost hałasu przez obecność ekranów po drugiej stronie autostrady. Mieszkańcy wskazują na konieczność zastosowania roślin na ekranach i pasów zieleni w Działanie wskazane do realizacji w Raporcie oddziaływania na środowisko dla inwestycji* Ekran akustyczny nr 8 (strona północna): od km 161+280 do km 161+458 (Lb=181m, Hb=4,5m); od km 161+458 do km 161+601 (Lb=142,9m, Hb=2,5m); od km 161+601 do km 161+773 (Lb=173,1m Hb=3m) od km 161+773 do km 161+898 (Lb=125,2m Hb=2,5m) Ekrany akustyczne Strona północna: - Ekran nr 8 od km 161+280 do km 161+458 (Lb=181m Hb=4,5m) od km 161+458 do km 161+601 (Lb=142,9m Hb=2,5m) str. 54/91
węzeł Nowy Tomyśl węzeł Konin Lp. Data wpływu Nadawca Lokalizacja Streszczenie wniosku Działanie wskazane do realizacji w Raporcie oddziaływania na środowisko dla inwestycji* celu ograniczenia negatywnego wpływu wizerunkowego ekranów. od km 161+601 do km 161+773 (Lb=173m Hb=3m) od km 161+773 do km 161+898 (Lb=125,2m Hb=2,5m) - Ekran nr 9 od km 162+451 do km 162+585 (Lb=135,5m Hb=2m) - Ekran nr 10 od km 162+608 do km 162+657 (Lb=52,1m Hb=2m) - Ekran nr 14 od km 163+719 do km 163+808 (Lb=88,9m Hb=1,5m) *Lokalizację i skuteczność przedstawionych w tabeli projektowanych ekranów przedstawiono na Rys. 11 i Rys. 12 w rozdziale 15.3.2 str. 55/91
17. Podstawowe metodyki oraz zastosowane oprogramowanie Zgodnie z zaleceniami Unii Europejskiej (Dyrektywa 2002/49/WE), przy tworzeniu mapy akustycznej hałasu samochodowego, obliczenia akustyczne należy wykonać przy wykorzystaniu francuskiej krajowej metody obliczania hałasu samochodowego NBPB-Routes-96 (SETRA-CERTU-LCPC-CSTB), o której mowa w Arrètè du 5 mai 1995 relatif au bruit des infrastructures routières, Journal Officiel du 10 mai 1995, Article 6. Na potrzeby niniejszej mapy akustycznej wykorzystano oprogramowanie SoundPlan ver. 7.4, które ma zaimplementowaną ww. metodę obliczania hałasu samochodowego. W Tab. 32 zamieszczono podstawowe informacje o wykorzystanym oprogramowaniu, a w Tab. 33 zaprezentowano konfigurację programu przyjętą do obliczeń akustycznych. Tab. 32. Dane dotyczące wykorzystanego oprogramowania Nazwa oprogramowania SoundPlan Wersja 7.4 Producent Właściciel SoundPLAN International LLC AkustiX sp. z o.o. Numer licencji 5910 / 7027 Tab. 33. Konfiguracja programu obliczeniowego SoundPlan Parametr Wartość Liczba przedziałów czasu oceny 3 Dzień 6 00-18 00 Wieczór Noc 18 00-22 00 (waga 5 db) 22 00-6 00 (waga 10 db) Standard NMPB - Routes - 96 Emisja Warunki oceny Guide du Bruit LDWN, LN (PL) Liczba odbić 1 Promień poszukiwań Dozwolony błąd Uwzględnianie powierzchni jezdni przy obliczaniu oddziaływania fali akustycznej z powierzchnią ziemi Krok siatki obliczeniowej Wysokość punktów obliczeniowych Interpolacja siatki 2000 m 0,1 db aktywne 5 x 5 m 4 m wyłączona str. 56/91
18. Wykorzystanie wyników badań 18.1. Wpływ warunków meteorologicznych na propagację dźwięku Na potrzeby określenia długotrwałego poziomu dźwięku za pomocą metody obliczeniowej XPS 31-133 zalecanej dla obliczania poziomu hałasu drogowego przez Unię Europejską jako: francuska krajowa metoda obliczeń NMPB-Routes - 96 (SETRA-CERTU-LCPC-CSTB), wyznaczono udział korzystnych warunków meteorologicznych wpływających na propagację dźwięku w poszczególnych porach doby. Poziom ten obliczany jest ze wzoru: L LT L 10 lg[ 10 F / 10 LH /10 p (1 p) 10 ], (6) gdzie p oznacza procentowy udział korzystnych warunków meteorologicznych dla propagacji fal dźwiękowych. W metodzie obliczeniowej XPS 31-133 tłumienie dźwięku zachodzi nie tylko ze względu na ukształtowanie terenu i zabudowę, ale także przy współudziale warunków meteorologicznych. Zalicza się do nich: prędkość i kierunek wiatru, wilgotność względną powietrza, temperatura powietrza i jej gradient pionowy, ciśnienie atmosferyczne. Wszystkie wymienione elementy charakteryzują się dużą zmiennością, dlatego wpływ na propagację dźwięku ma pora doby (dzień, wieczór, noc). W zależności od pory doby, określone warunki meteorologiczne (np. zachmurzenie) powodować mogą korzystne lub niekorzystne warunki dla propagacji dźwięku. Zależności zamieszczone poniżej podano w oparciu o pozycję Holec M., Tymański P. Podstawy meteorologii i nawigacji meteorologicznej, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1973. Największy wpływ na prędkość rozchodzenia się dźwięku ma temperatura powietrza, a także jej gradient pionowy i wiatr. Zależność prędkości dźwięku c(m/s) od temperatury powietrza (T wyrażoną w K) przedstawia wzór: c 20, 1 T, (7) Wiatr powoduje zmianę prędkości propagacji fal dźwiękowych wpływając zarazem na ich zasięg przestrzenny. Matematyczną zależność przedstawia wzór: C W c v cos w, (8) gdzie: Cw - prędkość wypadkowa rozprzestrzeniania fali dźwiękowej (m/s), w - kąt zawarty pomiędzy kierunkiem wiatru a pozycją obserwatora (w stopniach), str. 57/91
c - prędkość przemieszczania fali dźwiękowej (m/s), v - prędkość przemieszczania się powietrza (m/s). Z powyższego wzoru wynika, że wiatr sprzyja rozchodzeniu (propagacji) fal dźwiękowych, gdy jego kierunek jest zgodny z kierunkiem źródło dźwięku-obserwator (gdy w=0, cos(w)=1), najmniejszy gdy kierunek wiatru jest przeciwny (gdy w = 180, cos(w)=-1). OBLICZANIE WSPÓŁCZYNNIKA KORZYSTNYCH WARUNKÓW METEOROLOGICZNYCH DLA PROPAGACJI FAL DŹWIĘKOWYCH Przyjęta w niniejszym opracowaniu metoda prowadzi do wyznaczenia wskaźnika P wyrażonego jako procentowy udział warunków sprzyjających rozprzestrzenianiu się fal dźwiękowych. Przyjęto, że kierunkami wiatru korzystnymi dla rozprzestrzeniania się fal dźwiękowych są kierunki zawarte w kącie 90 (suma dwóch kątów 45 względem prostej prostopadłej do osi drogi). Rys. 15. Metoda obliczania współczynnika kierunku korzystnego dla propagacji dźwięku Przyjmując, że w porze dziennej głównym czynnikiem wystąpienia korzystnych warunków dla rozprzestrzeniania się fal dźwiękowych jest wiatr (kierunek i prędkość) przyjęto, że współczynnik P dla pory dziennej (Pd) będzie miał postać: Pd = P1+ P2+ P3, (9) gdzie P1, P2, P3 stanowi sumę częstości występowania wiatru z trzech przedziałów prędkości odczytanych z róży wiatrów (do 3 m/s, 3-5 m/s, powyżej 5 m/s) dla każdego kierunku. W porze wieczornej dodatkowo wprowadzono dane dotyczące zachmurzenia. W tym przypadku do wzoru wprowadzono wskaźnik wz będący iloczynem częstości występowania dni z dużym zachmurzeniem (z) w danym rejonie i częstości występowania dni z silnym wiatrem (powyżej 3 m/s) określając w ten sposób częstość str. 58/91
występowania pogody z dużym zachmurzeniem i silnym wiatrem: wz ={[(Pb+ Pc) 100] z} 100, (10) gdzie: Pb to częstość występowania wiatru z poszczególnych kierunków niosących w przedziale prędkości od 3 do 5 m/s, Pc to częstość występowania wiatru z poszczególnych kierunków niosących o prędkości powyżej 5 m/s, z to częstość występowania dni w roku z dużym zachmurzeniem (z = liczba dni w roku z dużym zachmurzeniem/365). Współczynnik P dla pory wieczornej (Pw) przyjmuje postać: Pw = P1+ P2+ P3+ wz (11) W porze nocnej pojawia się największa liczba czynników sprzyjających propagacji fal dźwiękowych. Rozprzestrzenianiu się fal dźwiękowych w nocy sprzyjają: cisza, wiatr słaby lub silny zgodny lub poprzeczny z kierunkiem źródło dźwięku odbiorca, występowanie dużego zachmurzenia, brak zachmurzenia. Warunki korzystne dla propagacji fal dźwiękowych występują podczas inwersji termicznej. W warunkach nocnych, inwersja termiczna powstaje w przypadku napływu ciepłych mas powietrza oraz podczas pogodnych nocy, kiedy następuje intensywne wypromieniowanie ciepła. Współczynnik P dla nocy wynosi: Pn = P1+ P2 + P3+[2wz+ 2g], (12) gdzie g oznacza procent dni z pogodą bezchmurną obliczony wg reguły: g = (lp/365)*100, gdzie lp to liczba dni z pogodą bezchmurną. Podwojenie częstości występowania dużego zachmurzenia oraz silnego wiatru jak i częstości występowania dni pogodnych wynika z ich dużego wpływu na propagację fal dźwiękowych w czasie nocy. Dla zróżnicowania pory doby, dane wiatrowe pobrano dla 3 głównych terminów meteorologicznych, tj. dla pory dziennej z godziny 12.00UTC (czasu uniwersalnego), dla pory wieczornej z godziny 18.00UTC, dla pory nocnej z godziny 00.00UTC, uśrednione z lat 1996-2005. Dane te zawierają przedziały prędkości wiatru od 0-2 m/s, od 3-5 m/s, 6-7 m/s, 8-10 m/s, 11-15 m/s, powyżej 15 m/s. Ze względu na charakter danych klimatycznych są one nadal aktualne. Wielokrotnie w rozlicznych pracach str. 59/91
naukowych z zakresu klimatologii wykorzystywane są znacznie starsze dane, a elementy takie jak prędkość, czy kierunek wiatru nie podlegają znaczącym zmianom w okresie kilkuletnim. Dla celów tego opracowania przyjęto trzy przedziały wiatrowe: dla wiatru słabego do 3 m/s, dla wiatru umiarkowanego 3-5 m/s, dla wiatru silnego - powyżej 5 m/s. Dane te posłużyły do sporządzenia róży wiatrów dla kolejnych pór doby. Róża wiatrów przedstawia procentowy udział kierunków wiatru o różnych prędkościach. Poszczególne dane wiatrowe uzupełnione zostały średnią wieloletnią liczbą dni z pogodą bezchmurną oraz z dużym zachmurzeniem i obliczone według ww. wzorów. Województwo wielkopolskie W obliczeniach zasięgu hałasu, zgodnie ze wskazaniami zalecanej przez Unię Europejską francuskiej metody prognozowania hałasu samochodowego, uwzględniono wpływ warunków atmosferycznych. Poniżej w Tab. 34 przedstawiono wartości procentowego udziału korzystnych warunków meteorologicznych dla propagacji fal dźwiękowych dla terenu województwa wielkopolskiego. Obszar województwa wielkopolskiego opracowano na podstawie danych anemometrycznych ze stacji Poznań Ławica (52º25, 16º51, wysokość stacji wynosi 84 m n.p.m., wysokość wiatromierza 10 m n.p.t.), położonej w Porcie Lotniczym. Stacja ta zlokalizowana jest praktycznie w centrum omawianego obszaru i może być reprezentatywna co do kierunku i prędkości wiatru dla całego zadania. Obszar wielkopolski charakteryzuje się bowiem słabo wyrażonymi granicami pomiędzy regionami klimatycznymi, będącymi dowodem istnienia podobieństw klimatycznych rejonów sąsiednich. Ponadto jest to obszar dość jednorodny pod względem ukształtowania terenu. Uzasadnia to wybór stacji Poznań Ławica jako reprezentatywnej dla obszaru całego województwa. Tab. 34. Procentowy udział korzystnych warunków meteorologicznych (sprzyjających propagacji hałasu) dla województwa wielkopolskiego Kierunek NW SE N S NE SW Współczynnik P Pd 37 Pw 43 Pn 62 Pd 43 Pw 49 Pn 67 Pd 38 Pw 44 Pn 52 Pd 31 str. 60/91
Kierunek W E Współczynnik P Pw 39 Pn 51 Do modelu obliczeniowego hałasu drogowego, zgodnie z wymogami metodyki NMPB- Routes-96 dla wskaźników LDWN i LN, wprowadzono następujące wartości współczynnika P, będące wartościami maksymalnymi ze wszystkich kierunków, dla rozważanych pór doby. Tab. 35. Wartości liczbowe współczynnika warunków sprzyjających propagacji hałasu, P Współczynnik P Pora dzienna Pora wieczorna Pora nocna 43 49 67 Wpływu warunków meteorologicznych na wnioski ze strategicznej mapy akustycznej nie należy przeceniać. Mają one bowiem wpływ na wielkość poziomu dźwięku w dużych odległościach od drogi, znacznie większych niż 100 m (może to być zarówno wzrost, jak i spadek poziomu dźwięku, w zależności od kierunku wiatru). Wiatr nie wpływa jednak na poziomy dźwięku blisko źródła (a więc i na rodzaj podejmowanych działań przeciwhałasowych), w pierwszych liniach zabudowy, tj. tam gdzie przekroczenia dopuszczalnych wartości poziomu dźwięku są największe. 18.2. Pomiary akustyczne wykorzystane w mapie akustycznej W celu kalibracji modelu obliczeniowego (rozdz. 18.3) wykonano pomiary hałasu w trzydziestu przekrojach pomiarowych. Pomiary wykonano w sierpniu 2017 roku. Punkty pomiarowe lokalizowano po minimum trzy na każdym odcinku międzywęzłowym. W każdym przekroju pomiarowym lokalizowane były dwa punkty pomiarowe: referencyjny, w odległości do ok. 50 m od osi drogi (w terenie niezabudowanym) oraz punkt imisji, zlokalizowany w pobliżu zabudowy wymagającej ochrony warunków akustycznych w środowisku, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. 2014 poz. 112). Należy zaznaczyć, że wyniki pomiarów kalibracyjnych nie mogą być odnoszone do dopuszczalnych wartości wskaźników hałasu w środowisku, gdyż nie pełnią one funkcji monitoringu hałasu w środowisku, a przede wszystkim obejmują znacznie krótszy czas uśredniania niż wymagany monitoringu hałasu. str. 61/91
Pomiary wykonano metodą próbkowania, wykonując bezpośrednie pomiary LAeqT dla czasu odniesienia T = 15 minut podczas pory dnia (wykonano sześć piętnasto-minutowych cykli pomiarowych). Czas trwania pomiarów w każdym punkcie był adekwatny do celu pomiarów, tj. do kalibracji i walidacji modelu obliczeniowego. Ponadto, równolegle do badania hałasu prowadzony był pomiar natężenia ruchu drogowego. Mikrofon każdorazowo był lokalizowany na wysokości Hm = 4,0 m nad powierzchnią gruntu. Pomiary równoważnego poziomu dźwięku wykonano w warunkach meteorologicznych spełniających następujące wymagania: prędkość wiatru do 5 m/s, brak silnej inwersji temperaturowej przy gruncie, temperatura powyżej -5 C, brak opadów atmosferycznych. Poniżej zaprezentowano lokalizację punktów pomiarowych. Szczegółowe wyniki pomiarów hałasu, wraz z pomiarami towarzyszącymi (natężenie ruchu) załączono w wersji elektronicznej (sprawozdania z kalibracyjnych pomiarów hałasu). Tab. 36. Lokalizacja punktów pomiarowych hałasu autostrady A2 na odcinku Nowy Tomyśl Konin Punkt pomiarowy P1 Szerokość Długość Adres/Nr działki geograficzna geograficzna Punkt referencyjny 52 22'9.00"N 16 12'24.60"E 301504_5.0018.125/2, obręb: Wytomśl Punkt imisji 52 22'6.06"N 16 12'26.08"E Mała Lipka 54, 64-304 Kozie Laski Punkt pomiarowy P2 Szerokość Długość Adres/Nr działki geograficzna geograficzna Punkt referencyjny 52 22'42.05"N 16 17'51.63"E 301501_2.0004.350/1, obręb: Głuponie Punkt imisji 52 22'38.45"N 16 17'55.01"E Głuponie 74, 64-316 Kuślin Punkt pomiarowy P3 Szerokość Długość Adres/Nr działki geograficzna geograficzna Punkt referencyjny 52 22'59.24"N 16 22'7.73"E 301501_2.0007.1/2, obręb: Michorzewo Punkt imisji 52 23'5.24"N 16 21'59.16"E Trzcianka 50, 64-316 Trzcianka Punkt pomiarowy P4 Szerokość Długość Adres/Nr działki geograficzna geograficzna Punkt referencyjny 52 22'59.04"N 16 22'49.97"E 301501_2.0007.12/3, obręb: Michorzewo Punkt imisji 52 22'55.91"N 16 22'53.76"E Krystianowo 57, 64-316 Michorzewo Punkt pomiarowy P5 Szerokość Długość Adres/Nr działki geograficzna geograficzna Punkt referencyjny 52 23'24.43"N 16 26'3.14"E 301501_2.0010.160/3, obręb: Turkowo Punkt imisji 52 23'29.34"N 16 26'2.21"E Turkowo 2, 64-316 Kuślin str. 62/91
Punkt pomiarowy P6 Szerokość Długość Adres/Nr działki geograficzna geograficzna Punkt referencyjny 52 20'58.61"N 16 39'55.23"E 302105_2.0001.628/9 obręb: Dopiewo Punkt imisji 52 21'0.46"N 16 39'56.05"E Leśna 90, 62-070 Dopiewo Punkt pomiarowy P7 Szerokość Długość Adres/Nr działki geograficzna geograficzna Punkt referencyjny 52 20'53.95"N 16 41'17.93"E 302105_2.0001.747/7 obręb: Dopiewo Punkt imisji 52 20'52.41"N 16 41'17.76"E Wyzwolenia 38, 62-070 Dopiewo Punkt pomiarowy P8 Szerokość Długość geograficzna geograficzna Adres/Nr działki Punkt referencyjny 52 20'56.03"N 16 42'7.09"E 302105_2.0006.284/3 Obręb: Dopiewiec Punkt imisji 52 20'52.59"N 16 42'13.42"E 302105_2.0006.427/2 Obręb: Konarzewo Szerokość geograficzna Punkt pomiarowy P9 Długość geograficzna Adres/Nr działki Punkt referencyjny 52 21'4.45"N 16 51'22.36"E 306401_1.0037.AR_08.58/1, obręb: Kortowo Punkt imisji 52 21'1.20"N 16 51'24.58"E Graniczna 34, 62-030 Luboń Szerokość geograficzna Punkt pomiarowy P10 Długość geograficzna Adres/Nr działki Punkt referencyjny 52 21'14.23"N 16 52'12.78"E 302101_1.0003.AR_1.119/1, obręb: Żabikowo Punkt imisji 52 21'21.36"N 16 52'18.03"E Niezłomnych 34C, 62-030 Luboń Szerokość geograficzna Punkt pomiarowy P11 Długość geograficzna Adres/Nr działki Punkt referencyjny 52 21'18.07"N 16 53'23.63"E 302101_1.0002.AR_1.15/5, obręb: Luboń Punkt imisji 52 21'25.27"N 16 53'27.85"E Teodora Tyca 73, 61-407 Poznań Szerokość geograficzna Punkt pomiarowy P12 Długość geograficzna Adres/Nr działki Punkt referencyjny 52 21'4.89"N 16 56'15.50"E 306401_1.0011.AR_21.91, obręb: Starołęka Punkt imisji 52 21'7.66"N 16 56'16.79"E Puławska 10, 61-335 Poznań Szerokość geograficzna Punkt pomiarowy P13 Długość geograficzna Adres/Nr działki Punkt referencyjny 52 20'57.04"N 16 57'58.32"E 306401_1.0010.AR_15.5/20, obręb: Krzesiny Punkt imisji 52 20'59.67"N 16 57'59.51"E Niżańska 26, 61-316 Poznań Punkt pomiarowy P14 Szerokość Długość geograficzna geograficzna Punkt referencyjny 52 20'53.43"N 16 58'3.34"E Adres/Nr działki 306401_1.0010.AR_30.1/1, obręb: Krzesiny str. 63/91
Punkt imisji 52 20'49.02"N 16 58'1.45"E Szerokość geograficzna Punkt pomiarowy P15 Długość geograficzna 306401_1.0010.AR_30.13, obręb: Krzesiny Adres/Nr działki Punkt referencyjny 52 20'37.35"N 17 0'59.30"E 306401_1.0010.AR_22.11/1, obręb: Krzesiny Punkt imisji 52 20'32.64"N 17 0'55.02"E Przemyska 15, 61-324 Poznań Punkt pomiarowy P16 Szerokość Długość Adres/Nr działki geograficzna geograficzna Punkt referencyjny 52 20'12.83"N 17 3'21.87"E 302109_5.0023.18/1, obręb: Żerniki Punkt imisji 52 20'17.66"N 17 3'25.79"E 302109_5.0023.19/5, obręb: Żerniki Szerokość geograficzna Punkt pomiarowy P17 Długość geograficzna Adres/Nr działki Punkt referencyjny 52 19'18.19"N 17 7'1.68"E 302106_2.0004.148/11, obręb: Komorniki Punkt imisji 52 19'24.77"N 17 7'5.43"E 302106_2.0004.147/3, obręb Komorniki Punkt pomiarowy P18 Szerokość Długość Adres/Nr działki geograficzna geograficzna Punkt referencyjny 52 18'35.23"N 17 13'37.34"E 302106_2.0007.54/3, obręb: Markowice Punkt imisji 52 18'30.56"N 17 13'43.84"E Markowice 36, 63-006 Markowice Punkt pomiarowy P19 Szerokość Długość geograficzna geograficzna Adres/Nr działki Punkt referencyjny 52 18'34.77"N 17 16'38.90"E 302504_5.0021.60/13, obręb: Pławce Punkt imisji 52 18'30.40"N 17 16'39.21"E Pławce 21, 63-000 Środa Wielkopolska Punkt pomiarowy P20 Szerokość Długość Adres/Nr działki geograficzna geograficzna Punkt referencyjny 52 18'56.18"N 17 24'1.62"E Dzierżnica 30, 63-012 Dominowo Punkt imisji 52 19'1.87"N 17 24'5.67"E Dzierżnica 29, 63-012 Dominowo Punkt pomiarowy P21 Szerokość Długość Adres/Nr działki geograficzna geograficzna Punkt referencyjny 52 19'1.84"N 17 30'52.05"E -- Punkt imisji 52 18'59.39"N 17 30'52.23"E -- Punkt pomiarowy P22 Szerokość Długość Adres/Nr działki geograficzna geograficzna Punkt referencyjny 52 18'34.43"N 17 34'6.93"E 303005_5.0304.10/7, obręb: Bierzglinek Punkt imisji 52 18'31.47"N 17 34'6.22"E Cisowa 24, 62-303 Bierzglinek Punkt pomiarowy P23 Szerokość Długość Adres/Nr działki geograficzna geograficzna Punkt referencyjny 52 17'25.46"N 17 40'8.74"E 303005_5.0312.77/4, obręb: Gozdowo Punkt imisji 52 17'30.55"N 17 40'7.08"E Gozdowo 42, 62-300 Gozdowo str. 64/91
Punkt pomiarowy P24 Szerokość Długość Adres/Nr działki geograficzna geograficzna Punkt referencyjny 52 16'1.79"N 17 44'13.28"E 302307_2.0009.127/3, obręb: Kościanki Punkt imisji 52 16'5.67"N 17 44'15.37"E Graboszewo 20A, 62-420 Graboszewo Punkt pomiarowy P25 Szerokość Długość Adres/Nr działki geograficzna geograficzna Punkt referencyjny 52 14'47.17"N 17 51'25.94"E 302306_2.0002.41/4, obręb: Borki Punkt imisji 52 14'50.71"N 17 51'26.83"E Borki 13, 62-400 Borki Punkt pomiarowy P26 Szerokość Długość Adres/Nr działki geograficzna geograficzna Punkt referencyjny 52 13'11.06"N 17 57'34.12"E 302302_2.0005.100/15, obręb: Dolany Punkt imisji 52 13'13.08"N 17 57'35.27"E Dolany 99, 62-406 Dolany Punkt pomiarowy P27 Szerokość Długość Adres/Nr działki geograficzna geograficzna Punkt referencyjny 52 12'25.18"N 18 0'40.72"E 302302_2.0015.139/12, obręb: Sługocin Punkt imisji 52 12'23.27"N 18 0'40.58"E Sługocin 91, 62-406 Sługocin Szerokość geograficzna Punkt pomiarowy P28 Długość geograficzna Adres/Nr działki Punkt referencyjny 52 12'10.11"N 18 1'39.57"E 301001_5.0019.122/3, obręb: Sługocinek Punkt imisji 52 12'8.39"N 18 1'38.66"E Sługocinek 23, 62-590 Śługocinek Punkt pomiarowy P29 Szerokość Długość geograficzna geograficzna Adres/Nr działki Punkt referencyjny 52 10'53.68"N 18 6'48.33"E 301008_2.0016.72/19, obręb: Osiecza Druga Punkt imisji 52 10'55.97"N 18 6'47.64"E Osiecza Pierwsza 41, 62-585 Osiecza Pierwsza Punkt pomiarowy P30 Szerokość Długość geograficzna geograficzna Punkt referencyjny 52 10'19.91"N 18 9'27.58"E Punkt imisji 52 10'23.49"N 18 9'25.11"E Adres/Nr działki 301008_2.0011.110/6, obręb: Kowalewek 301008_2.0011.109/4, obręb: Kowalewek Punkt pomiarowy P31 Szerokość Długość Adres/Nr działki geograficzna geograficzna Punkt referencyjny 52 10'4.31"N 18 10'26.50"E 301008_2.0011.57/5, obręb: Kowalewek Punkt imisji 52 9'55.89"N 18 10'19.96"E Barczygłów 9, 62-571 Barczygłów str. 65/91
18.3. Kalibracja i walidacja modelu obliczania hałasu W celu kalibracji modelu obliczeniowego, Wykonawca wykorzystał wyniki pomiarów akustycznych wykonanych na potrzeby niniejszej mapy akustycznej. W celu dopasowania modelu obliczeniowego do warunków lokalnych wykonano procedurę kalibracji mapy akustycznej w trzydziestu przekrojach pomiarowych. Każdy przekrój pomiarowy zawierał dwa punkty pomiarowe tzw. punkt bliższy - referencyjny oraz punkt dalszy imisyjny, zlokalizowany na terenie zabudowy mieszkaniowej, w pierwszej linii zabudowy względem A2. W celu skalibrowania modelu obliczeniowego, w programie SoundPlan wykonano obliczenia równoważnego poziomu dźwięku A dla czasu odniesienia T= 2 godz., dla scenerii jak w przekroju pomiarowym (w punkcie bliższym i dalszym). Do obliczeń wykorzystano natężenie ruchu, z podziałem na pojazdy lekkie i ciężkie, wyznaczone podczas pomiarów hałasu. Wyniki pomiarów oraz obliczeń porównano ze sobą, uzyskując wartość poprawki kalibracyjnej (średnia z uzyskanych różnic). Schemat postępowania przedstawiono na poniższym rysunku (Rys. 16). Pomiary Obliczenia Różnica I L Aeq D (bliższy) L Aeq D (bliższy) L Aeq D (bliższy) L Aeq D (dalszy) L Aeq D (dalszy) L Aeq D (dalszy) Średnia arytmetyczna = poprawka kalibracyjna L kal Rys. 16. Schemat wyznaczania poprawki kalibracyjnej w modelu obliczeniowym Wartości różnic pomiędzy wynikami pomiarów i obliczeń w badanych przekrojach P1 P31 zestawiono w tabeli poniżej. Różnice w punkcie referencyjnym stanowią najmniejszą możliwą wartość uzyskaną przy dopasowaniu parametrów modelu obliczeniowego w zakresie emisji i propagacji hałasu na małą odległość (najlepsze możliwe dopasowanie). Różnice w punkcie imisji również są najmniejsze możliwe, po optymalizacji modelu terenu, współczynników odbicia od obiektów kubaturowych oraz pochłaniania przez powierzchnie gruntu. str. 66/91
Tab. 37. Porównanie wyników pomiarów z wartościami obliczonymi Punkt pomiarowy P1 L Aeq [db] L Aeq [db] L zmierzona obliczona Aeq [db] Punkt referencyjny 72,1 73,2-1,1 Punkt imisji 49,2 56,8-7,6 Punkt pomiarowy P2 L Aeq [db] L Aeq [db] L zmierzona obliczona Aeq [db] Punkt referencyjny 64,3 70,3-6,0 Punkt imisji 50,2 61,9-11,7 Punkt pomiarowy P3 L Aeq [db] L Aeq [db] L zmierzona obliczona Aeq [db] Punkt referencyjny 67,6 70,2-2,6 Punkt imisji 54,4 56,2-1,8 Punkt pomiarowy P4 L Aeq [db] L Aeq [db] L zmierzona obliczona Aeq [db] Punkt referencyjny 59,3 67,8-8,5 Punkt imisji 49,1 57,0-7,9 Punkt pomiarowy P5 L Aeq [db] L Aeq [db] L zmierzona obliczona Aeq [db] Punkt referencyjny 71,2 72,6-1,4 Punkt imisji 54,6 56,8-2,2 Punkt pomiarowy P6 L Aeq [db] L Aeq [db] L zmierzona obliczona Aeq [db] Punkt referencyjny 60,0 58,6 1,4 Punkt imisji 56,0 56,8-0,8 Punkt pomiarowy P7 L Aeq [db] L Aeq [db] L zmierzona obliczona Aeq [db] Punkt referencyjny 60,7 62,5-1,8 Punkt imisji 65,1 59,3 5,8 Punkt pomiarowy P8 L Aeq [db] L Aeq [db] L zmierzona obliczona Aeq [db] Punkt referencyjny 68,6 70,0-1,4 Punkt imisji 52,2 59,8-7,6 Punkt pomiarowy P9 L Aeq [db] L Aeq [db] L zmierzona obliczona Aeq [db] Punkt referencyjny 77,7 77,8-0,1 Punkt imisji 54,2 53,1 1,1 Poprawka kalibracyjna L kal [db] -4,4 Poprawka kalibracyjna L kal [db] -8,9 Poprawka kalibracyjna L kal [db] -2,2 Poprawka kalibracyjna L kal [db] -8,2 Poprawka kalibracyjna L kal [db] -1,8 Poprawka kalibracyjna L kal [db] 0,3 Poprawka kalibracyjna L kal [db] 2,0 Poprawka kalibracyjna L kal [db] -4,5 Poprawka kalibracyjna L kal [db] 0,5 str. 67/91
Punkt pomiarowy P10 L Aeq [db] L Aeq [db] zmierzona obliczona L Aeq [db] Punkt referencyjny 70,0 70,0 0,0 Punkt imisji 52,0 54,7-2,7 Punkt pomiarowy P11 L Aeq [db] L Aeq [db] zmierzona obliczona L Aeq [db] Punkt referencyjny 75,9 75,5 0,4 Punkt imisji 54,2 52,1 2,1 Punkt pomiarowy P12 L Aeq [db] L Aeq [db] zmierzona obliczona L Aeq [db] Punkt referencyjny 78,1 77,4 0,7 Punkt imisji 59,4 55,2 4,2 Punkt pomiarowy P13 L Aeq [db] L Aeq [db] zmierzona obliczona L Aeq [db] Punkt referencyjny 63,5 62,0 1,5 Punkt imisji 60,8 59,0 1,8 Punkt pomiarowy P14 L Aeq [db] L Aeq [db] zmierzona obliczona L Aeq [db] Punkt referencyjny 69,1 69,3-0,2 Punkt imisji 66,1 62,6 3,5 Punkt pomiarowy P15 L Aeq [db] L Aeq [db] zmierzona obliczona L Aeq [db] Punkt referencyjny 75,6 75,5 0,1 Punkt imisji 54,5 50,7 3,8 Punkt pomiarowy P16 L Aeq [db] L Aeq [db] zmierzona obliczona L Aeq [db] Punkt referencyjny 75,4 75,6-0,2 Punkt imisji 48,0 54,6-6,6 Punkt pomiarowy P17 L Aeq [db] L Aeq [db] zmierzona obliczona L Aeq [db] Punkt referencyjny 70,2 72,5-2,3 Punkt imisji 56,7 56,6 0,1 Punkt pomiarowy P18 L Aeq [db] L Aeq [db] zmierzona obliczona L Aeq [db] Punkt referencyjny 67,6 68,9-1,3 Punkt imisji 47,8 56,3-8,5 Poprawka kalibracyjna L kal [db] -1,4 Poprawka kalibracyjna L kal [db] 1,3 Poprawka kalibracyjna L kal [db] 2,5 Poprawka kalibracyjna L kal [db] 1,7 Poprawka kalibracyjna L kal [db] 1,7 Poprawka kalibracyjna L kal [db] 2,0 Poprawka kalibracyjna L kal [db] -3,4 Poprawka kalibracyjna L kal [db] -1,1 Poprawka kalibracyjna L kal [db] -4,9 str. 68/91
Punkt pomiarowy P19 L Aeq [db] L Aeq [db] zmierzona obliczona L Aeq [db] Punkt referencyjny 68,2 70,1-1,9 Punkt imisji 48,5 57,2-8,7 Punkt pomiarowy P20 L Aeq [db] L Aeq [db] zmierzona obliczona L Aeq [db] Punkt referencyjny 55,2 57,8-2,6 Punkt imisji 54,9 55,8-0,9 Punkt pomiarowy P21 L Aeq [db] L Aeq [db] zmierzona obliczona L Aeq [db] Punkt referencyjny 68,4 69,3-0,9 Punkt imisji 58,8 60,9-2,1 Punkt pomiarowy P22 L Aeq [db] L Aeq [db] zmierzona obliczona L Aeq [db] Punkt referencyjny 56,7 63,6-6,9 Punkt imisji 50,0 55,5-5,5 Punkt pomiarowy P23 L Aeq [db] L Aeq [db] zmierzona obliczona L Aeq [db] Punkt referencyjny 66,6 69,1-2,5 Punkt imisji 58,0 57,9 0,1 Punkt pomiarowy P24 L Aeq [db] L Aeq [db] zmierzona obliczona L Aeq [db] Punkt referencyjny 69,0 69,5-0,5 Punkt imisji 61,6 58,7 2,9 Punkt pomiarowy P25 L Aeq [db] L Aeq [db] zmierzona obliczona L Aeq [db] Punkt referencyjny 62,4 60,5 1,9 Punkt imisji 56,1 53,9 2,2 Punkt pomiarowy P26 L Aeq [db] L Aeq [db] zmierzona obliczona L Aeq [db] Punkt referencyjny 64,9 72,1-7,2 Punkt imisji 60,4 62,2-1,8 Punkt pomiarowy P27 L Aeq [db] L Aeq [db] zmierzona obliczona L Aeq [db] Punkt referencyjny 54,5 55,1-0,6 Punkt imisji 50,5 54,2-3,7 Poprawka kalibracyjna L kal [db] -5,3 Poprawka kalibracyjna L kal [db] -1,8 Poprawka kalibracyjna L kal [db] -2,1 Poprawka kalibracyjna L kal [db] -6,2 Poprawka kalibracyjna L kal [db] -1,2 Poprawka kalibracyjna L kal [db] 1,2 Poprawka kalibracyjna L kal [db] 2,1 Poprawka kalibracyjna L kal [db] -4,5 Poprawka kalibracyjna L kal [db] -2,2 str. 69/91
Punkt pomiarowy P28 L Aeq [db] L Aeq [db] zmierzona obliczona L Aeq [db] Punkt referencyjny 57,8 58,7-0,9 Punkt imisji 59,4 59,1 0,3 Punkt pomiarowy P29 L Aeq [db] L Aeq [db] zmierzona obliczona L Aeq [db] Punkt referencyjny 55,2 57,9-2,7 Punkt imisji 52,0 54,5-2,5 Punkt pomiarowy P30 L Aeq [db] L Aeq [db] zmierzona obliczona L Aeq [db] Punkt referencyjny 55,5 56,4-0,9 Punkt imisji 52,8 52,6 0,2 Punkt pomiarowy P31 L Aeq [db] L Aeq [db] zmierzona obliczona L Aeq [db] Punkt referencyjny 67,1 70,4-3,3 Punkt imisji 46,3 52,3-6,0 Poprawka kalibracyjna L kal [db] -0,3 Poprawka kalibracyjna L kal [db] -2,6 Poprawka kalibracyjna L kal [db] -0,4 Poprawka kalibracyjna L kal [db] -4,7 Z przedstawionych wyników dopasowania modelu wynika, ze w niektórych przypadkach różnice są znaczne, co oznacza że poprawki kalibracyjne muszą mieć charakter lokalny. W związku z tym, ostatecznie przyjęto, że: Wstępnie wyznaczoną globalną poprawkę kalibracyjną, oddzielnie dla każdego odcinka międzywęzłowego. Poprawkę tę wyznaczono z punktów bez ekranu akustycznego lub wału ziemnego (relatywnie proste warunki modelowania). Następnie lokalnie za wszystkimi ekranami i wałami ziemnymi zastosowano poprawki kalibracyjne z najbliższych punktów pomiarowych, usytuowanych w podobnych warunkach topograficznych (w tym w obecności ekranu/wału ziemnego). Poprawki globalne i lokalne przyjęto dla punktów imisji z tabeli powyżej. 19. Wyniki analiz Wyniki wykonanych analiz przedstawiono w postaci graficznej (patrz część graficzna dokumentacji) i tabelarycznej (rozdz. 19.1). Zestaw wykonanych map omówiono w rozdz. 5: mapa emisyjna pozwala na bezpośrednie porównanie różnych odcinków, gdyż tylko w niewielkim stopniu zależy od warunków propagacji dźwięku (poziom dźwięku obliczony w odległości 10 m od osi drogi); różnice wartości poziomu dźwięku wynikają z różnic w: stanie technicznym i rodzaju nawierzchni drogi, natężeniu ruchu i prędkości pojazdów, pochyleniu niwelety drogi; str. 70/91
mapa emisyjna, wyznaczona w sytuacji niezakłóconego rozprzestrzeniania się dźwięku, wskazuje na maksymalny zasięg hałasu danego odcinka drogi; mapa imisyjna wskazuje wielkość faktycznego i aktualnego stanu środowiska akustycznego. Na podstawie mapy imisyjnej wyznaczono: mapę zagrożenia hałasem, mapę liczby osób eksponowanych na hałas, mapę rozkładu wskaźnika M. Na podstawie ww. map przygotowano zestawienia liczby osób, terenów i obiektów narażonych na hałas, wraz z wielkością tego narażenia. 19.1. Rozkład hałasu na elewacjach budynków na różnych wysokościach Zgodnie z wymaganiami Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 1 lipca 2007 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych ujętych na mapach akustycznych oraz ich układu i sposobu prezentacji (Dz. U. 187, poz. 1340), w ramach niniejszej mapy akustycznej przeprowadzono analizy akustyczne, pozwalające określić rozkład wartości LDWN w funkcji odległości od autostrady na różnych wysokościach nad powierzchnią ziemi. Obliczenia przeprowadzono w zakresie odległości do 1000 m oraz na wysokości od 4 m (obserwator znajdujący się na 2 kondygnacji) do 10 m (obserwator znajdujący się na 4 kondygnacji). Na przedmiotowym obszarze, który został objęty mapowaniem, przeważającą część stanowią budynki dwukondygnacyjne (obserwator na wysokości 4 m), podczas gdy budynki o wysokościach 10 m lub wyższych występują nielicznie. W związku z powyższym w dalszych analizach ograniczono się jedynie do przedstawienia sposobu, w jaki kształtują się wartości wskaźników LDWN oraz LN na wysokościach od 4 do 10 m. Wyniki przedstawiono w celu demonstracji: spadku poziomu hałasu z odległością, rodzaju pokrycia terenu w otoczeniu drogi, wysokości obserwatora i położenia drogi względem poziomu terenu, dla hipotetycznych przekrojów obliczeniowych. W obliczeniach przyjęto następujące założenia: pojazdy samochodowe poruszają się autostradą, prędkość pojazdów lekkich wynosi 135 km/godz., a pojazdów ciężkich 90 km/godz., średniodobowe natężenie ruchu pojazdów: 15 000 pojazdów, procent udziału pojazdów ciężkich wynosi 33 %. str. 71/91
Dodatkowo, w obliczeniach przyjęto sprzyjające warunki propagacji (wiatr wieje od źródła hałasu, tj. drogi, w kierunku obserwatora). Wyniki obliczeń przedstawiono w postaci tabelarycznej (Tab. 38). Przeprowadzone symulacje wykazały, iż dla drogi w poziomie terenu oraz na nasypie różnice w wartościach wskaźnika LDWN dla przedziału wysokości obserwatora od 4 do 10 m nie przekraczają ±1 db zarówno w przypadku propagacji hałasu nad powierzchnią twardą, jak i miękką. Dla sprzyjających warunków propagacji wpływ oddziaływania fali akustycznej z powierzchnią ziemi jest znacząco osłabiony, co skutkuje brakiem istotnej zależności poziomu dźwięku od wysokości obserwatora. W przypadku drogi w wykopie sytuacja jest nieco inna. Ze względu na zjawisko cienia akustycznego, w małych odległościach od górnej krawędzi wykopu występuje istotna zależność poziomu dźwięku od wysokości obserwatora (co zależy od tego, czy obserwator zlokalizowany jest powyżej lub poniżej granicy cienia akustycznego). Zależność poziom hałasu od wysokości obserwatora znacznie maleje w większych odległościach od drogi (w wykopie), ponieważ ze wzrostem odległości ekranowanie przez krawędź odgrywa coraz mniejszą rolę, a rezultat zależy od wpływu oddziaływania fali akustycznej z powierzchnią ziemi i jest podobny do tego dla drogi w terenie płaskim i na niewielkim nasypie. W małych i średnich odległościach (do ok. 200 m) od drogi w wykopie można przyjąć wzrost o ok. 0,3 0,5 db na kondygnację w przypadku propagacji fali akustycznej nad twarda powierzchnią oraz do ok. ±1,8 db na kondygnację w przypadku pokrycia terenu miękką nawierzchnią. Wizja w terenie wykazała, iż wzdłuż autostrady A2 mamy do czynienia w głównej mierze z budynkami dwukondygnacyjnymi, tylko 3 budynki w zasięgu oddziaływania akustycznego A2 to budynki posiadające od 2 do 4 kondygnacji. Budynki te znajdują się w odległości ponad 300 m od autostrady. Mając na uwadze powyższe, nie jest konieczne wykonywanie dodatkowych map (część graficzna opracowania) na wysokościach większych niż wysokość referencyjna (4 m). str. 72/91
węzeł Nowy Tomyśl węzeł Konin Tab. 38. Wyniki obliczeń wskaźników L DWN oraz L N dla różnych wysokości obserwatora, różnych odległości od drogi oraz różnego pokrycia terenu, w warunkach meteorologicznych sprzyjających propagacji. H [m] Kondygnacja Odległość od osi [m] TEREN PŁASKI NASYP o wys. 2 m WYKOP o głęb. 2 m Miękko Twardo Miękko Twardo Miękko Twardo LDWN LN LDWN LN LDWN LN LDWN LN LDWN LN LDWN LN db db db db db db db db db db db db 4 2 25 76,8 69,8 77,5 70,4 76,9 69,9 77,5 70,4 72,1 65,2 77,5 70,4 7 3 25 76,9 69,9 77,3 70,2 77,0 70,0 77,4 70,3 75,5 68,5 77,4 70,3 10 4 25 76,8 69,8 77,1 70,0 77,0 69,9 77,2 70,1 76,6 69,6 77,2 70,1 4 2 50 72,9 66,0 74,3 67,2 73,2 66,3 74,2 67,2 66,1 59,3 74,2 67,1 7 3 50 73,4 66,4 74,2 67,1 73,5 66,5 74,1 67,1 68,7 62,0 74,1 67,0 10 4 50 73,5 66,5 74,1 67,0 73,6 66,6 74,1 67,0 70,3 63,4 74,1 67,0 4 2 100 68,6 61,9 71,1 64,1 69,1 62,2 70,8 63,8 60,2 53,4 70,8 63,8 7 3 100 69,3 62,5 70,8 63,7 69,6 62,6 70,7 63,6 61,9 55,1 70,7 63,6 10 4 100 69,6 62,7 70,7 63,6 69,8 62,8 70,6 63,5 63,7 57 70,6 63,5 4 2 200 64,4 57,8 68,1 61,1 64,6 57,8 67,5 60,5 53,1 46,4 67,4 60,5 7 3 200 64,8 58,1 67,3 60,2 65,1 58,3 67,1 60,0 54,5 47,7 67,0 60,0 10 4 200 65,2 58,4 67 59,9 65,5 58,5 66,9 59,8 55,7 48,8 66,9 59,8 4 2 400 59,7 53,2 64,1 57,2 59,8 53,2 63,8 56,9 44,1 37,1 63,7 56,8 7 3 400 60,0 53,5 63,6 56,7 60,2 53,5 63,3 56,3 45,2 38,2 63,3 56,3 10 4 400 60,1 53,5 63,1 56,1 60,4 53,5 62,8 55,8 46,2 39,1 62,8 55,8 4 2 800 53,0 46,4 57,8 51,0 53,0 46,4 57,6 50,8 35,9 28,8 57,6 50,8 7 3 800 53,3 46,8 57,5 50,7 53,5 46,8 57,3 50,5 36,9 29,8 57,3 50,5 10 4 800 53,5 47,0 57,2 50,3 53,7 47,0 57,0 50,1 37,6 30,5 57,0 50,1 str. 73/91
19.2. Rozkładu hałasu za ekranem akustycznym Poniżej przedstawiono wpływ ekranu akustycznego na poziomu hałasu dla różnych wysokości obserwatora nad poziomem terenu. Analizy przeprowadzono dla wysokości 1,5 m, 4 m, 16 m, 19 m, 25 m. Wyniki pokazują jak kształtują się wartości równoważnego poziomu dźwięku za ekranem akustycznym, w zależności od wysokości obserwatora, a tym samym, jaka jest skuteczność ekranu akustycznego dla poszczególnych kondygnacji. Poniższe wyniki przedstawiono dla sytuacji hipotetycznych, jako przykładowe w celu zobrazowania skuteczności ekranów przeciwhałasowych. W celu przedstawienia zarówno wpływu wysokości punktu obserwacji na poziom hałasu, jak i możliwości efektywnego ekranowania, w poniższej symulacji założono wariant, w którym źródłem oddziaływania akustycznego jest autostrada z dwoma pasami ruchu w każdym z kierunków. Wielokondygnacyjny budynek mieszkalny zlokalizowano bardzo blisko drogi, w odległości 35 m od jej krawędzi. W przykładzie tym pokazany został wpływ ekranu akustycznego o wysokości 5 metrów, zlokalizowanego przy krawędzi drogi. Wyniki obliczeń zamieszczono w Tab. 39. Tab. 39. Wyniki symulacji akustycznej dla ekranowania budynku wielokondygnacyjnego Wysokość punktu obserwacji [m] Poziom dźwięku bez ekranowania DZIEŃ db NOC db Poziom dźwięku z ekranowaniem DZIEŃ db NOC db Skuteczność ekranowania DZIEŃ db NOC db Przekroczenie wartości dopuszczalnych LAeq D/N=65/56 db DZIEŃ 1,5 65,3 62,0 54,0 50,6 11,3 11,4 - - 4 71,0 67,8 57,2 53,6 13,8 14,2 - - 10 71,2 68,0 66,5 62,6 4,7 5,4 1,5 6,6 16 71,0 67,7 68,3 64,5 2,7 3,2 3,3 8,5 19 70,6 67,3 68,2 64,3 2,4 3,0 3,2 8,3 25 70,2 66,9 68,1 64,3 2,1 2,6 3,1 8,3 db NOC db Obliczenia wskazują, że do wysokości 4 m standardy akustyczne (ustalone na poziomie 65/56 db, dla rozpatrywanych w tym przykładzie jednodobowych wskaźników oceny hałasu, jako właściwych przy projektowaniu ekranów przeciwhałasowych) zostaną zachowane. W przypadku wyższych kondygnacji efektywność ekranowania będzie spadała i poziom przekroczeń wartości dopuszczalnych będzie wzrastał. Zależność poziomu dźwięku od wysokości obserwatora w przypadku braku ekranu oraz po jego wprowadzeniu pokazano na Rys. 17 oraz Rys. 18, gdzie widoczny jest wyraźny spadek skuteczności ekranowania w str. 74/91
funkcji wysokości obserwatora. Należy zauważyć, że skuteczność ekranowania spada nie tylko wraz z wysokością punktu obserwacji, ale również wraz ze wzrostem odległości obserwatora od ekranu oraz ekranu od drogi. Rys. 17. Poziomu hałasu w funkcji wysokości obserwatora, dla drogi z ekranem przeciwhałasowym oraz bez ekranu (wysokość ekranu 5 m) Rys. 18. Zależność skuteczności ekranowania od wysokości obserwatora, dla ekranu o wysokości 5 m str. 75/91
20. Liczba osób, budynków i terenów zagrożonych hałasem Poniżej przestawiono zbiorcze zestawienia dla każdego powiatu w odniesieniu do: wskaźników LDWN i LN, wartości poziomów dźwięku wyrażonych przez LDWN i LN, wartości przekroczeń dopuszczalnych poziomów dźwięku wyrażonych przez LDWN i LN. Zestawienia te wykonano dla: powierzchni zagrożonych obszarów, liczby zagrożonych lokali mieszkalnych liczby osób narażonych na hałas, oraz dla obiektów o podwyższonych wymaganiach akustycznych, tj.: szkół, przedszkoli, żłóbków, szpitali, domów opieki społecznej i socjalnej. Ww. zestawienia przedstawiono dla każdego powiatu w czterech tabelach. str. 76/91
20.1. Powiat koniński Tab. 40. Przekroczenia wartości dopuszczalnych, wskaźnik L DWN- powiat koniński wskaźnik L DWN przekroczenie wartości dopuszczalnych powiat koniński < 5 db 5-10 db 10-15 db 15-20 db > 20 db Stan warunków akustycznych niedobry zły bardzo zły Powierzchnia obszarów zagrożonych w danym zakresie [km 2 ] 0,009 0,002 0,000 0,000 0,000 Liczba lokali mieszkalnych w danym zakresie [w setkach] 0,070 0,030 0,000 0,000 0,000 Liczba zagrożonych mieszkańców w danym zakresie [w setkach] 0,263 0,111 0,000 0,000 0,000 Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych w danym zakresie 0 0 0 0 0 Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej w danym zakresie 0 0 0 0 0 Inne obiekty budowlane z punktu widzenia ochrony przed hałasem 0 0 0 0 0 Tab. 41. Przekroczenia wartości dopuszczalnych, wskaźnik L N- powiat koniński wskaźnik L N przekroczenie wartości dopuszczalnych powiat koniński < 5 db 5-10 db 10-15 db 15-20 db > 20 db Stan warunków akustycznych niedobry zły bardzo zły Powierzchnia obszarów zagrożonych w danym zakresie [km 2 ] 0,013 0,001 0,000 0,000 0,000 Liczba lokali mieszkalnych w danym zakresie [w setkach] 0,070 0,020 0,000 0,000 0,000 Liczba zagrożonych mieszkańców w danym zakresie [w setkach] 0,261 0,076 0,000 0,000 0,000 Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych w danym zakresie 0 0 0 0 0 Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej w danym zakresie 0 0 0 0 0 Inne obiekty budowlane z punktu widzenia ochrony przed hałasem 0 0 0 0 0 Z powyższych tabel wynika, że zarówno dla wskaźnika LDWN, jak i LN, na terenie powiatu konińskiego zidentyfikowano przekroczenia dopuszczalnych wartości poziomu hałasu w środowisku spowodowanych eksploatacją autostrady A2. Tab. 42. Poziomy dźwięku w środowisku określone przez wskaźnik L DWN - powiat koniński wskaźnik L DWN poziomy dźwięku w środowisku powiat koniński 55-60 db 60-65 db 65-70 db 70-75 db > 75 db Stan warunków akustycznych niedobry zły bardzo zły Powierzchnia obszarów zagrożonych w danym zakresie [km 2 ] 8,268 4,991 2,633 1,179 1,122 Liczba lokali mieszkalnych w danym zakresie [w setkach] 1,300 0,510 0,110 0,050 0,000 Liczba zagrożonych mieszkańców w danym zakresie [w setkach] 4,912 1,915 0,404 0,189 0,000 str. 77/91
Tab. 43. Poziomy dźwięku w środowisku określone przez wskaźnik L N - powiat koniński wskaźnik L N poziomy dźwięku w środowisku powiat koniński 50-55 db 55-60 db 60-65 db 65-70 db > 70 db Stan warunków akustycznych niedobry zły bardzo zły Powierzchnia obszarów zagrożonych w danym zakresie [km 2 ] 6,998 4,020 1,992 0,861 0,821 Liczba lokali mieszkalnych w danym zakresie [w setkach] 1,010 0,300 0,070 0,020 0,000 Liczba zagrożonych mieszkańców w danym zakresie [w setkach] 3,809 1,118 0,261 0,076 0,000 Rys. 19. Powierzchnia obszaru eksponowanego w danym zakresie [km 2 ], liczba lokali mieszkalnych w danym zakresie oraz liczba eksponowanych mieszkańców w danym zakresie według L DWN i L N, pow. koniński str. 78/91