EUROPEJSKO-LATYNOAMERYKAŃSKIE ZGROMADZENIE PARLAMENTARNE REZOLUCJA: Handel i zmiany klimatu na podstawie sprawozdania Komisji Spraw Gospodarczych, Finansowych i Handlowych Współsprawozdawcy PE: Alain Lipietz (Verts/ALE) i Gianluca Susta (ALDE) Współsprawozdawczyni AŁ: Elsa Guevara (Parlandino) Środa, 8 kwietnia 2009 r. Madryt (Hiszpania) RE\782025.doc AP100.355v06-00
EUROLAT Rezolucja z dnia 8 kwietnia 2009 r. Madryt (Hiszpania) [na podstawie sprawozdania Komisji Spraw Gospodarczych, Finansowych i Handlowych] Handel i zmiany klimatu Europejsko-latynoamerykańskie Zgromadzenie Parlamentarne, uwzględniając swoje oświadczenie z dnia 9 listopada 2006 r., uwzględniając swoją rezolucję z dnia 19 grudnia 2007 r. w sprawie wyzwań i możliwości wynikających z globalizacji dla stosunków gospodarczych i handlowych między państwami Unii Europejskiej i państwami Ameryki Łacińskiej, a także swoją rezolucję z dnia 1 maja 2008 r. w sprawie wyzwań i możliwości wynikających z dauhańskiej rundy negocjacyjnej, uwzględniając oświadczenia z pięciu dotychczasowych szczytów szefów państw i rządów Ameryki Łacińskiej i Karaibów oraz Unii Europejskiej, które odbyły się w Rio de Janeiro (28-29 czerwca 1999 r.), Madrycie (17-18 maja 2002 r.), Guadalajarze (28-29 maja 2004 r.), Wiedniu (11-13 maja 2006 r.) i Limie (16-17 maja 2008 r.), uwzględniając rezolucję Parlamentu Europejskiego w sprawie zmian klimatycznych z dnia 14 lutego 2007 r. 1, uwzględniając Ramową konwencję Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (UNFCCC, z 1992 r.) oraz protokół z Kioto do tej konwencji, uwzględniając trzynastą Konferencję Stron (COP 13) Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (UNFCCC) oraz trzecią Konferencję Stron pełniącą rolę posiedzenia stron w sprawie protokołu z Kioto (COP/MOP 3), która odbyła się na Bali w Indonezji w dniach 3 15 grudnia 2007 r., uwzględniając Konwencję bazylejską o kontroli transgranicznego przemieszczania i usuwania odpadów niebezpiecznych, uwzględniając Protokół montrealski w sprawie substancji zubożających warstwę ozonową, uwzględniając Konwencję o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem, uwzględniając sprawozdanie Nicholasa Sterna w sprawie gospodarczego wymiaru zmian klimatycznych, przedstawione dnia 30 października 2006 r., uwzględniając wnioski z czwartego sprawozdania oceniającego Międzyrządowego Panelu ds. Zmian Klimatu, opublikowanego w Walencji w Hiszpanii dnia 17 listopada 2007 r., jak również inne opracowania przygotowane na wniosek rządów krajowych bądź zrealizowane przez inne organy ONZ, 1 Dz.U. C 287 E z 29.11.2007, s. 344. AAP100.355v06-00 2/6 RE\782025.doc
uwzględniając czternastą konferencję stron (COP 14) Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (UNFCCC), czwartą konferencję stron pełniącą rolę posiedzenia stron w sprawie protokołu z Kioto (COP/MOP 4) oraz sesje organów pomocniczych, które odbyły się w Poznaniu (Polska) w dniach 1-12 grudnia 2008 r., uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Gospodarczych, Finansowych i Handlowych, A. mając na uwadze, że temperatura na naszej planecie od roku 1800 wzrosła o 0,7 C; mając na uwadze, że plan Międzyrządowego Zespołu ds. Zmiany Klimatu (IPCC) dotyczący ograniczenia przyszłego ocieplenia do maksymalnie 2-2,4ºC wymaga redukcji emisji gazów cieplarnianych w krajach uprzemysłowionych o 25-40% do roku 2020 oraz o 80% do roku 2050; mając na uwadze, że jeżeli nie zostanie spełniony pierwszy warunek, ocieplenie bez wątpienia przekroczy 3 C, co spowoduje koszty szacowane w raporcie Sterna na kwotę 5 bilionów euro, B. mając na uwadze, że zmiany klimatyczne są jednym z podstawowych wyzwań dla przyszłości globu, C. mając na uwadze, że parlamentarzyści z Ameryki Łacińskiej i Europy mają do spełnienia istotną rolę w przeciwdziałaniu zmianom klimatu i dla dobra środowiska naturalnego, D. mając na uwadze, że państwa Ameryki Łacińskiej i Karaibów, niezależnie od tego, czy produkują czy nie paliwa kopalne lub paliwa pochodzenia rolniczego, są jednymi z ofiar zmian klimatu, E. mając na uwadze, że z punktu widzenia ochrony środowiska naturalnego należy krytycznie odnosić się do stosowania biopaliw, jeśli ich produkcja zakłada znaczne zużycie energii i emisję gazów cieplarnianych przynoszącą więcej szkód niż korzyści, F. mając na uwadze, że od 20 lat międzynarodowa wymiana handlowa rośnie szybciej niż produkcja na świecie; mając na uwadze, że zjawisko to odzwierciedla dążenie do takiego międzynarodowego podziału pracy, który zoptymalizuje koszty płacowe i podatkowe, które jednak nie uwzględniają kosztów dla środowiska naturalnego, G. mając na uwadze, że podczas konferencji na Bali wszystkie państwa zobowiązały się do osiągnięcia powszechnego porozumienia dotyczącego okresu po roku 2012, H. mając na uwadze, że w związku z tym z zadowoleniem przyjęto wnioski z konferencji ONZ w sprawie zmian klimatu, która odbyła się w Poznaniu (Polska) w dniach 1-12 grudnia 2008 r., uznane za kamień milowy w połowie okresu poprzedzającego konferencję w Kopenhadze, I. mając na uwadze, że następna konferencja ONZ w sprawie zmian klimatu, która odbędzie się w dniach 7-18 grudnia 2009 r. w Kopenhadze (Dania), będzie miała na celu doprowadzenie do ambitnego światowego porozumienia dotyczącego okresu po roku 2012, RE\782025.doc 3/6 AAP100.355v06-00
1. podkreśla potrzebę wielostronnego rozwiązania transgranicznych problemów środowiskowych i jednocześnie kładzie nacisk na możliwość umocnienia porozumień wielostronnych w zakresie zmian klimatu, przyczyniających się do wzmocnienia wielostronnego systemu handlu; 2. zauważa, że w przeszłości główną odpowiedzialność za zmiany klimatu ponosiły kraje uprzemysłowione, ale w przyszłości, oprócz krajów uprzemysłowionych, za te zmiany coraz częściej będą też odpowiedzialne gospodarki wschodzące; zwraca uwagę, że głównymi ofiarami są tutaj kraje rozwijające się i dlatego podczas szczytu Ziemi w Rio i w konwencji UNFCCC nawiązuje się do wspólnych, chociaż zróżnicowanych, zasad odpowiedzialności ; 3. przyznaje, że chociaż państwa Północy odpowiadają za znaczną część emisji dwutlenku węgla do atmosfery, to one właśnie (z wyjątkiem Stanów Zjednoczonych) zapoczątkowały proces ograniczania emisji; zwraca się do Stanów Zjednoczonych o podjęcie środków wewnętrznych prowadzących do zmniejszenia emisji oraz o odegranie aktywnej roli w przyszłych negocjacjach międzynarodowych mających na celu udział w przyszłym systemie związanym ze zmianami klimatu; 4. podkreśla natomiast, że państwa rozwijające się w większości przypadków nie przekraczają wielkości granicznych przypadających na osobę, które może wchłonąć ekosystem planety; stwierdza jednak, że państwa wschodzące znajdują się na drodze do przekroczenia tych wartości; zauważa, że państwa wydobywające paliwa kopalne już te wartości przekroczyły, chociaż należałoby podzielić lokalne emisje związane z procesem wydobywczym lub wstępnym przetwarzaniem między państwa producentów i państwa konsumentów; 5. podkreśla, że ponieważ rolnictwo odgrywa ważniejszą rolę w krajach Południa, kraje te są ponoszą negatywne skutki zmian klimatu, a fakt posiadania ograniczonych środków nie pozwala im należycie dostosować się do tych zmian; 6. uważa, że każdy powinien podejmować działania na miarę swoich możliwości zgodnie z zasadą wspólnej odpowiedzialności oraz że kraje uprzemysłowione powinny przekazywać krajom rozwijającym się środki finansowe oraz czyste i ekologiczne technologie; podkreśla, że fakt ten nie powinien być dla krajów rozwijających się przeszkodą w budowie i rozwoju zdolności produkcyjnych w zakresie wytwarzania ekologicznych produktów, usług i technologii; 7. podkreśla, że należy osiągnąć trwałe i wielostronne porozumienie z udziałem wszystkich państw świata, aby uniknąć sytuacji, w której przenoszenie za granicę produkcji powodującej emisję dużych ilości gazów cieplarnianych umożliwiłoby obchodzenie krajowych przepisów prawa w zakresie ochrony środowiska; w tym kontekście zwraca uwagę, że na konferencji ONZ w sprawie zmian klimatu, która odbyła się w Poznaniu (Polska) w dniach 1-12 grudnia 2008 r., skoncentrowano się na wspieraniu krajów wschodzących i rozwijających się w dostosowywaniu się do nowych przepisów międzynarodowych; 8. podkreśla, że należy zoptymalizować inwestycje przemysłowe, aby w miarę możliwości ograniczyć koszty dla środowiska; zaznacza, że należy próbować ograniczyć emisje gazów cieplarnianych wytwarzanych przez transport, włączyć w cenę koszt AAP100.355v06-00 4/6 RE\782025.doc
środowiskowy transportu i tworzyć platformy intermodalne, obejmujące środki transportu o niskich emisjach gazów cieplarnianych (transport morski, rzeczny i kolejowy); 9. podkreśla, że w celu promowania skutecznego przeciwdziałania zmianom klimatu należy włączyć wymiar ochrony środowiska do wszystkich naszych strategii politycznych, w tym także polityki handlowej; 10. apeluje do wszystkich państw wymienionych w załączniku B o ratyfikację protokołu z Kioto; wzywa społeczność międzynarodową do osiągnięcia w Kopenhadze porozumień koniecznych, aby umożliwić podpisanie i ratyfikację protokołu obejmującego okres po roku 2012 (2012-2020); 11. podkreśla, że trzeba będzie ujednolicić pozostałe porozumienia wielostronne (WTO, ICAO, WIPO) z porozumieniem dotyczącym okresu po roku 2012; 12. uważa, że zarówno na forum WTO, jak i WIPO należy promować korzystanie z technologii przyjaznych dla środowiska naturalnego; 13. zwraca się o rozważenie działań tymczasowych odnośnie do norm WTO, sprzyjających produkcji i eksportowi produktów przyjaznych dla klimatu oraz nowatorskim technologiom; 14. popiera wysiłki Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI) i Międzyamerykańskiego Banku Rozwoju (BID) na rzecz nasilenia współpracy i zwiększenia współfinansowania strategicznych projektów dotyczących rozwoju w Ameryce Łacińskiej i na Karaibach, ze szczególnym uwzględnieniem programów dotyczących energii odnawialnych mających pozytywne oddziaływanie społeczne i ekologiczne; 15. zauważa, że międzyregionalne umowy o stowarzyszeniu powinny obejmować wymiar klimatyczny, uwzględniać jego wpływ na wzrost gospodarczy i na zmniejszenie ubóstwa w krajach rozwijających się; 16. podkreśla, że należy przedyskutować potrzebę wprowadzenia zerowej stawki celnej dla produktów wolnych od emisji gazów cieplarnianych (żarówki energooszczędne itp.), zgodnie z normami WTO, oraz rozpowszechniać czyste technologie powodujące niskie emisje gazów cieplarnianych; 17. zwraca uwagę, że należy zakazać importu egzotycznych gatunków drewna, jeżeli ze względu na transport i na wyniszczanie ekosystemów pochłaniających gazy cieplarniane przyczynia się on do zmian klimatu; podkreśla, że porozumienie w zakresie egzekwowania prawa, zarządzania i handlu w dziedzinie leśnictwa (FLEGT) powinno być obowiązkowe; 18. podkreśla, że emisje należy oceniać w kontekście całego łańcucha działań, a celów nie należy określać na podstawie emisji spowodowanych przez produkcję w danym kraju, lecz na podstawie ogółu produktów spożywanych w tym kraju (oddziaływanie na środowisko); przyznaje, że najskuteczniejszą metodą kontroli emisji byłaby kontrola w trakcie produkcji, a także systemy handlu uprawnieniami do emisji; RE\782025.doc 5/6 AAP100.355v06-00
19. wyraża zadowolenie z decyzji UE o włączeniu lotnictwa do europejskiego systemu handlu emisjami, także w odniesieniu do samolotów przybywających z krajów trzecich, z wyjątkiem przypadków, gdy kraje te ustanowiły własny równoważny system, oraz uważa, że jest to właściwy krok w kierunku włączenia łącznych kosztów gazów cieplarnianych w cenę towarów i usług w miejscu przeznaczenia; 20. uważa, że jeżeli kraje odpowiadające za duże ilości emisji odrzucą porozumienie dotyczące okresu po roku 2012, przy reformie instrumentów obrony handlu należałoby uwzględnić czynniki środowiskowe w celu uniknięcia dumpingu środowiskowego ze strony produktów pochodzących z krajów, które nie dokonają ratyfikacji protokołu dotyczącego okresu po roku 2012; 21. uważa, że porozumienie europejsko-latynoamerykańskie wprowadzające surowe normy w dziedzinie racjonalnego wykorzystania energii dla dobra naszych narodów, przy poszanowaniu krajowych przepisów prawa i umów międzynarodowych podpisanych przez każde państwo oraz zasad WTO, stworzyłoby olbrzymi rynek, który automatycznie pokierowałby określeniem takich norm na szczeblu międzynarodowym; 22. z zadowoleniem przyjmuje decyzję konferencji z Bali w sprawie zmian klimatu, dotyczącą uruchomienia strategicznego programu mającego na celu zwiększenie inwestycji w rozwój, transfer i wdrażanie technologii łagodzących i dostosowawczych adresowanych do krajów rozwijających się, jak również zadanie powierzone grupie ekspertów do spraw transferu technologii, dotyczące oceny niedostatków i przeszkód w dostępie do środków finansowych i ich wykorzystaniu; * * * 23. zobowiązuje swoich współprzewodniczących do przekazania niniejszej rezolucji Radzie Unii Europejskiej i Komisji Europejskiej, parlamentom państw członkowskich Unii Europejskiej oraz wszystkich państw Ameryki Łacińskiej i Karaibów, Parlamentowi Latynoamerykańskiemu, Parlamentowi Środkowoamerykańskiemu, Parlamentowi Andyjskiemu i Parlamentowi Merkosuru, Sekretariatowi Generalnemu SICA, CARICOM, Sekretariatowi Generalnemu Wspólnoty Andyjskiej, Komisji Stałych Przedstawicieli MERCOSUR oraz Stałemu Sekretariatowi SELA. AAP100.355v06-00 6/6 RE\782025.doc