EUROPEJSKO-LATYNOAMERYKAŃSKIE ZGROMADZENIE PARLAMENTARNE

Transkrypt

1 EUROPEJSKO-LATYNOAMERYKAŃSKIE ZGROMADZENIE PARLAMENTARNE REZOLUCJA : Wyzwania i moŝliwości wynikające z dauhańskiej rundy negocjacyjnej na podstawie sprawozdania Komisji Spraw Gospodarczych, Finansowych i Handlowych Współsprawozdawczyni PE: Erika Mann Współsprawozdawca AŁ: Wilbert Bendezú (Parlament Andyjski) Czwartek, 1 maja 2008 r. Lima (Peru) DV\ doc AP v01-00

2 EUROLAT rezolucja z 1 maja 2008 r. Lima (Peru) [na podstawie sprawozdania Komisji Spraw Gospodarczych, Finansowych i Handlowych] Wyzwania i moŝliwości wynikające z dauhańskiej rundy negocjacyjnej Europejsko-Latynoamerykańskie Zgromadzenie Parlamentarne, uwzględniając swoje oświadczenie z dnia 9 listopada 2006 r., uwzględniając swoją rezolucję z dnia 20 grudnia 2007 r. w sprawie wyzwań i moŝliwości wynikających z globalizacji dla stosunków gospodarczych i handlowych między państwami UE i Ameryki Łacińskiej, uwzględniając oświadczenia przyjęte podczas czterech szczytów szefów państw i rządów Ameryki Łacińskiej i Karaibów oraz Unii Europejskiej, które odbyły się dotąd w Rio de Janeiro (28 i 29 czerwca 1999 r.), Madrycie (17 i 18 maja 2002 r.), Guadalajarze (28 i 29 maja 2004 r.) i Wiedniu (11-13 maja 2006 r.), uwzględniając deklarację ministerialną z czwartej sesji Konferencji Ministerialnej Światowej Organizacji Handlu (WTO), przyjętą w dniu 14 listopada 2001 r. w Ad-Dausze, uwzględniając decyzję przyjętą przez Radę Generalną WTO w dniu 1 sierpnia 2004 r., uwzględniając deklarację ministerialną z szóstej sesji Konferencji Ministerialnej WTO, przyjętą w dniu 18 grudnia 2005 r. w Hongkongu, uwzględniając przedstawione w styczniu 2005 r. sprawozdanie rady konsultacyjnej pod przewodnictwem Petera Sutherlanda, dotyczące przyszłości WTO, uwzględniając deklarację milenijną ONZ z dnia 8 września 2000 r., w której określono milenijne cele rozwoju jako kryteria wspólnie ustalone przez społeczność międzynarodową w celu wyeliminowania ubóstwa, uwzględniając rezolucję Parlamentu Europejskiego z dnia 4 kwietnia 2006 r. w sprawie oceny rundy negocjacji z Ad-Dauhy po konferencji ministerialnej Światowej Organizacji Handlu (WTO) w Hongkongu (2005/2247(INI)), uwzględniając rezolucję Parlamentu Europejskiego z dnia 27 kwietnia 2006 r. w sprawie ściślejszego partnerstwa między Unią Europejską a Ameryką Łacińską (2005/2241(INI)), uwzględniając komunikat Komisji z dnia 8 grudnia 2005 r. skierowany do Rady i Parlamentu Europejskiego w sprawie wzmocnionego partnerstwa między Unią Europejską i Ameryką Łacińską (COM(2005)0636), uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Gospodarczych, Finansowych i Handlowych, A. mając na uwadze, Ŝe korzyści z rosnącej wymiany handlowej są nierównomiernie rozdzielane, a znaczna liczba krajów rozwijających się pozostaje marginalizowana ekonomicznie i nie ma moŝliwości uczestnictwa w rynkach światowych na odpowiednich i uczciwych zasadach, DV\ doc 1/7 AP v01-00

3 B. mając na uwadze, Ŝe zakończenie rozpoczętej w 2001 r. dauhańskiej rundy negocjacyjnej WTO było planowane na 2005 r., jednak dotąd nie osiągnięto konsensusu; mając na uwadze, Ŝe rundę tę rozpoczęto z myślą o liberalizacji światowego handlu na rynkach produktów rolnych, wytwórstwa i usług, a takŝe z myślą o wspieraniu rozwoju gospodarczego w krajach rozwijających się oraz ich uczestnictwa w handlu światowym, C. mając na uwadze, Ŝe naleŝy zatrzymać ten trend i zapewnić wkład handlu światowego w likwidację ubóstwa, D. mając na uwadze, Ŝe potrzebne są strategie polityczne zwiększające zdolność krajów rozwijających do uczestnictwa w wielostronnym systemie handlu na bardziej sprawiedliwych i wywaŝonych warunkach, E. mając na uwadze, Ŝe istotnych postępów nie dokonano częściowo wskutek podziału występującego między krajami uprzemysłowionymi, którym przewodzą Unia Europejska, Stany Zjednoczone i Japonia, krajami wschodzącymi, którym przewodzą głównie Indie, Chiny, Brazylia i Republika Południowej Afryki, oraz grupą krajów rozwijających się, które są obecnie trochę lepiej zorganizowane w obronie swych interesów, F. mając na uwadze, Ŝe negocjacje w ramach rundy dauhańskiej po ich zawieszeniu przez Pascala Lamy w lipcu 2006 r. i wznowieniu w lutym 2007 r. toczą się obecnie w oparciu o dwa zmienione projekty umów, przedstawione w lutym 2008 r. (we własnym imieniu) przez przewodniczących Komitetu WTO ds. Rolnictwa oraz Komitetu WTO ds. Dostępu do Rynku Towarów Nierolnych (NAMA), G. mając na uwadze, Ŝe dwustronne i regionalne umowy handlowe zmieniają oblicze światowego handlu; mając na uwadze, Ŝe w miarę jak przybywa umów, jeden kraj staje się często stroną kilku róŝnych umów (tzw. miska spaghetti ), z których kaŝda wprowadza inne zasady pochodzenia, stawki taryf czy okresy wdroŝenia, co utrudnia administrację celną i prowadzi do powstawania skomplikowanych przepisów dla podmiotów gospodarczych w epoce, gdy towary są sprowadzane z całego świata, H. mając na uwadze, Ŝe największe podmioty coraz bardziej skłaniają się ku bilateralizmowi, co moŝe spowodować odwrócenie uwagi od szczebla wielostronnego; mając na uwadze, Ŝe moŝe to stanowić zarówno przyczynę, jak i skutek ograniczonego zakresu zobowiązań w rozmowach na szczeblu WTO, I. mając na uwadze, Ŝe jednym z podstawowych celów rundy dauhańskiej powinno być ustanowienie sprawiedliwego systemu światowego handlu systemu opartego na wzajemnych zasadach wielostronnych, zgodnego z prawami własności intelektualnej i obejmującego elementy pozahandlowe, takie jak dywersyfikacja produkcji, sytuacja w zakresie zatrudnienia, ochrona środowiska i zrównowaŝony rozwój, bezpieczeństwo Ŝywności, dobrostan zwierząt, ochrona roślin i rozwój obszarów wiejskich oraz kontynuacja wysiłków na rzecz stopniowego zniesienia dotacji eksportowych i innych dotacji, które stanowią barierę w handlu produktami rolnymi, przy jednoczesnym szczególnym uwzględnieniu najsłabszych grup, takich jak drobni rolnicy, J. mając na uwadze, Ŝe wprowadzona przez Stany Zjednoczone ustawa o przyspieszonym trybie przyjmowania umów handlowych z 2002 r. wygasła z dniem 30 czerwca 2007 r., K. mając na uwadze, Ŝe niektóre kraje Ameryki Łacińskiej przeŝywają znaczny wzrost gospodarczy, a niektóre z nich stają się powaŝnymi partnerami gospodarczymi na skalę DV\ doc 2/7 AP v01-00

4 światową; mając na uwadze, Ŝe po przystąpieniu do WTO Chiny odgrywają kluczową rolę w ponownym definiowaniu i kształtowaniu handlu międzynarodowego, 1. przypomina, Ŝe wielostronny system handlu przyjęty w WTO powinien przyczyniać się do większego bezpieczeństwa, przejrzystości, równowagi i stabilności handlu międzynarodowego, przy jednoczesnym zapewnieniu sprawiedliwego i zrównowaŝonego dostępu wszystkim podmiotom rynkowym, oraz do lepszego zarządzania globalizacją poprzez wielostronne zasady i sankcje zgodne ze standardami ONZ w zakresie praw człowieka, praw socjalnych i praw związanych ze środowiskiem naturalnym, a takŝe sądowego rozstrzygania sporów; 2. wskazuje, Ŝe świat potrzebuje silnego wielostronnego systemu handlowego, będącego najskuteczniejszym sposobem rozszerzenia handlu i zarządzania nim dla dobra ogółu w szczególności krajów najsłabiej rozwiniętych (LDC) oraz dostarczającego jedynej w swoim rodzaju płaszczyzny rozstrzygania sporów; 3. zauwaŝa, Ŝe pomyślne zakończenie rundy dauhańskiej, skutkujące sprawiedliwszymi warunkami wymiany handlowej, wsparłoby rozwój, pokój i walkę ze zmianami klimatycznymi oraz stabilność ekonomiczną światowego systemu handlu; 4. za szczególnie delikatne uwaŝa negocjacje dotyczące usług i wyraŝa opinię, Ŝe negocjacje WTO nie powinny w Ŝaden sposób ograniczać uprawnień państw w zakresie organizacji i regulacji tych usług publicznych, które mają kluczowe znaczenie dla rozwoju i demokracji; 5. popiera kraje rozwijające się, które korzystają z zasad elastyczności przewidzianych w porozumieniu TRIPS i uznanych w deklaracji z Ad-Dauhy w celu uzyskania zdolności do zapewnienia podstawowych leków w przystępnych cenach w ramach krajowych publicznych programów z zakresu ochrony zdrowia; z zaniepokojeniem zauwaŝa, Ŝe programy te nie są realizowane w praktyce i zwraca się do krajów uprzemysłowionych o powstrzymanie się od włączania do umów dwustronnych jakichkolwiek postanowień ograniczających dostęp do leków; wzywa do honorowania zobowiązań podjętych w ramach deklaracji z Ad-Dauhy w celu ułatwienia produkcji i importu leków generycznych; 6. przypomina, Ŝe podczas dauhańskiej konferencji ministerialnej zobowiązano wszystkich członków WTO do uczestnictwa w rundzie negocjacji dotyczących rozwoju, której głównym celem będzie promowanie bardziej sprawiedliwego i sprzyjającego rozwojowi systemu handlu w oparciu o zasady wielostronne; 7. podkreśla, Ŝe pomyślne zakończenie umoŝliwiające prawdziwe otwarcie rynku i wprowadzenie wzmocnionych zasad wielostronnych mogłoby być waŝnym czynnikiem pobudzającym ogólnoświatowy wzrost gospodarczy, rozwój i zatrudnienie oraz skutecznie przyczynić się do realizacji milenijnych celów rozwoju i do integracji krajów rozwijających się ze światową gospodarką; jest zdania, Ŝe naleŝy tego dokonać na podstawie przejrzystych reguł, przestrzegając zasady rozwoju zrównowaŝonego pod względem społecznym i środowiskowym oraz wspierając walkę ze zmianami klimatycznymi; 8. podkreśla, Ŝe wspólnota międzynarodowa powinna przeanalizować stosowność zawarcia w głównych postanowieniach WTO klauzuli społecznej, dzięki której moŝliwe byłoby przyznanie środków finansowych mających zapobiegać pracy przymusowej i pracy dzieci, wspierać wolność związków zawodowych, układy zbiorowe i prawo do strajku oraz zlikwidować w zasadzie wszelkie formy dyskryminacji w dziedzinie zatrudnienia; podkreśla, Ŝe celem tej klauzuli społecznej nie byłoby niwelowanie przewagi konkurencyjnej, jaką mogą mieć, z punktu widzenia kosztów, gospodarki rozwijające się, DV\ doc 3/7 AP v01-00

5 lecz włączenie do samego systemu wolnego handlu wymogów niezbędnych, aby zapewnić jego sprawiedliwość w zakresie niektórych minimalnych warunków socjalnych i związkowych; 9. potwierdza, Ŝe w deklaracji z Ad-Dauhy, przyjętej na czwartej sesji konferencji ministerialnej WTO (listopad 2001 r.), wyraźnie uznano konieczność przeanalizowania powiązań między przepisami WTO a wielostronnymi umowami dotyczącymi ochrony środowiska; podkreśla, Ŝe w deklaracji wyraźnie wspomina się, iŝ kraje mogą przyjąć przepisy mające chronić zdrowie ludzi i zwierząt, roślinność i środowisko naturalne, o ile stosowane rozwiązania nie spowodują powstania mechanizmów dyskryminacji handlowej lub ukrytego protekcjonizmu; jest zdania, Ŝe w związku z tym runda dauhańska powinna zakończyć się jasnym i wiąŝącym zobowiązaniem ze strony społeczności międzynarodowej; 10. wzywa Unię Europejską i Stany Zjednoczone do znacznego ograniczenia redukcji dotacji rolnych, a w szczególności dotacji eksportowych, które zakłócają handel międzynarodowy i są niekorzystne dla interesów krajów rozwijających się; 11. podkreśla, Ŝe pomyślne zakończenie tej rundy negocjacji przyniesie wielkie korzyści wszystkim uczestniczącym w niej państwom, w szczególności krajom rozwijającym się; 12. wyraŝa opinię, Ŝe naleŝy nadal wspierać regulowany system wielostronny, przyznający pierwszeństwo rozwojowi i uwzględniający pozahandlowe aspekty oraz miękkie wartości ekonomiczne (środowisko, zdrowie, zwalczanie ubóstwa, standardy społeczne i poszanowanie zasady godnej pracy i standardów Międzynarodowej Organizacji Pracy); 13. podkreśla, Ŝe niezaleŝnie od wyniku toczących się negocjacji w ramach rundy dauhańskiej reformy instytucjonalne są potrzebne do optymalizacji sposobu działania WTO, do zapewnienia większej skuteczności, przejrzystości i legitymacji demokratycznej oraz do zagwarantowania skutecznego uczestnictwa wszystkich członków; w związku z tym wzywa Komisję Europejską i rządy krajów Ameryki Łacińskiej do przedstawienia wspólnej inicjatywy w Genewie; 14. podkreśla, Ŝe w końcowej umowie naleŝy zagwarantować przestrzeń polityczną dla wszystkich stron rundy negocjacyjnej; 15. uwaŝa, Ŝe gospodarki uprzemysłowione powinny uznać prawo krajów rozwijających się do stosowania koniecznej elastyczności w liberalizacji rynków, we własnym tempie i na własną skalę; 16. oczekuje, Ŝe zmienione projekty umów rozpowszechnione w lutym 2008 r., świadczące o osiągnięciu w ostatnich miesiącach zbieŝności w szeregu kwestii, staną się podstawą do rozpoczęcia międzysektorowych negocjacji horyzontalnych, mających na celu doprowadzenie do porozumienia co do warunków ramowych w zakresie rolnictwa i towarów przemysłowych, a ewentualnie równieŝ w zakresie handlu usługami; 17. jest zdania, Ŝe ewentualne koszty załamania się negocjacji WTO obejmują: utratę moŝliwego postępu społecznego wynikającego z nowych reform WTO; ryzyko znacznego podwaŝenia wiarygodności międzynarodowego systemu handlowego oraz WTO; ryzyko zepchnięcia międzynarodowego systemu handlowego w zastój bilateralizmu i regionalizmu; podwaŝenie integracji LDC ze światowym systemem handlu; oraz zwiększony protekcjonizm; 18. uwaŝa, Ŝe dwustronne lub regionalne umowy handlowe muszą wykorzystywać przepisy WTO i inne zasady międzynarodowe poprzez szybsze i dalej posunięte promowanie DV\ doc 4/7 AP v01-00

6 otwartości i integracji, rozwiązywanie problemów, które nie mogą jeszcze być przedmiotem wielostronnej dyskusji, oraz przygotowywanie gruntu pod kolejny poziom wielostronnej liberalizacji; podkreśla, Ŝe dwustronne/regionalne umowy handlowe mogą pełnić rolę harmonizującą oraz uzupełniać i wzmacniać system wielostronny, mogą jednak równieŝ stanowić zagroŝenie dla wielostronnego systemu handlu; 19. wskazuje, Ŝe system WTO jest bardziej przejrzysty i bardziej przewidywalny niŝ wspomniana miska spaghetti, utworzona z setek nakładających się dwustronnych/regionalnych umów handlowych, prowadzących do powstawania niepewności; uwaŝa, Ŝe bardzo często dwustronne/regionalne umowy handlowe mogą działać na niekorzyść krajów dysponujących słabą kartą przetargową oraz Ŝe wielostronna liberalizacja wywiera większy pozytywny wpływ na rozwój; 20. podkreśla, Ŝe dwustronne/regionalne umowy handlowe oraz równoległe negocjacje na szczeblu wielostronnym, regionalnym i dwustronnym osłabiają instytucjonalny potencjał rządów; negocjowanie wielostronnych/dwustronnych/regionalnych umów handlowych jest skomplikowane, przy czym w szczególności niektóre kraje rozwijające się i wszystkie LDC mają bardzo ograniczone moŝliwości udziału w toczących się równolegle negocjacjach; w związku z tym wzywa WTO do udzielenia im technicznego wsparcia w takich negocjacjach; 21. podkreśla, Ŝe runda dauhańska powinna przynieść pozytywne skutki pod względem rozwoju, w tym swobodny dostęp LDC do wszystkich rynków krajów rozwiniętych a w perspektywie zniesienie dotacji rolnych, które uderzają w producentów z Południa i stanowią istotny czynnik zakłócający międzynarodowe stosunki gospodarcze i handlowe a takŝe pomoc na rzecz handlu, ułatwienia w handlu oraz specjalne i zróŝnicowane traktowanie uzasadnione względami rozwojowymi; 22. uwaŝa, Ŝe naleŝy zwracać szczególną uwagę na odpowiedzialność krajów rozwiniętych za pomoc tym krajom rozwijającym się, szczególnie LDC, którym potrzebne jest wsparcie w budowie potencjału oraz działania na rzecz dobrego administrowania w dziedzinie zarządzania rozwojem gospodarczym; podkreśla konieczność zaangaŝowania na rzecz istniejących inicjatyw, takich jak program roboczy WTO Pomoc na rzecz wymiany handlowej ; 23. podkreśla, Ŝe parlamenty muszą brać pełny udział w negocjowaniu przyszłych umów wielostronnych, regionalnych i dwustronnych w celu zachowania przejrzystości i kontroli demokratycznej w odniesieniu do negocjacji handlowych; 24. wzywa rządy krajów Unii Europejskiej i Ameryki Łacińskiej, aby nie szczędziły wysiłków na rzecz sprawiedliwego i sprzyjającego rozwojowi wyniku rundy dauhańskiej; 25. podkreśla, Ŝe obowiązkiem UE jest takŝe osiągnięcie odpowiedniego poziomu dostępu do rynków w krajach trzecich, tak aby zapewnione zostały wysokie standardy w dziedzinie zdrowia, bezpieczeństwa, ochrony środowiska i ochrony konsumentów; DV\ doc 5/7 AP v01-00 * * * 26. zobowiązuje swoich współprzewodniczących do przekazania niniejszej rezolucji przewodnictwu piątego szczytu UE - Ameryka Łacińska i Karaiby, Radzie UE i Komisji, parlamentom państw członkowskich UE i wszystkich państw Ameryki Łacińskiej i Karaibów, Parlamentowi Latynoamerykańskiemu, Parlamentowi Środkowoamerykańskiemu, Parlamentowi Andyjskiemu i Parlamentowi Mercosur,

7 Sekretariatowi Generalnemu Systemu Integracji Ameryki Środkowej (SICA), Karaibskiej Wspólnocie i Wspólnemu Rynkowi (CARICOM), Sekretariatowi Generalnemu Wspólnoty Andyjskiej (CAN), Komitetowi Stałych Przedstawicieli Mercosur oraz Stałemu Sekretariatowi Systemu Gospodarczego Ameryki Łacińskiej i Karaibów (SELA). DV\ doc 6/7 AP v01-00