dr inż. Agnieszka Malesińska Wydział Instalacji Budowlanych, Hydrotechniki i Inżynierii Środowiska Politechnika Warszawska Podstawowe parametry projektowe instalacji tryskaczowej Przedstawione poniższej treści pochodzą z autorskiej książki pt. Projektowanie instalacji tryskaczowych, która zostanie wydana przez PWN w pierwszym półroczu 2018 r. W niniejszym materiale podano wybrane zagadnienia projektowania instalacji tryskaczowych. Podstawowym elementem projektowym instalacji tryskaczowej, rzutującym na jej rozmiar oraz na wielkość wymaganego źródła wody, jest klasa zagrożenia pożarowego. Nie wolno mylić jej z klasyfikacją budynków według wytycznych technicznych. Klasyfikacji budynków dokonuje architekt we współpracy z rzeczoznawcą. To oni decydują o klasyfikacji budynku zgodnie z przewidywanym użytkowaniem. Na tym etapie ustalane jest z jakich materiałów (pod względem palności REI), należy wykonać ściany i sufity pomieszczeń, drzwi, ustala się wielkość wydzielonych stref przewidując wykonanie instalacji tryskaczowych, instalacji oddymiających, określa się lokalizację przejść instalacji przez przegrody, itd. Czym innym jest wybór klasy zagrożenia pożarowego dla której wykonany zostanie projekt instalacji tryskaczowej. W tym wypadku wyboru dokonuje projektant na podstawie przepisów, według których wykonany ma zostać projekt instalacji tryskaczowej. Wybór ten powinien zostać potwierdzony przez rzeczoznawcę, tym bardziej, że zgodnie z ROZPORZĄDZENIEM MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI z dnia 2 grudnia 2015 r. w sprawie uzgadniania projektu budowlanego pod względem ochrony przeciwpożarowej, projekt budowlany dotyczący instalacji tryskaczowych musi zostać uzgodniony z rzeczoznawcą przeciwpożarowym. W każdym z przepisów (najczęściej na trenie Polski można spotkać się z przepisami: PN EN 12 845, VdS, NFPA13, FM Global), znaleźć można listę przestrzeni klasyfikowanych zgodnie z ich przeznaczeniem. Listy te są intencjonalne, czyli sugerujące a nie nakazujące przyjęcia przedmiotowej przestrzeni do danej klasy zagrożenia pożarowego. W poszczególnych przepisach znaleźć można grupy i podgrupy klasy zagrożenia pożarowego. Na podstawie rzeczywistych zdarzeń w wytycznych projektowych wprowadzane są poprawki uwzględniające zdobywane doświadczenie. Najlepszym przykładem jest NFPA13. W opracowaniu tym do roku 1991 dla średniego zagrożenia pożarowego OH, można był znaleźć trzy podgrupy OH1, OH2 i OH3. Jednak Osoby odpowiedzialne za uwspółcześnianie przepisów, na podstawie doświadczeń projektantów instalacji przeciwpożarowych, doszły do wniosku, że taki podział nie ułatwia klasyfikacji, a w niektórych przypadkach jest powodem nieprawidłowości w ustalaniu klas zagrożenia pożarowego. W obecnie obowiązujących przepisach NFPA13 obowiązuje podział na dwie podgrupy OH1 i OH2. 1
Po ustaleniu klasy zagrożenia pożarowego przystępuje się do ustalenia wyjściowych parametrów projektowych instalacji tryskaczowych takich jak: wielkość powierzchni działania jej rozmiar związany jest z wymaganym zapasem wody. Zakłada się bowiem, że wszystkie tryskacze objęte powierzchnią działania będą aktywne podczas pożaru. W zależności od wybranych przepisów konieczne może być obliczenie tylko jednej powierzchni działania najbardziej niekorzystnej, lub dwóch najbardziej niekorzystnej i najbardziej korzystnej. Dodatkowo w zależności od wybranych przepisów obrys powierzchni jest zbliżony do kwadratu, w tym wypadku podstawowy wymiar. W przypadku NFPA13 i FM Global należy przy wykreślaniu powierzchni działania skorzystać z tak zwanych współczynników kształtu. Dla NFPA13 ustalono jeden współczynnik kształtu równy 1,2. W tym wypadku podstawowy wymiar 1,2. Dla FM Global, w zależności od kąta nachylenia połaci dachowej, mamy do wyboru dwa współczynniki kształtu 1,2 i 1,4. Tworząc powierzchnię działania niezależnie od wybranych przepisów, sumujemy rzeczywiste powierzchnie podłogi chronione przez pojedyncze tryskacze. Tryskacze dla danej klasy zagrożenia pożarowego mają określone maksymalne powierzchnie chronione przez pojedyncze tryskacze. wielkość wypływu z pojedynczego tryskacza jest to iloczyn intensywności zraszania [mm/min] oraz maksymalnej powierzchni chronionej przez pojedynczy tryskacz [m 2 ]. Jednak nie we wszystkich przepisach powierzchnia do obliczania wielkości wypływu z tryskacza przyjmowana jest według tej samej reguły. Przykładowo według VdS powierzchnia ta równa jest rzeczywistej powierzchni podłogi przypadającej na jeden tryskacz. W przypadku ostatnich tryskaczy na przewodzie rozdzielczym powierzchnia ta jest często mniejsza od powierzchni podłogi przypadającej na kolejne tryskacze. W przypadku NFPA13 powierzchnia przyjmowana do obliczeń wypływu nie musi być równa rzeczywistej powierzchni podłogi przypadającej na pojedynczy tryskacz. Powierzchnie tę wylicza się stosując do zasady: pole powierzchni równe jest iloczynowi jednej z dwóch odległości: S odległość miedzy sąsiednimi tryskaczami na przewodzie rozprowadzającym, lub 2S 1 podwojona odległość tryskacza od ściany na przedłużeniu przewodu rozprowadzającego, i L odległość między tryskaczami na sąsiednich przewodach rozprowadzających, lub 2L 1 odległość tryskaczy do ściany od ostatniego przewodu rozprowadzającego, odcinek prostopadły do ściany. Wszystkie odległości mierzone są od środka symetrii tryskacza. Z powyższych odległości wybieramy większą z dwóch: S > 2S 1 lub 2S 1 >S i L>2L1 lub 2L1 >L. 2
Takie przyjmowanie powierzchni chronionej przez pojedynczy tryskacz do obliczeń wypływu z pojedynczego tryskacza gwarantuje, że wypływ z tryskacza przed ostatnim tryskaczem nie będzie mniejszy od wypływu z ostatniego tryskacza. Wysokość strat ciśnienia dla instalacji przeciwpożarowych oblicza się, w przypadku czystej wody, ze wzoru Hazena Williamsa. We wzorze tym wpływ materiału z którego wykonane są przewody na wielkość strat ciśnienia uwzględnia się przez wprowadzenie współczynnika C. Jednak podejście do zalecanych wartości współczynnika C dla różnych materiałów w poszczególnych przepisach jest różne. Przykładowo w NFPA13 podane są współczynniki dla starych rur. Obliczając więc nowe instalacje, wprowadzając do obliczeń współczynniki C zalecane przez NFPA13, uwzględniamy w obliczeniach wpływ starzenia się instalacji na parametry hydrauliczne płynącej wody. Innym problematycznym zagadnieniem jest dobór odpowiednich zawiesi dla danego rozmiaru instalacji tryskaczowej. W tym wypadku również podejście projektowe poszczególnych przepisów jest różne. Najbardziej szczegółowe wymagania podane zostały w NFPA13 i FM Global. Dla ułatwienia prześledzenia możliwości zaprojektowania odpowiedniego zawieszenia, poniżej zamieszczono schemat możliwych rozwiązań według NFPA13. podwieszenie instalacji Za pomocą dodatkowych elementów Wykorzystując elementy konstrukcyjne budynku Wykonane pojedyncze podwieszenie składające się z trzech zasadniczych elementów: łącznika z konstrukcją budynku, pręta gwintowanego, łącznika rury Wykonane podwieszenie za pomocą belki rozpiętej między dźwigarami z możliwością wykorzystania podwieszenia dla innych instalacji Rury leżące na belkach nośnych konstrukcji, zabezpieczone przed przemieszczaniem się przez u-pręt Możliwość wykonania podwieszenia z elementów zaaprobowanych przez odpowiednie jednostki, bez konieczności dodatkowych obliczeń W sytuacjach niestandardowych możliwość wykonania podwieszenia z elementów z poza listy, wymagane jest przeprowadzenie obliczeń potwierdzających nośność zawieszenia Zawsze wymagane jest przeprowadzenie obliczeń potwierdzających nośność wykonanego podwieszenie z uwzględnieniem dodatkowego obciążenia wynikającego z podwieszenia innych instalacji Zawsze należy uzyskać potwierdzenie od konstruktora, że dodatkowe obciążenie od instalacji tryskaczowych nie zagrozi bezpieczeństwu konstrukcji Rys.1. Dopuszczalne sposoby wykonania podwieszenia instalacji tryskaczowej oraz obowiązujące wymagania związane z wyborem sposobu podwieszenia [A. Malesińska: Projektowanie instalacji tryskaczowych, PWN, Warszawa 2018 r.,opracowanie własne na podstawie Matthew J. Klaus: Automatic Sprinkler Systems Handbook, Thirteenth Edition with the complete text of the 2016 edition of NFPA13] W sytuacjach niestandardowych, kiedy konieczne jest wykonanie dodatkowych mocowań w trudnodostępnej przestrzeni, można zaprojektować własne podwieszenie z dopuszczonych elementów, 3
o których w przepisach NFPA13 pisze się, że są approved. Oznacza to, że elementy zawieszenia spełniają minimalne wymagania stawiane materiałom wykorzystywanym w ochronie przeciwpożarowej i że zostało to potwierdzone przez AHJ (Authority Having Jourisdiction). W przypadku wykorzystania elementów approved, projektant musi potwierdzić, że w proponowanej konfiguracji, elementy spełniają wszystkie pięć z poniższych warunków: 1. Zawieszenie musi być tak zaprojektowane, aby w każdym punkcie podparcia rurociągu przeniosło 5 krotny ciężar rury wypełnionej wodą powiększony o 250 lb (115 kg). 2. Punkty podparcia muszą być odpowiednie dla danego układu (rodzaj konstrukcji sufitu) i typu systemu. 3. Odległości między wieszakami nie mogą przekraczać dopuszczalnych maksymalnych wartości (zobacz tabelę 8.5.1). 4. Elementy wieszaków muszą być stalowe. 5. W niektórych przypadkach wymagane są szczegółowe obliczenia sił i naprężeń powstających w elementach zawieszenia (np. w warunkach sejsmicznych) [Matthew J. Klaus: Automatic Sprinkler Systems Handbook, Thirteenth Edition with the complete text of the 2016 edition of NFPA13]. Istotne jest zrozumienie stawianych warunków, szczególnie dotyczy to wymagań postawionych w pierwszym punkcie. Zwykle, kiedy ustala się obciążenia do sprawdzenia nośności konstrukcji budynku, obciążenie od rurociągów wypełnionych wodą, traktowane jest jako obciążenie związane z użytkowaniem obiektu. W związku z tym nie przyjmuje się dla tego typu obciążenia współczynników bezpieczeństwa, a obciążenie uwzględnia się przy sprawdzaniu stanu granicznego użytkowania. Zupełnie inne podejście wymagane jest przy projektowaniu zawieszeń instalacji tryskaczowych. Z uwagi na fakt, że projektowana instalacja przeciwpożarowa musi być niezawodna, podpory należy projektować potwierdzając ich poprawny dobór przez sprawdzenie stanu granicznego nośności. Dlatego w obliczeniach uwzględnia się współczynnik bezpieczeństwa równy 5 oraz dodatkowo należy uwzględnić chwilowe obciążenie wyjątkowe równe 115 kg [Matthew J. Klaus: Automatic Sprinkler Systems Handbook, Thirteenth Edition with the complete text of the 2016 edition of NFPA13]. Warto zwrócić uwagę na fakt, że mocowania przewodów rozprowadzających są przesuwne (tzw. łezki), czyli umożliwiają przesunięcie rury wzdłuż jej osi w pewnym ograniczonym zakresie. To pozwala na rozproszenie części energii powstałej w wyniku przepływu wody wywołanego uruchomieniem instalacji. Podwieszenia te powinny być więc tak wykonane, aby ten ruch był możliwy. Jednak w wyjątkowych lokalizacjach NFPA13 wymaga wykonania mocowania uniemożliwiającego ruch rury w górę. Dotyczy to tryskaczy na końcowych odcinkach rur rozprowadzających (ostatni punkt zawieszenia), pracujących pod ciśnieniem rzędu 6,9 bara. W takim wypadku istnieje ryzyko, że reakcja na wypływ z tryskacza wody pod ciśnieniem, może spowodować uniesienie końcówki przewodu. To z kolei może prowadzić do wysunięcia tryskacza z jego pierwotnego położenia, na przykład z płyty podwieszanego sufitu, i uniemożliwienie wypływu wody do chronionego pomieszczenia (rys.2). 4
Rys. 2. Mocowanie uniemożliwiające przemieszczenie końcowego odcinka przewodu rozprowadzającego wykonane z obejmy i pręta [Copyright 2016 National Fire Protection Association, used with permission] Według FM Global do wykonania zawieszeń instalacji tryskaczowych można korzystać tylko z elementów dopuszczonych przez FM, przestrzegając instrukcji montażu producentów. Wszystkie elementy zawieszenia muszą być wykonane z metalu. Zawsze należy upewnić się, że elementy konstrukcyjne do których planuje się podwiesić instalację przeniosą dodatkowe obciążenie. Dla każdego elementu konstrukcyjnego zawieszenia należy przeprowadzić obliczenia potwierdzające, że element przeniesie przewidziane obciążenia oraz że został on wykonany zgodnie z wymaganiami FM Global. Przepisy szczegółowo podają minimalne obciążenie, jakie należy przyjąć, przy obliczaniu nośności poszczególnych elementów zawieszenia. W przypadku zawieszenia o złożonej konstrukcji z prętów, szyn, konsolek, metalowych taśm podwieszanych do elementów konstrukcyjnych budynku, np. belek, płyt stropowych, minimalne obciążenie przyjęte do obliczeń nośności zawieszenia należy przyjąć równe 2 krotnemu ciężarowi projektowemu, jednak nie mniej niż 170 kg. Przy sprawdzaniu stanu granicznego użytkowania współczynnik obliczeniowy należy przyjąć równy 1,0, a dla stanu granicznego nośności 1,25. Dla łączników (spawy, śruby, gwinty, sworznie), do obliczeń przyjmuje się 5 krotną wartość ciężaru projektowego, ale nie mniej niż 340 kg. Do sprawdzenia stanu granicznego nośności w tym przypadku współczynnik przyjmuje się równy 1,0. Osobne wymagania podane są dla gwoździ i kołków osadzanych prochowo i kotew chemicznych. Zakłada się, że mocowania poddane są rozciąganiu przez siły grawitacyjne, a do obliczeń przyjmuje się 10 krotną wartość ciężaru projektowego. Do sprawdzenia stanu granicznego nośności w tym przypadku współczynnik przyjmuje się równy 1,0. FM nie zezwala na wykonanie zawieszeń instalacji tryskaczowych bezpośrednio do blachy pokrycia dachowego. Chyba, że przewody rozprowadzające mają średnicę co najwyżej równą 3 in. (75 mm) i spełnione są wszystkie dodatkowe warunki podane w punkcie 2.5.4.4.1. Installation Guidelines for Automatic Sprinklers FM Global Property Loss Prevention Data Sheets 2 0, wydanie 2014. Analizując podstawowe wymagania stawiane zawieszeniom instalacji tryskaczowej z całą pewnością można stwierdzić, że każde z przepisów wymagają korzystania z elementów, które mają odpowiednie dopuszczenie. Zawsze też, nie zależnie od wybranych przepisów, należy sprawdzić, czy konstrukcja dachu może przenieść dodatkowe odciążenie od podwieszonej instalacji tryskaczowej. W zasadzie na tym podobieństwa się kończą. Można zauważyć, że zbieżne ze sobą są wymagania normy PN EN 12845 i 5
VdS. Zupełnie inne podejście prezentują amerykańskie przepisy NFPA13. FM Global w zasadniczych założeniach jest zgodna z przepisami NFPA13, jednak już szczegółowe wymagania są różne. Różnice pomiędzy przepisami są znaczące i w żadnym wypadku nie wolno wykonywać jednego projektu instalacji tryskaczowej na podstawie różnych przepisów. Planowane od 1 stycznia 2018 r. nowe regulacje prawne w zakresie SUG wodnych dotyczą zmian w rozporządzeniu w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Poniżej podano treść zmian: 1. Wprowadzono jednoznaczny zapis ograniczający ze względów bezpieczeństwa możliwość wykonywania wielokondygnacyjnego garażu podziemnego bez ochrony strefy pożarowej stałym samoczynnym urządzeniem gaśniczym wodnym. W 277 ust. 3 i 4 otrzymują brzmienie: 3. W garażu zamkniętym obejmującym więcej niż dwie kondygnacje podziemne lub znajdującym się poniżej drugiej kondygnacji podziemnej należy stosować stałe samoczynne urządzenia gaśnicze wodne. Wymagania nie stosuje się do strefy pożarowej garażu, która posiada bezpośredni wjazd lub wyjazd z budynku. 4. W strefie pożarowej garażu zamkniętego należy stosować instalację wentylacji oddymiającej uruchamianą za pomocą systemu wykrywania dymu w przypadku gdy ta strefa nie posiada bezpośredniego wjazdu lub wyjazdu z budynku lub gdy jej powierzchnia przekracza 1500 m2. ; CZYLI: a) W ust. 3 wprowadzono jednoznaczny zapis ograniczający ze względów bezpieczeństwa możliwość wykonywania wielokondygnacyjnego garażu podziemnego bez ochrony strefy pożarowej stałym samoczynnym urządzeniem gaśniczym wodnym.b) W ust. 4 dla obowiązku stosowania oddymiania w garażu zamiast dotychczasowego warunku powierzchni całkowitej garażu przywrócono kryterium powierzchni strefy pożarowej. Jednocześnie z obowiązku stosowania oddymiania wyłączono strefy pożarowe o powierzchni do 1500 m2 lub które z uwagi na posiadanie połączenia z przestrzenią zewnętrzną, poprzez co najmniej jeden wjazd, mogą być wentylowane w przypadku pożaru przez ekipy ratownicze. PONADTO w 227 ust. 4 pkt 1 otrzymuje brzmienie: 1) stałych samoczynnych urządzeń gaśniczych wodnych o 100%; ; Do ust. 4 pkt 1 wprowadzono zmiany z uwagi na aktualnie nieprecyzyjny zapis, który może być interpretowany jako nie spełniony przy zastosowaniu systemu wysokociśnieniowej mgły wodnej uruchamianej za pomocą systemu detekcji pożaru, co z punktu widzenia bezpieczeństwa pożarowego jest rozwiązaniem poprawnym. 6
Więcej informacji wraz z ręcznie wykonanym przykładem obliczeniowym będzie można znaleźć w przytaczanej publikacji (poniżej spis treści). SPIS TREŚCI 1. Wstęp... Błąd! Nie zdefiniowano 2. Historia tryskaczy w ochronie przeciwpożarowejbłąd! Nie zdefiniowano 3. Prawodawstwo w zakresie ochrony przeciwpożarowejbłąd! Nie zdefiniowano 3.1. Dziennik Ustaw z 2015 roku, poz. 1422: w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie Błąd! Nie zdefiniowano 3.2. Dziennik Ustaw z 2016 roku, poz. 191: O ochronie przeciwpożarowej Błąd! Nie zdefiniowano 3.3. Dziennik Ustaw Nr 109, poz. 719: w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów Błąd! Nie zdefiniowano 3.4. Dziennik Ustaw Nr 124, poz. 1030: w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych Błąd! Nie zdefiniowano 3.5. Dziennik Ustaw z 2015 roku, poz. 2117: w sprawie uzgadniania projektu budowlanego pod względem ochrony przeciwpożarowej Błąd! Nie zdefiniowano 3.6. Wytyczne i normy do wykonania szczegółowego projektu instalacji tryskaczowej Błąd! Nie zdefiniowano 4. Rodzaje środków gaśniczych... Błąd! Nie zdefiniowano 4.1. Woda Błąd! Nie zdefiniowano 4.2. Gazy Błąd! Nie zdefiniowano 4.3. Piany Błąd! Nie zdefiniowano 4.4. Proszki Błąd! Nie zdefiniowano 4.5. Aerozole Błąd! Nie zdefiniowano 5. Stałe Urządzenia Gaśnicze wodne... Błąd! Nie zdefiniowano 5.1. Instalacje tryskaczowe Błąd! Nie zdefiniowano 5.2. Instalacje mgły wodnej Błąd! Nie zdefiniowano 6. Podstawowe elementy instalacji tryskaczowychbłąd! Nie zdefiniowano 6.1. Typy tryskaczy Błąd! Nie zdefiniowano 6.2. Rury i kształtki Błąd! Nie zdefiniowano 6.3. Zawory kontrolno alarmowe i inne elementy instalacji tryskaczowej Błąd! Nie zdefiniowano 6.4. Zawieszenia Błąd! Nie zdefiniowano 6.5. Pompy przeciwpożarowe Błąd! Nie zdefiniowano 7. Podstawowe założenia projektowe dla instalacji tryskaczowejbłąd! Nie zdefiniowano 7.1. Ogólna koncepcja kolejności działań, czyli od czego zacząć Błąd! Nie zdefiniowano 7.1.1. Zebranie i uporządkowanie danych o obiekciebłąd! Nie zdefiniowano 7
7.1.2. Wstępne ustalenie możliwości poprowadzenia przewodów rozprowadzających instalacji tryskaczowej... Błąd! Nie zdefiniowano 7.1.3. Dobór typu systemu oraz najlepszej konfiguracji instalacji tryskaczowejbłąd! Nie zdefiniowano 7.1.4. Określenie klasy zagrożenia pożarowegobłąd! Nie zdefiniowano 7.1.5. Wstępne określenie liczby tryskaczy oraz innych parametrów geometrycznych instalacji Błąd! Nie zdefiniowano 8. Parametry projektowe wypływające na rozmiar instalacji tryskaczowejbłąd! Nie zdefiniowano 8.1. Klasy zagrożenia pożarowego Błąd! Nie zdefiniowano 8.1.1. Klasy zagrożenia pożarowego wg VdS Błąd! Nie zdefiniowano 8.1.2. Klasy zagrożenia pożarowego wg Polskiej Normy PN EN 12845:2015Błąd! Nie zdefiniowano 8.1.3. Klasy zagrożenia pożarowego wg NFPA13Błąd! Nie zdefiniowano 8.1.4. Klasy zagrożenia pożarowego wg FM GlobalBłąd! Nie zdefiniowano 8.2. Intensywność zraszania, maksymalna powierzchnia chroniona przez pojedynczy tryskacz, powierzchnia działania i inne parametry związane Błąd! Nie zdefiniowano 8.2.1. Intensywność zraszania i powierzchnia działania oraz dobór K tryskacza wg VdS i Polskiej Normy PN EN 12845... Błąd! Nie zdefiniowano 8.2.2. Intensywność zraszania i powierzchnia działania oraz dobór K tryskacza wg NFPA13 Błąd! Nie zdefiniowano 8.2.3. Intensywność zraszania i powierzchnia działania oraz dobór K tryskacza wg FM Global Błąd! Nie zdefiniowano 8.3. Czas działania instalacji tryskaczowych Błąd! Nie zdefiniowano 8.4. Maksymalna powierzchnia chroniona przez pojedynczy tryskacz, dozwolone maksymalne i minimalne odległości między tryskaczami i od ścian Błąd! Nie zdefiniowano 8.4.1. Maksymalna powierzchnia chroniona przez pojedynczy tryskacz, dozwolone maksymalne i minimalne odległości między tryskaczami i od ścian według PN EN 12845:2015 Błąd! Nie zdefiniowano 8.4.2. Maksymalna powierzchnia chroniona przez pojedynczy tryskacz, dozwolone maksymalne i minimalne odległości między tryskaczami i od ścian według VdSBłąd! Nie zdefiniowano 8.4.3. Maksymalna powierzchnia chroniona przez pojedynczy tryskacz, dozwolone maksymalne i minimalne odległości między tryskaczami i od ścian według NFPA13Błąd! Nie zdefiniowano 8.4.4. Maksymalna powierzchnia chroniona przez pojedynczy tryskacz, dozwolone maksymalne i minimalne odległości między tryskaczami i od ścian według FM GlobalBłąd! Nie zdefiniowano 8.5. Sposób podwieszania instalacji tryskaczowychbłąd! Nie zdefiniowano 8.5.1. Sposób podwieszania instalacji tryskaczowych według PN EN 12845:2015 Błąd! Nie zdefiniowano 8
8.5.2. Sposób podwieszania instalacji tryskaczowych według VdSBłąd! Nie zdefiniowano 8.5.3. Sposób podwieszania instalacji tryskaczowych według NFPA13Błąd! Nie zdefiniowano 8.5.4. Sposób podwieszania instalacji tryskaczowych według FM GlobalBłąd! Nie zdefiniowano 9. Przydatne wzory... Błąd! Nie zdefiniowano 9.1. Minimalne ciśnienie na tryskaczu Błąd! Nie zdefiniowano 9.2. Starty ciśnienia Błąd! Nie zdefiniowano 9.3. Sprowadzona charakterystyka przewodu Błąd! Nie zdefiniowano 9.4. Reakcja hydrodynamiczna Błąd! Nie zdefiniowano 10. Przykłady obliczeniowe... Błąd! Nie zdefiniowano 10.1. Wykreślanie powierzchni działania pojedynczego tryskacza Błąd! Nie zdefiniowano 10.2. Powierzchnia działania, jej rozmiar i lokalizacja Błąd! Nie zdefiniowano 10.3. Przykład obliczeniowy Błąd! Nie zdefiniowano 10.4. Wymagania dla tryskaczy o różnych współczynnikach wypływu K w jednym systemie Błąd! Nie zdefiniowano 11. Źródła wody na cele przeciwpożarowebłąd! Nie zdefiniowano 11.1. Zaopatrzenie w wodę według PN EN 12845 Błąd! Nie zdefiniowano 11.2. Zaopatrzenie w wodę według VdS Błąd! Nie zdefiniowano 11.3. Zaopatrzenie w wodę według NFPA13 Błąd! Nie zdefiniowano 11.4. Zaopatrzenie w wodę według FM Global Błąd! Nie zdefiniowano 12. Uruchamianie, odbiór i konserwacja instalacji tryskaczowychbłąd! Nie zdefiniowano 12.1. Wymagania według PN EN 12 845:2015 Błąd! Nie zdefiniowano 12.2. Wymagania według VdS Błąd! Nie zdefiniowano 12.3. Wymagania według NFPA13 Błąd! Nie zdefiniowano 12.4. Wymagania według FM Global Błąd! Nie zdefiniowano 9