FABRYKA KOTŁÓW RAFAKO S.A. SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK ZAKOŃCZONY DNIA 31 GRUDNIA 2005 ROKU WRAZ Z OPINIĄ BIEGŁEGO REWIDENTA
SPIS TREŚCI Rachunek zysków i strat...1 Bilans...2 Rachunek przepływów pieniężnych...3 Sprawozdanie ze zmian w kapitałach własnych...4...5 1. Informacje ogólne...5 2. Identyfikacja skonsolidowanego sprawozdania finansowego...5 3. Skład Zarządu Spółki...6 4. Zatwierdzenie sprawozdania finansowego...6 5. Istotne wartości oparte na profesjonalnym osądzie i szacunkach...7 5.1. Profesjonalny osąd...7 5.2. Niepewność szacunków...7 6. Istotne zasady rachunkowości...8 6.1. Podstawa sporządzenia sprawozdania finansowego...8 6.2. Oświadczenie o zgodności...8 6.3. Waluta pomiaru i waluta sprawozdań finansowych...8 6.4. Zmiany stosowanych zasad rachunkowości...8 6.5. Nowe standardy i interpretacje, które zostały opublikowane, a nie weszły jeszcze w życie...9 6.6. Korekta błędu...9 6.7. Inwestycje w jednostkach zależnych, stowarzyszonych i pozostałych...9 6.8. Przeliczanie pozycji wyrażonych w walucie obcej...9 6.9. Rzeczowe aktywa trwałe...10 6.10. Koszty finansowania zewnętrznego...11 6.11. Nieruchomości inwestycyjne...11 6.12. Wartości niematerialne...12 6.13. Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży...13 6.14. Odzyskiwalna wartość aktywów długoterminowych...13 6.15. Instrumenty finansowe...13 6.16. Wbudowane instrumenty pochodne...14 6.17. Zapasy...14 6.18. Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności...15 6.19. Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych...15 6.20. Oprocentowane kredyty bankowe, pożyczki i papiery dłużne...15 6.21. Rezerwy...15 6.22. Odprawy emerytalne i nagrody jubileuszowe...15 6.23. Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania...16 6.24. Leasing...16 6.25. Przychody...16 6.25.1 Sprzedaż produktów i usług...16 6.25.2 Umowy o usługi budowlane...17 6.25.3 Odsetki...18 6.25.4 Dywidendy...18 6.25.5 Przychody z tytułu wynajmu...18 6.26. Podatek dochodowy...18 6.27. Zysk netto na akcję...19 7. Efekt zastosowania nowych standardów rachunkowości i zmian polityki rachunkowości...19 7.1. Efekt zastosowania MSSF 1...20 7.1.1 Wartość godziwa środków trwałych, wartości niematerialnych oraz nieruchomości inwestycyjnych...20 1
SPIS TREŚCI 7.2. Wycena zaliczek...21 7.3. Wycena należności i zobowiązań...22 7.3.1 Zmiana szacunków...22 7.4. Skutki w podatku odroczonym...22 8. Informacje dotyczące segmentów działalności...23 9. Informacje dotyczące umów o usługę budowlaną...26 10. Przychody i koszty...27 10.1. Przychody ze sprzedaży produktów i usług...27 10.2. Koszty sprzedaży...28 10.3. Amortyzacja środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, odpisy aktualizujące ujęte w rachunku zysków i strat...28 10.4. Koszty świadczeń pracowniczych...29 10.5. Pozostałe przychody operacyjne...29 10.6. Pozostałe koszty operacyjne...29 10.7. (Koszty)/przychody finansowe netto...30 11. Podatek dochodowy...30 12. Działalność zaniechana...32 13. Majątek socjalny oraz zobowiązania ZFŚS...32 14. Zysk przypadający na jedną akcję...33 15. Dywidendy wypłacone i zaproponowane do wypłaty...33 16. Rzeczowe aktywa trwałe...34 17. Rzeczowe aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży...35 18. Nieruchomości inwestycyjne...35 19. Wartości niematerialne...37 20. Połączenia jednostek gospodarczych...38 21. Udział we wspólnym przedsięwzięciu...38 22. Udziały w spółkach nie notowanych na giełdzie...38 23. Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych...41 24. Pozostałe aktywa finansowe (długoterminowe)...42 25. Świadczenia pracownicze...43 25.1. Świadczenia emerytalne oraz inne świadczenia po okresie zatrudnienia...43 25.2. Świadczenia z tytułu rozwiązania stosunku pracy...43 26. Zapasy...43 27. Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności...44 28. Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe...46 29. Lokaty krótkoterminowe...46 30. Środki pieniężne i ich ekwiwalenty...46 31. Kapitał podstawowy i kapitały zapasowe/ rezerwowe...47 31.1. Kapitał podstawowy...47 31.2. Kapitał ze sprzedaży akcji powyżej ich wartości nominalnej...47 31.3. Uzgodnienie zysków zatrzymanych prezentowanych zgodnie z MSSF do kategorii kapitałów wykazanych w zatwierdzonym sprawozdaniu finansowym sporządzonym zgodnie z PSR za rok zakończony 31 grudnia 2004 roku...48 32. Oprocentowane kredyty bankowe i pożyczki...48 33. Rezerwy...50 33.1. Zmiany stanu rezerw...50 33.2. Rezerwa na przewidywane straty na kontraktach...50 33.3. Rezerwa na nagrody jubileuszowe i odprawy emerytalne...50 34. Zobowiązania z tytułu umów leasingu finansowego i umów dzierżawy z opcją zakupu...51 35. Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania (krótkoterminowe)...51 36. Rozliczenia międzyokresowe kosztów i przychody przyszłych okresów...52 36.1. Rezerwa na koszty niewykorzystanych urlopów...52 2
SPIS TREŚCI 36.2. Rezerwa z tytułu premii...52 36.3. Rezerwa na koszty napraw gwarancyjnych...52 37. Zobowiązania warunkowe...53 37.1. Inne zobowiązania warunkowe...53 37.2. Sprawy sądowe...53 37.3. Gwarancje...53 37.4. Rozliczenia podatkowe...54 38. Informacje o podmiotach powiązanych...55 38.1. Jednostka dominująca Spółki....56 38.2. Podmiot o znaczącym wpływie na Spółkę....56 38.3. Jednostka stowarzyszona...56 38.4. Wspólne przedsięwzięcie, w którym Spółka jest wspólnikiem...56 38.5. Warunki transakcji z podmiotami powiązanymi...56 38.6. Pożyczka udzielona członkom Zarządu i Rady Nadzorczej...56 38.7. Transakcje z udziałem innych członków Zarządu...56 38.8. Wynagrodzenie wyższej kadry kierowniczej...57 38.9. Udziały wyższej kadry kierowniczej w programie akcji pracowniczych...58 39. Cele i zasady zarządzania ryzykiem finansowym...58 39.1. Ryzyko stopy procentowej...58 39.2. Ryzyko walutowe...59 39.3. Ryzyko cen towarów...59 39.4. Ryzyko kredytowe...59 39.5. Ryzyko związane z płynnością...59 40. Instrumenty finansowe...60 40.1. Wartości godziwe...60 40.2. Ryzyko stopy procentowej...60 41. Struktura zatrudnienia...61 42. Zdarzenia następujące po dniu bilansowym...62 3
Rachunek zysków i strat za rok zakończony dnia 31 grudnia 2005 roku oraz za rok zakończony dnia 31 grudnia 2004 roku Nota 31 grudnia 2005 31 grudnia 2004 Przychody ze sprzedaży 382 225 283 547 Przychody ze sprzedaży produktów i usług 10.1 379 910 281 626 Przychody ze sprzedaży materiałów 10.1 2 315 1 921 Koszt własny sprzedaży 10.2 (348 054) (242 345) Zysk brutto ze sprzedaży 34 171 41 202 Pozostałe przychody operacyjne 10.5 11 328 13 387 Koszty sprzedaży 10.2 (11 477) (12 742) Koszty ogólnego zarządu 10.2 (15 961) (13 872) Pozostałe koszty operacyjne 10.6 (8 968) (15 813) Zysk z działalności operacyjnej 9 093 12 162 Przychody finansowe 10.7 3 507 4 298 Koszty finansowe 10.7 (9 085) (16 094) Zysk brutto 3 515 366 Podatek dochodowy 11 (575) (115) Zysk netto za rok obrotowy 2 940 251 Zysk na jedną akcję 14 podstawowy z zysku za rok obrotowy 0,17 0,01 Noty do sprawozdania finansowego załączone na stronach od 5 do 62 stanowią jego integralną część 1/62
Bilans na dzień 31 grudnia 2005 roku oraz 31 grudnia 2004 roku Nota 31 grudnia 2005 31 grudnia 2004 AKTYWA Aktywa trwałe (długoterminowe) Rzeczowe aktywa trwałe 16 84 109 88 430 Nieruchomości inwestycyjne 18 8 805 8 805 Wartości niematerialne 19 2 175 2 528 Aktywa finansowe 22,23 24 690 33 946 Aktywa z tytułu podatku odroczonego 11 13 186 6 304 132 965 140 013 Aktywa obrotowe (krótkoterminowe) Zapasy 26 15 530 17 940 Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności 27 145 968 139 945 Należności z tytułu podatku dochodowego 27 1 018 Rozliczenia międzyokresowe 28 47 567 41 540 Lokaty krótkoterminowe 29 41 476 1 008 Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 30 7 342 5 276 257 883 206 727 Aktywa długoterminowe sklasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży 17 757 SUMA AKTYWÓW 391 605 346 740 PASYWA Kapitał własny Kapitał podstawowy 31.1 34 800 34 800 Nadwyżka ze sprzedaży akcji powyżej ich wartości nominalnej 31.2 36 778 36 778 Kapitał zapasowy 43 856 41 430 Zyski zatrzymane/ Niepokryte straty 31.3 71 712 71 198 Kapitał własny ogółem 187 146 184 206 Zobowiązania długoterminowe Oprocentowane kredyty bankowe i pożyczki 32 900 Rezerwy, w tym: 33 17 237 20 283 - długoterminowe 15 098 15 373 - krótkoterminowe 2 139 4 910 17 237 21 183 Zobowiązania krótkoterminowe Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania 35 61 282 58 495 Bieżąca część oprocentowanych kredytów bankowych i pożyczek 32 900 35 744 Zobowiązania z tytułu podatku dochodowego 35 6 062 Rozliczenia międzyokresowe 36 118 978 47 112 187 222 141 351 Zobowiązania razem 204 459 162 534 SUMA PASYWÓW 391 605 346 740 Noty do sprawozdania finansowego załączone na stronach od 5 do 62 stanowią jego integralną część 2/62
Rachunek przepływów pieniężnych za rok zakończony dnia 31 grudnia 2005 roku oraz za rok zakończony dnia 31 grudnia 2004 31 grudnia 2005 31 grudnia 2004 Nota Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej Zysk/(strata) brutto 3 515 366 Korekty o pozycje: Amortyzacja 10.2 7 556 8 368 (Zyski) straty z tytułu różnic kursowych 250 2 558 Odsetki, prowizje i dywidendy, netto 4 501 3 370 (Zysk)/strata na działalności inwestycyjnej (286) 639 (Zwiększenie)/ zmniejszenie stanu należności (8 791) (22 560) (Zwiększenie)/ zmniejszenie stanu zapasów 2 410 2 817 Zwiększenie/ (zmniejszenie) stanu zobowiązań z wyjątkiem kredytów i pożyczek 2 154 (13 852) Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych 65 839 2 334 Zmiana stanu rezerw (3 046) 487 Podatek dochodowy zapłacony (378) (4 684) Pozostałe Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej 73 724 (20 157) Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej Sprzedaż rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych 39 180 Nabycie rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych (3 590) (4 506) Sprzedaż nieruchomości inwestycyjnych Nabycie nieruchomości inwestycyjnych Sprzedaż aktywów finansowych 948 6 975 Nabycie aktywów finansowych (41 476) (1 350) Dywidendy i odsetki otrzymane 659 3 078 Spłata udzielonych pożyczek 6 146 10 584 Udzielenie pożyczek (322) (856) Pozostałe 6 377 Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej (31 219) 14 105 Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej Wpływy z tytułu emisji akcji Spłata zobowiązań z tytułu leasingu finansowego (46) Wpływy z tytułu zaciągnięcia pożyczek/kredytów 53 901 97 422 Spłata pożyczek/kredytów (89 594) (90 445) Dywidendy wypłacone akcjonariuszom Odsetki zapłacone (2 527) (2 058) Prowizje bankowe (2 173) (2 268) Pozostałe Środki pieniężne netto z działalności finansowej (40 439) 2 651 Zwiększenie netto stanu środków pieniężnych i ich ekwiwalentów 2 066 (3 401) Różnice kursowe netto Środki pieniężne na początek okresu 30 5 276 8 677 Środki pieniężne na koniec okresu, w tym 30 7 342 5 276 O ograniczonej możliwości dysponowania 5 293 4 143 Noty do sprawozdania finansowego załączone na stronach od 5 do 62 stanowią jego integralną część 3/62
Sprawozdanie ze zmian w kapitałach własnych za rok zakończony dnia 31 grudnia 2005 roku oraz za rok zakończony dnia 31 grudnia 2004 roku Kapitał akcyjny Nadwyżka ze sprzedaży akcji powyżej ich wartości nominalnej Kapitał zapasowy Zyski zatrzymane/ (straty) niepokryte Kapitał własny ogółem Na 1 stycznia 2004 roku 34 800 36 778 33 805 78 572 183 955 Podział wyniku z lat ubiegłych 7 625 (7 625) Wynik okresu 251 251 Wypłata dywidendy Na 31 grudnia 2004 roku 34 800 36 778 41 430 71 198 184 206 Na 1 stycznia 2005 roku 34 800 36 778 41 430 71 198 184 206 Podział wyniku z lat ubiegłych 847 (847) Podział wyniku powstałego ze zmiany zasad rachunkowości 1 579 (1 579) Wynik okresu 2 940 2 940 Wypłata dywidendy Na 31 grudnia 2005 roku 34 800 36 778 43 856 71 712 187 146 Noty do sprawozdania finansowego załączone na stronach od 5 do 62 stanowią jego integralną część 4/62
1. Informacje ogólne Fabryka Kotłów RAFAKO S.A. ("Spółka", "RAFAKO") jest spółką akcyjną z siedzibą w Raciborzu, ul. Łąkowa 33. Spółka została utworzona aktem notarialnym z dnia 12 stycznia 1993 roku. W dniu 24 sierpnia 2001 roku została wpisana do rejestru przedsiębiorców pod numerem KRS 34143 prowadzonego przez Sąd Rejonowy w Gliwicach, X Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego. Spółce nadano numer statystyczny REGON 270217865. Czas trwania Spółki jest nieoznaczony. Sprawozdanie finansowe Spółki obejmuje okres 12 miesięcy zakończony dnia 31 grudnia 2005 roku oraz zawiera dane porównawcze za rok zakończony 31 grudnia 2004 roku. Podstawowym przedmiotem działania Spółki jest: produkcja wytwornic pary, a w szczególności wszelka działalność produkcyjna, kompletacyjna handlowa, na rachunek własny, w pośrednictwie i w kooperacji, z partnerami krajowymi i zagranicznymi dotycząca maszyn i urządzeń energetycznych oraz ochrony środowiska (PKD 28.30.A.) działalność usługowa, w tym świadczenie usług gwarancyjnych i pogwarancyjnych na produkowane przez wytwórców krajowych i zagranicznych, w wyżej wymienionym zakresie na rzecz podmiotów w obrocie krajowym i zagranicznym (PKD 28.30.B.) produkcja konstrukcji metalowych (PKD 28.11.B.) działalność usługowa w zakresie instalowania konstrukcji metalowych (PKD 28.11.C.) produkcja urządzeń chłodniczych i wentylacyjnych, z wyjątkiem urządzeń przeznaczonych dla gospodarstwa domowego (PKD 29.23.Z.) działalność usługowa w zakresie instalowania, naprawy i konserwacji urządzeń chłodniczych i wentylacyjnych, z wyjątkiem urządzeń przeznaczonych dla gospodarstwa domowego, gdzie indziej nie sklasyfikowana (PKD 29.24.B.) produkcja cystern, pojemników i zbiorników metalowych (PKD 28.21.Z) obróbka mechaniczna elementów metalowych (PKD 28.52.Z.) obróbka metali i nakładanie powłok na metale (PKD 28.51.Z.) produkcja narzędzi mechanicznych (PKD 29.40.A.) działalność usługowa w zakresie instalowania, naprawy i konserwacji narzędzi mechanicznych (PKD 29.40.B.) działalność w zakresie projektowania technologicznego łącznie z doradztwem i sprawowaniem nadzoru dla budownictwa, przemysłu i ochrony środowiska (PKD 74.20.A.). Spółka nie posiada wewnętrznych jednostek organizacyjnych sporządzających samodzielne sprawozdania finansowe. Podmiotem o znaczącym wpływie na Spółkę jest ELEKTRIM S.A. posiadający 49,9 % akcji RAFAKO S.A. 2. Identyfikacja skonsolidowanego sprawozdania finansowego Spółka sporządziła skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok zakończony 31 grudnia 2005 roku, które zostało zatwierdzone do publikacji w dniu 30 marca 2006 roku. 5/62
3. Skład Zarządu Spółki W skład Zarządu Spółki na dzień 31 grudnia 2005 roku wchodzili: Wiesław Różacki Prezes Zarządu Roman Jarosiński Wiceprezes Zarządu Eugeniusz Myszka Wiceprezes Zarządu Jerzy Thamm Wiceprezes Zarządu W skład Rady Nadzorczej Spółki na dzień 31 grudnia 2005 roku wchodzili Krzysztof Pawelec Przewodniczący Leszek Wysłocki Wiceprzewodniczący Piotr Fugiel Członek Witold Okarma Członek Sławomir Sykucki Członek Marek Wiak Członek Marian Woronin Członek W skład Zarządu Spółki na dzień 31 grudnia 2004 roku wchodzili: Ryszard Kapluk Prezes Zarządu Roman Jarosiński Wiceprezes Zarządu Jerzy Thamm Wiceprezes Zarządu W dniu 7 marca 2005 roku Rada Nadzorcza RAFAKO S.A. podjęła następujące decyzje: 1. Odwołała z dniem 7 marca 2005 roku Prezesa Zarządu Dyrektora Generalnego Pana Ryszarda Kapluka. 2. Powołała z dniem 8 marca 2005 roku na stanowisko Prezesa Zarządu Dyrektora Generalnego Pana Wiesława Różackiego. W dniu 7 kwietnia 2005 roku Rada Nadzorcza RAFAKO S.A. podjęła następujące decyzje: 1. Określiła liczbę członków Zarządu Spółki na cztery osoby. 2. Powołała z dniem 7 kwietnia 2005 roku na stanowisko Wiceprezesa Zarządu Pana Eugeniusza Myszkę. Od dnia bilansowego do dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego do publikacji nie miały miejsca zmiany w składzie Zarządu Spółki. 4. Zatwierdzenie sprawozdania finansowego Niniejsze sprawozdanie finansowe zostało zatwierdzone do publikacji przez Zarząd w dniu 30 marca 2006 roku. 6/62
5. Istotne wartości oparte na profesjonalnym osądzie i szacunkach 5.1. Profesjonalny osąd W procesie stosowania zasad (polityki) rachunkowości wobec zagadnień podanych poniżej, największe znaczenie, oprócz szacunków księgowych, miał profesjonalny osąd kierownictwa. Klasyfikacja umów leasingu, w których Spółka występuje jako leasingobiorca Spółka występuje jako strona umów leasingu. Każda z podpisanych umów leasingu analizowana jest pod kątem ryzyka i korzyści wynikających z tytułu korzystania z aktywów nabytych w ramach umowy i w zależności od jej oceny zgodnie z wymogami MSSF, zostaje sklasyfikowana jako umowa leasingu operacyjnego lub finansowego. Klasyfikacja umów o usługę budowlaną Z chwilą podpisania umowy o usługę budowlaną, kierownictwo dokonuje oceny dotyczącej sposobu ujmowania przychodów i kosztów z umów i decyduje czy umowa powinna zostać rozliczana zgodnie z metodą stopnia zaawansowania czy metodą rozpoznania przychodów do wysokości poniesionych kosztów. Identyfikacja wbudowanych instrumentów pochodnych Na każdy dzień bilansowy kierownictwo Spółki dokonuje oceny czy w ramach podpisanych umów występują cechy ekonomiczne i ryzyko właściwe dla wbudowanego instrumentu pochodnego w walucie obcej, które byłyby ściśle powiązane z cechami ekonomicznymi i ryzykiem właściwym dla umowy zasadniczej (głównego kontraktu). Klasyfikacja aktywów finansowych Na każdy dzień bilansowy Spółka ocenia, czy posiadane aktywa finansowe są inwestycjami utrzymywanymi do terminu zapadalności. 5.2. Niepewność szacunków Poniżej omówiono podstawowe założenia dotyczące przyszłości i inne kluczowe źródła niepewności występujące na dzień bilansowy, z którymi związane jest istotne ryzyko znaczącej korekty wartości bilansowych aktywów i zobowiązań w następnym roku finansowym. Utrata wartości aktywów Spółka przeprowadziła testy na utratę wartości środków trwałych. Wymagało to oszacowania wartości użytkowej ośrodka wypracowującego środki pieniężne, do którego należą te środki trwałe. Oszacowanie wartości użytkowej polega na ustaleniu przyszłych przepływów pieniężnych generowanych przez ośrodek wypracowujący środki pieniężne i ustalenia stopy dyskontowej do zastosowania w celu obliczenia bieżącej wartości tych przepływów. Szczegóły dotyczące wartości odpisów aktualizujących wartość aktywów na dzień bilansowy zostały przedstawione w notach: 16, 18, 19, 22, 23, 24, 26 i 27 informacji dodatkowej. Rezerwa na przewidywane straty na kontrakcie Na każdy dzień bilansowy Spółka dokonuje aktualizacji szacunków całkowitych przychodów oraz kosztów z tytułu umów o usługę budowlaną rozliczanych metodą stopnia zaawansowania kontraktu. Przewidywaną stratę na kontrakcie Spółka ujmuje jako koszt zgodnie z MSSF. Szczegóły dotyczące rozliczenia przychodów i kosztów z umów o usługę budowlaną za rok obrotowy zostały przedstawione w notach: 9, 28, 33 oraz 36 informacji dodatkowej. Kurs walutowy przyjęty do wyceny umów o usługę budowlaną denominowanych w walutach obcych Na każdy dzień bilansowy Spółka przeprowadza analizę, dotyczącą struktury walutowej zawartych kontraktów w celu określenia, który kurs walutowy (kurs forward czy średni kurs NBP obowiązujący dla danej waluty na dzień bilansowy) w bardziej wiarygodny sposób przybliża całkowity wynik finansowy na kontraktach. Jak wspomniano powyżej, szczegóły dotyczące rozliczenia przychodów i kosztów z umów o usługę budowlaną za rok obrotowy zostały przedstawione w notach 9, 28, 33 oraz 36 informacji dodatkowej. 7/62
6. Istotne zasady rachunkowości 6.1. Podstawa sporządzenia sprawozdania finansowego Sprawozdanie finansowe zostało sporządzone zgodnie z zasadą kosztu historycznego, zmodyfikowaną w przypadku instrumentów finansowych. Sprawozdanie finansowe jest przedstawione w złotych polskich ( PLN ), a wszystkie wartości, o ile nie wskazano inaczej, podane są w tysiącach PLN. Sprawozdanie finansowe zostało sporządzone przy założeniu kontynuowania działalności gospodarczej przez Spółkę w dającej się przewidzieć przyszłości. Na dzień zatwierdzenia niniejszego sprawozdania finansowego nie stwierdza się istnienia okoliczności wskazujących na zagrożenie kontynuowania działalności przez Spółkę. 6.2. Oświadczenie o zgodności Z dniem 1 stycznia 2005 roku Ustawa dała możliwość przygotowania sprawozdania finansowego zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości, Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej oraz związanych z nimi interpretacjami ogłoszonymi w formie rozporządzeń Komisji Europejskiej ( MSSF przyjęte do stosowania w UE ). W dniu 23 lutego 2005 roku Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy Spółki podjęło uchwałę o sporządzaniu statutowego sprawozdania finansowego Spółki zgodnie z MSSF przyjętymi do stosowania w UE. Na dzień zatwierdzenia niniejszego sprawozdania do publikacji, biorąc pod uwagę toczący się w UE proces wprowadzania standardów MSSF oraz prowadzoną przez Spółkę działalność, w zakresie stosowanych przez Spółkę zasad rachunkowości nie ma różnicy między standardami MSSF oraz standardami MSSF przyjętymi przez Unię Europejską Niniejsze sprawozdanie finansowe zostało sporządzone zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej ( MSSF ) oraz MSSF przyjętymi do stosowania w UE. MSSF obejmują standardy i interpretacje zaakceptowane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości ( RMSR ) oraz Komisję ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej ( KIMSF ). Spółka zastosowała MSSF według stanu obowiązującego na 31 grudnia 2005 roku. 6.3. Waluta pomiaru i waluta sprawozdań finansowych Walutą pomiaru Spółki i walutą sprawozdawczą niniejszego sprawozdania finansowego jest złoty polski. 6.4. Zmiany stosowanych zasad rachunkowości Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości ( RMSR ) wydała Międzynarodowy Standard Sprawozdawczości Finansowej nr 1 ( MSSF 1 ) Zastosowanie Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej po raz pierwszy, który obowiązuje przy sporządzaniu sprawozdań finansowych za okresy rozpoczynające się w dniu 1 stycznia 2004 roku lub później. MSSF 1 dotyczy jednostek, które przygotowują po raz pierwszy sprawozdanie finansowe według MSSF. MSSF 1 wymaga, aby pierwsze sprawozdanie finansowe według MSSF było pierwszym rocznym sprawozdaniem finansowym, w którym jednostka zastosuje wszystkie standardy MSSF, wraz ze stwierdzeniem pełnej zgodności z wszystkimi standardami MSSF. Niniejsze sprawozdanie finansowe stanowi pierwsze pełne sprawozdanie finansowe sporządzone zgodnie ze standardami MSSF. Na potrzeby niniejszego sprawozdania finansowego, datą przejścia na stosowanie standardów MSSF jest 1 stycznia 2004 roku. Ostatnim sprawozdaniem finansowym Spółki sporządzonym zgodnie z Ustawą o Rachunkowości było sprawozdanie finansowe sporządzone za rok zakończony 31 grudnia 2004 roku. 8/62
Zgodnie z MSSF 1, sprawozdanie finansowe zostało sporządzone w taki sposób, jak gdyby Spółka zawsze stosowała standardy MSSF, przy czym Spółka skorzystała z następujących zwolnień z obowiązku przekształcania, o których mowa w standardzie MSSF 1: Spółka ustaliła zakładany koszt rzeczowych aktywów trwałych, wartości niematerialnych oraz nieruchomości inwestycyjnych poprzez wyznaczenie wartości godziwej tych aktywów na dzień przejścia na stosowanie MSSF. Szczegóły dotyczące wpływu tych korekt na sprawozdanie finansowe zostały przedstawione w nocie 7 oraz 7.1. 6.5. Nowe standardy i interpretacje, które zostały opublikowane, a nie weszły jeszcze w życie Następujące standardy i interpretacje zostały wydane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości lub Komitet ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej, a nie weszły jeszcze w życie: MSSF 6: Poszukiwanie i ocena złóż mineralnych - (data wejścia w życie 1 stycznia 2006 r.), MSSF 7: Instrumenty finansowe: ujawnianie informacji - (data wejścia w życie 1 stycznia 2007 r.), Interpretacja KIMSF 4: Ustalenie, czy umowa zawiera w sobie elementy leasingu - (data wejścia w życie 1 stycznia 2006 r.), Interpretacja KIMSF 5: Prawa do udziałów wynikające z uczestnictwa w funduszach likwidacyjnych, rekultywacyjnych oraz funduszach na naprawę środowiska - (data wejścia w życie 1 stycznia 2006 r.), Interpretacja KIMSF 7: Przekształcenie sprawozdań finansowych zgodnie z MSR 29 Sprawozdawczość finansowa w warunkach hiperinflacji - (data wejścia w życie 1 marca 2006 r.), Interpretacja KIMSF 8: Zakres stosowania MSSF 2 - (data wejścia w życie 1 maja 2006 r.), Interpretacja KIMSF 9: Ponowna ocena klasyfikacji wbudowanych instrumentów pochodnych - (data wejścia w życie 1 czerwca 2006 r.). Na dzień sporządzenia niniejszego sprawozdania finansowego nie jest możliwym wiarygodne oszacowanie wpływu zmian, będących skutkiem zastosowania powyższych standardów bądź interpretacji po raz pierwszy. 6.6. Korekta błędu W sprawozdaniu za rok zakończony 31 grudnia 2005 roku nie dokonywano korekty błędu. 6.7. Inwestycje w jednostkach zależnych, stowarzyszonych i pozostałych Inwestycje w jednostkach zależnych to inwestycje w jednostkach, nad którymi Spółka sprawuje kontrolę. Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych to inwestycje w jednostkach, na które Spółka bezpośrednio lub poprzez spółki zależne wywiera znaczący wpływ i które nie są ani jej jednostkami zależnymi, ani wspólnymi przedsięwzięciami. Rok obrotowy jednostek zależnych, stowarzyszonych i Spółki jest jednakowy. Inwestycje w jednostkach zależnych, stowarzyszonych i pozostałych nie zaklasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży ujmuje się w cenie nabycia pomniejszonej o ewentualne odpisy z tytułu utraty wartości. 6.8. Przeliczanie pozycji wyrażonych w walucie obcej Transakcje wyrażone w walutach innych niż polski złoty są przeliczane na złote polskie przy zastosowaniu kursu obowiązującego w dniu zawarcia transakcji. Na dzień bilansowy aktywa i zobowiązania pieniężne wyrażone w walutach innych niż polski złoty są przeliczane na złote polskie przy zastosowaniu odpowiednio obowiązującego na koniec okresu sprawozdawczego średniego kursu ustalonego dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski. Powstałe z przeliczenia różnice kursowe ujmowane są odpowiednio w pozycji przychodów (kosztów) finansowych lub, w przypadkach określonych zasadami (polityką) rachunkowości, kapitalizowane w wartości aktywów. 9/62
Aktywa i zobowiązania niepieniężne ujmowane według kosztu historycznego wyrażonego w walucie obcej są wykazywane po kursie historycznym z dnia transakcji. Aktywa i zobowiązania niepieniężne ujmowane według wartości godziwej wyrażonej w walucie obcej są przeliczane po kursie z dnia dokonania wyceny do wartości godziwej. Następujące kursy zostały przyjęte dla potrzeb wyceny bilansowej: 31 grudnia 2005 roku 31 grudnia 2004 roku USD 3,2613 2,9904 EUR 3,8598 4,0790 GBP 5,6253 5,7699 CHF 2,4788 2,6421 SEK 0,4097 0,4521 6.9. Rzeczowe aktywa trwałe Rzeczowe aktywa trwałe wykazywane są według ceny nabycia/kosztu wytworzenia pomniejszonych o umorzenie oraz wszelkie odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości. Wartość początkowa środków trwałych obejmuje ich cenę nabycia powiększoną o wszystkie koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika majątku do stanu zdatnego do używania. W skład kosztu wchodzi również koszt wymiany części składowych maszyn i urządzeń w momencie poniesienia, jeśli spełnione są kryteria rozpoznania. Koszty poniesione po dacie oddania środka trwałego do używania, takie jak koszty konserwacji i napraw, obciążają rachunek zysków i strat w momencie ich poniesienia. Spółka dokonała wyceny części środków trwałych według wartości godziwej i uznała tę wartość za zakładany koszt na dzień 1 stycznia 2004 roku, który jest dniem przejścia na stosowanie MSSF (patrz Nota 7.1.1). Środki trwałe w momencie ich nabycia zostają podzielone na części składowe będące pozycjami o istotnej wartości, do których można przyporządkować odrębny okres ekonomicznej użyteczności. Częścią składową są również koszty generalnych remontów. Amortyzacja jest naliczana metodą liniową przez szacowany okres użytkowania danego składnika aktywów, wynoszący: Typ Stawka amortyzacyjna Okres Grunty (prawa wieczystego użytkowania) - - Budynki i budowle od 1,58 % do 50,00 % od 2 do 65 lat Maszyny i urządzenia techniczne od 6,67 % do 50,00% od 2 do 15 lat Urządzenia biurowe od 10,00 % do 66,67% od 1 do 10 lat Środki transportu od 6,67 % do 50,00 % od 2 do 15 lat Komputery od 10,00 % do 50,00 % od 2 do 5 lat Do rzeczowych aktywów trwałych Spółka zalicza prawo wieczystego użytkowania gruntów. Ze względu na brak przesłanek wskazujących na cofnięcie lub brak możliwości odnowienia prawa wieczystego użytkowania działek gruntów położonych głównie na terenie zakładu produkcyjnego jednostki, podjęto decyzję o zakwalifikowaniu ww. prawa jako składnika rzeczowych aktywów trwałych niepodlegających amortyzacji tak jak w przypadku gruntów. 10/62
Jeżeli przy sporządzaniu sprawozdania finansowego zaistniały okoliczności, które wskazują na to, że wartość bilansowa rzeczowych aktywów trwałych może nie być możliwa do odzyskania, dokonywany jest przegląd tych aktywów pod kątem ewentualnej utraty wartości. Jeżeli istnieją przesłanki wskazujące na to, że mogła nastąpić utrata wartości, a wartość bilansowa przekracza szacowaną wartość odzyskiwalną, wówczas wartość tych aktywów bądź ośrodków wypracowujących środki pieniężne, do których te aktywa należą jest obniżana do poziomu wartości odzyskiwalnej. Wartość odzyskiwalna odpowiada wyższej z następujących dwóch wartości: wartości godziwej pomniejszonej o koszty sprzedaży lub wartości użytkowej. Przy ustalaniu wartości użytkowej, szacowane przyszłe przepływy pieniężne są dyskontowane do wartości bieżącej przy zastosowaniu stopy dyskontowej brutto odzwierciedlającej aktualne oceny rynkowe wartości pieniądza w czasie oraz ryzyka związanego z danym składnikiem aktywów. W przypadku składnika aktywów, który nie generuje wpływów pieniężnych w sposób znacząco samodzielny, wartość odzyskiwalna jest ustalana dla ośrodka wypracowującego środki pieniężne, do którego ten składnik należy. Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości są ujmowane w rachunku zysków i strat w pozycji koszt własny sprzedaży. Dana pozycja rzeczowych aktywów trwałych może zostać usunięta z bilansu po dokonaniu jej zbycia lub w przypadku, gdy nie są spodziewane żadne ekonomiczne korzyści wynikające z dalszego użytkowania takiego składnika aktywów. Wszelkie zyski lub straty wynikające z usunięcia danego składnika aktywów z bilansu (obliczone jako różnica pomiędzy ewentualnymi wpływami ze sprzedaży netto a wartością bilansową danej pozycji) są ujmowane w rachunku zysków i strat w okresie, w którym dokonano takiego usunięcia. Inwestycje rozpoczęte dotyczą środków trwałych będących w toku budowy lub montażu i są wykazywane według cen nabycia lub kosztu wytworzenia. Środki trwałe w budowie nie podlegają amortyzacji do czasu zakończenia budowy i przekazania środka trwałego do używania. Na koniec każdego roku obrotowego Spółka przeprowadza weryfikację środków trwałych pod kątem utraty wartości, przyjętego okresu ekonomicznej użyteczności oraz zastosowanej metody amortyzacji i, w razie konieczności, dokonuje stosowych korekt księgowych, mające wpływ na okres bieżący lub lata przyszłe. Jeżeli Spółka dokonuje remontu środka trwałego, który spełnia kryteria jego ujmowania w wartości aktywów, wówczas koszt remontu jest ujmowany w wartości bilansowej rzeczowych aktywów trwałych. 6.10. Koszty finansowania zewnętrznego Koszty finansowania zewnętrznego ujmowane są jako koszty w momencie ich poniesienia według wzorcowego podejścia przedstawionego w MSR 23. 6.11. Nieruchomości inwestycyjne Nieruchomości inwestycyjne są ujmowane według ceny nabycia lub kosztu wytworzenia z uwzględnieniem kosztów transakcji. Po początkowym ujęciu wartość nieruchomości inwestycyjnych pomniejszana jest o umorzenie i odpisy z tytułu utraty wartości. Nieruchomości inwestycyjne są usuwane z bilansu w przypadku ich zbycia lub w przypadku stałego wycofania danej nieruchomości inwestycyjnej z użytkowania, gdy nie są spodziewane żadne przyszłe korzyści z jej sprzedaży. Wszelkie zyski lub straty wynikające z usunięcia nieruchomości inwestycyjnej z bilansu są ujmowane w rachunku zysków i strat w tym okresie, w którym dokonano takiego usunięcia. Przeniesienia aktywów do nieruchomości inwestycyjnych dokonuje się tylko wówczas, gdy następuje zmiana sposobu ich użytkowania potwierdzona przez zakończenie użytkowania składnika aktywów przez właściciela, zawarcie umowy leasingu operacyjnego lub zakończenie budowy bądź wytworzenia nieruchomości inwestycyjnej. 11/62
6.12. Wartości niematerialne Wartości niematerialne nabyte w oddzielnej transakcji początkowo wycenia się w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia. Cena nabycia wartości niematerialnych nabytych w transakcji połączenia jednostek gospodarczych jest równa ich wartości godziwej na dzień połączenia. Po ujęciu początkowym, wartości niematerialne są wykazywane w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia pomniejszonym o umorzenie i odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości. Nakłady poniesione na wartości niematerialne wytworzone we własnym zakresie, z wyjątkiem aktywowanych nakładów poniesionych na prace rozwojowe, nie są aktywowane i są ujmowane w kosztach okresu, w którym zostały poniesione. Na dzień 1 stycznia 2004 roku Spółka dokonała wyceny części wartości niematerialnych według wartości godziwej i uznała tę wartość za zakładany koszt dla potrzeb MSSF 1. Spółka ustala, czy okres użytkowania wartości niematerialnych jest ograniczony czy nieokreślony. Wartości niematerialne o ograniczonym okresie użytkowania są amortyzowane przez okres użytkowania oraz poddawane testom na utratę wartości każdorazowo, gdy istnieją przesłanki wskazujące na utratę ich wartości. Okres i metoda amortyzacji wartości niematerialnych o ograniczonym okresie użytkowania są weryfikowane przynajmniej na koniec każdego roku obrotowego. Zmiany w oczekiwanym okresie użytkowania lub oczekiwanym sposobie konsumowania korzyści ekonomicznych pochodzących z danego składnika aktywów są ujmowane poprzez zmianę odpowiednio okresu lub metody amortyzacji, i traktowane jak zmiany wartości szacunkowych. Odpis amortyzacyjny składników wartości niematerialnych o ograniczonym okresie użytkowania ujmuje się w rachunku zysków i strat w ciężar tej kategorii, która odpowiada funkcji danego składnika wartości niematerialnych. Z wyjątkiem prac rozwojowych, wartości niematerialne wytworzone przez jednostkę we własnym zakresie nie są ujmowane w aktywach, a nakłady poniesione na ich wytworzenie są ujmowane w ciężar rachunku zysków i strat za ten rok, w którym zostały poniesione. Wartości niematerialne o nieokreślonym okresie użytkowania oraz te, które nie są użytkowane są corocznie poddawane weryfikacji pod kątem ewentualnej utraty wartości, w odniesieniu do poszczególnych aktywów lub na poziomie ośrodka wypracowującego środki pieniężne. W przypadku pozostałych wartości niematerialnych ocenia się co roku, czy wystąpiły przesłanki, które mogą świadczyć o utracie ich wartości. Okresy użytkowania są także poddawane corocznej weryfikacji, a w razie potrzeby, korygowane z efektem od początku roku obrotowego. Do wartości niematerialnych o określonym okresie użytkowania stosuje się metodę liniową amortyzacji. Okres amortyzacji wartości niematerialnych wynosi od 2 do 10 lat. Zyski lub straty wynikające z usunięcia wartości niematerialnych z bilansu są wyceniane według różnicy pomiędzy wpływami ze sprzedaży netto a wartością bilansową danego składnika aktywów i są ujmowane w rachunku zysków i strat w momencie jego wyksięgowania. Podsumowanie zasad stosowanych w odniesieniu do wartości niematerialnych Spółki przedstawia się następująco: Okresy użytkowania Patenty i licencje Dla patentów i licencji użytkowanych na podstawie umowy zawartej na czas określony, przyjmuje się ten okres uwzględniając dodatkowy okres, na który użytkowanie może być przedłużone. Oprogramowanie komputerowe 2-5 lat Wykorzystana metoda Amortyzowane metodą liniową Amortyzowane metodą liniową. Wewnętrznie wytworzone lub nabyte Weryfikacja pod kątem utraty wartości / badanie wartości odzyskiwalnej Nabyte Coroczna ocena czy wystąpiły przesłanki świadczące o wystąpieniu utraty wartości. Nabyte Coroczna ocena czy wystąpiły przesłanki świadczące o wystąpieniu utraty wartości. 12/62
6.13. Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży W sytuacji, kiedy składnik rzeczowych aktywów trwałych jest dostępny do sprzedaży w jego bieżącym stanie z uwzględnieniem zwyczajowo przyjętych warunków dla sprzedaży tego typu aktywa i jego sprzedaż, zgodnie z posiadanymi planami sprzedaży, jest wysoce prawdopodobna w okresie jednego roku, wówczas Spółka klasyfikuje dany składnik aktywów jako przeznaczony do sprzedaży. Wartość takiego składnika aktywów prezentowana w sprawozdaniu finansowym Spółki stanowi niższą z dwóch wartości: wartości bilansowej i wartości godziwej pomniejszonej o koszty zbycia. MSSF 5 Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży stosuje się do rocznych okresów rozpoczynających się 1 stycznia 2005 roku, Spółka zastosowała się do zaleceń tego standardu dotyczących wcześniejszego zastosowania i zastosowała go z dniem 1 stycznia 2004 roku. 6.14. Odzyskiwalna wartość aktywów długoterminowych Na każdy dzień bilansowy Spółka dokonuje oceny aktywów pod kątem istnienia przesłanek wskazujących na utratę ich wartości. W przypadku istnienia takiej przesłanki, Spółka dokonuje formalnego oszacowania wartości odzyskiwalnej. W przypadku, gdy wartość bilansowa danego składnika aktywów lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne przewyższa jego wartość odzyskiwaną, uznaje się utratę jego wartości i dokonuje odpisu aktualizującego jego wartość do poziomu wartości odzyskiwalnej. Wartość odzyskiwalna jest jedną z dwóch wartości w zależności od tego, która z nich jest wyższa: wartością godziwą pomniejszoną o koszty zbycia lub wartością użytkową danego składnika aktywów lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne. 6.15. Instrumenty finansowe Instrumenty finansowe dzielone są na następujące kategorie: aktywa finansowe utrzymywane do terminu wymagalności, instrumenty finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy, pożyczki i należności oraz aktywa finansowe dostępne do sprzedaży. Aktywa finansowe utrzymywane do terminu wymagalności są to inwestycje o określonych lub możliwych do określenia płatnościach oraz ustalonym terminie wymagalności, które Spółka zamierza i ma możliwość utrzymać w posiadaniu do tego czasu. Aktywa finansowe utrzymywane do terminu wymagalności wyceniane są według zamortyzowanego kosztu przy użyciu metody efektywnej stopy procentowej. Instrumenty finansowe nabyte w celu generowania zysku dzięki krótkoterminowym wahaniom ceny są klasyfikowane jako instrumenty finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy. Instrumenty finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy są wyceniane w wartości godziwej, uwzględniając ich wartość rynkową na dzień bilansowy. Zmiany wartości godziwej tych instrumentów finansowych uwzględniane są w przychodach lub kosztach finansowych. Pożyczki i należności ujmowane są według zamortyzowanego kosztu. Wszystkie pozostałe aktywa finansowe są aktywami finansowymi dostępnymi do sprzedaży. Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży są ujmowane według wartości godziwej, uwzględniając ich wartość rynkową na dzień bilansowy. W przypadku braku notowań giełdowych na aktywnym rynku i braku możliwości wiarygodnego określenia ich wartości godziwej metodami alternatywnymi, aktywa finansowe dostępne do sprzedaży wyceniane są w cenie nabycia skorygowanej o odpis z tytułu utraty wartości. Dodatnią i ujemną różnicę pomiędzy wartością godziwą a ceną nabycia, po pomniejszeniu o podatek odroczony, aktywów dostępnych do sprzedaży (jeśli istnieje cena rynkowa ustalona na aktywnym rynku regulowanym albo których wartość godziwa może być ustalona w inny wiarygodny sposób), odnosi się na kapitał rezerwowy z aktualizacji wyceny. Spadek wartości aktywów dostępnych do sprzedaży spowodowany utratą wartości odnosi się do rachunku zysków i strat jako koszt finansowy. Aktywa finansowe utrzymywane do terminu wymagalności kwalifikowane są jako aktywa długoterminowe, jeżeli ich zapadalność przekracza 12 miesięcy od dnia bilansowego. 13/62
Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy zaliczane są do aktywów obrotowych, jeżeli Zarząd ma zamiar zrealizować je w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego. Nabycie i sprzedaż aktywów finansowych rozpoznawane są na dzień dokonania transakcji. W momencie początkowego ujęcia są one wyceniane po cenie nabycia, czyli w wartości godziwej, obejmującej koszty transakcji. Zobowiązania finansowe nie będące instrumentami finansowymi wycenianymi w wartości godziwej przez wynik finansowy, są wyceniane według zamortyzowanego kosztu przy użyciu metody efektywnej stopy procentowej. Instrument finansowy zostaje usunięty z bilansu, gdy Spółka traci kontrolę nad prawami umownymi składającymi się na dany instrument finansowy; zazwyczaj ma to miejsce w przypadku sprzedaży instrumentu lub gdy wszystkie przepływy środków pieniężnych przypisane danemu instrumentowi przechodzą na niezależną stronę trzecią 6.16. Wbudowane instrumenty pochodne Wbudowane instrumenty pochodne są oddzielane od umów i traktowane jak instrumenty pochodne, jeżeli wszystkie z następujących warunków są spełnione: charakter ekonomiczny i ryzyko wbudowanego instrumentu nie są ściśle związane z ekonomicznym charakterem i ryzykiem umowy, w którą dany instrument jest wbudowany; samodzielny instrument z identycznymi warunkami realizacji jak instrument wbudowany spełniałby definicję instrumentu pochodnego; instrument hybrydowy (złożony) nie jest wykazywany w wartości godziwej, a zmiany jego wartości godziwej nie są odnoszone do rachunku zysków i strat. Wbudowane instrumenty pochodne są wykazywane w podobny sposób jak samodzielne instrumenty pochodne, które nie są uznane za instrumenty zabezpieczające. Zakres, w którym zgodnie z MSR 39 cechy ekonomiczne i ryzyko właściwe dla wbudowanego instrumentu pochodnego w walucie obcej są ściśle powiązane z cechami ekonomicznymi i ryzykiem właściwym dla umowy zasadniczej (głównego kontraktu) obejmuje również sytuacje, gdy waluta umowy zasadniczej jest walutą zwyczajową dla kontraktów zakupu lub sprzedaży pozycji niefinansowych na rynku dla danej transakcji. 6.17. Zapasy Zapasy są wyceniane według niższej z dwóch wartości: ceny nabycia/kosztu wytworzenia i możliwej do uzyskania ceny sprzedaży netto. Koszty poniesione na doprowadzenie każdego składnika zapasów do jego aktualnego miejsca i stanu zarówno w odniesieniu do bieżącego, jak i poprzedniego roku są ujmowane w następujący sposób: Materiały Produkty gotowe i produkty w toku w cenie nabycia ustalonej metodą średniej ważonej ; koszt bezpośrednich materiałów i robocizny oraz odpowiedni narzut pośrednich kosztów produkcji ustalony przy założeniu normalnego wykorzystania mocy produkcyjnych, z wyłączeniem kosztów finansowania zewnętrznego. Kwotę odpisów wartości zapasów do poziomu wartości netto możliwej do uzyskania oraz wszelkie straty w zapasach ujmuje się jako koszt okresu, w którym odpis lub strata miały miejsce. Ceną sprzedaży netto możliwą do uzyskania jest szacowana cena sprzedaży dokonywana w toku zwykłej działalności gospodarczej, pomniejszona o koszty wykończenia i szacowane koszty niezbędne do doprowadzenia sprzedaży do skutku. 14/62
6.18. Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności Należności z tytułu dostaw i usług, których termin zapadalności wynosi zazwyczaj od 30 do 90 dni, są ujmowane i wykazywane według kwot pierwotnie zafakturowanych, z uwzględnieniem rezerwy na nieściągalne należności. Termin zapadalności należności wynikających z zatrzymanych rat gwarancyjnych upływa po zakończeniu okresu gwarancji. Rezerwa na należności wątpliwe oszacowywana jest wtedy, gdy ściągnięcie pełnej kwoty należności przestało być prawdopodobne. Należności nieściągalne są odpisywane do rachunku zysków i strat w momencie stwierdzenia ich nieściągalności. W przypadku, gdy wpływ wartości pieniądza w czasie jest istotny, wartość należności jest ustalana poprzez zdyskontowanie prognozowanych przyszłych przepływów pieniężnych do wartości bieżącej, przy zastosowaniu stopy dyskontowej brutto odzwierciedlającej aktualne oceny rynkowe wartości pieniądza w czasie. Jeżeli zastosowana została metoda polegająca na dyskontowaniu, zwiększenie należności w związku z upływem czasu jest ujmowane jako przychody finansowe. 6.19. Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych Środki pieniężne i lokaty krótkoterminowe wykazane w bilansie obejmują środki pieniężne w banku i w kasie oraz lokaty krótkoterminowe o pierwotnym okresie zapadalności nie przekraczającym trzech miesięcy. Saldo środków pieniężnych i ich ekwiwalentów wykazane w rachunku przepływów pieniężnych składa się z określonych powyżej środków pieniężnych i ich ekwiwalentów, pomniejszonych o niespłacone kredyty w rachunkach bieżących. Do środków pieniężnych o ograniczonej możliwości dysponowania Spółka zalicza środki zgromadzone na rachunku ZFŚS oraz środki na lokatach pieniężnych oddane jako zabezpieczenie gwarancji dobrego wykonania kontraktów jednostki. 6.20. Oprocentowane kredyty bankowe, pożyczki i papiery dłużne W momencie początkowego ujęcia, wszystkie kredyty bankowe, pożyczki i papiery dłużne są ujmowane według ceny nabycia odpowiadającej wartości godziwej otrzymanych środków pieniężnych, pomniejszonej o koszty związane z uzyskaniem kredytu lub pożyczki. Po początkowym ujęciu oprocentowane kredyty, pożyczki i papiery dłużne są następnie wyceniane według zamortyzowanego kosztu, przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej. Przy ustalaniu zamortyzowanego kosztu uwzględnia się koszty związane z uzyskaniem kredytu lub pożyczki oraz dyskonta lub premie uzyskane przy rozliczeniu zobowiązania. Zyski i straty są ujmowane w rachunku zysków i strat z chwilą usunięcia zobowiązania z bilansu, a także w wyniku naliczania odpisu. 6.21. Rezerwy Rezerwy tworzone są wówczas, gdy na Spółce ciąży istniejący obowiązek (prawny lub zwyczajowo oczekiwany) wynikający ze zdarzeń przeszłych, i gdy prawdopodobne jest, że wypełnienie tego obowiązku spowoduje konieczność wypływu korzyści ekonomicznych oraz można dokonać wiarygodnego oszacowania kwoty tego zobowiązania. Jeżeli Spółka spodziewa się, że koszty objęte rezerwą zostaną zwrócone, na przykład na mocy umowy ubezpieczenia, wówczas zwrot ten jest ujmowany jako odrębny składnik aktywów, ale tylko wtedy, gdy jest rzeczą praktycznie pewną, że zwrot ten rzeczywiście nastąpi. Koszty dotyczące danej rezerwy są wykazane w rachunku zysków i strat po pomniejszeniu o wszelkie zwroty. W przypadku, gdy wpływ wartości pieniądza w czasie jest istotny, wielkość rezerwy jest ustalana poprzez zdyskontowanie prognozowanych przyszłych przepływów pieniężnych do wartości bieżącej, przy zastosowaniu stopy dyskontowej brutto odzwierciedlającej aktualne oceny rynkowe wartości pieniądza w czasie oraz ewentualnego ryzyka związanego z danym zobowiązaniem. Jeżeli zastosowana została metoda polegająca na dyskontowaniu, zwiększenie rezerwy w związku z upływem czasu jest ujmowane jako koszty finansowe. 6.22. Odprawy emerytalne i nagrody jubileuszowe Zgodnie z zakładowym systemem wynagradzania, pracownicy mają prawo do nagród jubileuszowych po przepracowaniu określonej liczby lat oraz do odpraw emerytalnych/rentowych w momencie przechodzenia na emeryturę/rentę. Zgodnie z wewnętrznymi regulacjami Spółka dokonuje również odpisów na ZFŚS dla emerytów wywodzących się ze Spółki. 15/62
Spółka uznaje koszty z tych tytułów na bazie memoriałowej. Wysokość nagrody uzależniona jest od stażu pracy i przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Pracownicy otrzymują również jednorazowe wypłaty z tytułu przejścia na emeryturę. Odprawy rentowe przysługują pracownikom, którzy nabyli trwałą niezdolność do pracy. Wielkość wypłat zależy od stażu pracy oraz przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Spółka tworzy rezerwę na przyszłe zobowiązania z tytułu odpraw emerytalnych i nagród jubileuszowych w celu przyporządkowania kosztów do okresów, których dotyczą. Według MSR 19 nagrody jubileuszowe są innymi długoterminowymi świadczeniami pracowniczymi, natomiast odprawy emerytalne są programami określonych świadczeń po okresie zatrudnienia. Wartość bieżąca tych zobowiązań na każdy dzień bilansowy jest obliczona przez niezależnego aktuariusza. Naliczone zobowiązania są równe zdyskontowanym płatnościom, które w przyszłości zostaną dokonane, z uwzględnieniem rotacji zatrudnienia i dotyczą okresu do dnia bilansowego. Informacje demograficzne oraz informacje o rotacji zatrudnienia oparte są o dane historyczne. Zyski i straty z obliczeń aktuarialnych są rozpoznawane w rachunku zysków i strat. Wycena aktuarialna świadczeń długo- i krótkoterminowych dokonywana jest na koniec każdego roku obrotowego. 6.23. Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania Zobowiązania z tytułu dostaw i usług, których termin zapadalności wynosi zazwyczaj od 30 do 90 dni, są ujmowane i wykazywane według kwot pierwotnie zafakturowanych. Termin zapadalności zobowiązań wynikających z zatrzymanych rat gwarancyjnych upływa po zakończeniu okresu gwarancji. W przypadku, gdy wpływ wartości pieniądza w czasie jest istotny, wartość zobowiązań jest ustalana poprzez zdyskontowanie prognozowanych przyszłych przepływów pieniężnych do wartości bieżącej, przy zastosowaniu stopy dyskontowej brutto odzwierciedlającej aktualne oceny rynkowe wartości pieniądza w czasie. Jeżeli zastosowana została metoda polegająca na dyskontowaniu, zwiększenie zobowiązań w związku z upływem czasu jest ujmowane jako koszty finansowe. 6.24. Leasing Umowy leasingu finansowego, które przenoszą na Spółkę zasadniczo całe ryzyko i wszystkie pożytki wynikające z posiadania przedmiotu leasingu, są ujmowane w bilansie na dzień rozpoczęcia leasingu według niższej z następujących dwóch wartości: wartości godziwej środka trwałego stanowiącego przedmiot leasingu lub wartości bieżącej minimalnych opłat leasingowych. Opłaty leasingowe są rozdzielane pomiędzy koszty finansowe i zmniejszenie salda zobowiązania z tytułu leasingu w sposób umożliwiający uzyskanie stałej stopy odsetek od pozostałego do spłaty zobowiązania. Koszty finansowe są ujmowane bezpośrednio w ciężar rachunku zysków i strat. Środki trwałe użytkowane na mocy umów leasingu finansowego są amortyzowane przez krótszy z dwóch okresów: szacowany okres użytkowania środka trwałego lub okres leasingu. Umowy leasingowe, zgodnie, z którymi leasingodawca zachowuje zasadniczo całe ryzyko i wszystkie pożytki wynikające z posiadania przedmiotu leasingu, zaliczane są do umów leasingu operacyjnego. Opłaty leasingowe z tytułu leasingu operacyjnego ujmowane są jako koszty w rachunku zysków i strat metodą liniową przez okres trwania leasingu. 6.25. Przychody Przychody są ujmowane w takiej wysokości, w jakiej jest prawdopodobne, że Spółka uzyska korzyści ekonomiczne związane z daną transakcją oraz gdy kwotę przychodów można wycenić w wiarygodny sposób. Przychody są rozpoznawane po pomniejszeniu o podatek od towarów i usług (VAT) oraz rabaty. Przy ujmowaniu przychodów obowiązują również kryteria przedstawione poniżej. 6.25.1 Sprzedaż produktów i usług Przychody ze sprzedaży produktów i usług, obejmują otrzymane lub należne wpływy korzyści ekonomicznych, pomniejszone o kwoty potrącane w imieniu osób trzecich. Przychody ze sprzedaży produktów są ujmowane, jeżeli znaczące ryzyko i korzyści wynikające z prawa własności do towarów i produktów zostały przekazane nabywcy oraz gdy kwotę przychodów można wycenić w wiarygodny sposób. 16/62