Podejście lekarzy rodzinnych do czynników ryzyka i leczenia dyslipidemii w 9 krajach Europy środkowo- wschodniej Dr hab. med. Tomasz Tomasik Zakład Medycyny Rodzinnej, Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum Warszawa, 8 listopada 2014
Plan prezentacji Omówienie własnych badań w zakresie deklarowanego postępowania lekarzy rodzinnych w chorobach układu krążenia (ChUK) Zasygnalizowanie wyzwań stojących przed lekarzami rodzinnymi w zakresie opieki nad pacjentami i współpracy ze specjalistami.
CENTRALNA I WSCHODNIA EUROPA Wczesne lata 90-te przekształcenia POZ
WYZWANIA DLAPOZ W KRAJACHEUROPY ŚROKOWO-WSCHODNIEJ Starzejąca się populacja Więcej chorób przewlekłych (w tym ChUK) Mackebach JP et al., 2013. Decker A, et al., 2010. Relacje z pacjentami
Lekarz rodzinny (LR) jest specjalistą od 2000 pacjentów wpisanych na jego listę, a nie od układu, narządu, choroby
Zwyrodnienie stawów Cukrzyca t2 Nadciśnienie t. Depresja Otyłość WSPÓŁCHOROBOWOŚĆ Nikotynizm Kamica żółciowa WIELOCHOROBOWOŚĆ Problemy rodzinne Problemy społeczne KOMPLEKSOWOŚĆ
Projekt badawczy dotyczący opieka nad pacjentami z czynnikami ryzyka i ChUK w POZ 1. Tomasik T, Windak A, Jozwiak J, Oleszczyk M, Seifert B, Kersnik J, Kryj-Radziszewska E. Treatment of hypertension in central and eastern European countries: self-reported practice of primary care physicians. J Hypertens. 2012; 30:1671-8. 2. Tomasik T. We don't know if health system changes in eastern Europe have improved quality. BMJ. 2012;344:e3923. doi: 10.1136/bmj.e3923. Review. 3. Tomasik T, Windak A, Seifert B, Kersnik J, Palka M, Margas G, Svatopluk B. The self-perceived role of general practitioners in care of patients with cardiovascular diseases. A survey in Central and Eastern European countries following health care reforms. Int J Cardiol. 2013; 164:327-33. 4. Tomasik T, Windak A, Seifert B, Kersnik J, Kijowska V, Dubas K. Lipid-Lowering Pharmacotherapy in Central and Eastern European Countries in Cardiovascular Prevention: Self-Reported Prescription Patterns of Primary Care Physicians. J CardiovascPharmacolTher. 2013; 18:234-42. 5. Tomasik T, Windak A, Seifert B, Kersnik J, Jozwiak J. Treatment targets in patients with Type 2 diabetes set by primary care physicians from Central and Eastern Europe. EurJ Gen Pract. 2014 Feb 13. [Epub ahead of print].
Projekt badawczy dotyczący opieka nad pacjentami z czynnikami ryzyka i ChUK w POZ 1. Tomasik T, Windak A, Jozwiak J, Oleszczyk M, Seifert B, Kersnik J, Kryj-Radziszewska E. Treatment of hypertension in central and eastern European countries: self-reported practice of primary care physicians. J Hypertens. 2012; 30:1671-8. 2. Tomasik T. We don't know if health system changes in eastern Europe have improved quality. BMJ. 2012;344:e3923. doi: 10.1136/bmj.e3923. Review. 3. Tomasik T, Windak A, Seifert B, Kersnik J, Palka M, Margas G, Svatopluk B. The self-perceived role of general practitioners in care of patients with cardiovascular diseases. A survey in Central and Eastern European countries following health care reforms. Int J Cardiol. 2013; 164:327-33. 4. Tomasik T, Windak A, Seifert B, Kersnik J, Kijowska V, Dubas K. Lipid-Lowering Pharmacotherapy in Central and Eastern European Countries in Cardiovascular Prevention: Self-Reported Prescription Patterns of Primary Care Physicians. J CardiovascPharmacolTher. 2013; 18:234-42. 5. Tomasik T, Windak A, Seifert B, Kersnik J, Jozwiak J. Treatment targets in patients with Type 2 diabetes set by primary care physicians from Central and Eastern Europe. EurJ Gen Pract. 2014 Feb 13. [Epub ahead of print].
Cele badawcze 1. Określenie podobieństw i różnic w postępowaniu deklarowanym przez lekarzy POZ w odniesieniu do pacjentów z chorobami układu krążenia. 2. Ocena, na ile postępowanie odbiega od międzynarodowych wytycznych. 3. Identyfikacja i określenie wpływu wybranych czynników na poprawność postępowania.
Metoda (podstawowe informacje) Nieeksperymentalne, przekrojowe badanie ankietowe lekarzy POZ 9 krajów (Bułgaria, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Polska, Słowacja, Słowenia, Węgry) Losowa próba 3000 lekarzy POZ Ankieta (pytania o prewencję, diagnostykę i terapię u pacjentów z czynnikami ryzyka i ChUK).
Odsetek lekarzy wykorzystujące poszczególne czynniki do oceny ryzyka S-N u bez objawów chorobowych Tomasik T et al. Int J Cardiol, 2013
Odsetek lekarzy deklarujących wykorzystywanie poszczególnych systemów oceny ryzyka ogólnego Tomasik T et al. Int J Cardiol, 2013
Odsetek lekarzy deklarujących rozpoczynanie farmakoterapii w dyslipidemii Tomasik T et al. Int J Cardiol, 2013
Odsetek lekarzy stosujących określone grupy leków hipolipemizujących w prewencji ChUK Tomasik T et al. J Car Pharm Ther, 2013
Odsetek lekarzy stosujących poszczególne rodzaje statyn w prewencji ChUK Tomasik T et al. J Car Pharm Ther, 2013
Odsetek lekarzy zalecających określoną długość terapii statynami Tomasik T et al. J Car Pharm Ther, 2013 SBP- skurczowe ciśnienie t, DBP- rozkurczowe ciśnienie t.
Odsetek lekarzy przyjmujących określone cele terapii u pacjentów z cukrzycą t.2 Tomasik et al., Eur J Gen Prac. 2014
Podsumowanie wyników Pozytywne nastawienie do kompleksowej oceny ryzyka S-N; wykorzystywany jest model SCORE; istnieje łatwy dostęp do podstawowych badań dodatkowych Duże podobieństwo i powszechna akceptacja obowiązków dotyczących opieki nad pacjentami z dyslipidemią. Niektóre decyzje dotyczące opieki podejmowane są bez uzasadnienia wynikającego z dowodów pochodzących z badań naukowych Deklarowane stosowanie statyn można uznać za zadowalające. Stosowanie fibratów oraz terapii złożonej odbiega od aktualnych zaleceń. Różnice w postępowaniu w małym stopniu zależą od cech lekarza. U ich podstaw leżą prawdopodobnie czynniki organizacyjne oraz finansowe.
Dlaczego postępowanie LR różni się od zaleceń w wytycznych? Nieodpowiednie szkolenia podyplomowe i ciągła edukacja Specyfika praktyki (izolacja lekarzy, szeroki zakres, częste zmiany zasad postępowania, cele terapii określane liczbowo) Nieadekwatne wytyczne postępowania (stosowanie podejścia the lower the better ) Mała uwaga na bezpieczeństwo pacjentów, niepożądane skutki terapii Wpływ przemysłu farmaceutycznego na zakres i treści szkolenia
Dyskusja Poprawa jakości opieki nad pacjentami z czynnikami ryzyka i ChUK jest procesem złożonym, wymagającym zastosowania wielu metod Wytyczne/rekomendacje postępowania są jedną z metod poprawy jakości, a w zakresie dyslipidemi brakuje specyficznych opracowań dla lekarzy rodzinnych w naszym kraju Rozwiązania organizacyjne powinny promować bliską współpracę lekarzy różnych specjalności. Znajomość możliwości i ograniczeń na poszczególnych poziomach opieki zdrowotnej jest istotna zarówno dla LR jak i specjalistów.
Współpraca z kardiologiem Źródło: www.nfz.gov.pl
Główny sposób finansowania- stawka kapitacyjna Źródło: www.nfz.gov.pl
ROLA EUROPEJSKICH LEKARZY RODZINNYCH W CHUK Kluczowa rola w prewencji pierwotnej, istotna w prewencji wtórnej, pierwszy kontakt, wczesne rozpoznawanie, decyzje dotyczące dalszego postępowania, leczenie, koordynacji opieki, współpraca ze specjalistami, długoterminowa obserwacja, opieka nad rodziną, współpraca w ramach społeczności lokalnej.
PODSUMOWANIE MEDYCYNA RODZINNA Nauka Praktyka Edukacja