Sewilla, lutego 2010 DEKLARACJA FORUM DORADCZEGO NA TEMAT OGÓLNOEUROPEJSKIEGO BADANIA KONSUMPCJI ŻYWNOŚCI EUROPEJSKIE MENU

Transkrypt

1 Sewilla, lutego 2010 DEKLARACJA FORUM DORADCZEGO NA TEMAT OGÓLNOEUROPEJSKIEGO BADANIA KONSUMPCJI ŻYWNOŚCI EUROPEJSKIE MENU OGÓLNOEUROPEJSKIE BADANIE KONSUMPCJI ŻYWNOŚCI (EU Menu) Propozycja przeprowadzenia pierwszego ogólnoeuropejskiego badania konsumpcji żywności na terenie UE nosi nazwę Europejskie menu (EU Menu). Etap planowania badania będzie koordynowany przez EFSA. W projekt oraz realizację badania będą silnie zaangażowane instytucje państwowe. Dodatkową korzyścią będzie zastosowanie metodologii zbierania porównywalnych i szczegółowych danych umożliwiających miarodajną ocenę ryzyka we wszystkich krajach i regionach UE. Będzie to rozwinięcie poprzednich inicjatyw finansowanych przez UE i realizacja wspólnych, europejskich wysiłków. Dane dotyczące konsumpcji żywności będą zbierane cyklicznie w latach , a przygotowania zostaną przeprowadzone w latach Szczególnie ważne będzie zapewnienie wysokiej frekwencji we wszystkich krajach, aby zebrane dane były reprezentatywne. Niniejsza propozycja została przedstawiona na spotkaniu Forum doradczego w Atenach 25 listopada 2009 r. Forum doradcze wyraziło zdecydowane poparcie dla tej propozycji, jako głównego projektu współpracy między państwami członkowskimi a EFSA. Zarówno w Unii Europejskiej, jak i w wielu innych miejscach globu, kładzie się duży nacisk na zdrowszy i bezpieczniejszy tryb życia. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) ma tu do spełnienia ważną rolę, polegającą na promocji i koordynacji akcji zbierania danych i jednolitej oceny ryzyka, jako podstawy zapewnienia bezpieczeństwa żywności i zdrowego żywienia w Europie. Aktualnie nie ma żadnych dostępnych informacji na temat konsumpcji żywności na poziomie UE. Zebranie wysokiej jakości danych na temat konsumpcji żywności w różnych grupach wiekowych za pomocą standardowej metodologii na terenie całej UE jest zatem zadaniem priorytetowym. Można to jednak osiągnąć tylko dzięki ścisłej współpracy z organizacjami państw członkowskich działającymi w terenie. Dostęp do jednolitych danych dotyczących konsumpcji żywności w państwach członkowskich będzie miał zasadnicze znaczenie dla władz europejskich odpowiedzialnych za ocenę ryzyka oraz innych organizacji i zainteresowanych stron. Ujednolicone dane mogą służyć nie tylko do kontroli bezpieczeństwa żywności pod kątem istniejących i przyszłych zagrożeń, ale także jako podstawa do tworzenia i nowelizacji ustaw w zakresie bezpieczeństwa żywności. Mogą służyć do monitorowania trendów żywieniowych podczas planowania, wdrażania i oceny przepisów z zakresu żywienia i zdrowia publicznego, działań mających na celu ograniczenie zjawisk epidemicznych (np. nadwaga i otyłość, cukrzyca typu 2), a także do analizy zależności między nawykami żywieniowymi i zdrowotnymi a ryzykiem wystąpienia ostrych i przewlekłych chorób. Dokładniejsza ocena ryzyka związanego z bezpieczeństwem żywności i, co za tym idzie, ograniczenie zachowawczych założeń może mieć wpływ na ograniczenie kosztów produkcji żywności związanych z surowością przepisów przy zachowaniu pełnej ochrony konsumenta. Jest to sytuacja korzystna dla wszystkich zainteresowanych stron. Znajomość naszych nawyków żywieniowych może być podstawą 1

2 długofalowej polityki zdrowotnej, pozwalającej ograniczyć koszty hospitalizacji pacjentów cierpiących z powodu nieprawidłowego trybu życia. Obecnie nie istnieją wspólnotowe wymagania dotyczące ogólnokrajowego gromadzenia danych z zakresu konsumpcji żywności na poziomie indywidualnym. Mimo to wiele krajów europejskich prowadzi takie badania i są one podstawą ustawodawstwa lokalnego oraz głównym źródłem informacji na temat nawyków żywieniowych. Niestety, zastosowana metodologia nie zawsze pozwala zapewnić precyzyjną ocenę zagrożenia. Ponadto niespójność różnych metod badawczych uniemożliwia porównywanie danych z poszczególnych krajów Wspólnoty. Potrzeba standaryzacji danych dotyczących konsumpcji żywności została określona w zadaniu 4.1 SCOOP i pierwszy raz ujęta w projektach, takich jak DAFNE, EPIC, FLAIR Eurofoods-Enfant, COST Action 99 oraz innych. W oparciu o te działania powstał finansowany z UE projekt EFCOSUM, przekształcony następnie w EFCOVAL, w ramach którego opracowano metodę europejskich badań konsumpcji żywności pozwalającą uzyskać dane porównywalne na poziomie międzynarodowym. W 2005 r. Komitet naukowy EFSA opublikował opinię na temat oceny zagrożenia, zalecającą pilne zebranie dostępnych danych na temat konsumpcji żywności na poziomie ogólnym, a następnie rozpoczęcie rozszerzonego zbierania danych na poziomie szczegółowym. Na początku państwa członkowskie UE wspólnie utworzyły Concise European Food Consumption Database (Podręczną europejską bazę danych z zakresu konsumpcji żywności), która została uruchomiona pod koniec lutego 2008 r. Do końca 2008 r. EFSA rozpoczął realizację projektów mających na celu stworzenie Comprehensive European Food Consumption Database (Pełnej europejskiej bazy danych z zakresu konsumpcji żywności) w oparciu o istniejące szczegółowe dane dotyczące dorosłych i dzieci. Oczekuje się, że uruchomienie pełnej bazy danych w 2010 r. znacznie poprawi dokładność prowadzonych przez EFSA obliczeń z zakresu oceny zagrożenia. Dane te będą jednak nadal niespójne ze względu na różnice w metodologii uniemożliwiające dokonywanie zestawień na poziomie UE. Opracowanie systemu zbierania dokładnych i zharmonizowanych danych z zakresu konsumpcji żywności na poziomie ogólnoeuropejskim jest zatem głównym długofalowym celem EFSA. Członkowie Forum Doradczego, uznając znaczenie ogólnoeuropejskich danych dotyczących konsumpcji żywności w umożliwieniu efektywnej oceny ryzyka i w pełni popierając ogólne cele badania EU Menu pozwalające na zebranie tych danych, przyjmują niniejszą deklarację. Forum Doradcze zaleca dalsze rozwinięcie przez EFSA w latach szczegółowych planów podjętych prac, z uwzględnieniem zbadania funkcjonowania EU Menu w ogólnych ramach krajowych badań nawyków żywieniowych. POWYŻSZA DEKLARACJA ZOSTAŁA PRZYJĘTA PRZEZ NASTĘPUJĄCYCH CZŁONKÓW FORUM DORADCZEGO Austria Belgia Bułgaria 2

3 Cypr Czechy Dania Estonia Finlandia Francja Grecja Hiszpania Holandia Irlandia Litwa Luksemburg Łotwa 3

4 Malta Niemcy Norwegia Polska Portugalia _ Rumunia Słowacja Słowenia Szwajcaria Szwecja Węgry Wielka Brytania Włochy 4

5 5