ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA POZIOM PODSTAWOWY Zdający otrzymuje punkty tylko za poprawne rozwiązania, precyzyjnie odpowiadające poleceniom zawartym w zadaniach. Poprawne rozwiązania zadań, uwzględniające inny tok rozumowania niż podany w modelu, oceniane są zgodnie z zasadami punktacji. Gdy do jednego polecenia zdający podaje kilka odpowiedzi (z których jedna jest prawidłowa, inne nieprawidłowe), to nie otrzymuje punktów za żadną z nich. Jeżeli polecenie brzmi: Napisz równanie reakcji..., to w odpowiedzi zdający powinien napisać równanie reakcji chemicznej, a nie jej schemat. Dobór współczynników w równaniach reakcji chemicznych może różnić się od przedstawionego w modelu (np. mogą być zwielokrotnione), ale bilans musi być prawidłowy. Niewłaściwy dobór lub brak współczynników powoduje utratę punktu za zapis tego równania. W rozwiązaniach zadań rachunkowych oceniane są: metoda, wykonanie obliczeń i podanie wyniku z jednostką. Błędny zapis jednostki lub jej brak przy ostatecznym wyniku liczbowym powoduje utratę punktu. W obliczeniach wymagane jest poprawne zaokrąglanie wyników liczbowych. Za poprawne obliczenia będące konsekwencją zastosowania niepoprawnej metody zdający nie otrzymuje punktów. Za poprawne spostrzeżenia i wnioski będące konsekwencją niewłaściwie zaprojektowanego doświadczenia zdający nie otrzymuje punktów. Za napisanie wzorów strukturalnych zamiast wzorów półstrukturalnych (grupowych) nie odejmuje się punktów. Zapis, w równaniach reakcji nie jest wymagany. W równaniach reakcji, w których ustala się stan równowagi, brak nie powoduje utraty punktów. Elementy odpowiedzi umieszczone w nawiasach nie są wymagane. Zadanie Punktacja Model odpowiedzi Uwagi za czynność. - Za odpowiedź: C. - Za wybór nuklidów o numerach: I, IV, VI za zadanie
Przykładowy zestaw zadań z chemii. - Za odpowiedź np.: (Promienie atomów pierwiastków należących do tego samego okresu) maleją (ze wzrostem liczby atomowej pierwiastka). 4. - Za odpowiedź: C 5. - Za zapisanie wzorów związków jonowych: NaCl, CaCl 6. - Za zastosowanie prawidłowej metody opartej o interpretację równania reakcji. - Za obliczenia i podanie prawidłowego wyniku z poprawną jednostką: m (a) Me = 40 u - Za podanie symbolu metalu: Ca Przykładowe rozwiązanie: I sposób x Me 6 g Me =,4 dm wodoru 8,96 dm wodoru M Me = 40 g mol - m (a) Me = 40 u II sposób 8,96 dm n H = = 0,4 mol,4 dm mol n Me = n H = 0,4 mol 6 g M Me = = 40 g mol - 0,4 mol m (a) Me = 40 u 7. - Za podanie nazw pierwiastków: A glin B siarka
8. - Za napisanie równania reakcji : SiO + 4Al Al O + Si 9. - Za napisanie równania reakcji: Ca + + CO - CaCO Pełny zapis jonowy ze skreśleniami należy uznać za poprawny. 0. - Za podanie barwy roztworu w każdej probówce (przed i po Dopuszcza się w probówce II po reakcji reakcji) po punkcie. barwę pomarańczową. Barwa roztworu Przed reakcją Po reakcji Probówka I malinowa lub różowa bezbarwna lub brak barwy Probówka II czerwona żółta. - Za napisanie równania reakcji w probówce I: NaOH + SO NaHSO 4 lub NaOH + SO Na SO 4 + H O - Za napisanie równania reakcji w probówce II: CaO + HCl CaCl + H O. - Za określenie charakteru chemicznego tlenków: SO - kwasowy CaO - zasadowy Dopuszcza się zapis równań w probówce I: SO + H O H SO 4 i H SO 4 + NaOH Na SO 4 + H O Dopuszcza się zapis równań w probówce II: CaO + H O Ca(OH) i Ca(OH) + HCl CaCl + H O Dopuszcza się odpowiedź: (SO ) - kwaśny
4 Przykładowy zestaw zadań z chemii. a) - Za uzupełnienie każdego rysunku po punkcie: Zmieniona kolejność dodawania odczynników nie powoduje utraty punktów. Na CaO H O H O x 4 b) - Za napisanie równań reakcji: Na + H O NaOH + H CaO + H O Ca(OH) 4. a) - Za napisanie równań reakcji: CuO + H SO 4 CuSO 4 + H O Cu(OH) + HCl CuCl + H O b) - Za napisanie równania reakcji A: Cu + + OH Cu(OH) 5. - Za określenie typu obu reakcji:. endotermiczna lub endoenergetyczna lub endoergiczna lub endo- (endo). egzotermiczna lub egzoenergetyczna lub egzoergiczna lub egzo- (egzo) 6. - Za napisanie numerów oznaczających wzory związków i jonów: I, V, VI 7. - Za określenie najsilniejszy utleniacz: chlor lub Cl lub Cl, najsłabszy utleniacz: jod lub I lub I. Dopuszcza się zapis : CuO + SO CuSO 4 Kolejność równań jest dowolna. Pełny zapis jonowy ze skreśleniami należy uznać za poprawny. Za prawidłowe numery pkt, za prawidłowe numery pkt, za lub brak numeru 0 pkt
5 8. - Za zastosowanie prawidłowej metody łączącej dane z szukanymi. - Za obliczenia i podanie prawidłowego wyniku z poprawną jednostką: %N = 5% Przykładowe rozwiązanie: M = (8 + 4 + 48) g mol = 80g mol NH NO 4 %N= 8 g 00% =5% 80 g - - 9. - Za napisanie równania reakcji: NH 4 NO (T ) N O + H O 0. - Za uzupełnienie tabeli (określenie czynnika i jego roli) Numery probówek I i II II i III Czynnik stężenie (kwasu lub roztworu lub reagentów) stopień rozdrobnienia lub powierzchnia kontaktu (cynku lub reagenta w stałym stanie skupienia) Wpływ czynnika na szybkość reakcji wzrost (stężenia) powoduje zwiększenie (szybkości reakcji chemicznej) wzrost (rozdrobnienia) powoduje zwiększenie (szybkości reakcji chemicznej) III i IV temperatura wzrost (temperatury) powoduje zwiększenie (szybkości reakcji chemicznej). - Za napisanie równania reakcji: Zn + H + Zn + + H Pełny zapis jonowy ze skreśleniami należy uznać za poprawny.. a) - Za odpowiedź: (Rozpuszczalność) zmaleje o 60 g. b) - Za podanie przybliżonej temperatury: (około) 68 0 C Dopuszcza się wartości temperatury w przedziale od 65 0 C do 70 0 C. Za 6 prawidłowych uzupełnień pkt, za 5 lub 4 prawidłowe uzupełnienia pkt, za lub prawidłowe uzupełnienia pkt, za lub brak uzupełnień 0 pkt
6 Przykładowy zestaw zadań z chemii. - Za zastosowanie prawidłowej metody do obliczenia masy azotanu(v) potasu i objętości wody. - Za obliczenia i podanie prawidłowych wyników z poprawnymi jednostkami: m KNO = 4 g, V wody = 76 cm Przykładowe rozwiązanie: m KNO = c p m 00% r % 00 g = 00% m wody = 00 g 4 g = 76 g = 4 g V wody = 76 cm 4. - Za podanie wzorów: X: CH CH OH lub C H 5 OH Y: CH = CH 5. - Za określenie typów reakcji: w temperaturze 5 0 C: (reakcja) addycji lub przyłączenia w temperaturze 500 0 C: (reakcja) substytucji lub podstawienia 6. - Za podanie wzorów: A: C H B: C 6 H 6 Za podanie poprawnych wzorów półstrukturalnych lub strukturalnych węglowodorów należy przyznać łącznie pkt. 7. - Za wybór węglowodorów o numerach: II, III. 8. - Za odpowiedź: B 9. -Za napisanie równania reakcji: HSO 4 HCOOH + CH CH OH HCOOCH CH + H O HSO 4 lub HCOOH + C H 5 OH HCOOC H 5 + H O Brak zapisu nad strzałką: H SO 4 lub kwas siarowy(vi) powoduje utratę punktu.
7 0. - Za wybór informacji dotyczących kwasów:... b d a. - Za podanie symboli aminokwasów Symbole aminokwasów Grupa karboksylowa Gly Grupa aminowa Ala