Szkoła Podstawowa im. Marii Konopnickiej w Wietlinie PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z MATEMATYKI kl. IV - VIII Przedmiotowy System Oceniania z matematyki został opracowany na podstawie: 1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2017r. w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych. 2. Wewnątrzszkolnego Systemu Oceniania w Szkole Podstawowej w Wietlinie. 3. Programu nauczania matematyki w szkole podstawowej pt. Matematyka z plusem". 4. Podręczników: Matematyka z plusem", Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe. Opracowała: mgr Barbara Czarniecka-Dybisz 1
Ocenianie i klasyfikowanie uczniów 1.Oceny: a) Oceny bieżące, semestralne oraz roczne oceny klasyfikacyjne z matematyki w kl. IV-VIII ustala się w stopniach wg skali: - stopień celujący - 6 - stopień bardzo dobry - 5 - stopień dobry - 4 - stopień dostateczny - 3 - stopień dopuszczający - 2 - stopień niedostateczny - 1 b) Dopuszcza się stosowanie plusów i minusów przy ocenach bieżących. c) Ocena pracy ucznia jest jawna, obiektywna, umotywowana i systematyczna. O wszystkich stopniach uczeń jest informowany w momencie ich wystawiania. d) Na wniosek ucznia lub jego rodziców (opiekunów) nauczyciel pisemnie uzasadnia ustaloną ocenę. 2. Sprawdzanie poziomu i umiejętności uczniów odbywa się w formie: a) pisemnej: - prace klasowe - testy - sprawdziany - kartkówki - prace domowe - zeszyty ćwiczeń - prace długoterminowe b) ustnej: - odpowiedzi ustne - pięć pytań na ocenę bardzo dobrą, - aktywność uczniów na lekcjach Udział w lekcji oceniany jest oceną w skali od 1 do 6 lub punktami dodatnimi. Pięć punktów dodatnich jest równoznaczne z otrzymaniem oceny bardzo dobrej. Przez aktywność na lekcji rozumiemy: częste zgłaszanie się na lekcji i udzielanie poprawnych odpowiedzi, rozwiązywanie zadań dodatkowych w czasie lekcji, aktywną pracę w grupach. Przejawy celowego rozpraszania uwagi innych uczniów, jawne okazywanie braku chęci do czynnego udziału w zajęciach oceniane jest punktami ujemnymi. Pięć punktów ujemnych oznacza ocenę niedostateczną. - praca w grupach, c) aktywność uczniów poza zajęciami obowiązkowymi - udział w konkursach przedmiotowych i uzyskanie wyniku co najmniej 30% uczeń otrzymuje ocenę cząstkową celującą. 3. Zasady organizowania i oceniania prac pisemnych. a) Praca klasowa jest formą sprawdzenia wiedzy z wyznaczonej partii materiału i trwa 1 godzinę lekcyjną. 2
- O terminie pracy klasowej nauczyciel powiadamia uczniów z tygodniowym, wyprzedzeniem, dokonując wpisu do dziennika a uczniowie zapisują tę informację w zeszytach, - pracę klasową poprzedza lekcja utrwalająca, - uczniowie znają zakres sprawdzanej wiedzy i umiejętności oraz kryteria oceniania. b) Test - praca pisemna zawierająca zadania zamknięte lub zadania zamknięte i otwarte, przeprowadzona w zamian za pracę klasową i na takich samych zasadach. W ciągu całego roku szkolnego odbędą się 3 testy: Sesja 1 to test diagnozujący uczniów na początku roku szkolnego, Sesja 2 to test sprawdzający wiedzę i umiejętności z pierwszego półrocza, Sesja 3 to test sprawdzający wiedzę i umiejętności z całego roku. Wszystkie testy będą oceniane i fakt ten zostanie odnotowany w dzienniku lekcyjnym w postaci oceny. Nie ma możliwości poprawy powyższych testów. W klasie VIII przewidziane są dodatkowe testy przygotowujące uczniów do egzaminu ósmoklasisty. c) Sprawdzian jest formą sprawdzania wiadomości i umiejętności z 3-5 jednostek lekcyjnych wprowadzających nowy materiał i jest zapowiadany przez nauczyciela na ostatniej lekcji - trwa 10-20 minut. Dodatkowo w klasie VIII ocenie podlegać będą próbne egzaminy ósmoklasisty. d) Kartkówka obejmuje treści edukacyjne i umiejętności z 1-3 ostatnich lekcji - trwa 10-15 minut i nie jest zapowiadana. Punkty uzyskane ze sprawdzianów, kartkówek, prac klasowych i testów przeliczane są na stopnie według skali: % możliwych do uzyskania punktów Ocena 100% + bardzo dobry 90% - 99% bardzo dobry 80% - 89% + dobry 70% - 79% dobry 60% - 69% + dostateczny 50% - 59% dostateczny 40% - 49% + dopuszczający 30% - 39% dopuszczający 20% - 29% + niedostateczny 0% - 19% niedostateczny 3
Jeśli nauczyciel ma podstawy przypuszczać, że uczeń ściągał na pracy pisemnej, to ma prawo zapytać danego ucznia z materiału obowiązującego na pracy pisemnej ( na następnej lekcji lub bezpośrednio przed oddaniem sprawdzianu ). e) Odpowiedzi ustne Na ocenę wpływają następujące kryteria: czy odpowiedź jest na temat (jasna, konkretna); w jakim stopniu uczeń potrafi posługiwać się językiem matematycznym; czy odpowiedź ucznia jest samodzielna i wskazuje na umiejętność logicznego kojarzenia faktów matematycznych; tempo pracy ucznia; znajomość poznanych reguł matematycznych i umiejętność ich stosowania w zadaniach. f) Prace domowe - na bieżąco zadawane, sprawdzane ale nie zawsze oceniane. Uczeń ma prawo, w czasie semestru, być trzykrotnie nieprzygotowany do lekcji (brak zeszytu, ćwiczeń, zadania domowego, przyborów), ale musi zgłosić to nauczycielowi. Za czwarte i następne nieprzygotowanie otrzymuje ocenę niedostateczną. Jeżeli uczeń nie zgłosi przed lekcją braku zadania domowego lub nieprzygotowania do lekcji, otrzymuje ocenę niedostateczną (nawet jeżeli jest to po raz pierwszy w danym semestrze). Na okres przerw świątecznych i ferii nie zadaje się zadań domowych. g) Prace długoterminowe (projekty) - wykonują uczniowie klas starszych. h) Zeszyt przedmiotowy - minimum raz w semestrze podlega ocenie estetyka zeszytu i systematyczność jego prowadzenia. 4.Sposoby poprawiania prac pisemnych: a) Prace klasowe, testy i sprawdziany są obowiązkowe. b) Praca klasowa, testy i sprawdziany są poprawiane i oddawane w terminie do dwóch tygodni, natomiast kartkówki w ciągu siedmiu dni. c) Każdą pracę klasową napisaną na ocenę niedostateczną można poprawić. Poprawa jest dobrowolna i odbywa się w ciągu 2 tygodni od dnia podania informacji o ocenie. Uczeń poprawia pracę tylko raz i brane są pod uwagę obie oceny z pracy pisemnej. d) Poprawie nie podlegają kartkówki. e) Uczeń nieobecny na pracy pisemnej musi ją napisać w terminie uzgodnionym z nauczycielem. f) Uczeń, który podczas prac pisemnych korzysta ze źródeł nie ustalonych przez nauczyciela otrzymuje 0 punktów i traci możliwość poprawy tej pracy. g) Uczeń za celowe utrudnianie prowadzenia lekcji oraz utrudnianie uczenia się innym traci możliwość poprawiania oceny. h) Uczeń, który w terminie nie poprawi oceny, traci prawo do poprawy tej pracy. i) Na koniec semestru nie przewiduje się sprawdzianu zaliczającego cały semestr/rok. Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy uczeń nie zgadza się wystawianą przez nauczyciela oceną śródroczną/końcoworoczną. Ocena śródroczna wynika z ocen cząstkowych a ocena końcoworoczna z ocen cząstkowych pierwszego i drugiego semestru (nie jest średnią arytmetyczną). 4
j) Sprawdzone i ocenione prace kontrolne oraz inna dokumentacja dotycząca oceniania jest udostępniona uczniowi lub jego rodzicom do końca danego roku szkolnego. 5.Zasady udostępniania do wglądu prac klasowych i pisemnych: a) Wszystkie prace pisemne są przechowywane przez nauczyciela do końca roku szkolnego, udostępniane do wglądu rodzicom u nauczyciela podczas spotkań z rodzicami. b) Rodzice/prawni opiekunowie ucznia oraz uczniowie mają możliwość wglądu do sprawdzonych i ocenionych pisemnych prac kontrolnych oraz innej dokumentacji dotyczącej oceniania w obecności nauczyciela. Wgląd do pracy rodzic/opiekun prawny potwierdza własnoręcznym podpisem. c) Po sprawdzeniu i ocenieniu prace pisemne udostępniane są uczniom na lekcji. Omówione i wyjaśnione muszą być wszelkie wątpliwości. Nauczyciel informuje rodzica(opiekuna) dziecka o ocenie poprzez wpis oceny do zeszytu kontaktów (rodzic podpisuje ocenę). 6.Ustalanie przewidywanej rocznej i semestralnej oceny klasyfikacyjnej a) Ocena semestralna i roczna z matematyki jest wystawiana na podstawie średniej ważonej z ocen cząstkowych uzyskanych przez ucznia w danym semestrze. Każdy typ zadania ma swoją wagę i w związku z tym ma różny wpływ na wyliczenie średniej oceny w danym semestrze. Poszczególne typy zadań i ich wagi są umieszczone poniżej: Forma aktywności Sprawdzian śródroczny/roczny 4 Praca klasowa 3 Testy diagnozy 3 Sprawdzian 3 Międzyszkolny konkurs przedmiotowy 3 Kartkówka 2 Odpowiedzi ustne 2 Konkursy wewnątrzszkolne 2 Prace długoterminowe (projekty) 2 Zeszyt przedmiotowy 1 Zeszyt ćwiczeń 1 Aktywność na lekcji 1 Prace domowe 1 Waga 5
b) Ocenę roczną wystawia się na podstawie ocen uzyskanych przez ucznia w ciągu całego roku szkolnego. c) Średniej ważonej przyporządkowuje się ocenę szkolną wg przedziałów zawartych poniżej: Średnia Ocena 5,25 6,0 celujący 4,51 5,24 bardzo dobry 3,51 4,5 dobry 2,51 3,5 dostateczny 1,75 2,5 dopuszczający do 1,74 niedostateczny d) Na koniec semestru uczeń nie może dodatkowo odpowiadać by uzyskać wyższą ocenę. e) W przypadku otrzymania oceny niedostatecznej na semestr, uczeń zalicza wskazaną partię materiału w terminie 30 dni licząc od dnia pierwszych zajęć w nowym semestrze szkolnym. Zaliczenie odbywa się po zakończeniu zajęć obowiązkowych ucznia w dowolnym dniu i terminie wyznaczonym przez ucznia i zatwierdzonym przez nauczyciela. Uczeń, który w przeciągu 1 miesiąca nie ustalił z nauczycielem terminu poprawy lub nie przyszedł na poprawę w wyznaczonym terminie (pomimo iż był obecny tego dnia w szkole) nie może uzyskać rocznej oceny dopuszczającej z przedmiotu. Uczeń, który otrzymał śródroczną ocenę niedostateczną ma obowiązek poprawy tej oceny. 7. Zasady informacji zwrotnej a) NAUCZYCIEL- UCZEŃ Nauczyciel przekazuje uczniowi komentarz do każdej wystawionej oceny. Uczeń ma możliwość uzyskania dodatkowych wyjaśnień do wystawionej oceny w przypadku wątpliwości. Nauczyciel pomaga uczniowi w samodzielnym planowaniu rozwoju. Nauczyciel motywuje ucznia do dalszej nauki/pracy. b) NAUCZYCIEL- RODZIC Podczas zebrań, konsultacji i indywidualnych spotkań nauczyciel przekazuje rodzicom informacje o aktualnym stanie rozwoju i postępów w nauce. Dostarcza informacji o trudnościach i uzdolnieniach ucznia. Przekazuje wskazówki do dalszej pracy. c) NAUCZYCIEL- WYCHOWAWCA Nauczyciel wpisuje oceny do dziennika. Nauczyciel informuje wychowawcę o aktualnych osiągnięciach i zachowaniu ucznia. Nauczyciel przekazuje wychowawcy informację o uczniach zagrożonych oceną niedostateczną 6
8.Sposoby informowania rodziców i uczniów o indywidualnych osiągnięciach. a) Nauczyciel na początku każdego roku szkolnego informuje uczniów oraz rodziców o wymaganiach edukacyjnych: sposobach sprawdzania osiągnięć i kryteriach oraz warunkach i trybie uzyskiwania wyższej niż przewidywana semestralnej (rocznej) oceny klasyfikacyjnej z przedmiotu. b) Informacje o wiedzy, postępach, umiejętnościach i zachowaniu ucznia na lekcji matematyki nauczyciel przekazuje rodzicom poprzez: - zapisy w zeszycie kontaktu z rodzicami i zeszycie przedmiotowym - konsultacji indywidualnych z rodzicami - wychowawcę klasy, informując o poziomie wiedzy, umiejętnościach, o postępach oraz uzdolnieniach. c) Uczeń jest na bieżąco informowany o otrzymywanych ocenach. d) Każda ocena jest jawna. e) Informacje o przewidywanych ocenach klasyfikacyjnych semestralnych (rocznych) z matematyki jest przekazywana najpóźniej na tydzień przed planowanym klasyfikacyjnym posiedzeniem RP. f) Informacja o przewidywanej semestralnej (rocznej) ocenie niedostatecznej jest przekazywana w formie pisemnej rodzicom nie później niż na 1 miesiąc przed klasyfikacyjną radą pedagogiczną. Powiadomienia dokonuje wychowawca klasy. 9.Zasady współdziałania z uczniami i rodzicami w celu poprawy niezadowalających wyników nauczania. a) Ustalenie wspólnie z uczniami jakie partie materiału wymagają nadrobienia. b) Ustalenie, w jaki sposób zaległości mają zostać nadrobione: pomoc koleżeńska, pomoc nauczyciela, zajęcia wyrównawcze, praca własna. 10. Wymagania organizacyjne na lekcjach matematyki 1.Każdy uczeń musi posiadać: a) podręcznik, zeszyty ćwiczeń i zeszyt przedmiotowy (muszą one być podpisane i obłożone), b) ołówek, gumkę, linijkę, ekierkę, kątomierz, cyrkiel, c) kredki, nożyczki i klej. 2.Zeszyt przedmiotowy: a) powinien być co najmniej 60 - kartkowy w kratkę, b) nie można wyrywać kartek, c) nie wolno wykorzystywać zeszytu na lekcjach z innych przedmiotów, d) nie można pisać, ani rysować po wewnętrznych okładkach zeszytu. 3. Sposób zapisu informacji: a) zapisujemy temat i datę każdej lekcji, b) nie używamy korektora, 7
c) polecenia zadań domowych zapisujemy w zeszycie, 4.Estetyka zeszytu: a) tematy lekcji należy podkreślać, b) rysunki i schematy wykonujemy ołówkiem lub na polecenie nauczyciela kolorowym długopisem lub kredką. 5.Zachowanie na lekcjach: a) po dzwonku na lekcje wszyscy uczniowie stoją parami przed klasą, b) każdy uczeń ma swoje miejsce w klasie i nie zmienia go bez pozwolenia nauczyciela lub wychowawcy, c) w czasie lekcji: nie żujemy gumy, nie rozmawiamy i nie chodzimy po klasie, d) zachowujemy się zgodnie z zasadami dobrego wychowania, nie przeszkadzamy koleżankom i kolegom. Kryteria oceniania Stopień celujący otrzymuje uczeń, który: - samodzielnie i twórczo rozwija własne uzdolnienia, - systematycznie poszerza swoją wiedzę korzystając z literatury - biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami w rozwiązywaniu problemów teoretycznych lub praktycznych, - proponuje rozwiązania nietypowe, - osiąga sukcesy w konkursach i olimpiadach matematycznych na szczeblu wyższym niż szkolny, - osiąga sukcesy w konkursach i olimpiadach przedmiotowych, kwalifikując się do finału na szczeblu wojewódzkim, regionalnym albo krajowym lub posiada inne porównywalne osiągnięcia. Stopień bardzo dobry otrzymuje uczeń, który: - opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności określony programem nauczania przedmiotu w danej klasie, - sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami, rozwiązuje samodzielnie problemy teoretyczne i praktyczne, potrafi zastosować posiadaną wiedzę do rozwiązywania zadań i problemów w nowych sytuacjach, - potrafi samodzielnie i logicznie myśleć, - potrafi czytać ze zrozumieniem treści zadań i inne treści z podręcznika oraz dokonywać ich analizy, - samodzielnie i umiejętnie korzysta z różnych źródeł wiedzy, - w większości prace klasowe pisze na oceny bardzo dobre, - systematycznie przygotowuje się do zajęć i aktywnie w nich uczestniczy, - osiąga sukcesy w konkursach matematycznych. Stopień dobry otrzymuje uczeń, który: - opanował cały zakres wiadomości i umiejętności objęty programem danej klasy, - wykazuje samodzielność w rozwiązywaniu podstawowych problemów teoretycznych i praktycznych, skomplikowane problemy rozwiązuje z pomocą nauczyciela, - prace klasowe pisze w większości na ocenę dobrą, - systematycznie przygotowuje się do zajęć i bierze w nich aktywny udział, - potrafi czytać ze zrozumieniem treści zadań i inne treści z podręcznika, 8
- poprawnie posługuje się językiem matematycznym i właściwą terminologią, - potrafi współpracować w grupie, - wykazuje duże zainteresowanie i zaangażowanie w przyswajaniu wiedzy. Stopień dostateczny otrzymuje uczeń, który: - opanował umiejętności i wiadomości objęte programem danej klasy w znacznym zakresie, - prace klasowe i sprawdziany pisze na ocenę pozytywną (dostateczną lub co najmniej dopuszczającą), - przygotowuje się systematycznie i stara się brać w miarę aktywny udział w lekcji, - potrafi samodzielnie korzystać z podręcznika i innych dostępnych źródeł, - wykazuje samodzielność w rozwiązywaniu zasadniczych, podstawowych zagadnień, lub w szczególnych przypadkach z pomocą nauczyciela. Stopień dopuszczający otrzymuje uczeń, który: - opanował materiał programowy danej klasy pozwalający na kontynuowanie nauki w następnej klasie, - podstawowe zagadnienia i problemy rozwiązuje z pomocą nauczyciela, przy pomocy pytań naprowadzających., - w miarę swoich możliwości odrabia zadania domowe. Stopień niedostateczny otrzymuje uczeń, który: - nie opanował umiejętności i wiadomości objętych programem w danej klasie, - wykazuje niezrozumienie podstawowych pojęć i zagadnień, - nie potrafi rozwiązać podstawowych zadań, - nie radzi sobie z prostymi problemami, - nie potrafi skorzystać z pomocy i wskazówek, - wykazuje całkowity brak zaangażowania w przyswojeniu wiedzy. DOSTOSOWANIE PSO Z MATEMATYKI DO MOŻLIWOŚCI UCZNIÓW ZE SPECJALNYMI WYMAGANIAMI EDUKACYJNYMI 1.Uczniowie posiadający opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej o specyficznych trudnościach w uczeniu się są oceniani z uwzględnieniem zaleceń poradni. 2.Nauczyciel dostosowuje wymagania edukacyjne do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia posiadającego opinie poradni psychologiczno-pedagogicznej o specyficznych trudnościach w uczeniu się. 3. W stosunku wszystkich uczniów posiadających dysfunkcję zastosowane zostaną zasady wzmacniania poczucia własnej wartości, bezpieczeństwa, motywowania do pracy i doceniania małych sukcesów. Rodzaje dysfunkcji: Dyskalkulia, czyli trudności w liczeniu Oceniamy przede wszystkim tok rozumowania, a nie techniczną stronę liczenia. Uczeń ma, bowiem skłonność do przedstawienia kolejności cyfr w liczbie i przez to jej zapis jest błędny. 9
Zły wynik końcowy wcale nie świadczy o tym, że dziecko nie rozumie zagadnienia. Dostosowanie wymagań będzie, więc dotyczyło tylko formy sprawdzenia wiedzy poprzez koncentrację na prze śledzeniu toku rozumowania w danym zadaniu i jeśli jest on poprawny wystawienie uczniowie oceny pozytywnej. Dysgrafia, czyli brzydkie, nieczytelne pismo Dostosowanie wymagań będzie dotyczyło formy sprawdzania wiedzy, a nie treści. Wymagania merytoryczne, co do oceny pracy pisemnej powinny by ć ogólnie, takie same, jak dla innych uczniów, natomiast sprawdzenie pracy może być niekonwencjonalne np. jeśli nauczyciel nie może przeczytać pracy ucznia, może go poprosić, aby uczynił to sam lub przepytać ustnie z tego zakresu materiału. Może też skłaniać ucznia do pisania drukowanymi literami lub na komputerze. Nie oceniamy czytelności rysunków, estetyki wykonywanych konstrukcji geometrycznych, a jedynie ich poprawność. Dysleksja, czyli trudności w czytaniu przekładające się niekiedy także na problemy ze zrozumieniem treści Dostawanie wymagań w zakresie formy: krótkie i proste polecenie, czytanie polecenia zadania na głos, objaśnianie dłuższych poleceń. Inne rodzaje dysfunkcji ocenianie zgodnie ze wskazaniami poradni. Uczeń ze sprawnością intelektualną niższą niż przeciętnej W przypadku tych dzieci konieczne jest dostosowanie zarówno w zakresie formy, jak i treści wymagań. Obniżeniu wymagań, które obejmują jednak wiadomości i umiejętności określone podstawą programową. Poprawa prac klasowych odbywać się będzie przy pomocy nauczyciela. Zastosowanie metod ułatwiających opanowanie materiału. Wymagania co do formy mogą obejmować między innymi: a) omawianie niewielkich partii materiału i o mniejszym stopniu trudności, b) pozostawiania więcej czasu na jego utrwalenie; c) podawanie poleceń w prostszej formie; d) unikanie trudnych, czy bardzo abstrakcyjnych pojęć; e) częste odwoływanie się do konkretu, przykładu; f) unikanie pytań problemowych, przekrojowych; g) wolniejsze tempo pracy; h) szerokie stosowanie zasady poglądowości; odrębne instruowanie dzieci; i) zadawanie do domu tyle, ile dziecko jest w stanie wykonać samodzielnie.... 10