Na egzamin! PRAWO GOSPODARCZE PUBLICZNE w pigułce szybko zwięźle i na temat Wydawnictwo C.H. Beck
PRAWO GOSPODARCZE PUBLICZNE w pigułce
Inne w tej serii: Prawo rzymskie w pigułce Prawo handlowe w pigułce Prawo finansowe w pigułce Prawo konstytucyjne w pigułce Prawo rodzinne i nieletnich w pigułce Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych w pigułce Prawo cywilne w pigułce Postępowanie cywilne w pigułce Prawo karne w pigułce Postępowanie karne w pigułce Prawo i postępowanie administracyjne w pigułce Polecamy inne nasze publikacje: Z. Snażyk, A. Szafrański PUBLICZNE PRAWO GOSPODARCZE, wyd. 4 Wykłady Becka J. Olszewski (red.) PUBLICZNE PRAWO GOSPODARCZE, wyd. 2 Podręczniki Prawnicze www.ksiegarnia.beck.pl
PRAWO GOSPODARCZE PUBLICZNE w pigułce WYDAWNICTWO C. H. BECK WARSZAWA 2013
W opracowaniu uwzględniono stan prawny do Dz.U. z 2013 r. poz. 934 Aktualizacje dostępne na www.testy-prawnicze.pl Redaktor prowadzący: Aneta Gacka-Asiewicz Wykorzystano materiały autorstwa: dr Anny Dobaczewskiej Rozdział V dr Ewy Przeszło Rozdział VII dr. Michała Kani Rozdział VIII dr. Mirosława Pawełczyka Rozdział IX Krystyny Urbańskiej Rozdział X i XI dr. Macieja Nyki Rozdział XII Wydawnictwo C. H. Beck 2013 Wydawnictwo C. H. Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa Skład i łamanie: IDENTIA Druk i oprawa: Perfekt S.A., Warszawa ISBN 978-83-255-5512-2 ISBN e-book 978-83-255-5513-9
Spis treści Wstęp... Wykaz skrótów... IX XI Rozdział I. Działalność gospodarcza... 1 Część I. Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej... 1 Część II. Zasady podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej... 3 Część III. Rejestrowanie przedsiębiorców Krajowy Rejestr Sądowy... 9 Część IV. Rejestrowanie przedsiębiorców Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej... 24 Część V. Koncesje... 33 Część VI. Zezwolenia... 40 Część VII. Działalność regulowana... 42 Część VIII. Kontrola... 44 Część IX. Oddziały przedsiębiorców zagranicznych... 48 Część X. Przedstawicielstwa przedsiębiorców zagranicznych... 49 Rozdział II. Spółdzielnie, stowarzyszenia, fundacje... 51 Część I. Spółdzielnie... 51 Część II. Stowarzyszenia... 60 Część III. Fundacje... 64 Rozdział III. Przedsiębiorstwa państwowe... 68 Część I. Uwagi ogólne... 68 Część II. Komercjalizacja i prywatyzacja... 70 Rozdział IV. Prawo konkurencji... 75 Część I. Ochrona konkurencji... 75 Część II. Zwalczanie nieuczciwej konkurencji... 81 Rozdział V. Pomoc publiczna... 83 Część I. Geneza i przesłanki regulacji... 83 Część II. Definicja niedozwolonej pomocy publicznej... 84 Część III. Przesłanki dopuszczalności... 88 Część IV. Zasady i klauzule... 90
VI Spis treści Część V. Rodzaje... 93 Część VI. Formy... 98 Część VII. Notyfikacja... 101 Część VIII. Procedury nadzwyczajne... 107 Część IX. Monitorowanie udzielonej pomocy... 109 Część X. Obowiązek zwrotu pomocy... 111 Rozdział VI. Prawo zamówień publicznych... 114 Część I. Uwagi ogólne... 114 Część II. Zakres podmiotowy... 114 Część III. Definicje... 115 Część IV. Wyłączenia przedmiotowe... 116 Część V. Udzielanie zamówienia... 120 Rozdział VII. Koncesje na roboty budowlane i usługi... 129 Część I. Uwagi ogólne... 129 Część II. Ogólna charakterystyka... 130 Część III. Postępowanie o zawarcie umowy koncesji... 135 Część IV. Zastosowanie KoncRobBudU... 141 Rozdział VIII. Partnerstwo publiczno-prywatne... 143 Część I. Definicje... 143 Część II. Partnerstwo publiczno-prywatne jako forma prawna działania administracji publicznej... 144 Część III. Rodzaje... 146 Część IV. Cechy i zadania... 149 Część V. Regulacja... 155 Rozdział IX. Prawo energetyczne... 166 Część I. Uwagi ogólne... 166 Część II. Uczestnicy rynku energii... 168 Część III. Zasada dostępu osób trzecich do sieci TPA (Third Party Access)... 172 Część IV. Obowiązki przedsiębiorstw energetycznych... 175 Część V. Dostarczanie paliw i energii... 179 Część VI. Polityka energetyczna... 183 Część VII. Planowanie energetyczne... 184 Część VIII. Koncesje i taryfy... 186 Część IX. Prezes URE... 189 Część X. Obowiązek sprzedaży energii na giełdzie... 195 Część XI. Kary pieniężne... 196
Spis treści VII Rozdział X. Prawo pocztowe... 197 Część I. Uwagi ogólne... 197 Część II. Świadczenie usług pocztowych... 198 Część III. Prezes UKE... 203 Część IV. Kary pieniężne... 209 Rozdział XI. Prawo telekomunikacyjne... 210 Część I. Definicje... 210 Część II. Źródła prawa... 211 Część III. Zakres przedmiotowy i cel ustawy... 212 Część IV. Przedsiębiorca telekomunikacyjny... 215 Część V. Zezwolenia... 215 Część VI. Dostęp i połączenia międzysieciowe... 216 Część VII. Usługa powszechna... 220 Część VIII. Regulacja telekomunikacji... 222 Część IX. Kontrola telekomunikacji... 226 Część X. Prezes UKE... 228 Rozdział XII. Prawo transportowe... 231 Część I. Pojęcie... 231 Część II. Źródła prawa... 232 Część III. Umowa przewozu jako podstawa świadczenia usług transportowych... 233 Część IV. Przewóz osób... 235 Część V. Przewóz towarów... 237 Część VI. Transport drogowy... 238 Część VII. Transport kolejowy... 241 Część VIII. Transport morski... 244 Część IX. Transport lotniczy... 246
Wstęp Zapewne czujesz presję przed zbliżającym się egzaminem i zastanawiasz się jak przebrnąć przez setki stron tekstu tak, aby wiadomości zostały w Twojej głowie. Konieczne są notatki, zakreślacze itp., których zadaniem jest pomóc Ci w uporządkowaniu wiedzy. Co jednak jeśli czasu jest coraz mniej, a po przeczytaniu tych setek stron nie starczyło go już na notatki i rysowanie tabel? Rozwiązanie stanowi właśnie ta publikacja. To kompaktowe opracowanie wszystkich najważniejszych zagadnień, których znajomość pomoże w zdaniu egzaminu. Przedstawiamy Ci idealne narzędzie zarówno do nauki, jak i do powtórki przed egzaminem. Dzięki zwięzłemu ujęciu tematu, tabelom, wykresom i wyróżnieniom szybko przyswoisz i powtórzysz wiedzę, a podejście do egzaminu stanie się mniej stresującym przeżyciem. Korzystaj także z testów, do których odeśle Cię QR Code z okładki. Powodzenia! Redakcja
Wykaz skrótów 1. Akty prawa DyscFinPublU... ustawa z 17.12.2004 r. o odpowiedzialności za naruszenia dyscypliny finansów publicznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 168) FinPublU... ustawa z 27.8.2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 885 ze zm.) FundU... ustawa z 6.4.1984 r. o fundacjach (t.j. Dz.U. z 1991 r. Nr 46, poz. 203 ze zm.) GospNierU... ustawa z 21.8.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.) KC... ustawa z 23.4.1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) KM... ustawa z 18.9.2001 r. Kodeks morski (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 758) KoncRobBudU... ustawa z 9.1.2009 r. o koncesji na roboty budowlane lub usługi (Dz.U. Nr 19, poz. 101 ze zm.) Konstytucja RP... Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z 2.4.1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm. i ze sprost.) KPA... ustawa z 14.6.1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 267) KPC... ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) KRSU... ustawa z 20.8.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 168, poz. 1186 ze zm.) KSH... ustawa z 15.9.2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.) OchrKonkurU... ustawa z 16.2.2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. Nr 50, poz. 331 ze zm.) PPPU... ustawa z 19.12.2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym (Dz.U. z 2009 r. Nr 19, poz. 100 ze zm.) PrBud... ustawa z 7.7.1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 ze zm.) PrEnerg... ustawa z 10.4.1997 r. Prawo energetyczne (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 1059)
XII Wykaz skrótów PrLot... ustawa z 3.7.2002 r. Prawo lotnicze (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 933 ze zm.) PrPoczt... ustawa z 23.11.2012 r. Prawo pocztowe (Dz.U. z 2012 r. poz. 1529) PrPrzew... ustawa z 15.11.1984 r. Prawo przewozowe (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 1173 ze zm.) PrSpółdz... ustawa z 16.9.1982 r. Prawo spółdzielcze (t.j. Dz.U. z 2003 r. Nr 188, poz. 1848 ze zm.) PrStow... ustawa z 7.4.1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 79, poz. 855 ze zm.) PrTelekom... ustawa z 16.7.2004 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz.U. Nr 171, poz. 1800 ze zm.) PrywKomerU... ustawa z 30.8.1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 216) PrZamPubl... ustawa z 29.1.2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 907) PrzedPaństwU... ustawa z 25.9.1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych (t.j. Dz.U. z 2002 r. Nr 112, poz. 981 ze zm.) SpółMieszkU... ustawa z 15.12.2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t.j. Dz.U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 ze zm.) SwobDziałGospU... ustawa z 2.7.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 672 ze zm.) TfUE... Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz.Urz. UE C Nr 326 z 26.10.2012 r., s. 47, wersja skonsolidowana) TrDrogU... ustawa z 6.9.2001 r. o transporcie drogowym (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 1265 ze zm.) TrKolU... ustawa z 28.3.2003 r. o transporcie kolejowym (t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 16, poz. 94 ze zm.) ZNKU... ustawa z 16.4.1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz.U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1503 ze zm.) 2. Czasopisma i publikatory Dz.U.... Dziennik Ustaw Dz.Urz.... Dziennik Urzędowy EP... Edukacja Prawnicza MSiG... Monitor Sądowy i Gospodarczy OSA... Orzecznictwo Sądu Apelacyjnego PPP... Przegląd Prawa Publicznego RPEiS... Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Wykaz skrótów XIII 3. Inne skróty BZP... Biuletyn Zamówień Publicznych CEIDG... Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej EFTA... Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu KE... Komisja Europejska KRS... Krajowy Rejestr Sądowy n.... następny (-e, -a) Nr... numer orz.... orzeczenie PKB... Produkt Krajowy Brutto post.... postanowienie RM... Rada Ministrów SOKiK... Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów SPI... Sąd Pierwszej Instancji t.j.... tekst jednolity TPA... Third Party Access TS... Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej UE... Unia Europejska UKE... Urząd Kontroli Elektronicznej UOKiK... Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów UPUE... Urząd Publikacji Unii Europejskiej URE... Urząd Regulacji Energetyki UTK... Urząd Transportu Kolejowego WE... Wspólnota Europejska ze zm.... ze zmianami
Rozdział I. Działalność gospodarcza Część I. Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej 1. Zakres przedmiotowy. Ustawa reguluje: podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej oraz zadania organów w tym zakresie. 2. Definicja działalności gospodarczej. Zgodnie z art. 2 SwobDziałGospU działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Do działalności gospodarczej: budowlanej, handlowej i usługowej oraz działalności zawodowej polegającej na świadczeniu usług stosuje sie odpowiednio przepisy art. 5, przepisy rozdziału 2 i 3 ustawy z 4.3.2010 r. o świadczeniu usług na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 47, poz. 278 ze zm.). 3. Wyłączenie. Artykuł 3 SwobDziałGospU wymienia rodzaje działalności gospodarczej, które są wyłączone spod rygorów ustawy i do których nie stosuje się jej przepisów. Dotyczy to: działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie: upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa, rybołówstwa śródlądowego;
2 Rozdział I. Działalność gospodarcza świadczenia w gospodarstwach rolnych usług związanych z pobytem turystów, takich jak: wynajmowanie przez rolników pokoi, sprzedaż posiłków domowych, inne usługi związane z pobytem turystów oraz wyrobu win przez producentów będących rolnikami wyrabiającymi mniej niż 100 hektolitrów wina w ciągu roku gospodarczego, o których mowa w art. 17 ust. 3 ustawy z 12.5.2011 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina (Dz.U. Nr 120, poz. 690 ze zm.). Wskazane powyżej rodzaje działalności stanowią działalność gospodarczą, lecz podlegają przepisom odrębnych ustaw. 4. Definicja przedsiębiorcy. Zgodnie z art. 4 SwobDziałGospU przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej. a. Mikroprzedsiębiorca. Za mikroprzedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z 2 ostatnich lat obrotowych: zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 mln euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 mln euro. b. Mały przedsiębiorca. Za małego przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z 2 ostatnich lat obrotowych: zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pracowników oraz osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 10 mln euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 10 mln euro.
Część II. Zasady podejmowania 3 c. Średni przedsiębiorca. Za średniego przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z 2 ostatnich lat obrotowych: zatrudniał średniorocznie mniej niż 250 pracowników oraz osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 50 mln euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 43 mln euro. d. Średnioroczne zatrudnienie. Średnioroczne zatrudnienie określa się w przeliczeniu na pełne etaty. Przy obliczaniu średniorocznego zatrudnienia nie uwzględnia się pracowników przebywających na: urlopach macierzyńskich, dodatkowych urlopach macierzyńskich, urlopach na warunkach urlopu macierzyńskiego, dodatkowych urlopach na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopach ojcowskich, urlopach rodzicielskich i urlopach wychowawczych, a także zatrudnionych w celu przygotowania zawodowego. W przypadku przedsiębiorcy działającego krócej niż rok, jego przewidywany obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych, a także średnioroczne zatrudnienie oszacowuje się na podstawie danych za ostatni okres, udokumentowany przez przedsiębiorcę. Część II. Zasady podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej 1. Zasada ogólna. Zgodnie z art. 6 SwobDziałGospU podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach, z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa. Właściwy organ nie może żądać ani uzależnić swojej decyzji w sprawie podjęcia, wykonywania lub zakończenia działalności gospodarczej przez zainteresowaną osobę od spełnienia przez nią dodatkowych warunków, w szczególności przedłożenia dokumentów lub ujawnienia danych nieprzewidzianych przepisami prawa.
4 Rozdział I. Działalność gospodarcza 2. Wpis do rejestru i ewidencji. Przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą: w dniu złożenia wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej albo po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców w KRS (art. 14 ust. 1 SwobDziałGospU). Przepisu tego nie stosuje się, w przypadku gdy ustawy uzależniają podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej od obowiązku uzyskania przez przedsiębiorcę koncesji albo zezwolenia, o którym mowa w art. 75 SwobDziałGospU. Wpisowi do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gos podarczej podlegają przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi (art. 14 ust. 2 SwobDziałGospU). Przedsiębiorca ma prawo we wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej określić późniejszy dzień podjęcia działalności gospodarczej niż dzień złożenia wniosku. W przypadku przedsiębiorców będących osobami fizycznymi, podejmujących działalność gospodarczą wiążącą się z obowiązkiem uzyskania przez przedsiębiorcę wpisu w rejestrze działalności regulowanej, stosuje się art. 65 ust. 3 SwobDziałGospU. Zgodnie z tym przepisem przedsiębiorca podlegający wpisowi do ewidencji może złożyć wniosek wraz z oświadczeniem również we właściwym organie ewidencyjnym, wskazując organ prowadzący rejestr działalności regulowanej. Spółka kapitałowa w organizacji może podjąć działalność gospodarczą przed uzyskaniem wpisu do rejestru przedsiębiorców. Zasady wpisu do rejestru przedsiębiorców określają odrębne przepisy (art. 14 ust. 7 SwobDziałGospU). 3. Zawieszenie działalności przez perzedsiębiorcę. Przedsiębiorca niezatrudniający pracowników może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na okres od 30 dni do 24 miesięcy (art. 14a ust. 1 SwobDziałGospU).
Część II. Zasady podejmowania 5 Jeżeli działalność gospodarcza wykonywana jest w formie spółki cywilnej, zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej jest skuteczne pod warunkiem jej zawieszenia przez wszystkich wspólników. Przedsiębiorca wykonujący działalność gospodarczą jako wspólnik w więcej niż jednej spółce cywilnej, może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej w jednej lub kilku takich spółkach. Z kolei przedsiębiorca wykonujący działalność gospodarczą w różnych formach prawnych może zawiesić wykonywanie działalności w jednej z tych form. Okres zawieszenia może być oznaczony w dniach, miesiącach albo miesiącach i dniach. W okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca nie może wykonywać działalności gospodarczej i osiągać bieżących przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej. W okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca: ma prawo wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, ma prawo przyjmować należności lub obowiązek regulować zobowiązania powstałe przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej, ma prawo zbywać własne środki trwałe i wyposażenie, ma prawo albo obowiązek uczestniczyć w postępowaniach sądowych, postępowaniach podatkowych i administracyjnych związanych z działalnością gospodarczą wykonywaną przed zawieszeniem, wykonuje wszelkie obowiązki nakazane przepisami prawa, ma prawo osiągać przychody finansowe, także z działalności prowadzonej przed zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej, może zostać poddany kontroli na zasadach przewidzianych dla przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą. Zawieszenie oraz wznowienie wykonywania działalności gospodarczej następuje na wniosek przedsiębiorcy. Okres zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej rozpoczyna się od dnia wskazanego we wniosku o wpis informacji o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej, nie wcześniej niż w dniu złożenia wniosku, i trwa do dnia złożenia wniosku o wpis informacji o wznowieniu wykony-