KURS JĘZYKA NIEMIECKIEGO DLA OPIEKUNEK I OPIEKUNÓW OSÓB STARSZYCH Barbara Płuska
Jak korzystać z materiałów? Każdy rozdział rozpoczyna się od krótkiego tekstu w języku niemieckim. Wszystkie zdania występujące w tekście zostały przetłumaczone na język polski. Zawierają również uproszczony zapis fonetyczny (w nawiasie kwadratowym), czyli wymowę. W materiałach zawarłam również rozszerzone słownictwo, którego można użyć alternatywnie przy tworzeniu własnej autoprezentacji. Wszelkie zagadnienia gramatyczne również zostały objaśnione, jeżeli było to konieczne w danej jednostce. Dziękuję Ci za zaufanie i wybór moich materiałów. Życzę Ci miłej i owocnej nauki. Barbara Płuska
AUTOPREZENTACJA Ich heiße Lidia Nowak. Ich komme aus Polen. Ich wohne in Katowice. Ich bin 66 (sechsundsechzig) Jahre alt. Ich bin Seniorenbetreuerin von Beruf. Ich habe 16-jährige Erfahrung als Seniorenbetreuerin. Ich habe in Deutschland gearbeitet. Ich hatte 10 (zehn) Patienten. Die Patienten waren krank. Sie hatten Demenz, Krebs, Alzheimer- und Parkinsonkrankheit. Ich habe meinen Patienten beim Waschen, Essen, Anziehen und Aufstehen geholfen. Manchmal habe ich Pampers gewechselt. Mein Hobby ist Sport, und Musik. Ich mag auch Bücher lesen. Ich habe Familie. Das ist mein Mann und meine Kinder. Ich habe einen Sohn und eine Tochter. Mein Sohn heißt Robert und ist 35 (fünfunddreißig) Jahre alt. Er arbeitet als Automechaniker. Meine Tochter heißt Aleksandra und ist Krankenschwester von Beruf. Mein Mann ist 67 (siebenundsechzig) Jahre alt und ist pensioniert. TŁUMACZENIE TEKSTU: Ich heiße Lidia Nowak. [iś hajse lidia nowak] Nazywam się Lidia Nowak. Powiedz to inaczej: Ich heiße... [iś hajse...] - Nazywam się... Ich bin... [iś bin...] - Ja jestem... Mein Name ist... [majn name yst...] - Moje nazwisko to.../nazywam się... Ich komme aus Polen. [iś kome ałs polen] Pochodzę z Polski. Ich wohne in Katowice. [iś wone in katowice] Mieszkam w Katowicach. Ich bin 66 (sechsundsechzig) Jahre alt. [iś bin zex-und-zechciś jare alt] Mam 66 lat. Poznaj pozostałe liczebniki na stronie nr 7. Ich bin Seniorenbetreuerin von Beruf. [iś bin zenioren-betrojerin fon beruf] Jestem z wykształcenia opiekunką seniorów.
Jaki jest Twój zawód? Lehrerin [lejrerin] nauczycielka Automechaniker [automechanika] mechanik Schneiderin [sznajderin] krawcowa samochodowy Kochin [kochin] krawcowa Krankenpfleger [kranken-pflejga] pielęgniarz Konditorin [konditorin] cukiernik (pani) Koch [koch] kucharz Gärtnerin [gertnerin] ogrodnik (pani) Gärtner [gertna] ogrodnik Hausfrau [hałsfrał] gospodyni domowa* Lehrer [lejra] - nauczyciel Ich habe 16-jährige Erfahrung als Seniorenbetreuerin. [iś habe zechcejn-jerige erfarung als zenioren-betrojerin] Mam 16-letnie doświadczenie jako opiekunka seniorów. Ich habe in Deutschland gearbeitet. [iś habe in dojczland gearbajtet] Pracowałam w Niemczech. Ich hatte 10 (zehn) Patienten. [iś hatte cejn pacjenten] Miałam dziesięciu pacjentów. Die Patienten waren krank. [di pacjenten waren krank] Pacjenci byli chorzy. Sie hatten Demenz, Krebs, Alzheimer- und Parkinsonkrankheit. [zi hatten demenc, krebs, alchajma und parkinson-krankhajt] Oni mieli demencję, raka, Alzheimera i Parkinsona. Inne choroby wieku starczego: die Arthrose [artroze] artroza; die Osteoporose [osteoporoze] osteoporoza; der Herzinfarkt [herc-infarkt] zawał serca; der Schlaganfall [szlag-anfal] udar; das Diabetes [djabetes]/ die Zuckerkrankheit [cuker-krankhajt] cukrzyca; die Herz-Kreislauf-Erkrankung [herc-krajzlałf-erkrankung] schorzenie krążenia wieńcowego; MS [em es] - stwardnienie rozsiane; das Magengeschwür [magen-geszfyr] wrzód żołądka; die Rheuma [rojma] reumatyzm; das Asthma [astma] astma; die Inkontinenz von Harn [inkontinenc fon harn] nietrzymanie moczu; die Inkontinenz von Stuhl [inkontinenc fon sztul] nietrzymanie stolca; das Stoma [sztoma] stomia, przetoka; die Krampfadern [krampf-adern] - żylaki Ich habe meinen Patienten beim Waschen, Essen, Anziehen und Aufstehen geholfen. [iś habe majnen pacjenten bajm waszen, esyn, ancijen und ałfsztejen geholfen] Pomagałam moim
pacjentom przy myciu, jedzeniu, ubieraniu i wstawaniu. Manchmal habe ich Pampers gewechselt. [manśmal habe iś pampers gewexelt] Czasami zmieniałam pampersy. Jakie inne czynności można wykonywać przy podopiecznym? Windelhose wechseln [windelhoze wexeln] zmieniać pieluchomajtki; Blutdruck messen [blutdruk mesyn] mierzyć ciśnienie; Zucker messen [cuka mesyn] mierzyć cukier; Temperatur messen [temperatur mesyn] mierzyć temperaturę; bei Toilette helfen [baj toalette helfen] pomóc przy toalecie; Medikamente geben [medikamente gejben] podawać lekarstwa; Essen geben [esyn gejben] podawać jedzenie; kochen [kochen] gotować; einkaufen [ajnkałfen] robić zakupy; aufräumen [ałfrojmen] - sprzątać Mein Hobby ist Sport und Musik. [majn hobbi yst szport und muzik ] Moje hobby to sport i muzyka. Ich mag auch Bücher lesen. [iś mag ałch bysia lejzyn] Lubię także czytać książki. Hobby: reiten [rajtyn] jeździć konno; tanzen [tancyn] tańczyć; Kreuzworträtsel lösen [krojc-wortretsel lyzen] rozwiązywać krzyżówki; im Garten arbeiten [im gartyn arbajtyn] pracować w ogrodzie; häckeln [hekeln] szydełkować; stricken [sztriken] robić na drutach; Rad fahren [rad faren] jeździć na rowerze; reisen [rajzyn] podróżować; Musik hören [muzik hyren] słuchać muzyki; fernsehen [fernzejen] oglądać telewizję; Zeitung lesen [cajtung lejsyn] czytać gazetę Ich habe Familie. [iś habe familje] Mam rodzinę. Das ist mein Mann und meine Kinder. [das yst majn man und majne kinda] To jest mój mąż i moje dzieci. Ich habe einen Sohn und eine Tochter. [iś habe ajnen zon und eine tochta] Mam jednego syna i jedną córkę.
Powiedz to inaczej: Ich habe zwei Söhne. [iś habe cfaj zyne] Mam dwóch synów. Ich habe drei Töchter. [iś habe draj tychta] Mam trzy córki. Ich habe keinen Mann. [iś habe kajnen man] Nie mam męża. Ich bin ledig. [iś bin lediś] Jestem stanu wolnego, niezamężna. Ich bin verwitwet. [iś bin ferwitwet] Jestem owdowiała. Ich bin geschieden. [iś bin geszidyn] Jestem rozwiedziona. Ich habe keine Familie. [iś habe kajne familje] Nie mam rodziny. Mein Sohn heißt Robert und ist 35 (fünfunddreißig) Jahre alt. [majn zon hajst robert und yst fynf-und-drajsiś jare alt] Mój syn nazywa się Robert i ma 35 lat. Er arbeitet als Automechaniker. [er arbajtet als auto-mechanika] On pracuje jako mechanik samochodowy. Meine Tochter heißt Aleksandra und ist Krankenschwester von Beruf. [majne tochta hajst aleksandra und yst kranken-szwesta fon beruf] Moja córka nazywa sięaleksandra i jest z zawodu pielęgniarką. Mein Mann ist 67 (siebenundsechzig) Jahre alt und ist pensioniert. [majn man yst zibyn-undzibciś jare alt und yst penzjonirt] - Mój mąż ma 67 lat i jest emerytem.
LICZEBNIKI 1 eins [ajns] 7 sieben [zibyn] 2 zwei [cfaj] 8 acht [acht] 3 drei [draj] 9 neun [nojn] 4 vier [fije] 10 zehn [cejn] 5 fünf [fynf] 11 elf [elf] 6 sechs [zex] 12 zwölf [cfylf] Liczebniki od 13 do 19 tworzymy na podstawie liczebników głównych (powyżej) dodając końcówkę zehn: 13 dreizehn [draj-cejn] 14 vierzehn [fir-cejn] 15 fünfzehn [fynf-cejn] 16 sechzehn [zech-cejn] WYJĄTEK! 17 siebzehn [sib-cejn] WYJĄTEK! 18 achtzehn [ach-cejn] 19 neunzehn [nojn-cejn] Liczebniki od 21 do 99 tworzymy na podstawie liczebników głównych (powyżej) dodając końcówkę zig: 20 zwanzig [cfan-ciś] WYJĄTEK! 30 dreizig [draj-ciś] WYJĄTEK! 40 vierzig [fir-ciś] 50 fünfzig [fynf-ciś] 60 sechzig [zech-ciś] WYJĄTEK! 70 siebzig [sib-ciś] WYJĄTEK! 80 achtzig [ach-ciś] 90 neunzig [nojn-ciś]
Liczebniki od 21 do 99 czytamy od tyłu i dodajemy pomiędzy nie und (j. pol. - i). 27 sieben-und-zwanzig [zibyn und cfanciś] *Liczebniki zapisujemy ciągiem w jednym wyrazie, dla ułatwienia przeczytania danego liczebnika podzieliłam go myślnikami. Pozostałe liczebniki: 100 ein Hundert [ajn hundert] 123 ein-hundert-drei-und-zwanzig [ajn-hundert-draj-und-zwanciś] 1000 - ein Tausend [ajn tałsynd]