SYSTEM OCENIANIA Z HISTORII I SPOŁECZEŃSTWA W KLASACH IV VI Formy sprawdzania wiadomości i umiejętności uczniów 1.Prace pisemne : A. Sprawdzian obejmujący zrealizowany dział programu może mieć zarówno formę tradycyjną (pytania otwarte) jak testu, którego zadania obejmują konieczny i pełny zakres umiejętności ucznia określony poniżej dla poszczególnych klas. B. Kartkówka, obejmująca materiał nauczania z 2 3 lekcji wstecz, obejmująca również konieczny i pełny zakres umiejętności. Kartkówka może ale nie musi być wcześniej zapowiedziana. Prace pisemne udostępniane są przez nauczyciela do wglądu ucznia lub jego rodzica do 14 dni od ich ocenienia na dyżurze nauczyciela(konsultacji), na najbliższym zebraniu rodziców lub w trakcie dnia otwartego. C. Prace domowe. Sprawdzane i oceniane co najmniej 1 raz w semestrze. Pisemne prace domowe muszą być wykonywane w zeszycie przedmiotowym; brak zeszytu oznacza brak zadania domowego i w konsekwencji ocenę niedostateczną Za brak zadania domowego, zgłoszony nauczycielowi przed rozpoczęciem zajęć uczeń otrzymuje minus, odnotowany w dzienniku lekcyjnym; trzeci minus oznacza ocenę niedostateczną; nie zgłoszony brak zadania to ocena niedostateczna. D. Zeszyt przedmiotowy ucznia: sprawdzamy zawartość notatek podanych przez nauczyciela, prac domowych oraz staranność prowadzenia. 2. Wypowiedzi ustne Co najmniej 1 raz w semestrze uczeń oceniany jest za wypowiedź ustną. Ocenie podlega merytoryczna poprawność odpowiedzi, umiejętność wiązania posiadanych wiadomości w ciągi przyczynowo-skutkowe, a także samodzielność we wnioskowaniu. 3.Ocena aktywności ucznia Co najmniej 1 raz w semestrze oceniana jest aktywność ucznia. Ocenie podlegają wypowiedzi w trakcie lekcji, wykonywanie zadań nadobowiązkowych np. krótkich referatów, udział w konkursach, przygotowanie gazetki lub innych materiałów dydaktycznych itp. Kryteria oceniania Wszystkie odpowiedzi ustne, krótkie formy pisemne oraz bieżące aktywności uczniów będą uzasadniane ustnie w obecności ucznia i klasy ze szczególnym uwzględnieniem mocnych i słabych stron oraz możliwości ich uzupełnienia. Prace pisemne podsumowujące dany dział/ zakres materiału będą uzasadniane w sposób pisemny z wyszczególnieniem umiejętności, które uczeń opanował, opanował częściowo i nie opanował ze wskazaniem w jaki sposób może to poprawić. Uzasadnienie będzie przekazywane rodzicom do podpisania poprzez ucznia bezpośrednio po wystawieniu oceny. Uczeń odnosi podpisaną metryczkę na następną lekcję.
4. Zasady poprawiania ocen Uczeń ma prawo z własnej inicjatywy poprawić ocenę niedostateczną i dopuszczającą w terminie 1 tygodnia z pisemnych prac klasowych i wypowiedzi ustnych. Uczeń może poprawić daną pracę lub wypowiedź tylko raz. Nauczyciel wpisuje do dziennika zarówno ocenę negatywną jak i poprawkową. System oceniania z Historii i społeczeństwa jest zgodny z programem nauczania tego przedmiotu: dr Tomasz Maćkowski WCZORAJ I DZIŚ PROGRAM NAUCZANIA OGÓLNEGO HISTORII I SPOŁECZEŃSTWA W KLASACH IV VI SZKOŁY PODSTAWOWEJ, wyd. Nowa Era Niniejszy system jest dostosowywany do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych uczniów posiadających orzeczenie publicznej poradni psychologiczno pedagogicznej. ZAKRES WYMAGAŃ UMIEJĘTNOŚCI UCZNIA Klasa IV Hasła programowe Treści Umiejętności ucznia I. Rozbudzanie zainteresowania przeszłością narodu, korzeniami kultury. 1. Przeszłość, kiedy się zaczyna? Teraz, dawniej, dawno. 2.Źródła wiedzy o przeszłości. Skąd to wiemy? Dlaczego nie mamy zdjęć człowieka pierwotnego? Zabytki w naszym mieście. 3.Gdzie żyjemy? Polska jej położenie i jej początki. Jak powstał nasz naród. 4.Tworzenie się społeczeństwa. Jednostka i grupa, ród, plemię, naród, społeczeństwo, podział zajęć w grupie. rozumie, że fakty następują po sobie w czasie. - rozumie, że wiedzę z przeszłości czerpiemy z różnych źródeł, -wymienia dwa zabytki w Białymstoku. wskazuje Polskę na mapie, określa, gdzie leży i tłumaczy genezę jej nazwy, opowiada, co nas łączy. rozumie, że człowiek nie funkcjonuje samotnie, lecz w zbiorowości. określa ciąg zdarzeń dawno, dawniej, jeszcze dawniej. wskazuje podstawowe źródła wiedzy o przeszłości i syntezuje informacje. określa położenie geograficzne Polski, główne plemiona i rozumie proces powstawania narodu, opowiada legendę o początkach Polski. definiuje pojęcie rodziny, rodu, plemienia, pokazuje cechy łączące plemię i naród.
II. Dostarczanie wiedzy na temat najważniejszych wydarzeń i najwybitniejszych postaci z dziejów Polski (w tym regionie), Europy i Świata. III. Zapoznanie z elementarnymi pojęciami historycznymi. 1.Moja ojczyzna: wydarzenia i osoby o zasadniczym znaczeniu dla losów państwa i narodu polskiego. -Mieszko I- zjednoczenie plemion i chrystianizacja, początki Polski. Piastowie -Bolesław Chrobry- umacnianie państwa i niezależności. Zjazd Gnieźnieński i koronacja. -Miasta i wioski. Dlaczego powstały miasta i jak powstawały? -Władysław Łokietek i Kazimierz Wielki. Ponowne zjednoczenie i rozwój Polski. -Koniec panowania Piastów. Królowa Jadwiga. -Krzyżacy- zagrożenie dla Polski i Litwy. -Unia polsko-litewska i ślub Jadwigi z Jagiełłą. -Bitwa pod Grunwaldem i wielkie zwycięstwo polskolitewskie. -Zawisza Czarny- wzór rycerza. 1. Pojęcia dotyczące zakresu historii odnoszące się do mierzenia upływu czasu. 2. Pojęcia dotyczące źródeł historycznych - opowiada o różnych zajęciach ludności, - wymienia główne plemiona polskie, - podaje, że Mieszko I zjednoczył plemiona, - podaje datę chrztu Polski, - podaje datę Zjazdu Gnieźnieńskiego, zdaje sobie sprawę, dlaczego się odbył, wymienia jego uczestników, - podaję datę koronacji Bolesława Chrobrego, - wyjaśnia różnicę między miastem i wsią, - wylicza główne dokonania Władysława Łokietka i Kazimierza Wielkiego, - podaje, że Kazimierz Wielki był ostatnim królem z dynastii Piastów, - opowiada o sprowadzeniu do Polski Krzyżaków i wyjaśnia, że byli oni zagrożeniem dla Polski i Litwy, - podaje, że Polska i Litwa połączyła się przez małżeństwo Jadwigi i Jagiełły, - podaje datę bitwy pod Grunwaldem, kto w niej walczył, kto odniósł zwycięstwo. - rozumie co to jest przeszłość, - określa, że historia to nauka o przeszłości, rozumie, że upływ czasu mierzymy latami i wiekami, - podaje, że wiek to 100 lat. - wyjaśnia, co to źródło historyczne, - definiuje zabytek, - omawia pojęcie wykopalisko, - wymienia, co się znajduje w muzeum. - opisuje osadę, - wymienia zajęcia ludności, wyjaśnia organizację pracy i uzasadnia wnioski, - wymienia plemiona polskie, - wyjaśnia, jakie znaczenie miało zjednoczenie i co było jego powodem, - podaje i uzasadnia główne przyczyny chrystianizacji Polski i wskazuje korzyści, - omawia okoliczności zjazdu w Gnieźnie, - uzasadnia wagę koronacji Chrobrego, - opowiada o okolicznościach powstania miast, - omawia rozbicie dzielnicowe i wyjaśnia, kto rozpoczął ponowne zjednoczenie Polski, - wyjaśnia, dlaczego Kazimierz Wielki był dobrym gospodarzem, - wskazuje główne osiągnięcia Kazimierza Wielkiego: Akademia Krakowska, Statut, miasta, zamki, - wyjaśnia pojęcie dynastii i określa czas panowania Piastów, - wyjaśnia, jak rozpoczęło się panowanie Jagiellonów i omawia powody unii polsko-litewskiej, - podaje dokładną datę bitwy pod Grunwaldem i streszcza jej przebieg, - rozumie znaczenie tego zwycięstwa w historii Polski. - podaje własną definicję historii, zawierającą główne elementy definicji podanej, - podaje, w którym wieku zaczyna się historia Polski i który wiek jest obecnie, - oblicza, ile wieków minęło od tamtego czasu, - umieszcza datę roczną w stuleciu. - wymienia różne rodzaje źródeł, - omawia ich podział, podaje przykłady.
3. Pojęcia dotyczące grup ludzkich i form ich organizowania się oraz cech wspólnych. 4. Pojęcia związane z gospodarką, kulturą i geografią - rozumie pojęcie rodziny i rodu, - definiuje pojęcia: plemię, naród, - wymienia kilka narodów europejskich, - wskazuje język, jako główną cechę wyróżniającą naród. - rozumie pojęcia: wybrzeże, równina, puszcza, dolina, - wymienia główne zajęcia ludności w średniowieczu, - rozumie pojęcia: rynek, ratusz, rzemiosło, handel, żak, akademia. - podaje, co łączy członków rodziny i rodu, - podaje cechy wyróżniające naród: język obyczaje, tradycja itd. - rozumie, że Polska dzieli się na regiony, potrafi je wymienić i wskazać na mapie, - wymienia grupy społeczne i wskazuje różnice między nimi, - opisuje wygląd średniowiecznego miasta i zajęcia ludności, - podaje datę powstania Akademii Krakowskiej i opisuje życie żaków. IV. Kształtowanie wyobraźni historycznej 5. Pojęcia dotyczące instytucji władzy i sposobu rządzenia państwem 1.Opisywanie wybranych wydarzeń na podstawie poznanych wiadomości, ilustracji. -definiuje pojęcia: książę, król, drużyna, gród, dwór, danina, rycerz. - opisuje główne wydarzenia wykorzystując poznane informacje, - samodzielnie wyjaśnia podane obok pojęcia, - definiuje pojęcia: paź, giermek i pasowanie na rycerza. - dokonuje opisu z pozycji obserwatora, 2. Wcielanie się w bohaterów wydarzeń - odgrywa prostą rolę. - relacjonuje wydarzenia z pozycji uczestnika. V. Zapoznanie z symbolami narodowymi, państwowymi i religijnymi. 1, Orzeł Biały naszym godłem. Jego symbolika i związek z naszą historią. Od znaku Piastów do godła państwa. Flaga i jej znaczenie. Szacunek dla godła i flagi. Godła innych państw. 2. Krzyż znak i symbol chrześcijaństwa. Symbole innych wielkich religii. Dlaczego okazujemy im szacunek. - opisuje, jak wygląda godło i flaga Polski, - podaje, że godło wiąże się z początkiem Polski, - szanuje godło i flagę, - rozumie, że inne kraje też mają godła i flagi. - rozumie, że krzyż to symbol religii chrześcijańskich, - okazuje szacunek symbolom religijnym, bo wyrażają wiarę ludzi, - rozumie, że inne religie mają inne symbole. - opowiada legendę o Orle Białym, - opisuje symbolikę godła, - podaje, co oznaczają kolory na fladze, - rozumie zmianę znaczenia godła od znaku rodowego do ogólnopaństwowego, - wyjaśnia dlaczego symbole narodowe należy szanować, - podaje godła 2-3 państw. - wyjaśnia symbolikę krzyża, - opowiada, że znak krzyża jednoczył chrześcijan, - podaje symbole islamu i judaizmu, - szanuje wierzenia innych ludzi.
Klasa V Hasła programowe Treści Umiejętności ucznia I. Dostarczanie wiedzy na temat najważniejszych wydarzeń i najwybitniejszych postaci z dziejów Polski (regionu),europy i Świata. 1.Mój krąg cywilizacyjno- -kulturowy. Wybrane zagadnienia kultury antycznej i dziejów Europy. Śródziemnomorskie korzenie wybranych elementów kultury polskiej - Egipt faraonów, rola Nilu, piramidy, wierzenia Egipcjan. - Mezopotamia, osiągnięcia nauki, prawo. - Starożytna Grecja, środowisko geograficzne- a forma organizacji państwowej, religia, mity, sztuka, sport, walka o niepodległość. - Narodziny chrześcijaństwa, Palestyna i Żydzi. Działalność Jezusa, powstanie nowej religii. - Starożytny Rzym. Demokracja, prawo, literatura, osiągnięcia techniczne. Imperium rzymskie, Cesarstwo Wpływ Rzymu na ludy europejskie w tym kontakty z ziemiami polskimi (szlak bursztynowy). 2.Od starożytności do średniowiecza. Upadek cesarstwa rzymskiego i powstanie państwa Karola Wielkiego. - pokazuje na mapie Egipt, Grecję, Mezopotamię, Italię - podaje, kim był faraon, co to piramidy, zdaje sobie sprawę, że Egipcjanie wierzyli w wielu bogów. - rozumie, że Nil wylewał i zapewniał plony, - podaje, że w Babilonii spisano prawa, - podaje, ze w Grecji było wiele państw, że to kraj górzysty, - rozumie, że mity to legendy o bogach i bohaterach, - podaje, czym były olimpiady, - zdaje sobie sprawę że w Grecji rozwinęły się rzeźba i teatr, - pokazuje, gdzie jest Palestyna i podaje, że tam działał Jezus, - rozumie, że uczniowie Jezusa dali początek nowej religiichrześcijaństwu, - pokazuje na mapie Rzym, podaje, że ustrój Rzymu przeszedł od królestwa przez republikę do cesarstwa, - wymienia główne osiągnięcia Rzymian: prawo, literaturę, drogi, - podaje, że Rzym podbił inne ludy i stworzył ogromne imperium, - zdaje sobie sprawę, że wpływy Rzymu sięgały ziem polskich, - rozumie, że cesarstwo rzymskie upadło, - podaje, że Karol Wielki stworzył wielkie państwo w Europie. - opisuje warunki przyrodnicze Egiptu, Mezopotamii, Grecji i Italii, - wyjaśnia, co to system irygacyjny, - wymienia imiona głównych bogów egipskich, - opowiada o tym, że Egipcjanie wierzyli w życie pozagrobowe, - wyjaśnia, co to mumia, - opowiada o roli kapłanów, - podaje podobieństwo Egiptu i Mezopotamii, - podaje zasady kodeksu Hammurabiego, - podaje osiągnięcia astronomii i matematyki, - definiuje pojęcie: miasto-państwo, wymienia Ateny, Spartę, Troję, - opowiada kilka mitów. - wyjaśnia, kim byli herosi, - podaje dyscypliny olimpijskie, - wymienia postać Homera i jego dzieła, - wymienia główne bitwy Maraton, Termopile, Salaminę, - opowiada, gdzie i kiedy narodziło się chrześcijaństwo, - opowiada podanie o początkach Rzymu, - rozumie i wyjaśnia, czym jest republika, - pokazuje zasięg imperium rzymskiego, - rozumie, że Rzym przejął dorobek starożytnej Grecji
i przekazał go Europie, - rozumie, że kultura i wzory ustrojowe Rzymu przejęły inne ludy, - określa, kiedy upadło cesarstwo rzymskie i kiedy powstała monarchia Karola Wielkiego, - rozumie, że Karol Wielki przejął świadomie dorobek Rzymu. 4.Wydarzenia i osoby o zasadniczym znaczeniu dla Polski i Europy - Mieszko I, twórca państwa polskiego. Rola chrystianizacj. - Bolesław Chrobry, zjazd gnieźnieński, pierwsza koronacja, wzrost znaczenia Polski. - Testament Bolesława Krzywoustego i rozbicie dzielnicowe, osłabienie państwa. - Sprowadzenie Krzyżaków i problem krzyżacki. - Ponowne zjednoczenie pod panowaniem Władysława Łokietka - Dokonania Kazimierza Wielkiego. - zna imię Mieszka I - rozumie znaczenie chrztu Polski - zna datę zjazdu w Gnieźnie. - wymienia Bolesława Chrobrego, jako I króla Polski i zna datę jego koronacji. - podaje, że Krzywousty podzielił Polskę. - wymienia Kazimierza Wielkiego jako ostatniego Piasta na tronie.- podaje, - wie kiedy panowała dynastiajagiellonów(wieki) - rozumie, że to najświetniejszy okres w dziejach Polski,. - potrafi podać datę - chrztu Polski. - Zna datę zjazdu w Gnieźnie rozumie znaczenie utworzenie arcybiskupstwa - Zna datę pierwszej koronacji - Opisuje dlaczego Krzywousty podzielił państwo - Wyjaśnia znaczenie ponownego zjednoczenia Polski - Wymienia 3 dokonania Kazimierza Wielkiego. - Określa wieki panowania - Jagiellonów panowania i wyjaśnia ich pochodzenie - zna najważniejszych władców tej dynastii: Jagiełło, II. Nowe pojęcia historyczne 1. Chronologia i datowanie, periodyzacja 2. Z zakresu geografii, kultury, sztuki i gospodarki. - zna pojęcie nasza era, przed naszą erą - wie od czego zaczyna się nasza era - wie, że starożytne Egipt, Grecja, to wydarzenia p.n.e. - zna pojęcia średniowiecza i odrodzenia - wie gdzie leży Ameryka - potrafi wskazać na mapie Rosję, Prusy, Szwecję, - określi do jakiego wieku zalicza się rok przed i naszej ery - wie, że w starożytnych cywilizacjach inaczej datowano - potrafi podać przykłady - zna i potrafi wytłumaczyć pojęcia konkwista,
Turcję, Austrię, Włochy, Hiszpanię, Litwę jedwabny szlak - umie wyjaśnić - zna pojęcie architektura, fresk i zna nazwy: gotyk, renesans, barok znaczenie wynalezienia kompasu, siatki - wie, co to pańszczyzna i kartograficznej folwark - zna główne cechy - wie co podatek, handel, rzemiosło stylów w sztuce - umie wyjaśnić znaczenie odzyskania Pomorza gdańskiego - potrafi wymienić i opisać stany społeczne w 3. Pojęcia dotyczące instytucji władzy, społeczeństwa i prawa - wie, co to elekcja - zna pojęcie przywilej - umie wyjaśnić co to unia Klasa VI Hasła programowe Treści Umiejętności ucznia 1.Dostarczanie wiedzy faktograficznej o najważniejszych wydarzeniach, osobach i zjawiskach społecznych - Renesans- powrót do kultury antycznej - Stefan Batory- władza elekcyjna. Wojna o Inflanty z Rosji. Powstania Kozaków. - Potop szwedzki- wielka wojna w obronie Polski - Wojny z Turkami- Jan Sobieski - Czasy saskie -stopniowy upadek, egoizm szlachty - Stanisław August Poniatowski- próby reform. Konstytucja 3 Maja. Rozwój oświaty. Rozbiory. Insurekcja Kościuszkowska wyraz patriotyzmu. 1. Rewolucja we Francji i epoka napoleońska -wolność, równość, braterstwo - republika francuska -Napoleon Bonaparte - wódz i cesarz - inna monarchia - podaje, kim byli Rej, Kochanowski, Wit Stwosz, Kopernik - wie, że Kolumb odkrył Amerykę - wie, że po wygaśnięciu Jagiellonów królów w Polsce wybierała szlachta -zna władców jagiellońskich: Kazimierza jagiellończyka, Zygmunta I i Zygmunta Augusta -wie, że Batory pochodził z Węgier i walczył z Rosją - wie, że potop to wojna ze Szwecją - wie, że Polska toczyła wojny z Turcją - potrafi wymienić bitwę pod Wiedniem i wie, że dowodził Jan III Sobieski - wie, że w XVIII w Polska traciła znaczenie - wie, że ostatnim królem Polsce - zna zasady wolnej elekcji - zna przyczyny unii polsko-litewskiej - rozumie rolę przywilejów szlacheckich - umie wyjaśnić czym jest tolerancja religijna - zna pojęcia złota wolność i demokracji szlacheckiej - zna pojęcia: Renesans i Barok - wie e których wiekach panowały te style - wie kiedy był potop szwedzki i o co toczyła się wojna - wie jakie znaczeniemiała obrona Jasnej Góry - - zna postać Stefana Czarneckiego - wie, o co toczyły się wojny Polski z Turcją - potrafi wymienić Augusta II i Augusta III- królów saskich i wie, że za ich panowania nastąpił upadek gospodarczy i kulturalny - umie wymienić zasługi S. A. Poniatowskiego - Kazimierz Jagiellończyk, Zygmunt Stary, Zygmunt August - zna przykłady sztuki renesansowej w Polsce
-Polacy i Napoleon - nadzieje na niepodległość -Legiony Polskie, Księstwo warszawskie 2. Powstania narodowe - walka o niepodległość. był Stanisław August Poniatowski - zna datę konstytucji 3 V - wie, że były trzy rozbiory - potrafi wymienić trzy państwa zaborcze - wie, że po trzecim rozbiorze Polska utraciła niepodległość - wie, kim był Kościuszko wie, że we Francji obalono monarchię -zna pojęcia : rewolucja i republika -wie kim był Napoleon -wie, że walczył z zaborcami -wie, że u boku Francuzów walczyły Legiony Polskie -zna nazwisko Dąbrowski -wie że Polacy wywołali powstania przeciw Rosji -wie, że powstania nie dały niepodległości - rozumie, czym był renesans - rozumie znaczenie wielkich odkryć geograficznych i potrafi wskazać najważniejsze konsekwencje - wie, gdzie leżą Inflanty i dlaczego o nie walczono - umie wyjaśnić co to wolna elekcja - wie, kim byli Kozacy i kiedy było powstanie Chmielnickiegopotrafi wyjaśnić przyczyny rozbiorów i zna ich daty - umie wyjaśnić rolę konstytucji 3 V wie na czym polega ustrój republiki -zna wpływ epoki napoleońskiej na ustrój innych państw -wie kto i kiedy utworzył Księstwo Warszawskie i jak długo istniało -zna daty i przyczyny powstania listopadowego i styczniowego -rozumie przyczyny walk powstańczych 3. Postawy pozytywistyczne - alternatywa wobec walki zbrojnej. 4. Gospodarcze, polityczne i społeczne skutki rozwoju przemysłu -kolonializm -kapitalizm -konkurencja między wielkimi mocarstwami -wynalazki i odkrycia 5. Trójprzymierze i Trójporozumienie -przyczyny powstania bloków -główne źródła konfliktów 6. Pierwsza wojna światowa -przyczyny i przebieg -postawy Polaków -skutki polityczne, gospodarcze i społeczne 7. Odzyskanie niepodległości przez Polskę -Piłsudski i Dmowski, ich rola -walka o granice -wojna polsko - bolszewicka -ustrój Polski konstytucje -wie, co to kolonia -zna dwa największe kraje kolonialne (Anglia, Francja) -wie, że w XIX w. bardzo rozwinął się przemysł -potrafi wymienić 5 wynalazków -wie jakie kraje wchodziły w skład Trójprzymierza i Trójporozumienia -wie, w jakich latach toczyła się wojna -wie, kto wygrał wojnę -zna nazwę Legiony Polskie -zna nazwisko Piłsudski -wie, że po I wojnie światowej Polska odzyskała niepodległość -wie, że o granice trzeba było walczyć z bolszewikami -zna i potrafi wyjaśnić pojęcie : praca organiczna i praca u podstaw -zna powody walki o kolonie -potrafi wskazać główne kolonie Anglii i Francji -potrafi wymienić nowe klasy społeczne -rozumie przyczyny konfliktów między mocarstwami -wie w jakich krajach dokonano najważniejszych wynalazków -wie kiedy powstało Trójprzymierze i Trójporozumienie i zna przyczyny ich powstania -zna przyczyny wojny -potrafi wyjaśnić, dlaczego była to szansa dla Polski -zna postanowienia traktatu wersalskiego -zna udział Polaków w wojnie -zna różnice poglądów Dmowskiego i Piłsudskiego i wie, że współdziałali -wie, że Polska stała się republiką i zna daty uchwalenia konstytucji 8. Dwudziestolecie międzywojenne -granice, obszar i ludność wtedy i dziś -gospodarka - warunki naturalne i regionalne - -potrafi pokazać na mapie Polskę -wie, że była większa niż teraz -potrafi wskazać Śląsk i podać jego główne bogactwo -zna obszar i liczbę ludności Polski międzywojennej i potrafi porównać z obecnymi -zna główne regiony i ich specyfikę gospodarczą -zna sąsiadów Polski i stosunki z
porównanie z obecnymi -potrafi wskazać na mapie -system prawny i sąsiadów Polski administracyjny - porównanie -wie, kto był naszym z obecnym największy wrogiem -nauka, kultura i oświata -na tle obecnego stanu -przyjaciele i przeciwnicy - sytuacja Polski w Europie wtedy i dziś 9. Wybuch II wojny światowej -agresja na Polskę i nasza obrona -sukcesy Niemiec i losy innych państw 10.Okupacja niemiecka i sowiecka -terror i represje -opór Polaków - konspiracja -patriotyczna postaw społeczeństwa. 11. Polacy na frontach II wojny światowej -udział w walkach -znaczenie -zna datę wybuchu II wojny światowej i wie kto nas zaatakował -wie, że Niemcy pokonali też inne kraje -wie, że Polska była okupowana przez Niemcy i ZSRR -wie, że dokonano zbrodni na cywilach -wie, o istnieniu obozów koncentracyjnych -wie, że Polacy stworzyli ruch oporu -wie, że Polacy walczyli w innych krajach i potrafi podać 2 przykłady nimi -wie z jakimi państwami Polska miała sojusze -potrafi wymienić główne postacie świata nauki i kultury -zna okoliczności wybuchu wojny -wie jak długo Polska się broniła -wie jakie kraje uległy Niemcom -zna przykłady represji i zbrodni -zna nazwę AK i wie, że w Polsce był silny ruch oporu, kierowany przez rząd emigracyjny -zna przykłady patriotycznych postaw społeczeństwa -zna przykłady konspiracji z naszego regionu -potrafi wymienić główne miejsca walk Polaków -rozumie znaczenie oporu i walki II. Dostarczanie wiadomości i umiejętności społecznych i obywatelskich 12. Koalicja antyfaszystowska. Pokonanie Niemiec i ich sojuszników 13. Zmiany w świecie i Europie po II wojnie światowej - dwa supermocarstwa -dwa obozy państw -zmiany granic w Europie -Polska pod dominacją ZSRR 14.Rozpad systemu komunistycznego. Polska wraca do demokracji -rola Polski w rozpadzie systemu komunistycznego - Solidarność -zmiany w Polsce -co dalej - nasze plany i zadania 1. Ja. Kim jestem - co lubię, co potrafię, co jest dla mnie ważne. Godność moja i innych. 2. Moja postawa wobec innych. Moje prawa i prawa innych. Ja a przyroda. Koleżeństwo, -wie, że Niemcy zostały pokonane przez koalicję : USA, ZSRR, Anglia -zna datę zakończenia wojny w Europie -potrafi wymienić 2 supermocarstwa -wie, że Polska po II wojnie światowej zmieniła granice i jest mniejsza -wie, że po wojnie Polska była niesamodzielna i narzucono jej ustrój komunistyczny -wie, że Polacy próbowali wyzwolić się z komunizmu -zna datę powstania Solidarności i rolę Lecha Wałęsy -wie, że system komunistyczny upadł -wie, że Polska jest w NATO i dąży do Unii Europejskiej -potrafi powiedzieć kim jest -umie wymienić swoje zainteresowania -potrafi wyliczyć swoje umiejętności -wie, że powinien szanować siebie i innych -wie, że ma prawa i że inni też je mają -wie, że powinien szanować -rozumie przyczyny powstania koalicji -potrafi wskazać państwa komunistyczne w Europie -rozumie, że Polska nadal nie była wolną -wie co to stalinizm -zna przykłady prób zrzucenia komunizmu w Polsce - rozumie rolę Solidarności -wie, że Polska zapoczątkowała rozpad systemu komunistycznego -zna datę upadku komunizmu w Polsce -wie dlaczego Polska zmierza do Unii Europejskiej -rozumie, że każdy jest indywidualnością -wie, że każdy ma odmienne upodobania i zdolności -rozumie, że należy szanować odrębności i wymagać szacunku dla siebie -rozumie, że jego prawa nie mogą ograniczać praw innych -rozumie wartość koleżeństwa,
przyjaźń, miłość. przyrodę -potrafi podąć proste przykłady dbania o środowisko -wie, że między ludźmi istnieją więzi - potrafi wymienić podstawowe III. Terminy i pojęcia. 3. Wolność, odpowiedzialność, konsekwencje własnych zachowań. Reguły postępowania. 4. Zagospodarowanie terenu w miejscu zamieszkania. Zależność warunków życia od czynników przyrodniczych. Krajobraz okolicy zamieszkania. 1. Periodyzacja, chronologia, datowanie. 2. Z zakresu geografii, sztuki, gospodarki. 3. Z zakresu instytucji władzy, systemu rządzenia, prawa. -zdaje sobie sprawę, że nie może robić wszystkiego na co ma ochotę -rozumie, że jego zachowania oddziaływują na innych -wie, że musi być odpowiedzialny -potrafi podać proste przykłady zachowań nieodpowiedzialnych -potrafi opisać warunki przyrodnicze swojej okolicy -wie, że wpływają one na warunki jego życia -wie, że człowiek zmienia swoje otoczenie -zna pojęcie : epoka napoleońska 20-lecie międzywojenne -zna pojęcie kolonii -potrafi wskazać na mapie : Indie, Australię, Egipt, Maroko -wie gdzie jest Syberia -zna pojęcie kapitalizmu -potrafi wymienić 3 nowe gałęzie przemysłu -potrafi wymienić 2 nowe dziedziny kultury powstałe na przełomie XIX i XX w. -zna pojęcia : konstytucja, dyktatura, rewolucja, faszyzm, koalicja -wie kim jest prezydent, premier, minister przyjaźni i miłości -rozumie i umie podąć powody, dla których musimy szanować przyrodę, kulturę i tradycję -potrafi wyjaśnić co ogranicza jego wolność i dlaczego -potrafi podać przykłady oddziaływania jego zachowań na innych i możliwe konsekwencje -potrafi zdefiniować odpowiedzialność za swoje czyny -potrafi opisać jakie zmiany zaszły i zachodzą w jego otoczeniu -rozumie powody tych zmian -rozumie konieczność rozważnego kształtowania swego otoczenia -potrafi podąć daty brzegowe tych okresów -umie wymienić i wskazać główne kolonizowane regiony -zna punkty zapalne (przedmiot konfliktów) -zna pojęcie kocioł bałkański -potrafi wyjaśnić istotę kapitalizmu -rozumie znaczenie pojawienia się filmu i radia -potrafi wyjaśnić czym jest konstytucja i wymienić polskie konstytucje międzywojenne -wie gdzie pojawił się faszyzm -umie wymienić kraje europejskie rządzone w okresie międzywojennym przez dyktatorów Opracowali: mgr Zbigniew A. Drabik i mgr Anna Dzieszko