Rozwiązania na rzecz godzenia życia zawodowego i rodzinnego w Programie Operacyjnym Kapitał Ludzki zachowanie trwałości projektów i plany dot. wsparcia ww. rozwiązań w perspektywie finansowej 2014 2020 Małgorzata Michalska Departament Wdrażania EFS w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej Warszawa, 22 października 2014 r.
PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI 2007 2013 Godzenie życia zawodowego i rodzinnego uważane jest przez UE za priorytet wosiąganiu równouprawnienia płci, zwiększaniu uczestnictwa kobiet w rynku pracy i promowaniu podziału obowiązków związanych z opieką nad dziećmi pomiędzy kobietami a mężczyznami. Godzenie tych sfer życia jest kluczowym elementem w dążeniu do osiągnięcia podstawowego celu UE określonego w strategii Europa 2020, jakim jest podniesienie wskaźnika zatrudnienia wśród kobiet i mężczyzn w wieku 20 64 lata do 75%.
PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI 2007 2013 Aktywność zawodowa kobiet jest w Polsce niższa od aktywności zawodowej mężczyzn. Wskaźnik aktywności zawodowej osób w wieku 15 64 w latach w 2003 2011 wahał się: od 46,7% do 48,7% dla kobiet, od 62,2% do 64,7% dla mężczyzn.
PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI 2007 2013 W latach 2003 2007 zdecydowanie szybciej zmniejszała się liczba bezrobotnych mężczyzn niż kobiet. W końcu 2007 r. kobiety zarejestrowane w urzędach pracy stanowiły 58,2% ogółu bezrobotnych, a na 100 bezrobotnych mężczyzn przypadało 140 kobiet. Nadal jest wyższy poziom bezrobocia wśród kobiet w 2013 r. kobiety stanowiły 50,3% bezrobotnych. W 2012 r. na 100 bezrobotnych mężczyzn przypadało 110 kobiet, natomiast w 2013 r. na 100 bezrobotnych mężczyzn przypadało 101 kobiet.
PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI 2007 2013 W porównaniu do mężczyzn kobiety w Polsce później rozpoczynały aktywność zawodową i kończyły ją znacznie wcześniej. Największe różnice w poziomie zatrudnienia odnosiły się do osób w wieku 25 30 lat, co było związane z okresem rodzenia i wychowywania dzieci. Powrót na rynek pracy po przerwie związanej z macierzyństwem i opieką nad dzieckiem utrudniony był przez dostęp dousług opiekuńczych dla dzieci. W 2005 r. w Polsce jedynie około 2% dzieci w wieku 0 2 lata oraz około 30% dzieci w wieku 3 5 lat uczęszczałodożłobków i przedszkoli.
PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI 2007 2013 Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej w Priorytecie I Zatrudnienie i integracja społeczna Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki nadzoruje realizację projektów systemowych oraz konkursowych ukierunkowanych na: redukowanie przeszkód w uczestnictwie kobiet w rynku pracy oraz zwiększenie udziału mężczyzn w wykonywaniu obowiązków związanych z opieką nad dziećmi.
PROJEKTY SYSTEMOWE Godzenie ról rodzinnych i zawodowych kobiet i mężczyzn projekt systemowy zrealizowany w ramach Działania 1.1 Wsparcie systemowe instytucji rynku pracy PO KL przez Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich okres realizacji: od 01.11.2008 r. do 30.11.2012 r. wartość projektu: 7 857 960 PLN Celem projektu było opracowanie modeli godzenia ról i wdrożenie działań podnoszących efektywność Publicznych Służb Zatrudnienia i innych Instytucji Rynku Pracy w zakresie wyrównywania szans i zwiększenia aktywności zawodowej kobiet. Rezultaty projektu dostępne są na stronie internetowej Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich: http://crzl.gov.pl
PROJEKTY SYSTEMOWE Efekty projektu Godzenie ról rodzinnych i zawodowych kobiet i mężczyzn Krajowa Mapa Drogowa dokument wskazujący kierunki działań wzakresie wdrażania modelu godzenia ról podejmowanych w Polsce, a także propozycje zmian legislacyjnych w zakresie godzenia ról (np. wprowadzenie możliwości podziału urlopumacierzyńskiego i ojcowskiego, zwiększenie elastyczności form zatrudnienia poprzez rezygnację z regulacji dobowej normy czasu pracy na rzecz gwarantowanego dobowego odpoczynku). Jednocześnie jest to narzędzie służące do planowania i modyfikowania istniejących rozwiązań w zakresie godzenia ról w perspektywie krótko, średnio idługookresowej.
PROJEKTY SYSTEMOWE Efekty projektu Godzenie ról rodzinnych i zawodowych kobiet i mężczyzn 355 kluczowych pracowników Publicznych Służb Zatrudnienia uzupełniło wiedzę o europejskie i polskie standardy związane z polityką godzenia ról, między innymi wzakresie: kluczowych pojęć i mechanizmów mających odzwierciedlenie w sytuacji kobiet imężczyzn na rynku pracy niewidzialnej pracy w sferze prywatnej i jej wpływu na problematykę godzenia życia zawodowego z prywatnym zwiększenia udziałumężczyzn w wypełnianiu obowiązków rodzinnych szans i zagrożeń różnych rozwiązań na rzecz godzenia ról rodzinnych i zawodowych kobiet i mężczyzn wdrażania polityki godzenia ról rodzinnych i zawodowych kobiet i mężczyzn w projektach partnerstw lokalnych
PROJEKTY SYSTEMOWE Aktywizacja społeczno ekonomiczna kobiet na poziomie lokalnym i regionalnym projekt w ramach Działania 1.1 Wsparcie systemowe instytucji rynku pracy PO KL realizowany przez Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich okres realizacji: od 01.02.2008 r. do 31.12.2013 r. wartość projektu: 22 310 266,37 PLN Celem głównym projektu było upowszechnienie idei równych szans w dostępie do zatrudnienia i metod temu służących wśród pracowników Instytucji Rynku Pracy iogółuspołeczeństwa.
PROJEKTY SYSTEMOWE Efekty projektu Aktywizacja społeczno ekonomiczna kobiet na poziomie lokalnym i regionalnym model szkoleniowy dotyczący polityki równości płci dla Publicznych Służb Zatrudnienia i innych Instytucji Rynku Pracy: Przeciwdziałanie dyskryminacji ze względu na płeć iwiek Gender mainstreaming Możliwość wykorzystania EFS na potrzeby równych szans Pieniądze mają płeć,czyligender budgeting Metody aktywizacji zawodowej kobiet Budowanie sieci współpracy z partnerami społecznymi Strategie, dobre praktyki i programy międzynarodowe z zakresu wyrównywania szans kobiet i mężczyzn baza danych podmiotów, które realizowały bądź realizują modele godzenia ról (instytucje rynku pracy w obszarze pośrednictwa pracy i doradztwa zawodowego, lokalne grupy działania itp.)
PROJEKTY SYSTEMOWE Efekty projektu: szkolenia dla 1 383 pracowników Instytucji Rynku Pracy z zakresu równości płci między innymi w zakresie: zwiększenia dostępu do instytucjonalnych form opieki nad osobami zależnymi, zapobiegania dezaktualizacji kwalifikacji zawodowych kobiet i mężczyzn podczas przerwy związanej z pełnieniem funkcji rodzicielskich, dostępności elastycznych rozwiązań czasu pracy i form pracy, zwiększenia udziałumężczyzn w wypełnianiu obowiązków rodzinnych, szans i zagrożeń różnych rozwiązań na rzecz godzenia ról rodzinnych i zawodowych kobiet i mężczyzn.
PROJEKTY SYSTEMOWE Efekty projektu: 16 regionalnych konferencji z zakresu upowszechniania idei równych szans wdostępie do zatrudnienia 4seminariadla około 10 tys. osób z zakresu upowszechniania idei równych szans wdostępie do zatrudnienia kampania społeczna promująca zmiany legislacyjne w zakresie urlopów macierzyńskich upowszechniająca wiedzę na temat nowych rozwiązań przysługujących pracującym rodzicom, w szczególności ojcom, w zakresie korzystania z urlopu ojcowskiego oraz urlopu rodzicielskiego. Rezultaty projektu dostępne są na stronie internetowej Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich: http://crzl.gov.pl
PROJEKTY KONKURSOWE Poddziałanie 1.3.2 Projekty na rzecz promocji równych szans kobiet i mężczyzn oraz godzenia życia zawodowego i rodzinnego Wsparcie ukierunkowane na tworzenie warunków ułatwiających osobom powrót do czynnego życia zawodowego po przerwie związanej z urodzeniem i wychowaniem dzieci i zachęcanie pracodawców do wprowadzenia w zakładzie pracy rozwiązań pozwalających pracownikom na bardziej elastyczne i efektywne łączenie obowiązków zawodowych i rodzinnych. Grupę docelową projektówstanowiłyosobypodejmujące pracę po przerwie związanej z urodzeniem dziecka i/lub wychowujące dzieci, jak również pracodawcy.
PROJEKTY KONKURSOWE Poddziałanie 1.3.2 PO KL Alokacja: 11 205 055 Euro WramachPoddziałania 1.3.2 PO KL Departament Wdrażania EFS w latach 2008 2011 zorganizował cztery konkursy. Łączna wartość podpisanych i realizowanych 33 umów wynosi 47 229 261 PLN.
PROJEKTY KONKURSOWE Poddziałanie 1.3.2 PO KL Rezultaty: Spośród realizowanych 30 projektów utworzono następujące ośrodkiopiekinaddziećmi (w tym 19 placówek przyzakładowych): 18 punktów przedszkolnych (w tym 8 przyzakładowych), 10 klubów maluszka (w tym 4 przyzakładowe), 5 żłobków (w tym 2 przyzakładowe), 6 przedszkoli (w tym 5 przyzakładowych), 20 instytucji dziennego opiekuna, 3projektymiały charakter informacyjno promocyjny. Wsparciem objęto 1 734 uczestników, tj. osoby podejmujące pracę po przerwie związanej z urodzeniem dziecka i/lub wychowujące dzieci.
PROJEKTY KONKURSOWE Działanie 1.5 PO KL Działanie 1.5 Wspieranie rozwiązań na rzecz godzenia życia zawodowego i rodzinnego Celem Działania jest upowszechnianie ogólnopolskich rozwiązań na rzecz efektywnego godzenia życia zawodowego i rodzinnego oraz wspierania powrotu na rynek pracy po przerwie związanej z urodzeniem i wychowaniem dzieci. Wsparcie dedykowane jest osobom powracającym na rynek pracy po przerwie związanej z urodzeniem i/lub wychowaniem dzieci (osoby bezrobotne, nieaktywne zawodowo, przebywające na urlopach macierzyńskich bądź wychowawczych). Powrót na rynek pracy, czyli osiągnięcie wskaźnika określonego dla Działania 1.5, jest badany przez Projektodawców na podstawie oświadczenia uzyskanego od uczestnika projektu o powrocie na rynek pracy.
PROJEKTY KONKURSOWE Działanie 1.5 PO KL Alokacja: 55 630 337 Euro W ramach Działania 1.5 Departament Wdrażania EFS zorganizował dwa konkursy. Łączna wartość podpisanych i realizowanych 240 umów wynosi 222 931 651 PLN. Wskaźniki Wskaźnik realizacji Działania Liczba osób, które powróciły narynekpracypoprzerwie związanej z urodzeniem/wychowaniem dziecka w wyniku udzielonego wsparcia w ramach Priorytetu. Wartość docelowa wskaźnika 6 500 osób. Dzięki realizacji projektów na dzień 30 września 2014 r. 5 647 osób powróciło narynek pracy po przerwie związanej z urodzeniem i/lub wychowywaniem dzieci.
PROJEKTY KONKURSOWE Rezultaty Zgodnie z treścią zatwierdzonych projektów, łączna liczba placówek/oddziałów utworzonych na dzień 30 września 2014 r. w ramach Działania 1.5 to: 297 żłobków na 303 zaplanowane; 28 klubów dziecięcych na 30 zaplanowanych; 40 instytucji dziennego opiekuna na 40 zaplanowanych.
PROJEKTY KONKURSOWE Działanie 1.5 PO KL Dodatkowo,11 projektów ma charakter promujących i upowszechniających ideę równych szans, poprzez m.in.: audycje radiowe i telewizyjne pokazujące rozwiązania ułatwiające godzenie życia zawodowego i rodzinnego oraz zwalczające stereotypy dotyczące płci, cykl debat telewizyjnych poruszających kwestie związane z ideą równych szans i jej realizację w poszczególnych województwach, tworzenie profilów na portalach społecznościowych(fanpage),dzięki którym kampania dociera do szerszego grona odbiorców, interaktywny portal informacyjno promocyjno doradczy (również w wersji dla niedowidzących), który informuje o możliwych do wdrożenia rozwiązaniach mających na celu godzenie ról, wymianę informacji idoświadczeń między pracodawcami, kampanie informacyjno promocyjną wspierającą osoby głuche i niedosłyszące w powrocie na rynek pracy i jako wartościowych pracowników poprzez doradztwo, emisję ogłoszeń internetowych, e mailing, filmy na kanale GLUSITV, dedykowanym kanale YouTube, konferencje i spotkania informacyjno doradczych wzakresierównego dostępu do zatrudnienia, promocje dobrych praktyk, kampanie bilbordowe. Strony internetowe projektów: http://www.tvp.pl/szczecin/nasze programy/rownowazni http://rodzina i kariera.infor.pl, http://glusitv.pl, http://www.etattata.pl, http://www.bogactworozwiazan.pl
ZAPEWNIENIE TRWAŁOŚCI ROZWIĄZAŃ DZIAŁANIA 1.5 PO KL W PERSPEKTYWIE UE 2014 2020 CEL: Zwiększenie dostępu do opieki nad dziećmi do lat 3 oraz działania umożliwiające godzenie życia zawodowego i rodzinnego Zgodnie z założeniami konkursów w Działaniu 1.5 PO KL Beneficjenci zobowiązani są do zachowania trwałości rezultatów projektów, tj. zapewnienia dalszego funkcjonowania placówek (żłobków, klubów) opieki nad dziećmi. Źródłem finansowaniaww. placówek pozakończeniu projektu mogą być: opłaty od rodziców; dotacje z gminy; dofinansowanie z Programu MALUCH.
ZAPEWNIENIE TRWAŁOŚCI ROZWIĄZAŃ DZIAŁANIA 1.5 PO KL W PERSPEKTYWIE UE 2014 2020 PROGRAM MALUCH Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej od 2011 r. realizuje Resortowy program rozwoju instytucji opieki nad dziećmi do lat 3 MALUCH, komplementarny w stosunku do projektów realizowanych w ramach Działania 1.5 PO KL. Celem programu jest m.in. umożliwienie rodzicom podjęcia aktywności zawodowej poprzez pomoc jednostkom samorządu terytorialnego w tworzeniu instytucji opiekuńczo edukacyjnych dla małych dzieci, zgodnie z potrzebami lokalnych społeczności. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej planuje realizować program MALUCH w latach kolejnych. Założenia Programu na rok 2015 r. są jeszcze wypracowywane.
ZAPEWNIENIE TRWAŁOŚCI ROZWIĄZAŃ DZIAŁANIA 1.5 PO KL W PERSPEKTYWIE UE 2014 2020 W 2014 r. na Program MALUCH przeznaczono 101 mln zł,dzięki czemu dofinansowano ponad 20 tys. miejsc opieki nad dziećmi w żłobkach, klubach dziecięcych lub instytucjach dziennego opiekuna. O dofinansowywanie w formie dotacji celowej z budżetu państwa w ramach Programu MALUCH w 2014 r. mogły ubiegać się wszystkie podmioty działające na podstawie ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3, tj.: gminy, osoby fizyczne, osoby prawne, jednostkiorganizacyjnenieposiadające osobowości prawnej.
ZAPEWNIENIE TRWAŁOŚCI ROZWIĄZAŃ DZIAŁANIA 1.5 PO KL W PERSPEKTYWIE UE 2014 2020 MALUCH 2014 Program Maluch w 2014 r. składał się z3modułów, w których dofinansowane mogły być działania na rzecz rozwoju i utrzymania infrastruktury opieki nad dziećmi w wieku do lat 3, tj. żłobków, klubów dziecięcych i miejsc u dziennych opiekunów: Moduł 1 (dla gmin) utworzenie w 2014 r. nowych miejsc w instytucjach opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 oraz zapewnienie ich funkcjonowania, Moduł 2 (dla gmin): zapewnienie funkcjonowania miejsc opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 tworzonych przez gminy do dnia 31 grudnia 2013 r. z udziałem programu MALUCH. Moduł 3 (dla podmiotów niegminnych): zapewnienie funkcjonowania miejsc opieki nad dziećmiw wieku dolat3 działającychna podstawieustawyo opiece nad dziećmi w wieku do lat 3.
Poziom Regionalny Regionalne Programy Operacyjne 2014 2020 W ramach 16 Regionalnych Programów Operacyjnych ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego możliwa będzie realizacja działań w dwóch obszarach: tworzone będą nowe miejsca w żłobkach i innych formach opieki nad dziećmi do lat 3, w szczególności na obszarach cechujących się największymi zpóźnieniami społeczno gospodarczymi. Pozwoli to wyrównać sytuację wzakresie dostępności do opieki dla dzieci w skali całego kraju.
Poziom Regionalny Regionalne Programy Operacyjne 2014 2020 W ramach działań ukierunkowanych na tworzenie nowych miejsc w formach opieki nad dziećmi do lat 3 kwalifikowalne będą w szczególności następujące kategorie wydatków: dostosowanie pomieszczeń (w tym dostosowanie do wymogów sanitarnych i bezpieczeństwa przeciwpożarowego, organizacja kuchni, stołówek, sanitariatów, szatni itp.), modernizacja istniejącej bazy żłobkowej w celu utworzenia dodatkowych miejsc opieki nad dziećmi, zakup i montaż wyposażenia i środków trwałych (w tym m. in. meble, pomoce dydaktyczne, wyposażenie wypoczynkowe), zakup pomocy dydaktycznych i specjalistycznego sprzętu i narzędzi do rozpoznawania potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych dzieci, wspomagania rozwoju i prowadzenia terapii dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, wyposażenie placu zabaw, finansowanie racjonalnych usprawnień, w celu upowszechnienia wychowania przedszkolnego wśród dzieci z niepełnosprawnościami, wydatki związane z bieżącym funkcjonowaniem utworzonego miejsca przedszkolnego, w tym: wynagrodzenia nauczycieli i personelu zatrudnionego w ośrodku wychowania przedszkolnego, koszty żywienia dzieci, inne wydatki, o ile są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania ośrodka wychowania przedszkolnego.
Poziom Regionalny Regionalne Programy Operacyjne 2014 2020 Z drugiej strony przewidywane jest bezpośrednie wsparcie dla rodziców, którzy chcą powrócić na rynek pracy, ale z uwagi na konieczność opieki nad dzieckiem nie mają takiej możliwości. W tym przypadku pokrywane będą koszty opieki nad dzieckiem dla konkretnych osób znajdujących się w trudnej sytuacji, dla których obowiązek opieki nad dziećmi stanowi barierę w uzyskaniu zatrudnienia, w tym: pokrycie kosztów opieki nad dzieckiem w żłobku lub klubie dziecięcym (w tym, pokrycie wynagrodzenia opiekuna zatrudnionego w żłobku lub klubie dziecięcym, kosztów pobytu oraz wyżywienia dziecka wczęści odpowiadającej kosztom opieki nad dzieckiem skierowanym w ramach projektu); pokrycie kosztów wynagrodzenia opiekuna dziennego zatrudnionego przez gminę wczęści odpowiadającej kosztom opieki nad dzieckiem skierowanym w ramach projektu; pokrycie kosztów wynagrodzenia oraz kosztów składek na ubezpieczenie społeczne niani sprawującej opiekę nad dzieckiem, zgodnie z umową o świadczenie usług.
Poziom Krajowy Program Wiedza Edukacja Rozwój 2014 2020 Na poziomie krajowym ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego możliwa będzie realizacja działań służących podniesieniu kompetencji przedstawicieli podmiotów tworzących i prowadzących instytucje opieki nad dziećmi w wieku do lat 3. Prowadzone będą szkolenia w zakresie rozwiązań przewidzianych w ustawie z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3, a także w innych ustawach, których znajomość jest konieczna w procesie budowania i rozwijania systemu opieki nad małymi dziećmi (m.in. ustawa o finansach publicznych, ustawa o działalności pożytku publicznego i wolontariacie). Wsparcie zostanie skierowane do przedstawicieli władz samorządu gminnego i pracowników jednostek organizacyjnych oraz do podmiotów prywatnych.
Małgorzata Michalska Zastępca Dyrektora Departamentu Wdrażania EFS w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej