Kierunek Lekarsko- dentystyczny Wydziału Lekarskiego Oddziału Stomatologicznego KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu, typ przedmiotu (podstawowy, kierunkowy) Stomatologia dziecięca i profilaktyka stomatologiczna typ przedmiotu kierunkowy 2. Kod przedmiotu 3. Profil kształcenia na kierunku lekarsko-dentystycznym praktyczny 4. Poziom kształcenia na kierunku lekarsko-dentystycznym studia jednolite magisterskie 5. Forma studiów na kierunku lekarsko-dentystycznym stacjonarne/niestacjonarne 6. Grupa szczegółowych efektów kształcenia na kierunku lekarsko-dentystycznym nauki kliniczne kierunkowe (zabiegowe) 7. Rodzaj przedmiotu (obowiązkowy, fakultatywny) obowiązkowy 8. Rok studiów/ semestr III rok/ 5 semestr 9. Forma zajęć oraz liczba godzin ogólna i dla poszczególnych form zajęć 35 godz. seminaria - 7 godz., gr. dziekańskie - 28 godz. 10. Liczba punktów ECTS 2 11. Jednostka dydaktyczna prowadząca przedmiot Zakład Stomatologii Wieku Rozwojowego 12. Imię i nazwisko osoby egzaminującej lub zaliczającej przedmiot dr hab. prof. nadzw. Joanna Szczepańska 13. Imiona i nazwiska osób prowadzących zajęcia dr hab. prof. nadzw. Joanna Szczepańska dr n. med. Agnieszka Bruzda-Zwiech dr n. med. Małgorzata Daszkowska dr n. med. Renata Filipińska dr n. med. Aleksandra Hilt
dr n. med. Patrycja Proc dr n. med. Jacek Pypeć dr n. med. Ewa Rybarczyk-Townsend 14. Wymagania wstępne Ekologiczne i genetyczne uwarunkowania chorób Stomatologia dziecięca i profilaktyka stomatologiczna II r. Fizjologia narządu żucia Materiałoznawstwo Ergonomia 15. Treści programowe przedmiotu Zdobycie wiedzy i umiejętności z zakresu oceny ryzyka i zapobiegania próchnicy oraz wybranym stanom patologicznym w obrębie jamy ustnej u dzieci i młodzieży. Seminaria i ćwiczenia: 1. Opieka stomatologiczna nad kobietą w ciąży. Wpływ diety na proces odontogenezy. Profilaktyka próchnicy wczesnego dzieciństwa. Mikrobiologia próchnicy. 2. Mechanizmy przeciwpróchnicowego działania fluoru. Wskazania, preparaty, techniki przeprowadzania zabiegów kontaktowej profilaktyki fluorkowej. Część I. 3. Mechanizmy przeciwpróchnicowego działania fluoru remineralizacja. Toksykologia fluoru. Część II. 4. Diagnostyka i leczenie wczesnych zmian próchnicowych. Etiologia i zapobieganie ubytkom pochodzenia niepróchnicowego u dzieci i młodzieży. 5. Norma zgryzowa w poszczególnych okresach życia dziecka. Czynniki miejscowe w etiologii wad zgryzu. 6. Fizjologia przyzębia zębów mlecznych i stałych. Wprowadzenie do diagnostyki i profilaktyki chorób przyzębia i błony śluzowej jamy ustnej w wieku rozwojowym. 7. Promocja zdrowia jamy ustnej i edukacja prozdrowotna. Kompleksowa ocena ryzyka próchnicy u dzieci. Zaliczenie 16. Metody dydaktyczne Seminaria wspierane prezentacjami multimedialnymi. Ćwiczenia kliniczne z zakresu oceny stanu uzębienia oraz intensywności próchnicy, analizy podstawowych czynników ryzyka rozwoju wad zgryzu oraz zmian w przyzębiu a także ubytków pochodzenia niepróchnicowego w wieku rozwojowym. 17. Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej Literatura podstawowa: Stomatologia Wieku Rozwojowego pod red. M. Szpringer-Nodzak i M. Wochny-Sobańskiej. Wydawnictwo Lekarskie PZWL Warszawa 2003. 18. Metody oraz sposoby weryfikacji efektów kształcenia, w tym forma i warunki zaliczenia przedmiotu Zaliczenia: - obowiązuje obecność na wszystkich zajęciach - zaliczenie w formie testu z treści programowych z II i III roku - wykonanie zaplanowanych procedur klinicznych
19. Ogólne efekty kształcenia w zakresie WIEDZA Student posiada wiedzę z zakresu wpływu czynników pre- i postnatalnych na proces odontogenezy, wielokierunkowego zapobiegania próchnicy i ubytkom pochodzenia niepróchnicowego oraz innym wybranym patologiom w obrębie jamy ustnej dzieci i młodzieży. 20. Ogólne efekty kształcenia w zakresie UMIEJĘTNOŚCI i KOMPETENCJE SPOŁECZNE Od studenta oczekuje się umiejętności przeprowadzenia wywiadu i stomatologicznego badania klinicznego, w szczególności rozpoznawania próchnicy zębów, parafunkcji i dysfunkcji narządu żucia w aspekcie wad zgryzu oraz analizy nawyków higieniczno-żywieniowych pod kątem zapobiegania patologiom jamy ustnej występujących u dzieci i młodzieży. 21. Opis efektów kształcenia na poszczególnych zajęciach w grupach dziekańskich w zakresie WIEDZA oraz UMIEJĘTNOŚCI i KOMPETENCJE SPOŁECZNE Wiedza Cele ogólne Ćwiczenie 1. Student powinien znać zasady opieki stomatologicznej podczas ciąży i jej wpływ na proces odontogenezy oraz rozumieć oddziaływanie różnych czynników na rozwój próchnicy u dzieci. Ćwiczenie 2. Student powinien rozumieć mechanizmy przeciwpróchnicowego działania fluoru i zasady stosowania różnych metod i preparatów fluorkowych. Ćwiczenie 3. Student powinien wiedzieć na czym polega mechanizm remineralizacji tkanek twardych zęba oraz znać objawy toksyczne przedawkowania fluoru. Ćwiczenie 4. Student powinien znać zasady uszczelniania bruzd i szczelin a także etiologię i zapobieganie ubytkom pochodzenia niepróchnicowego u dzieci i młodzieży. Ćwiczenie 5. Student powinien znać normy zgryzowe w poszczególnych okresach życia dziecka oraz czynniki miejscowe w etiologii wad zgryzu. Ćwiczenie 6. Student powinien znać podstawowe zasady dotyczące profilaktyki chorób przyzębia i błony śluzowej w wieku rozwojowym, w tym choroby powodowane przez wirus HSV-1. Ćwiczenie 7. Student powinien wiedzieć na czym polega promocja zdrowia jamy ustnej i zasady kompleksowej oceny ryzyka próchnicy. Zaliczenie wiedzy z tematów ćwiczeń 1-7. Cele szczegółowe Ćwiczenie 1. opisać główne i dodatkowe czynniki etiologiczne próchnicy opisać wpływ różnych czynników na proces odontogenezy wymienić przyczyny próchnicy wczesnego dzieciństwa (ECC) zdefiniować profilaktykę próchnicy w aspekcie odżywiania i rolę w niej substytutów cukru wyjaśnić rolę i wirulencyjne właściwości bakterii w powstawaniu próchnicy zębów
Ćwiczenie 2. opisać występowanie fluoru w środowisku człowieka wyjaśnić mechanizmy pre- i posterupcyjnego dojrzewania szkliwa i rolę fluoru w tym procesie wymienić i przedyskutować różne metody (miejscowe i endogenne) zapobiegania próchnicy Ćwiczenie 3. opisać mechanizm powstawania i leczenia próchnicy początkowej (biała plama) wyjaśnić definicję procesu remineralizacji oraz porównać mechanizmy remineralizacji szkliwa i zębiny zdefiniować i podać przykłady prawdopodobnej i toksycznej dawki fluoru opisać powstawania oraz objawy kliniczne fluorozy zębów Ćwiczenie 4. wymienić metody wykrywania ubytków próchnicowych przedstawić zasady kwalifikacji pacjentów i zębów w celu uszczelniania bruzd i zagłębień opisać technikę lakowania zębów i dobrać odpowiednie materiały wymienić defekty twardych tkanek zębów pochodzenia niepróchnicowego wyjaśnić etiologię i mechanizm rozwoju nadżerek zębów opisać zalecenia profilaktyczne skierowane do pacjentów w wieku rozwojowym z nadżerkami zębów Ćwiczenie 5. opisać charakterystyczne cechy zgryzu i czynniki szkodliwe występujące w okresie niemowlęcym, poniemowlęcym, przedszkolnym i szkolnym wymienić terminy wyrzynania zębów mlecznych i stałych wyjaśnić następstwa przedwczesnej utraty zębów mlecznych w uzębieniu mlecznym i stałym zidentyfikować rolę poszczególnych parafunkcji i dysfunkcji w etiologii wad zgryzu Ćwiczenie 6. wymienić fizjologiczne różnice między przyzębiem uzębienia mlecznego i stałego przedstawić najnowsze klasyfikacje chorób przyzębia porównać miejscowe i ogólne czynniki etiologiczne zapalenia dziąseł i przyzębia i ich objawy wyjaśnić etiologię i objawy agresywnego zapalenia przyzębia opisać metody oceny stanu przyzębia wymienić choroby powodowane przez wirus herpes simplex i ich objawy w jamie ustnej dzieci Ćwiczenie 7. przedyskutować definicje i cele promocji zdrowia jamy ustnej zdefiniować czynniki ryzyka próchnicy, w tym dla próchnicy wczesnego dzieciństwa w odniesieniu do rodziny i dziecka opisać zalecenia higieniczne-żywieniowe oraz wskazania do wizyt profilaktyczno-
leczniczych w odniesieniu do kobiet podczas ciąży oraz dzieci w poszczególnych grupach wiekowych Zaliczenie wiedzy z tematów ćwiczeń 1-7. Umiejętności Cele ogólne Student posiada umiejętności dotyczące oceny ryzyka i zapobiegania próchnicy oraz diagnostyki i profilaktyki wybranych stanów patologicznych w obrębie jamy ustnej dzieci i młodzieży Cele szczegółowe Student umie: przeprowadzić wywiad i ocenę stanu jamy ustnej dziecka dokonać analizy nawyków higieniczno-żywieniowych dzieci i opiekunów pod kątem próchnicy wykonać ocenę liczebności bakterii próchnicotwórczych w ślinie w oparciu o testy mikrobiologiczne dobrać, odpowiednie do wieku i aktywności próchnicy, metody profilaktyczne oraz przeprowadzić zabiegi fluorkowania kontaktowego przeprowadzać zabiegi remineralizacji oraz rozpoznać objawy przewlekłego zatrucia fluorem wykrywać i ocenić zaawansowanie ubytków próchnicowych odpowiednio dobranymi metodami wybrać właściwa metodę i przeprowadzić profilaktyczne uszczelniania bruzd i zagłębień w zębach trzonowych oraz leczenie mikrozachowawcze przeanalizować predyspozycje i przyczyny oraz wprowadzić odpowiednie metody zapobiegawcze powstawania i rozwoju u dzieci ubytków twardych tkanek zębów niepróchnicowego pochodzenia przeprowadzić właściwą identyfikację parafunkcji i dysfunkcji narządu żucia w aspekcie wad zgryzu przeprowadzić podstawową ocenę stanu przyzębia u dzieci i młodzieży dokonać analizy zachować prozdrowotnych i kompleksowej oceny ryzyka próchnicy w wieku rozwojowym Kompetencje społeczne Student ma świadomość rozwijania działań profilaktycznych w odniesieniu do próchnicy i innych zmian patologicznych występujących w wieku rozwojowym. Student zdaje sobie sprawę z ważności wczesnego wykrywania i zapobiegania różnym patologiom w obrębie jamy ustnej takich jak: próchnica, wady zgryzu i choroby przyzębia u dzieci Student ma świadomość konieczności wyłaniania i monitorowania dzieci o wysokim ryzyka rozwoju próchnicy i rolę pedodonty w tym procesie 22. Kontynuacja przedmiotu przewidziana na zajęciach z: Stomatologia dziecięca i profilaktyka stomatologiczna na IV i V roku 23. Informacje dodatkowe dostępne są pod adresem www.stomatologia.umed.lodz.pl www.umed.pl/stom.dziecieca
24. Oświadczenie prowadzącego i jego podpis: Oświadczam, że treści programowe zawarte w niniejszym sylabusie są rezultatem mojej indywidualnej pracy twórczej wykonywanej w ramach stosunku pracy/współpracy wynikającej z umowy cywilnoprawnej oraz że osobom trzecim nie przysługują z tego tytułu autorskie prawa majątkowe. 25. Podpis Dziekana: 26. Data: