Fighter reż. Natasha Arthy

Transkrypt

1 Fighter reż. Natasha Arthy MATERIAŁY DYDAKTYCZNE DLA NAUCZYCIELI SPIS TREŚCI Informacje o filmie. (str. 2) Scenariusz lekcji języka polskiego. (str. 4) Temat: Czy warto marzyć? Fighter: kochaj i walcz film o marzeniach, samotności i odwadze. Scenariusz lekcji WOS. (str. 7) Temat: Marzenia i łzy. Załącznik: drzewo decyzyjne. (str. 9) 4. Scenariusz lekcji wychowawczej. (str. 10) Załączniki. (str. 13) stowarzyszenie nowe horyzonty zamenhofa 1, warszawa, tel , fax , Wszelkie prawa do materiałów dydaktycznych zastrzeŝone dla Stowarzyszenia Nowe Horyzonty 1

2 Opracował: Robert Pruszczyński INFORMACJE O FILMIE NOTA O FILMIE Tytuł: Fighter: kochaj i walcz (Fighter); Kraj produkcji: Dania 2007; Reżyseria: Natasha Arthy; Scenariusz: Natasha Arthy; Zdjęcia: Sebastian Winterø; Muzyka: Saqib; Choreografia scen walki: Xian Gao; Obsada: Semra Turan(Aicha), Nima Nabipour (Ali), Cyron Melville (Emil), Molly Blixt Egelind (Sofie), Behruz Banissi (Omar), Xian Gao (Shi fu), Sadi Tekelioglu(Ojciec Aichy), Denize Karabuda (Matka Aichy), Ertugrul Yilan (Meemeth), Özlem Saglanmak (Jasmin). WAŻNIEJSZE NAGRODY Stiges Festival Internacional de Cinema de Catalunya 2008: Semra Turan (nagroda dla najlepszej aktorki); Nagroda Bodil (Dania, 2008) nominacje w kategoriach: najlepszy film, najlepsza aktorka (Semra Turan), najlepszy aktor drugoplanowy (Cyron Melville). NOTA O TWÓRCACH Natasha Arthy (ur w Gentofte) duńska reżyserka, producentka i scenarzystka. Studiowała filmoznawstwo na uniwersytecie w Bristolu i nauki humanistyczne na uniwersytecie w Rosklide. Pierwsze doświadczenia filmowe zdobywała pracując w duńskiej telewizji. W latach 90. zaczęła reżyserować cieszące się dużą popularnością filmy oraz seriale telewizyjne dla dzieci i młodzieży. W 1997 nakręciła dwa filmy krótkometrażowe, które można uznać za jej prawdziwy filmowy debiut. Jednak dopiero w roku 2000 nastąpił przełom w karierze Arthy: zrealizowała swój pierwszy pełnometrażowy obraz Miracle. Film został bardzo dobrze przyjęty przez krytyków i międzynarodową publiczność. Następny film Se til venstre, der er en Svenske reżyserka zrealizowała w stylu Dogmy (inny tytuł, funkcjonujący w Danii to Dogme # 32 Se til venstre, der er en Svensker uwzględniający przyznanie filmowi certyfikatu zgodności z manifestem Dogma 95). Filmografia (bez seriali telewizyjnych): Reżyseria: Fighter: Kochaj i walcz (Fighter, 2007), Se til venstre, der er en Svensker (2003), Mirakel (2000), Barbie (1997), Fanny Farveløs (1997) Scenariusz: Fighter: Kochaj i walcz (Fighter, 2007) Xian Gao (ur. w Xian w Chinach), chiński aktor, trener i choreograf sztuk walk. Na stałe mieszka w Nowym Jorku, gdzie prowadzi własną szkołę kung-fu. Tradycyjnymi chińskimi sportami walki zajmuje się od dzieciństwa (zaczął trenować w wieku 7 lat). Po serii wygranych zawodów zajął się trenowaniem następców. Na tym polu również szybko osiągnął sukces i w 1984 roku został trenerem roku w Chinach. Sukcesy w kung-fu sprawiły, że zainteresowali się nim rodzimi filmowcy. Zagrał w ponad 30 chińskich filmach. Również w kinie nie poprzestał na pokazywaniu swoich umiejętności przed kamerami, lecz zaczął zajmować się treningiem innych aktorów i tworzeniem choreografii walk. Międzynarodową renomę przyniósł mu Przyczajony tygrys, ukryty smok, w którym odpowiadał za trening aktorów. Filmografia (wyrbrana): Fighter: Kochaj i walcz (Fighter, 2007), Przyczajony tygrys, ukryty smok (Crouching Tiger, Hidden Dragon, 2000), Long cheng zheng yue (1997), Legend of Emperor Yan (1995), Fong Sai Yuk (1993), Wong Fei Hung ji sei: Wong je ji fung (1993), Wszelkie prawa do materiałów dydaktycznych zastrzeŝone dla Stowarzyszenia Nowe Horyzonty 2

3 O FILMIE Natasha Arthy w swoim debiutanckim filmie autorskim spróbowała połączyć kilka konwencji filmowych. Fighter jest filmem, który można próbować odczytać jako poważną diagnozę współczesnych problemów mieszkańców Unii Europejskiej, ale jednocześnie oglądać jako czysto rozrywkowe kino akcji. Reżyserka w wywiadach promujących film podkreślała, że głównym odbiorcą Fightera są rówieśnicy głównej bohaterki Aichy. Dziewczyna, podobnie jak odgrywająca ją Semra Turan, jest Turczynką urodzoną i wychowaną w Danii. Tureccy emigranci stanowią ważną kilkumilionową grupę mieszkańców Unii Europejskiej. Co prawda, to nie Dania, lecz Niemcy są centrum tureckiej diaspory, jednak w rodzinnym kraju Arthy również żyje wielu emigrantów. Turcja i Turcy dziś nie kojarzą się wyjątkowo egzotycznie, raczej zdają się być muzułmańskimi Europejczykami. Nie są przesadnie ortodoksyjni. Natasha Arthy pokazuje młodemu widzowi, że podobny, nie musi oznaczać identyczny. Aicha mieszkając w Kopenhadze żyje pomiędzy dwoma skrajnymi, jeśli chodzi o wartości, światami. Z jednej strony liberalny świat wielkiego miasta w końcu Kopenhaga słynie z dzielnicy hippisów Christianii, pełnej wyzwolonej młodzieży, ale też wyzwolonych rodziców, gdzie ważne jest własne zdanie, poczucie wolności i samorealizacja. Z drugiej, tradycyjne, surowe tureckie wartości rodziców Aichy, którzy przeprowadziwszy się do dalekiego kraju, nie chcą stracić swojej tożsamości wyznaczanej przez religię i obyczaje. Autorka filmu kreśli ciekawy portret nastoletniej buntowniczki. Wbrew pozorom nie jest on sztampowy. Aicha nie czuje się do końca dobrze w żadnym ze światów. Owszem, jak typowa nastolatka, buntuje się przeciwko rodzicom, którzy chcą zaplanować jej życie w każdym szczególe, by nie podzieliła ich losu emigrantów. Dziewczyna wybiera hobby, które w oczach rodziców jest hańbiące: walki kung-fu. Ich zdaniem sporty walki nie są odpowiednie dla dobrze prowadzącej się Turczynki, a tym bardziej walka z mężczyznami. Jednak wchodząc głębiej w środowisko swoich duńskich rówieśników, Aicha czuje, że chce być od nich inna. Chce być wierna muzułmańskim zasadom, ale na swój własny sposób. W pewnym sensie staje się muzułmańską feministką, która pragnie większych swobód. Nie oznacza to jednak, że rezygnuje z bycia muzułmanką, chce wyrwać się spod dominacji mężczyzn. Idealnym rozwiązaniem okazuje się kung-fu, sport i sztuka życia wywodzący się z jeszcze innej sfery kulturowej. Sala ćwiczeń to miejsce, gdzie (po)chrześcijańskie i muzułmańskie wartości, a także płeć przestają się liczyć. Liczą się prawdy w stylu zen i samodyscyplina. Fighter łączy różne konwencje, przez co zyskuje na atrakcyjności, nie tylko dla młodego widza. Z jednej strony to młodzieżowy film karate, pod względem fabuły przypominający klasyczny już dziś Karate Kid Johna Avildsena z Z drugiej strony wnikliwy odbiorca odnajdzie tu nawiązania do poważnego kina amerykańskiego, opowiadającego o współczesnych wojownikach-sportowcach (Rocky, Ali, Za wszelką cenę). Jest to również portret tureckiej rodziny połączony z nierealnymi, onirycznymi scenami w stylu chińskiego kina wuxia (chińskie filmy kung-fu). Ta wielość odwołań, choć jej źródeł należy szukać w fabule, przekłada się na sferę wizualną. Są tu więc trzy zupełnie odmienne poetyki. Rodzinę Aichy, autorka, mająca na koncie film w stylu Dogmy, pokazuje w sposób surowy z realistycznymi, prostymi ujęciami, w ciasnych wnętrzach. Treningi i walki w klubie kung-fu to już poetyka młodzieżowego kina akcji: szybka kamera, klubowa muzyka. Pojawia się nawet scena, tak lubiana przez tego typu kino, biegu w stylu parkour. Same sceny walk, choć widowiskowe, nakręcone są w sposób realistyczny, charakterystyczny dla amerykańskiej odmiany kina kopanego. Efekty specjalne oraz choreograficzne umiejętności Xian Gao, reżyserka wykorzystała również w scenie o charakterze symbolicznym, przedstawiającej wewnętrzną walkę bohaterki. Aicha walczy z cieniem, zamaskowanym wojownikiem uosabiającym jej lęki. Scena nakręcona jest zgodnie z regułami chińskiego kina wuxia walczący wykonują nieprawdopodobne akrobacje, zawisają w powietrzu itp. Zaletą filmu jest brak prostego moralizatorstwa, tak wyraźnie obecnego w amerykańskich produkcjach dla młodzieży. Natasha Arthy pokazuje, że w życiu nie ma łatwych wyborów i zawsze trzeba ponieść ich konsekwencje. Wszelkie prawa do materiałów dydaktycznych zastrzeŝone dla Stowarzyszenia Nowe Horyzonty 3

4 SCENARIUSZ LEKCJI JĘZYKA POLSKIEGO Temat: Czy warto marzyć? Figher: kochaj i walcz film o marzeniach, samotności i odwadze. CELE LEKCJI Po lekcji uczeń powinien: znać problematykę omawianego filmu; rozumieć motywacje i emocje bohaterki; umieć dostrzec korelację między pochodzeniem bohaterki, jej tradycją kulturową a podejmowanymi przez nią wyborami; rozumieć wagę marzeń i wewnętrzną konieczność realizowania własnych pasji; dostrzegać wpływ kultury, tradycji, wychowania, religii na życie człowieka; dostrzegać różnorodność kulturową i religijną we współczesnym świecie; rozumieć pojęcia: wolność wyboru, odwaga, presja, strach, tradycja, tożsamość kulturowa i religijna, poczucie osamotnienia; rozumieć różnorodne postawy, motywacje i wybory ludzkie; posługiwać się w trakcie analizy dzieła filmowego pojęciami: akcja, ujęcie, scena, gra aktorów, praca kamery, rola scen walki w obrazie filmowym. METODY I FORMY PRACY wykład, burza mózgów, dyskusja kierowana, drama, praca w grupie, ankieta. ŚRODKI DYDAKTYCZNE CZAS film, Fighter, reż. N. Arthy, Dania godziny lekcyjne Wszelkie prawa do materiałów dydaktycznych zastrzeŝone dla Stowarzyszenia Nowe Horyzonty 4

5 PRZEBIEG LEKCJI Ankieta. Wprowadzenie w temat może mieć różnorodną formę, w zależności od rodzaju więzi łączących nauczyciela z klasą i specyfiki grupy. A. Przed lekcją, na wcześniejszych zajęciach, nauczyciel rozdaje uczniom kartki z pytaniami: Kiedy, w jakich sytuacjach, czułeś się samotny? Jak często zdarza ci się czuć się samotnym? Możliwe odpowiedzi: nigdy, rzadko, często, bardzo często. Uczniowie anonimowo odpowiadają na pytania, nauczyciel opracowuje ankietę w domu, przed lekcją właściwą. Przed klasą przedstawia jej analizę. B. Nauczyciel przed lekcją właściwą wybiera kilkoro uczniów z klasy o uzdolnieniach aktorskich i jako pracę domową zadaje przygotowanie dwóch krótkich scenek, w których mają pokazać konflikt z innymi ludźmi i poczucie odrzucenia, niezrozumienia i samotności. Sam kształt scenki nauczyciel pozostawia inwencji uczniów, narzucając im czas, np. jedna scenka 3 minuty. C. Nauczyciel prosi uczniów o wymienienie sytuacji z ich życia, kiedy czuli się samotni. Sytuacje bycia samotnym nauczyciel zapisuje na tablicy. Różnorodne formy wprowadzenia mają na celu uzmysłowienie uczniom, że poczucie samotności jest przynależne człowiekowi i każdy je odczuwa. Najczęściej zdarza się ono wtedy, gdy czujemy się nierozumiani bądź odrzuceni przez grupę. Wprowadzenie można zakończyć cytatem z Małego Księcia Antoine a de Saint Exupery: Wśród ludzi jest się także samotnym. Nauczyciel przypomina uczniom obejrzany film i podaje temat lekcji. Stwierdza, że w temacie celowo pojawiają się słowa: samotność, odwaga, marzenia. Lekcja poświęcona zostanie tym pojęciom, a zadaniem uczniów będzie zrozumienie i ocena motywacji bohaterki. Dyskusja. Nauczyciel prosi uczniów, aby wskazali sytuacje, kiedy bohaterka czuje się samotna oraz te, w których jest rozumiana. Swobodne wypowiedzi uczniów. Możliwe odpowiedzi: Samotność w domu, podczas rozmów z ojcem; w szkole podczas rozmów z wychowawcą; na imprezach rodzinnych; podczas rozmów z koleżankami po ucieczce z domu; podczas pierwszych rozmów i treningów z Emilem. Akceptacja: podczas treningów kung-fu, podczas treningów z Emilem, podczas turnieju. Nauczyciel podkreśla, że Aicha bohaterka filmu najczęściej czuje się nierozumiana i samotna. Bardzo rzadko czuje się akceptowana, co ją odróżnia na przykład od uczniów. Oni czują się samotni czasem, ona zawsze. Nauczyciel pyta uczniów, w jaki sposób reżyser podkreśla inność i samotność bohaterki. Swobodne wypowiedzi uczniów. Możliwe wypowiedzi: - wizje walki bohaterki; nierealne, komiksowe postaci, z którymi walczy; - ciągły bieg bohaterki. 4. Praca w grupach. Nauczyciel dzieli klasę na 2 grupy. Jedna ma za zadanie scharakteryzować świat, z którego pochodzi bohaterka; druga świat współczesnej Danii. Uczniowie przedstawiają swoje przemyślenia. Zapis na tablicy. Uczniowie charakteryzują atmosferę domu Aichy: dom tradycyjny, muzułmański; dziewczyna ma podporządkować się woli rodziców, najwięcej do powiedzenia ma ojciec; dziewczyna nie ma prawa spotykać się z rówieśnikami; ma uszanować decyzje rodziców, którzy wybierają jej narzeczonego; zabroniony jest seks przed ślubem; najważniejsza jest rodzina i jej dobro, mniej ważne są marzenia jednostki; role kobiety i mężczyzny są stereotypowe, ściśle określone; istotne są rytuały i zewnętrzne formy zachowania. Świat współczesnej Danii: duża swoboda nastolatków, rodzice nie wtrącają się w życie dzieci, całkowita swoboda wyboru chłopaka, dozwolony seks przed ślubem, najważniejsze jest dobro jednostki, swobodne zachowanie. 5. Dyskusja. Nauczyciel pyta uczniów, dlaczego bohaterka jest inna i nie potrafi spełnić wymagań rodziców? Przewidywana odpowiedź: Jest inna, bo ma nietypowe zainteresowania. Nie ekscytuje się jak inne dziewczyny tureckiego pochodzenia w jej wieku narzeczonymi, wyglądem, tańcem, strojem. Jest miłośniczką sztuk walki. Chce uprawiać kung-fu. Wszelkie prawa do materiałów dydaktycznych zastrzeŝone dla Stowarzyszenia Nowe Horyzonty 5

6 Nauczyciel podkreśla, że realizacja marzeń w takich warunkach jest bardzo trudna i musi powodować konflikty. 6. Drama. Prowadzący wyznacza 3 osoby, które będą miały za zadanie wcielić się w rolę ojca, brata i matki bohaterki. Następnie wyznacza 4 osobę, która przyjmie rolę Aichy. Nauczyciel omawia zadania. Uczniowie wcielą się w wyznaczone role i w monologu skierowanym do bohaterki w momencie ucieczki z domu, przedstawią przypuszczalne reakcje odgrywanych postaci. Uczennica wcielająca się w rolę Aichy nie będzie miała prawa głosu. Swoje emocje będzie mogła wyrażać tylko za pomocą mimiki. Uczniowie odgrywają role, przedstawiają monologi wewnętrzne, które mogłyby brzmieć tak: Ojciec: Jak mogła mi to zrobić! Miała zostać lekarką. Zawiodła mnie. Jak może spotykać się z chrześcijaninem, młodym Duńczykiem! Pogwałciła tradycję rodzinną. Okłamała mnie, chodząc na treningi z mężczyznami! Zhańbiła rodzinę. Zniszczyła szczęście brata i doprowadziła do zerwania zaręczyn. Uczyłem ją czego innego. Odrzuciła tradycje naszej religii i kultury. Brat: Nie wybaczę jej! Moją siostrę, obrzucają błotem! Moi przyjaciele nazywają ją dziwką! Jak może chodzić na treningi z mężczyznami i spotykać się z jakimś Duńczykiem. Myślała tylko o sobie. A moje szczęście? Moje zaręczyny? Obiecana praca dla ojca? Wszystko przepadło przez nią. Matka: A ja jej wszystko poświęciłam! Wychowałam! Wykarmiłam! Dbałam! Byłam z niej dumna. I moja córka oszukuje, spotyka się z mężczyznami, uprawia jakieś kung-fu. Znalazłam jej takiego wspaniałego narzeczonego. Odrzuciła go. Zniszczyła brata, a sama straciła dobrą opinię. Kto ją teraz zechce?! 7. Dyskusja. Nauczyciel pyta uczniów, co daje bohaterce siłę. Co powoduje, że potrafi odważnie przeciwstawić się tradycji i walczyć o swoje marzenia? Wspólnie z uczniami dochodzi do wniosku, że tą siłą jest pasja bohaterki. Potrafi być wierną sobie, realizować mimo przeszkód swoje marzenia, bo czuje, że to, co robi, jest dla niej ważne. Wierzy, że może być dobra w kung-fu i nie chce się wyrzec marzeń. 8. Burza mózgów. Nauczyciel pyta uczniów, jak rozumieją w związku z tym tytuł filmu Kochaj i walcz. Swobodne wypowiedzi uczniów. Jeśli czas pozwoli można zwrócić uwagę uczniów na pojawiającą się w filmie estetykę komiksu, zbliżenia twarzy bohaterki (wyraz oczu) pokazujące jej emocje, oszczędną muzykę i ostatnią scenę, w której Aicha po pogodzeniu się z ojcem jest szczęśliwa i nie biegnie. 9. Podsumowanie lekcji. Nauczyciel prosi dowolnego ucznia, aby przypomniał temat. Stwierdza, że film pokazał uczniom złożoność procesu dojrzewania, odwieczne rozdarcie między zadowoleniem innych (rodziców) a spełnieniem własnych dążeń, a także złożoność współczesnego świata, o czym często zapominamy. Europa to nie tylko nasza kultura i nasza mentalność. Dobrze sobie uświadomić, że można żyć inaczej i mieć inną hierarchię wartości. Dobrze też sobie przypomnieć, że to, czy zrealizujemy nasze pragnienia, zależy od nas, od naszej odwagi, determinacji i pracowitości. Wszelkie prawa do materiałów dydaktycznych zastrzeŝone dla Stowarzyszenia Nowe Horyzonty 6

7 Opracował: Magdalena Ładyko SCENARIUSZ LEKCJI WOS Temat: Marzenia i łzy. CELE LEKCJI Po lekcji uczeń powinien: mieć poczucie wspólnoty i przynależności do własnego narodu, rodziny; być świadomym obowiązków wobec własnej rodziny; akceptować odmienność kulturową i religijną innych obywateli; rozumieć podstawowe pojęcia związane z właściwym odbiorem filmu np. asymilacja, prawo szariatu, wyrażać własne opinie, poglądy; rozumieć złożoność problemów społeczeństw otwartych na wielokulturowość i asymilację emigrantów. METODY I FORMY PRACY wykład; heureza dyskusja problemowa; praca w grupach; indywidualna praca; metody aktywizujące prace ucznia; analiza poszczególnych wątków filmowych. ŚRODKI DYDAKTYCZNE CZAS film Fighter, reż. N. Arthy, Dania 2007 karty pracy 1 2 godziny lekcyjne PRZEBIEG LEKCJI Wykład. Nauczyciel przypomina uczniom treść filmu i jego główną bohaterkę Aichę. Dziewczyna pochodzi z rodziny tureckiej i mieszka wraz z rodzicami w Kopenhadze. Jest muzułmanką i obowiązuje ja prawo szariatu. Nauczyciel krótko wyjaśnia na czym polega to prawo i jakie mogą być sankcje w wypadku jego naruszenia. Według tego prawa kobieta znajduje się zawsze pod opieką mężczyzny (ojciec, brat, mąż). Jeżeli ktoś złamie jego reguły może być wykluczony z rodziny, grupy społecznej. Najbardziej dotkliwe kary, włącznie z karą śmierci, mogą spotkać kobietę. Heureza. W tej części lekcji praca będzie przebiegać dwutorowo. Nauczyciel, chcąc uzyskać wysoką koncentrację uczniów zadaje pytania dotyczące głównej bohaterki filmu. Pytania dotyczą pasji Aichy, jej roli w rodzinie, gdzie ojciec jest osobą dominującą, jej marzeń i dążeń. W trakcie dyskusji moderowanej przez nauczyciela, uczniowie dokonają analizy zdarzeń. Następnie nauczyciel rozdaje uczniom karty ćwiczeń z poleceniem ich uzupełnienia. Uczniowie wypełniają tzw. drzewko decyzyjne, gdzie w pień wpisują sytuację wymagającą podjęcia decyzji (patrz załącznik) Wszelkie prawa do materiałów dydaktycznych zastrzeŝone dla Stowarzyszenia Nowe Horyzonty 7

8 Przykłady takich wpisów: sytuacja pierwsza: Emil prosi Aichę, żeby została jego dziewczyną (jak w takiej sytuacji może zachować się Aicha, kilka rozwiązań). sytuacja druga: Rodzina dziewczyny, zgodnie z prawem szariatu wybiera jej męża. sytuacja trzecia: Aicha chce prowadzić samodzielne, niezależne życie, ale nie ma odwagi powiedzieć rodzicom o swojej decyzji. Ponieważ każda sytuacja wymagająca podjęcia decyzji może mieć kilka rozwiązań, uczniowie wpisują je we właściwe miejsca, przewidując skutki negatywne i pozytywne. Chętni uczniowie prezentują własny punkt widzenia dotyczący rozwiązania konkretnej sytuacji. Ta praca może być wykonana w kilkuosobowych grupach. Następnie nauczyciel porusza temat asymilacji. Współcześnie w każdym państwie, mieście, osiedlu, szkole spotykamy się z odmiennością religijną, etniczną. Przedstawiciele innych nacji zamieszkują we wszystkich państwach europejskich, w tym również w Polsce. Bohaterka filmu Fighter niewiele się różni od swoich koleżanek i kolegów ze szkoły czy klubu. Zasadnicza różnica dotyczy odmiennych, sztywnych systemów etycznych i moralnych panujących w rodzinie dziewczyny. Aicha mówi o sobie: Jestem muzułmanką z muzułmańskiego kraju. Ta wypowiedź świadczy o jej głębokim poczuciu przynależności do swego narodu. W jej rodzinie rozmowy toczy się po turecku, mimo że wszyscy członkowie rodziny w pracy, szkole czy na uczelni posługują się innym językiem. Pełna asymilacja Aichy z otoczeniem jest trudna, gdyż nie potrafi ona bezkrytycznie przyjąć wartości moralnych czy etycznych swoich rówieśników. Następnie nauczyciel zadaje pytanie klasie: Dlaczego Aicha czuje się obco wśród swoich? Jeden z uczniów zapisuje krótkie odpowiedzi na tablicy. Nauczyciel zadaje uczniom pytanie prosząc o szczerą odpowiedź. Jak wyglądał ich proces asymilacji w nowej szkole (gimnazjum, liceum) i jakie wzorce najtrudniej było zaakceptować. Krótka dyskusja powinna zakończyć lekcję. PRACA DOMOWA Przykładowe tematy pracy domowej: Jak rozumiesz słowa mistrza kung-fu: Zanim ktoś nauczy się kung-fu musi nauczyć się być człowiekiem pełnym pokory, odważnym, uczynnym. Uzasadnij swoją wypowiedź. Matka Aichy powiedziała do niej: Teraz musisz myśleć o rodzinie i przyszłości brata. Wyobraź sobie, że Twoi rodzice żądają od Ciebie wyrzeczenia się twoich marzeń czy pasji w imię dobra rodziny (ew. rodzeństwa). Jak byś postąpił/a? Wykonaj prezentację multimedialną na temat kung-fu. Wszelkie prawa do materiałów dydaktycznych zastrzeŝone dla Stowarzyszenia Nowe Horyzonty 8

9 ZAŁĄCZNIK 1 Wszelkie prawa do materiałów dydaktycznych zastrzeŝone dla Stowarzyszenia Nowe Horyzonty 9

10 SCENARIUSZ LEKCJI WYCHOWAWCZEJ Opracowały: Dominika Orłowska, Karolina Orłowska CZAS całkowity czas: ok. 100 minut (z możliwością wykorzystania tylko niektórych elementów scenariusza) BLOK Celem ćwiczeń opisanych w tym bloku jest: zgłębianie tematyki różnic kulturowych; oddzielenie stereotypów na temat różnic kulturowych od faktów; konfrontacja własnych opinii z opiniami rówieśników. Ćwiczenie Skojarzenia Czas: 10 min. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy. Każda grupa otrzymuje Kartę Pracy Różnice. Zadaniem grup jest dopisanie skojarzeń związanych z hasłem różnice kulturowe do każdej z liter. Materiały: karty pracy Różnice (zał. 2) długopisy DYSKUSJA Czas: 10 minut Nauczyciel moderuje dyskusję na temat różnic kulturowych dotyczących kobiet i mężczyzn. Uczniowie odpowiadają na pytania: Jakie znacie różnice dotyczące ról kobiety i mężczyzny w innych kulturach niż nasza? Ile z tych poglądów bazuje na waszych własnych doświadczeniach? Ile z nich bazuje na popularnych opiniach? Podsumowanie: Wprowadzenie do zajęć jest czasem na refleksję nad tematyką filmu. Dzięki dyskusji uczniowie mają okazję podzielić się przemyśleniami związanymi ze znanymi im różnicami kulturowymi oraz zweryfikować ich prawdziwość. BLOK GŁÓWNY (65 MINUT) Celem ćwiczeń opisanych tym bloku jest: analizowanie sytuacji, poszukiwanie oryginalnych, innowacyjnych rozwiązań w sytuacji trudnej, zbieranie argumentów, dokonywanie wyborów, wyrażanie własnego zdania. Ćwiczenie Technika 635 Czas: 40 minut Co to jest technika 635? Jest to odmiana klasycznej i znanej burzy mózgów. Głośne wypowiadanie swoich pomysłów, stosowane w burzy mózgów, zostało zastąpione zapisywaniem ich na specjalnie przygotowanych arkuszach rozdanych poszczególnym grupom. Wszelkie prawa do materiałów dydaktycznych zastrzeŝone dla Stowarzyszenia Nowe Horyzonty 10

11 Co oznaczają cyfry 635? 6 oznacza ilość minut w ostatniej rundzie 3 oznacza ilość pomysłów rozwiązania problemu w każdej rundzie 5 oznacza ilość rund Zasady: odroczone wartościowanie rozwiązania oceniamy na samym końcu; ilość rodzi jakość im więcej pomysłów tym lepiej; oryginalne pomysły odchodzimy od schematycznego myślenia; rozwijanie pomysłów innych - modyfikujemy, ulepszamy, wzbogacamy! Problem: Jak bohaterka filmu może osiągnąć swój cel i zrealizować marzenia, jednocześnie pozostając w zgodzie z rodziną i tradycją, w której została wychowana? Wskazówka dla nauczyciela: Należy wyjaśnić uczniom, by nie podawali radykalnych rozwiązań, lecz szukali kompromisów, próbowali się utożsamić z bohaterką i uwzględnić kontekst kulturowy. ETAP I Czas: 25 minut Przebieg: Nauczyciel dzieli uczniów na 5 grup. Każda grupa otrzymuje Kartę Pracy 635 z zapisanym problemem do rozwiązania. Runda 1 trwa 2 minuty. Uczniowie wykorzystują czas na wymyślenie i zapisanie 3 pomysłów na rozwiązanie problemu. Po upływie czasu grupy podają sobie kartki zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Runda 2 trwa 3 minuty. Uczniowie najpierw czytają zapisane już pomysły poprzedniej grupy, a następnie podają 3 kolejne własne propozycje rozwiązań. Grupa może wymyślić zupełnie nowe rozwiązania, bądź zmodyfikować zapisane na tej kartce pomysły poprzedniej grupy. Nie wolno powielać własnych ani cudzych pomysłów. Po upływie czasu grupy podają sobie kartki zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Runda 3 trwa 4 minuty. Uczniowie najpierw czytają wszystkie zapisane przez poprzednie grupy pomysły, a następnie podają 3 kolejne własne propozycje rozwiązań. Grupa może wymyślić zupełnie nowe rozwiązania, bądź zmodyfikować zapisane na tej kartce pomysły poprzedniej grupy. Nie wolno powielać własnych ani cudzych pomysłów. Po upływie czasu grupy podają sobie kartki zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Runda 4 trwa 5 minut. Uczniowie najpierw czytają wszystkie zapisane przez poprzednie grupy pomysły, a następnie podają 3 kolejne własne propozycje rozwiązań. Grupa może wymyślić zupełnie nowe rozwiązania, bądź zmodyfikować zapisane na tej kartce pomysły poprzedniej grupy. Nie wolno powielać własnych ani cudzych pomysłów. Po upływie czasu grupy podają sobie kartki zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Runda 5 trwa 6 minut. Uczniowie najpierw czytają wszystkie zapisane przez poprzednie grupy pomysły, a następnie podają 3 kolejne własne propozycje rozwiązań. Grupa może wymyślić zupełnie nowe rozwiązania, bądź zmodyfikować zapisane na tej kartce pomysły poprzedniej grupy. Nie wolno powielać własnych ani cudzych pomysłów. Po upływie czasu grupy podają sobie kartki zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Każda grupa kończy ćwiczenie z kartką, którą miała na samym początku. ETAP II Czas: 10 minut Po zakończeniu ostatniej rundy grupy ostatni raz czytają wszystkie zapisane na kartkach pomysły. Ich zadaniem jest wybranie najlepszego pomysłu z danej kartki. Powinno to być takie rozwiązanie, które da się wcielić w życie (a nie abstrakcyjne), a zarazem jest oryginalne, ciekawe, innowacyjne. ETAP III Czas: 5 minut Każda grupa kolejno odczytuje na forum klasy wszystkie pomysły ze swojej kartki, na końcu podając to rozwiązanie, które zostało uznane za najlepsze. Wszelkie prawa do materiałów dydaktycznych zastrzeŝone dla Stowarzyszenia Nowe Horyzonty 11

12 Materiały: Karty Pracy 635 (zał. 3) Długopisy Podsumowanie: Wykorzystanie techniki 635 ma na celu skupienie uwagi uczniów na poszukiwaniu rozwiązania problemu. Zapisywanie wszystkich pomysłów porządkuje tok myślowy i pozwala wybrać optymalne rozwiązanie. Zapoznawanie się z pomysłami innych osób jest inspiracją i poszerza horyzonty myślowe. Ćwiczenie Analiza SWOT Czas: 25 minut Co to jest analiza SWOT? SWOT służy do porządkowania informacji. Technika analityczna SWOT polega na posegregowaniu posiadanych informacji o danej sprawie na cztery grupy (cztery kategorie czynników): S (Strengths) mocne strony: wszystko to, co stanowi atut, przewagę, zaletę analizowanego rozwiązania, W (Weaknesses) słabe strony: wszystko to, co stanowi słabość, barierę, wadę analizowanego rozwiązania, O (Opportunities) szanse: prognozy pozytywnych skutków wprowadzenia w życie danego rozwiązania, T (Threats) zagrożenia: prognozy negatywnych skutków wprowadzenia w życie danego rozwiązania. ETAP I Nauczyciel tworzy na tablicy, flipcharcie lub arkuszach pakowego papieru 5 tabel (wg wzoru w załączniku Karta Pracy SWOT). Nad tabelami należy zapisać rozwiązania wybrane przez grupy uczniów. Wskazówka dla nauczyciela: Rozwiązania podane przez uczniów powinny być zapisane w formie równoważników zdań, w możliwe najkrótszej i uproszczonej formie. Tabele można przygotować przed zajęciami. ETAP II Nauczyciel pełni funkcję moderatora. Uczniowie na forum klasy po kolei analizują 5 wybranych rozwiązania, nauczyciel zapisuje w odpowiednich rubrykach uwagi uczniów. ETAP III Nauczyciel odczytuje po kolei wszystkie zapisane informacje dotyczące analizowanych rozwiązań. Ćwiczenie może zakończyć się głosowaniem na najlepszy pomysł. Materiały: Karta Pracy Analiza SWOT (zał. 1) Szary papier lub flipchart Marker Podsumowanie: Celem użycia analizy jest zebranie i uporządkowanie informacji na dany temat. Stanowi to ułatwienie przy podejmowaniu decyzji lub dokonywaniu wyborów. Jest to technika uniwersalna, którą można wykorzystywać w różnych dziedzinach życia. ZAKOŃCZENIE (10 minut) Prezentacja (prezentacja jest do pobrania na stronie w zakładce Dla nauczycieli, login: edukacja09, hasło: edukacja09) Nauczyciel przedstawia prezentację zawierającą definicje pojęć dotyczących zjawisk związanych z tematyką filmu. Po zapoznaniu się z prezentacją uczniowie podają występujące w filmie przykłady omówionych zjawisk. Wszelkie prawa do materiałów dydaktycznych zastrzeŝone dla Stowarzyszenia Nowe Horyzonty 12

13 Zał. 1, karta pracy Analiza SWOT MOCNE STRONY SŁABE STRONY SZANSE MOZLIWOŚCI ZGROŻENIA Wszelkie prawa do materiałów dydaktycznych zastrzeŝone dla Stowarzyszenia Nowe Horyzonty 13

14 Zał. 2, karta pracy Różnice R- Ó- Ż- N- I- C- E- K- U- L- T- U- R- O- W- E- Wszelkie prawa do materiałów dydaktycznych zastrzeŝone dla Stowarzyszenia Nowe Horyzonty 14

15 Zał. 3, karta pracy 635 Grupa 1 PROBLEM: Jak bohaterka filmu może osiągnąć swój cel i zrealizować marzenia, jednocześnie pozostając w zgodzie z rodziną i tradycją, w której została wychowana? Grupa 2 PROBLEM: Jak bohaterka filmu może osiągnąć swój cel i zrealizować marzenia, jednocześnie pozostając w zgodzie z rodziną i tradycją, w której została wychowana? Wszelkie prawa do materiałów dydaktycznych zastrzeŝone dla Stowarzyszenia Nowe Horyzonty 15

16 Grupa 3 PROBLEM: Jak bohaterka filmu może osiągnąć swój cel i zrealizować marzenia, jednocześnie pozostając w zgodzie z rodziną i tradycją, w której została wychowana? Grupa 4 PROBLEM: Jak bohaterka filmu może osiągnąć swój cel i zrealizować marzenia, jednocześnie pozostając w zgodzie z rodziną i tradycją, w której została wychowana? Wszelkie prawa do materiałów dydaktycznych zastrzeŝone dla Stowarzyszenia Nowe Horyzonty 16

17 Grupa 5 PROBLEM: Jak bohaterka filmu może osiągnąć swój cel i zrealizować marzenia, jednocześnie pozostając w zgodzie z rodziną i tradycją, w której została wychowana? Wszelkie prawa do materiałów dydaktycznych zastrzeŝone dla Stowarzyszenia Nowe Horyzonty 17