EFEKTY KSZTAŁCENIA dla kierunku Praca Socjalna poziomu kształcenia studia pierwszego stopnia profilu ogólnoakademicki

Transkrypt

1 EFEKTY KSZTAŁCENIA dla kierunku Praca Socjalna poziomu kształcenia studia pierwszego stopnia profilu ogólnoakademicki I. INFORMACJE OGÓLNE 1. Jednostka prowadząca kierunek: Wydział Pedagogiki i Psychologii UwB 2. Umiejscowienie kierunku w obszarze/obszarach kształcenia (wraz z uzasadnieniem i uwzględnieniem dziedziny/dziedzin nauki) Kierunek studiów praca socjalna naleŝy do obszarów kształcenia w zakresie nauk humanistycznych i społecznych. Przedmiot pracy socjalnej jest umiejscowiony zarówno w obszarze idei (ideały, normy, powinności), jak i praktyk społecznych. Praca socjalna jako kierunek studiów, którego celem jest rozwijanie wiedzy (z zakresu nauk społecznych, pedagogiki, psychologii, prawa, metodologii badań społecznych oraz tworzenia projektu socjalnego, nauk biomedycznych, teorii oraz metodyki pracy socjalnej, podstawowych problemów i kwestii społecznych a takŝe poradnictwa zawodowego, logiki i etyki, podstaw praw człowieka i ochrony własności intelektualnej), umiejętności i postaw niezbędnych do analizowania i zmieniania rzeczywistości społecznej, zmierzające do przeciwdziałania powstawaniu i skutkom wykluczenia społecznego oraz zwiększania integracji społecznej społeczności lokalnej, regionu i kraju. Kierunek praca socjalna łączy dwie perspektywy: humanistyczną koncentrującą się na istocie działań wychowawczych i edukacyjnych oraz społeczną dotyczącą środowisk społecznych, systemów instytucji pomocy społecznej, ich funkcji i znaczenia w systemie wsparcia i pomocy jednostce, grupom społecznym oraz społecznościom lokalnym i narodowym. Praca socjalna zajmuje się kształceniem pracowników, zdolnych do wykorzystywania wiedzy teoretycznej w działaniach prowadzonych z jednostkami, grupami i społecznościami lokalnymi. Praca socjalna obejmuje analizy procesów społecznych, systemów i podejść oraz ich kulturowych, społecznych, politycznych, historycznych, ekonomicznych i prawnych kontekstów.

2 3. Związek programu kształcenia z misją i strategią UwB: Program studiów na kierunku Praca Socjalna wpisuje się w strategię rozwoju Uniwersytetu w Białymstoku zwłaszcza w zakresie podjętych zadań tworzenia trwałych więzi z lokalnymi instytucjami samorządowymi, organizacjami społecznymi i gospodarczymi. Przygotowuje absolwentów do rozpoznawania, analizowania i rozwiązywania problemów społecznych oraz aktywnej współpracy i działania z instytucjami w środowisku lokalnym. Rozwijanie kierunku nakłada takŝe obowiązek stałego utrzymywania współpracy z instytucjami lokalnymi. WaŜnym zadaniem jest takŝe prowadzenie badań naukowych oraz realizacja eksponowanych w misji Uczelni zadań dotyczących aktywnego udziału w tworzeniu płaszczyzny do wymiany myśli i społecznego dialogu, inicjowania waŝnych dla społeczności lokalnych przedsięwzięć naukowych, kulturalnych i społecznych. 4. Ogólne cele kształcenia oraz moŝliwości zatrudnienia i kontynuacji kształcenia przez absolwenta kierunku: Celem kształcenia na kierunku praca socjalna jest zdobycie wiedzy z zakresu nauk społecznych, pedagogiki, psychologii, prawa, metodologii badań społecznych oraz tworzenia projektu socjalnego, nauk biomedycznych, teorii oraz metodyki pracy socjalnej, podstawowych problemów i kwestii społecznych a takŝe poradnictwa zawodowego, logiki i etyki, podstaw praw człowieka i ochrony własności intelektualnej. Absolwent powinien posiadać ogólną wiedzę filozoficzną i socjologiczną pozwalającą poznać istotę ludzką i procesy społeczne. Powinien posiadać wiedzę przyrodniczą i psychologiczną dającą podstawy zrozumienia systemu człowiek-środowisko oraz umoŝliwiającą zrozumienie procesów zachodzących w organizmie człowieka gwarantujących jego dobre funkcjonowanie biologiczne psychiczne i społeczne. Powinien posiadać wiedzę ekonomiczną i prawną umoŝliwiającą zrozumienie mechanizmów rzutujących na system podziału i działalność słuŝb społecznych oraz ich formalno-prawnego instrumentarium. Powinien posiadać wiedzę umoŝliwiającą poznanie funkcjonowania mikrośrodowiska gospodarstwa domowego, w którym odbywa się zaspokajanie potrzeb jednostki i rodziny. Absolwent powinien posiadać kompetencje i sprawności niezbędne dla realizacji zadań stawianych przed pracownikiem socjalnym: dokonywania diagnozy (analizy i oceny) sytuacji i zjawisk będących przyczyną trudnego połoŝenia jednostek, grup (w tym grup ryzyka) i społeczności lokalnych; stosowania metod, technik i środków interwencji socjalnej oraz ewaluacji podejmowanych działań słuŝących rozwiązywaniu problemów w zakresie ograniczonych moŝliwości (i umiejętności) zdobywania środków utrzymania, dysfunkcjonalności rodziny w pełnieniu zadań opiekuńczo-wychowawczych, niepełnosprawności, patologii społecznej, nieprzystosowania społecznego i uchodźstwa; przywracania lub podtrzymywania właściwych interakcji między jednostkami a społeczeństwem (doskonalenia funkcjonowania społecznego); pobudzania samo zaradności indywidualnej (działań samopomocowych) u osób, rodzin, grup i środowisk społecznych; kierowania słuŝbami społecznymi i projektowania społecznego oraz inspirowania zmian społecznych, inicjowania nowych form pomocy osobom i rodzinom oraz powoływania instytucji świadczących pomoc zwłaszcza w najbliŝszym środowisku lokalnym. Absolwent powinien umieć rozwiązywać problemy w obszarach rzeczywistości społecznej, w

3 których potrzebna jest profesjonalna pomoc gdy występuje niewydolność w funkcjonowaniu osobniczym i społecznym między innymi z powodu: ubóstwa, sieroctwa, przemocy w rodzinie, bezdomności, bezrobocia, niepełnosprawności, starości, bezradności w sprawach opiekuńczowychowawczych (zwłaszcza w rodzinach niepełnosprawnych i wielodzietnych), alkoholizmu, narkomanii, przestępczości, trudności w przystosowaniu do Ŝycia po opuszczeniu zakładu karnego, migracji oraz uchodźstwa. Absolwent powinien być przygotowany do pracy w: regionalnych ośrodkach polityki społecznej, powiatowych centrach pomocy rodzinie i ośrodkach pomocy społecznej, a takŝe do pracy: z rodzinami zastępczymi, w placówkach opiekuńczo-wychowawczych, w domach pomocy społecznej dla osób starszych oraz niepełnosprawnych intelektualnie, psychicznie i fizycznie, w jednostkach organizacyjnych do spraw zatrudnienia i przeciwdziałania bezrobociu, w ośrodkach wsparcia, w placówkach dla bezdomnych, alkoholików i narkomanów, w zakładach karnych, w ośrodkach dla uchodźców oraz w organizacjach pozarządowych zajmujących się diagnozowaniem i przeciwdziałaniem wyŝej wymienionym problemom, w instytucjach ekonomii społecznej. Absolwent powinien znać język obcy na poziomie biegłości B2 Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego Rady Europy oraz umieć posługiwać się językiem specjalistycznym z zakresu problematyki społecznej. Absolwent powinien być przygotowany do podjęcia studiów II drugiego stopnia. 5. Wskazanie, czy w procesie definiowania efektów kształcenia oraz tworzenia programu studiów uwzględniono opinie interesariuszy, a w szczególności studentów, absolwentów i pracodawców: W procesie definiowania efektów kształcenia oraz tworzenia programu studiów uwzględniono opinie interesariuszy. Uwzględniono m.in. stanowiska zaprezentowane przez: studentów kierunku Praca Socjalna Wydziału Pedagogiki i Psychologii UwB, dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Białymstoku, dyrektora Domu Pomocy Społecznej w Jałówce oraz pracowników Departamentu Polityki Społecznej Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego w Białymstoku. 6. Wymagania wstępne: Kandydat ubiegający się o przyjęcie na studia pierwszego stopnia na kierunek Praca Socjalna musi legitymować się pozytywnym wynikiem egzaminu maturalnego i spełniać wymagania rekrutacyjne zgodne z odpowiednią uchwałą Senatu Uniwersytetu w Białymstoku w sprawie warunków i trybu rekrutacji. 7. Tytuł zawodowy uzyskiwany przez absolwenta: licencjata

4 II. Symbol K_W01 K_W02 K_W03 K_W04 K_W05 K_W06 K_W07 K_W08 K_W09 K_W10 K_W11 K_W12 K_W13 K_W14 KIERUNKOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA OPIS KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Po ukończeniu studiów absolwent: WIEDZA Rozumie źródła pracy socjalnej. Zna elementarną terminologię pracy socjalnej, jej znaczenie i zastosowanie. Ma elementarną wiedzę o miejscu pracy socjalnej w systemie nauk oraz jej przedmiotowych i metodologicznych powiązaniach z innymi dyscyplinami naukowymi. Zna istotę klasycznych oraz nowych podejść w pracy socjalnej. Ma uporządkowaną wiedzę dotyczącą załoŝeń pomocy społecznej w oparciu o aktualne ustawodawstwo. Ma podstawową wiedzę o strukturze i funkcjonowaniu pomocy społecznej w Polsce i Unii Europejskiej. Ma uporządkowaną elementarną wiedzę na temat procesów społecznych, psychologicznych i pedagogicznych. Zna wybrane koncepcje człowieka: filozoficzne, pedagogiczne, psychologiczne, społeczne stanowiące teoretyczne podstawy pracy socjalnej. Jest wyposaŝony w wiedzę na temat moŝliwości i ograniczeń rozwojowych człowieka w świetle teorii naukowych. Potrafi rozpoznawać sytuacje zagroŝenia zdrowia psychicznego, fizycznego i udzielać pomocy w formie poradnictwa, kierowania do właściwych, kompetentnych osób i instytucji. Ma podstawową wiedzę o róŝnych rodzajach struktur, więzi społecznych i instytucjach Ŝycia społecznego oraz zachodzących między nimi relacjami. Zna definicję podstawowych problemów społecznych. Posiada wiedzę dotyczącą ich mechanizmów, genezy, identyfikacji oraz strategii ich rozwiązywania. Zna podstawowe metody i modele pracy socjalnej z jednostką, grupą i społecznością. Posiada wiedzę dotyczącą struktury prowadzenia diagnozy jednostek i grup. Posiada elementarną wiedzę o prawach i obowiązkach pracownika socjalnego zatrudnionego w instytucjach rządowych i pozarządowych. Jest wyposaŝony w wiedzę dotyczącą kluczowych przemian i mechanizmów współczesnego świata. Posiada wiedzę z obszaru prawa, ekonomii, nauk społecznych wyjaśniającą funkcjonowanie pracy socjalnej w Polsce. Zna metody i narzędzia, w tym techniki pozyskiwania i przetwarzania danych oraz nowoczesne technologie (ICT) stosowane w pracy socjalnej do opisu i diagnozowania problemów, instytucji i struktur w obszarze pomocy społecznej. Ma wiedzę o działaniach edukacyjnych, opiekuńczo wychowawczych, terapeutycznych, profilaktycznych w obrębie pracy socjalnej generujących zmiany struktur społecznych. Odniesienie do efektów kształcenia w obszarze (-ach) kształcenia H1A_W02 H1A_W01 S1A_W01 S1A_W01 S1A_W06 S1A_W02 S1A_W02 S1A_W03 HIA_W05 S1A_W05 S1A_W05 S1A_W03 S1A_W07 S1A_W09 S1A_W08 S1A_W06 S1A_W07 S1A_W01 S1A_W12 S1A_W06 S1A_W08

5 K_W15 K_W16 K_W17 K_U01 K_U02 K_U03 K_U04 K_U05 K_U06 K_U07 K_U08 K_U09 K_U10 K_U11 K_U12 K_U13 Zna i rozumie podstawowe pojęcia i zasady z zakresu własności intelektualnej i ochrony prawa autorskiego. Zna zasady bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w miejscu nauki i pracy oraz wie o istocie dbania o kondycję fizyczną. Zna podstawową terminologię z zakresu pracy socjalnej przynajmniej w jednym języku obcym. UMIEJĘTNOŚCI Potrafi umiejscowić pracę socjalną na mapie innych dyscyplin i subdyscyplin naukowych oraz rozumie istotę jej interdyscyplinarności. Potrafi korzystać z wiedzy socjologicznej, pedagogicznej, filozoficznej, prawnej i ekonomicznej w formułowaniu i rozwiązywaniu problemów społecznych. Posługuje się podstawowymi pojęciami z zakresu tych dyscyplin naukowych. Potrafi dokonać obserwacji i interpretacji zjawisk społecznych. Analizuje ich powiązania z róŝnymi obszarami działań w pracy socjalnej w Polsce i w Unii Europejskiej. Potrafi wykorzystywać podstawową wiedzę teoretyczną z zakresu pracy socjalnej oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizowania, interpretowania problemów społecznych z zastosowaniem strategii ich rozwiązywania. Zna mechanizmy rządzące zjawiskami społecznymi. Rozumie procesy i zjawiska kierujące zachowaniem ludzi. RozróŜnia rodzaje i funkcje róŝnic indywidualnych w zakresie działania jednostki oraz elementów struktury osobowości. Rozumie organizację i zasady funkcjonowania instytucji Ŝycia społecznego. Posiada umiejętność formułowania celów, planowania i oceny skuteczności swoich działań w pracy socjalnej. Potrafi stosować i ocenić przydatność typowych metod, procedur i dobrych praktyk do realizacji zadań związanych z róŝnymi sferami pracy socjalnej. Potrafi konstruować i opracowywać projekt socjalny jako strategię rozwiązywania problemów społecznych. Potrafi realizować załoŝenia pracy socjalnej we współdziałaniu z jednostką, rodziną, grupą i społecznością lokalną z wykorzystaniem nowoczesnych technik pracy. Potrafi w sposób precyzyjny i spójny wypowiadać się w mowie i w piśmie na tematy dotyczące pracy socjalnej z uwzględnieniem róŝnych ujęć teoretycznych, korzystając zarówno z dorobku pracy socjalnej, jak i innych dyscyplin. Ma rozwinięte umiejętności w zakresie komunikacji interpersonalnej, potrafi uŝywać języka specjalistycznego i porozumiewać się w sposób precyzyjny i spójny przy uŝyciu róŝnych kanałów i technik komunikacyjnych zarówno ze specjalistami w zakresie pracy socjalnej, jak i odbiorcami spoza grona specjalistów. Posiada umiejętność prezentowania własnych poglądów, pomysłów, wątpliwości i sugestii, popierając je argumentacją w kontekście wybranych perspektyw teoretycznych. S1A_W10 S1A_W11 S1A_W02 S1A_U01 S1A_U01 H1A_U04 S1A_U08 S1A_U08 S1A_U08 H1A_W08 H1A_W09 H1A_W10 S1A_U09 S1A_U10 H1A_W07 H1A_W06 S1A_U10

6 Potrafi pracować w zespole pełniąc róŝne role. Umie przyjmować i wyznaczać zadania. Ma elementarne umiejętności organizacyjne K_U14 pozwalające na realizację celów związanych z projektowaniem i podejmowaniem działań profesjonalnych. Potrafi wspomagać rozwój człowieka przez wyzwalanie jego własnych sił rozwojowych oraz moŝliwości. Potrafi rozwijać w K_U15 bezpośrednim środowisku warunki wielostronnej, korzystnej aktywności społecznej. Potrafi posługiwać się normami etycznymi w podejmowanej K_U16 aktywności pracowniczej, dostrzega i analizuje dylematy etyczne, przewiduje skutki konkretnych działań. Monitoruje przebieg i efekty własnych działań i innych oraz poddaje K_U17 je ocenie z perspektywy profesjonalnej pracy socjalnej. Posiada umiejętności sporządzania podstawowych dokumentów i analiz K_U18 oraz interpretacji konkretnych problemów z zakresy pracy socjalnej z wykorzystaniem podstawowych narzędzi i programów informatycznych. Posiada umiejętność stosowania przepisów prawa dotyczących K_U19 ochrony własności intelektualnej w tworzonych przez siebie pracach (dziełach). Ma podstawowe umiejętności leksykalne, interpretacyjne i translatorskie w zakresie problematyki pracy socjalnej dla języka obcego zgodne z K_U20 wymaganiami określonymi dla poziomu B2 Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego KOMPETENCJE SPOŁECZNE Ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, odczuwa potrzebę ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju K_K01 osobistego, dokonuje samooceny własnych kompetencji i doskonali umiejętności, wyznacza kierunki własnego rozwoju i kształcenia. Posiada przekonanie o sensie, wartości i potrzebie podejmowania działań socjalnych w środowisku społecznym. Jest gotowy do podejmowania wyzwań zawodowych, wykazuje aktywność, K_K02 podejmuje trud i odznacza się wytrwałością w realizacji indywidualnych i zespołowych działań profesjonalnych w zakresie pracy socjalnej. Ma przekonanie o wadze profesjonalnego podejścia do swoich K_K03 obowiązków. Poszukuje optymalnych rozwiązań i postępuje zgodnie z zasadami etyki. Jest przygotowany do aktywnego uczestnictwa w grupach, organizacjach i instytucjach realizujących pracę socjalną. Jest w K_K04 stanie porozumiewać się zarówno z osobami będącymi specjalistami jak i nie będącymi specjalistami w danej dziedzinie. Umie uczestniczyć w przygotowaniu projektów socjalnych, K_K05 uwzględniając aspekty prawne, ekonomiczne i polityczne. Potrafi nawiązać kontakt z klientem oraz skutecznie motywować go K_K06 do aktywności i uczenia się samodzielnego rozwiązywania problemów. Jest wolny od uprzedzeń i stereotypów społecznych dotyczących K_K07 postrzegania i rozumienia osób o odmiennym połoŝeniu społecznym. S1A_U11 H1A_K01 S1A_K01 S1A_K06 H1A_K04 S1A_K03 H1A_K04 S1A_K03 S1A_K04 H1A_K02 H1A_K03 S1A_K02 S1A_K03 S1A_K05 S1A_K02 S1A_K02 K_K08 Potrafi współpracować w grupie i przyjmować w niej róŝne role. S1A_K02

7 * Objaśnienia oznaczeń: K (przed podkreślnikiem) efekty kształcenia dla kierunku. W kategoria wiedzy U kategoria umiejętności K (po podkreślniku) kategoria kompetencji społecznych A lub P określenie profilu (A ogólnoakademicki, P praktyczny) H1A (H2P) efekty kształcenia w obszarze kształcenia w zakresie nauk humanistycznych dla S1A (S2A) efekty kształcenia w obszarze kształcenia w zakresie nauk społecznych dla P1A (P2P) efekty kształcenia w obszarze kształcenia w zakresie nauk przyrodniczych dla X1A (X2A) efekty kształcenia w obszarze kształcenia w zakresie nauk ścisłych dla studiów pierwszego stopnia (drugiego stopnia) T1A (T2A) efekty kształcenia w obszarze kształcenia w zakresie nauk technicznych dla 01, 02, 03 i kolejne numer efektu kształcenia