PROJEKT II: DZIENNIKARSTWO OBYWATELSKIE

Transkrypt

1 PROJEKT II: DZIENNIKARSTWO OBYWATELSKIE Dziennikarstwo obywatelskie to zbieranie, przetwarzanie, opracowywanie informacji przez dziennikarzy-amatorów, którzy chcą przyczyniać się do rozpowszechniania niezależnych, wiarygodnych i rzetelnych informacji. Chcemy was zachęcić do wzmocnienia obiegu informacji w waszej miejscowości. Dziennikarstwo obywatelskie to nie tylko pisanie o tym, jaki film, mecz czy koncert ostatnio obejrzeliście i czy się wam podobał, ale przede wszystkim pisanie o tym, co dzieje się wokół nas, co chcemy zmienić na lepsze, czemu warto się przyglądać, co jest ważne, ale jeszcze niedocenione. Jednym słowem, to publikowanie swoich tekstów, zdjęć, filmów i reportaży po to, żeby mieć wpływ na to, co się wokół was dzieje. Na waszej ulicy są dziury i nikt ich nie załatał od dwóch lat? Pobliski park jest źle oświetlony i niebezpieczny? Urzędy w waszym mieście nie mają podjazdów dla niepełnosprawnych? A może w okolicy działa klub wolontariusza albo młodzieżowy teatr, o którym prawie nikt nie wie? Jako dziennikarze obywatelscy możecie zebrać informacje o każdej z tych spraw, porozmawiać z ludźmi z okolicy, zapytać o ich zdanie, dowiedzieć się co robi w tych sytuacjach administracja publiczna. A potem jak na prawdziwych dziennikarzy przystało, wystarczy sprawę rzetelnie przedstawić innym. 1. Pierwszą fazą projektu jest WYBRANIE TEMATU. Spójrzcie na waszą społeczność co chcielibyście, aby powstało, bo widzicie taką potrzebę. Co istnieje w społeczności, a mogłoby funkcjonować lepiej? Możecie skupić się na zachowaniu ludzi, na miejscach, na życiu codziennym waszej miejscowości. W ten sposób wyznaczacie kierunek waszych poszukiwań. Przy wyborze tematu kierujcie się też tym, co interesuje czy porusza was samych. Łatwiej prowadzić,,dziennikarskie śledztwo, kiedy dotyczy ono problemu ważnego dla was. 1

2 2. Kolejnym etapem jest POGŁĘBIENIE INFORMACJI, które posiadacie, czyli dokonanie rozpoznania. Zróbcie wywiady z mieszkańcami (koniecznie w różnym wieku!), co na dany temat myślą. Zapytajcie się też ekspertów w danej dziedzinie, a także przedstawicieli władz w waszej miejscowości. Poszukajcie informacji w lokalnych gazetach (może ten temat był poruszony wcześniej), poszukajcie książek, sprawdźcie co na ten temat opublikowane zostało w Internecie. Już na tym etapie róbcie dużo notatek, zdjęć czy filmów. Będą wam pomocne materiały, które zamieścimy na stronie Młodego Obywatela jak prowadzić wywiad, jak szukać informacji, jak odróżnić opinię od faktu. Zadawanie pytań mieszkańcom waszej miejscowości sprawia, że zaczynają oni myśleć o miejscu, w którym żyją. Zauważają, że coś im przeszkadza albo pomaga. Takie małe odkrycia są bardzo ważne, jeżeli chcemy żeby w działania na rzecz społeczności angażowało się więcej osób. 3. ZOBACZCIE NA WŁASNE OCZY. Umówcie się na wizytę i odwiedźcie miejsca, w których tworzona jest informacja. Zobaczcie jak pracują dziennikarze. Porozmawiajcie z nimi. Odkryjcie jak pracują twórcy stron internetowych waszej miejscowości (jeśli ich nie ma to szansa dla was na stworzenie takiej strony). Może będą chcieli przyjść do szkoły, aby opowiedzieć więcej o swoim zawodzie. A może poprowadzą warsztat dziennikarski, podczas którego będziecie doskonalić swoje,,pióro i nauczycie się robić lepsze zdjęcia? 4. ĆWICZCIE. Warto przetestować różne narzędzia, które są przydatne w pracy młodego dziennikarza. Dowiedzcie się, jak działa dyktafon i jak z niego zgrywać materiał, zróbcie próbne nagranie przed radiowym mikrofonem, kamerą. Takie ćwiczenia pomogą wam później w zrobieniu lepszego materiału. Spróbujcie popatrzeć na zdjęcia fotograficzne, które wcześniej zrobiliście. Porozmawiajcie o nich i postarajcie się znaleźć to, co może wyglądać lepiej. Róbcie kolejne zdjęcia. Omówcie po wykonaniu ćwiczeń popełnione błędy. Dzięki temu będziecie mieli materiał, który może trafić na stronę internetową lub do gazety. Warto popracować nad jakością. 5. ANALIZUJCIE MATERIAŁY. O interesującym was problemie mogły już pojawiać się w mediach jakieś informacje. Warto się tego dowiedzieć. Zróbcie zajęcia z analizy tekstów prasowych. Nie ograniczajcie się tylko do prasy. Przyjrzyjcie się też materiałom radiowym i filmowym. Zobaczcie, co jakie wiadomości znajdziecie w Internecie. Dziennikarstwo obywatelskie jest najczęściej wiązane z Internetem, bo pozwala on szybko i łatwo dotrzeć do jak największej grupy odbiorców. 2

3 Jednak nic nie byłoby tak proste, gdyby nie pewna innowacja, która pod koniec lat 90. XX w. zupełnie zrewolucjonizowała myślenie o Internecie. Do tamtego czasu, żeby zamieścić w sieci jakąkolwiek informację, trzeba było mieć sporo specjalistycznej wiedzy o budowaniu stron internetowych. Nie każdy mógł komentować teksty, które czytał, zamieszczać swoje zdjęcia, filmy i relacje. Sytuacja uległa zmianie, kiedy wprowadzono do Internetu możliwość samodzielnego zamieszczania treści. Odkąd powstały serwisy, na których można zamieszczać blogi, odkąd jest YouTube, Facebook, Wikipedia, czy Flikr, w Polsce: Nasza Klasa, Grono, Wiadomości24, mówi się o nowej generacji Internetu Web 2.0, czyli Sieć 2.0. To Internet, który tworzymy wszyscy! Zatem od kilku lat, Internet daje nam więcej możliwości niż kiedykolwiek wcześniej i chętnie z nich korzystamy. Wokół stron internetowych tworzą się całe społeczności, coraz więcej ludzi organizuje się dzięki stronom internetowym, w sieci znajdujemy starych przyjaciół i poznajemy nowych. Ale uwaga! Internet to źródło informacji, które trudno kontrolować. Dlatego nie wszystkie wiadomości tam znalezione są wiarygodne. W przypadku Internetu więcej możliwości oznacza także konieczność większej czujności i ostrożności każdy może pisać co chce, ale nie oznacza to, że każdy ma rację i mówi całą prawdę! 6. Kolejnym elementem projektu będzie KREACJA, tzn. w oparciu o zdobytą wiedzę, zaczniecie tworzyć własny przekaz dziennikarski. Możecie pisać artykuły do gazet do wydania lokalnego, szkolnej gazetki, pisma młodzieżowego czy jako dodatek do lokalnej prasy. Możecie przygotowywać reportaże i zamieścić je w Internecie, stworzyć radio internetowe, nagrywać materiały i zamieszczać je na YouTube. Stworzenie własnej gazety, radia czy telewizji wcześniej nie było takie proste. Wykorzystajcie to. Gdzie szukamy informacji: w szkole: Czy są wśród nas uczniowie, którzy robią coś wyjątkowego? Czy prawa ucznia są przestrzegane? Czy działają ciekawe koła zainteresowań? Jak działa samorząd? na podwórku: Czy jest bezpiecznie? Czy jest się gdzie bawić? Jak spędzamy czas wolny? w urzędzie: Czy mamy dostęp do informacji publicznej? Czy umiemy sprawdzić, jak urzędnicy wywiązują się ze swoich obietnic i obowiązków? Czy są jakieś sprawy, których od dawna nie można załatwić w mieście, dzielnicy, gminie? na ulicy: Czy komunikacja miejska działa dobrze? Czy drogi są dobrze utrzymane? 3

4 w sklepach: Czy widzicie ułatwienia dla osób niepełnosprawnych? Gdzie mieszkańcy najchętniej robią zakupy w małych sklepikach, supermarketach a może na pobliskim targu? w parkach: Czy są dobrze oświetlone, bezpieczne? Czego nie wolno, a co wolno robić w miejscach publicznych? w mediach: O czym piszą, mówią, co pokazują wasze lokalne media? Czy znacie je? Jakie są? Kto je czyta i ogląda? Jaką formę może przyjąć współpraca z mediami? Może to być: cotygodniowy/miesięczny dodatek do lokalnej gazety, rubryka przeznaczona dla młodych dziennikarzy, krótka audycja radiowa, przygotowana przez doświadczonego dziennikarza i grupę młodych reporterów, współpraca z lokalnym portalem, wspólny reportaż przygotowany przez reportera lokalnej stacji telewizyjnej i młodzież. Jakie media możecie stworzyć sami? bloga, stronę internetową, radio szkolne/internetowe, gazetkę szkolną, gazetkę elektroniczną (tzw. kumam) lub internetowy program telewizyjny. Niech jak najwięcej ludzi dowie się, co dzieje się w waszym najbliższym otoczeniu. Jeśli kilka tysięcy ludzi z całej Polski przeczyta o tym, że urzędnik odmówił udzielenia należnej informacji, to naprawdę może wpłynąć na zmianę jego podejścia! Podobnie jest z wieścią, że w waszej miejscowości uczniowie gimnazjum pomagają niepełnosprawnym kolegom i szukają sponsora na wspólny wyjazd na kolonie. Szanse na znalezienie potrzebnej sumy zdecydowanie wzrastają w momencie, gdy dowiaduje się o akcji więcej osób. Siła opinii publicznej jest naprawdę wielka! Dziennikarze obywatelscy często pokazują to, o czym nie piszą i czego nie pokazują inne media. Piszą o rzeczywistości, która jest im najbliższa, bo chcą, żeby wokół nich żyło się lepiej, bezpieczniej, weselej. Ale komentują również to, co przeczytają w ogólnopolskich i lokalnych gazetach, co usłyszą w radio i co zobaczą w telewizji. Dzięki temu kontrolują media sprawdzając, czy podawane przez nie informacje są na pewno rzetelne. 4

5 Zatem, dziennikarz obywatelski to ktoś, komu zależy i kto nie chce siedzieć bezczynnie, jeśli trzeba ważną sprawę poruszyć na forum publicznym. Taki dziennikarz informuje, ale i zachęca innych do działania! 5