Patomorfologia wykład 10. Patomorfologia. arteriosclerosis. etiopatogeneza miażdżycy. arteriosclerosis. atherosclerosis

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Patomorfologia wykład 10. Patomorfologia. arteriosclerosis. etiopatogeneza miażdżycy. arteriosclerosis. atherosclerosis 25.01.2015"

Transkrypt

1 Patomorfologia wykład 10 Patomorfologia etiopatogeneza miażdżycy Wykład 10 prof hab. n. med. Andrzej Marszałek kardiomiopatie stwardnienie tętnic arteriosclerosis etiopatogeneza miażdżycy ogólny termin określający trzy różne postacie chorób naczyń cechą wszystkich chorób jest pogrubienie ściany naczynia i utrata elastyczności arteriosclerosis Termin ten obejmuje: Atherosclerosis najczęstsza postać Möckenberg s medial calcific sclerosis Arteriolosclerosis atherosclerosis charakteryzuje się pogrubieniem błony wewnętrznej oraz odkładaniem złogów lipidów oraz tworzenie w obrębie błony wewnętrznej blaszek, których część centralna jest bogata w lipidy 1

2 kwartet śmierci XXI wieku otyłość nieprawidłowy metabolizm lipidów (np. hipercholesterolemia) nadciśnienie cukrzyca oporna na insulinę (typu 2) i palenie tytoniu wiek płeć męska wywiad rodzinny główne czynniki ryzyka GŁÓWNE podłoże genetyczne hiperlipidemia nadciśnienie palenie tytoniu cukrzyca STAŁE otyłość MNIEJ ISTOTNE/ PRAWDOPODOBNE brak aktywności fizycznej pomenopauzalny brak estrogenów osobowość typu A wysokie spożycie cukrów POTENCJALNIE ZMIENNE alkohol lipoproteina A spożywanie tłuszczów utwardzonych (trans) Chlamydia pneumoniae podstawowe składniki blaszki miażdżycowej: 1. komórki: komórki mięśni gładkich makrofagi leukocyty 2. elementy tkanki łącznej macierz pozakomórkowa (kolagen, włókna elastyczne, proteoglikany) 3. wenątrz- i zewnątrzkomórkowe złogi lipidów powikłania blaszki miażdżycowej: zwapnienia pęknięcie (ogniskowe) lub owrzodzenie (duże) zatory cholesterolowe lub zatory z blaszek miażdżycowych zakrzepica krwawienie do blaszki miażdżycowej krwiak poszerzenie światła ( tętniaki) główne powikłania: 1. a) aorta tętniaki aorty 2. b) tętnice wieńcowe zawał serca 3. c) tętnice mózgu zawał mózgu inne powikłania: 1. zgorzel kończyn, 2. zamknięcie tętnic krezkowych, 3. nagła śmierć sercowa, 4. przewlekła niedokrwienna choroba serca, 5. encefalopatia niedokrwienna 2

3 zawał mięśnia sercowego grupa blisko ze sobą powiązanych zespołów chorobowych powodem choroby jest NIEDOKRWIENIE zaburzenie wynikające z niedostatecznego zaopatrywania w stosunku do obciążenia serca pracą niedokrwienie: hipoksja/anoksja zmniejszona dostępność substancji odżywczych niewystarczająca eliminacja metabolitów postacie: dusznica bolesna (angina pectoris) stabilna niestabilna (crescendo, przedzawałowa) tzw. Printzmetala zawał serca przewlekła nagła śmierć sercowa zmiany w tętnicach wieńcowych zespół zwężenie pęknięcie blaszki zakrzepica blaszki dusznica bolesna >75% NIE NIE dusznica niestabilna zmienne często bez zamknięcia światła zawał serca zmienne często zamykająca zawał podwsierdziowy zmienne zmienne brak - całkowite nagła śmierć zwykle poważne często zwykle niewielkie 3

4 zawał mięśnia sercowego kardiomiopatie kardiomiopatie przerosty serca pierwotne (idiopatyczne) choroby mięśnia sercowego o nieznanej etiologii; według takiej definicji nie obejmują one zmian wynikających z niedokrwienia, nadciśnienia, zaburzeń czynności zastawek, wad wrodzonych oraz zmian zapalnych. trzy podstawowe postacie: 1. kardiomiopatia rozstrzeniowa (zastoinowa) (90%) 2. (zaporowa) 3. kardiomiopatia ograniczająca (naciekowa) charakteryzuje się stopniowo postępującą niewydolnością krążenia, której towarzyszy rozszerzenie i przerost wszystkich 4 jam serca. w 15% rozwija się u pacjentów po przebytym wirusowym zapaleniu mięśnia sercowego; w niektórych przypadkach można znaleźć cząsteczki RNA enterowirusa w bioptacie mięśnia; ponadto: obecne ogniska nacieków limfocytarnych (o średnim nasileniu) w mięśniu sercowym u niektórych pacjentów stwierdza się autoprzeciwciała przeciw antygenom serca czasem obserwuje się zaburzenia odporności komórkowej 4

5 w 20-30% przypadków występuje jako choroba dziedziczna, głównie jako cecha AD z niepełną penetracją; występują także przypadki dziedziczenia AR, lub związanego z chr X w niektórych przypadkach obserwuje się mutacje genów, powodujące nieprawidłową fosforylację. Opisano także przypadki związane z nieprawidłową beta-oksydacją kwasów tłuszczowych lub nieprawidłową ekspresją dystrofiny (białko cytoszkieletu zakotwiczone w błonie komórkowej, odpowiedzialne za wiązanie cytoszkieletu z białkami błon podstawnych; podobne zaburzenie obserwuje się w dystrofiach mięśniowych Duchenna i Beckera). waga serca 2-3 x N ( średnio 900g) obserwuje się przerost i poszerzenie światła wszystkich 4 jam serca (komory są zwykle bardziej dotknięte niż przedsionki) mięsień sercowy jest wiotki, blady z licznymi drobnymi ogniskami małych blizn śródmięśniowych zwykle znajdujących się podwsierdziowo skrzepliny przyścienne (zwykle w pobliżu koniuszka serca w lewej komorze lub w przedsionkach); w tych miejscach endokardium jest zwykle grubsze czynnościowa niewydolność zastawki dwudzielnej obraz histologiczny nie jest charakterystyczny: występowanie zarówno włókien w przeroście jak zanikowych; a także włóknienie śródmiąższowe oraz okołonaczyniowe; w badaniach ultrastrukturalnych, obserwuje się zmniejszenie liczby miofilamentów ze wzrostem liczby mitochondriów. klinika: zwykle dotyczy pacjentów pomiędzy 20 a 60 r.ż. może wystąpić w każdym wieku; choroba rozpoczyna się podstępnie, i w większości przypadków rozwija się powoli lecz nieprzerwanie; 50% pacjentów umiera w ciągu 2 lat od rozpoznania, tylko 25% przeżywa dłużej niż 5 lat; zgon następuje zwykle z powodu: (1) postępującej niewydolności krążenia, (2) zaburzeń rytmu, lub (3) zatorów. jedynym skutecznym leczeniem w tych przypadkach jest przeszczep serca. przyczyny DCM (wtórnej) BEZPOŚREDNIE: toksyczne (alkohol, katecholaminy, kobalt, promieniowanie, mocznica) zakaźne (choroby pasożytnicze - choroba Chagasa; wirusowe - wirus coxsackie, enterowirusy, grypa) metaboliczne (głodzenie, niedobór tiaminy) genetyczne idiopatyczne przyczyny DCM (wtórnej) POŚREDNIE: niedokrwienne (pozawałowe, po operacjach serca, niedokrwistość, choroby zakrzepowo-zatorowe) nadwrażliwość (idiopatyczne zapalenie mięśnia sercowego, reakcja na leki - np.: metyldopa, sulfonamidy, obce białka; choroba Chagasa) nieprawidłowe napełnianie jam serca (nadciśnienie, choroby zastawkowe, kardiomiopatia ciężarnych) zaburzenia endokrynologiczne (nadczynność tarczycy, akromegalia, cukrzyca) choroby naciekające (sarkoidoza, hemochromatoza, nowotwory) 5

6 jest rzadką chorobą charakteryzuje się nieproporcjonalnym przerostem serca w stosunku do obciążenia hemodynamicznego ARVC rozwija się w pierwszych dwóch dekadach życia bez wyraźnej przyczyny w około 50% przypadków występuje jako choroba jednogenowa AD o różnej ekspresji i penetracji w drugiej połowie przypadków rozwija się spontanicznie bez wywiadu rodzinnego wcześniej opisywana głównie asymetryczny przerost przegrody międzykomorowej lub jako idiopatyczne przerostowe zwężenie podaortalne, jednak w większości przypadków nie obserwuje się zaburzeń odpływu z lewej komory PATOGENEZA: mutacje w genach ciężkich łańcuchów β-miozyny mięśni sercowych (geny na chr 14) produkcja trującego polipeptydu?; produkcja nieprawidłowych miofibrilli; pisano także postacie z mutacją genów kodujących sercową troponinę T, alfa-tropomiozynę oraz białko C wiążące miozynę. do dzisiaj zdiagnozowano ponad 50 mutacji. mutacje nie dotyczą ATPazy ani lekkich łańcuchów aktyny lub miozyny w takich przypadkach najprawdopdobniej występuje mutacja letalna??? powiększenie serca (średnia masa 500g) pogrubiała ściana lewej komory lecz jej światło zwężone asymetryczny przerost przegrody (1,5x więcej niż wolnej ściany) blaszki podwsierdziowe (w miejscu uderzenia przedniego płatka zastawki dwudzielnej o przegrodę) oba przedsionki są zwykle powiększone *najbardziej charakterystyczny histologicznie jest bezładne ułożenie włókien mięśniowych (głównie w przegrodzie) *w badaniach ultrastrukturalnych dezorganizacja miofibryli w pojedynczych miocytach *obserwowane nie tylko w tej kardiomiopatii 6

7 KLINIKA: zwykle rozpoznawana w 4 i 5 dekadzie, lecz nasilenie niewydolności serca nie odpowiada stopniowi przerostu; objawy kliniczne obejmują duszność lub/i inne sugerujące dusznicę bolesną może być wiodącą przyczyną śmierci u młodych sportowców KLINIKA: najbardziej widocznym zaburzeniem jest spadek kurczliwości lewej komory (niewydolność skurczowa) klasyczne leczenie niewydolności krążenia lekami poprawiającymi kurczliwość (glikozydy) i obniżającymi objętość krwi krążącej (diuretyki) zaostrza objawy, natomiast leki zmniejszające kurczliwość (β-blokery i blokery kanałów wapniowych) poprawiają rozkurcz lewej komory i zmniejszają objawy. Kardiomiopatia restrykcyjna (RCM) charakteryzuje się zaburzeniami wsierdzia i mięśnia sercowego powodujące ograniczenie napełniania w czasie rozkurczu, natomiast czynność skurczowa jest niezmieniona powikłaniami hemodynamicznymi są: wzrost ciśnienia na końcu rozkurczu, poszerzenie przedsionków i zastój żylny Kardiomiopatia restrykcyjna (RCM) rzadka w Europie, lecz często występuje w Afryce (Równikowej), Ameryce Południowej i Azji może być spowodowana: 1. skrobiawicą, 2. chorobą mięśnia serca, 3. chorobami spichrzeniowymi (także hemochromatozą), 4. oraz znacznym włóknieniem śródmiąższowym tylko ok. 10% pacjentów przeżywa dłużej niż 10 lat. Nie ma odpowiedniego leczenia. 7

wykładówka 1 Patomorfologia wykład 7 prof hab. n. med. Andrzej Marszałek

wykładówka 1 Patomorfologia wykład 7 prof hab. n. med. Andrzej Marszałek Patomorfologia wykład 7 prof hab. n. med. Andrzej Marszałek wykładówka 1 Morfologiczne wykładniki: choroby zakrzepowo-zatorowej, wstrząsu, oraz rozsianego zespołu wykrzepiania wewnątrznaczyniowego (DIC).

Bardziej szczegółowo

Kardiomiopatie. Piotr Abramczyk

Kardiomiopatie. Piotr Abramczyk Kardiomiopatie Piotr Abramczyk Definicja (ESC, 2008r.) Kardiomiopatia to choroba mięśnia sercowego, w której jest on morfologicznie i czynnościowo nieprawidłowy, o ile nie występuje jednocześnie choroba

Bardziej szczegółowo

Choroba wieńcowa Niewydolność serca Nadciśnienie tętnicze

Choroba wieńcowa Niewydolność serca Nadciśnienie tętnicze Choroba wieńcowa Niewydolność serca Nadciśnienie tętnicze Choroba niedokrwienna serca zapotrzebowanie na O2 > moŝliwości podaŝy O2 niedotlenienie upośledzenie czynności mięśnia sercowego przemijające trwałe

Bardziej szczegółowo

Przewlekła niewydolność serca - pns

Przewlekła niewydolność serca - pns Przewlekła niewydolność serca - pns upośledzenie serca jako pompy ssąco-tłoczącej Zastój krwi Niedotlenienie tkanek Pojemność minutowa (CO) serca jest zbyt mała do aktualnego stanu metabolicznego ustroju

Bardziej szczegółowo

KURS PATOFIZJOLOGII WYDZIAŁ LEKARSKI

KURS PATOFIZJOLOGII WYDZIAŁ LEKARSKI KURS PATOFIZJOLOGII WYDZIAŁ LEKARSKI CELE KSZTAŁCENIA Patologia ogólna łączy wiedzę z zakresu podstawowych nauk lekarskich. Stanowi pomost pomiędzy kształceniem przed klinicznym i klinicznym. Ułatwia zrozumienie

Bardziej szczegółowo

KURS PATOFIZJOLOGII WYDZIAŁ LEKARSKI

KURS PATOFIZJOLOGII WYDZIAŁ LEKARSKI KURS PATOFIZJOLOGII WYDZIAŁ LEKARSKI CELE KSZTAŁCENIA Patologia ogólna łączy wiedzę z zakresu podstawowych nauk lekarskich. Stanowi pomost pomiędzy kształceniem przed klinicznym i klinicznym. Ułatwia zrozumienie

Bardziej szczegółowo

Organizacje pozarządowe w diabetologii: realne problemy pacjentów. problem z postrzeganiem cukrzycy typu 2 POLSKIE STOWARZYSZENIE DIABETYKÓW

Organizacje pozarządowe w diabetologii: realne problemy pacjentów. problem z postrzeganiem cukrzycy typu 2 POLSKIE STOWARZYSZENIE DIABETYKÓW POLSKIE STOWARZYSZENIE DIABETYKÓW Organizacje pozarządowe w diabetologii: realne problemy pacjentów problem z postrzeganiem cukrzycy typu 2 Małgorzata Marszałek POSTRZEGANIE CUKRZYCY TYPU 2 Łagodniejszy,

Bardziej szczegółowo

Typy badań echokardiogaficznych Spoczynkowe Obciążeniowe (wysiłek, dobutamina, dipirydamol, inne) Z dostępu przez klatkę piersiową (TTE) Przezprzełyko

Typy badań echokardiogaficznych Spoczynkowe Obciążeniowe (wysiłek, dobutamina, dipirydamol, inne) Z dostępu przez klatkę piersiową (TTE) Przezprzełyko Podstawy echokardiografii Marcin Szulc Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii Warszawski Uniwersytet Medyczny Typy badań echokardiogaficznych Spoczynkowe Obciążeniowe (wysiłek,

Bardziej szczegółowo

Definicja (wg. WHO/International Society and Federation of Cardiology Task Force on the Definition and Classification of the Cardiomyopathies, 1995) Kardiomiopatie - choroby mięśnia serca którym towarzyszą

Bardziej szczegółowo

II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK

II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Prawy przedsionek odbiera krew z krążenia wielkiego Zastawka trójdzielna między prawym przedsionkiem a prawą komorą Prawa komora pompuje krew do krążenia płucnego Zastawka

Bardziej szczegółowo

Zespół Metaboliczny w praktyce chirurga naczyniowego

Zespół Metaboliczny w praktyce chirurga naczyniowego Zespół Metaboliczny w praktyce chirurga naczyniowego Wacław Karakuła Katedra i Klinika Chirurgii Naczyń i Angiologii U.M. w Lublinie Kierownik Kliniki prof. Tomasz Zubilewicz Lublin, 27.02.2016 Zespół

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Przedmowa Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi... 13

Spis treści. Przedmowa Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi... 13 Spis treści Przedmowa................ 11 1. Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi.................. 13 Najważniejsze problemy diagnostyczne....... 13 Ból w klatce piersiowej........... 14 Ostry

Bardziej szczegółowo

II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK

II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Zawał serca ból wieńcowy p30 min +CPK +Troponiny Zawał serca z p ST STEMI ( zamknięcie dużej tętnicy wieńcowej) Z wytworzeniem załamka Q Zawał serca bez pst NSTEMI Zamknięcie

Bardziej szczegółowo

Zmiany stwierdzane w badaniu przezklatkowym

Zmiany stwierdzane w badaniu przezklatkowym 162 Choroba nadciśnieniowa serca Prezentacja dwuwymiarowa S Przerost (> 12 mm) mięśnia sercowego (od umiarkowanego do znacznego), obejmujący głównie przegrodę międzykomorową, brak odcinkowych zaburzeń

Bardziej szczegółowo

1. Podstawowe badanie kardiologiczne u dzieci 1 I. Wywiad chorobowy 1

1. Podstawowe badanie kardiologiczne u dzieci 1 I. Wywiad chorobowy 1 v Wstęp xiii Przedmowa do wydania I polskiego xv Wykaz skrótów xvii 1. Podstawowe badanie kardiologiczne u dzieci 1 I. Wywiad chorobowy 1 A. Wywiad perinatalny i z okresu ciąży 1 B. Wywiad po urodzeniu

Bardziej szczegółowo

Nadciśnienie tętnicze. Prezentacja opracowana przez lek.med. Mariana Słombę

Nadciśnienie tętnicze. Prezentacja opracowana przez lek.med. Mariana Słombę Nadciśnienie tętnicze Prezentacja opracowana przez lek.med. Mariana Słombę EPIDEMIOLOGIA: Odsetek nadciśnienia tętniczego w populacji Polski w wieku średnim (36-64 lat) wynosi 44-46% wśród mężczyzn i 36-42%

Bardziej szczegółowo

Nazwa programu LECZENIE NADPŁYTKOWOŚCI SAMOISTNEJ ICD - 10 D75.2 - nadpłytkowość samoistna Dziedzina medycyny: hematologia.

Nazwa programu LECZENIE NADPŁYTKOWOŚCI SAMOISTNEJ ICD - 10 D75.2 - nadpłytkowość samoistna Dziedzina medycyny: hematologia. Załącznik nr 10 do Zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku Nazwa programu LECZENIE NADPŁYTKOWOŚCI SAMOISTNEJ ICD - 10 D75.2 - nadpłytkowość samoistna Dziedzina medycyny:

Bardziej szczegółowo

LECZENIE NADPŁYTKOWOŚCI SAMOISTNEJ ICD - 10 D75.2

LECZENIE NADPŁYTKOWOŚCI SAMOISTNEJ ICD - 10 D75.2 załącznik nr 11 do zarządzenia Nr 36/2008/DGL Prezesa NFZ z dnia 19 czerwca 2008 r. Nazwa programu LECZENIE NADPŁYTKOWOŚCI SAMOISTNEJ ICD - 10 D75.2 - nadpłytkowość samoistna Dziedzina medycyny: hematologia.

Bardziej szczegółowo

TETRALOGIA FALLOTA. Karol Zbroński

TETRALOGIA FALLOTA. Karol Zbroński TETRALOGIA FALLOTA Karol Zbroński Plan prezentacji Historia Definicja Epidemiologia i genetyka Postacie kliniczne Diagnostyka Postępowanie Powikłania Historia Definicja 1 - ubytek w przegrodzie międzykomorowej

Bardziej szczegółowo

POTRZEBY DZIECKA Z PROBLEMAMI -DYSTROFIA MIĘŚNIOWA DUCHENNE A NEUROLOGICZNYMI W SZKOLE

POTRZEBY DZIECKA Z PROBLEMAMI -DYSTROFIA MIĘŚNIOWA DUCHENNE A NEUROLOGICZNYMI W SZKOLE POTRZEBY DZIECKA Z PROBLEMAMI NEUROLOGICZNYMI W SZKOLE -DYSTROFIA MIĘŚNIOWA DUCHENNE A Klinika Neurologii Rozwojowej Gdański Uniwersytet Medyczny Ewa Pilarska Dystrofie mięśniowe to grupa przewlekłych

Bardziej szczegółowo

HARMONOGRAM ZAJĘĆ Z DIAGNOSTYKI LABORATORYJNEJ DLA III ROKU KIERUNKU LEKARSKIEGO 2015/2016:

HARMONOGRAM ZAJĘĆ Z DIAGNOSTYKI LABORATORYJNEJ DLA III ROKU KIERUNKU LEKARSKIEGO 2015/2016: HARMONOGRAM ZAJĘĆ Z DIAGNOSTYKI LABORATORYJNEJ DLA III ROKU KIERUNKU LEKARSKIEGO 2015/2016: Tematy wykładów: 1. Badania laboratoryjne w medycynie prewencyjnej. dr hab. Bogdan Solnica, prof. UJ 2. Diagnostyka

Bardziej szczegółowo

KLINICZNE ZASADY PROWADZENIA TESTÓW WYSIŁKOWYCH Konspekt

KLINICZNE ZASADY PROWADZENIA TESTÓW WYSIŁKOWYCH Konspekt Prof. dr hab. med. Tomasz Kostka KLINICZNE ZASADY PROWADZENIA TESTÓW WYSIŁKOWYCH Konspekt Sprawność fizyczna (fitness) 1. Siła, moc i wytrzymałość mięśniowa (muscular fitness) 2. Szybkość 3. Wytrzymałość

Bardziej szczegółowo

Choroba wieńcowa i zawał serca.

Choroba wieńcowa i zawał serca. Choroba wieńcowa i zawał serca. Dr Dariusz Andrzej Tomczak Specjalista II stopnia chorób wewnętrznych Choroby serca i naczyń 1 O czym będziemy mówić? Budowa układu wieńcowego Funkcje układu wieńcowego.

Bardziej szczegółowo

Nitraty -nitrogliceryna

Nitraty -nitrogliceryna Nitraty -nitrogliceryna Poniżej wpis dotyczący nitrogliceryny. - jest trójazotanem glicerolu. Nitrogliceryna podawana w dożylnym wlewie: - zaczyna działać po 1-2 minutach od rozpoczęcia jej podawania,

Bardziej szczegółowo

Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu

Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu 2018-03-15 Czym jest ryzyko sercowo naczyniowe? Ryzyko sercowo-naczyniowe to

Bardziej szczegółowo

TEMATYKA WYKŁADÓW Z PATOLOGII FIZJOTERAPIA

TEMATYKA WYKŁADÓW Z PATOLOGII FIZJOTERAPIA TEMATYKA WYKŁADÓW Z PATOLOGII FIZJOTERAPIA 2017-2018 Prof. dr hab. med. Jolanta Jaworek Środa 14.00-16.30 WYKŁAD NR 1-25.X.2017 1. Niewydolność krążenia pochodzenia sercowego: definicja, epidemiologia,

Bardziej szczegółowo

Delegacje otrzymują w załączeniu dokument D043528/02 Annex.

Delegacje otrzymują w załączeniu dokument D043528/02 Annex. Rada Unii Europejskiej Bruksela, 8 marca 2016 r. (OR. en) 6937/16 ADD 1 TRANS 72 PISMO PRZEWODNIE Od: Komisja Europejska Data otrzymania: 7 marca 2016 r. Do: Nr dok. Kom.: Dotyczy: Sekretariat Generalny

Bardziej szczegółowo

Uwarunkowania genetyczne. w cukrzycy

Uwarunkowania genetyczne. w cukrzycy Uwarunkowania genetyczne Kliknij, aby edytować styl wzorca podtytułu w cukrzycy Lek. Sylwia Wenclewska Klinika Chorób Wewnętrznych, Diabetologii i Farmakologii Klincznej Kliknij, aby edytować format tekstu

Bardziej szczegółowo

Diagnostyka różnicowa omdleń

Diagnostyka różnicowa omdleń Diagnostyka różnicowa omdleń II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Omdlenie - definicja Przejściowa utrata przytomności spowodowana zmniejszeniem perfuzji mózgu (przerwany przepływ mózgowy na 6-8sek lub zmniejszenie

Bardziej szczegółowo

UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA.

UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA. UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA Małgorzata Biskup Czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego u chorych na reumatoidalne zapalenie

Bardziej szczegółowo

Rodzaje omdleń. Stan przedomdleniowy. Omdlenie - definicja. Diagnostyka różnicowa omdleń

Rodzaje omdleń. Stan przedomdleniowy. Omdlenie - definicja. Diagnostyka różnicowa omdleń Omdlenie - definicja Diagnostyka różnicowa omdleń Przejściowa utrata przytomności spowodowana zmniejszeniem perfuzji mózgu (przerwany przepływ mózgowy na 6-8sek lub zmniejszenie ilości tlenu dostarczonego

Bardziej szczegółowo

9. KARDIOMIOPATIE I ZAPALENIA MIĘŚNIA SERCOWEGO

9. KARDIOMIOPATIE I ZAPALENIA MIĘŚNIA SERCOWEGO 9. KARDIOMIOPATIE I ZAPALENIA MIĘŚNIA SERCOWEGO O. Bruder, R. Erbel i K.F. Kreitner 9.1. Kardiomiopatie Kardiomiopatie definiuje się jako pierwotne schorzenia mięśnia sercowego po wykluczeniu przyczyn

Bardziej szczegółowo

Topografia klatki piersiowej. Badanie fizykalne układu krążenia. Topografia klatki piersiowej. Topografia klatki piersiowej 2015-04-23

Topografia klatki piersiowej. Badanie fizykalne układu krążenia. Topografia klatki piersiowej. Topografia klatki piersiowej 2015-04-23 Topografia klatki piersiowej Badanie fizykalne układu krążenia KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 A Pachowa przednia prawa B Obojczykowa środkowa prawa C Mostkowa D Obojczykowa środkowa lewa E Pachowa przednia

Bardziej szczegółowo

LP Panel tarczycowy 1. TSH 2. Ft3 3. Ft4 4. Anty TPo 5. Anty Tg. W przypadku występowania alergii pokarmowych lub wziewnych

LP Panel tarczycowy 1. TSH 2. Ft3 3. Ft4 4. Anty TPo 5. Anty Tg. W przypadku występowania alergii pokarmowych lub wziewnych Proszę o wykonanie następujących badań laboratoryjnych (z krwi), na część z nich można uzyskać skierowanie od lekarza*: Dodatkowo: Badania podstawowe: W przypadku podejrzenia nieprawidłowej pracy tarczycy

Bardziej szczegółowo

Cewkowo-śródmiąższowe zapalenie nerek

Cewkowo-śródmiąższowe zapalenie nerek Cewkowo-śródmiąższowe zapalenie nerek Krzysztof Letachowicz Katedra i Klinika Nefrologii i Medycyny Transplantacyjnej, Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Kierownik: Prof. dr hab. Marian Klinger Cewkowo-śródmiąższowe

Bardziej szczegółowo

Znaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu. Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze

Znaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu. Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze Znaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze Czynniki ryzyka rozwoju i powikłania cukrzycy Nadwaga i otyłość Retinopatia

Bardziej szczegółowo

Marcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM

Marcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM Marcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM Definicja NS to zespół kliniczny, w którym wskutek dysfunkcji serca jego pojemność minutowa jest zmniejszona w stosunku do zapotrzebowania

Bardziej szczegółowo

Definicja. Choroba niedokrwienna serca. Podział choroby wieńcowej. Epidemiologia 2015-04-23

Definicja. Choroba niedokrwienna serca. Podział choroby wieńcowej. Epidemiologia 2015-04-23 Definicja Choroba niedokrwienna serca II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 zespół objawów chorobowych będących następstwem przewlekłego stanu niedostatecznego zaopatrzenia komórek mięśnia sercowego w tlen

Bardziej szczegółowo

Lp. Zakres świadczonych usług i procedur Uwagi

Lp. Zakres świadczonych usług i procedur Uwagi Choroby układu nerwowego 1 Zabiegi zwalczające ból i na układzie współczulnym * X 2 Choroby nerwów obwodowych X 3 Choroby mięśni X 4 Zaburzenia równowagi X 5 Guzy mózgu i rdzenia kręgowego < 4 dni X 6

Bardziej szczegółowo

Dr n. med. Anna Prokop-Staszecka Dyrektor Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II

Dr n. med. Anna Prokop-Staszecka Dyrektor Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II Dr n. med. Anna Prokop-Staszecka Dyrektor Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II Przewodnicząca Komisji Ekologii i Ochrony Powietrza Rady Miasta Krakowa Schorzenia dolnych dróg oddechowych

Bardziej szczegółowo

Epidemiologia chorób serca i naczyń

Epidemiologia chorób serca i naczyń Warszawa, 8.10.2007 Epidemiologia chorób serca i naczyń Codziennie w Polsce, na choroby układu sercowo-naczyniowego umiera średnio 476 osób. Co prawda w latach 90. udało się zahamować bardzo duży wzrost

Bardziej szczegółowo

Harmonogram wykładów z patofizjologii dla Studentów III roku Wydziału Farmaceutycznego kierunku Farmacja studia stacjonarne

Harmonogram wykładów z patofizjologii dla Studentów III roku Wydziału Farmaceutycznego kierunku Farmacja studia stacjonarne Harmonogram wykładów z patofizjologii dla Studentów III roku Wydziału Farmaceutycznego kierunku Farmacja studia stacjonarne Środa 15.45-17.15, ul. Medyczna 9, sala A Data Temat: Prowadzący: 05.10.16 Omówienie

Bardziej szczegółowo

Spis treści. śelazo... 46 Wapń i witamina D... 47 Cynk... 47

Spis treści. śelazo... 46 Wapń i witamina D... 47 Cynk... 47 Spis treści Przedmowa... 9 1. Ustalanie zapotrzebowania energetycznego w róŝnych stanach chorobowych (Danuta Gajewska)... 11 Wiadomości ogólne... 11 Całkowita przemiana materii... 12 Wprowadzenie... 12

Bardziej szczegółowo

TEMATYKA WYKŁADÓW Z PATOLOGII PIELĘGNIARSTWO

TEMATYKA WYKŁADÓW Z PATOLOGII PIELĘGNIARSTWO TEMATYKA WYKŁADÓW Z PATOLOGII PIELĘGNIARSTWO 2016-2017 WYKŁAD NR 1 6. X. 2016 I Wprowadzenie do patofizjologii 1. Pojęcia: zdrowie, choroba, etiologia, patogeneza, symptomatologia 2. Etapy i klasyfikacja

Bardziej szczegółowo

Choroba niedokrwienna serca

Choroba niedokrwienna serca Choroba niedokrwienna serca II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Definicja zespół objawów chorobowych będących następstwem przewlekłego stanu niedostatecznego zaopatrzenia komórek mięśnia sercowego w tlen

Bardziej szczegółowo

Naczyniopochodne następstwa. Zakład ad Neuropatologii, Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie

Naczyniopochodne następstwa. Zakład ad Neuropatologii, Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie Choroby dużych naczyń OUN Naczyniopochodne następstwa chorób b dużych naczyń Zakład ad Neuropatologii, Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie Tętnice tnice odchodzące ce od łuku aorty naczynia typu

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Część I Definicja, epidemiologia i koszty otyłości. Część II Etiologia i patogeneza otyłości

Spis treści. Część I Definicja, epidemiologia i koszty otyłości. Część II Etiologia i patogeneza otyłości Spis treści Część I Definicja, epidemiologia i koszty otyłości Rozdział 1. Wprowadzenie: problematyka otyłości w ujęciu historycznym i współczesnym..................................... 15 Problematyka

Bardziej szczegółowo

Stosowanie preparatu BioCardine900 u chorych. z chorobą wieńcową leczonych angioplastyką naczyń

Stosowanie preparatu BioCardine900 u chorych. z chorobą wieńcową leczonych angioplastyką naczyń Jan Z. Peruga, Stosowanie preparatu BioCardine900 u chorych z chorobą wieńcową leczonych angioplastyką naczyń wieńcowych II Katedra Kardiologii Klinika Kardiologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi 1 Jednym

Bardziej szczegółowo

CMC/2015/03/WJ/03. Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca

CMC/2015/03/WJ/03. Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca CMC/2015/03/WJ/03 Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca Dane pacjenta Imię:... Nazwisko:... PESEL:... Rozpoznane choroby: Nadciśnienie tętnicze Choroba wieńcowa Przebyty zawał

Bardziej szczegółowo

CHOLESTONE NATURALNA OCHRONA PRZED MIAŻDŻYCĄ. www.california-fitness.pl www.calivita.com

CHOLESTONE NATURALNA OCHRONA PRZED MIAŻDŻYCĄ. www.california-fitness.pl www.calivita.com CHOLESTONE NATURALNA OCHRONA PRZED MIAŻDŻYCĄ Co to jest cholesterol? Nierozpuszczalna w wodzie substancja, która: jest składnikiem strukturalnym wszystkich błon komórkowych i śródkomórkowych wchodzi w

Bardziej szczegółowo

Wielkością i kształtem przypomina dłoń zaciśniętą w pięść. Położone jest w klatce piersiowej tuż za mostkiem. Otoczone jest mocnym, łącznotkankowym

Wielkością i kształtem przypomina dłoń zaciśniętą w pięść. Położone jest w klatce piersiowej tuż za mostkiem. Otoczone jest mocnym, łącznotkankowym Wielkością i kształtem przypomina dłoń zaciśniętą w pięść. Położone jest w klatce piersiowej tuż za mostkiem. Otoczone jest mocnym, łącznotkankowym workiem zwanym osierdziem. Wewnętrzna powierzchnia osierdzia

Bardziej szczegółowo

PROFILAKTYKA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA WPŁYW STYLU ŻYCIA NA ROZWÓJ CHORÓB SERCA. Dr Radosław Sierpiński Instytut Kardiologii w Warszawie

PROFILAKTYKA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA WPŁYW STYLU ŻYCIA NA ROZWÓJ CHORÓB SERCA. Dr Radosław Sierpiński Instytut Kardiologii w Warszawie PROFILAKTYKA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA WPŁYW STYLU ŻYCIA NA ROZWÓJ CHORÓB SERCA Dr Radosław Sierpiński Instytut Kardiologii w Warszawie WŁODAWA 14-17.07.2015 SERCE I ROZUM? SERCE CZY ROZUM?! PODSTAWOWE CHOROBY

Bardziej szczegółowo

NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY

NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY Poradnik dla pacjenta i jego rodziny Konsultacja: prof. dr hab. med. Zbigniew Gaciong CO TO JEST ZESPÓŁ METABOLICZNY Nadciśnienie tętnicze (inaczej podwyższone ciśnienie

Bardziej szczegółowo

ANKIETA KWALIFIKACYJNA DO ZNIECZULENIA

ANKIETA KWALIFIKACYJNA DO ZNIECZULENIA Centrum Medycyny i Rehabilitacji Artkinezis Sp. z o. o. Sp. k. ul. Wiejska 19/21, Żyrardów 96-300 ODDZIAŁ LECZENIA JEDNEGO DNIA ANKIETA KWALIFIKACYJNA DO ZCZULENIA Nazwisko: PESEL: Nr ks. od.: Informacja

Bardziej szczegółowo

Algorytm postępowania w profilaktyce, diagnostyce i leczeniu chorób sercowonaczyniowych. Dr n. med. Wiesława Kwiatkowska

Algorytm postępowania w profilaktyce, diagnostyce i leczeniu chorób sercowonaczyniowych. Dr n. med. Wiesława Kwiatkowska Algorytm postępowania w profilaktyce, diagnostyce i leczeniu chorób sercowonaczyniowych u osób zakażonych HIV Dr n. med. Wiesława Kwiatkowska Epidemiologia zakażenia HIV Epidemiologia zakażenia HIV - zgony

Bardziej szczegółowo

Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę?

Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę? Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę? Piotr Ponikowski Klinika Chorób Serca Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Ośrodek Chorób Serca Szpitala Wojskowego we Wrocławiu Niewydolność

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Część I Choroby układu krążenia 1 Wendy A. Ware. Część II Choroby układu oddechowego 137 Eleanor C. Hawkins

Spis treści. Część I Choroby układu krążenia 1 Wendy A. Ware. Część II Choroby układu oddechowego 137 Eleanor C. Hawkins Spis treści Część I Choroby układu krążenia 1 Wendy A. Ware 1 Badanie układu krążenia 2 2 Badania dodatkowe stosowane w chorobach układu krążenia 8 3 Leczenie zastoinowej niewydolności serca 29 4 Zaburzenia

Bardziej szczegółowo

l.p CBM CBM s. Rydygiera SPSK

l.p CBM CBM s. Rydygiera SPSK Molekularne podstawy chorób narządu ruchu Kierunek: Fizjoterapia Rok:II - licencjat Tryb: stacjonarny opiekun kierunku: mgr Piotr Białas (pbialas@ump.edu.pl) Ilość seminariów: 40 godzin Forma zaliczenia:

Bardziej szczegółowo

Hipercholesterolemia rodzinna - co warto wiedzieć

Hipercholesterolemia rodzinna - co warto wiedzieć I Katedra i Klinika Kardiologii Gdański Uniwersytet Medyczny Hipercholesterolemia rodzinna - co warto wiedzieć Dlaczego to takie ważne? Marcin Gruchała Czynniki ryzyka zawału serca 15 152 osób z pierwszym

Bardziej szczegółowo

Wybierz życie dbaj o układ krążenia

Wybierz życie dbaj o układ krążenia Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach Wydział Nadzoru nad Systemem Opieki Zdrowotnej Oddział ds. Chorobowości Hospitalizowanej Wybierz życie dbaj o układ krążenia Katowice 2010 Śląski Urząd Wojewódzki w

Bardziej szczegółowo

Katowice, dn r.

Katowice, dn r. Katowice, dn. 22.10.2016 r. Recenzja rozprawy na stopień doktora nauk medycznych lekarza med. Konrada Kaaza pt.: Ocena czynników ryzyka choroby niedokrwiennej serca u chorych hospitalizowanych z powodu

Bardziej szczegółowo

Patofizjologia i symptomatologia. Piotr Abramczyk

Patofizjologia i symptomatologia. Piotr Abramczyk Patofizjologia i symptomatologia niewydolności serca Piotr Abramczyk Definicja Objawy podmiotowe i przedmiotowe niewydolności serca Obiektywny dowód dysfunkcji serca i i Odpowiedź na właściwe leczenie

Bardziej szczegółowo

PROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH ŻYWIENIE KLINICZNE

PROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH ŻYWIENIE KLINICZNE 1. Ramowe treści kształcenia PROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH ŻYWIENIE KLINICZNE L.p. DATA TEMAT ZAJĘĆ LICZBA GODZIN: FORMA ZALI- CZENIA PUNKTY ECTS 1. 2. 22.09.2012 23.09.2012 20.10.2012 21.10.2012 Żywienie

Bardziej szczegółowo

ZMIANY W ORGANIZMIE SPOWODOWANE PICIEM ALKOHOLU

ZMIANY W ORGANIZMIE SPOWODOWANE PICIEM ALKOHOLU ZMIANY W ORGANIZMIE SPOWODOWANE PICIEM ALKOHOLU ( na podstawie artykułu zamieszczonego na portalu internetowym www.wp.pl zebrał i opracował administrator strony www.atol.org.pl ) Przewlekłe nadużywanie

Bardziej szczegółowo

PROGRAM UBEZPIECZENIOWY dla Funkcjonariuszy i Pracowników Cywilnych Policji. oraz ich współmałżonków i pełnoletnich dzieci POLICJA 2012

PROGRAM UBEZPIECZENIOWY dla Funkcjonariuszy i Pracowników Cywilnych Policji. oraz ich współmałżonków i pełnoletnich dzieci POLICJA 2012 PROGRAM UBEZPIECZENIOWY dla Funkcjonariuszy i Pracowników Cywilnych Policji oraz ich współmałżonków i pełnoletnich dzieci POLICJA 2012 na tle PROGRAMU POLICJA 2008 Toruń, 19.09.2011 r. KONSTRUKCJA PROGRAMU

Bardziej szczegółowo

PROFILAKTYKA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA WPŁYW STYLU ŻYCIA NA ROZWÓJ CHORÓB SERCA

PROFILAKTYKA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA WPŁYW STYLU ŻYCIA NA ROZWÓJ CHORÓB SERCA PROFILAKTYKA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA WPŁYW STYLU ŻYCIA NA ROZWÓJ CHORÓB SERCA Dr Radosław Sierpiński Instytut Kardiologii w Warszawie WARSZAWA 25.08.2015 PODSTAWOWE CHOROBY SERCA Niewydolność serca Choroba

Bardziej szczegółowo

Choroba wieńcowa - rosnący problem współczesnej kardiologii

Choroba wieńcowa - rosnący problem współczesnej kardiologii Choroba wieńcowa - rosnący problem współczesnej kardiologii Choroby układu sercowo - naczyniowego stanowią przyczynę około połowy wszystkich zgonów w Polsce. W 2001 r. z powodu choroby wieńcowej zmarło

Bardziej szczegółowo

ANALIZA PROFILU METABOLICZNEGO PACJENTÓW Z PRZEWLEKŁĄ NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA I WSPÓŁISTNIEJĄCYM MIGOTANIEM PRZEDSIONKÓW

ANALIZA PROFILU METABOLICZNEGO PACJENTÓW Z PRZEWLEKŁĄ NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA I WSPÓŁISTNIEJĄCYM MIGOTANIEM PRZEDSIONKÓW ANALIZA PROFILU METABOLICZNEGO PACJENTÓW Z PRZEWLEKŁĄ NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA I WSPÓŁISTNIEJĄCYM MIGOTANIEM PRZEDSIONKÓW Rozprawa doktorska Autor: lek. Marcin Wełnicki Promotor: prof. dr hab. n. med Artur

Bardziej szczegółowo

Obrazowanie serca metodą CMR. Znaczenie MRI w diagnostyce kardiologicznej. Płaszczyzny obrazowania 2015-04-24 II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK

Obrazowanie serca metodą CMR. Znaczenie MRI w diagnostyce kardiologicznej. Płaszczyzny obrazowania 2015-04-24 II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK Obrazowanie serca metodą CMR Znaczenie MRI w diagnostyce kardiologicznej Podczas jednego badania CMR można uzyskać szczegółowe informacje o morfologii oraz czynności serca, zarówno w spoczynku, jak i w

Bardziej szczegółowo

Karta Opisu Przedmiotu

Karta Opisu Przedmiotu Politechnika Opolska Wydział Wychowania Fizycznego i Fizjoterapii Kierunek studiów Profil kształcenia Poziom studiów Specjalność Forma studiów Semestr studiów Nazwa przedmiotu Fizjoterapia Praktyczny Studia

Bardziej szczegółowo

Karta Opisu Przedmiotu

Karta Opisu Przedmiotu Politechnika Opolska Wydział Wychowania Fizycznego i Fizjoterapii Kierunek studiów Profil kształcenia Poziom studiów Specjalność Forma studiów Semestr studiów Nazwa przedmiotu Subject Title Clinical physiotherapy

Bardziej szczegółowo

W Polsce na chorobę niedokrwienną serca zapada rocznie od 80 do 100 tys. osób

W Polsce na chorobę niedokrwienną serca zapada rocznie od 80 do 100 tys. osób W Polsce na chorobę niedokrwienną serca zapada rocznie od 80 do 100 tys. osób Choroba niedokrwienna serca jest przyczyną ponad 40% wszystkich zgonów zarówno wśród mężczyzn jak i kobiet Struktura zgonów

Bardziej szczegółowo

Dieta może być stosowana również przez osoby chorujące na nadciśnienie tętnicze, zmagające się z hiperlipidemią, nadwagą oraz otyłością.

Dieta może być stosowana również przez osoby chorujące na nadciśnienie tętnicze, zmagające się z hiperlipidemią, nadwagą oraz otyłością. Dieta może być stosowana również przez osoby chorujące na nadciśnienie tętnicze, zmagające się z hiperlipidemią, nadwagą oraz otyłością. Jadłospis 14-dniowy Anna Piekarczyk Dieta nie jest dietą indywidualną

Bardziej szczegółowo

2010-04-03. dr n. med. Adam Węgrzynowski. Sobotta, Atlas anatomii człowieka, 1994. Wikipedia 2009

2010-04-03. dr n. med. Adam Węgrzynowski. Sobotta, Atlas anatomii człowieka, 1994. Wikipedia 2009 dr n. med. Adam Węgrzynowski Sobotta, Atlas anatomii człowieka, 1994 Wikipedia 2009 transport substancji odżywczych transport tlenu i dwutlenku węgla transport produktów przemiany materii utrzymanie równowagi

Bardziej szczegółowo

Choroby wewnętrzne - kardiologia Kod przedmiotu

Choroby wewnętrzne - kardiologia Kod przedmiotu Choroby wewnętrzne - kardiologia - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Choroby wewnętrzne - kardiologia Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-ChW-K Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek

Bardziej szczegółowo

Anatomia i fizjologia układu krążenia. Łukasz Krzych

Anatomia i fizjologia układu krążenia. Łukasz Krzych Anatomia i fizjologia układu krążenia Łukasz Krzych Wytyczne CMKP Budowa serca RTG Unaczynienie serca OBSZARY UNACZYNIENIA Układ naczyniowy Układ dąży do zachowania ośrodkowego ciśnienia tętniczego

Bardziej szczegółowo

Wojciech Król Wojciech Braksator Katedra i Klinika Kardiologii, Nadciśnienia Tętniczego i Chorób Wewnętrznych II WL WUM

Wojciech Król Wojciech Braksator Katedra i Klinika Kardiologii, Nadciśnienia Tętniczego i Chorób Wewnętrznych II WL WUM Wojciech Król Wojciech Braksator Katedra i Klinika Kardiologii, Nadciśnienia Tętniczego i Chorób Wewnętrznych II WL WUM Plan Anatomia Metody obrazowania: Echo Angio CT Angio MRI Tętniak aorty piersiowej.

Bardziej szczegółowo

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO (TNP) (ICD-10 I 27, I 27.0)

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO (TNP) (ICD-10 I 27, I 27.0) Załącznik B.31. LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO (TNP) (ICD-10 I 27, I 27.0) A. Leczenie TNP u dorosłych 1. Leczenie I rzutu 1.1 Leczenie I rzutu sildenafilem 1.2 Leczenie I rzutu bosentanem 2.

Bardziej szczegółowo

u Czynniki ryzyka wystąpienia zakrzepicy? - przykłady cech osobniczych i stanów klinicznych - przykłady interwencji diagnostycznych i leczniczych

u Czynniki ryzyka wystąpienia zakrzepicy? - przykłady cech osobniczych i stanów klinicznych - przykłady interwencji diagnostycznych i leczniczych 1 TROMBOFILIA 2 Trombofilia = nadkrzepliwość u Genetycznie uwarunkowana lub nabyta skłonność do występowania zakrzepicy żylnej, rzadko tętniczej, spowodowana nieprawidłowościami hematologicznymi 3 4 5

Bardziej szczegółowo

Przewlekła obturacyjna choroba płuc. II Katedra Kardiologii

Przewlekła obturacyjna choroba płuc. II Katedra Kardiologii Przewlekła obturacyjna choroba płuc II Katedra Kardiologii Definicja Zespół chorobowy charakteryzujący się postępującym i niecałkowicie odwracalnym ograniczeniem przepływu powietrza przez drogi oddechowe.

Bardziej szczegółowo

Układ krążenia część 2. Osłuchiwanie serca.

Układ krążenia część 2. Osłuchiwanie serca. Układ krążenia część 2 Osłuchiwanie serca. Osłuchiwanie serca Osłuchiwanie serca miejsce osłuchiwania Miejsca osłuchiwania : Zastawka dwudzielna - V międzyżebrze palec przyśrodkowo od lewej linii środkowo-

Bardziej szczegółowo

Wydział Zdrowia Publicznego, Kierunek DIETETYKA, Studia I stopnia stacjonarne I rok, Rok akademicki 2013/2014

Wydział Zdrowia Publicznego, Kierunek DIETETYKA, Studia I stopnia stacjonarne I rok, Rok akademicki 2013/2014 Grupa 1 1 63571 2.1 3.1 4.1 8.1 12.1 14.1 2 63572 2.2 3.2 4.2 8.2 12.2 14.2 3 63573 2.3 3.3 4.3 8.3 12.3 14.3 4 63574 2.4 3.4 4.4 8.4 12.4 14.4 5 63575 2.5 3.5 4.5 8.5 12.5 14.5 6 63576 2.6 3.6 5.1 9.1

Bardziej szczegółowo

Harmonogram wykładów z patofizjologii dla Studentów III roku Wydziału Farmaceutycznego kierunku Farmacja. Rok akademicki 2018/ Semestr V

Harmonogram wykładów z patofizjologii dla Studentów III roku Wydziału Farmaceutycznego kierunku Farmacja. Rok akademicki 2018/ Semestr V Harmonogram wykładów z patofizjologii dla Studentów III roku Wydziału Farmaceutycznego kierunku Farmacja Rok akademicki 2018/2019 - Semestr V Środa 16:15 17:45 ul. Medyczna 9, sala A Data Temat: Prowadzący:

Bardziej szczegółowo

Biologia komórki i biotechnologia w terapii schorzeń narządu ruchu

Biologia komórki i biotechnologia w terapii schorzeń narządu ruchu Biologia komórki i biotechnologia w terapii schorzeń Ilość godzin: 40h seminaria Ilość grup: 2 Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną Kierunek: Fizjoterapia ścieżka neurologiczna Rok: II - Lic Tryb: stacjonarne

Bardziej szczegółowo

układu krążenia Paweł Piwowarczyk

układu krążenia Paweł Piwowarczyk Monitorowanie układu krążenia Paweł Piwowarczyk Monitorowanie Badanie przedmiotowe EKG Pomiar ciśnienia tętniczego Pomiar ciśnienia w tętnicy płucnej Pomiar ośrodkowego ciśnienia żylnego Echokardiografia

Bardziej szczegółowo

Dziecko po zabiegu kardiochirurgicznym. Jerzy Wójtowicz Klinika Pediatrii, Endokrynologii, Diabetologii z Pododdziałem Kardiologii

Dziecko po zabiegu kardiochirurgicznym. Jerzy Wójtowicz Klinika Pediatrii, Endokrynologii, Diabetologii z Pododdziałem Kardiologii Dziecko po zabiegu kardiochirurgicznym Jerzy Wójtowicz Klinika Pediatrii, Endokrynologii, Diabetologii z Pododdziałem Kardiologii Serce jednokomorowe Wiele synonimów - pojedyńcza komora (single ventricle),

Bardziej szczegółowo

Niedożywienie i otyłość a choroby nerek

Niedożywienie i otyłość a choroby nerek Niedożywienie i otyłość a choroby nerek Magdalena Durlik Klinika Medycyny Transplantacyjnej, Nefrologii i Chorób Wewnętrznych Warszawski Uniwersytet Medyczny Częstość przewlekłej choroby nerek na świecie

Bardziej szczegółowo

CO NALEŻY WIEDZIEĆ O MIAŻDŻYCY?

CO NALEŻY WIEDZIEĆ O MIAŻDŻYCY? Wstęp Miażdżyca jest dziś chorobą bardzo rozpowszechnioną. Schorzenie to należy do chorób cywilizacyjnych, ponieważ wiąże się z trybem życia, jaki prowadzą mieszkańcy krajów rozwiniętych, a zwłaszcza mieszkańcy

Bardziej szczegółowo

Urząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: /14:10: listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą

Urząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: /14:10: listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą 14 listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą Cukrzyca jest chorobą, która staje się obecnie jednym z najważniejszych problemów dotyczących zdrowia publicznego. Jest to przewlekły i postępujący proces

Bardziej szczegółowo

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO (TNP) (ICD-10 I27, I27.0)

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 592 Poz. 66 Załącznik B.31. LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO A. Leczenie TNP u dorosłych ŚWIADCZENIOBIORCY

Bardziej szczegółowo

Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011

Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011 Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011 Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki,

Bardziej szczegółowo

Ostra niewydolność serca

Ostra niewydolność serca Ostra niewydolność serca Prof. dr hab. Jacek Gajek, FESC Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Niewydolność serca Niewydolność rzutu minutowego dla pokrycia zapotrzebowania na tlen tkanek i narządów organizmu.

Bardziej szczegółowo

Zaawansowany. Poznanie szczegółowe podstawowych procesów patologicznych u człowieka. Patologia wybranych jednostek chorobowych.

Zaawansowany. Poznanie szczegółowe podstawowych procesów patologicznych u człowieka. Patologia wybranych jednostek chorobowych. Kierunek: PILĘGNIARSTWO Nazwa przedmiotu Patologia Kod przedmiotu Poziom przedmiotu Rok studiów Semestr Liczba punktów Metody nauczania Język wykładowy Imię i nazwisko wykładowcy Wymagania wstępne Zaawansowany

Bardziej szczegółowo

Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego i ulotce dla pacjenta.

Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego i ulotce dla pacjenta. Aneks III Zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego i ulotce dla pacjenta. Uwaga: Niniejsze zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego

Bardziej szczegółowo

Ostre zespoły wieńcowe u kobiet od rozpoznania do odległych wyników leczenia

Ostre zespoły wieńcowe u kobiet od rozpoznania do odległych wyników leczenia Ostre zespoły wieńcowe u kobiet od rozpoznania do odległych wyników leczenia Janina Stępińska Klinika Intensywnej Terapii Kardiologicznej Instytut Kardiologii, Warszawa o Abott Potencjalny konflikt interesów

Bardziej szczegółowo

Choroby osierdzia 2010. Ostre zapalenia osierdzia OZO Płyn w osierdziu ropne zapalenie osierdzia RZO

Choroby osierdzia 2010. Ostre zapalenia osierdzia OZO Płyn w osierdziu ropne zapalenie osierdzia RZO Choroby osierdzia 2010 Ostre zapalenia osierdzia OZO Płyn w osierdziu ropne zapalenie osierdzia RZO Klasyczne kryteria rozpoznania OZO (2 z trzech) Typowy ból w klatce piersiowej swoisty szmer tarcia osierdzia

Bardziej szczegółowo

Imię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...

Imię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej

Bardziej szczegółowo

Ultrasonografia (USG)

Ultrasonografia (USG) 48 Ultrasonografia (USG) Ultrasonografia (USG) to nieinwazyjna, atraumatyczna metoda diagnostyczna, pozwalająca na uzyskanie obrazu przekroju badanego obiektu. Metoda ta wykorzystuje zjawisko rozchodzenia

Bardziej szczegółowo

ODPOWIEDZI NA PYTANIA DO SIWZ NR 11/2018/N/Sandomierz

ODPOWIEDZI NA PYTANIA DO SIWZ NR 11/2018/N/Sandomierz Strona 1 z 5 Wrocław, dn. 28.03.2018 r. Do uczestników przetargu nieograniczonego na usługę grupowego ubezpieczenia na życie oraz następstw nieszczęśliwych wypadków pracowników oraz członków rodzin pracowników

Bardziej szczegółowo