O G Ó L N O P O L S K I E P O R O Z U M I E N I E Z W IĄZ K Ó W Z A W O D O W Y C H

Transkrypt

1 O G Ó L N O P O L S K I E P O R O Z U M I E N I E Z W IĄZ K Ó W Z A W O D O W Y C H NIP: Regon: KRS: OPZZ/P/ /2010 Warszawa, dnia czerwca 2010 roku Pan Waldemar Pawlak Przewodniczący Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych Warszawa Szanowny Panie Przewodniczący. Na prośbę Wolnego Związku Zawodowego Pracowników Gospodarki Morskiej (organizacji członkowskiej OPZZ), zaniepokojonego stopniowym pozbawianiem polskich portów równych szans gospodarowania i swobody konkurencji w stosunku do portów innych krajów unijnych, zwracam się z wnioskiem o przedstawienie przez stronę rządową stanowiska w poniŝszych sprawach, które dotyczą przemysłu przeładunkowego i portów morskich. W kwestiach tych niezbędna jest zdecydowana reakcja rządu, aby nie dopuścić do dalszego pogorszenia kondycji finansowej polskich portów morskich, postępującej ich marginalizacji w transporcie międzynarodowym i wewnątrzwspólnotowym oraz likwidacji miejsc pracy. 1) Kwestia prawidłowości stosowania stawki podatku od towarów i usług w wysokości 0% dla usług przeładunkowych w portach morskich oraz nowelizacji przepisów ustawy z dnia 1 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, w celu doprecyzowania warunków stosowania preferencyjnej stawki podatku VAT 0%. Istotny wpływ na postępującą marginalizację roli polskich portów morskich mają nieprecyzyjne przepisy ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), o czym świadczą próby pozbawienia przez niektóre organy podatkowe polskich portów morskich prawa do stosowania OGÓLNOPOLSKIE POROZUMIENIE ZWIĄZKÓW ZAWODOWYCH Warszawa, ul. Kopernika 36/40 tel.: , fax: guz@opzz.org.pl, www:

2 preferencyjnej stawki podatku VAT w wysokości 0% dla usług związanych z obsługą morskich i lądowych środków transportu. NaleŜy zauwaŝyć, Ŝe do końca 2007 roku organy podatkowe powszechnie akceptowały stosowanie stawki podatku VAT w wysokości 0% dla usług świadczonych na obszarze polskich portów morskich, polegających na kompleksowej obsłudze przeładunkowej morskich statków i środków transportu lądowego (samochodów, wagonów). Stanowisko to oparte było na art. 83 ust. 1 pkt. 9 i 9a ustawy o podatku od towarów i usług. Po wejściu w Ŝycie z dniem 1 stycznia 2008 roku zmian w art. 83 ust. 1 pkt 17 ustawy o VAT, stanowisko organów podatkowych uległo zmianie. Z usługi przeładunkowej, tj. z szeregu czynności dokonywanych przy przeładunku między burtą statku morskiego a burtą wagonu samochodu wyłączono przedmiot tych czynności, czyli ładunek. W następstwie tego organy podatkowe uznają, Ŝe obsługa morskich środków transportu i lądowych środków transportu w polskim porcie morskim dotyczy wyłącznie czynności załadunku, wyładunku, przeładunku i podobnych usług (nie sprecyzowanych w polskiej ustawie o VAT). Przedmiot usług tj. ładunek został z nich wyłączony, zaś wszelkie czynności związane z tym ładunkiem, wykonywane między statkiem morskim a wagonem/samochodem, winny podlegać opodatkowaniu na zasadach ogólnych (stawka 22%, zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT). Takie stanowisko wynika z nowelizacji wyŝej wymienionego art. 83 ust. 1 pkt 17 ustawy o VAT, wprowadzającego zapis o pozostałych usługach świadczonych na rzecz armatora morskiego. Zdaniem organów podatkowych dla czynności na rzecz ładunku, świadczonych między statkiem morskim a wagonem/samochodem, zastosowanie preferencyjnej stawki 0% jest moŝliwe tylko i wyłącznie, o ile te czynności świadczone są na rzecz armatora morskiego. Zgodnie z praktyką polskiej branŝy morskiej, podmioty gospodarcze świadczące usługi na obszarze polskich portów morskich wykonują te czynności na rzecz spedytorów, agentów, innych gestorów ładunku (którzy jednocześnie mogą być właścicielami tego ładunku), ale nie dla armatorów morskich. Porównanie praktyki fiskalnej, wynikającej z mocy tych samych dyrektyw unijnych, w stosunku do polskich portów morskich i innych portów unijnych, gdzie powszechnie stosowane jest zwolnienie od podatku VAT lub stawka VAT 0% dla takich samych usług, jakie świadczą polskie porty morskie, jednoznacznie stawia polskie porty morskie w niewspółmiernie gorszej sytuacji w stosunku do unijnej 2

3 konkurencji. Trudno oczekiwać, Ŝe podmiot gospodarczy, zwłaszcza w czasie kryzysu, wybierze port morski, w którym będzie musiał oczekiwać na zwrot nadwyŝki podatku naliczonego nad naleŝnym, co proponuje się m.in. w niektórych odpowiedziach na interpelacje poselskie. Pragnę podkreślić, Ŝe brak jednoznacznego stanowiska Ministra Finansów w postaci interpretacji w sprawie stosowania stawki VAT w wysokości 0% dla usług świadczonych na obszarze polskich portów morskich przy obsłudze morskich i lądowych środków transportu nie jest wyłącznie sprawą regionów gospodarczo powiązanych z branŝą morską, ale szeroko pojętym interesem gospodarczym kraju. Mając powyŝsze na uwadze Rada Krajowa Wolnego Związku Zawodowego Pracowników Gospodarki Morskiej zaproponowała: wydanie przez Ministra Finansów ogólnej interpretacji potwierdzającej prawidłowość stosowania stawki VAT 0% w odniesieniu do usług przeładunkowych świadczonych na obszarze portów morskich; nowelizację zapisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług w celu doprecyzowania warunków stosowania preferencyjnej stawki VAT 0% dla usług świadczonych na obszarze polskich portów morskich, polegających na obsłudze morskich i lądowych środków transportu oraz ich ładunków. 2) Kwestia zasadności stosowania stawki procentowej opłat z tytułu uŝytkowania wieczystego nieruchomości gruntowych połoŝonych w granicach portów morskich w Szczecinie i w Świnoujściu, w dotychczasowej wysokości 3%. W ocenie Rady Krajowej Wolnego Związku Zawodowego Pracowników Gospodarki Morskiej powyŝsze grunty zostały przeznaczone na cele obronności i bezpieczeństwa państwa, zgodnie z normą prawną wynikającą z art. 91 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz z późn. zm.) oraz zasadami zaliczania tych nieruchomości do wyŝej wymienionej kategorii, określonymi rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 24 sierpnia 2004 r. w sprawie określenia rodzajów nieruchomości uznawanych za niezbędne na cele obronności i bezpieczeństwa państwa (Dz. U. Nr 207, poz. 2107), w związku z art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 23 sierpnia 2001 r. o organizowaniu zadań na 3

4 rzecz obronności państwa realizowanych przez przedsiębiorców (Dz. U. Nr 122, poz. 1320). Zgodnie z 1 pkt 1 lit. g cytowanego powyŝej rozporządzenia, za niezbędne na cele obronności i bezpieczeństwa państwa uznaje się nieruchomości wykorzystane na porty i przystanie Ŝeglugi śródlądowej, którym odrębne przepisy nadają znaczenie obronne. Przepisem odrębnym w tej kwestii jest rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2007 r. w sprawie wykazu przedsiębiorców o szczególnym znaczeniu gospodarczo-obronnym (Dz. U. Nr 214, poz. 1571), w którego załączniku, w poz. 122, wymieniony jest Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście S.A. wraz z przedsiębiorstwami realizującymi zadania portowe na obszarze administrowanym przez ZMPSiŚ S.A. W związku z tym stawka procentowa opłaty rocznej z tytułu uŝytkowania wieczystego powinna wynosić 0,3% ceny nieruchomości, zgodnie z przepisem art. 72 ust. 3 pkt 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, która jednocześnie, w art. 221 ust. 1, przewiduje konieczność dostosowania stawek procentowych tej opłaty do obowiązujących przepisów. Z posiadanych przez Wolny Związek Zawodowy Pracowników Gospodarki Morskiej informacji wynika, Ŝe firmy portowe operujące na obszarze portów w Gdyni i Gdańsku od 2005 roku ponoszą koszty z tytułu opłaty za wieczyste uŝytkowanie według stawki 0,3%, co stawia je w pozycji uprzywilejowanej oraz moŝe naruszać zasady uczciwej konkurencji. 3) Kwestia poprawy konkurencyjności portu w Szczecinie oraz dostępu do portu od strony morza poprzez pogłębienie toru wodnego Świnoujście Szczecin do 12,5 m na całej jego długości. Zadanie to jest kluczowe dla dalszego rozwoju portów w Szczecinie i w Świnoujściu. Zostało ono określone zarówno w strategii rozwoju tych portów na lata , jak i w Strategii rozwoju gospodarki morskiej województwa zachodniopomorskiego do roku 2015 Urzędu Marszałkowskiego. Strategia rozwoju portów morskich do 2015 roku określiła jako główny cel poprawę konkurencyjności portów morskich, zwiększenie ich udziału w rozwoju społeczno-gospodarczym kraju, a takŝe podniesienie rangi portów w międzynarodowej sieci transportowej. Osiągnięcie celu głównego strategii będzie moŝliwe dzięki realizacji priorytetu polegającego na poprawie stanu infrastruktury portowej i dostępu do portów. W strategii stwierdza się, Ŝe znaczenie i rola infrastruktury portowej, jako elementu składowego infrastruktury kraju powoduje 4

5 konieczność zwiększenia zaangaŝowania władz publicznych w jej utrzymanie oraz rozwój. W ramach realizacji Strategii (priorytet 1) prowadzone będą inwestycje dotyczące dostępu do portów od strony wody, w tym infrastruktury portowej. Niestety zarówno port Szczecin, jak i Stocznia Szczecińska mają problemy z przemieszczaniem statków, ze względu na ograniczoną głębokość wejścia do portu. Tor wodny o obecnych parametrach stanowi bowiem wąskie gardło. Zaniechanie realizacji pogłębienia toru spowodowałoby zmarnowanie poniesionych dotychczas nakładów na jego modernizację. Wymiernym efektem pogłębienia toru będzie skrócenie czasu przejścia statków ze Świnoujścia do Szczecina. Mając na względzie szeroko rozumiany interes regionu i kraju, Rada Krajowa Wolnego Związku Zawodowego Pracowników Gospodarki Morskiej zaapelowała o podjęcie działań na rzecz zrealizowania celu przyjętego w Strategii i rozpoczęcia pogłębiania toru wodnego Świnoujście Szczecin do 12,5 m. Z powaŝaniem Do wiadomości: Kolega Kazimierz Schreiber, Przewodniczący Wolnego Związku Zawodowego Pracowników Gospodarki Morskiej 5