Ocena oddziaływania na środowisko i udział społeczeństwa a inwestycje drogowe

Transkrypt

1 Ocena oddziaływania na środowisko i udział społeczeństwa a inwestycje drogowe Magdalena Bar Warszawa, 31 marca 2006 r. PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 1

2 mec. Magdalena Bar Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy. Prawo gospodarcze i ochrony środowiska. Sp. z o.o. ul. Uniwersytecka 1, Wrocław PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 2

3 Zakres szkolenia Etapy procesu inwestycyjnego dla dróg krajowych innych niż krajowe OOŚ i wydawanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach - procedury wymagające udziału społeczeństwa Udział społeczeństwa prawo UE i międzynarodowe prawo polskie Natura 2000 "Odszkodowania" za uciążliwości powodowane przez drogi PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 3

4 Etapy procesu inwestycyjnego dla inwestycji drogowych PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 4

5 Etapy procesu inwestycyjnego Odmienne etapy dla: dróg krajowych, w tym autostrad pozostałych dróg Niezależnie od rodzaju drogi: wymagana jest OOŚ i decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach taka sama procedura wydawania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach taka sama procedura związanego z tą dec. udziału społecznego (jeśli w danym przypadku wymagana) PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 5

6 Drogi krajowe - regulacja prawna Etapy procedury - wg ustawy z 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych ustawa czasowa - do uchyla (zastępuje) czasowo specjalną procedurę przewidzianą dla autostrad w ustawie o autostradach PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 6

7 Drogi krajowe - definicja autostrady i drogi ekspresowe + drogi w ich ciągach do czasu wybudowania autostrad i dróg ekspresowych, drogi międzynarodowe, drogi stanowiące inne połączenia zapewniające spójność sieci dróg krajowych, drogi dojazdowe do ogólnodostępnych przejść granicznych drogi alternatywne dla autostrad płatnych, drogi stanowiące ciągi obwodnicowe dużych aglomeracji miejskich, drogi o znaczeniu obronnym PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 7

8 Drogi krajowe - etapy procedury Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach (ustawa POŚ) Decyzja o ustaleniu lokalizacji drogi (ustawa o drogach) Pozwolenie na budowę (Prawo budowlane + ustawa o drogach) Patrz schemat PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 8

9 Procedura dla dróg krajowych - zakres zastosowania Budowa nowych dróg krajowych Rozbudowa istniejących dróg, przez co uzyskają status dróg krajowych PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 9

10 Drogi inne niż krajowe - regulacja prawna Nie dotyczy ich ustawa o drogach krajowych Proces inwestycyjny wg ogólnych zasad: ustawa z 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym ustawa z 1994 r - Prawo budowlane PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 10

11 Drogi inne niż krajowe - etapy procedury Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego albo - gdy jego brak - decyzja o lokalizacji celu publicznego (ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym) Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach (ustawa POŚ) - jeśli droga jest przedsięwzięciem mogącym znacząco oddziaływać na środowisko lub na obszar Natura 2000 Pozwolenie na budowę albo - w przypadku remontu drogi - zgłoszenie robót budowlanych (Prawo budowlane) Patrz schemat PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 11

12 Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 12

13 Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach a OOŚ Poprzednio OOŚ włączona była w procedurę wydawania poszczególnych decyzji zezwalających na realizację przedsięwzięcia Obecnie - OOŚ wyodrębniona w osobną procedurę administracyjną Decyzja środowiskowa kończy formalnie procedurę oceny oddziaływania na środowisko Procedura wydawania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach odzwierciedla kolejne etapy OOŚ (wymagana prawem UE i polskim) PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 13

14 Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach - kiedy wymagana Dla określonych typów przedsięwzięć (w tym większości dróg) Przed: wydaniem dla tych przedsięwzięć określonych decyzji administracyjnych zezwalających na ich realizację - wymienionych w art. 46 ust. 4 POŚ (m.in. pozwolenie na budowę i decyzja o ustaleniu lokalizacji drogi) albo dokonaniem dla nich zgłoszenia robót budowlanych jeżeli taka decyzja lub zgłoszenie są wymagane zgodnie z ogólnymi zasadami procesu inwestycyjnego PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 14

15 Przedsięwzięcia wymagające OOŚ i decyzji środowiskowej (I) Mogące znacząco oddziaływać na środowisko - wymienione w rozp. RM z ; dzielą się na: przedsięwzięcia I grupy - obowiązkowy raport OOŚ - wymienione w 2 ww. rozporządzenia. Należą tu: autostrady i drogi ekspresowe ( ) drogi krajowe oraz inne drogi publiczne o nie mniej niż czterech pasach ruchu, o długości nie mniejszej niż 10 km ( ) PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 15

16 Przedsięwzięcia wymagające OOŚ i decyzji środowiskowej (II) przedsięwzięcia II grupy - raport OOŚ fakultatywny - organ wydający decyzję może go zażądać w drodze postanowienia (screening) - wymienione w 2 ww. rozporządzenia. Należą tu drogi publiczne o nawierzchni utwardzonej, niewymienione w 2 rozporządzenia, z wyłączeniem zjazdów z dróg publicznych ( ) w tym - drogi krajowe o długości poniżej 10 km lub mniej niż 4 pasach ruchu PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 16

17 Przedsięwzięcia wymagające OOŚ i decyzji środowiskowej (III) Mogące znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000 (przedsięwzięcia III grupy) - brak listy - może to być każde przedsięwzięcie, również niewymienione w ww. rozporządzeniu Drogi i inne przedsięwzięcia należące do grupy I lub II mogą jednocześnie należeć do grupy III PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 17

18 Decyzje przed którymi wymagana jest OOŚ i decyzja środowiskowa Wymienione w art. 46 ust. 4 POŚ, w tym: decyzja o ustaleniu lokalizacji drogi pozwolenie na budowę Także przed zgłoszeniem robót budowlanych - np. remont drogi ALE: tylko raz w trakcie procesu inwestycyjnego dla danego przedsięwzięcia Art 46.4 NIE wymienia decyzji wzizt Decyzja środowiskowa jest wiążąca dla decyzji z 46.4 POŚ PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 18

19 Treść decyzji środowiskowej Określa warunki na jakich - z punktu widzenia ochrony środowiska można realizować przedsięwzięcie, m.in.: rodzaj i miejsce realizacji przedsięwzięcia warunki wykorzystywania terenu w fazie realizacji i eksploatacji wymagania ochrony środowiska konieczne do uwzględnienia w projekcie budowlanym ew. - stwierdzenie konieczności utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania (art. 56 ust. 2 POŚ) wymagany zakres kompensacji przyrodniczej (art. 75 ust. 5 POŚ) PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 19

20 Organy wydające decyzję środowiskową Dla inwestycji drogowych: Wojewoda: dla dróg z I grupy przedsięwzięć - w takim wypadku decyzja wojewody wydawana jest dla całej długości drogi realizowanej w granicach województwa dla wszystkich dróg realizowanych na terenach zamkniętych Wójt, burmistrz lub prezydent miasta - dla dróg z II grupy przedsięwzięć PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 20

21 Kiedy można odmówić wydania decyzji środowiskowej Ograniczony katalog przesłanek (brak dowolności ze strony organu): niezgodność z mpzp odmowa uzgodnienia przez organy uzgadniające niezgodność z przepisami szczególnymi negatywny wpływ planowanego przedsięwzięcia na obszar Natura brak przesłanek pozwalających na realizację przedsięwzięcia mimo tego wpływu brak zgody inny wariant przedsięwzięcia (art. 55 POŚ) PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 21

22 Decyzja środowiskowa a udział społeczeństwa Jeśli w procedurze wydawania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach sporządzany jest raport OOŚ (obligatoryjnie lub z mocy postanowienia organu), to wymagany jest udział społeczeństwa W tych samych sytuacjach organizacje ekologiczne mogą też wstąpić do postępowania na prawach strony PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 22

23 Udział społeczeństwa w procesie inwestycyjnym PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 23

24 Udział społeczeństwa w prawie międzynarodowym i wspólnotowym PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 24

25 Prawo międzynarodowe i wspólnotowe Konwencja z Aarhus - źródła prawa Dyrektywa 85/337/EWG w sprawie OOŚ w wersji znowelizowanej dyrektywą 2003/35/WE PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 25

26 Konwencja z Aarhus PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 26

27 Konwencja z Aarhus Podpisana w 1998 r. Na świecie weszła w życie w 2001 r. Do marca 2006 ratyfikowana przez 38 państw i Wspólnotę Europejską Przez Polskę ratyfikowana w 2001/2002 Opublikowana w Dz. U. z 2003 r., Nr 78, poz. 706 Od chwili publikacji w Dz. U. - część polskiego porządku prawnego, bezpośrednio stosowana (art. 91 Konstytucji) PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 27

28 Treść Konwencji Trzy filary: dostęp do informacji, udział w procesach decyzyjnych dostęp do wymiaru sprawiedliwości, czyli możliwość egzekwowania przez społeczeństwo przepisów. PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 28

29 Udział społeczeństwa w Konwencji z Aarhus W rozstrzygnięciach dotyczących konkretnych przedsięwzięć (art. 6) W odniesieniu do planów, programów, polityk (art. 7) W przygotowywaniu przepisów prawnych (art. 8) PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 29

30 Udział społeczeństwa w rozstrzygnięciach dotyczących przedsięwzięć (art. 6) Stosuje się do rodzajów działalności z załącznika I do Konwencji (pkt 8 wymienia budowę i rozbudowę określonych rodzajów dróg) Prawo udziału przyznane "zainteresowanej społeczności" PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 30

31 Zainteresowana społeczność - definicja Zainteresowana społeczność to część społeczeństwa która jest lub może być dotknięta skutkami lub ma interes w podejmowanej decyzji dotyczącej środowiska; dla potrzeb niniejszej definicji organizacje pozarządowe wspierające ochronę środowiska i spełniające wymagania przewidziane w prawie krajowym uważa się za posiadające interes w tym zakresie (art. 2 ust. 4 Konwencji) W prawie polskim odpowiadałoby to pojęciu strony postępowania i organizacji na prawach strony PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 31

32 Art. 6 - podstawowe wymagania Organy podejmujące rozstrzygnięcie muszą m.in. zapewnić: powiadomienie społeczeństwa ( zainteresowanej społeczności ) - ma być ono właściwe, terminowe i skuteczne umożliwienie wnoszenia uwag i wniosków umożliwienie bezpłatnego zapoznania się z dokumentacją dotyczącą procesu decyzyjnego rozpatrzenie rezultatów udziału społeczeństwa przy podejmowaniu decyzji podanie podjętej decyzji do wiadomości wraz z uzasadnieniem PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 32

33 Dostęp do sądu (art. 9) Przysługuje podmiotom, które uczestniczyły lub mogły uczestniczyć w procedurach administracyjnych z art. 6 Konwencji (członkom zainteresowanej społeczności ) i kwestionują legalność podjętego rozstrzygnięcia Praktycznie - możliwość wniesienia skargi do sądu na podjętą decyzję. Prawo organizacji ekologicznych do wniesienia skargi PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 33

34 Bezpośrednie stosowanie Konwencji z Polsce Zgodnie z art. 91 Konstytucji - obowiązuje bezpośrednio i w razie konfliktu z prawem polskim - ma pierwszeństwo W praktyce: warto powoływać Konwencję obok prawa polskiego: w odniesieniu do przedsięwzięć wymagających OOŚ - brak konfliktu; polskie prawo - wręcz szersze uprawnienia społeczeństwa (nie tylko "zainteresowana społeczność") niektóre wymagania Konwencji bardziej precyzyjne (podanie do publicznej wiadomości) PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 34

35 Komitet ds. przestrzegania Konwencji z Aarhus Podstawa działania - Decyzja I/7 Konferencji Stron Siedmiu niezależnych ekspertów Nie jest organem sądowym doradza Konferencji Stron m.in.. Poprzez wydawani opinii nt. przestrzegania Konwencji PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 35

36 Rodzaje wniosków o uruchomienie procedury kontroli Przedłożenia Przez samą Stronę nieprzestrzegającą Konwencji Przez inna Stronę Zgłoszenia Sekretariatu Powiadomienia od społeczeństwa PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 36

37 Powiadomienia od społeczeństwa Uprawniony: każdy Może dotyczyć Stron Może dotyczyć trzech rodzajów spraw: Niepodejmowania działań mających na celu implementację Konwencji Uchwalanie przepisów lub stosowanie rozwiązań sprzecznych z Konwencją Konkretne działania lub zaniechania świadczące o nieprzestrzeganiu Konwencji PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 37

38 Kryteria dopuszczalności Nie może być: powiadomienia Anonimowe Sporządzone z nadużyciem prawa do powiadomienia Niezgodne z decyzją I/7 lub samą Konwencją Dotyczy państwa niebędącego Stroną Dotyczy państwa korzystającego z możliwości wykluczenia wobec niego powiadomień PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 38

39 Sposób powiadomienia Wysłane na adres Sekretariatu Konwencji W języku angielskim, francuskim lub rosyjskim PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 39

40 Środki egzekwowania (I) Stosuje Spotkanie Stron Konwencji, po przeanalizowaniu raportu Komitetu i jego rekomendacji Rodzaje środków: porada i pomoc Stronie w implementacji zalecenie do danej Strony żądanie od Strony przedstawienia strategii osiągania zgodności z Konwencją, wraz z harmonogramem czasowym oraz raportowania do Komitetu o realizacji tej strategii, PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 40

41 Środki egzekwowania (II) Rodzaje środków: w przypadku powiadomienia od społeczeństwa - polecenie podjęcia konkretnych działań w sprawach podniesionych w powiadomieniu oświadczenie o stwierdzeniu naruszenia Konwencji ostrzeżenie zawieszenie stosowanie w odniesieniu do danej Strony praw i przywilejów służących stronom Konwencji. inne konieczne działania o charakterze niespornym, niesądowym i doradczym PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 41

42 Środki egzekwowania (III) W przypadku potrzeby pilnego podjęcia działań zanim sprawą zajmie się Spotkanie Stron, decyzja I/7 upoważnia Komitet ds. Przestrzegania Konwencji do samodzielnego podjęcia środków wymienionych w punktach 1-4, przy czym jednak musi to odbyć się za zgodą danej Strony, której sprawa dotyczy PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 42

43 Dyrektywa 85/337/EWG w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko naturalne - w wersji znowelizowanej dyrektywą 2003/35/WE PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 43

44 Dyrektywa 85/337 Reguluje procedurę OOŚ w odniesieniu do przedsięwzięć wymienionych w jej załącznikach Częścią procedury OOŚ jest udział społeczeństwa (art. 6 ust. 2-4) Przepisy o udziale społeczeństwa znowelizowano dyrektywą 2003/35 Zawiera przepisy dotyczące prawa do sądu (art. 10a) - dodane dyrektywą 2003/35 PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 44

45 Udział społeczeństwa (I) Elementy obowiązkowe: podanie do publicznej wiadomości udostępnienie informacji (raportów i opinii) umożliwienie złożenia uwag i wniosków rozpatrzenie uwag i wniosków podanie do publicznej wiadomości decyzji wraz uzasadnieniem PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 45

46 Udział społeczeństwa (II) Zainteresowana opinia publiczna otrzymuje wczesne i skuteczne możliwości udziału w procedurach decyzyjnych dotyczących środowiska, kiedy wszystkie opcje są dostępne właściwej władzy zanim zostanie podjęta decyzja w sprawie zezwolenia na inwestycję (art. 6 ust. 4) Przewidziane zostaną rozsądne ramy czasowe dla różnych faz, dające wystarczającą ilość czasu dla poinformowania społeczeństwa oraz zainteresowanej społeczności, aby przygotowały się i skutecznie uczestniczyły w podejmowaniu decyzji dotyczących środowiska (art. 6 ust. 6) PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 46

47 Dostęp do sądu (art. 10a) Państwa członkowskie zapewniają, że członkowie zainteresowanej społeczności mający wystarczający interes, lub ewentualnie powołujący się na naruszenie uprawnień, mają dostęp do procedury odwoławczej przed sądem lub innym niezależnym, i bezstronnym organem ustanowionym przez prawo, by kwestionować materialną i proceduralną legalność decyzji, aktów i zaniechań, zwiazanych z przepisami niniejszej dyrektywy dotyczącymi udziału społeczeństwa. Pozarządowe organizacje ekologiczne spełniające określone prawem krajowym kryteria muszą być traktowane jako "mające wystarczający interes" (art. 1 ust. 2) PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 47

48 Bezpośrednie stosowanie dyrektywy w Polsce Główne zasady zapewnienia skuteczności prawa wspólnotowego (wypracowane przez ETS): zasada prowspólnotowej interpretacji prawa krajowego zasada pierwszeństwa prawa UE przed krajowym zasada bezpośredniego skutku dyrektyw (direct effect) PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 48

49 Zasada prowspólnotowej interpretacji Obowiązek interpretacji polskich przepisów zapewniającej ich zgodność z dyrektywą W odniesieniu do art. 6 ust 2-4 i 10a dyrektywy 85/337 - największe znaczenie praktyczne W praktyce - np. powoływanie przepisów dyrektywy ze wskazaniem na obowiązek prowspólnotowej interpretacji PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 49

50 Skarga do Komisji Europejskiej (I) Rola - zawiadomienie KE o naruszeniu prawa UE przez państwo członkowskie i konieczności rozważenia podjęcia odpowiednich działań Naruszenie: brak lub nieprawidłowa transpozycja nieprawidłowe (niweczącym cel dyrektywy) stosowaniu odpowiednich przepisów krajowych PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 50

51 Skarga do Komisji Europejskiej (II) Uprawniony do złożenia - każdy Skarga pozostaje anonimowa PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 51

52 Procedura po złożeniu skargi 1) Badanie sprawy przez KE 2) Gdy skarga uzasadniona - odpowiednie postępowanie: zawiadomienie państwa członkowskiego (4 mce od otrzymania skargi) i wezwanie do wyjaśnień ew. potem: infringement proceedings (decyzja o tym - 12 mcy od otrzymania skargi) Brak środków odwoławczych od postępowania KE PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 52

53 Udział społeczeństwa w prawie polskim PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 53

54 Kpa a POŚ Przy wydawaniu decyzji środowiskowej stosuje się ogólne przepisy Kpa Zaangażowane podmioty (wg Kpa): organ wydający decyzję strony postępowania Gdy sporządzany raport stosuje się też przepisy o udziale społ. z POŚ - dodatkowo zaangażowane: społeczeństwo (każdy zainteresowany) ew. organizacje ekologiczne na prawach strony (jeśli zgłoszą udział) PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 54

55 Strony postępowania Przy decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach: inwestor osoby mające interes prawny: właściciele, użytkownicy wieczyści, zarządcy sąsiednich nieruchomości, na które rozciąga się oddziaływanie planowanego przedsięwzięcia przyjęło się, że kryterium to spełniają przeważnie najbliżsi sąsiedzi dalsi sąsiedzi - jeśli wykaże się wpływ PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 55

56 Uprawnienia stron postępowania - wg Kpa Otrzymanie zawiadomienia o wszczęciu postępowania, Otrzymanie zawiadomień o decyzjach i innych czynnościach w postępowaniu Prawo przeglądania akt w każdym stadium postępowania Zgłaszanie wniosków dowodowych Otrzymanie zawiadomienia o przeprowadzeniu dowodów Złożenie odwołania od decyzji Zaskarżenie decyzji organu II instancji do sądu administracyjnego PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 56

57 Podmioty na prawach strony Nie są stroną postępowania (nie występują we własnym interesie) Przysługują im prawie wszystkie uprawnienia strony, w tym odwołanie od decyzji i skarga do sądu PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 57

58 Członkowie społeczeństwa ("każdy") Biorą udział w procedurze udziału społeczeństwa na podstawie POŚ (gdy sporządzany jest raport) Mają prawo złożenia uwag i wniosków Nie są indywidualnie zawiadamiani Nie mają prawa odwołania ani skargi do sądu PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 58

59 Procedura udziału społeczeństwa wg POŚ Powiadomienie (podanie do publicznej wiadomości) o wszczęciu postępowania, możliwości zapoznania się z dokumentacją sprawy oraz złożenia uwag i wniosków, Złożenie uwag i wniosków, Rozpatrzenie przez organ uwag i wniosków, Powiadomienie (podanie do publicznej wiadomości) o podjęciu rozstrzygnięcia i możliwości zapoznania się z nim wraz z towarzyszącą mu informacją o zgłoszonych uwagach i wnioskach oraz sposobie ich wykorzystania. PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 59

60 Powiadomienie podanie do publicznej wiadomości wg POŚ (I) Sposób zwyczajowo przyjęty (zamieszczenie informacji na tablicy ogłoszeń w siedzibie organu właściwego w sprawie), Obwieszczenie w pobliżu miejsca planowanego przedsięwzięcia PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 60

61 Powiadomienie podanie do publicznej wiadomości wg POŚ (II) Ponadto, gdy siedziba właściwego organu mieści się na terenie gminy innej niż gmina właściwa miejscowo ze względu na przedmiot ogłoszenia - także przez: - ogłoszenie w prasie, lub - ogłoszenie w sposób zwyczajowo przyjęty w miejscowości lub miejscowościach właściwych ze względu na przedmiot ogłoszenia, Ponadto, gdy organ właściwy w sprawie prowadzi swoja stronę internetową www także przez zamieszczenie informacji na takiej stronie PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 61

62 Dostęp do dokumentacji W ciągu 21 dni wskazanych w ogłoszeniu Dostęp do całości dokumentacji Wgląd do raportów OOŚ a prawa autorskie PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 62

63 Rozprawa administracyjna Publiczna rozprawa administracyjna (stosuje się odpowiednio przepisy działu II rozdziału 5 Kpa) - może dotyczy otwarcia dla społeczeństwa - kiedy trzeba decyduje Kpa - powiadomienie wg art. 91 Kpa PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 63

64 Wyjątek Procedury udziału społeczeństwa nie stosuje się dla przedsięwzięć na terenach zamkniętych, z wyjątkiem usytuowanych na terenach linii kolejowych, jeżeli informacjom o nich nie przyznano klauzuli tajności (art. 37 POŚ) PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 64

65 Skutki naruszenia przepisów o udziale społeczeństwa Nieważność decyzji (art. 11 POŚ) - np. wyroki WSA II SA/Po 807/02 i II SA/ Po 2216/02 Podstawa do zaskarżenia decyzji (przez uprawnione do podmioty - strony lub podmioty na prawach strony) PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 65

66 Uprawnienia organizacji ekologicznych Art Organizacje ekologiczne, które, uzasadniając to miejscem swojego działania, zgłoszą chęć uczestniczenia w określonym postępowaniu administracyjnym wymagającym udziału społeczeństwa i złożyły uwagi lub wnioski w ramach tego postępowania, uczestniczą w tym postępowaniu na prawach strony; przepisu art Kodeksu postępowania administracyjnego nie stosuje się. 2. Na postanowienie o odmowie dopuszczenia do udziału w postępowaniu organizacji ekologicznej służy zażalenie. PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 66

67 Warunki formalne korzystania z uprawnień Organizacja musi: być organizacją społeczną w rozumieniu Kpa, mieć ochronę środowiska w statucie wykazać, że jej obszar działania (wg statutu) obejmuje miejsce, którego dotyczy postępowanie złożyć uwagi lub wnioski w ramach procedury udziału społeczeństwa (w terminie 21 dni wyznaczonych przez organ) zgłosić chęć uczestniczenia w danym postępowaniu na prawach strony PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 67

68 Ochrona obszarów Natura 2000 a realizacja inwestycji drogowych PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 68

69 Natura 2000 Dyrektywa 92/43/EWG (dyrektywa habitatowa, siedliskowa) W skład Natury 2000 wchodzą specjalne obszary ochrony (dyrektywa habitatowa) obszary specjalnej ochrony (dyrektywa ptasia - 79/409) Wyznaczanie obszarów Natura państwo członkowskie w konsultacjach z KE PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 69

70 Ocena habitatowa (I) Pojęcie oceny habitatowej różnica w stosunku do "klasycznej" OOŚ cel oceny habitatowej Podstawy prawne w UE - art. 6.3 dyrektywy habitatowej w Polsce - ustawa o ochronie przyrody i POŚ PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 70

71 Ocena habitatowa (II) Przedsięwzięcia: na obszarze Natura 2000 lub poza nim, ale wpływające na niego niezwiązane bezpośrednio z zarządzaniem danym obszarem Natura 2000, niekonieczne do zarządzania takim obszarem wg POŚ po zmianach trzecia kategoria przedsięwzięć PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 71

72 Wymagana procedura decyzyjna Jeśli w wyniku oceny stwierdzono negatywny wpływ: planu lub programu - potrzebne zezwolenie wojewody lub dyrektora Urzędu Morskiego z art uop w istocie uzgodnienie planu lub programu przedsięwzięcia potrzebna decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach z uzgodnieniem wojewody lub dyrektora Urzędu Morskiego Można w pewnych przypadkach zezwalać na przedsięwzięcie/plan określając warunki kompensacji przyrodniczej W przypadku, gdy stwierdzono negatywny wpływ a na obszarze występuje siedlisko lub gatunek o znaczeniu priorytetowym - zaostrzone kryteria zezwolenia na przedsięwzięcie PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 72

73 Status obszarów Natura 2000 w Polsce (I) Procedura nieukończona Znane ostatecznie - obszary specjalnej ochrony ptaków rozporządzenie MŚ z w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków (Dz. U. Nr 229, poz.2313) Pozostałe obszary - lista rządowa przekazana do KE 1 maja 2004 Shadow list PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 73

74 Status obszarów Natura 2000 w Polsce (II) Niejasny status prawny Obszary z listy rządowej - chronione przez art. 33 ust. 2 ustawy o ochronie przyrody Shadow list: duże znaczenie zwłaszcza przy inwestycjach finansowanych z funduszy UE spowodowała dalsze prace w MŚ PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 74

75 "Odszkodowania" związane z sąsiedztwem dróg PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 75

76 Rodzaje rekompensat Nabywanie gruntów pod drogi (wywłaszczenia) Odszkodowania związane z ustanowieniem obszaru ograniczonego użytkowania PHARE 2003 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy 76