ŚWIADOMOŚĆ SIECIOWA W STRATEGIACH RELACYJNYCH 1
|
|
- Adrian Chmielewski
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Świadomość sieciowa w strategiach relacyjnych WOJCIECH CZAKON* ŚWIADOMOŚĆ SIECIOWA W STRATEGIACH RELACYJNYCH 1 Wprowadzenie Strategie stosowane przez organizacje znajdują się w centrum uwagi subdyscypliny nauk o zarządzaniu, tj. zarządzania strategicznego. Badacze rozpoznają i klasyfikują je ze względu na 14 kryteriów, uzyskując bardzo liczny, częściowo nakładający się na siebie zbiór [25]. Sam wysiłek klasyfikacyjny ma walory teoriotwórcze, ponieważ pozwala rozpoznać, opisać i uporządkować zaobserwowane przejawy kluczowego konstruktu, tj. strategii. Jest jednak realizowany w duchu racjonalności naukowej, opartej na fundamentalnych założeniach: odrębności badanych obiektów; ich opisywalności wyróżniającymi własnościami; relacji podmiot przedmiot jako podstawowej w tworzeniu wiedzy o świecie; logiki działania opartej na relacji podmiot przedmiot [22]. To ostatnie założenie prowadzi do uproszczonej logiki reprezentacyjnej: strateg funkcjonuje w świecie złożonym z pewnych obiektów, postrzega ich wyróżniające własności i na tej podstawie podejmuje działanie. Zatem badacze, obserwując przejawy strategii, tworzą ich teoretyczne reprezentacje, narażają się na wystąpienie luki względem tego, co i jak postrzegają stratedzy. Skrajnie krytyczne stanowisko wskazuje, że stratedzy wypełniają tę lukę, tworząc narracje swoich decyzji strategicznych dopiero ex post [2]. Badacze od końca lat 80. ubiegłego wieku rozpoznają przedsiębiorstwo jako uwarunkowane siecią relacji, a nie jako podmiot całkowicie autonomiczny [8]. W polskim piśmiennictwie, równolegle do literatury światowej, nurt ten został dostrzeżony, a dalej wyniesiony do rangi paradygmatu relacyjnego [23] czy sieciowego [8]. Wyodrębnia się w nim strategie sieciowe [19] oraz relacyjne [25]. Opracowanie paradygmatu * Prof. dr hab. Wojciech Czakon Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach. 1 Artykuł opracowano w ramach realizacji projektu badawczego pt. Strategia relacyjna sensu largo przedsiębiorstw funkcjonujących w Polsce, nr UMO-2015/17/B/HS4/ ORGANIZACJA I KIEROWANIE nr 2 / 2017 (176) 93
2 Wojciech Czakon i wykorzystanie go do lepszego wyjaśnienia rzeczywistości jest charakterystyczne dla rozwoju badań naukowych. Tymczasem występowanie strategii relacyjnych zależy od postrzegania menedżerów [20], a szczególnie od postrzegania współzależności organizacji oraz potrzeby instrumentalnego wykorzystania tych współzależności do osiągania celów strategicznych. Celem opracowania jest rozpoznanie strategii relacyjnych w kontekście postrzegania relacji przez strategów. Posłużono się pojęciem świadomości sieciowej [14], by ujawnić niewielkie nadal znaczenie otoczenia sieciowego dla strategów. W pierwszej części zdefiniowano strategie relacyjne jako wyłaniającą się metakategorię w zarządzaniu strategicznym. Obejmuje ona bowiem dotychczas znane relacje konkurencji i współpracy, rozpoznawaną obecnie relację koopetycji oraz słabo dostrzeganą relację współistnienia. W drugiej części podjęto zagadnienie logiki strategii relacyjnych dla zidentyfikowania źródeł przewagi osiągalnej dzięki instrumentalnemu wykorzystaniu relacji międzyorganizacyjnych. Trzecia część przyjmuje pozycję racjonalności praktycznej [22], by rozwinąć wątek postrzegania otoczenia sieciowego, obrazu sieci oraz świadomości sieciowej. Wskazuje kierunek rozwoju zarządzania strategicznego polegający na upowszechnianiu znaczenia relacji wśród strategów. 1. Istota strategii relacyjnych Podejście relacyjne jest związane z rozwojem nurtu współdziałania międzyorganizacyjnego, w którym ustalono występowanie specyficznych korzyści [10], nieosiągalnych w inny sposób. Identyfikacja renty relacyjnej, związanej z: 1) zasobami dedykowanymi relacji, 2) rutynami wymiany wiedzy, 3) komplementarnością zasobową i kompetencyjną, 4) efektywną koordynacją, stanowiła ważny krok w rozpoznaniu przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstwa. W sensie ekonomicznym przewagę konkurencyjną wyraża uzyskiwanie ponadprzeciętnych wyników, co wiąże się z dostępnością dla przedsiębiorstwa posiadającego przewagę określonej renty ekonomicznej, której inne przedsiębiorstwa albo nie czerpią wcale, jak w przypadku renty monopolistycznej, albo osiągają komparatywnie niższe wartości renty, jak w przypadku renty ricardiańskiej [19]. O ile literatura ekonomiczna dotycząca rent upatruje ich wewnątrz przedsiębiorstwa i ze względu na wyróżniające cechy przedsiębiorstwa tłumaczy uzyskiwanie ponadprzeciętnych wyników, o tyle renta relacyjna wykracza poza ten zakres, by sięgać do układów przedsiębiorstw. Stąd propozycja wyłonienia specyficznej dla przestrzeni międzyorganizacyjnej renty sieciowej [19]. Uzasadnione wydaje się więc stwierdzenie, że wyróżnikiem strategii relacyjnych jest poszukiwanie źródeł renty ekonomicznej poza granicami przedsiębiorstwa oraz kształtowanie profilu zasobów i kompetencji, modelu biznesowego oraz zachowań strategicznych w taki sposób, aby przechwytywać rentę relacyjną. 94 ORGANIZACJA I KIEROWANIE nr 2 / 2017 (176)
3 Świadomość sieciowa w strategiach relacyjnych Zewnętrzne źródła renty ekonomicznej są opisywane w literaturze ze względu na dominujące od dwóch dekad perspektywy teoretyczne, tj. teorię kosztów transakcyjnych oraz zasobową teorię firmy. Relacjom przypisuje się zdolność obniżania kosztów transakcyjnych, dlatego że wiarygodnie dla zaangażowanych stron redukują ryzyko występowania zachowań oportunistycznych. Wobec tego wymiana w układach dostawca odbiorca i całych łańcuchach dostaw staje się lepiej skoordynowana, a zabezpieczenie przed ryzykiem relacyjnym mniej kosztowne niż w braku relacji [10]. Teoria kosztów transakcyjnych lokuje w cechach relacji źródło dodatnich efektów kosztowych, otwierając badaczom pole do rozpoznania tych cech relacji, które przyczyniają się do uzyskania obniżki kosztów transakcyjnych, a dalej otwiera strategom pole do odpowiedniego kształtowania relacji, by sięgnąć po rentę relacyjną. Zasobowa teoria firmy otwiera szersze pole do wyjaśniania źródeł renty relacyjnej. Relacje pozwalają uzyskać uprzywilejowany dostęp do zasobów innych organizacji. Pozwalają także na wzajemną adaptację, w drodze kospecjalizacji oraz wykorzystania komplementarności, podnosząc efektywność eksploatacji zasobów w procesach tworzenia wartości. Relacje tworzą ku temu nie tylko podstawy zasobowe, lecz także ułatwiają te procesy dzięki uprzywilejowanym przepływom wiedzy pomiędzy zaangażowanymi stronami [10]. Wobec tego zasobowe ujęcie kieruje uwagę badaczy w stronę dopasowania zasobowego wielu organizacji w celu uzyskania przewagi ze względu na konfigurację zasobów oraz zdolność sprawnej ich eksploatacji. Uwagę strategów kieruje to w stronę międzyorganizacyjnego wykorzystania zasobów uwarunkowanego kompetencją relacyjną [8], rozumianą jako umiejętność sprawnego wykorzystania relacji dla osiągania celów strategicznych przedsiębiorstwa. Ponadto wyłaniają się perspektywy teoretyczne mniej jeszcze dojrzałe: ewolucyjna czy sieciowa [23], w ramach których zgłaszane są ambicje analizy zjawisk na poziomie całych populacji, a nie tylko pojedynczych organizacji czy ich par. Oprócz wkładu w zrozumienie mechanizmów selekcji przedsiębiorstw ewolucyjne podejście rozpoznaje strategie możliwe do przyjęcia w ekosystemach biznesu [13]. Stawiając w centrum uwagi współzależność względem innych organizacji, podejście ewolucyjne nakłada na stratega podwójny obowiązek: zajęcia możliwie korzystnej pozycji w ekosystemie biznesu, a także wpływania na koewolucję przedsiębiorstw, by utrzymać lub zwiększyć korzyści w przyszłości. Perspektywa sieciowa rozwinęła się przez uwzględnienie większej liczby relacji niż jedna, co jest równoznaczne z poszerzeniem pola badawczego poza pojedynczy alians, dalej poza portfel aliansów postrzegany egocentrycznie przez przedsiębiorstwo, aż do struktur sieciowych, w których jest ono osadzone [8]. Stawia się w centrum uwagi badacza kolejno: pojedynczą relację, zbiór relacji ze względu na ich cechy, układ relacji ze względu na jego cechy, węzły ze względu na ich cechy, węzły ze względu na ich pozycję oraz zbiór węzłów sieci ze względu na ich cechy. Sieć staje się ORGANIZACJA I KIEROWANIE nr 2 / 2017 (176) 95
4 Wojciech Czakon więc tworzywem strategii, a rolą menedżera jest takie jej kształtowanie oraz kształtowanie pozycji przedsiębiorstwa w sieci, aby możliwe było osiąganie renty sieciowej. Obydwie dominujące teorie, a także wyłaniające się perspektywy teoretyczne można uznać za doskonały przykład logiki reprezentacyjnej w tworzeniu teorii [22], bowiem wyróżniki relacji są stawiane w centrum uwagi stratega, który dzięki oddziaływaniu na nie może osiągać rentę relacyjną. 2. Logika strategii relacyjnych Osobliwym atrybutem ostatnich dwóch dekad badań nad relacjami międzyorganizacyjnymi jest skupienie na współdziałaniu, ewentualnie na koopetycji, z relatywnie skromniejszą uwagą poświęcaną konkurencji oraz współistnieniu [3]. Jak wskazuje literatura nurtu sieciowego, zarządzanie relacjami międzyorganizacyjnymi wymaga celowego kształtowania portfela wymienionych czterech typów relacji poziomych. Rozwinięcie tej propozycji może polegać na opracowaniu koncepcji strategii relacyjnych obejmujących nie tylko strategie konkurencji, strategie współdziałania oraz strategie koopetycji, lecz także ich wzajemne relacje. Ten kierunek teoretyzowania nie został istotnie rozwinięty w literaturze zarządzania strategicznego, pozostawiając istotną lukę charakteryzującą się brakiem: 1) podejścia portfelowego do relacji oraz 2) interakcji pomiędzy strategiami. Tym niemniej badania nad relacjami międzyorganizacyjnymi oraz ich układami (sieciami) osiągnęły znaczny poziom dojrzałości, przejawiający się progresją badań od prostej deskrypcji, przez wprowadzanie zmiennych pośredniczących i moderujących do uwzględniania wcześniej niebadanych relacji [6]. Występują więc podstawy empiryczne oraz teoretyczne dalszego rozwoju nurtu badań nad relacjami, np. w postaci propozycji strategii sieciowych. Dotychczasowe badania pozwalają na wyodrębnienie trzech współzależnych logik strategii sieciowych (por. tabela 1): strukturalnej, zasobowej oraz tworzenia wartości [9]. Logika strukturalna wykorzystuje ramy teoretyczne badań nad sieciami zaczerpnięte z socjologii, jej późniejszych aplikacji do ekonomii, a dalej do zarządzania strategicznego. Zwrócono w niej uwagę na znaczenie pozycji w sieci, konfiguracji sieci oraz cech pojedynczej relacji dla osiągania uprzywilejowanej pozycji względem innych organizacji. Pozycjonowanie w sieci staje się zupełnie odmiennym sposobem myślenia względem tradycyjnej w zarządzaniu strategicznym szkoły pozycyjnej. Chodzi bowiem o centralizację więzi wokół przedsiębiorstwa [15] lub też osiąganie wyłączności relacyjnej pomiędzy dwiema sieciami [5]. Stwarza to przewagę informacyjną, wzmacnia zdolność koordynacyjną oraz czyni niezbędnym dla podejmowania wspólnych przedsięwzięć. Z kolei konfigurowanie sieci pozwala na osiąganie przewagi ze względu na wzajemne dopasowywanie się jej uczestników, sprawniejsze procesy 96 ORGANIZACJA I KIEROWANIE nr 2 / 2017 (176)
5 Świadomość sieciowa w strategiach relacyjnych tworzenia wiedzy oraz uzyskiwanie kontroli nad podziałem renty relacyjnej [11]. Wreszcie, oprócz ściśle strukturalnego myślenia, badacze wyodrębnili zachowania strategiczne firm polegające na celowym budowaniu zaufania oraz wzmacnianiu wzajemnego uprzywilejowania stron relacji względem innych organizacji [10]. Tabela 1. Strategie sieciowe Logika strategii Źródło przewagi Typ strategii Strukturalna Pozycja w sieci Centralnego aktora Luki strukturalnej Peryferium Konfiguracja sieci Relacje w sieci Zagęszczanie Centralizacja Selekcja partnerów Silne więzi Zaufanie Zasobowa Zasobowe Dostępu Zawłaszczania Sieci zasobu Kompetencyjne Współdziałania Sieciowa Orkiestracji Tworzenia wartości Koopetycja Integrator Samotnik Partner Pretendent Źródło: [9, s. 24]. Ekosystem Nisza Zwornik Dominator Utowarowienia Logika zasobowa strategii sieciowych rozszerza zasięg podmiotowy typowy dla szkoły zasobowej w zarządzaniu strategicznym, mianowicie ograniczony do cech zasobów posiadanych przez pojedynczą organizację. Poprzez włączenie do refleksji strategicznej zasobów posiadanych przez inne organizacje zarówno profil zasobowy, jak i potrzeba kontroli właścicielskiej tracą na znaczeniu [12]. Zyskuje natomiast postrzeganie zasobów będących w posiadaniu całego zbioru organizacji oraz uzyskiwanie do nich dostępu. Wskazuje się przy tym, że tak rozumiana sieć sama w sobie jest zasobem strategicznym, co oznacza także przedmiotowe rozszerzenie listy zasobów wyodrębnianych w zasobowej teorii firmy. Postrzeganiu powinna towarzyszyć zdolność do wykorzystania sieci. Pojawiają się zatem zupełnie nowe kluczowe kompetencje, związane z funkcjonowaniem całej sieci [8] lub sprawnym realizowaniem ról przypisanych w niej przedsiębiorstwu [4]. ORGANIZACJA I KIEROWANIE nr 2 / 2017 (176) 97
6 Wojciech Czakon Logika tworzenia wartości przyjmuje zupełnie inną perspektywę, mniej ścisłą w znaczeniu ram teoretycznych, natomiast skupioną wokół nowych sposobów wykorzystywanych przez przedsiębiorstwa, by sprawniej tworzyć wartość. Pośród nich można wyodrębnić strategie oparte na współpracy z konkurentami, tj. koopetycji [17]. Dogmatyczne postrzeganie współpracy z rywalami, jako zagrożenia dla konsumentów albo dla samego przedsiębiorstwa, stoi w sprzeczności ze strategiami faktycznie stosowanymi przez przedsiębiorstwa, by osiągać przewagę [3]. Pozornie podobny jest ekosystemowy nurt badań nad strategią, ponieważ rywalizacja pomiędzy przedsiębiorstwami zajmuje w nim poczesne miejsce. Jednakże przyjęcie poziomu analizy całej populacji [13] pozwala dostrzec różnorodność strategii przyjmowanych przez organizacje ze względu na strategie pozostałych organizacji w ekosystemie oraz ze względu na cały ekosystem. Również i w tym przypadku zachodzi rozszerzenie pola znaczeniowego strategii o element współzależności w procesach tworzenia wartości: w systemie tworzenia wartości, jak proponują badacze koopetycji [17], lub ekosystemie, jak proponują badacze nurtu ewolucyjnego w zarządzaniu strategicznym [23]. Wspólnym wyróżnikiem opisanych logik strategii jest rozszerzenie pola znaczeniowego strategii o: obiekt (tj. relacje i sieci), niektóre organizacje współdziałające z badaną firmą, współzależność strategii realizowanych przez organizacje wyodrębnione ze względu na ich powiązania. Można wobec tego stwierdzić powolne, ale systematyczne i wielowątkowe wyłanianie się strategii relacyjnych w najnowszych badaniach. Jednocześnie trzeba podkreślić, że logiki strategii relacyjnych wyłonili badacze, stosując racjonalność naukową w obserwacji zachowań przedsiębiorstw oraz logikę reprezentacyjną. Pomijają więc w istocie postrzeganie menedżerów, ich wyobrażenie o relacjach, a nawet uwarunkowania tego wyobrażenia. Wobec tego powstaje luka pomiędzy teoretycznymi wyjaśnieniami a praktyką menedżerską. Wypełnienie tej luki jest możliwe na kilka sposobów, a pośród nich uznane miejsce zajmuje uwzględnienie uwarunkowań poznawczych [20]. 3. Poznawcze uwarunkowania strategii relacyjnych Intrygującym nieobecnym we współczesnych teoriach zarządzania strategicznego jest sam strateg. Łatwo zauważyć wspólną cechę szkół zarządzania strategicznego [25], opierających się na założeniu występowania określonych prawidłowości bez czynnego udziału stratega. Różnice pomiędzy szkołami w zarządzaniu strategicznym dotyczą tego, co jest zwornikiem strategii: pozycja, plan, zasób, wiedza, proste reguły itp. Konstrukt strategii lokuje się na poziomie całej organizacji, wobec czego zgodnie z tradycyjnym podejściem do badań w naukach o zarządzaniu jego wyjaśnienia również lokują się na tym samym poziomie. W rezultacie strateg, który znajduje się 98 ORGANIZACJA I KIEROWANIE nr 2 / 2017 (176)
7 Świadomość sieciowa w strategiach relacyjnych na niższym, bo indywidualnym poziomie analizy, nie trafia w pole widzenia. Tymczasem, podobnie jak menedżer cechuje się ograniczoną możliwością skupienia uwagi, zdolnością analizy danych oraz selektywną uwagą [24], tak i postrzeganie stratega ma istotny wpływ na jego decyzje [20]. Postrzeganie otoczenia organizacji, a nie obiektywny stan tego otoczenia, wpływa na wybory strategiczne oraz interpretację ich skutków [20]. To co zostanie zauważone, jak zostanie zinterpretowane i jakie działania zostaną podjęte jest wprost zależne od ram poznawczych właściwych pojedynczemu decydentowi oraz wspólnie stosowanych przez najwyższe kierownictwo [9]. Pojęcie logiki dominującej pozwala uchwycić dynamikę uwarunkowań poznawczych wewnątrz zespołów menedżerskich. Dalsze rozważania uproszczono, utożsamiając uwarunkowania poznawcze indywidualnego stratega z logiką dominującą najwyższego kierownictwa organizacji. W rezultacie otrzymuje się zagregowaną kategorię poznawczych uwarunkowań odniesioną do strategii. Obejmują one: selektywność w dostrzeganiu elementów kluczowych dla strategii, reguły interpretacji dostrzeżonych elementów oraz wzorcowe, zwykle sprawdzone doświadczalnie przez menedżerów reguły zachowań strategicznych. Przykładem mogą być odstępstwa od racjonalności strategicznej w obliczu kryzysu zidentyfikowane w badaniach polskich przedsiębiorstw, które wykazały się niższą od oczekiwanej czujnością strategiczną, a ich prawidłowa reakcja na kryzys może być postrzegana jako rutynowa [21]. Postrzeganie strategiczne jawi się więc jako wdzięczne pole badań, choć nadal rzadko podejmowane. Nurt badań nad poznawczymi uwarunkowaniami oddziela postrzeganie od reakcji, wskazując na występowanie dwóch różnych mechanizmów: selektywności uwagi oraz doświadczalnego uczenia się [24]. Wprawdzie podział i wyodrębnianie obiektów służy lepszemu zrozumieniu badanego zjawiska, zgodnie z regułami racjonalności naukowej, jednak rzeczywiste warunki funkcjonowania menedżera charakteryzują się kontekstowością oraz współzależnością obiektów [22]. Trudno oddzielić postrzeganie od działania. Badania nad relacjami międzyorganizacyjnymi wskazują na istotne znaczenie doświadczalnego uczenia się dla sprawności wykorzystania relacji do osiągania celów strategicznych [12]. Jednocześnie jednak pomijają zagadnienie selektywności postrzegania relacji, a nawet zagadnienie samego postrzegania uwarunkowań relacyjnych przedsiębiorstwa. Reprezentacja poznawcza otoczenia gospodarczego przez menedżerów, nazywana obrazem sieci aktora, jest konstruktem wielowymiarowym. Do tej pory w badaniach empirycznych zaproponowano i przetestowano cztery wymiary [7]: 1) władzę, która odzwierciedla postrzeganą zależność lub niezależność danego aktora od innych organizacji w sieci połączoną z siłą więzi łączących go z innymi; 2) dynamikę, która wiąże zadanie wykonywane wspólnie z innymi z horyzontem czasowym, w którym współdziałanie się rozwija; ORGANIZACJA I KIEROWANIE nr 2 / 2017 (176) 99
8 Wojciech Czakon 3) szerokość, odzwierciedlającą zarówno różnorodność organizacji w sieci, jak też zakres więzi pośrednich i bezpośrednich, którymi są one połączone; 4) pośredniość, tj. stosunek więzi pośrednich do bezpośrednich danego aktora. Badanie 445 menedżerów działających w korporacjach międzynarodowych potwierdza związek pomiędzy obrazem sieci a zarządzaniem siecią [7]. Jednocześnie okazuje się, że wymiar władzy jest znacznie ważniejszy od pozostałych, bowiem zarówno postrzegana władza skłania ku strategii relacyjnej (kształtowania sieci), jak i słabość (eksploracja sieci). Pozostałe wymiary znajdują tylko częściowe, słabe znaczenie dla zarządzania w sieci. Późniejsze badania małych i średnich przedsiębiorstw [16] wskazują, że obrazy sieci wpływają na postrzeganie tego, co jest możliwe, a także tego, co nie jest możliwe, czyli opcji strategicznych. Empirycznie ugruntowują jednak dwukierunkową relację pomiędzy obrazem sieci a strategią. Podobnie jak sama sieć, tak i jej obraz jawi się jednocześnie jako tworzywo i kontekst strategii [8]. Ponadto obraz sieci jest uwarunkowany kontekstowo, ale daje się kształtować. Nie stanowi więc zobiektywizowanego uwarunkowania strategii relacyjnych, ale może być tworzony i zmieniany. Co więcej, jego kształtowanie wymaga interakcji z innymi organizacjami w sieci. Odzwierciedla to swoisty wgląd w sieć dzięki wspólnemu postrzeganiu sieci przez zaangażowanych w nią menedżerów [18]. Implikacje praktyczne tego ustalenia prowadzą w stronę kształtowania obrazu sieci strategów po to, aby mogli dostrzec, a dalej wykorzystać sposobności, które oferują strategie relacyjne. Obrazy sieci stanowią reprezentację wiedzy strategów o otaczającej ich sieci, pomagają w interpretowaniu złożoności otoczenia i wpływają na podejmowane działania [1]. Zatem sformułowanie obraz może być mylące, wskazując na migawkowe, statyczne ujęcie postrzegania menedżerów. Tymczasem obraz sieci jest dynamiczny, pojawia się i ewoluuje. Dlatego uzasadnione jest stosowanie konstruktu węższego, który warunkuje powstanie samego obrazu. Takim konstruktem jest świadomość sieciowa rozumiana jako zdawanie sobie sprawy z osadzenia swojego przedsiębiorstwa, w szczególności oddziaływania relacji sieciowych na organizację [14]. Empirycznie ustalono powszechne niedostrzeganie relacji pośrednich przez polskie przedsiębiorstwa logistyczne [14]. Świadczy to o niskiej świadomości sieciowej przedsiębiorców branży, która jest silnie usieciowiona. Podobnie jak w przypadku obrazów sieci, możliwości przyjmowania strategii relacyjnych dopiero się otwierają, w miarę wzrostu świadomości sieciowej. Podsumowanie Burzliwe wtargnięcie badań nad relacjami międzyorganizacyjnymi w subdyscyplinę zarządzania strategicznego ma swoje korzenie teoretyczne w dziedzinach 100 ORGANIZACJA I KIEROWANIE nr 2 / 2017 (176)
9 Świadomość sieciowa w strategiach relacyjnych pokrewnych, zwłaszcza socjologii i ekonomii. Rozpoznanie przestrzeni międzyorganizacyjnej, ustalenie jej podstawowego obiektu, tj. pojedynczej relacji międzyorganizacyjnej, a dalej wykorzystanie tego obiektu do badania przewagi strategicznej wniosło istotny wkład w rozwój zarządzania strategicznego. Znaczny dorobek empiryczny jednoznacznie wskazuje na znaczenie cech i układu relacji, a także kompetencji ich kształtowania oraz eksploatowania dla strategii. Dorobek badaczy przestrzeni międzyorganizacyjnej, uznany i lokujący się w głównym nurcie badań, nie znajduje jednak odzwierciedlenia w praktyce zarządzania strategicznego. Uwarunkowania poznawcze stratega mają wpływ na jego decyzje i zachowania strategiczne organizacji. W przypadku strategii relacyjnych niezbędne jest, aby menedżer dostrzegał opcje strategiczne w relacjach międzyorganizacyjnych. By tak się stało, niezbędne jest postrzeganie przez niego samej sieci, którą pozwala uchwycić własna, subiektywna jej reprezentacja, tj. obraz sieci. W niniejszym opracowaniu proponuję przyjąć, iż obraz sieci to konstrukt dynamiczny uwarunkowany świadomością sieciową. Najnowsze ustalenia empiryczne wskazują, że świadomość sieciowa jest niska i cechuje się postrzeganiem relacji bezpośrednich, przy ślepocie strategicznej na dalsze otoczenie sieciowe. Pole do badań nad strategiami relacyjnymi jawi się jako obiecujące, bowiem wzrostowi świadomości sieciowej będzie towarzyszyć stosowanie strategii relacyjnych, dziś jeszcze słabo rozwiniętych. Relacje skupiają uwagę na uprzywilejowaniu. Ale warto zauważyć, że postrzeganie dotyczy też konkurencji. Relacja konkurencji także jest uwarunkowana świadomością i postrzeganiem rywali. Wobec tego dalsze badania nad strategiami relacyjnymi otwierają się na wdzięczne pole uwarunkowań poznawczych relacji współpracy, konkurencji i koopetycji. Bibliografia [1] Abrahamsen M. H., Henneberg S. C., Huemer L., Naudé P., Network picturing: An action research study of strategizing in business networks, Industrial Marketing Management 2016, No. 59, pp [2] Baumard P., Le Vide stratégique, CNRS, Paryż [3] Bengtsson M., Kock S., Cooperation and competition in relationships between competitors in business networks, Journal of Business & Industrial Marketing 1999, No. 14 (3), pp [4] Blomqvist K., Levy J., Collaboration capability a focal concept in knowledge creation and collaborative innovation in networks, International Journal of Management Concepts and Philosophy 2006, Vol. 2 (1), pp [5] Burt R. S., Structural holes: The social structure of competition, Harvard University Press, Boston ORGANIZACJA I KIEROWANIE nr 2 / 2017 (176) 101
10 Wojciech Czakon [6] Colquitt J. A., Zapata-Phelan C. P., Trends in theory building and theory testing: A five-decade study of the Academy of Management Journal, Academy of Management Journal 2007, Vol. 50 (6), pp [7] Corsaro D., Ramos C., Henneberg S. C., Naudé P., Actor network pictures and networking activities in business networks: An experimental study, Industrial Marketing Management 2011, Vol. 40 (6), pp [8] Czakon W., Sieci w zarządzaniu strategicznym, Wolters Kluwer Polska, Warszawa [9] Czakon W., Network Strategies Logic, Problemy Zarządzania 2016, nr 4 (64), s [10] Dyer J. H., Singh H., The relational view: Cooperative strategy and sources of interorganizational competitive advantage, Academy of Management Review 1998, Vol. 23 (4), pp [11] Dyer J. H., Hatch N. W., Using supplier networks to learn faster, MIT Sloan Management Review 2004, Vol. 45 (3), pp [12] Gulati R., Nohria N., Zaheer A., Strategic networks, Strategic Management Journal 2000, Vol. 21 (3), pp [13] Iansiti M., Levien R., Strategy as ecology, Harvard Business Review 2004, Vol. 82 (3), pp [14] Kawa A., Pierański B., Świadomość sieciowa we współpracy gospodarczej przedsiębiorstw w Polsce wyniki badań, Przegląd Organizacji 2015, nr 12, s [15] Koka B. R., Prescott J. E., Designing alliance networks: the influence of network position, environmental change, and strategy on firm performance, Strategic Management Journal 2008, Vol. 29 (6), pp [16] Laari-Salmela S., Mainela T., Puhakka V., Beyond network pictures: Situational strategizing in network context, Industrial Marketing Management 2015, No. 45, pp [17] Luo Y., A coopetition perspective of MNC host government relations, Journal of International Management 2004, Vol. 10 (4), pp [18] Mouzas S., Henneberg S., Naudé P., Developing network insight, Industrial Marketing Management 2008, Vol. 37 (2), pp [19] Niemczyk J., Strategia: od planu do sieci, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław [20] Porac J. F., Thomas H., Baden-Fuller C., Competitive groups as cognitive communities: The case of Scottish knitwear manufacturers, Journal of Management Studies 1989, Vol. 26 (4), pp [21] Przedsiębiorstwo odporne na kryzys, Romanowska M., Mierzejewska W. (red.), Wolters Kluwer Polska, Warszawa [22] Sandberg J., Tsoukas H., Grasping the logic of practice: Theorizing through practical rationality, Academy of Management Review 2011, Vol. 36 (2), pp ORGANIZACJA I KIEROWANIE nr 2 / 2017 (176)
11 Świadomość sieciowa w strategiach relacyjnych [23] Stańczyk-Hugiet E., Paradygmat relacji czy to nowa jakość w zarządzaniu?, Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów 2012, nr 116, s [24] Walsh J. P., Managerial and organizational cognition: Notes from a trip down memory lane, Organization Science 1995, Vol. 6 (3), pp [25] Zakrzewska-Bielawska A., Ewolucja szkół strategii: przegląd głównych podejść i koncepcji, Prace Naukowe Wałbrzyskiej Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości 2014, nr 27, s ŚWIADOMOŚĆ SIECIOWA W STRATEGIACH RELACYJNYCH Streszczenie Nurt relacyjny w zarządzaniu strategicznym przekroczył etapy rozpoznania zjawiska, a także jego zastosowania do wyjaśniania przewagi strategicznej przedsiębiorstwa. Pojedyncze relacje międzyorganizacyjne oraz sieci mogą przyczyniać się do osiągania celów strategicznych, stają się narzędziem strategii. W artykule zidentyfikowano wyróżnik strategii relacyjnych w postaci poszukiwania źródeł renty ekonomicznej poza granicami przedsiębiorstwa. Rozpoznano trzy odrębne logiki strategii relacyjnych, wynikające ze stosowanych w literaturze ram teoretycznych badań nad relacjami międzyorganizacyjnymi: strukturalną, zasobową oraz tworzenia wartości. Ponadto, wskazano na zmienną interweniującą pomiędzy otoczeniem sieciowym a stosowaniem strategii relacyjnych, tj. postrzeganie otoczenia sieciowego. Sformułowano propozycję, iż warunkiem istnienia obrazów sieci jest świadomość sieciowa stratega. Słowa kluczowe: strategie relacyjne, sieci, świadomość, postrzeganie, obraz NETWORK AWARENESS IN NETWORK STRATEGIES Abstract The relational view in strategic management has developed beyond the phenomenon recognition to explain advantage of firms through their relationships. Dyads and networks may ORGANIZACJA I KIEROWANIE nr 2 / 2017 (176) 103
12 Wojciech Czakon contribute to strategic objectives achievement, and have become instrumental to strategies. This paper identifies a distinctive feature of relational strategies i.e. rent seeking beyond organizational boundaries. Extant literature theoretical frameworks indicate three strategic logics: structural, resource based and value-creation oriented. Furthermore, strategist s perception as an intervening variable between network context and network strategizing has been examined. We propose that network awareness is a condition for developing network pictures, which are associated to network strategies. Key words: relational strategies, network, awareness, perception, picture 104 ORGANIZACJA I KIEROWANIE nr 2 / 2017 (176)
Sieć społeczna przedsiębiorcy w teorii i praktyce zarządzania małą firmą
1 2 Politechnika Częstochowska Piotr Tomski Sieć społeczna przedsiębiorcy w teorii i praktyce zarządzania małą firmą Monografia Częstochowa 2016 3 Recenzenci: Prof. dr hab. inż. Stanisław Nowosielski Prof.
Dopasowanie IT/biznes
Dopasowanie IT/biznes Dlaczego trzeba mówić o dopasowaniu IT-biznes HARVARD BUSINESS REVIEW, 2008-11-01 Dlaczego trzeba mówić o dopasowaniu IT-biznes http://ceo.cxo.pl/artykuly/51237_2/zarzadzanie.it.a.wzrost.wartosci.html
MIĘDZYNARODOWE STOSUNKI GOSPODARCZE
Efekty kształcenia dla kierunku MIĘDZYNARODOWE STOSUNKI GOSPODARCZE - studia drugiego stopnia - profil ogólnoakademicki Forma Studiów: stacjonarne i niestacjonarne Wydział Gospodarki Międzynarodowej Uniwersytetu
Dopasowanie IT/biznes
Dopasowanie IT/biznes Dlaczego trzeba mówić o dopasowaniu IT-biznes HARVARD BUSINESS REVIEW, 2008-11-01 Dlaczego trzeba mówić o dopasowaniu IT-biznes http://ceo.cxo.pl/artykuly/51237_2/zarzadzanie.it.a.wzrost.wartosci.html
Streszczenie pracy doktorskiej Autor: mgr Wojciech Wojaczek Tytuł: Czynniki poznawcze a kryteria oceny przedsiębiorczych szans Wstęp W ciągu
Streszczenie pracy doktorskiej Autor: mgr Wojciech Wojaczek Tytuł: Czynniki poznawcze a kryteria oceny przedsiębiorczych szans Wstęp W ciągu ostatnich kilku dekad diametralnie zmienił się charakter prowadzonej
Dynamiczna zdolność przedsiębiorstwa do tworzenia wartości wspólnej jako nowego podejścia do społecznej odpowiedzialności biznesu
Dynamiczna zdolność przedsiębiorstwa do tworzenia wartości wspólnej jako nowego podejścia do społecznej odpowiedzialności biznesu Rozprawa doktorska napisana pod kierunkiem naukowym prof. dr hab. Tomasz
Zakres problemowy prac habilitacyjnych w naukach o zarządzaniu w latach
Prof. dr hab. Bogdan Nogalski, WSB w Gdańsku Prof. dr hab. Szymon Cyfert, UE w Poznaniu Gdańsk, dnia 28 kwietnia 2016r. Zakres problemowy prac habilitacyjnych w naukach o zarządzaniu w latach 2007 2015
Tożsamość nauk o zarządzaniu: rozwój, legitymizacja, wyróżniki. Wprowadzenie 1/2
Tożsamość nauk o zarządzaniu: rozwój, legitymizacja, wyróżniki Prof zw dr hab Wojciech Czakon Katedra Zarządzania Strategicznego Warszawa, Wprowadzenie 1/2 Identyfikacji dyscypliny akademickiej towarzyszy
Streszczenie pracy doktorskiej napisanej pod kierunkiem naukowym prof. dr hab. Wojciecha Czakona oraz promotora pomocniczego dr inż.
Streszczenie pracy doktorskiej napisanej pod kierunkiem naukowym prof. dr hab. Wojciecha Czakona oraz promotora pomocniczego dr inż. Macieja Sołtysika Koopetycja na rynku bilansującym energii elektrycznej
EFEKTY KSZTAŁCENIA KIERUNEK EKONOMIA
EFEKTY KSZTAŁCENIA KIERUNEK EKONOMIA Kierunek Ekonomia Studia I stopnia Efekty kształcenia: Kierunek: Ekonomia Poziom kształcenia: Studia I stopnia Uczelnia: Uczelnia Łazarskiego w Warszawie Profil: Ogólnoakademicki
WSPÓŁCZESNA ANALIZA STRATEGII
WSPÓŁCZESNA ANALIZA STRATEGII Przedmowa CZĘŚĆ I. WSTĘP Rozdział 1. Koncepcja strategii Rola strategii w sukcesie Główne ramy analizy strategicznej Krótka historia strategii biznesowej Zarządzanie strategiczne
Część I Podstawy koncepcyjne kształtowania łańcuchów dostaw jutra
Spis treści Wprowadzenie... 11 Część I Podstawy koncepcyjne kształtowania łańcuchów dostaw jutra Rozdział 1 Konfiguracja łańcuchów dostaw przedsiębiorstw organizacji sieciowej jako determinanta jej rozwoju...
MIĘDZYNARODOWE STOSUNKI GOSPODARCZE
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW MIĘDZYNARODOWE STOSUNKI GOSPODARCZE studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki studia drugiego stopnia profil ogólnoakademicki Objaśnienie oznaczeń: S1A obszar
Odniesienie do opisu efektów kształcenia dla obszaru nauk społecznych WIEDZA K_W01
Efekty kształcenia dla kierunku EKONOMIA studia drugiego stopnia profil ogólnoakademicki Forma studiów: stacjonarne i niestacjonarne Wydział Ekonomii Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu Umiejscowienie
Agata Sudolska UWARUNKOWANIA BUDOWANIA RELACJI PROINNOWACYJNYCH PRZEZ PRZEDSIĘBIORSTWA W POLSCE
R O Z P R A W A H A B I L I T A C Y J N A Agata Sudolska UWARUNKOWANIA BUDOWANIA RELACJI PROINNOWACYJNYCH PRZEZ PRZEDSIĘBIORSTWA W POLSCE Toruń 2011 SPIS TREŚCI SPIS TREŚCI SPIS TREŚCI Wstęp...................................................
SIECI BIZNESOWE A PRZEWAGA KONKURENCYJNA PRZEDSIĘBIORSTW ZAAWANSOWANYCH TECHNOLOGII NA RYNKACH ZAGRANICZNYCH
Milena Ratajczak-Mrozek SIECI BIZNESOWE A PRZEWAGA KONKURENCYJNA PRZEDSIĘBIORSTW ZAAWANSOWANYCH TECHNOLOGII NA RYNKACH ZAGRANICZNYCH WYDAWNICTWO UNIWERSYTETU EKONOMICZNEGO W POZNANIU POZNAŃ 2010 SIECI
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW ZARZĄDZANIE STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA - PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW ZARZĄDZANIE STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA - PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI Umiejscowienie kierunku w obszarach kształcenia Kierunek studiów Zarządzanie reprezentuje dziedzinę
Zarządzanie kompetencjami
Zarządzanie kompetencjami Zarządzanie kompetencjami reprezentuje jeden z najnowszych nurtów zarządzania zasobami ludzkimi. Jako datę początku zainteresowania zarządzaniem kompetencjami w literaturze wskazuje
Uwarunkowania i kierunki rozwoju systemów kontroli w administracji publicznej
Uwarunkowania i kierunki rozwoju systemów kontroli w administracji publicznej Prof AE dr hab. Wojciech Czakon Katedra Zarządzania Przedsiębiorstwem Akademia Ekonomiczna w Katowicach Program wystąpienia
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Wydział Nauk Społecznych. Efekty kształcenia
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Załącznik nr 74 do uchwały nr Senatu Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach z dnia 29 maja 2012 r. Efekty kształcenia dla: nazwa kierunku poziom kształcenia profil kształcenia
Wstęp 1. Dwugłos o zarządzaniu 2. Współczesny świat w erze turbulencji (Alojzy Z. Nowak) 3. Przedsiębiorczość (Beata Glinka)
Wstęp 1. Dwugłos o zarządzaniu 1.1. Ewolucja podejść do zarządzania (Włodzimierz Piotrowski) 1.1.1. Kierunek klasyczny 1.1.2. Kierunek human relations (szkoła stosunków międzyludzkich) 1.1.3. Podejście
Umiejscowienie kierunku w obszarach kształcenia Kierunek kształcenia zarządzanie należy do obszaru kształcenia w zakresie nauk społecznych.
Efekty kształcenia dla kierunku ZARZĄDZANIE studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki Forma studiów: stacjonarne i niestacjonarne Wydział Zarządzania Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu Umiejscowienie
MATRYCA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA
ZAŁĄCZNIK NR 2 MATRYCA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Studia podyplomowe ZARZĄDZANIE FINANSAMI I MARKETING Przedmioty OPIS EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Absolwent studiów podyplomowych - ZARZĄDZANIE FINANSAMI I MARKETING:
Model dojrzałości dopasowania strategicznego. Nadzór Poziom 1 Poziom 2 Poziom 3 Poziom 4 Poziom 5 Na poziomie
Tab. 1. Opis poziomów dojrzałości procesów dla obszaru nadzór. Formalne strategiczne planowanie biznesowe Formalne strategiczne planowanie Struktura organizacyjna Zależności organizacyjne Kontrola budżetowania
Międzynarodowa konkurencyjność gospodarki narodowej
Józef Misala b Międzynarodowa konkurencyjność gospodarki narodowej B 375719 Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne Warszawa 2011 Spis treści Wstęp 9 _J Zarys rozwoju teorii i polityki konkurencyjności międzynarodowej
ANALIZA SIECI SPOŁECZNYCH W ZARZĄDZANIU
ANALIZA SIECI SPOŁECZNYCH W ZARZĄDZANIU INNOWACYJNYMI PROJEKTAMI prof. UE, dr hab. Grzegorz Bełz dr Łukasz Wawrzynek dr Marek Wąsowicz Katedra Projektowania Systemów Zarządzania Uniwersytet Ekonomiczny
SUBDYSCYPLINY W NAUKACH O ZARZĄDZANIU I JAKOSCI 2.0
SUBDYSCYPLINY W NAUKACH O ZARZĄDZANIU I JAKOSCI 2.0 Prof. UE, dr hab. Grzegorz Bełz Prof. dr hab. Szymon Cyfert Prof. dr hab. Wojciech Czakon Prof. dr hab. Wojciech Dyduch Prof. ALK, dr hab. Dominika Latusek-Jurczak
Opis: Z recenzji Prof. Wojciecha Bieńkowskiego
Tytuł: Konkurencyjność przedsiębiorstw podsektora usług biznesowych w Polsce. Perspektywa mikro-, mezo- i makroekonomiczna Autorzy: Magdalena Majchrzak Wydawnictwo: CeDeWu.pl Rok wydania: 2012 Opis: Praca
Wstęp... 7. Rozdział 1. Skuteczność i efektywność jako kryteria ocen ekonomicznych. 13
Spis treści Wstęp... 7 Rozdział 1. Skuteczność i efektywność jako kryteria ocen ekonomicznych. 13 1.1. Podejście komplementarne do interpretacji efektywności i skuteczności... 14 1.2. Efektywność jako
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW PRAWO JEDNOLITE STUDIA MAGISTERSKIE PROFIL PRAKTYCZNY
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW PRAWO JEDNOLITE STUDIA MAGISTERSKIE PROFIL PRAKTYCZNY Tabela odniesienia kierunkowych efektów kształcenia do charakterystyk drugiego stopnia Polskiej Ramy Kwalifikacji
Zarządzanie kapitałem ludzkim. Procesy narzędzia aplikacje
RECENZJE Zarządzanie kapitałem ludzkim. Procesy narzędzia aplikacje Autor: red. Marta Juchnowicz Wydawnictwo PWE Warszawa 2014 Przedstawiona mi do recenzji książka zatytułowana Zarządzanie kapitałem ludzkim.
Organizacja z perspektywy zasobów ewolucja w podejściu zasobowym
222 5 Organizacja z perspektywy zasobów ewolucja w podejściu zasobowym Sylwia Flaszewska, Agnieszka Zakrzewska - Bielawska 5.1. Od RBV do RBT Zasoby stanowią podstawę efektywności i konkurencyjności każdej
1. Prostota struktury organizacyjnej a innowacyjność organizacji - Magdalena Hopej-Kamińska, Marian Hopej, Robert Kamiński 13
Wprowadzenie 9 1. Prostota struktury organizacyjnej a innowacyjność organizacji - Magdalena Hopej-Kamińska, Marian Hopej, Robert Kamiński 13 1.1. Model prostej struktury organizacyjnej 14 1.2. Organiczność
Strategie koopetycji jak nimi zarządzać?
Karolina Mucha-Kuś Studium Doktoranckie Akademia Ekonomiczna w Katowicach Katedra Zarządzania Przedsiębiorstwem Promotor: prof. AE dr hab. Wojciech Czakon Strategie koopetycji jak nimi zarządzać? Wprowadzenie
Efekty uczenia się na kierunku. Logistyka (studia drugiego stopnia o profilu praktycznym)
Kod efektu kierunkowego Efekty uczenia się na kierunku Załącznik nr 2 do uchwały nr 413 Senatu Uniwersytetu Zielonogórskiego z dnia 29 maja 2019 r. Logistyka (studia drugiego stopnia o profilu praktycznym)
1. Wybrane psychologiczne problemy organizacji i zarządzania (12 godz.) 2. Zachowania ludzi w organizacji (8 godz.)
1. Wybrane psychologiczne problemy organizacji i zarządzania (12 godz.) Kulturowe i społeczne uwarunkowania kierowania ludźmi Style kierowania Menedżer a przywódca Ewolucja koncepcji przywództwa Zachowania
Spis treści WSTĘP. Rozdział 1 CHARAKTERYSTYKA WIEDZY O ZARZĄDZANIU
Spis treści WSTĘP Rozdział 1 CHARAKTERYSTYKA WIEDZY O ZARZĄDZANIU 1.1. Istota i pojęcie nauki 1.2. Metodologia nauk o zarządzaniu 1.2.1. Istota i zasady badań naukowych 1.2.2. Rodzaje wyjaśnień naukowych
Wykaz prac złożonych do druku, przyjętych do druku lub opublikowanych w wyniku realizacji projektu
Wykaz prac złożonych do druku, przyjętych do druku lub opublikowanych w wyniku realizacji projektu Publikacje w czasopismach Podstawy teoretyczne sieci przedsiębiorstw Modelowanie procesów i systemów logistycznych
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW ZARZĄDZANIE STUDIA I STOPNIA PROFIL PRAKTYCZNY
WYŻSZA SZKOŁA BEZPIECZEŃSTWA z siedzibą w Poznaniu EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW ZARZĄDZANIE STUDIA I STOPNIA PROFIL PRAKTYCZNY UMIEJSCOWIENIE KIERUNKU W OBSZARZE Kierunek studiów zarządzanie
SPIS TREŚCI ROZDZIAŁ 1. Jerzy Apanowicz ( ), Ryszard Rutka (1.6.)
WSTĘP 17 ROZDZIAŁ 1 CHARAKTERYSTYKA WIEDZY O ZARZĄDZANIU Jerzy Apanowicz (1.1.-1.5.), Ryszard Rutka (1.6.) 1.1. Istota i pojęcie nauki 19 1.2. Metodologia nauk o zarządzaniu 22 1.2.1. Istota i zasady badań
Matryca efektów kształcenia. Logistyka zaopatrzenia i dystrybucji. Logistyka i systemy logistyczne. Infrastruktura logistyczna.
Logistyka i systemy logistyczne Logistyka zaopatrzenia i dystrybucji Logistyka gospodarki magazynowej i zarządzanie zapasami Ekologistyka Infrastruktura logistyczna Kompleksowe usługi logistyczne System
Spis treści. Analiza i modelowanie_nowicki, Chomiak_Księga1.indb :03:08
Spis treści Wstęp.............................................................. 7 Część I Podstawy analizy i modelowania systemów 1. Charakterystyka systemów informacyjnych....................... 13 1.1.
Koncepcja cyfrowej transformacji sieci organizacji publicznych
Koncepcja cyfrowej transformacji sieci organizacji publicznych Kierownik Zakładu Systemów Informacyjnych SGH Agenda prezentacji 1 2 3 4 5 Cyfrowa transformacja jako szczególny rodzaj zmiany organizacyjnej
Uchwała Nr 69 /2012. Senatu Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. z dnia 31 maja 2012 roku
Uchwała Nr 69 /2012 Senatu Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach z dnia 31 maja 2012 roku w sprawie określenia efektów kształcenia dla kierunku zarządzanie na poziomie drugiego stopnia o profilu
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW PEDAGOGIKA studia pierwszego stopnia profil praktyczny
Załącznik do Uchwały Senatu nr 34/2019 EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW PEDAGOGIKA studia pierwszego stopnia profil praktyczny Umiejscowienie kierunku w obszarze kształcenia: Kierunek studiów pedagogika
ROLA ZARZĄDZANIA STRATEGICZNEGO W ROZWOJU ORGANIZACJI
Spis treści Przedmowa... 11 Część pierwsza ROLA ZARZĄDZANIA STRATEGICZNEGO W ROZWOJU ORGANIZACJI.... 13 Rozdział 1. Tendencje rozwojowe zarządzania strategicznego (Andrzej Kaleta)... 15 1.1. Wprowadzenie.....................................................
UCHWAŁA NR R - 0000 17/14. SENATU UNIWERSYTETU EKONOMICZNEGO WE WROCŁAWIU z dnia 24 kwietnia 2014 r.
UCHWAŁA NR R - 0000 17/14 SENATU UNIWERSYTETU EKONOMICZNEGO WE WROCŁAWIU z dnia 24 kwietnia 2014 r. w sprawie zatwierdzenia efektów kształcenia dla kierunku studiów Logistyka (drugiego stopnia o profilu
RZECZYWISTOŚĆ SPOŁECZNA: DZIAŁANIA SPOŁECZNE, GRUPA SPOŁECZNA, ZACHOWANIA ZBIOROWE, Jagoda Mrzygłocka-Chojnacka
RZECZYWISTOŚĆ SPOŁECZNA: DZIAŁANIA SPOŁECZNE, GRUPA SPOŁECZNA, ZACHOWANIA ZBIOROWE, Jagoda Mrzygłocka-Chojnacka DZIAŁANIA SPOŁECZNE Aktor społeczny jako podmiot działający (jednostka, grupa, zbiorowość)
Efekty kształcenia dla kierunku POLITYKA SPOŁECZNA
Efekty kształcenia dla kierunku POLITYKA SPOŁECZNA studia drugiego stopnia profil ogólnoakademicki Forma studiów: stacjonarne i niestacjonarne Wydział Ekonomii Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu Umiejscowienie
Recenzja rozprawy doktorskiej mgr Bartosza Rymkiewicza pt. Społeczna odpowiedzialność biznesu a dokonania przedsiębiorstwa
Prof. dr hab. Edward Nowak Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Katedra Rachunku Kosztów, Rachunkowości Zarządczej i Controllingu Recenzja rozprawy doktorskiej mgr Bartosza Rymkiewicza pt. Społeczna odpowiedzialność
Wykaz prac złożonych do druku, przyjętych do druku lub opublikowanych w wyniku realizacji projektu
Wykaz prac złożonych do druku, przyjętych do druku lub opublikowanych w wyniku realizacji projektu Publikacje w czasopismach Podstawy teoretyczne sieci 43 2013 47-58 brak https://ekonom.ug.edu.pl/web/download.php?openfile=1181
Poznawcze i innowacyjne aspekty zarządzania wiedzą w organizacji. Halina Tomalska
VI konferencja Innowacja i kooperacja symbioza nauki i biznesu WSB NLU, Nowy Sącz, 20.01.2012 r. Poznawcze i innowacyjne aspekty zarządzania wiedzą w organizacji Halina Tomalska I. Co myśleć o procesach
KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Podstawy organizacji i zarządzania
KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Podstawy organizacji i zarządzania 2. KIERUNEK: Bezpieczeństwo narodowe 3. POZIOM STUDIÓW: studia pierwszego stopnia 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW: rok II, semestr 3 5.
Efekty kształcenia dla kierunku Zarządzanie Międzynarodowe Studia II stopnia
Efekty kształcenia dla kierunku Zarządzanie Międzynarodowe Studia II stopnia 1. Poziom kształcenia i czas trwania studiów: studia drugiego stopnia 2. Profil kształcenia: ogólnoakademicki 3. Forma kształcenia:
Jak stworzyć i rozwijać sieć agroturystyczną. Koncepcje, finanse, marketing
http://www.varbak.com/fotografia/olbrzym-zdj%c4%99%c4%87-sie%c4%87-paj%c4%85ka; 15.10.2012 Jak stworzyć i rozwijać sieć agroturystyczną. Koncepcje, finanse, marketing dr Anna Jęczmyk Uniwersytet Przyrodniczy
Wykorzystanie technologii informacyjnych do zarządzania łańcuchami i sieciami dostaw w warunkach globalizacji rynku żywności
Zarządzanie łańcuchami dostaw żywności w Polsce. Kierunki zmian. Wacław Szymanowski Książka jest pierwszą na naszym rynku monografią poświęconą funkcjonowaniu łańcuchów dostaw na rynku żywności w Polsce.
Opis zakładanych efektów kształcenia
Załącznik do uchwały nr 218 Senatu Uniwersytetu Zielonogórskiego z dnia 18 grudnia 2013 r Nazwa kierunku studiów: Psychologia Obszar kształcenia: Obszar nauk społecznych Poziom kształceni: jednolite studia
Zarządzanie łańcuchem dostaw
Społeczna Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania kierunek: Zarządzanie i Marketing Zarządzanie łańcuchem dostaw Wykład 1 Opracowanie: dr Joanna Krygier 1 Zagadnienia Wprowadzenie do tematyki zarządzania
WPROWADZENIE. W miarę upływu czasu i doskonalenia metod podejmowania decyzji rozwiązywanie problemu dopasowania działalności przedsiębiorstw do wyzwań
3 WPROWADZENIE Podejmowanie decyzji strategicznych następuje w szczególnych warunkach, charakteryzujących się niepewnością otoczenia, jego złożonością wynikającą ze związków zdarzeń, procesów i działań
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU SOCJOLOGIA STUDIA DRUGIEGO STOPNIA PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU SOCJOLOGIA STUDIA DRUGIEGO STOPNIA PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI Symbol efektu kierunkowego K_W01 K_W02 K_W03 K_W04 K_W05 K_W06 K_W07 K_W08 K_W09 K_W10 Po ukończeniu studiów absolwent:
WIEDZA T1P_W06. K_W01 ma podstawową wiedzę o zarządzaniu jako nauce, jej miejscu w systemie nauk i relacjach do innych nauk;
SYMBOL Efekty kształcenia dla kierunku studiów: inżynieria zarządzania; Po ukończeniu studiów pierwszego stopnia na kierunku inżynieria zarządzania, absolwent: Odniesienie do obszarowych efektów kształcenia
Region i jego rozwój w warunkach globalizacji
Region i jego rozwój w warunkach globalizacji Jacek Chądzyński Aleksandra Nowakowska Zbigniew Przygodzki faktycznie żyjemy w dziwacznym kręgu, którego środek jest wszędzie, a obwód nigdzie (albo może na
Jeżeli centralnym problemem zarządzania strategicznego PROBLEM KRÓTKOWZROCZNOŚCI STRATEGICZNEJ. Wojciech Czakon. Wprowadzenie
ZARZĄDZANIE STRATEGICZNE 17 PROBLEM KRÓTKOWZROCZNOŚCI STRATEGICZNEJ Wojciech Czakon Wprowadzenie Jeżeli centralnym problemem zarządzania strategicznego jest różnorodność przedsiębiorstw, wyrażona ich cechami,
Nazwa Wydziału Nazwa jednostki prowadzącej moduł Nazwa modułu kształcenia Kod modułu WZ.KZT. 067.S Język kształcenia
Nazwa Wydziału Nazwa jednostki prowadzącej moduł Nazwa modułu kształcenia Kod modułu WZ.KZT. 067.S Język kształcenia polski Efekty kształcenia dla modułu Wiedza kształcenia Wydział Zarządzania i Komunikacji
Zarządzanie działalnością badawczo-rozwojową (B +R) w korporacjach transnarodowych
Informator 2016/2017 Tytuł oferty Zarządzanie działalnością badawczo-rozwojową (B +R) w korporacjach transnarodowych Sygnatura 234790-1028 3 pkt. ECTS Prowadzący dr Kamil Marek Kraj A. Cel przedmiotu Zapoznanie
posiada podstawową wiedzę o instytucjonalnych uwarunkowaniach polityki społecznej.
Efekty kształcenia dla kierunku POLITYKA SPOŁECZNA studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki Forma studiów: stacjonarne i niestacjonarne Wydział Ekonomii Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu Umiejscowienie
Efekty kształcenia dla kierunku studiów LOGISTYKA studia pierwszego stopnia profil praktyczny
Załącznik do uchwały Nr XXIII 5.5/13 Senatu UMCS z dnia 27 lutego 2013 r. Efekty kształcenia dla kierunku studiów LOGISTYKA studia pierwszego stopnia profil praktyczny Umiejscowienie kierunku w obszarze
Głównym celem opracowania jest próba określenia znaczenia i wpływu struktury kapitału na działalność przedsiębiorstwa.
KAPITAŁ W PRZEDSIĘBIORSTWIE I JEGO STRUKTURA Autor: Jacek Grzywacz, Wstęp W opracowaniu przedstawiono kluczowe zagadnienia dotyczące możliwości pozyskiwania przez przedsiębiorstwo kapitału oraz zasad kształtowania
Uchwała Nr 28/2013/IV Senatu Politechniki Lubelskiej z dnia 26 kwietnia 2013 r.
Uchwała Nr 28/2013/IV Senatu Politechniki Lubelskiej z dnia 26 kwietnia 2013 r. w sprawie określenia efektów kształcenia dla studiów podyplomowych Zarządzanie Logistyką w Przedsiębiorstwie, prowadzonych
PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ SPOŁECZNO-HUMANISTYCZNY EFEKTY KSZTAŁCENIA. Kierunek studiów LOGISTYKA
PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ SPOŁECZNO-HUMANISTYCZNY EFEKTY KSZTAŁCENIA Kierunek studiów LOGISTYKA Poziom i profil kształcenia STUDIA I STOPNIA, PROFIL PRAKTYCZNY Forma studiów STUDIA
Teoria zmiany w praktyce. Marilyn Taylor Institute for Voluntary Action
Teoria zmiany w praktyce Marilyn Taylor Institute for Voluntary Action Forma warsztatu Jak postrzegasz ewalaucję? Czego chcesz się o niej dowiedzieć? Wyjaśnienie, jak korzystałam z teorii zmiany Praca
KONKURENCYJNOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTW
JERZY BIELINSKI (red.) KONKURENCYJNOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTW w świetle Strategii Lizbońskiej CEDEWU.PL WYDAWNICTWA FACHOWE Spis treści Wstęp 7 Część 1 Mechanizmy wzrostu wartości i konkurencyjności przedsiębiorstw
KIERUNKOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA
WYDZIAŁ INFORMATYKI I ZARZĄDZANIA Kierunek studiów: ZARZĄDZANIE Stopień studiów: STUDIA I STOPNIA Obszar Wiedzy/Kształcenia: OBSZAR NAUK SPOŁECZNYCH Obszar nauki: DZIEDZINA NAUK EKONOMICZNYCH Dyscyplina
ZARZĄDZANIE W BIZNESIE MIĘDZYNARODOWYM
ZARZĄDZANIE W BIZNESIE MIĘDZYNARODOWYM - WYKŁAD 1 DR KATARZYNA BAŁANDYNOWICZ-PANFIL CEL PRZEDMIOTU Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z podstawami zarządzania przedsiębiorstwem na rynku międzynarodowym.
Efekty kształcenia dla kierunku ZARZĄDZANIE
Efekty kształcenia dla kierunku ZARZĄDZANIE studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki Forma studiów: stacjonarne i niestacjonarne Wydział Zarządzania Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu Umiejscowienie
Innowacje w biznesie Wykład 2. Strategiczny kontekst innowacji
Innowacje w biznesie Wykład 2. Strategiczny kontekst innowacji Plan wykładu 1. Poziomy strategii a innowacje 2. Innowacja jako tworzenie nowej wartości 3. Strategie: błękitnego i czerwonego oceanu a innowacje
OPIS ZAKŁADANYCH EFEKTÓW UCZENIA SIĘ NAZWA KIERUNKU STUDIÓW: Administracja POZIOM STUDIÓW: studia II stopnia PROFIL STUDIÓW: ogólnoakademicki
OPIS ZAKŁADANYCH EFEKTÓW UCZENIA SIĘ NAZWA KIERUNKU STUDIÓW: Administracja POZIOM STUDIÓW: studia II stopnia PROFIL STUDIÓW: ogólnoakademicki Opis zakładanych efektów uczenia się uwzględnia uniwersalne
Klastry a międzynarodowa konkurencyjność i internacjonalizacja przedsiębiorstwa
Klastry a międzynarodowa konkurencyjność i internacjonalizacja przedsiębiorstwa B 361445 Wprowadzenie 9 Rozdział 1 Koncepcja klastrów a teoria regulacji systemów gospodarczych 16 1.1. Regulacja gospodarki
Audyt organizacyjny. 4 powody, dla których warto przeprowadzić niezależny przegląd organizacji. 3. Rekomendacje. 1. Diagnoza. 4.
Audyt organizacyjny 4 powody, dla których warto przeprowadzić niezależny przegląd organizacji 1. Diagnoza co i dlaczego działa niesprawnie, nieefektywnie lub w sposób niejasny 2. Priorytety na czym się
Aktywne formy kreowania współpracy
Projekt nr... Kształtowanie sieci współpracy na rzecz bezpieczeństwa energetycznego Dolnego Śląska ze szczególnym uwzględnieniem aspektów ekonomiczno społecznych Aktywne formy kreowania współpracy Dr inż.
Efekty kształcenia dla kierunku EKONOMIA
Efekty kształcenia dla kierunku EKONOMIA studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki Forma studiów: stacjonarne i niestacjonarne Wydział Ekonomii Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu Umiejscowienie
Uchwała Nr 11/2013/II Senatu Politechniki Lubelskiej z dnia 21 marca 2013 r.
Uchwała Nr 11/2013/II Senatu Politechniki Lubelskiej z dnia 21 marca 2013 r. w sprawie określenia efektów kształcenia dla menedżerskich studiów podyplomowych Master of Business Administration (MBA) prowadzonych
mgr Karol Marek Klimczak KONCEPCJA I PLAN ROZPRAWY DOKTORSKIEJ
mgr Karol Marek Klimczak KONCEPCJA I PLAN ROZPRAWY DOKTORSKIEJ Tytuł: Zarządzanie ryzykiem finansowym w polskich przedsiębiorstwach działających w otoczeniu międzynarodowym Ostatnie dziesięciolecia rozwoju
Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej Instytut Przedsiębiorczości. Zarządzanie strategiczne
Nazwa Wydziału Nazwa jednostki prowadzącej moduł Nazwa modułu kształcenia Kod modułu Język kształcenia Efekty kształcenia dla modułu kształcenia Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej Instytut Przedsiębiorczości
Odniesienie do opisu efektów kształcenia dla obszaru nauk społecznych WIEDZA K_W01
Efekty kształcenia dla kierunku EKONOMIA studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki Forma studiów: stacjonarne i niestacjonarne Wydział Ekonomii Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu Umiejscowienie
Część 1. Kierunki badań nad zarządzaniem małymi i średnimi przedsiębiorstwami... 13
Spis treści Słowo wstępne (Marek Matejun).................................................. 11 Część 1. Kierunki badań nad zarządzaniem małymi i średnimi przedsiębiorstwami.................................
Społeczna odpowiedzialność biznesu podejście strategiczne i operacyjne. Maciej Bieńkiewicz
2012 Społeczna odpowiedzialność biznesu podejście strategiczne i operacyjne Maciej Bieńkiewicz Społeczna Odpowiedzialność Biznesu - istota koncepcji - Nowa definicja CSR: CSR - Odpowiedzialność przedsiębiorstw
Uniwersytet w Białymstoku Wydział Ekonomiczno-Informatyczny w Wilnie SYLLABUS na rok akademicki 2010/2011 http://www.wilno.uwb.edu.
SYLLABUS na rok akademicki 010/011 Tryb studiów Studia stacjonarne Kierunek studiów Ekonomia Poziom studiów Pierwszego stopnia Rok studiów/ semestr 1 / Specjalność Bez specjalności Kod katedry/zakładu
MARKETING USŁUG ZDROWOTNYCH
MARKETING USŁUG ZDROWOTNYCH Beata Nowotarska-Romaniak wydanie 3. zmienione Warszawa 2013 SPIS TREŚCI Wstęp... 7 Rozdział 1. Istota marketingu usług zdrowotnych... 11 1.1. System marketingu usług... 11
STRATEGIE KONKURECJI. Metody pracy. Zasady podczas wykładów. Strategie konkurencji. Szacunek Punktualność Aktywność Wzajemna pomoc
Patrycja Klimas 09.10.2018 STRATEGIE KONKURECJI Dr Patrycja Klimas Katedra Teorii Zarządzania Metody pracy Celem wykładów jest przedstawienie teoretycznych oraz praktycznych aspektów formułowania, wdrażania
GOSPODARKA TURYSTYCZNA
Efekty kształcenia dla kierunku GOSPODARKA TURYSTYCZNA - studia pierwszego stopnia - profil ogólnoakademicki Forma studiów: stacjonarne i niestacjonarne Wydział Gospodarki Międzynarodowej Uniwersytetu
DOROBEK NAUKOWY (1999/2003 r.)
Sylwia Stańczyk Katedra Strategii i Metod Zarządzania DOROBEK NAUKOWY (1999/2003 r.) 1. Sylwia Stańczyk, Kultura organizacyjna jako czynnik sukcesu współczesnego przedsiębiorstwa, [w:] Prace Naukowe AE
EFEKTY KSZTAŁCENIA NA KIERUNKU GOSPODARKA I ZARZĄDZANIE PUBLICZNE STUDIA II STOPNIA
EFEKTY KSZTAŁCENIA NA KIERUNKU GOSPODARKA I ZARZĄDZANIE PUBLICZNE STUDIA II STOPNIA na kierunku GiZP II stopień GZP2_W01 GZP2_W02 GZP2_W03 GZP2_W04 GZP2_W05 GZP2_W06 GZP2_W07 GZP2_W08 GZP2_W09 GZP2_W10
ANALITYKA GOSPODARCZA, STUDIA LICENCJACKIE WIEDZA
ANALITYKA GOSPODARCZA, STUDIA LICENCJACKIE WIEDZA Ma podstawową wiedzę o charakterze nauk ekonomicznych oraz ich miejscu w AG1_W01 systemie nauk społecznych i w relacjach do innych nauk. Ma wiedzę o sposobach
społeczno-gospodarczymi na świecie, które wywierały istotny wpływ na funkcjonowanie
Wstęp Rozwój marketingu usług logistycznych był ściśle związany z przeobrażeniami społeczno-gospodarczymi na świecie, które wywierały istotny wpływ na funkcjonowanie rynku usług Transport Spedycja Logistyka
KIERUNKOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA
Załącznik do Uchwały Senatu Politechniki Krakowskiej z dnia 28 czerwca 2017 r. nr 58/d/06/2017 Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki w Krakowie Nazwa wydziału Wydział Inżynierii Środowiska Dziedzina
Wykorzystanie kapitału społecznego w tworzeniu sieci placówek partnerskich banku
Wojciech Czakon Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach Wykorzystanie kapitału społecznego w tworzeniu sieci placówek partnerskich banku Społeczny kontekst decyzji gospodarczych budzi od wielu lat negatywne
Marcin Kłak Zarządzanie wiedzą we współczesnym przedsiębiorstwie
Marcin Kłak Zarządzanie wiedzą we współczesnym przedsiębiorstwie Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomii i Prawa im. prof. Edwarda Lipińskiego w Kielcach Kielce czerwiec 2010 1 Spis treści Wstęp 7 Rozdział
H3: Interakcje z otoczeniem wpływają dodatnio na zdolność absorpcyjną. H4: Projekty edukacyjne wpływają dodatnio na zdolność absorpcyjną.
Streszczenie pracy doktorskiej napisanej pod kierunkiem naukowym prof. nadzw. dr. hab. Wojciecha Czakona Zdolność absorpcyjna organizacji uczącej się mgr Regina Lenart Praca doktorska podejmuje problematykę
Załącznik 1a. TABELA ODNIESIEŃ EFEKTÓW KIERUNKOWYCH DO EFEKTÓW OBSZAROWYCH
Załącznik 1a. TABELA ODNIESIEŃ EFEKTÓW KIERUNKOWYCH DO EFEKTÓW OBSZAROWYCH Efekty kształcenia dla kierunku studiów PRODUCT & PROCESS MANAGEMENT studia drugiego stopnia (po studiach licencjackich) poziom