OCENA STANU ZDROWIA LUDNOŚCI ZAMIESZKAŁEJ NA TERENIE MIASTA CHEŁM ZA 2015 ROK

Transkrypt

1 OCENA STANU ZDROWIA LUDNOŚCI ZAMIESZKAŁEJ NA TERENIE MIASTA CHEŁM ZA 2015 ROK Chełm, 2016 rok

2 Spis treści Ludność miasta Chełm...3 Przyrost naturalny w mieście Chełm...5 Analiza urodzeń w mieście Chełm...6 Analiza umieralności...7 Stan zdrowia dzieci i młodzieży do 18 roku życia...19 Stan zdrowia osób powyżej 18 roku życia...21 Analiza sytuacji epidemiologicznej...26 Analiza struktury hospitalizacji...27 Stan zdrowia mieszkańców w świetle działań profilaktycznych podejmowanych przez Miejski Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Chełmie...31 Sytuacja zdrowotna mieszkańców w świetle wyników Diagnozy Problemów Społecznych - Miasto Chełm Podsumowanie...42 Ocena stanu zdrowia ludności zamieszkałej na terenie miasta Chełm za 2015 rok 2 z 43

3 Ludność miasta Chełm Na dzień 31 grudnia 2015r. ludność miasta Chełm wyniosła osób (w 2014r , w tym mężczyzn i kobiet) w tym mężczyzn i kobiet. Z powyższego wynika, iż ludność Chełma nadal się zmniejsza, w porównaniu do 2005r. łącznie ubyło mieszkańców, co odzwierciedla niejako prognozę dla powiatów i miast na prawach powiatu oraz podregionów na lata Głównego Urzędu Statystycznego (GUS), z której wynika, iż liczba ludności miasta Chełm nadal systematycznie będzie spadać. Szacuje się, że w 2050r. będą to osoby, w tym mężczyzn i kobiety. Wykres nr 1 Liczba ludności Chełma (faktyczne miejsce zamieszkania) w latach Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego Wśród mieszkańców miasta, 9986 osób stanowią osoby w wieku przedprodukcyjnym (do 17 roku życia), w wieku produkcyjnym (osoby zdolne do pracy: mężczyźni w wieku lat i kobiety lat) oraz osób w wieku poprodukcyjnym. Na 100 osób w wieku produkcyjnym przypadają 57,7 osoby w wieku nieprodukcyjnym, w tym 33,2 osoby w wieku poprodukcyjnym (w 2002r. wskaźnik ten wynosił 19,8). Przy czym na 100 osób w wieku Ocena stanu zdrowia ludności zamieszkałej na terenie miasta Chełm za 2015 rok 3 z 43

4 przedprodukcyjnym przypada 135,4 osób w wieku poprodukcyjnym (w 2002r. wskaźnik ten wynosił 56,4). Z powyższego wynika, iż w ogólnej liczbie Chełmian zwiększa się udział osób po 60 roku życia, obecnie seniorzy stanowią 21 % społeczności miasta. Wykres nr 2 Liczba mieszkańców miast Chełm w 2005r., 2013r., 2014r. i 2015r. (faktyczne miejsce zamieszkania) w ujęciu procentowym w podziale na: ludność w wieku przedprodukcyjnym, produkcyjnym, poprodukcyjnym) % ludności w wieku poprodukcyjnym 21 19,9 18,9 13,7 % ludności w wieku produkcyjnym 63,4 64,4 65,1 66,7 % ludności w wieku przedprodukcyjnym 15,5 15, , Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego Na liczbę ludności mają wpływ różne czynniki, w tym np. urodzenia żywe, zgony, ale również migracje ludności (emigracje i imigracje). Z danych statystycznych Głównego Urzędu Statystycznego prezentujących ruch naturalny i wędrówkowy ludności 1 miasta Chełm wynika, iż w 2015r. zanotowano odpływ mieszkańców w liczbie 781 osób (wymeldowania na pobyt stały) oraz napływ ludności w liczbie 458 (zameldowania na pobyt stały). Z powyższego wynika, że w 2015r. saldo migracji wyniosło minus 323 osoby. Wg kierunków wskazywanych migracji, mieszkańcy miasta Chełm najczęściej meldowali się kolejno ze wsi (336 osób) 1 Źródło: Bank Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego Migracje wewenętrzne i zagraniczne w 2015r. Ocena stanu zdrowia ludności zamieszkałej na terenie miasta Chełm za 2015 rok 4 z 43

5 i z miast (122 osoby). Podobnie sytuacja kształtuje się w przypadku wymeldowań, najczęściej mieszkańcy miasta Chełm migrują na wieś ( 412 osób w roku 2015). Województwo lubelskie w 2015r. Zamieszkiwało osób (w 2014r osób), co stanowi spadek w porównaniu do danych z roku poprzedniego o osób. Wzorem roku poprzedniego miasto Chełm jest trzecim pod względem liczy mieszkańców miastem województwa ( do roku 2013 była to pozycja druga). Wykres nr 3 Liczba mieszkańców miast województwa lubelskiego w 201r. (faktyczne miejsce zamieszkania) Lublin Chełm Zamość Biała Podlaska Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego Przyrost naturalny w mieście Chełm W 2015r. odnotowano 517 urodzeń żywych oraz 615 zgonów. Przyrost naturalny wyniósł minus 98 osób (w 2014r. - minus 77 osób, 2013r. - minus 102 osoby, w 2012r. - minus1 osoba), przy czym wśród mężczyzn odnotowano przyrost naturalny minus 39, wśród kobiet natomiast przyrost naturalny wyniósł minus 59. W mieście Chełm wskaźnik przyrostu naturalnego na 1000 mieszkańców wyniósł minus 1,5. Dla porównania: średnia wojewódzka to minus 1,4, przy czym w Lublinie i Zamościu odnotowano dodatni przyrost naturalny: Lublin 0,6 (wskaźnik na 1000 mieszkańców) i Zamość 0,5 (wskaźnik na 1000 mieszkańców). Ocena stanu zdrowia ludności zamieszkałej na terenie miasta Chełm za 2015 rok 5 z 43

6 Wykres nr 4 Urodzenia i zgony mieszkańców Chełma w latach r Urodzenia Zgony Źródło: opracowanie własne na podstawie danych banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego Analiza urodzeń w mieście Chełm W 2015r. zanotowano 517 urodzeń żywych, (2014r.- 511). Wśród narodzonych: 265 stanowiły noworodki płci męskiej (2014r ) i 252 noworodki płci żeńskiej (2014r. -251). Przeciętne dalsze trwanie życia u nowo narodzonych mieszkańców podregionu chełmsko - zamojskiego szacuje się na około 73,1 lat (mężczyźni) oraz 82,5 lat (kobiety) 2. Wykres nr 5 Liczba urodzeń żywych w mieście Chełm w latach Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego 2 Źródło: Bank Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego - Przeciętne dalsze trwanie życia w 2015r. według podregionów Ocena stanu zdrowia ludności zamieszkałej na terenie miasta Chełm za 2015 rok 6 z 43

7 Analiza umieralności W 2015r. odnotowano 615 zgonów mieszkańców Chełma (liczba wg stałego miejsca zamieszkania), w tym 304 zgony mężczyzn i 311 zgonów kobiet. W porównaniu do 2014r. liczba zgonów mieszkańców miasta wzrosła o 27, tj. 4,6%. Wykres nr 6 Zgony mieszkańców Chełma w latach Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego W 2015r. wskaźnik zgonów na 100 tysięcy ludności danej płci i grupy wieku dla województwa lubelskiego wyniósł 1065,6. Podobny wskaźnik dla miasta Chełm to 951,6/100 tys. mieszkańców. A zatem liczba zgonów wśród mieszkańców Chełma w przeliczeniu na 100 tysięcy ludności danej płci i grupy wieku jest niższa od średniej wojewódzkiej, jak również od średniej krajowej wynoszącej 1027/100 tys. Wykres nr 7 Zgony mieszkańców miasta Chełm w podziale na przyczyny w 2014r Choroby układu krążenia Nowotwory Objawy, cechy chorobowe oraz nieprawodłowe wyniki badań gdzie indziej niesklasyfikowane Choroby układu oddechowego Choroby układu trawiennego Zewnętrzne przyczyny zachorowania i zgonu Inne 163 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Baza Demografia Głównego Urzędu Statystycznego Ocena stanu zdrowia ludności zamieszkałej na terenie miasta Chełm za 2015 rok 7 z 43

8 Według danych za 2014r. 3 do najczęstszych przyczyn zgonów 4 mieszkańców Chełm zalicza się: 1) choroby układu krążenia (262 zgonów); 2) nowotwory (163 zgonów), w tym nowotwory złośliwe (149 zgonów) nowotwory niezłośliwe (14 zgonów); 3) objawy, cechy chorobowe oraz nieprawidłowe wyniki badań klinicznych i laboratoryjnych jednostek chorobowych gdzie indziej niesklasyfikowane (40 zgonów), w tym niedokładnie określone lub nieznane przyczyny umieralności, tj. nagła śmierć i śmierć nieoczekiwana (27 zgonów) oraz starość (13 zgonów); 4) zewnętrzne przyczyny zachorowania i zgonu (31 zgonów); 5) choroby układu trawiennego (26 zgonów), 6) choroby układu oddechowego (24 zgony). W porównaniu do danych z 2013r. zmniejszyła się liczba wszystkich zgonów. Spadek liczby zgonów dotyczył takich przyczyn jak: choroby układu krążenia (w 2013r. 280 zgonów), nowotwory (w 2013r. 172 zgony), objawy, cechy chorobowe oraz nieprawidłowe wynikami badań klinicznych i laboratoryjnych jednostek chorobowych gdzie indziej niesklasyfikowane (w 2013r. 43 zgony), choroby układu trawiennego ( w 2013r zgonów), choroby układu oddechowego (w 2013r zgonów). Niewielki wzrost liczby zgonów mieszkańców miasta nastąpił tylko z powodu zewnętrznych przyczyn zachorowania i zgonu ( w 2013r. 29 zgonów). Z danych statystycznych prezentujących przyczyny zgonów mieszkańców miasta Chełm w 2014r. wynika, że podstawową przyczyną śmierci są choroby układu krążenia (262 zgony), w tym: 1) miażdżyca 96 zgonów, w 2013r. 119 zgonów z powodu miażdżycy (w 2012r zgonów, wszystkie z powodu miażdżycy), 2) niewydolność serca 61 zgonów, w 2013r zgony, 3) zawał mózgu 18 zgonów, w 2013r zgonów, 4) ostry zawał serca 18 zgonów, w 2013r. 13 zgonów, 5) krwotok mózgowy 13 zgonów, 6) przewlekła choroba niedokrwienna 13 zgonów, 3 Dane dotyczące zgonów według przyczyn za 2015r. będą dostępne w 2017r. 4 Wg Światowej Organizacji Zdrowia (WH) do przyczyn zgonów zalicza się: choroby, stany chorobowe, które kończą się, albo wiodą do śmierci; urazy, które kończą się, albo wiodą do śmierci, okoliczności wypadku lub użycia przemocy, które powodują ww. urazy. Ocena stanu zdrowia ludności zamieszkałej na terenie miasta Chełm za 2015 rok 8 z 43

9 7) następstwa chorób naczyń mózgowych 12 zgonów. Podsumowując, miażdżyca, niewydolność serca, zawał mózgu, oraz ostry zawał serca to najczęstsze przyczyny zgonów zaliczanych do chorób układu krążenia. Wykres nr 8 Zgony mieszkańców miasta Chełm z powodu chorób układu krążenia w 2014r.w podziale na płeć Kobiety Mężczyźni Miażdży ca Niewy dolność serca 6 12 Zawał mózgu Ostry zawał serca zatrzy manie krążenia Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Baza Demografia Głównego Urzędu Statystycznego Z porównania danych dotyczących zgonów spowodowanych chorobami układu krążenia wynika, iż kobiety zdecydowanie częściej umierały z powodu miażdżycy i ostrego zawału serca. Mężczyźni natomiast z powodu: niewydolności serca, zawału mózgu oraz zatrzymania krążenia. Porównując dane z 2013r., w którym odnotowano 165 zgony spowodowane nowotworami (w 2012r 153 zgony z tego powodu) liczba podobnych przypadków zmalała o 2 i najwięcej przypadków dotyczyło zgonów z powodu: 1) nowotworu złośliwego oskrzela i płuca (33 zgony), 2) nowotworu złośliwego sutka (13 zgonów), 3) nowotworu złośliwego jelita grubego (13 zgonów), 4) nowotworu złośliwego trzustki (9 zgonów), Ocena stanu zdrowia ludności zamieszkałej na terenie miasta Chełm za 2015 rok 9 z 43

10 5) nowotworu złośliwego jajnika (8 zgonów), 6) nowotworu złośliwego odbytnicy (9 zgonów). W 2014r. najwięcej zgonów kobiet spowodowanych było przez: 1) choroby układu krążenia zgonów, 2) nowotwory - 83 zgony, 3) zewnętrzne przyczyny zachorowania i zgonu 12 zgonów, 4) zaburzenia wydzielania wewnętrznego 11 zgonów, 5) choroby układu trawiennego - 10 zgonów, 6) objawy, cechy chorobowe oraz nieprawidłowe wyniki badań klinicznych i laboratoryjnych jednostek chorobowych gdzie indziej niesklasyfikowane 13 zgonów, w tym śmierć nieoczekiwana - 5 zgonów oraz starość 8 zgonów, 7) choroby układu oddechowego - 5 zgonów, 8) choroby układu moczowo płciowego 4 zgony. Wykres nr 9 Zgony kobiet - mieszkanek Chełma w latach w podziale na przyczyny zgonów Choroby układu krążenia Nowotwory Choroby układu oddechowego Objawy, cechy chorobowe oraz nieprawidłowe wy niki badań Choroby układu trawiennego choroby układu moczowo - płciowego Choroby układu nerwowego Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Baza Demografia Głównego Urzędu Statystycznego Ocena stanu zdrowia ludności zamieszkałej na terenie miasta Chełm za 2015 rok 10 z 43

11 Z analizy porównawczej danych z lat wynika, że więcej kobiet zmarło z powodu nowotworów (jeden zgon więcej z tego powodu), natomiast spadła liczba zgonów z takich przyczyn jak: 1) choroby układu krążenia, 2) choroby układu oddechowego, 3) choroby układu moczowo płciowego, 4) choroby układu trawiennego, 5) objawy, cechy chorobowe oraz nieprawidłowe wyniki badań klinicznych i laboratoryjnych jednostek chorobowych gdzie indziej niesklasyfikowane 6) choroby układu nerwowego. Najwięcej zgonów wśród mężczyzn spowodowanych było przez: 1) choroby układu krążenia zgony, 2) nowotwory - 80 zgonów, 3) objawy, cechy chorobowe oraz nieprawidłowe wyniki badań klinicznych i laboratoryjnych jednostek chorobowych gdzie indziej niesklasyfikowane 27 zgonów, w tym śmierć nieoczekiwana - 22 zgony oraz starość 5 zgonów, 4) choroby układu oddechowego - 19 zgonów, w zapalenie płuc wywołane nieokreślonym drobnoustrojem 13 zgonów i inna przewlekła zaporowa choroba płuc 5 zgonów, 5) zewnętrzne przyczyny zachorowania i zgonu - 19 zgonów, 6) choroby układu trawiennego - 16 zgonów, w tym alkoholowa choroba wątroby, tj. alkoholowa marskość wątroby lub niewydolność - 9 zgonów, 7) choroby układu moczowo płciowego 5 zgonów. Ocena stanu zdrowia ludności zamieszkałej na terenie miasta Chełm za 2015 rok 11 z 43

12 Wykres nr 10 Zgony mężczyzn - mieszkańców Chełma w latach w podziale na przyczyny zgonów Nowotwory Zewnetrzne przy czy ny zgonu Choroby układu krążenia Objawy, cechy chorobowe oraz nieprawidłowe wy niki badań kli- Choroby układu oddechowego niczny chi laboratory jny ch jed Choroby układu trawiennego choroby układu moczowo - płciowego Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Baza Demografia Głównego Urzędu Statystycznego Z analizy porównawczej danych z lat wynika, że wzrosła liczba zgonów wśród mężczyzn z powodu chorób układu oddechowego oraz z powodu zewnętrznych przyczyn zgonów, natomiast zmalała z takich przyczyn jak: 1) chorób układu krążenia, 2) nowotworów, 3) objawów, cech chorobowych oraz nieprawidłowych wyników badań klinicznych i laboratoryjnych jednostek chorobowych gdzie indziej niesklasyfikowanych, 4) chorób układu moczowo- płciowego, 5) chorób układu trawiennego, 6) chorobami układu moczowo płciowego. Powyższe zmiany nie są na tyle duże, aby zmieniły istniejące tendencje. Trzy podstawowe przyczyny zgonów wśród mężczyzn to choroby układu krążenia, nowotwory oraz zewnętrzne przyczyny zgonów przy czym 4 zgony spowodowane były przez nieokreślony wypadek komunikacyjny i 9 przez zamierzone samouszkodzenie przez powieszenie, zadzierzgnięcie i zadławienie. Ocena stanu zdrowia ludności zamieszkałej na terenie miasta Chełm za 2015 rok 12 z 43

13 Z informacji publikowanych przez Główny Urząd Statystyczny wynika, że w 2014r. z powodu nowotworów złośliwych zmarło 149 mieszkańców miasta Chełm. W 2014r. najwięcej mężczyzn umierało kolejno na nowotwory złośliwe: 1) narządów trawiennych 23 zgony, w tym spowodowanych: nowotworem żołądka (6 zgonów), nowotworem odbytnicy (2 zgony), nowotworem jelita grubego (6 zgonów), trzustki (5 zgonów), 2) narządów oddechowych i klatki piersiowej 25 zgonów, w tym 21 zgonów spowodowanych nowotworem złośliwym oskrzela i płuca, 4 zgony z powodu nowotworu złośliwego krtani, 3) układu moczowego 4 zgony, wszystkie spowodowane nowotworem złośliwym nerki za wyjątkiem miedniczki nerkowej, 4) mózgu - 4 zgony, 5) bez określenia jego umiejscowienia 5 zgonów, 6) męskich narządów płciowych 3 zgony, wszystkie z powodu nowotwór złośliwego gruczołu krokowego. Wykres nr 11 Zgony mężczyzn mieszkańców Chełma z powodu nowotworów złośliwych w latach r Narządów trawienny ch Układu moczowego Narządów oddechowy ch i klatki piersiowej Męskich narządów płciowy ch Nowotwory niedokładnie określone, wtórne i o nieokreślony m umiejscowieniu 7 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Baza Demografia Głównego Urzędu Statystycznego Ocena stanu zdrowia ludności zamieszkałej na terenie miasta Chełm za 2015 rok 13 z 43

14 Z analizy porównawczej danych dotyczących zgonów z powodu nowotworów złośliwych w latach wynika, że zwiększyła się liczba mężczyzn, którzy zmarli z powodu nowotworów złośliwych narządów oddechowych i klatki piersiowej, a także z powodu nowotworów niedokładnie określonych, wtórnych i o nieokreślonym umiejscowieniu. Zmniejszyła się liczba zgonów z powodu nowotworów złośliwych narządów trawiennych (spadek o 19 zgonów), a także zgonów z powodu nowotworów złośliwych męskich narządów płciowych i układu moczowego. W 2014r., podobnie jak w roku poprzednim, jedynym nowotworem złośliwym męskich narządów płciowych był nowotwór złośliwy gruczołu krokowego (3 zgony). W 2014r. najwięcej kobiet umierało kolejno na nowotwory złośliwe: 1) narządów trawiennych 24 zgony, w tym spowodowanych: nowotworem żołądka (5 zgonów), nowotworem odbytnicy (2 zgony), nowotworem jelita grubego (7 zgonów), trzustki (4 zgonów), 2) narządów oddechowych i klatki piersiowej 13 zgonów, w tym 12 nowotworów złośliwych oskrzela i płuc, 3) żeńskich narządów płciowych 14 zgonów, w tym: nowotwór złośliwy szyjki macicy 3 zgonów, nowotwór złośliwy jajnika 8 zgonów, 4) sutka 13 zgonów, 5) układu moczowego 3 zgony, 6) mózgu 1 zgon. Ocena stanu zdrowia ludności zamieszkałej na terenie miasta Chełm za 2015 rok 14 z 43

15 Wykres nr 12 Zgony kobiet mieszkańców Chełm z powodu nowotworów złośliwych w latach Narządów oddechowy ch i klatki piersiowej Narządów trawienny ch Sutka Żeńskich narządów płciowy ch Układu moczowego Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Baza Demografia Głównego Urzędu Statystycznego Mózgu Nowotwory niedokładnie określone, wtórne i o nieokreślony m umiejscowieniu Z analizy porównawczej danych dotyczących zgonów z powodu nowotworów złośliwych w latach wynika, że zwiększyła się liczba kobiet, które zmarły z powodu nowotworów złośliwych narządów trawiennych i sutka oraz nowotworów niedokładnie określonych. Zmniejszyła się liczba zgonów z powodu nowotworów złośliwych narządów oddechowych i klatki piersiowej, żeńskich narządów płciowych, układu moczowego i mózgu. W roku 2014 nie odnotowano zgonów kobiet z powodu nowotworów niedokładnie określonych, wtórnych i o nieokreślonym umiejscowieniu. W roku 2014 odnotowano po raz pierwszy od wielu lat niewielki spadek zgonów mieszkańców miasta Chełm z powodu nowotworów złośliwych, jednak ciągle ta przyczyna stanowi drugą z najczystszych przyczyn zgonów mieszkańców miasta zarówno ogółem jak i kobiet oraz mężczyzn. Liczba zgonów z powodu nowotworów złośliwych systematycznie wzrastała od 1999r., w którym z tego powodu odnotowano 125 zgonów, w 2013r zgonów. Z powodu nowotworów złośliwych w latach zmarło łącznie 1154 Ocena stanu zdrowia ludności zamieszkałej na terenie miasta Chełm za 2015 rok 15 z 43

16 mieszkańców miasta Chełm płci męskiej oraz 1003 osoby płci żeńskiej. Zjawiska demograficzne zachodzące w polskiej populacji wskazują, że liczba zachorowań i zgonów z powodu nowotworów złośliwych w Polsce będzie prawdopodobnie nadal rosła w najbliższych dekadach. Zachorowalność i umieralność z powodu nowotworów złośliwych wskazują bowiem silną zależność od wieku, z czym związana jest długość ekspozycji na czynniki rakotwórcze. Można przypuszczać, iż podobne trendy obecne będą również w województwie lubelskim oraz mieście Chełm. Wykres nr 13 Zgony mężczyzn mieszkańców Chełm z powodu nowotworów złośliwych w latach Nowotwór złośliwy oskrzela i płuc Nowotwór jelita grubego Nowotwór gruczołu krokowego Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Baza Demografia Głównego Urzędu Statystycznego Z danych zaprezentowanych na powyższym wykresie (wykres nr 13) wynika, iż liczba zgonów mężczyzn spowodowanych nowotworami oskrzeli i płuc wykazuje tendencję wzrostową. Liczba zgonów spowodowanych nowotworem jelita grubego oraz gruczołu krokowego utrzymuje się na podobnym poziomie. Ocena stanu zdrowia ludności zamieszkałej na terenie miasta Chełm za 2015 rok 16 z 43

17 Wykres nr 14 Zgony kobiet mieszkańców Chełm z powodu nowotworów złośliwych w latach Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Baza Demografia Głównego Urzędu Statystycznego Z danych zaprezentowanych na powyższym wykresie (wykres nr 14) wynika, iż liczba zgonów kobiet spowodowanych nowotworami: oskrzeli i płuc, jelita grubego i sutka wykazuje tendencję wzrostową. Nowotwór oskrzela i płuca Nowotwór jelita grubego Nowotwór sutka Objawy cechy chorobowe oraz nieprawidłowe wyniki badań klinicznych i laboratoryjnych jednostek chorobowych gdzie indziej niesklasyfikowane to trzecia z najczęstszych przyczyn zgonów mieszkańców miasta Chełm ogółem oraz trzecia z najczęstszych przyczyn zgonów mężczyzn i kobiet w 2014r. W 2014r. odnotowano 27 zgonów mężczyzn spowodowanych objawami cechami chorobowymi oraz nieprawidłowymi wynikami badań klinicznych i laboratoryjnych jednostek chorobowych gdzie indziej niesklasyfikowany, Ocena stanu zdrowia ludności zamieszkałej na terenie miasta Chełm za 2015 rok 17 z 43

18 w tym śmierć nieoczekiwana - 22 zgony oraz starość 5 zgonów. Zgonów kobiet z tego powodu w roku 2014 odnotowano 13, w tym 8 z powodu starości oraz 5 w wyniku śmierci nieoczekiwanej. Natomiast z powodu przyczyn zewnętrznych w 2014r. odnotowano 19 zgonów mężczyzn (27 zgonów 2010r., 34 zgony 2011r., 17 zgonów 2012, 21 zgonów 2013r.). Do najczęstszych przyczyn zgonów zewnętrznych wśród mężczyzn zalicza się kolejno te spowodowane przez: 1) zamierzone samouszkodzenie przez powieszenie, zadzierzgnięcie i zadławienie (9 zgonów), 2) wypadek komunikacyjny (4 zgony), 3) upadki (3 zgony). Około 47% zgonów mężczyzn spowodowanych przyczynami zewnętrznymi stanowią zamierzone samouszkodzenia, czyli samobójstwa. W 2014r. zewnętrzne przyczyny zgonu dotyczyły 12 zgonów wśród kobiet (w 2013r.- 8 zgonów, w 2012r zgonów) w tym te spowodowane: 1) upadkiem (8 zgonów) 2) zamierzonym samouszkodzeniem (3 zgony), 3) wypadkiem komunikacyjnym (1 zgon). Ocena stanu zdrowia ludności zamieszkałej na terenie miasta Chełm za 2015 rok 18 z 43

19 Stan zdrowia dzieci i młodzieży do 18 roku życia Z danych Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego wynika, iż w 2015r dzieci i młodzieży do 18 roku życia było objętych podstawową opieką zdrowotną, u 788 z nich stwierdzono schorzenie po raz pierwszy w danym roku. Najwyższy udział w chorobowości dzieci i młodzieży do 18 roku życia w 2015r. miały kolejno: 1) alergie, w tym: dychawica oskrzelowa (947 przypadków), alergie pokarmowe (222), alergie skórne (269), 2) zniekształcenia kręgosłupa (305), 3) niedokrwistość (205), 4) zaburzenia refrakcji i akomodacji oka (198), 5) zaburzenia odżywiania (127), 6) choroby tarczycy (120), 7) otyłość (116), 8) choroby układu moczowego (110), 9) padaczka (107), 10)wady rozwojowe ( 102). Najwyższy udział w zachorowalności dzieci i młodzieży do 18 roku życia w 2015r. miały kolejno: 1) alergie, w tym: dychawica oskrzelowa (216 zachorowań), alergie skórne (30), alergie pokarmowe (90), 2) zniekształcenie kręgosłupa (81), 3) niedokrwistość (58), 4) choroby układu moczowego (31), 5) choroby tarczycy (29), 6) zaburzenia odżywiania (29), 7) zaburzenia refrakcji i akomodacji oka (28) 8) wady rozwojowe ( 26), 9) otyłość (20), 10)upośledzenia umysłowe (13). Ocena stanu zdrowia ludności zamieszkałej na terenie miasta Chełm za 2015 rok 19 z 43

20 Wykres nr 15 Zachorowalność dzieci i młodzieży do 18 roku życia będących pod opieką lekarza podstawowej opieki zdrowotnej w roku 2009, 2014 i 2015 /wskaźnik na 10 tys. mieszkańców/ Niedokrw istość Alergie - dychaw ica oskrzelow a Alergie - pokarmow e Alergie skórne Zniekształcenia kręgosłupa Zaburzenia refrakcji i akomodacji oka Zaburzenia odżyw iania Trw ałe uszkodzenia ruchu Otyłość Zaburzenia rozw oju Padaczka Choroby tarczycy Choroba nadciśnieniow a Wady rozw ojow e układu krążenia Choroby układu moczow ego Cukrzyca Niedożyw ienie Upośledzenie umysłow e Dziecięce porażenie mózgow e Wady aberracje chromosomów Wady rozw ojow e układu nerw ow ego Wady rozw ojow e narządów płciow ych Now otw ory 74,84 68,91 54,58 161,25 297,71 203,27 108,79 79,02 84,7 105,7 58,81 28,23 106,47 36,75 29,17 83,33 38,59 26,35 33,95 33,08 27,29 4, ,23 70,98 24,81 18,82 18,52 24,81 8,47 12, ,29 25,46 27,57 27,29 23,92 14,7 9,41 20,83 45,94 1,88 44,75 36,75 29,17 9,26 16,54 9,41 25,46 11,03 15,06 9,26 5,51 12,23 8,49 16,54 2,82 2,31 8,27 5,65 1,54 6,43 0,94 3,09 12,86 7,53 3,09 5,51 4, Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego w Lublinie Analiza danych z powyższego wykresu wskazuje, iż w porównaniu do 2009r., w 2015r. wśród dzieci i młodzieży do 18 roku życia nastąpił znaczny wzrost zachorowalności na alergie dychawica oskrzelowa. Natomiast w porównaniu do roku 2014 większość wskaźników zachorowalności uległo znacznemu zmniejszeniu, wyjątek stanowią tylko alergie pokarmowe. Analiza wskaźników zachorowalności pod kątem wieku dzieci i młodzieży wskazuje, iż na: alergie dychawicę oskrzelową, zaburzenia odżywiania oraz dziecięce porażenie mózgowe największa zachorowalność występuje wśród dzieci w wieku od 5 do 9 lat, Ocena stanu zdrowia ludności zamieszkałej na terenie miasta Chełm za 2015 rok 20 z 43

21 zniekształcenia kręgosłupa, zaburzenie refrakcji i akomodacji oka oraz padaczkę największa zachorowalność występuje w grupie dzieci w wieku lat, alergie skórne największa zachorowalność występuje w grupie dzieci w wieku 0-2 lata, niedokrwistość, choroby tarczycy, cukrzycę, otyłość, niedożywienie, upośledzenie umysłowe, chorobę nadciśnieniową oraz choroby układu krążenia największa zachorowalność występuje w grupie wiekowej lat. Stan zdrowia osób powyżej 18 roku życia Według danych Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego obrazujących stan zdrowia dorosłych mieszkańców miasta Chełm będących pod opieką lekarza podstawowej opieki zdrowotnej wynika, że ogółem w 2015r. odnotowano przypadków chorobowości w tym stanowiło nowo zarejestrowane przypadki danej choroby. Wykres nr 16 Chorobowość osób w wieku powyżej 18 roku życia będących pod opieką lekarza podstawowej opieki zdrowotnej w 2015r. /liczby bezwzględne/ Choroby układu krążenia Choroby układu mięśniowo kostnego i tkanki łącznej Przewlekła choroba układu trawiennego Choroby obwodowego układu nerwowego Pacjenci z inny mi schorzeniami wy magający opieki czy nnej Cukrzy ca Przewlekły nieży t oskrzeli, dy chawica oskrzelowa Choroby tarczy cy Cukrzy ca - leczeni insuliną Niedokrwistość Nowotwory Gruźlica Ocena stanu zdrowia ludności zamieszkałej na terenie miasta Chełm za 2015 rok 21 z 43

22 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego w Lublinie Z analiz powyższych danych wynika, że największy udział w chorobowości dorosłych mieszkańców miasta Chełm w 2015r. miały: 1) choroby układu krążenia, 2) choroby układu mięśniowo kostnego i tkanki łącznej, 3) choroby układu trawiennego, 4) choroby obwodowego układu nerwowego, 5) cukrzyca, w tym cukrzyca leczona insuliną, 6) przewlekły nieżyt oskrzeli, dychawica oskrzelowa, 7) pacjenci z innymi schorzeniami wymagający opieki czynnej, 8) choroby tarczycy. Pod względem zachorowalności u osób powyżej 18 roku życia najwyższe wartości osiągnęły kolejno: 1) choroby układu mięśniowo kostnego i tkanki łącznej, 2) choroby układu krążenia, 3) przewlekłe choroby układu trawiennego, 4) choroby obwodowego układu nerwowego, 5) cukrzyca, 6) przewlekły nieżyt oskrzeli, dychawica oskrzelowa, 7) choroby tarczycy, 8) pacjenci z innymi schorzeniami wymagający opieki czynnej, 9) nowotwory, 10)niedokrwistość. Ocena stanu zdrowia ludności zamieszkałej na terenie miasta Chełm za 2015 rok 22 z 43

23 Wykres nr 17 Zachorowalność osób powyżej 18 roku życia będących pod opieką lekarza podstawowej opieki zdrowotnej w roku 2012, 2014 i 2015/wskaźnik na 10 tys. mieszkańców/ Choroby układu krążenia 285,21 477,04 691,1 Choroby układu mięśniowo kostnego i tkanki łącznej 334,8 537,31 474,13 Przewlekła choroba układu trawiennego 262,59 274,59 201,89 Choroby obwodowego układu nerwowego 161,34 156,96 262,36 Cukrzy ca 75,16 138,03 78,67 Cukrzy ca - leczeni insuliną 17,09 49,66 22,56 Przewlekły nieży t oskrzeli, dy chawica oskrzelowa 89,67 113,21 76,43 Choroby tarczy cy 86,18 111,17 75,12 Niedokrwistość 45,02 70,04 46,42 Nowotwory 49,43 44,47 52,01 Pacjenci z inny mi schorzeniami wy magający opieki czy nnej 25,54 72,33 155,27 Gruźlica 2,76 1,85 0, Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego w Lublinie Analiza danych z powyższego wykresu wskazuje, iż w 2015r. zarówno w porównaniu do roku 2012 jak i 2014 nastąpił spadek zachorowalności mieszkańców miasta Chełm powyżej 18 roku życia na: choroby układu krążenia, choroby obwodowego układu nerwowego, przewlekłą chorobę układu trawiennego, choroby obwodowego układu nerwowego, przewlekły nieżyt oskrzeli, dychawica oskrzelowa, choroby tarczycy oraz gruźlicę. Natomiast w przypadku cukrzycy w tym leczonej insuliną oraz niedokrwistości nastąpił w roku 2015 wzrost zachorowań w stosunku do roku 2012, natomiast wskaźniki te osiągnęły niższe wartości niż w roku Ocena stanu zdrowia ludności zamieszkałej na terenie miasta Chełm za 2015 rok 23 z 43

24 Wzrost wskaźników zachorowalności mieszkańców miasta Chełm powyżej 18 roku życia w 2015r. nastąpił tylko w przypadku chorób nowotworowych. Najwięcej przypadków chorobowości odnotowuje się pośród najstarszych mieszkańców miasta, czyli wśród osób w wieku 65 lat i powyżej ( przyp.). Przy czym w przypadku niedokrwistości, chorób obwodowego układu nerwowego, przewlekłych chorób układu trawiennego oraz pacjentów z innymi schorzeniami wymagającymi opieki czynnej najwięcej chorujących jest w wieku 35 do 54 lata. Choroby układu krążenia (ChUK), do których zalicza się: przewlekłą chorobę reumatyczną, chorobę nadciśnieniową, chorobę naczyń mózgowych, niedokrwienną chorobę serca (w tym przebyty zawał) stanowią nadal najczęstszą przyczynę zgonów, chorobowości oraz hospitalizacji dorosłych mieszkańców miasta Chełm w wieku powyżej 18 roku życia. W 2015r. na choroby układu krążenia odnotowano przypadków chorobowości ( w 2014r , w 2013r ), w tym pierwszorazowej zachorowalności (w 2014r , w 2013r ). Najpowszechniejszym schorzeniem zaliczanym do ChUK jest choroba nadciśnieniowa, w 2015r. zanotowano przypadków chorobowości (w 2014r przyp., w 2013r ), w tym przypadki zachorowalności po raz pierwszy (w 2014r osób, w 2013r ). Wykres nr 18 Chorobowość osób w wieku powyżej 18 roku życia będących pod opieką lekarza podstawowej opieki zdrowotnej (ChUK) w 2015r. /liczby bezwzględne/ Przewlekła choroba reumatyczna Choroba nadciśnieniowa Choroba naczyń mózgowych Niedokrwienna choroba serca Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego w Lublinie Ocena stanu zdrowia ludności zamieszkałej na terenie miasta Chełm za 2015 rok 24 z 43

25 Największą liczbę chorujących na schorzenia układu krążenia stanowią osoby w wieku powyżej 64 lat, jednak schorzenie to dotyczy również osób młodszych od 19 do 34 roku życia, z których to 13 % było w 2015r. pod opieką lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej, z uwagi na choroby układu krążenia. Wykres nr 19 Chorobowość z powodu ChUK osób powyżej 18 roku życia będących pod opieką lekarza podstawowej opieki zdrowotnej w 2012r., 2014r. i 2015r./wskaźnik na 10 tys. ludności/ 28,85 Przew lekła choroba reumatyczna 120,14 49,59 Choroba nadciśnieniow a 2304, , ,48 552,38 Choroba naczyń mózgow ych 1792,17 318, ,51 Niedokrw ienna choroba secra ,79 986, Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego w Lublinie Z powyższego wykresu wynika, iż w porównaniu do 2012r. oraz 2014r. zmniejszyła się liczba osób chorujących na choroby układu krążenia w tym na chorobę nadciśnieniową, chorobę naczyń mózgowych, niedokrwiennej choroby serca. Zwiększyła się liczba osób będących pod opieką lekarza podstawowej opieki zdrowotnej z powodu przewlekłej choroby reumatycznej ale tylko w stosunku do danych z roku Ocena stanu zdrowia ludności zamieszkałej na terenie miasta Chełm za 2015 rok 25 z 43

26 Analiza sytuacji epidemiologicznej Według danych Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Chełmie w wśród zachorowań na choroby zakaźne najczęściej odnotowywano: 1) ospę wietrzną (168 zachorowań), 2) biegunki (71 zachorowania), 3) boreliozę (38 zachorowań), 4) wirusowe zakażenia jelitowe (37 zachorowań), 5) salmonellozę (16 zachorowań), 6) płonicę (16 zachorowań), 7) różę (14 zachorowań), 8) WZWZ typu C (12 zachorowań) 9) gruźlicę (11 zachorowań). Wykres nr 20 Liczba zachorowań na choroby zakaźne w latach Wzw ty pu C Salmonellozy Wzw ty pu B Ospa wietrzna Borelioza Płonica Świnka Róża Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Chełmie Ocena stanu zdrowia ludności zamieszkałej na terenie miasta Chełm za 2015 rok 26 z 43

27 W 2015r. na terenie miasta Chełm nie było epidemiologicznego występowania chorób zakaźnych. W 2015 roku zarejestrowano spadek zachorowań na: salmonellozę, ospę wietrzną, różyczkę. Wzrost zachorowań wystąpił na: płonicę, różę, boreliozę, WZW typu C. Na tym samym poziomie utrzymują się zachorowania na biegunkę, bakteryjne i wirusowe zakażenia jelitowe, gruźlicę, nagminne zapalenie przyusznic. Sytuację epidemiologiczna chorób zakaźnych miasta Chełm można ocenić jako korzystną. Analiza struktury hospitalizacji W 2015r. hospitalizowano mieszkańców miasta Chełm, w tym 4729 kobiet i 3798 mężczyzn (w tym oddziały psychiatryczne) sklasyfikowanych wg rozpoznania i miejsca zamieszkania pacjenta. Tabela nr 1 Hospitalizowani w 2015r. mieszkańcy miasta Chełm w podziale na rodzaj schorzenia i płeć Lp. Jednostka chorobowa Liczba pacjentów Liczba pacjentów Kobiety Mężczyźni 1. Niektóre choroby zakaźne i pasożytnicze Nowotwory Choroby krwi i narządów krwiotwórczych Zaburzenia wydzielania wewnętrznego Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania Choroby układu nerwowego Choroby oka i przydatków oka Choroby ucha i wyrostka sutkowatego Choroby układu krążenia Choroby układu oddechowego Choroby układu trawiennego Choroby skóry i tkanki podskórnej Choroby układu kostno stawowego, mięśniowego i tkanki łącznej Choroby układu moczowo - płciowego Ciąża, poród i połóg Niektóre stany zaczynające się w okresie okołoporodowym Wady rozwoj.wrodzone, zniekszt. i aberracje chrom Ocena stanu zdrowia ludności zamieszkałej na terenie miasta Chełm za 2015 rok 27 z 43

28 18. Objawy, cechy chorobowe gdzie indziej nie klasyf Urazy, zatrucia i inne skutki czynników zew Zewnętrzne przyczyny zachorowania i zgonu Czynniki wpływające na stan zdrowia i kontakt Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Lubelskiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia w Lublinie Zgodnie z danymi przekazanymi przez Narodowy Fundusz Zdrowia do najczęstszych powodów hospitalizacji mieszkańców miasta Chełm w 2015r. zaliczyć należy: 1) choroby układu krążenia, 2) choroby układu moczowo płciowego, 3) choroby układu trawiennego, 4) choroby układu oddechowego, 5) nowotwory, 6) choroby układu kostno stawowego, mięśniowego i tkanki łącznej, 7) ciąża, poród i połóg, 8) urazy, zatrucia i inne skutki czynników zewnętrznych, 9) zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania, 10)choroby układu nerwowego, 11) choroby oka i przydatków oka. Mężczyźni, częściej niż kobiety byli hospitalizowani m.in. z powodu: 1) chorób układu krążenia, 2) chorób układu oddechowego, 3) zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania, 4) urazów, zatruć i innych określonych skutków działania czynników zewnętrznych. Kobiety częściej niż mężczyźni hospitalizowane były m.in. z powodu: 1) nowotworów, 2) zaburzeń wydzielania wewnętrznego, 3) chorób układu nerwowego, Ocena stanu zdrowia ludności zamieszkałej na terenie miasta Chełm za 2015 rok 28 z 43

29 4) chorób oka i przydatków oka, 5) chorób układu kostno stawowego, mięśniowego i tkanki łącznej, 6) chorób układu moczowo płciowego, 7) chorób układu trawiennego. W 2015r. najczęstszą przyczyną hospitalizowania mieszkańców miasta Chełm były choroby układu krążenia. Z tej przyczyny do szpitala przyjęto osób i w porównaniu do roku 2014 liczba ta zmniejszyła się o 509 osób. Wspomnieć przy tym należy iż w roku 2015 w porównaniu do roku poprzedniego znacznie zmniejszyła się ogólna liczba hospitalizacji mieszkańców Chełma o osób. Wykres nr 21 Liczba osób hospitalizowanych z powodu chorób układu krążenia w latach mężczy źni kobiety Źródło: opracowanie własne na podstawie danych i Lubelskiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia w Lublinie Choroby układu moczowo płciowego, stanowią drugą, pod względem częstotliwości przyczynę hospitalizacji mieszkańców miasta Chełm. W 2015r. odnotowano przypadków (752 kobiety i 357 mężczyzn). Lecznictwem szpitalnym z powodu chorób układu trawiennego w 2015r., objętych było 956 osób (499 kobiet i 457 mężczyzn). Ocena stanu zdrowia ludności zamieszkałej na terenie miasta Chełm za 2015 rok 29 z 43

30 Wykres nr 22 Liczba osób hospitalizowanych z powodu chorób układu trawiennego w latach mężczyźni kobiety Źródło: opracowanie własne na podstawie Lubelskiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia w Lublinie. W 2015r. odnotowano 805 przypadków (385 kobiet i 420 mężczyzn) hospitalizacji z powodu chorób układu oddechowego i w porównaniu do do roku poprzedniego liczba ta zmniejszyła się o 125 osób. Kolejnym najczęstszym powodem hospitalizacji w 2015r. były nowotwory 755 osób, w tym 435 kobiet i 320 mężczyzn. W porównaniu do roku poprzedniego nastąpił niewielki wzrost hospitalizacji z powodu chorób nowotworowych. Wykres nr 24 Liczba osób hospitalizowanych z powodu chorób nowotworowych w latach Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Lubelskiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia w Lublinie 320 mężczyźni kobiety W 2015r. lecznictwem szpitalnym z powodu chorób układu kostno stawowego, mięśniowego i tkanki łącznej objęto w sumie 659 osób, w tym 412 kobiet i 247 mężczyzn. Ocena stanu zdrowia ludności zamieszkałej na terenie miasta Chełm za 2015 rok 30 z 43

31 Wykres nr 25 Liczba hospitalizowanych z powodu chorób układu kostno stawowego w latach Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Lubelskiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia w Lublinie mężczyżni kobiety Na przestrzeni ostatnich dwóch lat liczba hospitalizowanych z powodu chorób układu kostno stawowego uległa niewielkiemu zmniejszeniu. Kolejną pod względem częstotliwości występowania, przyczyną hospitalizacji jest ciąża, poród i połóg. W 2015r. z tego powodu, hospitalizowanych było 610 kobiet, z których najliczniejszą grupę stanowiły te w wieku lata. Zdecydowaną większość hospitalizowanych z powodu zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania stanowią mężczyźni, co wynika m.in. z tego iż są oni zazwyczaj częstszymi pacjentami oddziałów odwykowych, gdyż częściej borykają się z problemem zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania spowodowanych użyciem środków (substancji) psychoaktywnych, w tym alkoholu. Stan zdrowia mieszkańców w świetle działań profilaktycznych podejmowanych przez Miejski Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Chełmie Miejski Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Chełmie (MSP ZOZ) od lat kontynuuje realizację pięciu programów profilaktyki zdrowotnej finansowanych z budżetu miasta Chełm, w tym: 1) program profilaktyki gruźlicy i raka płuc, 2) program profilaktyki osteoporozy, Ocena stanu zdrowia ludności zamieszkałej na terenie miasta Chełm za 2015 rok 31 z 43

32 3) program profilaktyki chorób układu krążenia, 4) program profilaktyki raka piersi, 5) program ochrony dzieci z miasta Chełm przed inwazyjną chorobą pneumokokową. W 2015r. MSP ZOZ był również realizatorem badań w ramach Programu Profilaktyki Zakażeń HCV dla Miasta Chełm na lata W 2015r. na gruźlicę chorowało 55 mieszkańców miasta Chełm, przy czym 5 z nich zachorowało po raz pierwszy. Wskaźnik chorobowości na 10 tys. mieszkańców 10,25. Programem profilaktyki gruźlicy i raka płuc w 2015r. objęto osób (w 2014r osób, 2013r osoby, 2012r osób). Porównując dane dotyczące realizacji programu z 2015r. do danych z 2014r., należy stwierdzić iż pomimo mniej populacji objętej programem ( o 12,5%) prawie w każdym zakresie czy zgłaszanych objawów, czy czynników ryzyka zaobserwowano wzrost liczby zgłaszanych problemów zdrowotnych. To samo należy stwierdzić w odniesieniu do wyników badań, w efekcie których odnotowano: 1) prawdopodobieństwa (podejrzenia) wystąpienia gruźlicy 25 osób, (w 2014r. - 3 osoby, w 2013r. - 3 osoby, 1 osoba, w 2012r. - 1 osoba), 2) podejrzenia raka płuc 11 osób (w 2014r. - 6 osób, w 2013r. - 6 osób, w 2012r. - 2 osoby), 3) innych schorzeń płuc osób (w 2014r , w 2013r osób, w 2012r osoby). Choroby układu kostno stawowego, mięśniowego oraz tkanki łącznej, w roku 2015 stanowią drugą, pod względem częstotliwości występowania przyczynę chorobowości oraz pierwszy wskaźnik zachorowalności osób będących pod opieką lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. W 2015r. programem profilaktyki osteoporozy objętych było 600 osób w tym 478 kobiet i 122 mężczyzn (w 2014r osób, w 2013r osób). Ocena stanu zdrowia ludności zamieszkałej na terenie miasta Chełm za 2015 rok 32 z 43

33 Wśród uczestników programu zdiagnozowano: 1) u 195 kobiet podejrzenie osteopenii, (40,79% badanych), 2) u 74 kobiet podejrzenie osteoporozy, (15,48% badanych) 3) u 16 mężczyzn podejrzenie osteopenii, (13,11% badanych) 4) u 1 mężczyzny podejrzenie osteoporozy (0,82% badanych). Choroby układu krążenia to podstawowa przyczyna zgonów i chorobowości oraz hospitalizacji ludności w 2015r. Programem profilaktyki chorób układu krążenia objęto 1628 osób (w 2014r , w 2013r osób, w 2012r osób). W wyniku przeprowadzonych badań zdiagnozowano kolejno: 1) podwyższony poziom cholesterolu u 772 osób 47,42% badanych, 2) nadwagę u 711 osób 43,67% badanych, 3) podwyższone ciśnienie tętnicze krwi u 197 osób 12,10% badanych, 4) podwyższony poziom glukozy we krwi u 204 osób 12,53% badanych, 5) otyłość u 164 osób 10,07% badanych. Efektem udziału w Programie było określenie wśród przebadanych ryzyka zachorowania na choroby układu krążenia. U większości pacjentów oceniono je jako przeciętne 58,78% badanych, ryzyko umiarkowane stwierdzono natomiast u około 28,13% badanych. U 6 osób (0,37% badanych) oceniono duże ryzyko zachorowania na serce. Diagnoza pn. poniżej przeciętnego lub znacznie poniżej przeciętnego dotyczyła ok. 13% badanych. Programem profilaktyki raka piersi w 2015r. objęto 638 kobiet, w tym u 301 uczestniczek programu przeprowadzono badanie ultrasonograficzne (usg) piersi, w efekcie którego stwierdzono: 1) zmianę łagodną u 67 kobiet, 2) zmianę prawdopodobnie łagodną u 93 kobiet, 3) zmianę podejrzaną o małym stopniu prawdopodobieństwa złośliwości u 11 kobiet, 4) zmianę podejrzaną o pośrednim stopniu prawdopodobieństwa złośliwość u 2 kobiet. Normę czyli brak zmian w obrazie ultrasonograficznym piersi potwierdzono Ocena stanu zdrowia ludności zamieszkałej na terenie miasta Chełm za 2015 rok 33 z 43

34 u 128 przebadanych kobiet. Realizując program szacowano również ryzyko zachorowania na raka piersi u każdej kobiety biorącej udział w programie (na podstawie opracowań Instytutu Onkologii w Warszawie): małe ryzyko zachorowania u 625 kobiet, średnie ryzyko zachorowania u 11 kobiet, wysokie ryzyko zachorowania u 1 kobiety. Wszystkie kobiety uczestniczące w programie poddano edukacji ze szczególnym uwzględnieniem comiesięcznego samobadania piersi. Kobiety uczono prawidłowego badania na fantomie. Od 2009r. w MSP ZOZ prowadzona jest kontynuacja programu ochrony dzieci z miasta Chełm przed inwazyjną chorobą pneumokokową, którego celem w roku 2015 było uodpornienie dzieci urodzonych w roku 2012r. na zakażenia wywoływane przez pneumokoki stanowiące przyczynę m.in. takich schorzeń jak: zapalenie ucha środkowego, zatok przynosowych, płuc, czy opon mózgowo rdzeniowych. W 2015r. programem objęto 100 dzieci. Analizując realizację programu na przestrzeni ostatnich 7 lat, na zakażenia wywołane przez pneumokoki uodporniono łącznie dzieci urodzonych w latach , z czego: 303 dzieci urodzonych w roku 2006 ( co sanowi 47 % populacji rocznika), 325 dzieci urodzonych w roku 2007 (co stanowi 52 % populacji rocznika), 118 dzieci urodzonych w roku 2008 (co stanowi 18 % populacji rocznika), 158 dzieci urodzonych w roku 2009 ( co stanowi 22 % populacji rocznika), 177 dzieci urodzonych w roku 2010 ( co stanowi 27 % populacji rocznika), 172 dzieci urodzonych w roku 2011 ( co stanowi 31 % populacji rocznika), 100 dzieci urodzonych w roku 2012 ( co stanowi 18 % populacji rocznika). Programem Profilaktyki Zakażeń HCV dla Miasta Chełm na lata w roku 2015, objęto 503 mieszkańców miasta w wieku lat. Udział w programie poprzedzony był przeprowadzeniem ankiety kwalifikującej do badania w kierunku wykrycia przeciwciał anty- HCV. W ramach realizacji programu przebadano: Ocena stanu zdrowia ludności zamieszkałej na terenie miasta Chełm za 2015 rok 34 z 43

35 355 kobiet, 148 mężczyzn. Obecność przeciwciał stwierdzono u 7 osób ( u 5 kobiet i u 2 mężczyzn). Osoby, u których wykryto w badanej próbce krwii przeciwciała anty-hcv zostały poinformowane o konieczności wykonania dalszej diagnostyki i podjęcia stosownego leczenia. Ocena stanu zdrowia ludności zamieszkałej na terenie miasta Chełm za 2015 rok 35 z 43

36 Sytuacja zdrowotna mieszkańców w świetle wyników Diagnozy Problemów Społecznych - Miasto Chełm 2015 Sytuacja zdrowotna dorosłych mieszkańców miasta Chełm Pod koniec 2015 roku na terenie miasta Chełm na potrzeby opracowania Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Miasta Chełm na lata , przeprowadzone zostało wśród dorosłych mieszkańców oraz wśród dzieci i młodzieży szkolnej badanie ankietowe w celu zdiagnozowania lokalnych zagrożeń społecznych. Spośród dorosłych mieszkańców miasta Chełm w badaniu udział wzięły 403 osoby, w tym 228 kobiet i 175 mężczyzn, przypadkowo napotkane przez ankieterów Studia Diagnozy i Profilaktyki. Kwestionariusz ankiety miał na celu zbadanie problemów społecznych w środowisku lokalnym, w szczególności: bezrobocia, wykluczenia społecznego, spożywania alkoholu, uzależnienia od alkoholu i działania władz w tym zakresie, rozpowszechnienia oraz dostępu do narkotyków w środowisku, przemocy w rodzinie, zachowań agresywnych w miejscach publicznych, uzależnień czynnościowych/behawioralnych, sytuacji zdrowotnych społeczeństwa. Osoby dorosłe biorące udział w badaniu oceniają swój stan zdrowia jako dobry oraz bardzo dobry (87,6%). Pozostała część 12,4% twierdzi, że ich stan zdrowia utrzymuje się na średnim poziomie. Respondenci zostali poproszeni o określenie, jaki wpływ mają poszczególne czynniki na ich zdrowie oraz samopoczucie. W rezultacie, 89,3% ankietowanych osób stwierdziło, że odżywianie w dużym oraz bardzo dużym stopniu determinuje ich stan zdrowia. Reszta z nich stwierdziła, że czynnik ten w umiarkowanym, bądź znikomym stopniu ma wpływ na ich zdrowie. Badani uważają, że aktywność fizyczna ma bardzo duży (61%) oraz duży (20%) wpływ na ich stan zdrowia. Ze stwierdzeniem, że aktywność ruchowa umiarkowanie wpływa na zdrowie oraz samopoczucie zgodziło się 19% respondentów. Ocena stanu zdrowia ludności zamieszkałej na terenie miasta Chełm za 2015 rok 36 z 43