Innowacyjne technologie ograniczające energochłonność w produkcji żywności
|
|
- Tadeusz Witek
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Projekt nr PL01-KA sfinansowany ze środków Wspólnot Europejskich w ramach programu ERASMUS + Innowacyjne technologie ograniczające energochłonność w produkcji żywności Program zajęć dodatkowych dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych Opracowanie programu: na podstawie otrzymanych od uczestników materiałów Joanna Baran, Stanisław Galiński Zespół Szkół Agrotechnicznych i Gospodarki Żywnościowej w Radomiu Projekt zrealizowano we współpracy z: DEULA Nienburg Brwinów 2015
2
3 Beneficjent: Krajowe Centrum Edukacji Rolniczej w Brwinowie Dyrektor KCER Wojciech Gregorczyk EUROPEJSKI PARTNER ZAGRANICZNY: DEULA Nienburg Dyrektor Bernd Antelmann Projekt nr PL01-KA Innowacyjne technologie ograniczające energochłonność w produkcji żywności wymogiem współczesnej Europy. Konsultacja metodologiczna: Dr hab. inż. Elżbieta Sałata Dr Agata Buda Dr Anna Włodarczyk - Stachurska Mgr inż. Marek Rudziński Publikacja sfinansowana z funduszy Komisji Europejskiej w ramach programu Erasmus+. Publikacja została zrealizowana przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej. Publikacja odzwierciedla jedynie stanowisko jej autorów i Komisja Europejska oraz Narodowa Agencja Programu Erasmus+ nie ponoszą odpowiedzialności za jej zawartość merytoryczną ani za sposób wykorzystania zawartych w niej informacji. PUBLIKACJA BEZPŁATNA KRAJOWE CENTRUM EDUKACJI ROLNICZEJ w BRWINOWIE, ul. Pszczelińska 99, Brwinów 3
4 4
5 I Wstęp 6 II Efekty kształcenia i materiał nauczania 8 III Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia 16 IV Wskazówki metodyczne dotyczące realizacji programu 18 V Literatura 22 5
6 I. WSTĘP Przeprowadzone szkolenie, a także wymiana doświadczeń w ośrodku niemieckim przyczyniła się do opracowania programu nauczania, który może być realizowany przez nauczycieli szkół kształcących w szkołach rolniczych i sektora gospodarki żywnościowej, w ramach dodatkowej godziny, wynikającej z Ustawy Karta Nauczyciela. Dla uczniów będą to jednak zajęć dodatkowe. Propozycja nazwy programu jest zbieżna z tytułem zrealizowanego projektu, a także opracowanego pakietu materiałów dydaktyczno szkoleniowych, pt.: Innowacyjne technologie ograniczające energochłonność w produkcji żywności. Program nauczania jest zgodny z rozporządzeniem MEN z dnia 21 czerwca 2012 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników. Wyodrębniono w nim uszczegółowione efekty kształcenia, które powinny być osiągnięte przez ucznia w procesie kształcenia, propozycje kryteriów oceny i metody sprawdzania tych osiągnięć, opis sposobu osiągnięcia uszczegółowionych efektów kształcenia i opis warunków, w jakich program powinien być realizowany. Program Innowacyjne technologie ograniczające energochłonność w produkcji żywności stwarza możliwość nabycia umiejętności oraz poszerzenia wiedzy i umiejętności dotyczących prowadzenia produkcji rolniczej z uwzględnieniem zmniejszania zużycia energii w procesach produkcji (roślinnej, zwierzęcej, przetwórstwie). Problem ten jest ważny nie tylko dla pracowników sektora rolnospożywczego, ale również dla innych osób, które mogą mieć wpływ na ograniczanie zużycia energii na każdym etapie produkcji żywności, jej przetwarzania czy transportu. Rolnictwo to dział gospodarki, który wyróżnia się spośród innych specyficznymi warunkami pracy. W produkcji roślinnej mamy do czynienia z sezonowością prac, zwłaszcza zbiorów, koniecznością przechowywanie płodów, ich wstępną konserwacją, obróbką (czyszczenie, chłodzenie) i niekorzystnym wpływem różnych czynników. Przerywanie łańcucha chłodniczego, czy cieplnego, oprócz strat energii, może skutkować o wiele większymi problemami. Z tego między innymi powodu ważne jest kształtowanie świadomości u uczniów, pomniejszych pracowników na każdym etapie produkcji. Program nauczania przygotowany dla uczniów na IV etapie edukacji, a realizowany może być w ramach dodatkowych zajęć lekcyjnych. Główne zadania programu to: popularyzacja wśród młodzieży wiedzy na temat możliwości stosowania innowacyjnych technologii ograniczających energochłonność w produkcji żywności na różnych etapach jej produkcji, kreowanie pożądanych postaw na etapie przygotowania, wykonywania czynności związanych z produkcją rolniczą, 6
7 popularyzacja zasad bezpiecznej pracy oraz ochrony zdrowia i życia na wszystkich etapach produkcji i przetwarzania żywności, zachęcenie uczniów do zdobywania podstawowej wiedzy dotyczącej możliwości ograniczania zużycia energii w różnych jej postaciach, na poszczególnych etapach w procesie produkcji żywności. Program ten został skonstruowany tak, by stwarzał możliwość wielopłaszczyznowego poznania przez ucznia/słuchacza tematyki ograniczania zużycia energii w różnych jej postaciach. Daje on również możliwość kształtowania przez nauczyciela wszechstronnego rozwoju ucznia, kształtowania jego umiejętności, samodzielnego myślenia, przewidywania oraz wyciągania wniosków. Program ma też na celu określenie lub wskazanie pozytywnych wzorców postępowania podczas wykonywania i planowania prac rolniczych. Proponujemy, aby zajęcia dodatkowe z zakresu: Ograniczania zużycia energii w różnych jej postaciach w procesach produkcji, były realizowane w klasach drugich lub trzecich. Dzięki takiemu rozwiązaniu uczeń będzie miał możliwość poznania podstawowych zagadnień w procesie pracy (produkcji) w zawodach rolniczych oraz wdrożenia ich w praktyce. Program może być wykorzystywany w realizacji zajęć dodatkowych we wszystkich zawodach związanych z infrastrukturą i produkcją rolniczą (roślinną, zwierzęcą): agrobiznesem, przetwórstwem spożywczym, produkcją i przetwarzaniem żywności, obsługą sprzętu technicznego do produkcji rolniczej czy przetwórstwa żywności. 7
8 II. EFEKTY KSZTAŁCENIA I MATERIAŁ NAUCZANIA Głównym celem programu jest stymulowanie aktywności poznawczej uczniów oraz poprawnego wnioskowania i analizowanych zgromadzonych już informacji, danych z innych źródeł. Podczas realizacji dodatkowych zajęć nauczyciel odnosi się zarówno do rozwiązań teoretycznych, jak i rzeczywistych przykładów, uwzględniając założenia sytemu rolnego w Polsce, współczesne uwarunkowania ekonomiczne, wymagania dotyczące wspólnego rynku rolnego oraz zachowania się podmiotów rynkowych. Niniejszy program powinien być realizowany jako uzupełnienie oraz poszerzenie wiadomości opanowanych w ramach innych zajęć z przedmiotów zawodowych. Zaproponowane zagadnienia są elementem uzupełniającym wiedzę młodego człowieka kształcącego się w zawodach sektora rolniczego jak również podejmującego się pracy w gospodarstwie rolnym. Program: Innowacyjne technologie ograniczające energochłonność w produkcji żywności może być realizowany w ciągu jednego semestru na zajęciach dodatkowych w wymiarze 1 godziny tygodniowo (np. w ramach godziny dodatkowej wynikającej z art. 42 KN) w drugiej lub trzeciej klasie technikum czteroletniego, drugiej lub trzeciej klasie zasadniczej szkoły zawodowej. W przypadku większej liczby godzin dydaktycznych, wynikających z organizacji pracy szkoły należy poszerzyć zagadnienia zgodnie z zainteresowaniami uczniów, specyfiki regionu szkoły. Ilość zajęć przewidziana na realizację programu - 18 godzin lekcyjnych - może ulec zwiększeniu w przypadku, gdy uczniowie okażą szczególne zainteresowanie problematyką. Dopuszcza się też modyfikacje w dostosowaniu liczby godzin przeznaczonych na realizację poszczególnych działów jak i zagadnień. Będzie to również uzależnione od ogólnego układu zajęć pozalekcyjnych. Główne efekty kształcenia, jakie powinny być osiągnięte przez ucznia to: opanowanie ogólnej wiedzy w zakresie zagrożeń dla konsumenta, środowiska podczas prowadzenia rolniczej działalności gospodarczej na terenach wiejskich, przygotowanie ucznia do identyfikowania głównych elementów procesu produkcji powodujących największe zapotrzebowanie na energię, opanowanie umiejętności określania sposobów i miejsc ograniczania nakładów energetycznych w produkcji zwierzęcej, opanowanie umiejętności określania sposobów i miejsc ograniczania nakładów energetycznych w produkcji roślinnej, opanowanie umiejętności określania sposobów i miejsc ograniczania nakładów energetycznych w produkcji ogrodniczej, opanowanie umiejętności określania sposobów i miejsc ograniczania nakładów energetycznych podczas wykonywania prac naprawczych i obsługi środków technicznych, opanowanie umiejętności określania sposobów i miejsc ograniczania nakładów energetycznych w przetwórstwie żywności, 8
9 możliwości odzyskiwania i pozyskiwania różnych rodzajów energii w procesach przetwórczych i produkcyjnych (przetwórstwo odpadów, produkcja biomasy, energia odnawialna). 9
10 Plan nauczania Nazwa jednostki 1. Opanowanie ogólnej wiedzy w zakresie zagrożeń dla konsumenta, środowiska podczas prowadzenia rolniczej działalności gospodarczej na terenach wiejskich. 2. Przygotowanie ucznia do identyfikowania głównych elementów procesu produkcji powodujących największe zapotrzebowanie na energię. 3. Opanowanie umiejętności określania sposobów i miejsc ograniczania nakładów energetycznych w produkcji zwierzęcej. 4. Opanowanie umiejętności określania sposobów i miejsc ograniczania nakładów energetycznych w produkcji roślinnej. 5. Opanowanie umiejętności określania sposobów i miejsc ograniczania nakładów energetycznych w produkcji ogrodniczej. 6. Opanowanie umiejętności określania sposobów i miejsc ograniczania nakładów energetycznych podczas wykonywania prac naprawczych i obsługi środków technicznych. 7. Opanowanie umiejętności określania sposobów i miejsc ograniczania nakładów energetycznych w przetwórstwie żywności. 8. Możliwości odzyskiwania i pozyskiwania różnych rodzajów energii w procesach przetwórczych i produkcyjnych (przetwórstwo odpadów, produkcja biomasy, energia odnawialna). Proponowana liczba godzin Razem
11 USZCZEGÓŁOWIONE EFEKTY KSZTAŁCENIA I MATERIAŁ NAUCZANIA Tematy zajęć 1. Opanowanie ogólnej wiedzy w zakresie zagrożeń dla konsumenta, środowiska podczas prowadzenia rolniczej działalności gospodarczej na terenach wiejskich. 2. Przygotowanie ucznia do identyfikowania głównych elementów procesu produkcji powodujących największe zapotrzebowanie na energię. 3. Opanowanie umiejętności określania sposobów i miejsc ograniczania nakładów energetycznych w produkcji zwierzęcej. Uszczegółowione efekty Po zakończeniu procesu kształcenia uczeń powinien umieć: wymienić podstawowe uregulowania prawne dotyczące rolnictwa, określić przepisy prawne dotyczące ochrony nad warunkami pracy, określić zadania konwencji i zaleceń oraz określać ich przydatność, rozróżnić zadania KRUS, PIP, (CIOP- PIB), IMW, określić zadania dotyczące ochrony zdrowia i życia przewidziane w Ustawie, wyszukać zapisy dotyczące rolnictwa, przeanalizować obowiązki podmiotów przewidzianych w Ustawie. wyjaśnić i scharakteryzować różne formy zużywanej energii w procesie pracy scharakteryzować mierniki zużycia energii, przeanalizować źródła energii zużywanej w procesie produkcji, scharakteryzować grupy czynników mogących zmniejszyć zużycie energii, określić rodzaje podstawowych działań zmniejszających i ograniczających zużycie Materiał nauczania 1. Klasyfikacje systemu prawnego i organizacyjnego ochrony pracy w Polsce. 2. Nadzór nad warunkami pracy. 3. Zadania służb i komisji bezpieczeństwa. 4. Pojęcie wypadku przy pracy. 5. Rodzaje wypadków w rolnictwie. 6. Ustawa o ubezpieczeniu społecznym rolników. 7. Obowiązki pracodawcy w sytuacji powstania wypadku. 8. Choroba zawodowa i tryb postępowania. 9. Rodzaje należnych świadczeń z tytułu wypadków przy pracy. 1. Rodzaje czynników zwiększających zużycie 2. Sposoby redukcji zużycia 3. Możliwości wprowadzenia alternatywnych źródeł 4. Możliwości odzyskiwania energii z procesów produkcyjnych. 1. Rodzaje czynników zwiększających zużycie 2. Sposoby redukcji zużycia 3. Możliwości wprowadzenia alternatywnych źródeł 4. Możliwości odzyskiwania 11
12 4. Opanowanie umiejętności określania sposobów i miejsc ograniczania nakładów energetycznych w produkcji roślinnej. 5. Opanowanie umiejętności określania sposobów i miejsc ograniczania nakładów energetycznych w produkcji ogrodniczej. 6. Opanowanie umiejętności określania sposobów i miejsc ograniczania nakładów energetycznych podczas wykonywania prac naprawczych i obsługi środków technicznych. 7. Opanowanie umiejętności określania sposobów i miejsc ograniczania nakładów energetycznych przetwórstwie żywności. w energii, przeanalizować źródła energii zużywanej w procesie produkcji, scharakteryzować grupy czynników mogących zmniejszyć zużycie energii, określić rodzaje podstawowych działań zmniejszających i ograniczających zużycie energii, przeanalizować źródła energii zużywanej w procesie produkcji, scharakteryzować grupy czynników mogących zmniejszyć zużycie energii, określić rodzaje podstawowych działań zmniejszających i ograniczających zużycie energii, przeanalizować źródła energii zużywanej w procesie produkcji, scharakteryzować grupy czynników mogących zmniejszyć zużycie energii, określić rodzaje podstawowych działań zmniejszających i ograniczających zużycie energii, przeanalizować źródła energii zużywanej w procesie produkcji, scharakteryzować grupy czynników mogących zmniejszyć zużycie energii, określić rodzaje podstawowych działań zmniejszających i ograniczających zużycie energii, energii z procesów produkcyjnych. 1. Rodzaje czynników zwiększających zużycie 2. Sposoby redukcji zużycia 3. Możliwości wprowadzenia alternatywnych źródeł 4. Możliwości odzyskiwania energii z procesów produkcyjnych. 1. Rodzaje czynników zwiększających zużycie 2. Sposoby redukcji zużycia 3. Możliwości wprowadzenia alternatywnych źródeł 4. Możliwości odzyskiwania energii z procesów produkcyjnych. 1. Rodzaje czynników zwiększających zużycie 2. Sposoby redukcji zużycia 3. Możliwości wprowadzenia alternatywnych źródeł 4. Możliwości odzyskiwania energii z procesów produkcyjnych. 1. Rodzaje czynników zwiększających zużycie 2. Sposoby redukcji zużycia 3. Możliwości wprowadzenia alternatywnych źródeł 4. Możliwości odzyskiwania energii z procesów produkcyjnych. 12
13 8. Możliwości odzyskiwania i pozyskiwania różnych rodzajów energii w procesach przetwórczych i produkcyjnych (przetwórstwo odpadów, produkcja biomasy, energia odnawialna). przeanalizować formy energii zużywanej w procesie produkcji, scharakteryzować grupy czynników mogących zmniejszyć zużycie energii konwencjonalnej, określić rodzaje podstawowych działań do wprowadzenia alternatywnych źródeł 1. Rodzaje materiałów biologicznych z których można pozyskać energię. 2. Sposoby wykorzystania zasobów energetycznych występujących w różnych formach w przyrodzie. 3. Możliwości wprowadzenia alternatywnych źródeł energii do produkcji rolniczej i przetwórstwa żywności. 4. Możliwości odzyskiwania energii z procesów produkcyjnych. 13
14 III. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia System oceniania i sprawdzania osiągnięć edukacyjnych ucznia powinien być zgodny z wewnątrzszkolnym systemem oceniania. Powinien on spełniać rolę dostarczania informacji uczniowi o poziomie jego osiągnięć, a dla nauczyciela stanowić informację zwrotną. Z uwagi na fakt, że program nauczania Innowacyjne technologie ograniczające energochłonność w produkcji żywności, nie służy realizacji przedmiotów obowiązkowych, czy osiągania uszczegółowionych efektów wynikających bezpośrednio z podstawy programowej dla określonej kwalifikacji, zaleca się wykorzystywanie głównie funkcji motywującej oceniania nagradzania, systemu zachęt. Aby zweryfikować poziom osiągnięć uczniów, proponuje się wykorzystać pisemną oraz ustną formę sprawdzenia wiedzy (test, odpowiedź). Uczniowie powinni w ramach realizacji programu przygotować analizę SWOT oraz propozycję rozwiązań organizacyjnych poprawiających wykorzystanie energii, sposoby zmniejszenia jej zużycia w dowolnym procesie pracy w rolnictwie lub zakładzie przetwórczym, które również powinny podlegać ocenie. Wskazane jest przygotowanie tych dokumentów przez uczniów w kilkuosobowych grupach. Warunkiem koniecznym jest poinformowanie uczniów o wymaganiach programowych. Wymagania te można opracować, wykorzystując zaproponowane uszczegółowione efekty. Staną się one wymaganiami, jeżeli zostaną wzbogacone o kryterium wykonalności. Do tak skonstruowanych wymagań wskazane jest zaprojektowanie kilku narzędzi pomiaru dydaktycznego w postaci testów sprawdzających wiedzę i umiejętności. Aby skutecznie sprawdzić poziom opanowanych umiejętności, w projektowanych zadaniach należy zastosować jako materiał do wnioskowania i podejmowania decyzji tabele, fotografie, schematy, szablony, druki i formularze itp. Podczas prowadzonej ewaluacji wskazane jest wykorzystywanie list kontrolnych do prowadzenia samooceny przez uczniów. Na podsumowanie możliwe jest zorganizowanie pisemnej formy sprawdzającej w postaci zbliżonej do zewnętrznego egzaminu zawodowego części praktycznej. W celu sprawdzenia, czy zamierzone cele zostały zrealizowane zaleca się przeprowadzenie ewaluacji programu nauczania. W tym celu przed rozpoczęciem zajęć należy zbadać za pomocą testu pisemnego wiedzę uczniów z zakresu określonych zagadnień. Na podstawie uzyskanych w ten sposób wyników należy dostosować do poziomu uczniów zakres tematyczny zajęć. Po zakończeniu realizacji programu należy ponownie sprawdzić poziom wiedzy uczniów, aby porównać go ze stanem sprzed realizacji zajęć. W zależności od otrzymanych wyników w programie należy wprowadzić modyfikacje pozwalające skuteczniej realizować program nauczania w przyszłości. 14
15 Uwagi dotyczące kształcenia kursowego W czasie trwania kursu proponuje się opracować dla każdego z uczestników listę kontrolną opanowanej wiedzy i umiejętności, która pozwoli kierunkowo monitorować postępy w tym zakresie. Na podsumowanie, w tej formie kształcenia, możliwe jest zorganizowanie pisemnego egzaminu końcowego sprawdzającego opanowaną wiedzę i umiejętności, podobnego jak w przypadku edukacji szkolnej. 15
16 IV. WSKAZÓWKI METODYCZNE DOTYCZĄCE REALIZACJI PROGRAMU Realizując program nauczania Innowacyjne technologie ograniczające energochłonność w produkcji żywności, należy stosować różnorodne metody nauczania. Podczas wprowadzania nowych zagadnień można zastosować metodę podającą, ale najbardziej wskazanymi są metody aktywizujące - dyskusja, burza mózgów aby zaangażować uczniów w proces edukacyjny i sprawić, by sami doszli do wielu rozwiązań. Podczas realizacji programu niezbędne jest korzystanie z narzędzi multimedialnych, w celu poszukiwania informacji na określone tematy. Narzędzia te wskazane będą również do zaprezentowania wyników prac uczniów w zakresie przygotowania zaproponowanych rozwiązań organizacyjnych zmniejszających zużycie energii na wybranych stanowiskach pracy, w różnych procesach produkcji. Realizacja programu powinna być wsparta wizytami w lokalnych gospodarstwach, lub przedsiębiorstwach, których specyfika działalności pokrywa się z poruszaną tematyką w programie nauczania. Realizując program należy dostosować go do potrzeb ucznia zdolnego i słabego. Wskazana jest taka organizacja zajęć, aby rozwijać umiejętność współpracy w grupach, najlepiej tak formułując grupy, aby w każdej byli uczniowie zarówno zdolni, jak i słabi. W trakcie zajęć uczniowie powinni wykonywać ćwiczenia przygotowujące ich do podejmowania decyzji zawodowych, analizowania uwarunkowań środowiska, w którym będą mieszkać, pracować, dla którego będą wykonywać usługi. Nauczyciel podczas zajęć powinien przybliżyć uczniom potrzeby i motywy postępowania człowieka, określić elementy analizy SWOT oraz ukształtować umiejętności do sprawnego działania w środowisku lokalnym i otoczeniu agrobiznesu, a także na lokalnym rynku pracy. Oprócz realizacji celów poznawczych należy ukształtować umiejętności z zakresu sfery zachowań emocjonalnych. Uczeń powinien umieć zachować się w różnych instytucjach i sytuacjach, zaprezentować swoje racje, poradzić sobie w sytuacjach konfliktowych itp. Poznawanie przez uczniów nowych zagadnień należy poprzeć stosowaniem środków dydaktycznych np.: filmów, folderów itp. Uczniowie powinni opanować podstawowe pojęcia z zakresu ograniczania zużycia energii, jej lepszego wykorzystania w procesach produkcji żywności, a także posługiwać się nimi w różnych sytuacjach. Uczestnicy szkolenia powinni zrozumieć specyfikę terenów wiejskich, na których planują rozpocząć działalność, rodzaje głównych zagrożeń na które będą narażeni lub będą dominować w planowanej przez nich działalności gospodarczej. Powinni również podczas zajęć prowadzonych metodami aktywizującymi określić szanse i zagrożenia w wybranej przez siebie rodzaju działalności oraz kierunku produkcji. 16
17 Uwagi ogólne W pracy przydatne są wszystkie metody zmuszające uczniów do samodzielnego myślenia oraz te preferujące pracę w grupach. Dla atrakcyjnego opanowania zestawu pojęć i definicji można wykorzystać grę dydaktyczną. Cele kształcenia w zakresie umiejętności będą osiągane w pracy grupowej na ustalonym przykładzie działalności, a także podczas prezentacji poszczególnych projektów. Zarówno w pracy grupowej podczas opracowywania projektów oraz prezentacji będą kształtowane i prezentowane pożądane postawy. W czasie realizacji proponowanych treści niezbędny jest bliski kontakt z ośrodkami doradztwa rolniczego, izbami rolniczymi, stowarzyszeniami działającymi w terenie, które wspierają lokalną aktywność. Uczący powinien dysponować obszernym zestawem ćwiczeń. Zakłada się, że uczniowie opanują wiedzę i umiejętności potrzebne do zastosowania w życiu codziennym, jeżeli cele kształcenia programu zostaną zrealizowane. Wskazane jest, by stosować atrakcyjne formy osiągania celów i aktywizujące metody pracy, a dobór tych metod i środków dydaktycznych, zasad nauczania oraz kontroli osiągnięć powinien sprzyjać harmonijnej współpracy nauczyciel uczeń. Prezentowany program eksponuje przede wszystkim strategię problemową. Polega ona na organizowaniu przez nauczyciela warunków umożliwiających uczniom samodzielne opanowywanie wiedzy poprzez rozwiązywanie problemów teoretycznych lub praktycznych. Rola nauczyciela powinna ograniczać się do inicjowania sytuacji problemowych oraz kierowania procesem rozwiązywania problemów. Uczeń natomiast powinien samodzielnie (lub w grupie) wypracować rozwiązanie problemu, uświadomić sobie poziom własnej wiedzy i umiejętności oraz określić obszary nad którymi musi jeszcze popracować, aby uzupełnić zdiagnozowane braki. W związku z tym, ważne jest ograniczenie strategii asocjacyjnej (przekaz wiedzy w formie ustnej, wykładu), a zwiększenie strategii operacyjnej, która ukierunkowana jest na ćwiczenia i obserwacje zachodzących procesów. Podczas zajęć uczniowie kształtują pożądane umiejętności i nawyki, takie jak: planowanie i prowadzenie obserwacji, dokumentowanie przebiegu, opracowywanie i analizowanie wyników oraz wnioskowanie. Wskazane jest częste stosowanie metody projektów, teksu przewodniego, dyskusji, analizy przypadku czy metaplanu oraz korzystanie z różnych źródeł informacji. Realizacja programu zakłada również ćwiczenia z zakresu tworzenia prac pisemnych oraz projektów, które mają istotne znaczenie w nabywaniu i doskonaleniu umiejętności posługiwania się pojęciami z zakresu BHP, wartościowania, wnioskowania, argumentowania własnych ocen i opinii. Proponowane formy nauczania (wg Cz. Kupisiewicza): jednostkowa jednolita, zbiorowa, grupowa jednolita, grupowa zróżnicowana. Wybór formy będzie uzależniony od złożoności problemu, wykorzystywanych środków dydaktycznych oraz umiejętności poszczególnych uczniów. Zasady nauczania to normy postępowania dydaktycznego, których przestrzeganie pozwala nauczycielowi zaznajamiać uczniów z podstawami 17
18 usystematyzowanej wiedzy, rozwijać ich zainteresowania i zdolności poznawcze, wpajać im określone poglądy i przekonania oraz wdrażać do samokształcenia. Podczas dodatkowych zajęć powinny być również uwzględnione potrzeby i oczekiwania uczniów, a proces nauczania powinien przebiegać zgodnie z następującymi zasadami: poglądowości, przystępności w nauczaniu, świadomego i aktywnego udziału uczniów w procesie nauczania, uczenia się, systematyczności, trwałości wiedzy uczniów, operatywności wiedzy uczniów, wiązania teorii z praktyką. Ponadto, w procesie kształcenia należy korzystać ze środków dydaktycznych i literatury: akty prawne; roczniki statystyczne, filmy, tablice poglądowe, prezentacje multimedialne, programy komputerowe, komputery z dostępem do sieci Internet, publikacje książkowe i czasopisma fachowe. Nauczyciel w procesie dydaktycznym, nie powinien być wyłącznie źródłem informacji, ale również powinien: organizować pracę uczniów, dobierać właściwe metody i zasady pracy, prowadzić zajęcia z wykorzystaniem materiałów tj.: zdjęć, ilustracji poglądowych, szkiców, filmów, itp., dążyć do osiągnięcia założonych celów, rozwijać aktywność uczniów, wspierać rozwój uczniów, kształtując ich zawodową orientację i samodzielność intelektualną, dostosowywać wymagania edukacyjne odpowiednio do uzdolnień i możliwości intelektualnych ucznia oraz jego dotychczasowych osiągnięć edukacyjnych. Uwagi dotyczące kształcenia kursowego Jeżeli program posłuży do organizowania kształcenia kursowego, to należy stosować metody odpowiednie do pracy z dorosłymi, wśród których powinny również dominować metody aktywizujące. Osoby dorosłe trudniej zmotywować do aktywności. Należy tak zaplanować zajęcia, aby umożliwić najlepsze wykorzystanie wykładów. Podczas ich wygłaszania należy stosować prezentacje multimedialne, pokazywać fragmenty filmów, demonstrować naturalne formularze dokumentów, analizować 18
19 schematy poglądowe. Taki sposób prezentacji treści pozwoli na komunikowanie się z odbiorcami z wykorzystaniem różnych kanałów sensorycznych i sensomotorycznych, co wpływa na podwyższenie skuteczności edukacji i zwiększenie stopnia zapamiętywania przekazywanych informacji. 19
20 V. Literatura 1. Czerwiński Z.: Produkcja roślinna. [i in.]. Warszawa, WSiP, Darlewska M. [i in.]: Produkcja roślinna. Wydawnictwo REA, Warszawa, Dłużewski M (pod. red.): Technologia żywności, WSiP Warszawa Dłużewski M., Chuchlowa J., Krajewski K., Kamiński W.M: Technologia żywności,.wsip, Warszawa Dziewulak D.: Kształcenie zawodowe w Polsce i w wybranych państwach Unii Europejskiej 6. Firlej K., Rydz A.: System doradztwa rolniczego w Polsce oraz jego wykorzystanie w ramach działania 114 PROW Gaworski M.: Umyć przed zimą, Agrotechnika 11/ Grel P.: Unia sprawdza pozostałości, Hryncewicz Z. [i in.]: Produkcja roślinna. Warszawa, PWRiL, Kołacz R.: Zasady dobrej praktyki higienicznej w fermach zwierząt a bezpieczeństwo żywności. Mat. X Międzynar. Kongresu Pro Animali Et homine, Wrocław Konkol Sz.,: Znaczenie i warunki magazynowania surowców piekarskociastkarskich, Kowalska H. :Żywność minimalnie przetworzona - owoce i warzywa. Przemysł Spożywczy, 5, 2006., Kształcenie zawodowe i ustawiczne Vademecum - Poradnik opracowany w ramach projektu Szkoła zawodowa szkoła pozytywnego wyboru KOWEZiU, Warszawa 2013 r. 14. Kulka A.: Bezpieczeństwo i higiena pracy w gospodarstwie rolnym. Poradnik dla doradców rolnych. MRiRW, Warszawa Lisowski A.: Konserwacja maszyn przed zimą, Strona internetowa dr hab. inż. 16. Przyrowski J.: Stacja paliw w gospodarstwie, Agrotechnika nr 7/ Rekiel A.: Produkcja zwierzęca Wiadomości podstawowe, Hortperss, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 stycznia 2012 w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych (Dz. U. z dnia 2012 r. poz. 186) 19. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. z 2012 r. poz. 7). 20. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie kwalifikacji rolniczych posiadanych przez osoby wykonujące działalność rolniczą. 21. Rybicki P.: Przepracowany olej, zużyty filtr, Agrotechnika nr 12/ Zasady ekologicznej uprawy - Wykaz literatury należy na bieżąco aktualizować, uwzględniając nowe pozycje wydawnicze 20
Kształtowanie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w rolnictwie
In t e r n a t i o n a l e Lehranstalt für Landwirtschaft Umwelt und Technik Berlin Brandenburg e.v. Projekt nr 202--PL-LEO03-27945 finansowany ze środków Wspólnot Europejskich w ramach programu Leonardo
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA ZAJĘCIA KOMPUTEROWE KL. IV-VI DLA SZKOŁY PODSTAWOWEJ Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 10 IM.
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA ZAJĘCIA KOMPUTEROWE KL. IV-VI DLA SZKOŁY PODSTAWOWEJ Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 10 IM. POLONII W SŁUPSKU I. Przedmiotowy system oceniania został skonstruowany w oparciu
RAMOWY PROGRAM KURSU PEDAGOGICZNEGO DLA INSTRUKTORÓW PRAKTYCZNEJ NAUKI ZAWODU
Załącznik do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 2019 r. (poz..) RAMOWY PROGRAM KURSU PEDAGOGICZNEGO DLA INSTRUKTORÓW PRAKTYCZNEJ NAUKI ZAWODU 1. Nazwa formy kształcenia Kurs pedagogiczny
Alternatywne źródła dochodów ludności na terenach wiejskich szansą ich rozwoju
In t e r n a t i o n a l e L e h r a n s t a l t f ü r L a n d w i r t s c h a f t U m w e l t u n d T e c h n i k B e r l i n B r a n d e n b u r g e. V. Projekt nr 2011-1-PL-LEO03-19284 finansowany ze
Zadania nauczycieli Tabela. Przykładowe zadania nauczyciela
Moduł III, zał. 1 nauczycieli Tabela. Przykładowe zadania nauczyciela Planowanie i organizacja procesów gruntowne poznanie podstawy programowej nie tylko swojego etapu kształcenia, lecz także poprzedniego
PROGRAM KURSU KWALIFIKACYJNEGO
PROGRAM KURSU KWALIFIKACYJNEGO Kurs pedagogiczny dla nauczycieli praktycznej nauki zawodu Kurs organizowany jest zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 29 września 2016 r. w sprawie
mgr Lucjan Lukaszczyk nauczyciel informatyki PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI W SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. KAROLA MIARKI W PIELGRZYMOWICACH
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI W SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. KAROLA MIARKI W PIELGRZYMOWICACH 1. Cele oceniania: 1. Bieżące, okresowe, roczne rozpoznanie i określenie poziomu opanowania kompetencji
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z ZAJĘĆ TECHNICZNYCH
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z ZAJĘĆ TECHNICZNYCH Gimnazjum nr 1 w Gdyni I. Postanowienia ogólne Przedmiotowe Zasady Oceniania zostały opracowane na podstawie: 1. Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI I. Postanowienia ogólne Przedmiotowy System Oceniania został opracowany na podstawie: 1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 czerwca 2015 r.
PRZEDMIOTOWY SYSTEM. OCENIANIA Z ZAJĘĆ KOMPUTEROWYCH dla klas IV-VI
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z ZAJĘĆ KOMPUTEROWYCH dla klas IV-VI 1. Cele oceniania: 1. Bieżące, okresowe, roczne rozpoznanie i określenie poziomu opanowania kompetencji przewidzianych programem nauczania;
PSO Zespół Przedmiotów Ekonomicznych
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZEDMIOTÓW EKONOMICZNYCH I PODSTAW PRZEDSIĘBIORCZOŚCI w Zespole Szkół Politechnicznych we Wrześni obowiązuje od 01.09.2017r. System oceniania jest zgodny ze Statutem Zespołu
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI opracowany na podstawie programów nauczania przedmiotu: Informatyka 1, Ciekawi Świata zakres rozszerzony. Wydawnictwo Operon (Klasa 2) Informatyka 2, Ciekawi
Wybrane zadania nauczycieli kształcenia zawodowego w świetle nowej podstawy programowej kształcenia w zawodach
Wybrane zadania nauczycieli kształcenia zawodowego w świetle nowej podstawy programowej kształcenia w zawodach Zagadnienia Projektowanie założeń metodycznych do efektów kształcenia określonych w programie
Przedmiotowe Ocenianie z zajęć komputerowych w klasach IV VI w Szkole Podstawowej w Chorzewie
Przedmiotowe Ocenianie z zajęć komputerowych w klasach IV VI w Szkole Podstawowej w Chorzewie I. Główne założenia PO II. Obszary aktywności uczniów podlegające ocenie III. Sposoby sprawdzania wiadomości
Scenariusz Modułu II. Modułowy program nauczania i jego obudowa dydaktyczna
Scenariusz Modułu II. Modułowy program nauczania i jego obudowa dydaktyczna Czas realizacji: 4 godziny 1. Cele: określać typy szkół kształcących w zawodzie oraz okres nauczania według obowiązującej klasyfikacji
Przedmiotowy System Oceniania z zajęć komputerowych w Szkole Podstawowej nr 6 w Szczytnie (klasy czwarte, piąte i szóste)
Przedmiotowy System Oceniania z zajęć komputerowych w Szkole Podstawowej nr 6 w Szczytnie (klasy czwarte, piąte i szóste) Przedmiotowy system oceniania został skonstruowany w oparciu o następujące dokumenty:
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z EDUKACJI DLA BEZPIECZEŃSTWA
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z EDUKACJI DLA BEZPIECZEŃSTWA I. Postanowienia ogólne Przedmiotowy System Oceniania został opracowany na podstawie: 1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI. Przedmiotowy System Oceniania został opracowany na podstawie:
I. Postanowienia ogólne PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI Przedmiotowy System Oceniania został opracowany na podstawie: 1. Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dn. 30 kwietnia 2007 r.
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZEDMIOTU ELEMENTY PSYCHOLOGII W LICEUM
Zespół Szkół Nr 4 w Wałbrzychu PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZEDMIOTU ELEMENTY PSYCHOLOGII W LICEUM Rok szkolny 2015/2016 Opracowała: mgr Justyna Oleksy Wałbrzych, 1 września 2015r. Przedmiotowy System
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI 1. Postanowienia ogólne Przedmiotowy System Oceniania został opracowany na podstawie: 1. Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie warunków i sposobu
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI GIMNAZJUM
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI GIMNAZJUM I. Postanowienia ogólne II. III. IV. Przedmiotowy System Oceniania został opracowany na podstawie: 1. Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w
PROGRAM ZAJĘĆ DORADZTWA ZAWODOWEGO DLA UCZNIÓW KL. VII SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 307 W WARSZAWIE W ROKU SZKOLNYM 2017/2018
PROGRAM ZAJĘĆ DORADZTWA ZAWODOWEGO DLA UCZNIÓW KL. VII SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 307 W 1. Podstawa prawna: - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 marca 2017 r. w sprawie ramowych planów nauczania
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI W GIMNAZJUM NR 2 IM. KS. STANISŁAWA KONARSKIEGO W ŁUKOWIE
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI W GIMNAZJUM NR 2 IM. KS. STANISŁAWA KONARSKIEGO W ŁUKOWIE I. Postanowienia ogólne Przedmiotowy System Oceniania został opracowany na podstawie: 1. Rozporządzenia
Przedmiotowy System Oceniania z zajęć komputerowych oraz informatyki dla Szkoły Podstawowej w Żarkach 1. Cele oceniania:
Przedmiotowy System Oceniania z zajęć komputerowych oraz informatyki dla Szkoły Podstawowej w Żarkach 1. Cele oceniania: Ocenianie wewnątrzszkolne ma na celu: 1. Bieżące, okresowe, roczne rozpoznanie i
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z ZAJĘĆ KOMPUTEROWYCH SZKOŁA PODSTAWOWA
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z ZAJĘĆ KOMPUTEROWYCH SZKOŁA PODSTAWOWA I. Postanowienia ogólne Przedmiotowy System Oceniania został opracowany na podstawie: 1. Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej
Program doradztwa zawodowego w Szkole Podstawowej Nr 29 w Gdyni. Rok szkolny 2018/2019. Doradca zawodowy: Bogumiła Kościukiewicz
Program doradztwa zawodowego w Szkole Podstawowej Nr 29 w Gdyni Rok szkolny 2018/2019 Doradca zawodowy: Bogumiła Kościukiewicz 1 Program doradztwa zawodowego dla klas VII VIII szkoły podstawowej zawiera:
SZKOLNY PROGRAM POPRAWY EFEKTYWNOŚCI KSZTAŁCENIA
SZKOLNY PROGRAM POPRAWY EFEKTYWNOŚCI KSZTAŁCENIA W ZSZ NR 1 IM. WŁADYSŁAWA KORŻYKA W RYKACH W ROKU SZKOLNYM 2014/2015 Wstęp Po dokonaniu analizy wyników egzaminu maturalnego z polskiego,matematyki,języka
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI I. Postanowienia ogólne Przedmiotowy System Oceniania został opracowany na podstawie: 1. Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie warunków i sposobu
Szkoła Podstawowa nr 3 im. Jana Pawła II w Gdańsku. PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA z HISTORII
Rok szkolny 2018/2019 PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA z HISTORII I. PODSTAWA PRAWNA: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI. I. Postanowienia ogólne Przedmiotowy System Oceniania został opracowany na podstawie:
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI I. Postanowienia ogólne Przedmiotowy System Oceniania został opracowany na podstawie: 1. Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dn. 30 kwietnia 2007 r.
Przedmiotowe Ocenianie z zajęć komputerowych. w klasie VI oraz informatyki w klasach IV - VIII. w Szkole Podstawowej w Chorzewie
Przedmiotowe Ocenianie z zajęć komputerowych w klasie VI oraz informatyki w klasach IV - VIII w Szkole Podstawowej w Chorzewie I. Główne założenia PO II. Obszary aktywności uczniów podlegające ocenie III.
Szkoła Podstawowa nr 3 im. Jana Pawła II w Gdańsku (Gimnazjum nr 3 im. Jana Pawła II w Gdańsku)
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA z WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE (II i III klasa gimnazjalna Szkoły Podstawowej nr 3) Rok szkolny 2017/2018 I. PODSTAWA PRAWNA: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z ZAJĘĆ KOMPUTEROWYCH
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z ZAJĘĆ KOMPUTEROWYCH Przedmiotem oceny są: wiedza i umiejętności oraz wykorzystywanie własnych możliwości; wiadomości i umiejętności ucznia wynikające z podstawy programowej
3. Dostarczanie uczniom, rodzicom i nauczycielom informacji o uzdolnieniach, postępach i trudnościach
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA z zajęć technicznych kl. IV-VI Cele systemu oceniania 1. Pobudzanie uczniów do systematycznej pracy i rozwoju, wspieranie motywacji. 2. Wskazanie kierunku dalszej pracy przez
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z INFORMATYKI
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z INFORMATYKI Gimnazjum nr 1 w Gdyni I. Postanowienia ogólne Przedmiotowe Zasady Oceniania zostały opracowane na podstawie: 1. Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z INFORMATYKI W GIMNAZJUM NR 43
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z INFORMATYKI I. Postanowienia ogólne Przedmiotowe Zasady Oceniania zostały opracowane na podstawie: 1. Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie warunków i sposobu
Plan pracy Szkolnego Ośrodka Kariery Gimnazjum im. Jana Pawła II w Dobczycach
Opracowała: A. Wątor Plan pracy Szkolnego Ośrodka Kariery Gimnazjum im. Jana Pawła II w Dobczycach Odbiorca Treść Cele Forma Czas Odpowiedzialni Dokumentacja Nauczyciele Diagnoza zapotrzebowania na działania
Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP w Warszawie. Specjalność: Pedagogika pracy z zarządzaniem i marketingiem,
Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP w Warszawie Katedra Pedagogiki Pracy dr hab. Henryk Bednarczyk Technologia kształcenia zawodowego Plan nauczania Specjalność: Pedagogika pracy z zarządzaniem i marketingiem,
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI I. Postanowienia ogólne Przedmiotowy System Oceniania został opracowany na podstawie: 1. Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie warunków i sposobu
Program realizacji Wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego w Zespole Szkół Samochodowych im. Stanisława Syroczyńskiego w Lublinie
Program realizacji Wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego w Zespole Szkół Samochodowych im. Stanisława Syroczyńskiego w Lublinie 30 października 2018 r. Wstęp Szybko następujące zmiany na rynku
2. Bezpieczeństwo i higiena pracy ( Technik farmacji )
2. ezpieczeństwo i higiena pracy ( Technik farmacji ) Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: H(1)1. wyjaśnić pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy H(1)2.
NABYWANIE PRZEZ UCZNIÓW WIADOMOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI
NABYWANIE PRZEZ UCZNIÓW WIADOMOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI Przebieg i sposoby badania przyrostu wiadomości i umiejętności uczniów są wynikiem wprowadzanych w szkole zaleceń nadzoru pedagogicznego w 2002 roku, które
Przedmiotowy System Oceniania z informatyki dla. Szkoły Podstawowej i Gimnazjum Specjalnego. Przy Specjalnym Ośrodku Szkolno - Wychowawczym w Lubsku
Przedmiotowy System Oceniania z informatyki dla Szkoły Podstawowej i Gimnazjum Specjalnego Przy Specjalnym Ośrodku Szkolno - Wychowawczym w Lubsku Na rok szkolny 2008/2009 (4-6 szkoły podstawowej, oraz
PROGRAM MODUŁU SPECJANOŚCI. Geografia z wiedzą o społeczeństwie
Geografia, II stopień... pieczęć wydziału PROGRAM MODUŁU SPECJANOŚCI zatwierdzony przez Radę Wydziału dnia 21.09.2016. kod modułu Nazwa modułu specjalność Geografia z wiedzą o społeczeństwie Liczba punktów
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2012/2013
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu Wydział Nauk o Bezpieczeństwie obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 01/01 Kierunek studiów: Bezpieczeństwo
Przedmiotowy system oceniania - informatyka
Informatyka w ćwiczeniach - klasa 2 i 3 Nauczyciel: mgr Agnieszka Kowalska, mgr Maria Romik Przedmiotowy system oceniania - informatyka I. Postanowienia ogólne Przedmiotowe Zasady Oceniania zostały opracowany
Przedmiotowe Zasady Oceniania z Informatyki dla klasy IV i VIII. Szkoły Podstawowej nr 1 im. Przyjaciół Ziemi w Człuchowie.
Przedmiotowe Zasady Oceniania z Informatyki dla klasy IV i VIII Szkoły Podstawowej nr 1 im. Przyjaciół Ziemi w Człuchowie. Przedmiotowe Zasady Oceniania są zgodne z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej
SZKOLNY PROGRAM DORADZTWA ZAWODOWEGO W GIMNAZJUM IM. JANA PAWŁA II W DOBCZYCACH
SZKOLNY PROGRAM DORADZTWA ZAWODOWEGO W GIMNAZJUM IM. JANA PAWŁA II W DOBCZYCACH Spis treści : 1. Obowiązujące akty prawne dotyczące doradztwa zawodowego w gimnazjum 2. Charakterystyka programu 3. Cele
Zmiany w doradztwie edukacyjno-zawodowym aspekty prawne, organizacyjne i metodyczne
Zmiany w doradztwie edukacyjno-zawodowym aspekty prawne, organizacyjne i metodyczne Skierniewice, 19 listopada 2018 r. Podstawy prawne funkcjonowania doradztwa zawodowego w szkole Ustawa z dnia 14 grudnia
Oceny bieżące przekazywane są uczniowi bezpośrednio po ich uzyskaniu, a oceny niedostateczne są uzasadniane.
Przedmiotowy system oceniania: Przedmiot: Urządzenia techniki komputerowej 1. Sposób i tryb oceniania: a) Oceny bieżące wystawione są za wiedzę z zakresu przedmiotu oraz umiejętności wykorzystywania jej
Przedmiotowy System Oceniania z zajęć komputerowych w Szkole Podstawowej nr 18 im. Jana Matejki w Koszalinie.
Przedmiotowy System Oceniania z zajęć komputerowych w Szkole Podstawowej nr 18 im. Jana Matejki w Koszalinie. Przedmiotowy system oceniania został skonstruowany w oparciu o następujące dokumenty: 1. Rozporządzenie
Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego. w Szkole Podstawowej nr 3. im. Mikołaja Kopernika w Pabianicach
Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego w Szkole Podstawowej nr 3 im. Mikołaja Kopernika w Pabianicach 1 Podstawa prawna: Ustawa z 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 59) Rozporządzenie
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z ZAJĘĆ KOMPUTEROWYCH. dla klas IV-VI. 2. Systematyczne dokumentowanie postępów uczenia się. 3. Motywowanie do rozwoju;
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z ZAJĘĆ KOMPUTEROWYCH 1. Cele oceniania: dla klas IV-VI 1. Bieżące, okresowe, roczne rozpoznanie i określenie poziomu opanowania kompetencji przewidzianych programem nauczania;
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z INFORMATYKI
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z INFORMATYKI I. Postanowienia ogólne Przedmiotowy System Oceniania (PSO) został opracowany z uwzględnieniem: 1. Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z MATEMATYKI
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z MATEMATYKI realizowany w Branżowej Szkole I stopnia im. Augustyna Szpręgi w Malachinie oraz klasach zasadniczej szkoły zawodowej. opracowany na podstawie programów nauczania
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA WYMAGANIA EDUKACYJNE Z TECHNIKI PRAC BIUROWYCH
ZESPÓŁ SZKÓŁ HOTELARSKO-GASTRONOMICZNYCH w GDYNI PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA WYMAGANIA EDUKACYJNE Z TECHNIKI PRAC BIUROWYCH Opracowała: Elżbieta Krzykowska PODSTAWY PROGRAMOWE DLA TECHNIKUM ORAZ SZKOŁY
SZKOLNY PROGRAM ZAJĘĆ Z DORADZTWA ZAWODOWEGO W BRANŻOWEJ SZKOLE I STOPNIA W ZESPOLE SZKÓŁ OGRODNICZYCH W BIELSKU-BIAŁEJ
SZKOLNY PROGRAM ZAJĘĆ Z DORADZTWA ZAWODOWEGO W BRANŻOWEJ SZKOLE I STOPNIA W ZESPOLE SZKÓŁ OGRODNICZYCH W BIELSKU-BIAŁEJ OPRACOWAŁA: Alicja Nowak Doradca zawodowy Bielsko-Biała 2017 Cele programu Celem
Program szkoleń dla nauczycieli w formule blended learning
Program szkoleń dla nauczycieli w formule blended learning Opracowanie: Eleonora Żmijowska-Wnęk Wrocław 2014 SPIS TREŚCI: 1. WSTĘP... 3 2. CELE OGÓLNE SZKOLENIA... 4 3. METODY PRACY... 4 4. TREŚCI I PRZEWIDYWANE
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA (PZO) Z INFORMATYKI SZKOŁA PODSTAWOWA NR 7 W CHEŁMIE
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA (PZO) Z INFORMATYKI SZKOŁA PODSTAWOWA NR 7 W CHEŁMIE Chełm 2015r. 1 SZKOŁA PODSTAWOWA NR 7 W CHEŁMIE PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z INFORMATYKI I. Zadania systemu oceniania
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI GIMNAZJUM NR 3
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI GIMNAZJUM NR 3 I. Postanowienia ogólne Przedmiotowy System Oceniania został opracowany na podstawie: 1. Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie
Przedmiotowy system oceniania (PSO) z informatyki. w kl. IV i VII w Szkole Podstawowej w Dźwirzynie
Przedmiotowy system oceniania (PSO) z informatyki w kl. IV i VII w Szkole Podstawowej w Dźwirzynie Ocenianie ma na celu: - Poinformowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych i postępach w tym
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z EDUKACJI DLA BEZPIECZEŃSTWA
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z EDUKACJI DLA BEZPIECZEŃSTWA I. Postanowienia ogólne Przedmiotowy System Oceniania został opracowany na podstawie: 1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10
II. Zasady nauczania. Ligia Tuszyńska wykład dla doktorantów wydziałów przyrodniczych 2013
II. Zasady nauczania Ligia Tuszyńska wykład dla doktorantów wydziałów przyrodniczych 2013 1 Zasady nauczania (B. Nawroczyński, K. Sośnicki, Cz. Kupisiewicz) Zasady kształcenia (W. Okoń) Zasady uczenia
WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO w Zespole Szkolno-Przedszkolnym nr 15 we Wrocławiu - Szkoła Podstawowa nr 25
WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO w Zespole Szkolno-Przedszkolnym nr 15 we Wrocławiu - Szkoła Podstawowa nr 25 WSTĘP Zespół Szkolno-Przedszkolny realizuje doradztwo zawodowe przez prowadzenie
WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO W ZESPOLE SZKÓŁ OGRODNICZYCH W BIELSKU-BIAŁEJ
WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO W ZESPOLE SZKÓŁ OGRODNICZYCH W BIELSKU-BIAŁEJ Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego to ogół działań podejmowanych przez szkołę tj. w Technikum Nr 6 oraz
w Szkole Podstawowej Nr 2 w Gryfinie 1. Pobudzanie uczniów do systematycznej pracy i rozwoju, wspieranie motywacji.
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA z zajęć technicznych kl. IV-VI w Szkole Podstawowej Nr 2 w Gryfinie Cele systemu oceniania 1. Pobudzanie uczniów do systematycznej pracy i rozwoju, wspieranie motywacji. 2.
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z INFORMATYKI
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z INFORMATYKI I. Postanowienia ogólne Przedmiotowe Zasady Oceniania zostały opracowany na podstawie: Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w
S Y L A B U S. Druk DNiSS nr 11D
S Y L A B U S Druk DNiSS nr 11D NAZWA PRZEDMIOTU: Teoretyczne i metodyczne podstawy pedagogiki wczesnoszkolnej Kod przedmiotu: Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Wydział: Wydział Humanistyczno - Społeczny
ZASADY OCENIANIA Z INFORMATYKI ROZSZERZONEJ
ZASADY OCENIANIA Z INFORMATYKI ROZSZERZONEJ Str. 1 ZASADY oceniania - informatyka rozszerzona Ocenianie ma na celu: 1. poinformowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych i postępach w tym zakresie,
KARTA KURSU (realizowanego w module specjalności) Biologia z chemią
Biologia, 2. stopień, niestacjonarne, 2017-2018, sem.2 i 3 KARTA KURSU (realizowanego w module specjalności) Biologia z chemią (nazwa specjalności) Nazwa Praktyka zawodowa z chemii w szkole podstawowej
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI GIMNAZJUM
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI GIMNAZJUM I. Postanowienia ogólne Przedmiotowy System Oceniania został opracowany na podstawie: 1. Ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy o systemie
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI I. Postanowienia ogólne Przedmiotowy System Oceniania został opracowany na podstawie: 1. Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie warunków i sposobu
WEWNĄTRZSZKOLNE ZASADY OCENIANIA ZAJĘCIA KOMPUTEROWE KLASY IV-VI. Opracowała: mgr Anna Kozłowska. 1. Kontrola i ocena osiągnięć uczniów
WEWNĄTRZSZKOLNE ZASADY OCENIANIA ZAJĘCIA KOMPUTEROWE KLASY IV-VI Opracowała: mgr Anna Kozłowska 1. Kontrola i ocena osiągnięć uczniów Ocenianie osiągnięć edukacyjnych ucznia polega na rozpoznawaniu przez
Program zajęć z zakresu doradztwa zawodowego
Program zajęć z zakresu doradztwa zawodowego PROSTO DO SUKCESU NA RYNKU PRACY Rok szkolny 2016/2017 oraz 2017/2018 Opracowała: mgr Renata Baran WSTĘP Zainteresowanie zawodami i przyszłością zawodową spowodowane
ZASADY ORGANIZOWANIA DODATKOWYCH ZAJĘĆ EDUKACYJNYCH ORAZ WSPOMAGANIA UCZNIA W JEGO WSZECHSTRONNYM ROZWOJU
STATUT ZESPOŁU SZKÓŁ ZAWODOWYCH NR 1 - ZAŁĄCZNIK NR 15 ZASADY ORGANIZOWANIA DODATKOWYCH ZAJĘĆ EDUKACYJNYCH ORAZ WSPOMAGANIA UCZNIA W JEGO WSZECHSTRONNYM ROZWOJU SPIS TREŚCI: ZAŁOŻENIA OGÓLNE... 2 CELE
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI GIMNAZJUM NR 5 W LUBINIE
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI GIMNAZJUM NR 5 W LUBINIE I. Cele edukacyjne realizowane na zajęciach informatyki Rozwijanie zainteresowań technikami informatycznymi. Kształtowanie umiejętności
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z ZAJĘĆ KOMPUTEROWYCH
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI DLA SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 76 WE WROCŁAWIU KLASY CZWARTE, PIĄTE I SZÓSTE Przedmiotowy system oceniania został skonstruowany w oparciu o następujące dokumenty:
Przedmiotowy System Oceniania z Fizyki dla L.O., Technikum i Z.S.Z
Przedmiotowy System Oceniania z Fizyki dla L.O., Technikum i Z.S.Z 1. Ocenianie wewnątrzszkolne osiągnięć edukacyjnych ucznia polega na rozpoznaniu przez nauczycieli poziomu i postępów w opanowaniu przez
PLAN ROZWOJU ZAWODOWEGO NAUCZYCIELA KONTRAKTOWEGO UBIEGAJĄCEGO SIĘ O STOPIEŃ ZAWODOWY NAUCZYCIELA MIANOWANEGO
PLAN ROZWOJU ZAWODOWEGO NAUCZYCIELA KONTRAKTOWEGO UBIEGAJĄCEGO SIĘ O STOPIEŃ ZAWODOWY NAUCZYCIELA MIANOWANEGO Imię i nazwisko mgr Ewa Krupa Szkoła Zespół Szkół nr 1 w Rzeszowie Okres 2 lata 9 miesięcy
Koncepcja pracy. Zespołu Szkół Leśnych i Ekologicznych im. Stanisława Morawskiego w Brynku. na lata 2011-2016
Koncepcja pracy Zespołu Szkół Leśnych i Ekologicznych im. Stanisława Morawskiego w Brynku na lata 2011-2016 Podstawa prawna: Ustawa z dnia 7 września o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572
Gimnazjum Nr3 im. Jana Pawła II w Gdańsku
Rok szkolny 2014/2015 PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA z CHEMII I. PODSTAWA PRAWNA: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania
PUBLIKACJA PODSUMOWUJACA ZAJĘCIA DODATKOWE Z INFORMATYKI. realizowane w ramach projektu Stąd do przyszłości. nr. POKL
Mołodiatycze, 22.06.2012 PUBLIKACJA PODSUMOWUJACA ZAJĘCIA DODATKOWE Z INFORMATYKI realizowane w ramach projektu Stąd do przyszłości nr. POKL.09.01.02-06-090/11 Opracował: Zygmunt Krawiec 1 Korzystanie
PRZEDMIOTOWE OCENIANIE Z GEOGRAFII W SZKOLE PODSTAWOWEJ W CHORZEWIE
PRZEDMIOTOWE OCENIANIE Z GEOGRAFII W SZKOLE PODSTAWOWEJ W CHORZEWIE I. Główne założenia PO II. Narzędzia sprawdzania wiadomości i umiejętności uczniów III. Sposoby sprawdzania wiadomości i umiejętności
ARKUSZ HOSPITACYJNY. (wyłącznie do użytku służbowego)
1. Imię i nazwisko nauczyciela 2. Przedmiot ARKUSZ HOSPITACYJNY (wyłącznie do użytku służbowego) 3. Data 4. Długość jednostki lekcyjnej 5. Klasa szkoła specjalność (zawód) 6. Temat lekcji 7. Typ zajęć
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE Przedmiotowy system oceniania z wiedzy o społeczeństwie został opracowany na podstawie: Statutu Gimnazjum nr 1 oraz Wewnątrzszkolnego Systemu Oceniania
Raport z ewaluacji wewnętrznej w szkole 2012/2013. Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się
sposób sprzyjający uczeniu się S t r o n a 1 Raport z ewaluacji wewnętrznej w szkole 2012/2013. Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się I. Cele i zakres ewaluacji 1. Cel Zebranie
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z FIZYKI w Szkole Podstawowej im. Anny i Andrzeja Nowaków w Ożarowie Podstawa prawna: Rozporządzenie MEN z dn.
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z FIZYKI w Szkole Podstawowej im. Anny i Andrzeja Nowaków w Ożarowie Podstawa prawna: Rozporządzenie MEN z dn. 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z CHEMII
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z CHEMII I. CELE OCENIANIA OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW: - poinformowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych i postępach w tym zakresie; - pomoc uczniowi w samodzielnym planowaniu
PUBLIKACJA PODSUMOWUJACA ZAJĘCIA DODATKOWE Z MATEMATYKI. realizowane w ramach projektu Stąd do przyszłości. nr. POKL.09.01.
Mołodiatycze, 22.06.2012 PUBLIKACJA PODSUMOWUJACA ZAJĘCIA DODATKOWE Z MATEMATYKI realizowane w ramach projektu Stąd do przyszłości nr. POKL.09.01.02-06-090/11 Opracował: Zygmunt Krawiec 1 W ramach projektu
1. Szczegółowe cele kształcenia: PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z ZAJĘĆ KOMPUTEROWYCH. dla klas IV-VI
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z ZAJĘĆ KOMPUTEROWYCH dla klas IV-VI Podstawa prawna: Rozporządzenie MEN z dnia 10 czerwca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu oceniania,klasyfikowania i promowania
ZGŁOSZENIE PRAKTYKI*
Załącznik 1 WYŻSZA SZKOŁA HUMANITAS CENTRUM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH I SZKOLEŃ ul. Kilińskiego 43, 41-200 Sosnowiec ZGŁOSZENIE PRAKTYKI* studia podyplomowe Biologia Nazwisko i imię Słuchacza ww. studiów podyplomowych
OPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA (przedmiotu lub grupy przedmiotów)
OPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA (przedmiotu lub grupy przedmiotów) Nazwa modułu Przygotowanie w zakresie dydaktycznym Przedmioty: Dydaktyka techniki w szkole podstawowej Dydaktyka zajęć komputerowych w szkole
Zagrody edukacyjne szansąna innowacyjne zagospodarowanie potencjału wsi
Zagrody edukacyjne szansąna innowacyjne zagospodarowanie potencjału wsi Gdańsk, 22.10.2013 r. www.zagrodaedukacyjna.pl Gospodarstwa edukacyjne Cele: Koncepcja krajowej Sieci Zagród Edukacyjnych - podniesienie
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 2. Urządzenia techniki komputerowej 2.1. ezpieczeństwo i higiena pracy podczas wykonywania prac na stanowisku serwisowym
KONCEPCJA PRACY GIMNAZJUM NR 10 IM.JERZEGO KUKUCZKI W KATOWICACH
KONCEPCJA PRACY GIMNAZJUM NR 10 IM.JERZEGO KUKUCZKI W KATOWICACH 1 Cel nadrzędny: Wszechstronny i harmonijny rozwój ucznia oraz wyposażenie go w niezbędną wiedzę i umiejętności potrzebną do dalszego etapu
PRZEDMIOTOWE OCENIANIE Z PRZYRODY
PRZEDMIOTOWE OCENIANIE Z PRZYRODY W SZKOLE PODSTAWOWEJ W CHORZEWIE W KLASACH IV VI I. Główne założenia PO... 2 II. Obszary aktywności podlegające ocenie... 2 III. Sposoby sprawdzania wiadomości i umiejętności
WYMAGANIA EDUKACYJNE DOTYCZĄ PRZEDMIOTÓW:
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z ZAWODOWYCH PRZEDMIOTÓW GASTRONOMICZNYCH dla zawodów: technik żywienia i usług gastronomicznych kucharz kucharz (Branżowa Szkoła I Stopnia) kelner WYMAGANIA EDUKACYJNE DOTYCZĄ PRZEDMIOTÓW:
P R Z E D M I O T O W Y S Y S T E M O C E N I A N I A
P R Z E D M I O T O W Y S Y S T E M O C E N I A N I A Z I N F O R M A T Y K I W K L A S A C H I - II G I M. I. Cele oceniania: Ocenianie ma na celu: 1. Bieżące, okresowe, roczne rozpoznanie i określenie
EWALUACJA ZEWNĘTRZNA
Zespół Szkół Zawodowych Nr 1 im. Władysława Korżyka w Rykach Wnioski do pracy Rok szkolny 2015/2016 EWALUACJA ZEWNĘTRZNA Zasadnicza Szkoła Zawodowa Wnioski z ewaluacji zewnętrznej/ problemowej/ dotyczące