Elektryczna aktywność mózgu. Polisomnografia

Transkrypt

1 Elektryczna aktywność mózgu Polisomnografia

2 Badanie polisomnograficzne elektroencefalografia(eeg) rejestracja bioelektrycznej aktywności mózgu elektromiografia(emg) rejestracja napięcia mięśniowego elektrookulografia(eog)- badanie ruchów gałki ocznej EKG Termistor - reaguje na zmiany temperatury spowodowane przepływem powietrza (umieszczony w okolicy nosa i ust) Mikrofon - odbierający np. chrapanie (umieszczony na krtani) Pasy oddechowe - reagujące na ruchy klatki piersiowej i brzucha Czujnik położenia ciała - pozwala na zapis pozycji ciała w czasie snu Aktimetr - czujnik ruchu kończyn (najczęściej na kostce) Pulsoksymetr czujnik nasycenia krwi tętniczej tlenem

3 Stadia snu NREM: I. niskowoltażowa, małorytmiczna czynność mieszana (2-7 Hz), jeszcze znaczne napięcie mięśniowe II. wrzeciona snu (12-14 Hz), zespoły K III. fale delta 20-50% zapisu, wrzeciona maleje ilość oddechów i spada tętno, w tej fazie zachodzi najsilniejszy wyrzut hormonu wzrostu (pierwsze 2 cykle) sen REM: prawie zawsze poprzedzany jest przez stadium 2 NREM EEG niskowoltażowa czynność szybka (zdesynchronizowana) EOG szybkie ruchy gałek ocznych EMG atonia mięśniowa, pojedyncze skurcze mięśni

4

5

6

7

8

9

10

11

12 Bezdech senny oznacza przerwy w oddychaniu trwające 10 sekund lub dłużej. Z tego powodu płuca nie otrzymują odpowiedniej ilości powietrza, a krew nie jest właściwie zaopatrywana w tlen. Bezdech senny można podzielić na: centralny i obturacyjny. Centralny bezdech senny stanowi < 10% przypadków bezdechu sennego. Jest spowodowany uszkodzeniem centralnego systemu nerwowego, a dokładniej ośrodka w mózgu sterującego oddychaniem. Przyczyny, które mogą prowadzić do występowania centralnego bezdechu sennego, to np. udar mózgu, niewydolność krążenia, guz mózgu lub infekcja centralnego systemu nerwowego. Obturacyjny bezdech senny stanowi najczęstszą przyczynę bezdechu sennego (90%). Jest to choroba, która polega na zablokowaniu przepływu powietrza przez górne drogi oddechowe podczas snu. Doprowadza to do przerw w oddychaniu, zwanych bezdechami, którym towarzyszy spadek utlenowania krwi. Bezdechem nazywana jest przerwa pomiędzy kolejnymi oddechami, która trwa > 10 s. Podczas zasypiania znacznie spada częstość oddychania, fizjologią są też epizody bezdechów (sen REM). Patologiczny jest dopiero wskaźnik >= 10 bezdechów na godzinę. Występuje we wszystkich stadiach i fazach, trochę rzadziej w N3. Jeśli wskaźnik osiąga < 20 bezdechów na godzinę, to nie stanowi zagrożenia życia, natomiast jeśli wskaźnik przekracza 20 bezdechów na godzinę, to stanowi duże zagrożenie życia chorego.

13 Zaburzenia oddychania w czasie snu Bezdech senny: spadek amplitudy sygnału z ustno-nosowego czujnika termicznego (pow. 90%) czas trwania przynajmniej 10s. Obturacyjny bezdech senny spełnione kryterium bezdechu + wzmożony wysiłek oddechowy

14 Zaburzenia oddychania w czasie snu Bezdech senny: spadek amplitudy sygnału z ustno-nosowego czujnika termicznego (pow. 90%); czas trwania przynajmniej 10s. Centralny bezdech senny spełnione kryterium bezdechu + wysiłek oddechowy jest nieobecny w początkowej fazie bezdechu, powraca jednak w trakcie bezdechu

15 Zaburzenia oddychania w czasie snu Spłycenie oddechu : spadek amplitudy sygnału z ustno-nosowego czujnika termicznego (o 50%); czas trwania przynajmniej 10s. spadek saturacji krwi (co najmniej 3%), lub wzbudzenie w EEG

16 Zaburzenia snu, rytmu okołodobowego i aktywności w trakcie dnia u chorych na schizofrenię Adam Wichniak, Elżbieta Waliniowska, Eugenia Szatkowska, Iwona Musińska, Krystyna Czasak, Wojciech Jernajczyk, Marek Jarema Zbadano 33 pacjentów (10 K/ 23 M; śr. wiek 26.1 ± 3.6).Wykonano 7-dniowe badanie aktygraficzne, testy psychomotoryczne, badanie EEG oraz standaryzowane skale oceny: jakości snu (Ateńska Skala Bezsenności - AIS), senności w ciągu dnia (skala senności Epworth - ESS), ogólnego wrażenia klinicznego (skala CGI), funkcjonowania (skala GAF), współpracy i satysfakcji z leczenia (skala DAI- 10), objawów ubocznych (skala UKU) oraz objawów psychopatologicznych i depresji w schizofrenii (skala PANSS, skala Calgary). Prawidłowy rytm spoczynku i aktywności, z czasem spoczynku nocnego około 8-9 godzin i średnią aktywnością w ciągu dnia powyżej 100 jednostek/ 30 sek. Zapis aktywności pacjenta z przyrostem wagi ciała około 20 kg od rozpoczęcia leczenia. Widoczne dwa bardzo krótkie okresy prawidłowej aktywności w momencie podróży do i z pracy. Średnia aktywność w dzień bardzo niska około jednostek/ 30 sek.

17 Zaburzenia snu, rytmu okołodobowego i aktywności w trakcie dnia u chorych na schizofrenię Adam Wichniak, Elżbieta Waliniowska, Eugenia Szatkowska, Iwona Musińska, Krystyna Czasak, Wojciech Jernajczyk, Marek Jarema Prawidłowy rytm spoczynku i aktywności, z czasem spoczynku nocnego około 8-9 godzin i średnią aktywnością w ciągu dnia powyżej 100 jednostek/ 30 sek. Rytm spoczynku i aktywności z wydłużonym czasem spoczynku nocnego do około godzin.

18 Zaburzenia snu, rytmu okołodobowego i aktywności w trakcie dnia u chorych na schizofrenię Adam Wichniak, Elżbieta Waliniowska, Eugenia Szatkowska, Iwona Musińska, Krystyna Czasak, Wojciech Jernajczyk, Marek Jarema Prawidłowy rytm spoczynku i aktywności, z czasem spoczynku nocnego około 8-9 godzin i średnią aktywnością w ciągu dnia powyżej 100 jednostek/ 30 sek. Rytm spoczynku i aktywności pacjenta z zaburzeniami snu. Średnia aktywność w ciągu dnia jest tylko nieznacznie wyższa od aktywności w godzinach nocnych.

19 Zaburzenia snu, rytmu okołodobowego i aktywności w trakcie dnia u chorych na schizofrenię A Wichniak, E Waliniowska, E Szatkowska, I Musińska, K Czasak, W Jernajczyk, M Jarema W skali ESS nadmierną senność stwierdzono u 10 pacjentów (30.3%). Wynik ten znalazł potwierdzenie w wynikach testu psychomotorycznego utrzymania uwagi, w którym nieprawidłowości stwierdzono również u 10 osób (30.3%). Obecność nadmiernej senności w skali objawów niepożądanych UKU zgłosiło 18 (54%) pacjentów, 20 pacjentów (60.1%) relacjonowało wydłużenie snu. Skrócenie snu lub zaburzenia snu o typie bezsenności (AIS >10 pkt.) stwierdzono u 5 chorych (15.1%). Badania aktygraficzne wykazały obecność zaburzeń rytmu okołodobowego u blisko 50% badanych pacjentów. Do najczęściej stwierdzanych zaburzeń należały: nieregularny rytm snu i czuwania, opóźniona faza snu, niska amplituda rytmu aktywności.

20 Ocena stadiów snu u zwierząt: ECoG czołowa ECoG potyliczna EMG Rejestracja ECoG i EMG u szczura. Bezprzewodowa rejestracja aktywności owiec. A radiotelemetry system for polysomnographic recordings in lambs. P. Letourneau, J.P Praud, Methods 30 (2003)

21 Telemetryczna wielokanałowa rejestracja aktywności owiec.

22 Bezprzewodowa rejestracja aktywności leniwców w środowisku naturalnym. Aktywność dobowa leniwca: %godziny: Czuwanie zielony; NREM niebieski; REM czerwony; jedzenie czarny. Szary prostokąt pora nocna/ciemna Sleeping outside the box: electroencephalographic measures of sleep in sloths inhabiting a rainforest N.C.Rattenborg, B.Voirin, A.L.Vyssotski, R.W.Kays, K.Spoelstra, F.Kuemmeth, W.Heidrich and M.Wikelski Biol. Lett. (2008) 4,