: J : ' S 1. M : 4-

Transkrypt

1 N r 4 7 R ok IV Czwartek 25. XI r. : J : ' S 1. M : 4- T Y G O D N Ï R I L U S T R O W A N Y! ' 111: 1'Si! : 1i 1: 1!! I )!!I!! I! 1!! 11! i I! 1 POSWIÇCONY SFRAWOM SPORTU 1 PRZYSPOSOBIENIA WOJSKOWEGO (illl!ll!ri!!l!!!!!!llli' ll [lil!ll fot. R. W alter, ^ _ FoL na kltszy Alfau. Mecz W arta Polonja zak w alifikow al F ontow icza do czolow ej grupy bram karzy polskich.

2 Sir? STADJON Nr. 47 DZIAfc SPORTOWY W YRÔB WLASNY: _ ~ D R A Z K I PORÇCZE î r KONIE KOZLY DRABINKI SZWEDZKIE DYSKI ÜZ GRANATY! MACZUGI Stoisko na W ystaw ie Sportow ej w W arszaw ie na D ynasach 1926 r. nagrodzone zlotym m edalem. O V O M A L T IN E NATURALNY POKARM WZMACNIAJ^CY Dyplomy sportowe In ten syw n y w y siïek, na jaki zdobyc siç m u sicie na b oisk u, w y m a g a d osk on a- tej b udow y organizm u. Sam o dwiczenie fizyczne nie uodporni nerwôw i nie wyrobi sily. Kônieczne jest takze pozywienie specjalne, ktôre dziçki bogactwu zawartych w niem elementôw odzywczych i ich natychm iastowemu zuzyciu przez organizm sprzyja racjonalnemu rozwojowi tkanki nerwowej im ocy miçsni. O V O - M ALTINE posiada wszystkie te zalety. W sprzedazy we wszystkich aptekach i sktadach aptecznych Zqdajcie prôbek od L. FAVRE, W ARSZAW A Rym arska 16 Dr. A. WANDER S. A., BERN Tennisowy, LekkOatletyczny, ogôlnosportowy i przysposobienia wojsk sq do nabycia, ja k o najtansze nagrody sporto w e w e w szystkich skiadnicach sportow ych I GtÔWNEJ KSIEjGARNI WOJSKOWEJ.

3 S T A D J O N Nr. 47 Sir. 3 Urz^dzane w Paryzu wyécigi na dzieciçcych sam ochodzikach-drezynach dostarczajq duzo radosci i zdrowia przyszïym sportowcom. SWOB Z darza siç dose czçsto, ze ta lub inna panstwowa reprezentacja pilkarska, lekkoatletyczna i t. p. ulega przeciwniczce wobec braku tego lub innego, lub tych czy innych tenorôw. Ostatni nieraz nie stawiajq siç na zew dla tego tylko powodu, ze im siç nie chce, lub tez ze wolq brac udzial w zawodach klubowych. Bywa, ze za to zawieszajq ich czy w inny sposôb karzq. W tedy podnosi siç /arum. Poszkodowani atleci, przyjaciele ich, oraz niezainteresowani bezposrednio, a wiçc zaslugujqcy na uwazniejsze wysluchanie teoretycy zaczynajq protestowae, dowodzqc, iz sportowiec amator nie moze byc krçpowanym w swej swobodzie. Am ator znaczy przeciez milosnik; biega, skaeze, kopie pilkç, naciska na pedaly gwoli wlasnej uciesze, wtedy, kiedy mu siç spodoba, tyle, ile mu siç spodoba; a ja k mu siç nie chce, nikt nie ma prawa go zmuszac i nie ma prawa karcié za to, ze wolal siedziec w domu. Takq byla jego swobodna wola i basta! Na pierwszy rzut oka stanowisko to wydac siç moze slusznem, Zaatakowanie jego wydac siç moze niebezpiecznq prôbq przyrôwnania, w pewnym wzglçdzie, amatora do zwiqzanego kontraktami zawodowca. Zawodowiec za okreslone wynagrodzenie powinien wypelnic okreslonq pracç. Amator nie zqda innego wynagrodzenia, niz wlasna przyjemnosc. Nie ciqzq wiçc na nim zadne zobowiqzania. Rozumowanie takie jest absolutnie blçdnem. Oparte jest na zbyt, niestety, rozpowszechnionym po swiecie okresleniu swobody, jako zachowaniu wszelkich praw a zwolnieniu z wszelkich obowiqzkôw. W rzeczywistosci, ta biedna swoboda nie jest tak... kulawq, stoi moeno na dwôch nogach, a nie na jednej O D A. tylko. inna. Swoboda sportowea amatora tez, jak kazda Zapisujqc siç do klubu, wchodzqc w sklad organizacji, via Zwiqzek Panstw ow y i Zwiqzek Miçdzynarodowy czyniqcej zen czlonka wielomiljonowej armji sportowej, nasz amator uzyskuje nietylko prawo korzystania z urzqdzeh technicznych, fachowych rad i wskazôwek, udzialu w rywalizacji kolezenskiej, bez ktôrejby samotnie i znudzenie dreptal na miejscu, lecz uzyskuje tez prawo do poezuwania siç czlonkiem tej szerokiej rodziny, poezuwania siç do wielu wzglçdem niej obowiqzkôw moralnych. Obowiqzkiem moralnym jest przyczynianie siç do triumfu barw klubowych, obowiqzkiem moralnym dqzenie do przysporzenia blasku barwom narodowym. Obowiqzek moralny nie znosi przymusu zewnçtrznego. Niewypelnienie jego nie grozi dochodzeniem sqdowem, odszkodowaniem pieniçznym. Aie grozi wstydem przed samym sobq i przed innemi, czyli jest stokrotnie przykrzejszym.,. Obowiqzek moralny jest tedy o wiele bardziej obowiqzujqcym od paragrafu umowy notarjalnej. Jest tez nieporôwnanie zaszczytniejszym. Gdy siç splaca dlug, sprecyzowany kwitem, niema powodôw do odezuwania jakiejs osobliwej dumy; ograniczajqc, z wolnej i nieprzymuszonej woli, swq zupeinq swobodç, nakladajqc na siç, bez presji zewnçtrznej, pewne obowiqzki poznaje siç nowe, szczegôlne radosci. Idqc walczyc o zwyciçstwo barw swoich, atleta splaca dlug honorowy. A dlugôw tych nie sptacac nie wolno, i nie wolno czekac, by o istnieniu ich przypominano. W. J.

4 Str. 4 S T A D J O N Nr.47 P O Z A D A N A i n g e r e n c j a Ludzie! ktôrzy wogôle cos o sporcie môwiq i o sporcie majq swoje wyrobione zdanie dzielq siç zasadniczo na trzy grupy: przeciwnikôw, slepych wielbicieli i krytycznych zwolennikôw sportu. Pierwsi z nich sq przekonani o szkodliwosci sportu i na poparcie swego zdania przytaczajq przedewszystkiem argumenty, iz sport niszczy zdrowie, powoduje liczne kalectwa! zamiast ksztalcic niszczy organizm Krahcowo przeciwlegle jest zdanie slepych wielbicieli! wedlug ktôrych sport jest rozsadnikiém li tylko dobrodziejstw, krzewicielem kultury fizycznej, wyrazicielem zdrowia moralnegoi rycerskôéci i bezwzglçdnej lojalnosci w walce o pierwszehstwo, Grupa posrednia, stajqc nia stanowisku ogôlnej uzytecznosci sportu nie zamyka oczu na wady i niedomagania, stara siç im zaradzic, walczy z ciemnemi plamami na horyzoncie rozwojowym spotru. Rzecz zrozumiala, ze prawidlowym jest poglqd ostatni i jesli staniemy na stanowisku tej trzeciej grupy, to bezwzglçdnym obowiqzkiem kazdego, a w pierwszej mierze publicystyki sportowej jest wypowiedzenie stanowczej walki szerzqcej siç na boiskach w zastraszajqcy sposôb brutalnosci i wprost przestçpnej atmosfery, panujqcej w pewnych momentach, czy to wsrôd publicznosci sportowej, czy to zawodnikôw.. Szczegôlnie wyjqtkowa atmosfera rozgorzalych namiçtnosci panuje przedewszystkiem w pilce noznej. Dose przeczytac, co siç dzieje na meczach lôdzkich, gdy na boisku zjawiajq siç dwie rywalizujqce druzyny LKS i Turyéci, dose przypomniec, ze w samym tylko Krakowie w ciqgu ubiegfego sezonu bylo siedem zfamaô nogi nie liczyc juz innych powazniejszych wypadkôw aby przyjéc do przekonania, ze w celu powstrzymania temperamentôw pilkarzy nie wystarczajq zawieszenia i dyskwalifikacje wladz sportowych. Kary za brutalnq grç, za bijatyki na boisku sypiq siç jak z rçkawa. Lecz na miejsce zdyskwalifikowanych brutalôw zjawiajq siç inni w zwiçkszonej ilosci i coraz czçsciej slyszy siç o skandalach na boiskui powaznych uszkodzeniach ciala, kalectwach, Pilkarze przebrali miarç i o pomoc w celu ukrôcenia rosnqoej demoralizaej na boiskach trzeba siç wprost zwrôcic do wladz karzqcych padstwowych, w pierwszym zaé rzçdzie wprost pozqdana jest ingerencja policji. W sprawie tej niezmiernie aktualnej zaczçto coraz czçsciej wystçpowac na lamach prasy sportowej i codzienneji a w zapoczqtkowanej w tej sprawie polemice nalezy omôwic dwa glôwne poglqdy. Zwolennicy pierwszego z nich twierdzq, ze sport jest dziedzinq tak specjalnq i autonomicznq, ze wszelkie mieszanie siç w jego sprawy wladz panstwowych jest niepozqdane i wrçcz szkodliwe. Wszelkie wykroczenia na boiskach powinny zdaniem ich, byc wylqcznq kompetencjq wladz sportowych, ktôrych orzeczenia i kary sq zupelnie wystarczajqce. Wymierzanie kar przez sqdy pahstwowe w razie wypadkôw i uszkodzen ciala odstraszaloby od sportu i tak nielicznych zwolennikôw cwiczen fizycznych, gdyz duzy procent zawodnikôw z obawy kolizji z obowiqzujqcym kodeksem karnym wolaloby opuscic szeregi czynnych zawodnikôw. Niesfusznem wreszcie twierdzq oni byloby karanie pilkarza za spowodowany przestçpny skutek w warunkach gry, ktôra wszak tyle nastrçcza sposobnosci do niezawinionych w wielu wypadkach nieszczçsliwych, zdarzeô. Lecz inni stojq na odmiennym stanowisku môwiqc zupelnie naszym zdaniem slusznie: zdrowie i zycie jednostek jest z punktu widzenia spolecznego wartosciq tak cenionq, ze wszelkie wystçpki przeciwko tym pierwszorzçdnym dobrom czlowieka powinny byc karane bez wzglçdu na teren, na ktôrym wypadek mial miejsce. Sport, jako dozwolona, a nawet pozqdana czynnosc rozciqga siç tylko do tego punktu, w ktôrym wchodzi w kolizjç z prawem. Poza tq granicq niema sportu, jest tylko brutalna walka, ktôra jako taka, w swych skutkach winna byc karana z calq surowosciq prawa. Ktôre zdanie jest sluszne? Naturalnie ostatnie. Prawda, ze sport jest dziedzinq zupelnie specjalnq. Lecz olrcw iqr/cco rrawodawstwo obejmuje swemi przepisami cale zycie spoteczenstw, trudno siç wiçc zgodzic ze zdaniem, iz stosunki sportowe pomiescic siç w tych ramach nie mogq. Wrçcz przeciwnie, mieszczq siç one doskonale i ani na wtos nie wychodzq poza obrçb innych przejawôw zycia. Plonna wiçc i niezem nieuzasadniona jest obaw.a sportowcôw, iz sqdy paiistwowe nie bçdq mogly zrozumieé specyficznych warunkôw boiskowych. Dla wyjaénienia tych okolicznoéci istnieje przeciez utarty i wyprôbowany sposôb ustalenia faktycznej strony zagadnienia za pomocq zbadania swiadkôw zajscia, zaezerpniçcia opinji znawcôw i t. d. W ten sposôb w kazdym poszczegôlnym wypadku stopien winy lub tez brak tej winy jest ustalony ze scislosciq drobiazgowq i w stosunku do tego sprawca karany srozej lub tagodniej,, a nawet w wielu wypadkach uwalniany, od odpowiedzialnosci. Pod tym wzglçdem nieocenione uslugi moze wymiarowi sprawiedliwosci eddae sçdzia, prowadzqcy zawiody, ktôry jest swiadkiem najbardziej wiarcgodnym i zaufanym. A jakiez korzysci ma w walce z namiçtnosciami graczy orzeczenie wladz sportowych? Praktyka wykazuje, ze prawie zadne. W wypadkach przewiniefi mniejszej wagi, w ktôrych wladze pahstwowe wyglaszajq swoje desinteressement kary, wymierzane przez wladze sportowie, mogq stanowic pewien surogat walki z brutalnoéciq, lecz w wypadkach ciçzkich przestçpstw, kary te sq zgola niewspôtmierne z zawinieniem i dlatego zadnej realnej korzysci stanowic nie mogq. Trudno. Zlq wolç nalezy karac w ten sposôb, aby sprawca poczul ciçzar kary, aby innych odstraszyc od zlych zakusôw. W przeciwnym razie piçkny swiat sportu utonie w rozpasaniu pierwotnych namiçtnoéci. I dla tej idei obrony sportu pized zwyrodnieniem poswiçcic trzeba wiele. Przejéô wiçc trzeba do porzqdku dziennego nad slusznem w zasadzie zdaniem, ze karanie przez sqdy pahstwowe sprawcôw wypadkôw na boisku moie wplynqc na czçsciowe odstraszenie czynnych sportowcôw od boiska. Rzeczywiscie wskutek ingerencji sqdôw liczebnosc sportowcôw moze nawet nieznacznie siç obnizyc, lub tez wzrastac w powolniejszym tempie, lecz stratç na ilosci wyrôwna z nadmiarem wyzszy poziom moralny pozostalych. W pierwszym bowiem rzçdzie odpadnie element, ktôry chce widziec pôle do wyladowania swych drzemiqcych pierwiastkôw brutalnosci i przemocy, pozostanie ziarno czyste, zdrowe, ktôre dzielo odrodzenia fizycznego pchnie ze zdwojonq energjq. Sport na tem zyska, nie traci, a straszliwa broh przeciwnikôw kultury fizycznej, iz sport jest szkolq brutalnosci i przyczynq kalectw przejdzie do lamusa zwietrzalych przesqdôw. M. Raszke. REFLEKSJE NA TEMAT SPORTU W SZKOLE Pod koniec roku szkolnego 1924/25 Ministerstwo W- R. i O. P- rozeslalo do szkôl srednich okôlnik w sprawie obowiqzkowego przeprowadzania raz do roku swiçta sportowego. Myél bardzo piçkna. Urzqdzanie podobnego swiçta posiada nieocenione znaezenie zarôwno z punktu widzenia spoleczno-wychowawczego, praktycznego oraz jako érodek propagandy. Zawody szkolne, gdy sq racjonalnie zorganizowane i przeprowadzone, gdy przezornie ograniezonq zostaje do odpowiednich w tym wieku rozmiarôw walka o,,rekord", dajq cwiczqcej mlodziezy duzo éwiezoéci, zdrowia, wytrzymalosci oraz wszystkich tych cech, jakich przysparza czlowiekowi uprawianie sportu Pozytek ich jest az nadto widoczny. Przyglqdajqc siç zawodom, mlodsi uczq siç od starszych kolegôw, starsi rywalizujq miçdzy sobq, a éledzqc z zainteresowaniem wyczyny wspôltowarzyszy, starajq siç nastçpnie przez solidny trening poprawic swoje wyniki, Rôwniez kierownicy wychowania fizycznego wyciqgajq pewne korzysci. Obserwujqc uwaznie plony pracy swoich kolegôw, majq oni moznoéc poznac szereg poczynionych reform i oryginalnych pomyslôw, by nastçpnie zastosowac je u siebie. Zapraszajqc na zawody rodzicôw uczni oraz przedstawicieli wladz rzqdowych i samorzqdowych, pokazujqc im wyniki calorocznej pracy, mozemy nastçpnie, jesli swiçto bylo zorganizowane dobrze i zrobilo korzystne wrazenie, liczyc na ich moraine i m aterjalne poparcie- Ministerstwo wydalo okôlnik, polecajqc przeprowadzenie éwiçta sportowego mlodziezy szko-'nej. Spoteczehstwo udziela swojego moralnego, - rzadko materjalnego poparcia, swiçta odbywajq siç. Czy jednak organizaeja ich jest racjonalnq i co zrobily szkoly w tym kierunku? Biorqc rzecz ogôlnie bardzo malo, niemal ze nie- Wprawdzie urzqdzono kilka zebran dyrektorôw szkôl wraz z lekarzami szkolnymi i nauczycielami cwiczen cielesnych, wprawdzie wyznaezono nauczycieli. majqcych zajqc siç organizaejq zawodôw, aie na tem, zdaje siç, ograniezono siç. W zwiqzku z zagadnieniem organizacji éwiqt sportowych mlodziezy nasuwajq siç refleksje co do iloéci godzin poéwiçconych wychowaniu fizycznemu w szkolach, oraz co do cwiczeii w godzinach poza szkolnych. Zwrôcimy tu uwagç na kilka zasadniczych brakôw, ktôre jesli nie dadzq siç usunqc odrazu, to jednak muszq byc wziçte pod rozwagç przy zabieraniu siç do reformy, a wlasciwie budowania pracy nad wychowaniem fizycznem w szkolach. Prôcz zagadnienia samego kierownika, najwiçkszq naszq bolqczkq jest brak odpowiednich boisk. Te, z ktôrych korzystamy, ani swym obszarem, ani urzqdzeniem, ani warunkami higjenicznemi, nie odpowiadajq najprymitywniejszym wymaganiom. Nawierzchniç ich najczçéciej stanowi piasek, zamiast trawy- Brak im najczçéciej odpowiednio urzqdzonych szatni. Czçstokroc niema w poblizu umywalni z wodq, nie môwiqc juz o koniecznych przy racjonalnem uprawianiu sportu i gimnastyki prysznicach z wodq zimnq i gorqcq. Zle bardzo jest rôwniez, ze obowiqzek prowadzenia cwiczen popoludniowych spada wy- Iqcznie na barki tego éamego kierownika wychowania fizycznego, ktôry prowadzil lekcje w godzinach szkolnych i jest niemi znuiony. Widzimy wiçc, ze nawet najchçtniejsi uczniowie napotykajq na wiele trudnoéci i przeszkôd w uprawianiu cwiczeii fizycznych w szkole. Znaczny procent mlodziezy zniechçca siç i w nastçpstwie unika tych cwiczeii, inni zaé uczniowie idq szukac w klubach sportowych tego, czego im nie moze dostarczyô szkola. Nie trzeba chyba nawet wspominaé, jak szkodliwem jest zbyt wczesne zaangazowanie siç mlodziezy do pracy w klubach, ktôre najczçéciej nie liezq siç z wiekiem swoich czlonkôw i gdzie bez kontroli lekarskiej bardzo czçsto mlodziez ulega szkodliwemu dla zdrowia przeforsowaniu. Gdy jeszcze dodamy do tego wszystkiego wielkie przeladowanie programu szkolnego zmuszajqce do intensywnej pracy w godzinach pozaszkolnych, co wprowadza najczçéciej demoralizujqcy konflikt pomiçdzy poezueiem obowiqzku, a chçciq uzycia ruchu sportowego na éwiezem powietrzu zrozumiemy jak zaplqtanym i trudnym do rozwiklania wçzlem jest zagadnienie racjonalnej organizacji wychowania fizycznego w szkolach. Kiedy tak kardynalne zagadnienia czekajq jeszcze nadal na zalatwienie, trudno siç dziwic, ze i organizaeja éwiqt sportowych, kwalifikowanie zawodnikôw, wyznaczanie norm i t d, pozostawia wiele do zyezenia i czeka na raejonalne rozwiqzanie- Obserwujqc kwestje wychowanie fizycznego w szkolach w Skandynawji oraz éledzqc uwaznie literaturç fachowq, bez trudu doidziemy do zrozumialego przekonania, ze i tam nie odrazu znaleziono racjonalne rozwiqzanie zagadnienia wychowania fizycznego i sportôw w

5 S TA DJ ON Nr. 47 Str. 5 fo i. F W a lter. Fot. na kliszu,-alja M oment z meczu szczypiorniaka miçdzy AZS a dru iy n q gimn. im. Zam ojskiego. szkole i poczqtkowo sprawy te niewyglqdaty lepiej niz u nas. Obecnie paristwa skandynawskie rozstr/.ygnçly tç kwestjç w sposôb bodaj ze doskoraly, wobec czego warto byloby zaznajomic siç z zasadami i metodami pracy nad wychowaniem fizycznem mlodziezy szkolnej w Skandynawji i caly szereg wyprôbowanych wzorôw przeszrzepic na nasz grunt. Spôjrzmy jak rozwijata siç kwestja wychowania fizycznego w Danji. Juz od bardzo dawna w szkolach Skandynawskich i Angielskich urzqdzane byly zawody szkolne, bqdz to dla kazdej szkoly osobno, bqdz tez raz do roku dla wszystkich szkôl danej miejscowoéci. bqdz tez wreszcie raz na parç lat dla wszystkich szkôl danego kraju. Minçlo jednak sporo czasu zanim poza godzinami szkolnemi wprowadzono dodatkowe cwiczenia fizyczne popoludniu. Widocznie jednak nie wiele to pomoglo, gdyz przekonano siç, iz mlodziez nie posiada nalezytego przygotowania zwlaszcza w dziedzinie sportôw. To tez w maju 1924 roku w Aarhus powstalo stowarzyszenie pod nazwq Szkolny Zwiqzek Sportowy, ktôre postawilo sobie za zadanie szerzenie racjonalnycb cwiczeri wérôd mlodziezy szkolnej- Za tym pierwszym zwiqzkiem zaczçly powstawac cale szeregi nastçpnych. Przy poszczegôlnych szkolach zorganizowano podlegle zwiqzkowi lokalne organiacje sportowe. Zwiqzki te majq za zadanie ulatwienie pracy sportowej mlodziezy w godzinach poza szkolnych, a ostatnio majq nawet zamiar wprowadzic W miesiqcach zimowych popoludniowe cwiczenia na sali, aby mlodziez mogla przez caly rok utrzymac siç w dobrej kondycji fizycznej. Jeszcze parç lat przed zalozeniem Szkolnego Zwiqzku Sportowego w Aarhus, duriskie Ministerstwo Oéwiaty pragnqc skierowac sport szkolny na wlaéciwe tory zdecydowalo, ze szkola musi wziqc w swoje rçce kierowanie ruchem ZAWODY S Z R O ty p o d c h o r a ^ y c h Przy cieplej ladnej pogodzie odbyiy siç w Ostrowie Lomzyriskim 14 listopada drugie zkolei zawody podchorqzych Wyniki naogôl byly lepsze niz dwa tygodnie temu, jedynie rzut kulq i dyskiem, ktôry odbyl siç juz po ciemku wypadl nieco gorzej. 100 mtr. 1) Gil 11,8 sek. 2) Serwatkiewicz 12 sek. 3) tazoryk mtr-: 1) "Jur" Hnatyk 4:52 sek. 2) Dzierzbicki. 3) Paczkowski. Skok wdal: 1) Gil ) Szczeéniewski ) Serwatkiewicz 521. Skok wzwyz: 1) Hrychorowicz ) Tott ) Sas 153. Tyczka: 1) Sokôlki 300 2) Mizerski ) Hrychorowicz 270. Kula: 1) Sas 10,30 na treningach Sas osiqgnql 11,22, 2) Jura ) Mazur 900. Dysk: 1) Sas 32,90. 2) Mazur 30,91. 3) Hrychcrowicz. Oszczep: 1) Jur 43,21. 2) Mazur 40,10. 3) Pentz. sportowym mlodziezy w godzinach poza szkolnych- Tylko bowiem szkola moze przeszkodzic jednostronnoéci w pracy sportowej i szkodliwemu uganianiu siç za rekordami. Tylko szkola moze skoordynowac sport z pracq naukowq. Pozatem wszystkiem sport jest zbyt waznym srodkiem wychowawczym. by siç szkola miala go pozbyc- W tym celu duriskie Ministerstwo Oéwiecenia zaprosiwszy do wspôlpracy zwiqzki nauc.zycielskie, zwiqzek higjeny szkolnej, towarzystwo gimnastyczne i zwiqzek sportowy przyslqpilo do utworzenia ogôlno-paristwowego komitetu, majqcego na celu: organizowanie kursôw dla kierownikôw sportu szkolnego, wspôldzialanie z innemi paristwami Skandynawskiemi na tem polu oraz organizowanie mniejszych i wiçkszych zawodôw szkolnych. Wielkq zaslugq tego komitetu bylo wprowadzenie,,szkolnej odznaki sportowej". Za wprowadzeniem tej odznaki przemawialy nastçpujqce wzglçdy: szerzenie wsrôd mlodziezy szkolnej zainteresowania cwiczeniami fizycznemi, walka z jednostronnoéciq sportowq oraz z przesadnym uganianiem siç za rekordami. Za przykladem Danji, odznakç sportowq dla mlodziezy szkolnej wprowadzily inné paristwa skandynawskie oraz Stany Zjednoczone Ameryki Pôlnocnej. Odznaka udzielana zostaje Wszystkim uczniom, ktôrzy osiqgnq pewne wymagane mitiima w obecnoéci trzech sçdziow, z ktôrych dwaj wyznaczeni przez odnosnq szkolç, trzeci zas przez innq. Odznaka w Danji posiada trzy stopnie, odznaka zaé szwedzka dwa stopnie. Srebrnq otrzymujq uczniowie od lat 16 oraz bronzowq od lat 13 do 15 wlqcznie. Przy badaniu sprawnosci fizycznej obowiqzujq wszystkie przepisy, odnoszqce siç do ustanawiania rekordôw paxistwowych- W zwiqzku ze sprawq szkolnych odznak sportowych, wplynçla na widowniç kwestja klasyfikowania zawodnikôw do prôb sprawnoéci fizycznej w czasie szkolnym zawodôw sportowych. Powszechnie przyjçlo siç klasyfikowanie zawodnikôw bqdz wedlug wieku bqdz tez wedlug klas szkolnych. Badania antropometryczne dokonane przez lekarza norweskiego doktora Karola Schutza na tysiqcach mlodziezy w wieku szkolnym wykazaly w calej pelni mylnoéc tej zasady. Dokonane przez niego pomiary wykazaly nastçpujqce rzucajqce siç w oczy rôznice: w kategorji 15 letnich chlopcôw najnizszy mial 129 cm, wzrostu oraz 27 kilo wagi, zas najwyzszy 183 ctm. wzrostu i 70 kg. wagi. Dwaj ci chlopcy wedlug dawnych zasad podzialu cwiczqcych na grupy znalezliby siç w jednym zastçpie cwiczebnym. Przy kladôw podobnych gromadzic mozna cilemi tysiqcami. Latwo przekonywa siç, jak bezkrytycznq byla dotychczasiowa metoda podzialu wedlug wieku chronologicznego. Doszedlszy do wniosku, ze system dotychczasowy, jest wadliwy, dr. Schutz, na podstawie wzmiankowànych juz badari antropometrycznych mlodzieiy szkolnej, postanowil opracowac nowq metodç klasyfikowania cwiczqcych pod kqtem widzenia ich rozwoju fiz i o- logicznego, uwzglçdniajqc wzrost, wagç i wiek chronologiczny. Wespôl z innemi zasluzonemi pracownikami na tym polu, jak kap. Aurel, Louis Beutren oraz Georges Waaber, ulozyl Karol Schutz tablicç, pozwalajqcq bez trudu okreslic tak zwany wiek chronologiczny cwiczqcych (pisalismy o tem poprzednio w Stadjonie za rok 1925 w artykule p. Szyszko Bohusza pod tytulem:. Historja podzialu sportowego". Wiek chronologiczny dodaje siç do liczby lat pod wzglçdem wzrostu oraz do liczby lat pod wzglçdem wagi. Otrzymanq sumç dzielimy przez trzy, uzyskana zaé odpowiedz: prezentuje nam wiek fizjologiczny danego osobnika. Na innym przykladzie pokazemy w jaki sposôb stosuje siç tç metodç w praktyce. Majqcy stanqc do zawodôw 15 letni chlopiec zostaje zmierzony i zwazony. Wzrost jego wynosi 183 zaé waga 47,5 klg. Pod wzglçd m wiçc wzrostu odpowiada on wiekowi lat 18, pod wzglç dem zaé wagi lat 15 Dodajemy: , co po podzieleniu przez trzy da nam wiek fizjologiczny 16 lat- W ten sposôb chlopiec 15 letni bçdzie stawal do zawodôw w grupie 16 letnich. Na jÿidstawie rôwniez skrupulatnych badari dr. Schutz ulozyl dla poszczegôlnych grup wiekowych karty sprawnoéci fizycznej zawierajqce wykaz obowiqzujqcych cwiczeri oraz odpowiednie normy. Nowa metoda dr. Schutza dala doskonale wyniki. szybko rozpowszechnila siç w Norwegji, a nastçpnie opanowala calq Skandymzwjç. W obecnej chwili broszury i artykuly dr. Schutza zostaly przetlumaczone na wszystkie niemal europejskie jçzyki. Niestety nie mamy jednak dotqd tlumaczenia po polsku, tak ze za wyjqtkiem pewnych informacyj, zawartych we wzmiankowanym juz artykule,,stadjonu". oraz znajdujqcych siç w rçkopisie referatôw dr. Skokowskiej, nie mamy zadnych materjatôw w jçzyku polskim dotyczqcych tej waznej kwestji. Przetlumaczenie publikacji dr. Schutza oraz jednoczesne spolszczenie jiego kart sprawnosci fizycznej nalezy uwazac za palqcq potrzebç, jesli mamy powaznie myélec o postawieniu wychowania fizycznego w' szkolach na odpowiednim poziomie. Reasumujqc mysli zawarte w tej garsci releksyj z latwoéciq skonstatujemy najpilniejsze potrzeby wychowania fizycznego w szkolach. Wyszkolenie jak najwiçkszej ilosci instruktorôw, ktôrzy w godzinach popoludniowych przyszliby z pomocq kierownikom wychowania fizycznego, dostarczenie odpowiednio urzqdzonych boisk, zorganizowanie propagandy wsrôd mlodziezy oraz rodzicôw, inicjowanie szkolnych stowarzyszeri sportowych, gruntowne opracowanie metod pracy, zastosowanie skandynawskich doswiadczeri w dziedzinie podzialu mlodziezy na grupy oraz stawiania im odpowiednich nad ktôremi wymagari oto sq kwestje zastanowic siç bçdq musialy wszystkie te czynniki, ktôrym na sercu lezy sprawa wychowania fizycznego mlodziezy szkolnej. W chwili, kiedy rzqd stwierdzil, ze,,o przyszlosci Rzeczypospolitej stanowic bçdzie ogôl zdrowych fizycznie i moralnie obywateli". kwestja sportu szkolnego mamy nadziejç, zainteresuje cale spoleczeristwo. S. R. D O K O A L I G 1 Sprawa utworzenia ligi pilkarskiej nie wyszla jeszcze ze stadjum mgfowicznych projektôw. Cechuje jq brak wszelkich informacyj lub informacje tego rodzaju, iz po olimpjadzie liga przeksztatci siç na... zawodowq. Faktem jest, iz przedsfawiciele kilku klubôw odbyli juz wstçpne rokowania, a w dniu 5 grudnia w W arszawie odbçdq obrady nad przyjçciem statutu. Na zebranie ma byc zaproszony przedstawiciel PZPN, gdyz powstanie ligi nie ma byc aktem rewelacyjnym. lecz érodkiem zaradczym na obecne niedomagania glôwnie finansowej nalury. Co do urzeczywistnienia projektu pewne widoki ma plan, by mistrzostwa Polski odbywaty siç jak dotychczas, kluby ligowe bylyby reprezentowane w nich przez rezerwy, a finaliéci wchodziliby do ligi w miejsce najgorszych klubôw ligowych, spadajqcych do... mistrzostwa. te liga wzbudzilaby zainteresowanie dowodem tego frekwencja na ostatnich meczach Polonii,

6 Str. 6 STADJON Nr. 47 O W A L C E. w r e; c z C erem onja w rçczenia dyplom ôw z ukonczenia kursôw jiu-jitsu w Tokio. Poniewaz pierwsze wydanie podrçcznika walki wrçcz Henryka Jeziorowskiego, od dluzszego juz czasu jest wyczerpane, W ojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy przystçpuje obeenie do druku nowego wydania, znacznie uzupetnionego, a opracowanego przez pp. Henryka Jeziorowskiego i Wiktora Junoszç-Dqbrowskiego. Ze wzglçdu na to, iz malo kto w Polsce zna blizej ciekawq i groznq sztukç jiu-jitsu, unneszczam y r o n z e i niet/lôre ustçpy, zapozyezone z rçkopisu wymienionego podrçcznika, a ujmujqce temat ogôlnie; sqdzimy, iz zdolajq one zywo z interesowae naszych czytelnikôw. Metod walki wrçcz istnieje wiele. Nie môwiçc juz o cwiczeniach konwencjonalnych, jakiemi sç angielski, czy francuski boks lub amerykanski catch as catch can ilez jest systemôw samoobrony, pozwalajçcych, z wiçkszem lub mniejszem powodzeniem, pokonac chociazby najgrozniej uzbrojonego napastnika. W wiçkszej jednakze czçsci metody te sç jednostronne i niekompletne. Jednej tylko nie zarzucic nie sposôb metodzie japohskiej, Bçdçc najdoskonalszç praktycznie, jest ona pozatem jedynç, znajdujçcç zastosowanie nietylko w celach samoobrony, lecz i dla wszechstronnego rozwoju fizycznego oraz uzyskania tych kardynalnych cnôt moralnych, jakiemi sç zimna krew, pewnosc siebie, a przedewszystkiem panowanie nad sobç, Jiu-jitsu powstalo przed szeregiem wiekôw, Samurajowie szlachta epoki feodalnej zaprawiajçc siç do trudôw wojennych, doprowadzili do rozkwitu czçsto pozytecznç sztukç walezenia bez orçza. Cechy zasadnicze charakteru narodowego pomyslowosc i oszczçdnosc prziesçdzaly o istocie tej sztuki Polegala ona przedewszystkiem na umiejçtnosci wykorzystania sily fizycznej i wagi przeciwnika na jego niekorzyéc, dziçki dokladnej znajomoéci budowy anatomieznej ciala i praw mechaniki. tatw e do przeprowadzenia doéwiadczenie pozwoli skonstatowae, ze nacisniçcie pewnych miçéni i pewnych nerwôw powoduje ich krôtszy czy dluzszy paraliz. Nietrudno rôwniez przekonac siç, ze bôl, spowodowany naciéniçciem miçénia rozluznionego bçdzie wzrastal w miarç tego, jak broniçcy siç bçdzie miçsiefi ten naprçzat. Na znajomoéci tych praw oparte jest jiujitsu- Rozwôj broni palnej zadal sztuce walezenia bez orçza cios bolesny- Liezba adeptôw jej malala szybko, nauczycielowie tracili uczni; zdawato siç, ze niezadlugo ze sztuki jiu-jitsu pozostanie tylko wspomnienie. Nie zginçla jednak. W czerwcu t882 profecox Kano otworzyl w Tokio szkolç, Kodokwan, gdzie zaczçl uczyc nowej metody jiujitnu, Ujçta bardziej systematycznie, bardziej wspôlczesnie, miala ona olbrzymie powodzenie. Kcdokwan wyksztalcil tysiçce uczni, wérôd ktôrych nie brak bylo cudzoziemrôw, przybylych z za môrz, by zapoznac siç blizej ze slawetna metodç japoriskç. Od tego czasu odnowiona przez profesora Kano sztuka rozeszla siç szeroko po éwiecie, swiecçc wszçdzie triumfy i wzbudzajçc podziw ogôlny. Albowiem niepokazni malency japonczycy z zadziwiajçcç latwoéciç pokonywali, dziçki swym sprytnym wybiegom, wielokrotnie przewyzszajçcych ich silç atletôw europejskich czy amerykaiiskich. Jiu-jitsu, uzupelnione niektôremi chwytami, zapozyezonemi z wolnej walki amerykahskiej. z boksu francuskiego i angielskiego stanowi wprost idealny system samoobrony, a rôwnoczesnie z tem cwiczenie o pierwszorzçdnej wartosci wychowawczej. W Japonji kurs calkowity trwa cztery lata. Okres tak dlugi niezbçdnym jest do wyszkolenia prawdziwego mistrza- Gdy chodzi o zaznajomienie siç z walkç wrçcz o tyle tylko, by byc w stanie uzyc swej wiedzy do obrony osobistej szkolenie trwae bçdzie, ma siç rozumiec, znacznie krôcej. Japonczycy znani sç z niezwyklej lagodnosci. Kiedy wstçpujç do szkoly jiu-jitsu, nauczyciel nie potrzebuje siç troszczyc o rôwnoéc usposobienia. Przeciwnie, kiedy z proébç o przyjçcie zglasza siç czlowiek bialy wymaga siç od niego odpowiedniego dowodu, W alka wrçcz to wiedza, ktôrej nie sposôb powierzac zlemu czlowiekowi. Wiele chwytôw przy stosowaniu bezwzglçdnem, przy pewnej spowodowanej gniewem gwaltownoéci skohczyc sie moze przyprawieniem partnera o kalectwo. Japoiiczycy znajç kilka uderzeh absolutnie émiertelnych. Mistrzowie jiu-jitsu nie doprowadzajç nigdy do ostatecznoéci. Choc to nie stanowiloby dla nich trudnoêci nie îzywajç swej wiedzy dla wvkrçcania stawôw lub zrywania éciçgien, Starcza im obezwladnienie przeciwnika; gdy siç poddaje, powstrzymujç siç od zadawania bôlu. Dlatego tez japonczycy - mimo calej groznoéci jiu-jitsu uwazajç za brutalne zapasy n.i modlç europejskç. Jeéli wiçc z jednej strony warto zapoznac s e z technicznemi tajemnicami jiu-jitsu, Dy byc w stanie, w razie koniecznoéci uporac siç z przeciwnikiem zle zywiçcym zamiary, nalezy rôwniez przejçc siç duchem japonskiej metody. Celem jest nie skrzywdzenie îywalan>e przyczynienie mu szkody, a tylko odrona wlasna. Chodzi nie o to, by polamac koécia o to, by udaremnic wrogie poczynania Tylko takie ustosunkowanie siç do sprawy pozwolilo mieszkancom krainy Wschodzçcego Stoüea stac siç dziçki uprawianiu v; ciçgu dwcdziestupiçciu stuleci straszliwej swe) sziuki narodem o najmilszem obejéciu i o niezamçconej nigdy pogodzie ducha, I bialego czlowieka znajomoéc walki wrçcz winna pobudzac nie do szukania sposobnoéci zastosowania jej w ulicznej awanturze, a naodwrôt, do zachowywania zawsze zimnej krwi î calkowitego panowania nad sobç. Niecn mu wystarcza éwiadomoéc, ze o ile by niegrzeczny osobnik przekroczyl granice jeden szybki chwyt doprowadzi wszystko do porzçdku. POZIOM POLSKIEGO SPORTU PLYWACKIEGO W CYFRACH Pierw sze zestaw ienie w ynikôw polskich, w raz z rôznicç procentow ç w stosunku do re kordu éw iatow ego oglosilem w r w Stadjonie, nastçpne ukazalo siç w Sporcie wodnym" w roku zeszlym. Zestaw ienie dzisiejsze obejm uje i daw niejsze wyniki, aby zobrazow ac nasz postçp, a éciélej m ô w içc.. brak postçpu w ostatnim roku, Jak wiadomo bowiem, rok biezçcy przyniôsl nam popraw ç rekordu tylko na i m. dla panôw oraz rekordôw kobiecych, uzyskanych stylem klasycznym, N iestety jednak podniesieniu sie poziomu w Polsce, tow arzyszy jeszcze znaczniejsza popraw a w y nikôw éwiatowych, W rezultacie wiçc, j ile w zeszlym roku czas K ajzerôw ny na 400 m, sty lem klasycznym byl najlepszym polskim wynikiem plyw ackim (14 pre, nadw yzki w sto sunku do rekordu éwiatowegoj, c. tyle teraz mimo popraw y l 6 sekun 1 naow yzka ta w ztrsla do 18,5 prc.w skutek popraw y formy Miss G eraghty i w vplvniçcia nowego fenom ena sportu kobiecego, Szw edki Hazelius. Najlepszemi wiçc wynikami pozostajç dotçd re'uordy Dettego. Nastçpne miejsca zajtruje Kajzerôwna i Aufrichtôwna, dalej idzie Schoenfeld ze swym nowym, niezatwierdzonym dotçd, doskonalyrn wynikiem na 200 m. nawznak, czwartym jest Weigmann, ktôry podobno od chwili gdy zniknçl z horyzontu naszego sportu, doszedl w Niemczech do wynikôw wprost niebywalych, za nimi Tratowa Dopiero na siôdmem miejscu znajduje siç kpt. Kuncewicz, wielokrotny mistrz Polski. Matysiak zajmuje miejsce ôsme, przed Schoenfeldôwnç. Koôcowe miejsca pozostajç znôw przy Kajzerôwnie i Àufrichtôwnie, ktôre stanowiçc w stylu klasycznym najsilniejsze punkty naszego plywactwa, jako rekordzistki w stylu dowolnym, majç wyniki na stosunki zagraniczne wprost skandaliczne. Po znikiniçciu z tabeli pôlgodzinnego rekordu Jurkowskiego na m., ktôry o peine 50 prc. przewyzszal rekord Charltona, najgorszym wynikiem jest setka stylem dowolnym Kajzerôwny (48 prc.). Podajçc tym nieco mechanicznym sposobem ustawionç kolejnoéc naszych mistrzôw plywackich, musimy siç zastrzedz, ze braliémy pod uwagç tylko tych, ktôrych nazwisko figuruje _na tabeli rekordowej. Gdybysmy brali pod uwagç wszystkich zawodnikôw, mistrzostw tegorocznych i zdobywcôw drugich i trzecich miejsc w stylu klasycznym i w plywaniu nawznak: Siwicki, Jurkowski, Klotkowski, Fitzôwna, Trytko i Kirchner, znalezliby siç rôwniez przed mistrzem crawla, kpt. Kuncewiczem. Tak wiçc najwiçksze gwiazdy teigoroczne, Kuncewicz i Matysiak, najwiçksi bohaterowie ubieglego sezonu ptywackieigo, przy ocenie ich wynikôw absolutnych, spadajç na malo zaszczytne 15-te i 16-te miejsce. Jezeli przejéc do sprawy naszego postçpu, to musimy ze smutkiem skonstatowae, ze istotny postçp mamy tylko na m., gdzie poprawie wyniku polskiego o blisko 3 minuty, od zeszlego roku, odpowiada poprawa rekordu éwiatowego zaledwie o 1*5 sek.

7 STADJON Nr. 47 Natomiast na 400 m od czasôw_ prymitywnie plywajqcego Zajsta, poprawilismy siç 0 sekund 11? podezas Arne Borg obnizyl rekord éwiata o 16 sek. Postçp" jest wiçc tu ujemny. W najbardziej klasycznym biegu setee, mielismy poprawç bardzo gwattownq w pierwszych dwuch latach, gdy rekord skakal z 1:45 pcsprziez 1:38 do 1:27 i wreszcie do 1:16. Od r utknql ion jednak na martwym punkeie, 1 choc wyscigi na tym dystansie odbywajq siç najczçsciej, nie udalo siç nikomu przekroczyc zaezarowanej szesnastki. W stylu klasycznym zyjemy cingle jeszcze wspomnieniami Dettego, zyczqc sobie, by rekordy jego jak najprçdziej zastqpilo na naszej tabeli polskie nazwisko. W roku zeszlym, Ju r kowski zapowiada! zblizenie siç do riekordu. Choc ostatnio jeszcze siç on poprawii, nie przekroczyl 3:20 na 200 m. Za to nowy, mlodociany mistrz, Siwicki, ktôry w ciqgu ubieglego sezonu robil niebywaîe postçpy, niemal z dnia na dzien, okazal siç tym, ktôry zapewne najprçdzej spiolszczy polskie rekordy w stylu klasycznym. Na mistrzostwafch uzyskal czas 3:20,3, ktôry w stosunku do rekordu swiatowego Rademachera* posiada tylko 18 prc. nadwyzki, a wiçc obok wyniku Kajzerôwny na tymsamym dystansie, jest najlepszym wyczynem plywackim ostatnich mistrzostw (poza skokami). Liczylismy na to, ze rekord padnie w Budapeszcie. Tréma jednak zrobila swoje, i mimo swietnych warunkôw, Siwicki plynqt tam gorzej, niz w kraju. 2e pobije on wszystkie trzy rekordy DettegO' w roku przyszlym nie ulega wqtpliwosci. Czwarty rekord niezapomnianego katowic - kiejgo mistrza Polski z r na 100 m. nawznak, byt juz tego roku pobity przez Schoenfelda., Niestety, pewien zamçt organizacyjny na zawodach w Krakowie sprawil, ze byl on notowany tylko na 1 stopperze, i nie moze byc zatwierdzony, Mlodemu Weigmannowi zostal juz tylko rekord na 400 m. nawznak. Zawodnik ten jednak nie startowal w Polsce od r Od tego czasu, okres dwuletni miçdzy 14 a 16-tym rokiieim zycia ma znaezenie ogromne, Weigmann, przebywajqc na zmianç w Katowicach i w Niemczech, doszedl podobno do 1:12 na 100 m, crawlem i do 1:17(?) na 100 Staw M atgorzaty w Giszowcu. m. nawznak. W mistrzostwach Polski nie startowal, choc byt w tym czasie na Slasku, i choc jest obywatelem polskim. Nie mamy wiadomosci co do tego, jak zamierza on w przyszlosci1 pokierowae.swcjjq karjerq sportowq. Gdyby chcial zglc-ic siç ponownie do P.Z.P. i gdyby pobil oficjalnie rekordy bylyby to bezwzglçdnie najlepsze wyniki jakie w zakresie sportu ptywackiego kiedykolwiek w Polsce osiqgniçto. Przejdzmy zkolei do pan. Jezeli chodzi o styl dowolny, to wyniki sq, powiedzmy o- twarcie, tak slabe, ze nie warto dluzej ich analizowae. Jedynie zeszloroczne m. Trqtowej, jest wynikiem nieztym, Pozatem, do chwili, w ktôrej crawl nie wyruguje definitywniei zabki" i trudgena, o stylu dowolnym" naszych plywaczek, nie mozna môwic na serjo. To samo odnosi siç do plywania nawznak. O stylu klasycznym môwilismy juz powyzej. Mamy tu zawodniczkii bardzo utalentowane i zatowae trzeba bardzo, ze nie majq one kompetentnych trenerôw. Gdyby Towarzystwo plywakôw Giszowiec Nikiszowiec i bielski Hakoah uczynily pewien wysilek i wysylaly swe zawodniczki choc dwa razy w tygodniu zimq do Katowic na trening, moglibysmy miec z nich niedlugo zawodniczki o powaznej klasie miçdzynarodowej, Zwazywszy, ze od Katowic do Giszowca jest tylko 7 klm., sprawa ta nie przedstawia wiçkszych trudnosci, a mialaby dla naszego sportu plywackiego wielkie znaezenie. Jak widac z powyzszych zestawien, poza paru wyjqtkami w oistatnim roku, a w niektôrych wypadkach juz od dwuch lat, stançlismy w miejscu. Zmiana na lepsze moze nastqpic z chwilq wybudowania plywalni zimowej Y.M. C.A. w Krakowie, i budowanej przez P.Z.P. w W arszawie letniej plywalni z grzanq wodq, Tadeusz Semadeni- Rekord Swiatowy w 1923 r. Rekord Swiatowy w 1926 r. Rekord polski w 1926 r. «5 ls =3.2 «0 -O «S Q, X <N - '3 S C3!>. * WYNIKI MISTRZOSTW POLSKI w ostatnich latach w raz z rôznicq procentow q w stosunku do rekordu Swiatowego 1923 % 1924 % 1925 % : 58,6 W eissm uller 2 : 15,6 W eissm uller 5 :06,6 W eissm uller 14:00,3 Arne Borg 22:00 Hodgron 1 : 16,2 Sipos 2 : 54,4 Radem acher 6 : 12,8 Radem acher 1:12,6 Kealoha 2 : 48,4 F ahr 5 :59,2 Blitz 1 : 13,6 B leibtrey 2 :45,2 Ederle 5:53,2 Ederle 25 :06,6 W ainwright 1 : 33,4 100 Hart 3 :33,4 200 V andenb ogaert 7 : 42,2 400 V andenb ogaert :36,7 H art 0 : 57,4 W eissm uller 2 : 15,6 W eissm uller 4 :50,3 Arne Borg 13:04,2 Arne Borg 20 : 04,8 Arne Borg 1 : 15,9 Radem acher 2 : 50,4 Radem acher 6:01,0 Van Parys 1 : 12,4 Kealoha 2 : 48.4 Fahr 5 :50,2 Blitz 1 : 12,2 W ainwright 2 :45,2 Ederle 5 :53,2 Ederle 25: 06,6 W ainw right 1 : 29,1 Hunens 3: 19,1 Hazelius 6:59,3 Hazelius 1 : 22,4 Bauer S T 1 : 16,4 Kuncewicz 3 :04,6 Kuncewicz 6:55 Kuncewicz 18:24,8 M atysiak 27 :25,4 M atysiak T Y 1 : 28 Detse 3: 15,1 Detse 7 :02,4 Detse 1 :32,6 Detse 3:21,9 SchOnfeld 7 : 11,4 W eigmann S T 1 :47,4 Kajzerôwna ' 3 :55,0 Kajzerôwna '8 : 16,8 A nfrichtôwna 32 :26,6 Tratowa T Y 1 :47,4 Kajzerôwna 3 :55,0 Kajzerôwna 8 :16,8 A nfrichtôw na 1 : 52,8 Schônfeldôwna D W N 33% 1 :45 1 : 27,3 1 : 16,8 Okolo Sew erynski Kuncewicz 36% 3 :40. 43% 7:51 7 :06,4 7 :02,4 Zajst Detse 40,9% _ 30:31,7 361»% Ritterm ann L K L A S 16% Okolo _ 15/0 3:4 0 3 :38,4 3:15,1 Detse 17% N A W Z N K 1 : 17,5 35% 1 : 17,3 Kuncewicz Kuncewicz --- 7:05 44% 6: 57,8 Kuncewicz Kuncewicz : 11,9 28 :22 Jurkow ski 50% M atysiak 35% 44% 41,7% Y C Z Ii Y ' 3 : 27,2 Jurkow ski 20% 3:20,3 Siwicki 28% 1:48,6 1 : 44,8 1 : 32,6 1: 35,6 32% 1 :35,5 32% Detse Schonfeld Schonfeld 19,6% ' -- j 23% 48% 42% 41% 29% 20% 18% 18,5% N 38% - A Okolo : 03,4 K Okolo 2 :1 3 W D W O N L 4 : 13,5 A N 1: 50,5 Schreiberow na 8 :54,0 Schreiberow na 36: 55,7 Schreiberow na Y C Z N 4 : 16,3 Schreiberow na A K i I 1 : 48,6 Tratow a 8:31,8 Tratowa 32 : 26,6 Tratowa Y 3 : 57,3 Kajzerôwna 50% 45% 29% 18% 1 : 52,8 Sch0nfeldôw na; 38% 1 : 47,4 Kajzerôwna 8 :16,8 Anfrichtôwna 33 :43,9 Tratow a 3:55 Kajzerôwna 18% 48% 41% 34% 18", 1 :55 4 Schônfeldôwnai 40%

8 STADJON.V '. 8 ZIM O W A Z A P R A W A Nr. 4 7 G1M NASTYCZNA D okonczenie. w yjsciowej sta ra ja c siç nie d otykac ziemi w znie siona. Cwiczenie to w ykonaé powoli20. Ramiona wprzôd, w znos nogi wprzôd i przysiad (rys. 17). J a k éw iczenia p o p rzed nie, lecz bez pomocy. Uwaga: Cwiczenia, k tô re n aslç p u ja (21 28), m aja na celu w y robienie t. zw. zw innosci nôg, t. j. zdolnosci k o o rd y n acji ru ch ô w zlozo nych. C w iczenia te nalezy w ykonyw ac m içkko i elastycznie- o m içéniach m oéliw ie nien ap iç.ych. Rys R o z k r o k i przysiad na je dnej nodze (rys. 13) wykonywac jak cw iczenie poprzednie, tylko bez pomocy. 17. R o z k r o k sze'roki i odbijanie siç (rys. 14). Nogç, k tô ra chcemy siç odbic, uginam y lekko w kolanie i nastçpnie pro stu jem y ja z tak a sila, iz cialo przechodzi do polozenia pionowego, a noga o d b ijajaca je st w zniesiona w bok. Ruchy raraion sa przytem n astçp u jace: w chwili ugiçcia nogi odbijajacej ram iona sk u rczone, w chwili zaé odbicia ram iç po stro n ie n o gi odbijajacej pro stu jem y w bok, ram iç przeciwne w gôrç. Rys. 16. Rys. 14. R ys. 17. cona w kieru n k u ram ienia w yprostow anego, N a stçpnie to samo w przeciw na stronç. 26- W ym a c h ramienia w przôd i skurcz no gi przeciwnej z podskokam i (2-ma lub 3-ma) na nodze postawowej (rys. 19). W ym ach rçki praw ej i skurcz nogi lewej i przeciw nie. Rôw- 21- Podskoki. S a to skoki niskie w ykonyw ane szybko po sobie w tak t. P odskoki m otna w ykonyw aé z rçkam i opuszczonem i, na biodrach lub tez, po osiagniçciu w praw y w cw iczeniach zwinnoéci ram ion o czem n iie j lacznie z rucham i ram ion. 22. R o z k r o k i Iqczenie nôg podskokiem, w ykonane w ta k t szybko po sobie. 23. C hw yt bioder, rozkroki i Iqczeniem nôg podskokiem, z dwoma pod sko kam i po zlqczeniu nôg W ykonac szÿbko i w tak t. 24. R o zk ro k i i {qczenie nôg z pôlobrotami wlewo (prawo). 25. W ym a ch nogq w bok z p o dsko kie m je d nym lub kilkoma na nodze postawow ej w obie strony ze skurczem i wyprostem ramion (rys. 18). W czasie podskokôw na nodze lewej w y m ach nogi praw ej w bok, lewe ram iç skurczone, praw e w yprostow ane w bok, glowa zwrô- Rys W ypa d, ramiona w k r z y z i odbijanie siç z w ym a chem ramion w zw y z w skos (rys. 15). Noga w ypadow a odbijam y siç tak silnie, ze c ia lo przychodzi do polozenia pionowego jak w cw iczeniu poprzedniem ram iona z dlohm i zaciéniçtem i wbok i wskos, noga zaé w ypada w zniesiona w przôd. 19. D wôjkam i naprost wznos nogi wprzôd i przysiad (rys. 16). D wôjki zw rôcone do siebie tw arza trzy m aja siç za rçce, w ykonyw uja p rz y siad na jednej nodze i pow racaja do postaw y Rys. 15. noczeénie z w ymachem rçk i praw ej podskok na nodze praw ej, a sk u rcz lewej i przeciw nie. P alce stopy nogi skurczonej skierow ane w dôt. 27. W ym a c h nogi w przôd i w ty l z czterema p o dsko kam i na nodze posiawnej i w y m a chem ramion w przôd i wbok. Cwiczenie to Rys. 19. Rys. 20.

9 5 TA DJ ON Nr. 47 Str. 9 wykonywa siç nastçpujqco: dwa pierwsze podskoki na nodze lewej wykonywa siç w czasie wymachu nogi praw ej wprzôd z rôwnoczesnym wymachem ram ion wprzôd; nastçpne dwa podskoki na nodze lewej wykonywa siç w czasie wymachu tej samej nogi w tyt, w czasie czego ram iona przenosi siç wbok. N astçpnie szybko dostawia siç nogç wymachowq i wykonuje siç to samo cwiczenie, lecz rôle nôg siç zmieniajq, W czasie tego éwiczenia rçce spoczywajq na biodrach. Podczas sezonu zimowego 1927 r. rozgrywane bçdq zawody o odznakç za sprawnoéc narciarskq. Regulamin tej odznaki jest juz opracowany i zatwierdzony. Miarodajnemi dla zdobycia odznaki bçdq wyniki szeregu wazniejszych zawodôw pozatem organizowane bçdq specjalne zawody dla ubiegajqcych siç o odznakç. Przewidziane sq odznaki bronzowe, srebrne i zlote dla panôw i dla pan, przyczem dla juniorôw i mlodziezy odznaki bçdq mnejszycb rozmiarôw. Pierwszego roku mozna bçdzie zdobyc tylko odznakç bronzowq, bez wzglçdu na osiqgniçty wynik, dopiero zas nastçpnego roku mozna bçdzie ubiegac siç o odznakç srebrnq; czyli narciarzy z odznakq zlotq oglqdac bçdziemy dopiero za trzy lata. T a ki przepis regulaminu ma na celu zmusic lepszych narciarzy do pracy nad sobq przez dluzszy przeciqg czasu. Dla starszych wiekiem warunk; zdobycia odznaki bçdq latwiejsze (ponad 32 lat) zaé najlatwiejsze dla narciarzy ponad 40 lat. W ten sposôb szereg narciarzy starszej generacji, po odpowiedniem tylko przygotowaniu (treningu) bçdzie w moznoéci zdobyc przynajmniej odznakç bronzowq. Kto trzykrolnie powtôrzy (lecz minimalnie w ciqgu 3 lat) wynik dla odznaki bronzowej zdobçdzie przez to samo odznakç srebrnq; w podobny sposôb bçdzie mo2na zdobyc odznakç ziotq przez posiadajqcych odznakç srebrnq. Czyli nawet narciarze o kwalifikacjach do odznaki bronzowej bçdq mogli w ciqgu 6-iu lat zdobyc najwyzszq odznakç. Przedewszystkiem uprawniajq biegi narciarskie dla zdobycia odznaki i te na najrozmaitszych przestrzeniach. Dane bçdq do wyboru biegi: 1) km; 2) 30 km.; 3j 50 km. O kreélone regulaminem minimalne czasy m iarodajne bçdq dla klasyfikacji. Kto potrafi skakaé na nartach, to moze skokiem pomôc sobie w osiqgniçciu dobrego wyniku, gdyz b ç dzie brany w rachubç rôw niez wynik kombinow any biegu i skokôw, Tylko dla juniorôw i miodzies:y rôwniez i wynikami skokôw mozna 28. Przysiad podskokiem, rçce na adach, rozkrok podskokiem, wymach ramion bokiem wzwyz do ztqczenia dloni ponad gtowq (rys. 20). Z posiawy zasadniczej przechodzimy podskokiem do przysiadu kladqc rôwnoczeénie rçce na udach, a stqd podskokiem do rozkroku wznoszqc rôwnoczeénie ramiona bokiem ponad gtowq z klaéniçciem dloni, poezem przechodzimy znôw podskokiem do przysiadu i t. d. Cwiczenie to wykonac 3 5 razy. K. D. ODZNAKA ZA SPRAWNOSC NARCIARSKQ zdobyc odznakç. Pewne wyeliminowanie skokôw z regulaminu tlômaczy siç tem, ze wyniki skokôw nie mogq byc okreélone jasno i spr.awiedliwie1, gdyz zalezq w olbrzymim stopniu od rodzaju skoczni no i od umiejçtnoéci sçdziowania. W biegach zaé decyduje jedynie czas, k tô ry zawsze jest miarodajny. Biegi mogq byc urzqdzane jedynie w terenie niezbyt stromym, czyli przedstawiac muszq typ tak zwanego..langlaufu". Tylko taki rodzaj biegôw jest sprawdzianem umiejçtnoéci narciarza, ktôry powinien potrafic w rôwnym stopniu zjezdzac i biegac po plaskim, lub pod gôrç. Biegi zaé typowo zjazdowe nie mogq byc brane pod rachubç, gdyz umiejçtnoéc zjazdu i techniki narciarstwa podczas wyécigu nie odgrywajq wielkiej roli; wiemy dobrze, ze zawodnik slabo zaawansowany technicznie potrali usiqéé wprost na kijkach i w ten sposôb najprçdzej przebye przestrzeô wdôl Wprowadze'nie zaé zakazu skladania kijkôw, lub tez punktacji sçdziowskich co do stylu zjazdu w praktyce bylyby nadzwyczaj trudne do przeprowiadzenia i skontrolowania. Wyczyny narciarstwa turystycznego tembardziej nie mogq byc wprowadzone do regulaminugdyz trudnoéci wypraw narciarskich, a przez to samo wymagania stawiane dla uczestnikôw zalezne sq w olbrzymim stopniu od warunkôw atmosferycznych (mrôz- wiatr, mgla i t. p.) i énieznych, jak rôwniez od pory roku. Naprzyklad podczas sprzyjajqcych warunkôw latwq moze byc wycieczka przez Zawrat, zaé bardzo trudnq na Kasprowy. gdy pogoda i snieg nie dopiszq. Wprowadzenie odznaki za sprawnoéc wzbudzifo wielkie zainteresowanie wérôd rzesz adeptôw sportu narciarskiego. i niewqtpliwie przyczyni siç do jego rozpowszechnienia. Regulamin odznaki za sprawnoéc narciarskq b ç dzie wydrukowany w majqcym wkrôtce ukazac siç II tomie..rocznika Narciarskiego". A. S. NIEUDALY LOT NAD ATLANTYKIEM Od czasu. kiedy znakom ity pilot angielski ~J Iwywotat wérôd szerokich sfer lotniczych zrozu- Alcock, dokonal wspanialego lotu ponad A tlan- m iale pragnienie pow tôrzenia tej gigantycznej tykiem, niezwykle émialy i odwazny ten czyn prôby sil na skrzydtach. Fonck i k o nstruk to r rosyjski Sikorski przed sam olotem. Specjalne ambicje w kierunku dokonania drugiego przelotu przejawialo lotnlctwo francuskie. Olbrzymie sukcesy Francuzôw w dziedzinie przelotôw bez lqdowania, siçgajqcych ponad 5000 klm- wydawaly siç usprawiedliwiac ambicjç pokonania olbrzymiej przestrzeni Atlantyku, wynoszqcej pomiçdzy New-Yorkiem i Paryzem okolo 5800 klm. Kapitan Réné Fonck, jeden z najslawniejszych asôw okresu wielkiej wojny, zdecydowal prôbowac szczçécia na aparacie znanego konstruktora kijowianina Sikorskiego. Fonck udal siç przeto do New-Yorku, gdzie budowano aparat i osobiécie czuwat nad jego montowaniem. Byl to dwuplatowiec, zaopatrzony w 3 motory o sile Iqcznej 1260 HP- Waga jego wynosila potwornq liczbç kg. Fonck wyleciec mial z lotniska Roosevelt pod New-Yorkiem; droga prowadzic miala ponad Nowq Ziemiq i poludniem Irlandji; dawala w sumie 5856 klm., ktôre Fonck zamierzal przebye w 35 godzin. Opinja publiczna od szeregu miesiçcy przygotowywana byla do projektu..pierwszego lotu francuskiego nad Atlantykiem". Reklama przybrala wkrôtce rozmiary tak wielkie, ze ôw zamierzony lot odbyc siç musial za wszelkq cenç pod grozq kompromitaeji lotnictwa francuskiego. Opinja publiczna Francji i Ameryki, podsycana ustawicznie sensaejami pism, rewelujqcych szczegôly zamierzonej imprezy, domagala siç doprowadzenia jej do skutku. Doskonale ôw nastrôj odzwierciadla telegram, jaki na kilka dni przed lotem otrzymal Fonck od swego przyjaciela pilota Weissa:,,Zgin na falach Atlantyku, lecz wystartuj wreszcie". Fonck postanowil leciec. Wierzyl w swq dobrq gwiazdç; byt zresztq sportoweem; wydawato mu siç tchôrzostwem cofac siç przed dokonaniem czynu,,coûte que coûte" w chwili, gdy oezy éwiata calego z niepokojem i oczekiwaniem na niego sq skierowane, Wiedzial, ze dalszq abstynencjq wyrzqdzi liotnictwu francuskiemu wielkq krzywdç. 21 wrzeénia b. r. Fonck postanowii wyruszyc. Ustawil aparat na samym koncu dlugiego, 1500 mtr- mierzqcego terenu lotniska w Roosevelt, Na poklad zabral ze sobq mechanika, rosjanina Islamowa, radjotelegrafistç, Francuza Clavier ora pomoenika swego, pilota amerykanskiego, Curtina. Start potçznego samolotu zakonczyl siç tragicznie. Aparat skapotowal i zapalil siç. Na miejscu émierc znalezli Islamow i Clavier. Fonck i Curtin wyszli bez szwanku, niezrozumiatem jakiemé szczçéciem przypadku. Dramatyczny koniec émialego zamiaru podrôzy wywolal niezliczonq liezbç komentarzy. Twierdzono, ze Fonck pilotujqcy wspaniale na aparatach myéliwskich, lekkich i szybkich, nie byl odpowiednim dla kierowania maszynq ciçzkq i malo zwrotnq. Twierdzono rôwniez, ze zbyt dawno nie latal, wskutek czego utracil niezbçdnq wprawç. Sam Fonck, bynaj mniej nie zrezygnowal ze swego zamiaru- Pragnie prôbowac swych sil pôty, pôki nie wcieli w czyn marzenia o locie nad Atlantykiem- Niewiadomo wszakze, czy w zamiarze tym nie zdola uprzedzic go ktoé inny. Boc nie jest przeciez dla nikogo tajemnicq, ze specjalnie, zaborezq tendencjç owladniçcia panstwem powietrza zdradzajq Niemcy. W tym celu zostal przeciez niedawno skonstruowany olbrzymi metalowy Junkers, zaopatrzony w 3 motory o Iqcznej sile 1200 HP. Samolot ten bçdzie w stanie zabrac na poklad swôj 25 pasazerôw oprôcz 4 osôb,,zalogi". Istnieje wiçc wszelka mozliwoéc, ze za parç miesiçcy samolot niemiecki spôbuje za jednem uderzeniem skrzydel przeleciec nad Atlantykiem, uzgadniajqc tym sposobem praktycznq mozliwoéc zaprowadzenia stalej linji komunikacyjnej na wielkim odeinku kuli ziemskiej Berlin Paryz New-York. N ieudaly lot Foncka stanowil jedynie preludjum do wlaéciwej w alki o zaw ladniçcie tq niezm iernej wagi linjq pow ietrznq, w alki k tô ra rozegra siç niezadlugo w niewiadomej dzié jeszcze liezbie odslon. Do w alki tej konkurenci przygotowywac siç bçdq niezw ykle pilnie i skrupulatnie. Chodzi tu bowiem o w ladztw o nad powietrzem, ktôre w nieodgadnionych losach przyszloéci odegra rolç decydujqcq w ukladzie sil paiistwowych na ziemi. K. M.

10 Str. 10 STADJON Nr. 47 POLONJA BIJE W A RT^ 5:1 (4 :0) Wiercz nastçpca tronu" przegri/wa zastuzenie. fot. R. W alter. StrzaI oddany. Fot. na kliszi/ Alfa".^ Sklad W arty: Fontowicz, Olszewski i W ojciechowski; Rochowicz, Kosicki, Przykucki; Sroka; Smiglak, Stalinski, Spojda i Przybysz. Sklad Polonji: Gross, Bulanow II i Miqczyiiski; Jàglowski, Loth I i Loth IV; Zimowski, Tupalski, Alaszewski, Jelski i Bulanow II. Gra niedzielna byla ostatniq grq jednego z glôwnych aktorôw w mistrzostwie Polski poznaiiskiej Warty. Zagra}a ostatniq rolç i jako zgrany gracz odpada od dalszych rozgrywek. Wielkie nadzieje jakie zwolennicy wielkopolskiego klubu snuli po pierwszym sukcesie remisowym meczu z Pogoniq we Lwowie nie spelnily siç. Jeszcze Polonja zeszla pokonana w Poznaniu z boiska, aie to byly ostatnie punkty jakie W arta w mistrzostwie zdobye miala. Po nich przyszedl pogrom z Pogoniq i porazka wczorajsza- Bilansem 1-go meczu wygranego i jednego nierozstrzygniçtego i dwôch przegranych przy stosunku 7:6 goali na swq niekorzysc zamyka W arta udzial swôj w rozgrywkach finalowych. Zdobyla trzecie miejsce, od trzech lat zawsze jest w finale mistrzostwa Polski, jako nalogowy,-nastçpca tronu. Przyczyny niepowodzen W arty trzeba szukac glçbiej. Zapewne obee boisko, slaby sklad jest handicapem, W arta jednak przegrywa dziçki temu, iz niema wyrobionego systemu obronnego, niema obrohcôw, ktôrzyby potrafili stawic skuteczny opôr energicznemu i szybkiemu atakow i, ktôrzyby zdobyty przez napad w lasny stosunek goali utrzym ac potrafili. Dlatego w historji W arty sq takie wysokocyfrowe porazki. Systemu tego nie mogla sobie W arta wyrobic w zawodach o mistrzostwo w swoim okrçgu, gdzie jest bez konkurencji, tem bardziej, iz i w innych druzynach okrçgu w ielkopolskiego nie slychac o wybitnych backach. W arta jest klubem, ktôry na w prowadzeniu Hgi zyskalaby najw içcej. Ciqgle mecze z moenemi druzynam i w net pozwolilyby jej wyrôwnac druzynç. a w tedy,,ten trzeci" z obeenego m i strzostw a odegralby zupelnie innq moze rolç- Mistrz stolicy dziçki wczorajszemu zwyciçstwu ma juz drugie miejsce w mistrzostwie dziçki lepszemu stosunkowi bramek. Mozliwosci zdobyeia mistrzostwa sq przed nim otwarte 0 ile jednak Pogoni wystarcza do otrzymania tytulu remis, o tyle Polonja musi w przeciqgu 45 minut, ktôre jeszcze do rozgrywki pozostajq, strzelic 2 goale, musi zwyciçzyc. Gdyby papierowe wyniki byly wszystkiem, szanse Polonji bylyby minimalne. Aie w pilce noznej niezego nie mozna przewidziec. Falszywe rozstrzygniçcie sçdziego, przypadkowa kontuzja i faworyt schodzi pobity z boiska. Mecz bçdzie bardzo denerwujqcy, a jezeli kto nie bçdzie zdenerwowany to skarbnik Pogoni, ktôry na meczu z Polonjq ma pewnq kasç- W arta w ystqpila oslabiona we wszystkich linjach. W ataku braklo Niziriskiego, Szmyta wzgl. Szuberta i D aberta, Spojda zasilal atak, a W ojciechowski obronç w miejsce Fliegera. To przestaw ienie uruzyny. oslabienie kazdej linji nie wyszlo W arcie na korzysc. W praw dzie Przybysz na lewem skrzydle czul siç lepiej naw et niz na lewym Iqczniku. Spojda za to ani w przyblizeniu nie byl tem w napadzie czem w pomocy. Stalinski obok Przybysza w ykazal najw içcej ciqgu na bram kç, strzelal niebezpiecznie (raz w slupek), choc nieszczçsliwie. Mimo sukcesôw osobistych jako kierownik ataku nie w ykazal inicjatywy, nie um ial wprowadzic do ataku mysli lub utrzym ac plynnej kombinaeji- Bylby najlepszym wykonawcq planôw jakiegos K aluzy czy K uchara, sam swej druzyny nie um ial poprow adzic do zwyciçstwa. Pozatem byl najlepszym graezem zielonych. Praw a strona ataku W arty nie w ykazala wiçkszej aktywnoâci, a gra jej polegala na odawaniu pilki w miejscu gdzie jq otrzymata. Z pomocy najlepszy Kosicki aez popelnial blqd, ze albo oddaw al pilkç odrazu z pow ietrza gôrq, albo jq zbyt dlugo przetrzym ywal. Z rezerwistôw gorszy lewy, ktôry na Zimowskiego i Tupalskiego za malo ma rutyny. W ojciechowski i Olszewski w ykazali brak startu. W ykopy rôwniez mieli niepewne. Fontowicz jedynie, mimo iz puécil 5 goali lepszym byl od bram karza Polonji. Strzaly Jelskiego i Alaszewskiego obronil w piçknej manierze. Polonja okazala duzo ambicji i ruchliwoéci. Zimowski i T upalski byli szczegôlnie dobrze dysponowani. Oni w yrabiali w szystkie pozycje na bram ki. A laszew ski i Jelski nie zablysnçli w prawdzie jako talenty strategiczne, wnieéli jednak do gry pracowitosc, upôr w walce o pilkç i wytrwaloéc. Bulanow I jeszcze nie zdolal zaznaczyc swej indywidualnosci, gdy wskutek kontuzji opuscit boisko- Pomoc spisala siç nieco gorzej niz na meczu z Pogoniq. Szczegôlnie Jaglowskiemu uciekal Przybysz a Lothowi IV nie udawaly siç podania. Dziçki temu nie zdobyla Polonja przez caly przeciqg gry wyrazniejszej przewagi. W calosci jednak pomocnicy Polonji grali lepiej niz Warty. Miqczynski i Bulanow II, to zawsze ostatnia i najpewniejsza ostoja druzyny Polonji, Gross natomiast interwenjowal dwa razy... nietrafnie, co éwiadczy o tem, ze malo trenuje i odzwycza.il siç od pilki. W arta przegrata dziçki os abieniu wszystkich linij rezerwowymi graezami, Polonja zawdziçcza swe zwyciçstwo twardej grze obrony, dobrej kombinaeji prawej strony i energji reszty ataku. Przebieg gry. Mecz zaczyna siç w dobrem tempie. Przybysz z jednej strony, Zimowski z drugiej popisujq siç biegami. Gra jest nerwowa, obfituje w swiece, kiksy i gubienie pilki. W 9 minucie po kombinaeji prawej strony ataku Polonji nastçpuje zamieszanie pod bramkq Warty, 01- szewskiego uderza pilka vt rçkç, sçdzia Rosenfeld dyktuje rzut karny. Vox populi zqda jako egzekutora Jelskiego, ktôry rzeczywiscie nie zawiôdl zaufania publicznosci. Ostro strzelona pilka grzçznie w rogu siatki. Jeszcze W arta nie ochlonçla po utracie bramki gdy w minutç pôzniej Zimowski centruje z linji i pilka wpada do siatki. Gra nie slabnie w tempie. W 20 min. Bu anow I zderza siç z Olszewskim i schodzi z boiska. Nie deprymuje to Polonji i zaraz Ataszewski strzela w poprzeczkç. W 24 min. Przybysz ucieka Jaglowskiemu i strzela, Gross jednak brawurowo lapie pilkç. Nastçpnie Przybysz dwukrotnie centruje bez skutku jednak Wnet znôw Tupalski z Zimowskim aranzujq atak, ktôry Alaszewski konezy strzalem. Stalinski dribluje udatnie i strzela ostro tuz kolo slupka- Spojda zmienia siç z Przybyszem sytuaeja jednak jest bez zmiany. W 39 min. Jelski wykorzystuje nieporozumienie Olszewskiego z pomocq, mija go i centruje. Tupalski strzela goala, Fontowicz jednak lezy na ziemi. Po sztucznem oddechaniu wstaje i gra odtqd bez zarzutu W 42 min. Spojda dlugim strzalem strzela w rôg gôrq, Gross ostatnim wysilkiem ratuje na korner. Serjç bramek przed przerwq zamyka goal Tupalskiego po kombinaeji Zimowski Alaszewski Tupalski. Po przerwie W arta wycofuje Spojdç do pomocy. Zaraz znac jego praeç, tembardziej iz Polonja gra ciqgle w dziesiqtkç. W 6 min. udaje siç Alaszewskiemu przebôj, ostry strzal broni fo t, R. W alter Fontow icz w w ybiegu naprzeciw Jelskiego. Fot. na kliszu A lfa

11 STADJON Nr 47 Str. 11 jednak Fontowicz na korner. W 10-tej min. Gross wybiega przeciwko atakowi W arty nie trafia jednak pilki, ktôra toczy siç w stronç bramki. Chwilç myélq wszyscy i Przybysz, ktôry byl najblizszy, iz goal nieuchronny, pilka jednak tuz kolo slupka idzie na aut. W arta atakuje- w 11 min- Staliriski ucieka obroncom i strzela ostro w poprzeczkç. Zimowski dwukrotnie stwarza centrami grozne momenty pod bramkq Warty, dwukrotnie Przybysz ze Stalinskim operujq w okolicach éwiqtyni Polonji W 20 min. broni Gross pieéciq strzal Olszewskiego. Nastçpnie znôw Polonja przychodzi do glosu. Raz Fontowicz broni strzal Tupalskiego, w 28 min. jednak strzela tenze gracz z podania Jelskiego ostatniego goala (lewq nogq w rôgl. W 30 min. prôbuje Jelski szczçécia. strzal je d nak przechodzi nad poprzeczkq. Niedlugo potem W arta robi Polonji gorqcy moment. Smiglak i Staliriski dwukrotnie prôbujq glowq zdobyc bramkç, lecz bezskutecznie- Tupalski a pôzniej Zimowski strzelajq ostro kolo slupka. W 42 min. wybiega. Gross z bramki lecz nie traîia pilki, a Przybysz lokuje iq w siatce. Wkrôtce potem sçdzia p. Rosenfeld konezy zawody. Dr. jf. Mielech R E K O R D R E U T E R -S K A N D A L E M M IP Z Y N A R O D O W Y M Iak juz wiemy, ra grudniowym kongresie FSFI rozpatrzone zostanq trzy protokuiy rekordôw w rzucie dyskiem. Pierwszy z dnia dotyczy rzutu p. Konopackiej 34.90, dn,gi z p. Reuter wreszcie trzeci z Gôteborgu dotyczy rzutu Konopackiej Przyjecie pierwszego protokulu nie ulega kwestii. Konopacka zajmie na tabeli miejsce-, Konopackiej, poczem Kongres przejdzie do rozpatrywania protokulu dotyczqcego rzutu p. Reuter. Jeéli go przyjmie p. Konopacka, a z niq i Polska zniknie z tabeli rekordôw swiatowych. Musimy wiçc zrobic wszystko, by re kord p. Reuter nie zostal uznany. A sq potemu az nadto powazne podstawy. Jak pamiçtamy Niemcv zrazu nie kwapili siç z zatwierdzenie tego rekordu i przvznawali siç, ze zostal on dokonany w warunkach sprzyjajqcych. Pod wnlywem jednak piçknego wyczynu Konopackiej snac zmienili zdanie i rekord zatwierdzili jako niemiecki. a obecnie u- biegac siç bedq o uznanie go iako éwiatowy- Sprawa ta nabrala tym razem zabarwienia wielkiego skandalu miçdzynarodowego i na kongresie paryskim PZLA bedzie mial za sprzvmier/encôw Zwiqzek Angielski i Czechoslowacki. a m o- ze i inné. W numerze ubieglym zapowiedzieüémy, ze przyjdziemy w sukurs PZLA gromadzqc m aterjaly i argumenty, przeciwko uznaniu rekordu Reuter. Dzié mozemy juz opublikowae garée autorytatywnych wiadomoéci- Wérôd rekordôw, zglaszanvch obecnie przez Niemiecki zwiqzek do zatwierdzenia jako swiatowe, figurujq dwa ustanow.ione w dniu 22 sierpnia w Brunswiku na kobiecych mistrzostwach Niemiec. Jednym z tych rekordôw jest czas p. Wittman na 100 mtr. 12.4". drugim rzut dyskiem p. Reuter na Z calq stanowczoéciq twierdzimy, ze w obu wypadkach tylko szowinizm môgl podyktowac motywy dla ktôrych sçdziowie podpisali protokôl rekordôw. Nie moze byc mowy o regularnym ich ustanowieniu. Posluchajmy oo pisze o tych zawodach wychodzqcy w Berlinie,,Der Leichtatlet w numerze 34. Na stromie 12 czytamy;,,zawody wstepne w rzucie dyskiem mialy regularny przebieg, mimo ze nie mozna bylo oezekiwae dobrych wynikôw. Pierwsze cztery pobily dotychczasowy niemiecki rekord. W finale zaszla ta tylko zmiana, ze Mâdrowa znacznie przyblizyla siç do starej i nowej mistrzyni. Ostateczny wynik wyglqdal tak: 1) Reuter ) Mâdrowa ) Lange 34'67. 4) Honoch Nie trzeba byc zbyt ciekawym, by zainteresowae siç iakie to byly przyczyny, ktôre zdaniem -Der Leichtathlet" niepozwalaiy oezekiwae dobrych wynikôw i jak siç sia*0- ze mimo to rzuty dyskiem wypadly tak nadspodziewanie dobrze, ba przeszly najsmielsze marzenia i stançly na takim poziomie, ze zadna zawodniczka ani przedtem. ani potem me mogta zblizyc siç blizej niz o 2 3 metry dio swego wyniku z dnia 22 sierpnia? Wyjaénienie znajdujemy w sprawozdaniu z cdbywajqcych siç jednoczesne w Brunswigu mçskich mistrzostw Niemiec w dziepiçcioboju i maratonie-,,der Leichtathlet" donosi, ze zawodom bardzo przeszkadzal szalejqcy na boisku wicher o skali 8. Jakto, zapvtamy, mçzczyznom wicher przeszkadzal, a jednoczeénie 4 kobiety pobily niemiecki, 3 zas éwiatowy rekord w rzucie dyskiem? Jakto, mçzczyznom wicher przeszkadzal a kobiety osiqgnçly w tym czasie wyniki, do ktôrych ani przedtem, ani potem nie byly w stanie zblizyc siç. Dziwny zbieg okolicznoéci, dziwne kobiety- Chyba potem nikt nie bçdzie przypuszczal, by rzuty dyskiem part odbywaly siç inaczej, jak przy sprzyjajqcym wietrze- A côz to za w iatr o skali 8 ; Odrzucajqc skale morskie, ktôre na ladzie nie sq uzywane mozemy zastosowac jedynie tabele Scotta, ktôrq zapewne mial na myéli tygodr.ik -,Der Leichtathlet". Wedlug tej dziesieciostonniowej tabeli wiatr 8 jest okreslony tak: szybkoéc wiatru 29 mtr. na sekundç, burzliwy wicher, lamie grube galçzie, utrudnia chodzenie, jest wiçc to orkan, ktôry wywraca drzewa- Wedlug innej tabeli lqdowej wiatr 8 wynosi 22,5 mtr. na sekundç. Slowem rekordy pp. Reuter i Wittman zostaly dokonane na wichrze, ktôry w Brunswiku dokonal w tym dniu licznych szkôd i wywracal drzewa z korzeniami- W prasie dnia nastçpnego ukazaly siç szczegôiowe relacje o szalejqcym orkanie. Paragraf 21 miçdzynarodowych przepisôw lekko-altetycznych IAAF môwiqc o rekordach nadmienia wyraznie:,, Komis ja do uznania rekordôw bada wszelkie zameldowane jej wyniki rekordowe i ma prawo odrzucic wedlug swego uznania kazdy rekord, ktôry nie zostanie potwierdzony podpisami najmniej szeéciu urzçdowych sçdziôw co do miejsca, pory dnia, slanu pogody oraz biezni lub boiska, sily i kierunku wiatru, poziomu lub pochylenia gruntu, wagi, wymiarôw i m aterjalu przvborôw oraz dokladnoéci meldowanego czasu lub odlegloéci". Czy w protokule Niemieckim zostala ujawniona sila i kierunek wiejqcego w skali 8 wiatru nie wiemy. Wynik zostal uznany za rekord Niemiecki, sklonni jesteémy przypuszczac, ze raczej sprawa ta zostala zbyta milezeniem, co nieraz iest praktykowane, gdy wiatr jest normalny. Jeéli naprawdç powojenne zdeprawowanie moraine w panstwiie bojazni bozej posunçlo siç az tak daleko ze znalazlo siç 6 oficjalnych przedstawicieli wladz sportowych, ktôrzy zataili ze w czasie rzutôw wial wiatr z szybkoéciq 29 mtr. na sekundç, musi znaleéc siç na kongresie ktos, kto zlozy dowody, iz Zwiqzek Niemiecki juz na wstçpie swej wspôlpracy w Federacji gra nieczvstq grç. Wystqpienie to pôjdzie juz nie w kierunku obrony slusznie nam naleznego miejsca na tabeli rekordôw, éwiatowych lecz w obronie zasady -fair play". Wystçpujqc w obronie miçdzvnarodowej moralnoéci sportowej delegat PZLA. znajdzie sprzymierzencôw w osobach przedstawicieli Czechoslowacji gdzie opinja domaga siç jak najostrzejszego wystqpienia, oraz Anglji, ktôra jest zagrozona narôwni z nami w posiadaniu rekordu na 100 mtr. pobitego w tych samych warunkach. Z chwilq gdy zagadnienie Reuter-Konopacka rozszerzylo siç na osoby Wittman i rekordzistki angiielskiej Lines gdy nadto nabralo cech skandalu miedzynarodowego na wiçkszq skalç - naszem zdaniem PZLA ma rozwiqzane rçce i juz dzié musi siç starac o stworzenie w Paryzu solidarnego bloku panstw zainteresowanych Polski i Anglji z paôstwami ktôre zasadniczo stanq w obronie uczciwoéci. Trzeba tylko dostarczyc im konkretnych dowodôw niemieckich mataetw. Tq bron postaramy sie dac do dyspozycji PZLA mozliwie jak najrychlej. J. S. B. ZWYCIÇSTWO LW0WIAN W NIEMCZECH Zwyciçstwo jest celem sportu. Zwyciçstwo usprawiedliwia zmudnq praeç sportowea nad swojq formq i technikq, usprawiedliwia naklady pieniçzne, lozone przez kluby i cale spoleczenstwo. Zwyciçstwo iest potçznym czynnikiem wychowawczym. Zwyciçstwc jest zarazem triumfem, ktôry rozpiera radosnq dumq piersi tego, kto je odniôsl. Zwyciçstwo napelnia radoéciq umysly czlonkôw spoleczenstwaktôrych przedstawicieli uwienczyl jego laur. Zwyciçstwo nadewszystko iest czynnikiem propagandy. Reprezentacja Lwowa witanq byla na stacji swego macierzystego grodu przy dzwiçkach orkiestry wojskowej, przez przedstawicieli miasta i spoleczenstwa, przez wielotysiçczne tlumv. Bodaj ze poraz pierwszy w Polsce wprowadzono sportowcôw do salonôw reclepcyjnych na dworcu, gdzie w imi.eniu Rady Miejskiej m. Lwowa przywital ich przemôwieniem radca Hôflnger, poczem w imieniu wladz spo towych môwit do nich inz. Christelbauer. Wychodzqcych z dworca pitkarzy tlumy porwaly na ramiona i odniosly do specjalnie przygotowanych udekoorwanych wozôw tramwajowych, poczem zwyciçzcy przy dzwiçkach orkiestry odjechali n,a miasto. Jakiz to triumf odnieéli pilkarze lwowscy? Pod koniec sezonu, prawdç powiedziawszy bez wielkiego rozglosu, wyjechala reprezentacja Lwowa na mecz z reprezentaejq Wroctawia, Pilkarze wroclawscy nie reprezentujq na ogôl extra klasy niemieckiej, ktôry grupuje siç glôwnie w poludni.owych krajach Rzeszy, Jednak przez ostatnie swoje zwyciçstwo 2 :0 nad reprezentaejq tych wlaénie Poludniowych Niemiec oraz nad Berlinem zwrôcila na siebie uwagç nietylko w ojczyznie, aie i poza jej granicami. Tem pewniejsi byli niemcy zwyciçstwa. Tyniczasem wlasnie Lwowianie reprezentowani byli przez druzynç, ktôra z powodzeniem mogla zbyt pewnych siebie przeciwnikôw zgnieéc W pierwszej piolowie niezanosi siç wprawdzie na klçskç gospodarzy, jednak spokôj i pewnosc siebie Lwowian odnosi skutek i po przerwie potrafili oni w przeciqgu 20 minut zmiazdzyc przeciwnika. Na trybunach szcz elnie wypelnionych publicznosciq zgromadzila siç kolonja polska oraz przedstawiciele konsulatu. Poczqtkowo publicznosc odnosi siç do naszej druzyny chlodno, wspanialy jednak sukces w drugiej polowie rozgrzewa nawet obojçtnych, tak ze schodzqcej z boiska druzynie urzqdzono gorqce owaeje. W pierwszej polowie odrazu na wstçpie gospodarze atakujq, a po kazdym udaremnionym natarciu powracajq spowrotem pod lwowskq bramkç, Trôjka obronna ma doskonale pôle do popisu. W ataku kilkakrotnie zawodzi w pewnych sytuacjach Steuermann. Mimo to w 29 minucie nasi zdobywajq bramkç, strzelonq y pelnvm pçdzie przez Kuchara. Rewanzowe prôbv W roclawia likwiduie Drapala. ' Pierwsze 20 minut po przerwie przynoszq zwyciçstwo druzynie lwowskiej, ktôra potrafila rieoczekiwanym swoim sukcesem zdezorjentowae przeciwnika i zdobye aplauz publicznosci W ataku doskonale spisuie siç Kuchar i Steuermann, totez z ich kombinacji i strzalôw padajq wszystkie bramki, Po 20 minutach Lwow prowadzi 3 : 0. Przez jakis kwadrans toczy siç znôw gra wyrôwnana, poczem Kuchar poraz trzeci w tym dniu zdobywa bramkç dla swych barw, ustanawiajqc wynik 4 :0. Wroclaw dqzy uparcie do zdobycia chociazbv jednej bramki, co mu siç w krôtee udaje. Wynik 4 :1 nie zostaje juz zmieniony i w suebym swym brzmieniu rozniesiony przez telegraf po calei Europie prezentuje sprawiedhwe zwyciçstwo Lwowa.. W druzynie Polskiei doskonale spisala siç cala trôjka obronna: Drapala, Giebartowskl i Olearczvk. Dzieki niedyspozycji Bacza, Iqcznicy Kuchar i Steuermann pozostawiem byli niemal ze samym sobie, jednak cbodzqc przewazne samopas potrafili dziçki zaletom osobistym wywalczyc zwyciçstwo, W prawdze ani ieden, ani drugi nie grali spec,,alme efektowme, iiednak im wlasnie zawdziçczamy strzeleme 4 bramek Bardzo ladnie spisywal siç na skrzydle Szabakiewicz, najslabszym punktem druzyny byt Wicbura zastqpiony po przerwie na prawym skrzydle przez Parnessa. W pomocy bodai^ ze najlepszym okazal siç Kmicinski, chociaz i Fichtel po przerwie zagral z powodzeniem, Druzyna W roclawia fizycznie dobrze rozwiniçta, technicznie wyszkolona wysmienicie, byla przeciwnikiem twardym i trudnym do pokonania. Wprawdzie gracze lwowscy przewyzszvli swoich przeciwnikôw przedewszystkiem w linji obrony, a czçéciowo i ataku, jednak zwyciçstwo wywalczyli glôwnie dziçki piçknej ambicji i woli zwycçstwa, przed ktôrq museli ustqpic i zalqmac siç duchowo pilkarze ni e mi c ccy.

12 S T A D J O N Nr. 47 CO SLYCHAC NA GÔRNYM SLASRU? Boks zdobywa sobie coraz wiçksze rzesze zwolennikôw. Na ringu ukazuje siç coraz wiçcej zawodnikôw, widownia zapelnia siç coraz szczelniej. W ubieglym tygodniu odbyly siç na Gôrnym Slqsku dwie imprezy bokserskie w Myslowicach i Lipinach. W obu wypadkach widownia byla przepelniona, a liczni amatorzy silnych emocyj odchodzili z kwitkiem", zamast wchodzic z biletem. Szkoda wielka, ze walki naogôl nie stojq na wysokim poziomie. M içdzynarodowy boks w Lipinach Pierwsze zawody odbyly siç w ubiegly czwartek w Lipinach i organizowat je KS. Naprzôd pod nazwq,,miçdzynarodowych", chociaz jedynemi obcokrajowcami" byli bokserzy z niemieckiego Gôrnego Slqska. Goscie z Gliwic prezentowali siç naogôl miernie, wielu z nich robilo wrazenie, jakby jeszcze nie bardzo spoufalilo siç z rçkawicami bokserskiemi, inni znôw mieli wielkq przewagç w wadze. Miejscowi prezentujq siç jako bardzo dobry, lecz surowy, materjal. Klapcia, Skolik, lub Szulc mogq siç wyrobic na dobrych bokserôw. Zato Wilde prezentowal siç niemito. Ring bokserski to nie arena. Robota na efekt nie poplaca. W dodatku Wilde nie mial czem siç przed galerjq popisywac. Tak zwany na élqsku,.krôl zelaza" musi pogodzie siç z myslq, ze nie jest jeszcze bokserem. Zawody mialy dwa starcia, ktôre przykuly uwagç widzôw. Na ringu ukazal siç po powrocie z wojska Wende. Walczy! z gliwickim bokserem Lochem. Czego siç nauczyl w Warszawie i co zademonstruje? Krôtko môwiqc zademonstrowal malo, a przedewszystkiem nie pokazal tego, czego publicznosc najbardziej siç od niego domagala. Knock-outu nie bylo. Wende wygral na punkty po walce, ktôra raezej przypominala pokaz, ni i starcie. Mecz Klapcia KS. Naprzôd Lipiny, Hermann ABC. Gliwice mial przebieg dramatyczny. Na nierutynowanego Klapcia odrazu spada z furjq grad ciosôw Hermanna i serca gospodarzy juz odrazu drzq o los odwaznego, zdolnego boksera. Tymczasem bardzo szybko otrzqsnql siç on i od tej chwili mecz nalezy do niego. Atakuje energicznie i zyskuje wyraznq przewagç, ktôrq chce w drugiej rundzie zdyskontowac na deskach ringu na knock-out- Herman slabnie i ledwie wytrzymuje natarcie. Klapcio rozzuchwala siç i kryje siç slabo. A tak Klapcia, H ermann broni siç rozpaczliwie, z determinaejq na odlew opçdza siç przed natarczywym przeciwnikiem i... rçkawica ze zdziwienem potknçla siç na brodzie bliskiego zwyciçstwa Klapcia. Cios byl skuteczny, a 10 sekund minçto prçdko, poczem Hermann, jeszcze nieco oszolomiony zdecydowanym zwrotem fortuny, zostaje ogtoszony victorem (aie nie Junoszq). Inné mniej emocjujqce spotkania daly nastçpujqce wyniki: Dçbala (Naprzôd) Orzegowski (Myslowice 09) remis; ciçzszy o 9 kilo Kulesza (Myslowice 09) pokonal slabo na punkty Szuloa (Naprzôd); Szczurek (Naprzôd) zwyciçzyl na punkty K rautwursta (Myslowice 06); Gawron (Naprzôd) zwyciçzyl rôwniez na punkty Zgadaja (Myslowice 06), ktôrego w 2 rundzie od knock-outu uratowal tylko gong; Skolik (Naprzôd) walczqcy nienazbyt lojalnie pokonal na unkty Koska (ABC Gliwice), wreszcie Woero (Myslowice 06) szybko sknock-autowat Wildego (Naprzôd). Doskonalym arbitrem okazal siç Snopek. Krew na ringu w Myslowicach. W sobotç 20 listopada Myslowice byly widownia szarpiqcej nerwami walki Wendego z Kostkq (ABC Gliwice). Byt to typowy ringowy scenarjusz sportowy, ktôry scinat krew w zytach i przyprawial o ten dreszcz niezdrowej zresztq emoeji, ktôrego perspektyw.a zapetnia w Ameryce widowniç setkami tysiçcy ludzi. Zrazu Wende szuka slabych stron przeciwnika, czyni to jednak o tyle nieestroznie, ze Kostce udaje siç dosiçgnqc go kilkoma bolesnemi ciosami. Druga runda nalezy w zupefnosci do Wendego, ktôry zasypuje przeciwnika celnymi ciosami. Pomimo to jednak niewiadomo, czy mecz nie zakoôczylby siç na unkty, gdyby nie to, ze w trzecej rundzie Kosta podbija bolesnie oko Wendemu, ktôry rozjuszony odpowiada takq,,serja", ze Kostka o- szolomiony osuwa siç na ziemiç. Raz, dwa, trzy.. dziewiçc wielkim wysilkiem woli dzwiga siç caly zakrwawiony z ziemi, by kontynuowae starcie. Jest jednak nawpôl przytomny, stania sie na nogach i nie moze nawet skutecznie za- slaniar siç przed ciosami Wendego. Walka zostala przerwana i zwyciçstwo przyznano mistrzowi armji. Rcwniez walka Jerzy Snopek (BKS Katowice) Miodek (KS Orzet Welnowiec) dostala knock-outowe rozwiqzanie. dziçki podraznieniu zwyciçzcy. Snopek bawit siç ze swoim poczqtkujacym przeciwnikiem, gdy jednak zostal sfaulowany zakohczyl walkç w drugiej rundzie przez knock-out. Sensacja swego rodzaju byla walka Denisa z Wieczorkiem (ABC Gliwice). Mimo 2 klg. przewagi renomowany bokser katowicki, byly Mistrz Polski, uzyskuje z trudem wynik remisowy. Zdaje siç, ze,,piçkne dni Aranguezu" minçly bezpowrotnie! Pozatem odbyly siç nastçpujace walki: O- rzegowski II (Myslowice 09) pokonal na punkty Gonsiora (BKS Katowice); Synoczek II (BKS Katcwice) pokonal Hanusowa ( Orzel W elnowiec); Pawlica (BKS Katowice zostal przez sçdziôw ogloszony zwyciçzca nad niewatpliwie technicznie lepszym Pioskowitzem z Myslowic. Publicznosc reagowala glosno, na ring jednak nie wyszla. Szowinizm miastowy przemôwil rôwniez przez usta widzôw, gdy ogloszono Synoczka I z BKS Katowice zwyciçzca Krautwursta. Wreszcie najnudniejszem spotkaniem dnia byl remisowy mecz Berger Plewnia. Oîiary pitkarskich emoeji. Gdy AKS Krôlewska Huta dostawai ciçgi w Krakowie, na Gôrnym Slqsku mimo wydawaloby siç spokojnego sezonu, doszlo do nowych przykrych wypadkôw, zle swiadczqcych o kulturze boiska i widowni. Tak wiçc w czasie meczu KS 06 Myslowice Pogon Katowice, ktôry wygraly na wlasnym boisku Myslowice 3:2, graez Pogoni Machulec zostal tak ciçzko rozbity, ze stabo-przytomnego musiano odwiesc go do szpitala. W drugim wypadku zakoûczylo siç,,tylko" na lekkim poturbowlaniu czlonka Wydzialu Gier i Dyscypliny na widowni w czasie rozgrywanego na piçsci meczu Zalçze Iskra. Na boisku Zalçze 06 pokonalo Iskrç Siemianowice 4:2, chociaz pokonani bardzo doweipnie twierdzç, ze co rçka, to nie noga i pierwszej bramki nie przyjmujç do wiadomoéci. Na widowni ktos zlosliwy, z tych pobitych, zauwazyl, ze chociaz Iskra przegrala, lecz Zalçze nie wygralo, gdyz prôcz pierwszej bramki, zdobytej ra.czk^, druga padla samobôjczo. Z innych meczôw wszyscy wracali zdrowo, a wyniki brzmialy: Kolejowy Katowice Orzel W elnowiec 3:1; Policyjny Katowice Rybnik 20 3:3; Diana Naprzôd Zalçze 4:3; IFC. Preusen Zaboze 5 :1 ; Ruch Zjedn. Przyj. Sp 1:0; oraz Naprzôd 09 Myslowice 5:1. Zonatym wstçp wzbroniony! Pod takim oryginalnym haslem odbyly siç ostatnio zawody pilki noznej w Hajdukach Wielkich. Na wiosnç biezqcego roku noszono siç z zamiaiem utworzenia w,,biegu narodowym" osobnej nagrody dla kawalerôw, osobnej zas dla zonatych. Nie zamierzano jiednak wôwczas wykluczyc zonatych z konkurencji: Slusznie rozumowano, ze malzenstwo to jeszcze nie kryminal. W ostatniq niedzielç na boisku Ruchu w Hajdukach Wielkich odbyla siç kawalerska" gra zespolu niezonatych graczy Ruchu z kawalerami katowickiego,,slawian". Kawalerowie Ruchu byli ruchliwsi i mecz wygrali 3:1, poczem wzniesl okrzyk,.nasze kawalerskie" i w spokoju udali sie do domôw, pewni, ze ich zadna nie oczekuje przykra scena rodzinna. Dick. T O I O W O. Jak bywa zawsze w podobnych wypadkach, rozklad czasu Prezydenta francuskiego nodezas pobytu jego w Londynie zostal zgôry ulozony przez oba zainteresowane Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Przyjçcia, wizyty, bankiety i konferencje rozpoczynac siç i koriczyc muszq z dokladnoéciq do minuty... Jeden tylko punkt oficjalnego programu zostal potraktowany mniej tyranicznie. Mianowicie..obecnoéc na turnieju tennisowym w Wimbledon" trwae moze cale popoludnie. Latwo zgadnqc, ze punkt ten zaproponowali Anglicy, powodowani motywami rôznego rodzaju- Przedewszystkim uwazali, ze Prezvdent niezawodnie zalowalby moeno, gdyby pozbawiono go moznoéci asystowania przy walkach mistrzôw i mistrzyn rakiety; pozatem twierdzic to mozna z wiçkszq jeszcze pewnoéciq, mçzowie stanu brytyjscy czuliby siç jeszcze bardziej pokrzywdzeni, gdyby i im koniecznosc towarzyszenia goéciowi zabronila podziwiac Zuzannç Lenglen, Richardsa, Cocheta et tutti quanti... U nas szef protokulu nie mialby takich klopotôw. SKLAD PAPIERU I MATERJALÔW PISEMNYCH JA N S Y B IL S K I SP. Z OGR. ODP. WARSZAWA, MIODOWA 4, TELEFON 72. KSIÇGI BUCHALTERYJNE, DRUKARNIA, LITOGRAFJA, ARTYK ULY RYSUNKOW E, TECHNICZNE, SZ K O L N E, P A P IE R NOTARJALNY S T E M P L E K A U C Z U K O W E i M E T A L O W E DOSTAWY BIURO WE CENY KONKURENCYJNE

13 S T A D J O N Nr. 47 Str. 13 NA BOISRACH PILKARSKICH WARSZAWA W sobotç na boisku Skry Makkabi spotkala siç z wojskowq Legjq, ktôra, niezraiona éwietnq jeszcze do niedawna formq bialoniebieskicb, wystqpila z 5 graczami reze'.'wowymi, uzys.kujqc mimo to zwyciçstwo w stosunku 5:2, Makkabi, wyraznie przemçczona wyjqtkowo pracowitym i ciçzkim sezonem, nie miata tego impetu i temperamentu w grze, co zaznaczyio sie juz przedtem na meczach z Gwiazdq i z Ruchem. Nietylko nie jest ona w stanie przeprowadzac juz atakôw o wyzszej wartosci taktycznej i kombinacyjnej, aie broni siç znacznie mniej skutecznie. To tez atak Legji, w dobrej dyspozycji strzalowej i znakomicie poprowadzony przez Lankç, môgl wyzyskac calq swq umiejçtnoéé. Dobrze go wspomagal Amirowicz na srodku pomocy. ktôry, znalazlszy siç na swem dawnem stanowisku, wykazal, ze ono wlanie odpowiada mu najbardziej, grajçc wprost swietnie, Sçdziowal p. M. Walczak. W niedzielç Skra zwyciçzyla Marymont w nieznacznym stosunku 2:1 (1:0' grajac o robotnicze mistrzostwo Warszawy. Finalistka klasy,b z 4 rezerwowymi nie zaprezentowala siç dodatnio chaotycznoéc i brak woli charakteryzujq obecnie tç tak doskonalq kombinacyjnie i tak ambitnq w poczqtku sezonu druzynç. Zwlaszcza daje siç odczuc brak Blazalka II w ataku, ktôry do gry wnosil naiwiçcej mysli. czego nie posiada jeszcze w tym stopniu Kwik II. Sam zaé Sqcz, w dodatku niewyleczony z dawnej kontuzji, nie moze dac calej linji ciqgloéci i zgrania. Marymont byl druzyny tvm razem prawie rôwnorzçdnq. Zwlaszcza atak mial kilka ladnych pociqgniçc. zainicjowanycli przez Poéladç II brak im bylo jednak wykoriczenia. Sçdzia p. Glinkin. Barkochba radomska, widzqc, ze mistrzostwa kl, C. w zadnym wyadku nie zdobçdzie, ze wzglçdu na trudnoéci finansowe do Warszawy nie przyjechala, oddajqc Ascoli 2 pkt. bez waiki, Ascola rozegrala zatem mecz towarzyski ze Samsonem. bijqc go 4:0. Do klasy B wejdzie albo Ascola, albo Gwiazda, przyczem ta ostatnia, znajdujqc siç w lepszej formie, ma du/.e szanse na zwyciçstwo. C-klasowy WKS, rozporzqdzajqcy obecnie zupelnie dobrq jedenastka, zwyciçzyl,,lekko" Pogori B-klasowq, przejawiajqcq teraz b. slabq Jzialalnoéc 5:0; zdobywajqc bramki przez Czerraego (2), Malanowskiego II, Jaworskiego II i Rosenstraucha. Pogori zniechçcona tak wysokocyfrowq przegranq opuécila boisko na 20 minut przed koricem, nie chcqc siç zastosowac do decyzji sçdziego p Panza. LÔDZ Jaskraw a jalowoéc koriczqcego siç sezonu byla tym razem az nadto widoczna: zaledwie jedna impreza pilkarska, ukraszona wprawdzie kilkoma konkurencjami lekkoatletycznemi - oto wszystko, co nam ostatnia, jesienna niedziela daé mogla. Rewanzowe spotkanie RTS. Widzew LKS. byly tym razem, ze wzglçdu na przebieg pierw szych zawodôw miçdzy tymi zespolami, niejako sensacjq. Eksmistrz zyjqcy w roku biezqcym raczej przeszloéciq, ulega poraz pierwszy zespolowi robotniczemu, niedawnemu Benjaminkowi kl. A decydujqco w stosunku 5 :3. Zmaania te mialy swoje dramatyczne tlo: eksmistrz. roczqcy niedawno w walkach z druzynami miejscowemi po szlaku zwyciçskim, ulega mlodemu, zywiolowemu, rozwijajqcemu siç zaledwie zespolowi robotniczemu. Najtçzsza nawet rutyna z czasem ulec musi mlodosci trudno: takie to prawo natury. Eksmistrz nie moze siç* z tym pogodzic: szukal rewanzu. W takich nastrojach rozpoczçly siç rew anzowe zawody miçdzy LKS, a RTS. Widzewem. Obydwie druzyny wystçpujq z kilkoma rezerwowymi. LKS. gra z wiatrem i z furjq rozpoczyna atakowac, Widzew stosuje zlq taktykç: miast bronic siç i przeczekac w diefenzywie polowç, w ktôrej przeciwnik ma za sprzymiezerica wiatr silny, robotnicy starajq siç atakowac, rozrzucajqc calq druzynç po boisku. Skutki tej* taktyki nie dajq na siebie dlugo czekac, juz bowiem w 28 min. Stolenwerk, po doérodkowaniu Sledzia, uzyskuje pierwszy punkt dla LKS-u Rozpoczyna siç ostra, a wlasciwie ordynarna gra, ktôrq w pierwszym rzçdzie inicjuje Widzew zawiedziony w nadziejach uzyskania latwego zwyciçstwa Nieudolny sçdzia, ktôrego Fof R. H alter Legja W W3 zadanie przerastalo zdolnoéci i kwalifikacje bqdi wcale nie reaguje na brutalnoéc kontrahentôw lub tez ingeruje zupelnie nieodpowiednio, ulegajqc czçsto podszeptom zawodnikôw. Rozwydrza to do reszty zawodnikôw Widzewa. szczegôlnie Pudlarza, ktôrego rozjuszenie nie mialo granic: wyraénie polowal na koéci przeciwnikôw, a p. sçdzia dyktowal rzuty karne w strcnç... LKS-u i ostatecznie celowo przez Pudlarza kopniçtego Sledzia.. usunql z boiska. Po dlugich targach, w ktôrych i galerja czynnq rolç odegrala, LKS. gra dalej w dziesiqtkç. W 42 min. Lange z powodzeniem egzekwuje rzut karny LKS. prowadzi 2 : 0. Po przerwie Widzew dqzy do wyrôwnania, nie przebierajqc w srodkach walki. Pudlarz gra niemozliwie ordynarnie, sçdzia nie reaguje Gdy po 20 min. gry Widzew nie moze uzyskac punktu, rozwydrzony juz do reszty Pudlarz rzuca siç na Lisockiego (rezerwowy srodkowy pomocnik LKS-u) kolanami i lokciami. Lisocki, nieprzytomny pada na ziemiç, skutkem,ponoc, zlamania zébra. Sçdzia nie reaguje kaze grac dalej... Publicznosc juz nie panuje nad nerwami, wkracza na boisko. Otoczony kordonem policji schiodzi p, Pçdzimqi (sçdzia) do szatni. Po 15 min. zjawia siç jednak znowu na boisku, cbcqc zawody poprowadzic do korica. LKS. wiçcej siç na boisku nie ukazuje. Odgwizdujle valcover dla Widzewa. Smutne to zajscie winno nareszcie nasze czynniki miarodajne czegos nauczyc. Tolerowanie na boisku ludzi tak nieokrzesanych i nieprzebierajqcych w srodkach walki, jak Pudlarz, winno nareszcie ustac. Gracz ten ma juz niejednq ofiarç na sumieniu (byl juz sdyskwalifikow.any na przeciqg 1 roku), a obecnosé jego na murawie jest w wysokim stopniu niebezpieczna. Uwazamy, iz tak brutalnego zawodnika nalezy raz mazawsze skreslic z listy pilkarzy. Reszty dokonal p. Pçdzimqz. Zadanie prowadzenia tak ciekawego meczu przerastalo jego zdolnosci i umiejçtnosci. Trzeba raczej bylo siedzieé w domu i zrezygnowaô z zaszczytu prowadzenia,,pierwszoklasowego" meczu, uizli dopuécié do takich burd na murawie. L W Ô W Pogoda ustawicznie otwiera tyle razy juz definitywnie zamykany sezon pifkarski i spçdza sen zarôwno z powiek pitkarzy jak i organizatorôw. To tez co niedzieli powtarzajq siç kombinacje Pogori Czarni Hasmonea Lechja, a publicznosc pobudzana wynikami druzyn lwowskich uczçszcza, stale na te zawody, chcqc na boisku odnalezc ewentualnych czlonkôw Ligi. Spotkanie Czarnych z Hasmoneq zainteresowalo znacznq ilosc publicznoéci, a obie druzyny pokonane przez Cracoviç dowiodly po raz niewiedziec juz ktôry, ze (1 :5) : (3 :4) 1 : 1 naturalnie w pilce noznej, wzglçdnie w matematyce pilkarskiej jest zupelnie mozliwe. Pogori rozgromila Lechjç, mimo slabego skladu, przy stosunkowo nieznacznym udziale publicznoéci. Przyczyny szukaô nalezy w przeniesieniu pory meczu z popoludnia na przedpoludnie, Z M akkabi. rot. na kliszu..alfa" wiçc rôwnoczeénie z meczem Czarni-Hasmonea, co zicbiono w ostatniej chwili W Stryju ostatni mecz o wejécie do- klasy A miçdzy Janinq (Zloczôw) a Pogoniq (Stryj) przyniôsl zwyciçstwo gospodarzom a nawet... prowadzenie w mistrzostwie, poniewaz mecz w Zloczowie wygrany przez Janinç zostal uniewazniony i rozgrywka, tym razem naprawdç decydujqca, nastqpi w najblizszym czasie. Czarni-Hasmonea 1 :1 (0:1). Bardzo silny wiatr, duzo publicznoéci i... wzorowe zachowanie siç graczy Hasmonei. Je zeli dodamy do tego dobrego sçdziego i jedynq, glosnq interwencjq publicznoéci to suma milych niespodzianek bçdzie nader wartoéciowa. W pierwszej polowie Czarni grajqc z wiatrem majq przewagç i przepuszczajq szereg dogodnych sposobnoéci strzelania bramki. Szczegôlnie pudlowal Wçglowski, zdaje siç dlugotrwala absencja na boisku sprawila, ze przepuécil w zgola nieoczekiwany sposôb kilka murowanych pozycyj. Tymczasem w 12 min. Mahler otrzymawszy pilkç od Steuermanna prowokuje objechaniem obrony nie doéé zdecydowane wybiçgniçcie Drapaly i zdobywa gola dla Hasmonei. Daiszy ciqg gry nie zmienia rezultatu, dajqc tylko pokaz zdolnoéci pilkarskich Winnickiego, ktôrego tym razem nalety pochwalic za grç w obrone. W drugiej polowie gry Hasmonea ma wiatr za sobq, a Czarni usadawiajq siç na polowie Hasmonei raz poraz i wreszcie Chmielowski w 42 min. strzela wyrôwnujqcego gola. Ataki Hasmonei likwidawata ladnie obrona Kmiciriîki-W innicki i bramkarz Drapala, ktôry jezeli lechce potrafi daé ze siebie duzo, legitymujqc siç z niezaprzeczonego talentu. Bardzo pracowicie gral Witkowski, a wystçp Majcherczyka zupelnie udatny. Z Hasmonei Horowitz w pomocy bardzo wydatnie pracoiwal, w ataku Steuermann, a w bramce Ferry. Sçdziowial por. Usarz. Pogori Lechja 8 :2 (5 : 1). Lechja wystqpila w pelnym skladzie, Pogori bez czterech graczy z rezerwowymi za Lachowicza, Giebartowskiego, Fichtla i Dr. Garbienia, Zastçpcy spisywali siç dobrze ze swego zadania. Pogon miala szczçécie strzalowe bramkami podzielili siç Kuchar zdobywajqc 3, Bacz rôwniez strzelajqc 3 i Zimmer 2, Dla Lechji zdobyii bramki Rusiecki i Tarczyriski. Pogori grala dobrze, lecz takiej przewagi na jakq wskazÿwalby wynik nie bylo. Sçdziowal p. Picheta. Pogori (Stryj) - Janina, (Zloczôw) 1 :0 (0:0). Bramkç dla Pogoni stryjskiej zdobyl Hennig. W mistrzostwie kl. B. i rozgrywkach o wejécie do kl. A prowadzi narazie Pogori (Stryj) 5 punktami przed Janinq (Zloczôw) majqcq 4 punkty. K R A K Ô W Cracovia Amatorski KS ( Xr6l HutaJ 3 : 1. Cracovia zwyciçzyla zasluzeme jednq z lepszych druzyn gcrnoélqskich, przyczem bram ki zwyciçskie padly ze strzalôw Szperimga, Nawrota i Kubiriskiego, Amatorski kilkakrotnie

14 Str. 14 S T A D J O N N, 47 wprawdzie zagrazal powaznie bramce Cracovii, jednak wskutek nieudolnosci swego ataku, ktôry nie byl w stanie zakonczyc zadnego ze swych pociçgniçc celnym strzalem, akcje, czasem nawet ladnie przepnowadzame, nie dawaly rezultatu, Wista Garbarnia 4 : 4 (2 : 0). Zawody towarzyskie, rozegrane na boisku Garbarni, daly nieoczekiwany wynik remisowy, zupelnie jednak zaslùzony, gdyz Garbarnia, czujçc siç swietnie na swym terenie, bronila siç doskonale, a nawet w drugiej polowie miala przewagç. KRONIKA ZAGRANICZNA A ustrja V y rik i ostatniej medzieii: Slovandudolfshügtl 0:U, Hakoah-Sportsklub 1:0, Amateure-Admira -!.C, Vienna-Simmering 3:1. Rapid- FAC 5 : 3, WAC-BAC 3 : 2. Wszystkie 3 przodujçce w mistrzostwie drul y;iy zostaly pobite, FAC i BAC doznaly pierw-,, ych poiazei:. Vienna znajduje siç obeenie w n-j lepsze j loi mie. Porzçdek tabeli je»t nastçpujçcy: BAC 15 pkt-, Rapid 13 pkt., FAC 13 pkt Simmering 12 pkt., Vienna 11 pkt. Admira 11 pkt., Amateure 10 pkt., W acker 9 pkt.. Hakoach (9), Sportsklub i Siovan 5, WAC 4 i Rudolîshügel 3 punkty Sekcja footballowa Amatorôw przejçla wszystkie dlugi klubu i usamodzielmia siç pod nàzwç A ustrii Szwedzku reprezentacja przegrala pod nazwiskiem Poludniowej Szwecji mecz z reprezentaejç Berlica 1:0. Jedynç bram tç strzelit Raue. Widzôw , Reprezentacja Hamburga pobila w tym dniu Berlin 7:4 (3:2) w Hamburgu. W mistrzostwie Anglji prowadzi Tottenham 20 pkt. przed Sunderlandem 20 pkt Iiuddersfield Tiown 19, Burnleyem 19 pkt., Newcastle 18 pkt., Birmingham 18 pkt. i Bolton W anderers 17 pkt. Mistrzostwo Ameryki poludniowej zdobyl Uruguay bijçc Argentynç 2 :0, Chile 3 : 1, P araguay 6 :1 i Boliwiç 6 : 0. Brazylja nie brala udzialu w mistrzostwie- Czechoslowacja. Czeskie kluby ligowe naradzajç siç nad tem czy znany DFC z Pragi ma nadal w lidze pozostawae wzgl., czy pozostanie w niej niemieckiego klubu jest pozçdane. DFC ma wobec tego podobno sam wystçpic z ligi- Ostatnie wyniki: DFC-Viktoria Æizkov 4:3, Sparta-Vrsovice 2:2, Vrsovice-Nuselsky 8:1, Slavia CAFK 4:1, Cechie VlII-Slavia komb. 3:2, Cechoslovan-Cechie Smichov 3:0- Wçgry. Z okazji meczu Wçgry-Szwecja radzono nad pilkç noznç. Szwedzi zamierzajç wziçc udzial w rozgrywkach o puhar srodkowo- europejski. Wyniki zawodôw o mistrzostwo: Ferenczvarosi TC - Kispesti 1 : 0, III ker- Hungaria 2 : 0! Ujpesti 33 FC 1 : 0 Bastya- Sabaria 4 : 0, Vaaas-Nemzeti 3 : 2 FTC prowadzi w mistrzostwie. STOSUNEK WOJSKA DO STOWARZYSZEN P.W. foi. il. W alter. Freyer na biezni. Ja k daleko potrafi zajsc? Fot- ktlszu..a lfa ". W ostatnich czasach, szczegôlnie po okresie majowym, dal siç zauwazyc bardzo niepozçdany objaw rniçdzy stowarzyszeniami p. w. Otôz pewne stowarzyszenia ze wzglçdu na takie, czy inné zabarwienia polityczne swych czlonkôw, ustosunkowaly siç wzajemnie do siebie wrogo, mechçtnie luo tez przyctiylnie. Zdarzaly siç wypadki zwaiezama siç wzajemnego pewnycli organizacyi, zakazy odbywania wspolnych cwiczen z mnemi zwiçzkami p. w. i t. p. Nie trzeba chyba wyjasniac jak niesluszne i szkodliwe dla Panstwa jest takie stanowisko organizacyj, ktôre spoleczenstwu winny przedewszystkiem swiecie przykiadem bezinteresowriosci i apolitycznosci. Tak juz jest w nowoczesnych spoleczenstwaen, ze kazdy obywatel ma i ma prawo miec swôj wlasny poglçd na stosunki spoleczne i polityczne panstwa, ma prawo pracowac i wspoldzialac z dowolnemi ugrupowaniami polity cznemi. Sç jednak dziedziny pracy gdzie konezç siç przekonania polityczne, a zaczyna siç praca dla calego spoleczenstwa, panstwa i narodu. Jest to wiçc praca zawodowa, tilantropijna i czçsto spoieczna gdzie celem jest me dobro i rozwôj poszczegôlnej partji i ko-terji lecz szczçscie i dobro calego narodu, calego Panstwa Ḋo takiej kategorji nale*y praca przysposobiema wojskowïgo- Kazdy czlonek stowarzyszenia p. w. moze miec swoje sympatje purtyjne, czy polityczne, jako odywatel paiisuva, lecz jako czlonek Sokola, Strzelca czy Zwiçzku rowstahcôw i Wojakôw zapommec musi o swej sympatji politycznej i pracowac wylçcznie dla Narodu dla jego sily i potçgi. Tak, jak lekarz, ktôry moze byc pozatem czlonkiem jakiejkolwiek partji, leczyc musi i ratowae przed chorobç i Smierciç kazdego czlowieka, tak i czlonek Zwiçzku przysp. wojskowego musi myslec o obronie i bezpieczehstwie calego narodu i w zwiçzku p, w, tylko ten cel moze miec na mysli. W przeciwnym razie staje siç jednostkç szkodliwç i aspolecznç, widzçcç jedynie koniec swego nosa i jako taki powinien byc wydalony z organizaeji. To samo stosuje siç do calych stowarzyszen p. w. Powotane one zostaly do budewania potçgi militarnej Piolski i kazdy kto chcialby wyzyskac teren tych stowarzyszen dla uprawiania jakiejkolwiek polityki musiatby byc traktowany jako szkodnik panstwowy, rozbijajçcy silç Polski jako Panstwa. O tem musi pamiçtac zarôwno kazdy czlonek stowarzyszenia jak i jego kierownicy. Az przykro pomyslec, ze te proste prawdy trzeba specjalnie ttomaczyc. Na zachodzie gdzie uspolecznienie jest wiçksze, zrozumienie tego rozgraniczenia jest powszechne i jasne dla wszystkich. Wladze wojskowe, przystçpujçc do pracy przysp, wojskowego w spoleczenstwie zdawaly sobie sprawç ze zrôzniczkowania i rozbicia narodu, i z charakteru, jaki siç zwyklo przypisywac zwiçzkom p. w, (np. Sokôl Strzelec). Nie odstraszalo to bynajmniej wojska, bo zrôzniczkowanie stowarzyszen ma swoje dobre strony: tam gdzie dotrze Strzelec, nie dotrze Sokôt i naodwrôt, a przeciez w interesie wojska i panstwa lezy, jaknajszerzszie w arstwy narodu objçc przysposobieniem wojskowem. O- statnio jednak antagonizm rniçdzy stowarzyszeniami i wystçpowania polityczne tych stowarzyszen wzrosly tak bardzo, ze Min. Spraw Wojskowych zmuszone bylo wydac rozkaz ograniczajçcy zlo pleniçce siç i regulujçcy swôj stosunek do stowarzyszen w tych wypadkach. Rozkaz ten (L.37032/PW i WF z dnia 6/XI br.) przedewszystkiem okresla jakie stowarzyszenia majç prawo do uzywania tytulu p. w. a tem samem do korzystania z pomocy wojska. Sç to: Zwiçzek Harcerstwa Polskiego, Zw. Strzelecki, Sokôt, Zw. Powstancôw i Wojakôw, Zwiçzek Powstancôw Slçskich, Zwiçzek Mlodziezy Wiejskiej, Zw. Osadnikôw Wojskowych, Zw. Ochotniczych Strazy Pozarnych, Zjednoczenie Mlodziezy Polskiej i Komitet Spoleczny Przysposobienia Kobiet do obrony kraju. Rozkaz zaznacza, ze pomoc udzielana tym stowarzyszeniom musi byc dla wszystkich jednakowa. Dalej dowiadujemy siç, ze ze Zwiçzkami, podkreslajçcemi pochodzenie swe z dawiiych lormacyj wiojskowych jak np Zwiçzek Hallerczykôw, Zwiçzek Dowborczykôw i Zwiçzek Legjonistôw wladze wojskowe nie wspierajç, gdyz utrzymujç one antagonizmy rniçdzy b. îormaejami wojskowemi co nie lezy w interesie wojska. Paragraf 6-ty rozkazu brzmi:,,podstawowç zasadç wspôlpracy wojska jest apolitycznosc stowarzyszeh. Jesli ktôre ze stowarzyszen, wzglçdnie z miejscowych oddzialôw stowarzyszen wystçpuje w sprawach politycznych, nalezy natychmiast z niem wspôlpracç zawiesic. Wszelkie podpisywanie deklaracyj rôwnoczesnie z partjami politycznemi nie moze miec miejsca, jako wciçgajçce w wir walk partyjnych prace p. w. Tylko harmonijna wspôipraca stow. moze dac konkretne rezultaty w dziale p. w., wobec czego nie mogç miec miejsca jakiekolwiek zwalczania siç wzajemne stowarzyszeh lub przeciwstawiania siç jednych przeciwko drugim. Daj Boze aby rozkaz ten wywolal nalczyty oddzwiçk w stowarzyszeniach i aby te stowarzyszenia, w zrozumieniu slusznosci zasady, zaprzestaly wszelkich wystçpien w charakterze pôlitycznym, przerwaly szezueia siç wzajemne i wyraznie stançly na gruncie wytçcznie paüstowym. J. R. Z P to C K A. W niedzielç 21 b. m. dziçki staraniom dowôdey 4 pulku strzelcôw konnych, znanego i wszechstronnego sportowea pplk. Lecewicza, odbyl siç w Plocku wdeczôr sportowy o wielce urozmaiconym programie, Wieczôr rozpoczçl konkurs hipiczny, ktôry dal wyniki niastçpujçce: 1. por. Ciejko 4 p. s. k., 2. kpt. Podlewsk 8 pap. 3. ppor. Plosso 4 p. s. k. Konkurs wtadania bialç broniç zakohczyl siç zwyciçstwiem por. Ciejko, przed rtm. Pawlenikowskim i por, Plosso. W grze sportowej rodzaju turnieju rycerskiego, triumlowal por. Karcz, Oryginalne 2 tandemy prowadzili doskonale rtm. Pawlenikowski i por. Sotkiewicz. Konnç karuzel, w ktôrej udzial bralo 16 podoficerôw ulozyt pomyslowo mjr. Iwanowski. Piçknç demonstraejç szermierki stanowil popis mistrza Armji por. Berskiego, ktôremu dzielnie dawali replikç kpl. Buczek, wachm, Gasparow i Sawicki, W dzwiganiu ciçzarôw udatnie siç popisyw;al mlody sokôl Pol. Jednç z ciekawszych czçsci programu byla demonstraeja boksu, poprzedzona krôtkim wyjasniajçcym wykladem. W iktora Junoszy Dçbrowskiego. 2 pokazowe rundy W. Junoszy z por, Berskim zywo zainteresowaly obeenych, Na zakohezenie wieczoru pplk. Lecewicz demonstraejç wyzszej szkoly" dowiôdl, jakie moze dac wyniki, kilkumiesiçczna wytrwata praca nad koniem Jednym slowem, wieczôr udal siç wspaniale i na dlugo pozostanie w pamiçci licznie zgromadzonych widzôw.

15 STADJON Nr. 47 LEKKA A TL ETY K A Freyer jescze wojuje. Juz po opuszczonych boiskach hula zimny wicher, juz sportowcy pochowali siç do zacisznych, cieplych sal, a na biezni w Agrikoli Fieyer wciqz samotnie wiojuje z rekordami. Jest w doskonalej formie i znacznie wczesniej zrealizowal to, czegosmy w swych przewidywaniach oczekiwali dopiero na wiosnç roku przyszlego. Adolf Freyer jle'st obecnie bodaj ze najwiçkszq nadziejq przyszlego sezonu. Znamy bowiem skalç miozliwosci inych naszych mistrzôw Widzielismy ich dajqcych z siebie wszystko. Freyer jak dotqd nigdy nie wyczerpat do dna mozliwosci plynqcych z jego wyjqtkowych w a runkôw fizycznych. Ostatnio pokional dwa rekordy, a z jednym nie dal sobiie radç. Mimo, ze nie osiqgnql jeszcze wynikôw, ktôre kwalifikowaly uo do europejskiej ekstra klasy, smialio powiedziec mozemy, ze w roku przyszlym zajmie w niej miejsce. Po zimowym treningu i pod okiem pieczolowitego instruktora potrafi bardzej skrupulatnie wyzyskac swôj talent, a jego wielkosci nie potrafiliémy dotqd przeniknqc, (Jstanowiwszy nowy rekord na km 33 : 7,4 w ostatnim tygodniu porwal siç na rekordy 5 i.3 km. Biegnqc we czwartek bardzo metodycznie i rôwno odebral Sawarynowi jego rekord ustanawiaj^c njowy 15 : 51,8", Miçdzyczasy wynosily: :3 2 " i mtr. 9:26". Rezygnujqc z zamiaru pobicia rekordu na 1 ooo mtr. w niedzielç stan^l Freyer do walki z 3 km. Silny wicher i zbyt powazne n,a pocz^tku tempo nie pozwolilo na pobicie rekordu wynosz^cego 9 : 12,7. Czes Freyera wvnosil 9 : 13,4. 7 Czego nie dokonal w niedzielç, potrafi zrobic o kazdej porze, skoro na przeszkodzie nie stan4 mu warunki atmosferyczne. 'i» * * Ritola w Ameryce. Znany mistrz olimpijski na 10 klm., Finlandczyk VF. Ritola, opuszczarazem z Gunnarem Nillssonem (dlugodystansowiec tez Finlandczyk) szeregi Firiskiego A- merykaaskiego Zwiqzku Sportowego. Bçdzie to szczegôlnie ciçzkim ciosem dla tego wlasnie klubu, ktôry dziçki tym dwum asom byl mistrzem Ameryki w biegach -naprzelaj. Ritola wystçpowac bçdzie jako niestowarzyszony. W walce o tytul mistrza U. S. A, w biegu naprzelaj na 6mil ang. na 1926 r.. Ritola startowal po raz ostatni w barwaeh FA klubu, Zdobyl pierwsze miejsce w czasie 30 m. 3 s, jest to juz piqte z rzçdu jego zwyciçstwo w tej konkurencji. Druzynowo wygral bieg Finsko-Amerykanski Zwiqzek Sportowy. Bieg na 15 km. o mistrz. Lotwy wygral r etkiewicz z Rygi w czasie 51 m. 57,2 s. Sezon lekkoatletyczny na Lotwie skonczyl siç tvm biegiem. gj Bieg maratonski o mistrzostwo A fryki wvgral 18-letni(!) Heytler z Natalu w czasie dioskonalym 2 g 36 m. 45,8 s- Jest to naprawdç niezwykiy talent lekkoatleteyczny. Bieg Paryz Rethondes na przestrzeni 86 wn,wyj raî. Dacquay w czasie 9 g. 13 m. 35 s. \v loch Miglmri siôdmy. Bieg ten odbyl siç z o- kaz)i dorocznego Swiçta zawieszenia broni... Szwedzki Zwiqzek Lekkoatletyczny zezwo- Iil diugodystansowcowi Edwinowi Widemu u- dac siç do Ameryki by tam zapoznac siç z metodami cwiczeii i treningôw na uczelniich wyzszych Czy Wide nie straci amatorstwa? Zapewne nie. Pewni jednak jestesmy, ze uciula sporo dolarôw. W obliezu Olimpjady 1928 r. Angielski Komitet Olimpijski zajql- siç juz kwestjq przygolowania locum dla swych zawodnikôw ktôrzy wezmq udzial w Igrzyskach w Amsterdamie. Wziqwszy pod uwagç brak hotelôw i koszty, Anglicy postanowili zbudowae okrçt-hotel na 500 osôb, ktôryby na czas zawodôw stal na kotwicy w porcie. Obmyslane sq wielkie jadalnie, czytelnie, a takze sale cwiczeii dla zawodnikôw. Delegacja angielska, ktôra bawila w Amsterdatnie w celu zbadania warunkôw pobytu i kosztôw utrzymania, jest zdania, ze koszty budowy okrçtu nie przekroczq sum placonych za hotele, a takze wydatkôw poniesionych w 1924 r. w Paryzu za mieszkania w wiosce olimpijskiej. Francuzi cheq zalatwic palqcq kwestjç hoteli w podobny sposôb. Zaangazujq w tym celu jeden z okrçtôw transatlantyckich. Amerykanie natomiast postqpili iscie po amerykaiisku. Juz obecnie wynajçli moc pomieszczeii, gdzie szykujq wygodne pokoje dla 350 ludzi specjalnie lekkoatletôw. Naturalnie dla nich nie istnieje kwestja pieniçzna. Czy PZLA. mysli tez o przyzwoitych kwaterach dla tych wybraiicôw polskiej lekkiej atletyki, na ktôrych bçdq patrzec oezy éwiata calego i zechcq ocenic jakosc i wielkoéc postçpu Polakôw? Üold dla uczestnikôw kursôw i obozôw p. w. Wobec czçstych zapytau ze strony rô-inych instytucyj i osôb prywatnych, czy uczestnikôw obozôw letnich i kursôw przysposob. woiskowego przysluguje zold zoln'erski na rôwni z szeregoweami armji czynnej, upowaznieni jestesmy do stwierdzenia, le zold taki o.tonkom p w. nie przysluguje. Zold byl istotnie wyplacany w okresie przejsciowym, kiedy uczestnikôw obozôw i kursôw traktowalo siç pod wzglçdem zaopatrzenia na rôwni z rezerwistami powolanemi na cwiczenia, lecz okres ten minqt i sprawa zoldu jest zupelnie nieaktualna. Protektorat honorowy nad Akademjq szermierczq majqcq siç odbyc dn. 27 b. m. w Kasynie Garnizonowym, objql Pan Marszalek J. Pii. sudski. Polska zwyciçza za Oceanem. Str. 15 Lakoniczna depesza donosi, ze w pierwszym dniu konkursôw hippicznych w Nowym Jorku rotmistrz Krôlikiewicz na Jacku zdobyl 3 nagrodç. Jest to niezawodnie piçkny sukees, oczekujemy jednak jeszcze wiçkszych zwyciçstw w dalszym ciqgu konkursôw. 'T- * * Naczelnq dewizq, ktôrq siç kierujq sportowcy, jest maximum wysilku. Dewiza ta tak sluszna w metodach treningu znajduje ucielesnienie i w zyciu codziennem przy pomocy znanego odkurzacza,,vampyr". Mala ilosc pracy wlozonej w utrzymanie czystosci ubrania, mebli czy lokalu daje w wyniku rezultaty imponujqce Czystosc i brak kurzu panuje wszechwladnie tam: gdzie nie jest obeym,,vampyr". Wiecznie aktualne zagadnienie czystosci to jajko Kolumba hygjeny wspôlczesnej zostalo nareszcie rozwiqzane przez odkurzacz,,vampyr". TEATRY WARSZAWSKIE R ep ertu ar od 25.XI d o 2.XII W ielk i: 25-go Pan Twardowski, 26-go Tosca, 27-go Monna Liza, 28-go Trubadur. N arodow y: W miloshym labiryncie. L etn i: Tajemnica pow odzenia. P o lsk i: Dzieje grzechu, w krôtce Car Paw el I. *aly: Najpi kniejsze oezy na éwieeie. C w ik lin sk iej i F ertn era: Kiedy wrôcisz?. P e r sk ie O k o: Dzieje âm iechu. Q oi Pro Quo: Karuzela. Fredry: Gîoâna spraw a, O d ro d zo n y : Motke zïodziej. O lim pia: Lot W arszawa Tokio Klaki Dudy, E ld orad o: To tylko poczqtek. Cyrk: Program listopadowy oraz w ystçpy Toma Jacka. OUZY WYBÔR W YROBÔW WLASNEGO I ZAGRAN. SZPAD, SZABEL, FLORETÔW, PLASTRONÔW, MASEK, RÇKAWIC i NALOKIETNIKÔW oraz WSZELKIEGO SPRZÇTU DO CWICZEN W W ALCE N A BAGNETY P o l e c a,\ RedaKtorowie: W. Denhoff-CzarnocKi i W. Junosza-D^browsKi. KARABINY DO WALKI NA BAGNETY, MASKI, PLASTR O N Y, CZOLDARY, R^KAWICE BOKS, SZERMIERKA, fcyzwiarstwo T ransport NART TYR0LSK1CH w drodze N ajtaniej p oleca: ( d zia lo n i w ojsk ow ym, klubom, szk olom i organ izaejom P. W. OLIMPIADA ul- WarecRa 5. Tel

16 Str. 16 «i Vf S T A D J O N Nr. 46 ODKURZAJCIE «,, V Â M P Y R E M! Z^DAJCIE BEZPLATNYCH 1 NIEOBOWÎ^ZUJ^CYCH DO KUPNA DEMONSTRACJI WE WLASNEM MIESZKANIU! POW SZECHNE TOW ARZYSTW O ELEKTRYCZNE A E G " ODDZIAL ODKURZACZY I FROTEREK ELEKTRYCZNYCH W ARSZAW A, KRAKOWSKIE-PRZEDMIESCIE 16/18 TELEFONY: 31-47, 61-60, i V A M P Y R» NIEZBÇDNY DO OPKURZANiA! HllISIB!II8BiB8Ellll8IIEIIil8IBlliilliaill» I N F O R I V I A T O R G D Z I E i C O M O Z N A K U P I Ô F o t o g r a f j e po c e n a c h k o n k u r e n c y jn y c h : M 6 m a îy c h fo to g r. r e tu s z... zt w iç k s z y c h.. I( m a k a ra t,, F o to g r a fje w 8 p o z a c h Z A K L A D f r n l ü A D N O W Y - â W I A T F O T O G R A F I C Z N Y L I. Ü P I f l R N r Pierw sza Krajow a Farbfarnia i Pralnia Chemiczna J«5U ROTTER S w Bielsku Cieszyrisklm ODDZIAL: W arszaw a, N ieca ta 10, te l F a rb o w a n ie i c z y sz c z e n ie c h e m ic zn e w sz e lk ie g o ro d zaju g a rd e ro b y m çsk iej, darfîskiej i t. p. plçknym srebrnyin polyskiem. P ra n ie b ielizn y m çskiej Pan! ubierze siç u Aleksandra Warszawa, Zôrawia 31. Taniej o 20 proc. niz w innych sklepach. Dogodne rozptaty. Z^dajcie wszçdzie krajowych, plyt fotograficznych ALFA ktôre wskutek swoich zalet zdobyty ogôlne u z n a n i e. Do nabycia we wszystkich skladach przyb. fotograf. P o l s k ie Z a k t a d y P r z e m y s l u.s p o rto w e g o M A R A T O N P o l e c a m y n a s e z o n z im o w y : n a r t y, s a n e c z k i, ly fc w y, p r z y b o r y d o h o c k e y u l o d o w e g o, r ç lc a w ic e, b u c ik i i u b r a n i a b o k s e r s k i e. p r z y b o r y d o s z e r m i e r k i, p r z y - r z q d y g i m n a s t y c z n e. F a c h o w e w y k o n a n i e. P r z y s t ç p - n e c e n y. P r z e d s i ç b i o r s t w o 'p r o w a d z q : L. C h r i s t e l - b a u e r i W a c t a w K u c n a r. L w ô w, u l, A k a d e m ic k a 22. W y tw ô r n ia A r ty k u lô w S p o r to w y c h i G im n a s ty c z n y c h J. PACZKOW SKI i S y n o w ie P o z n a n, L q k o w a 10 Tel P.K.O B udow u sal g im n a sty c z n y c h na p o d sta w ie najnow szyc.h p rzep isô w S tu d ju m W y c h o - w a n ia F iz y czn e g o p rz y U niw ersytecie Poznanskim. R a k i e t y t e n n i s o w e szwajcarskie, angielskie i francuskie pilki, siatki prasy i buciki. S P O R T B L O C H T o ru n, u l. K a tn r z y n y 5. A W szelki sprzçt lekkoatletyczny poleca m «Wytwôrnia Artykutow I Sportowych J. PACZKOWSKI i Synowie Poznan, ulica Lqkowa 10 Pklad konsygnacyjny w Katowicach SIATKI do PING-PONG U, siecie do dloniôwki (voley) oraz wszystkie inné siecie sportowe zagranicznej jakosci, jednak taniej wy r a b i a: Stan. Puchalski, Krakôw, S zew sk a 18/11 p. Puhary. z tony i m edale n ajtan iej Fabryka wyrobôw srebrnych. A. NAGALSKI Warszawa, ul. Bielanska 16. Tel ROWERY angielskie swiatowej slawy B. S. A. p o le c a ze sk ia d u : J e n e r a ln e P r z e d -t a w ic ie ls tw o n a P o ls k ç s p. z o. o. W a r s z a w a, /.i f l i i a :.2. T e l. MOTOCYKLI i ROW ERÔW s ta le w ie lk i w y b ô r na s k la d z ie p o le c a na d o g o d n y c h w a r u n k a c h B. W A H R E N W arszaw a $-to Krzyska 26 ZWIERZYNIEC z KOSZYKOWEJ przeniesiony w UL. 3 MAJA Ns 12 r6g S O L C A T ram w aje P, M, 7, 12 i 24. O tw a rty o d 10 r a n o do 7 vvieczôr. W e jscio 50 gr. u c z q c a s iç m ïo d z ie i i d z ie c i do 10 la t 25 gr. z b io r o w e d la s z k ô l o d 30 o s ô b p o 10 g r o sz y. R E D A K C J A 1 A D M I N I S T R A C J A W arszaw a, G alerja L u x e m b u rg a. Tel. fo-56, P. K. O- Nr P R E N U M E R A T A K w a rta ln ie zt. S, p ô lro czn ie zl. 1 0 * ro czn ie zl. 20. Z a g r a n i c ç 5 0 % d r o i e j. C E N N I K O G E O S Z E t f % s t r o n a 360 z l., /a s t r. 200 z t., /s» t r * 135 z t. V* s t r. 100 z t., /a stt. 65 z t., l/i«s t r. 35 z t., V»a s t r. 20 z t., w te k â c i e 5 0 % d r o 4 e j. Z a g r a n i c z n e o 100% d r o i e j. Miesiçczna prenum erata STÂDJ0NU w y n o si tylko Z i. 7 5 g r. OD PO-L WIEKU POWSZECHNIE ZNANY ZE SKUTECZNOSCI ST. GORSKIEGO W A R S Z A W A Z /\D A C WSZÇDZIE ZÇBY ZDROWE I BIALE ZACHOWASZ UZYWAJ/\C NAJLEPSZE PROSZKI P O T RA K I N Ô G P O 1 UZYC1U USU W A A G A T 0L I M ENT0LIN EKStKANS KREM LANOLINOWY f KREM OGÔRKOWY Z N A K O M IC IE U D E L IK A T N IA S K Ô R Ç N A D A JE T W A R Z Y D E L ÏK A T N O S C GOLD CREAM PRIMA VER A U D E L IK A T N IA. Z A L E C A N Y D O M A S A Z U TO A LETO W A W ASELfNA BORNA C Z Y N I S K Ô R Ç E L A S T Y C Z N A I M IE K K A KREM VENUS u s u w a p r y s z c z e, p i e g i i l i s z a j e LABORATORJUM ST. GORSKI W A R S Z A W A, LESZN O 12.!!! Z A D A C W S Z Ç D Z IE!!! Spôlka Wyd...Stadjon'' sp. z o jr. o. Adres Wydawnietwa, W arszawa. ul. Senatorska 29. T elefon Tioczono w Druk. M. S. Wojsk- K lis z e w y k o n a n o w Z a k la d z le F o to c h e m lffr a fic z n y m LUX w W a r sz a w ie, E le k to r a ln a 14, t e le f o n