OPIS PATENTOWY. Patent dodatkowy do patentu nr. Zgłoszono: (P ) Zgłoszenie ogłoszono:

Transkrypt

1 POLSKA, RZECZPOSPOLITA LUDOWA OPIS PATENTOWY URZĄD PATENTOWY PRL Patent dodatkowy do patentu nr Zgłoszono: (P ) Pierwszeństwo Zgłoszenie ogłoszono: Opis patentowy opublikowano: Int. CL* F16H 15/48 F16H 3/44 CZY IfctNłA Urzędu Patentowego Twórcy wynalazku: Marek Cywiński, Maria Zgrabczyńska Uprawniony z patentu: Przemysłowy Instytut Maszyn Rolniczych, Po znań (Polska) Cierna przekładnia obiegowa Przedmiotem wynalazku jest cierna przekład nia obiegowa do różnego rodzaju maszyn ro boczych a zwłaszcza rolniczych, obrabiarek, po jazdów itp. pracująca jako reduktor, jedno i wielostopniowy multijplikator lub element ukła dów napędowych np. wielobiegowych skrzyń prze kładniowych. Znane cierne przekładnie obiegowe są zaopa trzone w satelity w postaci pełnych walców ło żyskowanych, połączonych z jarzmem, przy czym docisk do współpracujących z satelitami bieżni jest wywierany przy pomocy sprężyn lub ob ciążników. Przekładnie te wykazują niedosta teczną trwałość i wymagają pracochłonnych ana liz i obliczeń a przy ich wytwarzaniu złożonych technologii i stosowania specjalistycznych obra biarek oraz specjalnych materiałów, nie zapew niając przy tym niezawodności działania. Znane są jeszcze przekładnie obiegowe, które są wy posażone w kulkowe łożyska toczne stanowiące element przełożenia. Służą one jednak tylko do przenoszenia małych mocy i wykazują małą sprawność. Cierna przekładnia obiegowa według wynalazku usuwa wyżej wymienione niedogodności i wady i charakteryzuje się tym, że ma satelity wyko nane w postaci co najmniej trzech tocznych pierś cieni sprężystych umieszczonych ze wstępnym napięciem sprężystym pomiędzy gładkimi bieżnia mi wału centralnego a gładką bieżnią pierście nia zewnętrznego, przy czym jarzmo obrotowe zaopatrzone w łożyska zabierakowe jest ułożyskowane albo na wale centralnym albo wew nątrz pierścienia zewnętrznego. 5 Łożyska zabierakowe jarzma obrotowego są u- mieszczone na czopach i znajdują się wewnątrz tocznych pierścieni sprężystych a podczas pracy przekładni gładkie bieżnie zewnętrzne łożysk zabierakowych stykają się z wewnętrznymi gładio kimi bieżniami tocznych pierścieni sprężystych, Łożyska zabierakowe znajdują się wewnątrz tocz nych pierścieni sprężystych i są z nimi połą czone przy pomocy wkładek elastycznych lub łożyska zabierakowe znajdują się na zewnątrz 15 tocznych pierścieni sprężystych i w czasie pracy przekładni stykają się z nimi wzajemnie swo imi zewnętrznymi.gładkimi bieżniami. Przekład nia ma toczne pierścienie sprężyste zaopatrzone w wycięcia tworzące łączniki sprężyste, kltóre łą- 20 czą część sztywną tocznego pierścienia spręży stego z jego częścią uginającą się. Cierna przekładnia obiegowa według wynalazku odznacza się prostą, zwartą konstrukcją, łatwą do wykonania pod względem technologicznym. 25 Pozwala ona na przenoszenie stosunkowo dużych mocy a ponadto wykazuje dużą sprawność i trwałość podczas pracy zarówno w postaci re duktora jak i wielostopniowego multiiplikatora lub wielobiegowej skrzyni przekładniowej. 30 Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w

2 .3 4 przykładach wykonania na rysunku, na którym fig: 1 przedstawia cierną przekładnię obiegową w częściowym przekroju podłużnym, fig. 2 cier ną przekładnię obiegową w przekroju poprzecz nym, fig. 3 wycinek ciernej przekładni obiego wej, w której łożysko zabierakowe jarzma obro towego jest umieszczone wewnątrz tocznego pierś cienia sprężystego i jest połączone z nim przy.pomocy władki elastycznej w przekroju po przecznym, fig. 4 połówkę ciernej przekładni o- biegowej, w której łożyska zabierakowe jarzma obrotowego są umieszczone na zewnątrz tocznych pierścieni sprężystych i stykają się z nimi swoi-,.-mi -.zeiwnętranyimi gładkimi bieżniami w przekrojłi poprzecznym, fig* 5 toczny pierścień sprę żysty z wycięciami łącznikami sprężystymi : w rzucie aksonomjetrycznym, fig. 6 toczny pierś cień sprężysty z wycięciami ułożyskowany na Uzojpie łożyska zaibierakowego połączonego z jarz mem obrotowymi w częściowym przekroju podr łużnym. Cierna przekładnia obiegowa według wynalaz ku składa się z zewnętrznego pierścienia 1 u- nieruchomionego przy pomocy śruby 2, umiesz czonej w tulei 3 nieruchomego korpusu, z tocz nych, sprężystych pierścieni 4 wmontowanych ze wstępnym napięciem sprężystym pomiędzy gład kimi bieżniami centralnego wału 5 a gładką bież nią zewnętrznego pierścienia 1. Na centralnym wale 5 albo wewnątrz zewnę trznego pierścienia 1 jest ułożyskowane obrotowe jarzmo 6 zaopatrzone w zabierakowe łożyska 7 umieszczone na czopach 8. Z zewnętrznym pierś cieniem 1 są połączone boczne pokrywy 9 wy posażone w łożysko 10. W przykładzie wykona nia przedstawionego na rysunku fig. 3 zabiera kowe łożyska 7 obrotowego jarzma 6 znajdują się wewnątrz tocznych, sprężystych pierścieni 4 i są z nimi połączone przy pomocy elastycznych wkładek 11. W przykładzie wykonania przedsta wionego na rysunku fig. 4 zabierakowe łożyska 7 obrotowego jarzma 6 znajdują się na zewnątrz tocznych sprężystych pierścieni 4 i w czasie pra cy przekładni stykają się z nimi wzajemnie swoi mi zewnętrznymi gładkimi bieżniami. W przykła dzie wykonania przedstawionego na rysunku fig. 5 cierna przekładnia obiegowa jest zaopatrzona w toczne, sprężyste pierścienie 4 posiadające wy cięcia tworzące sprężyste łączniki 12, które łą czą sztywną część 13 tocznego pierścienia 4 z jego uginającą się częścią 14. W przykładzie wykonania przedstawionego na rysunku fig. 6 toczny, sprężysty pierścień 4 ze sprężystymi łącznikami 12 jest ułożyskowany na 10 czopie 8 za pośrednictwem zabierakowych ło żysk 7. Działanie ciernej przekładni obiegowej odbywa się według trzech podstawowych wariantów, to jest przy unieruchomionym centralnym wale 5, przy unieruchomionym obrotowym jarzmie 6 i przy unieruchomionym zewnętrznym pierścieniu 1, przy czym w każdym z tych wariantów prze kładnia ta pracuje albo jako reduktor albo jako muhtiplikator. Zastrzeżenia patentowe Cierna przekładnia obiegowa wyposażona w wał centralny, pierścień zewnętrzny i satelity, znamienna tym, że satelity są wykonane w po staci co najmniej trzech tocznych, sprężystych pierścieni (4) umieszczonych ze wstępnym na- 20 pięciem sprężystym pomiędzy gładkimi bieżnia mi centralnego wału (5) a gładką bieżnią zew nętrznego pierścienia (1), przy czym obrotowe jarz mo (6) zaopatrzone w zabierakowe łożyska (7) jest ułożyskowane na centralnym wale (5) Cierna przekładnia obiegowa według zastrz. 1, znamienna tym, że obrotowe jarzmo (6) zaopa trzone w zabierakowe łożyska (7) jest ułożysko wane wewnątrz zewnętrznego pierścienia (1). 3. Cierna przekładnia obiegowa według zastrz lub 2, znamienna tym, że zabierakowe łożyska (7) obrotowego jarzma (6) są umieszczone na czo pach (8) i znajdują się wewnąftrz tocznych, sprę żystych pierścieni' <4), przy czym podczas pracy przekładni zewnętrznej, gładkie bieżnie zabiera- 35 kowych łożysk (7) stykają się z wewnętrznymi gładkimi bieżniami tocznych, sprężystych pierś cieni (4). 4. Cierna przekładnia obiegowa według zastrz. 3, znamienna tym, że zabierakowe łożyska (7) 40 obrotowego jarzma (6) znajdujące się wewnątrz tocznych, sprężystych pierścieni (4) są z nimi po łączone przy pomocy elastycznych wkładek (11). 5. Cierna przykładnia obiegowa według zastrz. 1, znamienna tym, że zabierakowe łożyska (7) o- 45 brotowego jarzma (6) znajdują się na zewnątrz tocznych, sprężystych pierścieni (4) i w czasie pracy przekładni stykają się z nimi wzajemnie swoimi gładkimi zewnętrznymi bieżniami. 6. Cierna przekładnia obiegowa według zastrz. 50 1, znamienna tym, że jest zaopatrzona w toczne, sprężyste pierścienie (4) posiadające wycięcia two rzące sprężyste łączniki (12), które łączą sztywną część (13) tocznego pierścienia (4) z jego uginającą się częścią (14). \

3 Fig FLg.2

4 FigA FLg.5

5 Fig