ALIANSE MADE IN FRANCE

Transkrypt

1 ALIANSE MADE IN FRANCE W przeciwieństwie do Niemiec, autonomia banków lokalnych we Francji jest mocno ograniczona. Istnieją cztery spółdzielcze grupy krajowe: Crédit Agricole, Caisse d Epargne, Banques Populaires i Crédit Mutuel, które zrzeszają łącznie 63 regionalne banki spółdzielcze. M odel francuski opiera się na konsolidacji finansowej poszczególnych banków w ramach struktur zrzeszeniowych. Ustawodawca umożliwił spółdzielcom zawiązywanie bankowych spółek akcyjnych, pozostawiając spółdzielniom kredytowym swobodę działania m.in. w tworzeniu strategicznych aliansów (bankowość inwestycyjna, factoring, leasing, outsourcing), filii w innych sektorach rynku finansowego oraz współpracy z instytucjami non profit. Crédit Mutuel: solidarne kapitały Od 1984 r. Crédit Mutuel funkcjonuje jako skonsolidowana struktura na 3 poziomach: lokalnym, regionalnym i ogólnokrajowym. Kasy lokalne działają na podstawie prawa spółdzielczego i zasady: jeden udziałowiec jeden głos. Na poziomie regionu pracuje 18 federacji prowadzących spółdzielcze kasy regionalne. Federacja zarządza przepływem środków, przygotowuje procedury i regulaminy, prowadzi centralną księgowość 64 Nowo cz esny B a n k Sp ó łd z ie lc z y

2 oraz nadzór nad kasami. Na czele grupy, która ma obecnie 7,4 mln klientów, stoi konfederacja krajowa reprezentant jej interesów wobec władz centralnych. Przed 15 laty CM stworzył własną kategorię udziałów (typu B), które obecnie zgodnie z dyrektywami europejskimi wlicza się do funduszy własnych. Udziały B tak Większość Francuzów posiada konta w co najmniej dwóch różnych bankach. Po wprowadzeniu niebieskich książeczek, część z nich założyła w CM rachunki tylko po to, by skorzystać z nieopodatkowanych lokat. jak akcje, przynoszą dywidendę, a ponadto są oprocentowane. Ich posiadanie nie zapewnia jednak właścicielom statusu udziałowca CM. Są oni traktowani jak zwykli klienci posiadają dostęp do wszystkich instrumentów finansowych, np. czeków, lecz nie mogą zaciągać kredytów i uczestniczyć w pracach walnego zgromadzenia. W funduszach federacji aż 75-proc. udział mają dochody skumulowane, udziały podstawowe stanowią ok. 8 proc., udziały typu B proc. Wynik finansowy jest obliczany na poziomie federacji, gdzie ustala się też wysokość udziałów B niezależnie od tego, czy kasa lokalna wypracowała dochód czy stratę. Właściciel udziałów B musi zgłosić w zeznaniu podatkowym fakt ich posiadania i zapłacić z tego tytułu podatek. Udziały te można trzymać bądź sprzedać, są to więc fundusze niestabilne. W ostatnich latach czę- SPÓŁDZIELCZE EUROBANKI Spółdzielcze grupy bankowe zdobyły ponad 20 proc. udział w aktywach na europejskim rynku, aczkolwiek są kraje, w których są one zdecydowanie niższe oraz takie, gdzie przekraczają 50 proc. Pod względem udzielonych kredytów przodują spółdzielcy Francji i Niemiec, ich łączny udział w rynku przekracza 63 proc., podobna tendencja dotyczy depozytów (57 proc.). Liderami bankowości spółdzielczej są też Włochy i Holandia z grupą Rabobank, której suma bilansowa jest wyższa niż wszystkich banków w Polsce. 66 Nowo cz esny B a n k Sp ó łd z ie lc z y KONSOLIDACJA NA HORYZONCIE W Europie działa 8300 instytucji kredytowych, w większości małych i nieprowadzących operacji transgranicznych. Eksperci są jednak zgodni, że rynek w przyszłości zdominują duże konglomeraty finansowe o ponadnarodowej sieci oddziałów i spółek zależnych. Zdaniem ekspertów również wiele bankowych grup spółdzielczych jest zainteresowanych wykorzystaniem efektów skali na poziomie unijnym, a nie tylko krajowym. Wiąże się to z centralizacją zarządzania ryzykiem oraz funkcji obrachunkowo-kontrolnych (back office). Bazylejska Umowa Kapitałowa zapowiada falę transgranicznych fuzji i jeszcze większą konsolidację sektora. sto były wykupywane, ponieważ z reguły miały niższe oprocentowanie niż inne produkty finansowe. Wysokie fundusze własne są charakterystyczne dla sieci mutualistycznych (wzajemnej pomocy). Wiąże się to z systemem wnoszenia udziałów przez klientów kas lokalnych, którzy w momencie zaciągania kredytu zobowiązani są do jednorazowego ich wykupu, co zwiększa fundusze federacji regionalnych. Niebieskie książeczki Crédit Mutuel, tak jak inne banki, boryka się z problemem zarządzania płynnością środków. Swoim klientom oferują specjalne lokaty zwolnione z podatku dochodowe-

3 NIEMCY BUDUJĄ KAPITAŁY W 2012 r. niemiecka sieć banków spółdzielczych wypracowała zysk netto 6,9 mld euro, tj. wyższy o 2,4 mld euro niż rok wcześniej. Duża część przychodów grupy pochodziła z inwestycji kapitałowych. Niemieckie spółdzielnie zrzeszone w BVR zwiększyły kapitały własne o 7 mld euro do wartości rekordowej 72 mld euro. Współczynnik wypłacalności grupy był na bezpiecznym poziomie 14,7 proc. w sytuacji wysokiego poziomu rentowności aktywów. towaniu depozytów i kredytów. Stąd coraz większy udział prowizji w dochodach. Jeszcze kilka lat temu francuskie banki spółdzielcze specjalizowały się w konkretnych produktach np. Crédit Agricole posiadał monopol na rolnicze kredyty preferencyjne, Banque Populaire na pożyczki z dopłatą budżetu Zdjęcia: Działalność kas lokalnych we Francji, w przeciwieństwie do regionalnych banków niemieckich, holenderskich i hiszpańskich, sprowadza się de facto do prowadzenia punktów sprzedaży produktów bankowych. 68 go na tzw. niebieskich książeczkach. Przed laty CM mógł wykorzystywać środki niebieskich książeczek w sposób dowolny. Obecnie musi przekazywać je do banku państwowego, którym zarządza bezpośrednio skarb państwa. Większość Francuzów posiada konta w co najmniej dwóch różnych bankach. Po wprowadzeniu niebieskich książeczek, część z nich założyła w CM rachunki tylko po to, by skorzystać z nieopodatkowanych lokat. Wszystkie pozostałe środki oddawała zaś w zarządzanie do innych banków. Powstał więc problem: jak przywiązać klienta, by stać się głównym jego bankiem? Zadaniem priorytetowym dla wszystkich kas lokalnych i regionalnych jest pozyskiwanie lokat długoterminowych. CM pozostaje uniwersalnym bankiem klientów detalicznych, nie zaś dużych przedsiębiorstw. Marża finansowa jest niewielka wskutek zmniejszania się różnicy w oprocennowo cz esny B a n k Sp ó łd z ie lc z y dla rzemiosła i handlu. Dziś kredyty te są udzielane przez wszystkie banki. Z kasami lokalnymi CM współpracuje 27 tys. członków rad nadzorczych. Są to z reguły wpływowi przedstawiciele środowisk lokalnych, biznesmeni, rzemieślnicy, rolnicy uczestniczący aktywnie w życiu swoich banków. Obowiązuje zasada subsydiarności (wzajemnego uzupełniania się), poziom organizacji najbliższy udziałowcom (kasa lokalna) musi wypełniać wszystkie funkcje, do których jest zdolny. Zadania, których kasa nie jest w stanie wykonać w sposób optymalny powinna powierzyć innym szczeblom struktury. Dobry biznes z małą kasą Działalność kas lokalnych we Francji, w przeciwieństwie do regionalnych banków niemieckich, holenderskich i hiszpańskich, sprowadza się de facto do prowadzenia punktów sprzedaży produktów bankowych. Są one kanałem ich

4 Bankowość spółdzielcza we Francji dystrybucji, udzielają kredytów i przyjmują depozyty, natomiast nie prowadzą inwestycji kapitałowych i nie zarządzają ryzykiem. Płynność finansowa grupy CM gwarantowana jest na poziomie federacji, do której przekazywane są nadwyżki z kas lokalnych. Na poziomie regionu istnieją fundusze solidarnościowe: na akumulację rezerw oraz na wyrównanie wyników kas lokalnych. Federacje składają się na fundusz gwarancyjny międzyregionalny. W przypadku deficytu kasy lokalnej klienci i udziałowcy otrzymują gwarancję zwrotu swoich środków ze strony federacji, która tworzy w tym celu specjalny fundusz z części odsetek od kredytów (0,1 proc. oprocentowania). Zgodnie z dyrektywami europejskimi federacja regionalna (skonsolidowana) winna posiadać co najmniej 8 mln euro. CM jest drugim bankiem we Francji pod względem płatności elektronicznych oraz udziału w rynku usług dla rolnictwa. Obsługuje też największą część 750 tys. działających we Francji stowarzyszeń, których roczne obroty przekraczają łącznie 300 mld FRF. Crédit Mutuel jest liderem płatności kartą w sieciach handlowych, a także pod względem sprzedanych ubezpieczeń. Był pierwszym bankiem, który wprowadził we Francji usługi bancassurance. W regionie paryskim Crédit Mutuel jest drugim bankiem we Francji pod względem płatności elektronicznych oraz udziału w rynku usług dla rolnictwa. Do niedawna był liderem płatności kartą w sieciach handlowych, a także pod względem sprzedanych ubezpieczeń. działa od 20 lat. Kilka lata temu kupił podobnej wielkości bank komercyjny CIC, co zapewniło mu podwojenie udziału na stołecznym rynku. Udziałowcem Crédit Mutuel jest inna grupa spółdzielcza Caisse d Epargne szczycąca się tym, że posiada ponad 470 filii na całym świecie. REKLAMA UBEZPIECZENIA DLA SEKTORA BANKOWEGO - wyłącznie polski kapitał - wyjątkowa oferta oraz specjalne stawki - dlugoletnie doświadczenie w ubezpieczeniach finansowych CENTRALA: ul. Poleczki 35, Warszawa tel. (22) , fax (22) , centrala@tuz.pl 9/

5

6