Monitorowanie i naprawianie prawa w sprawnym i służebnym państwie

Transkrypt

1 Monitorowanie i naprawianie prawa w sprawnym i służebnym państwie Janusz Paczocha janusz.paczocha@nbp.pl Prezentacja zawiera rozszerzoną wersję koncepcji nowoczesnych ocen skutków oraz ocen kosztów regulacji, opublikowanej w: Ocena skutków regulacji poradnik OSR, doświadczenia i perspektywy, Warszawa 2007, str. 183 Prezentacja przedstawia poglądy autora, które nie mogą być utożsamiane ze stanowiskiem instytucji, dla której pracuje.

2 Diagnoza: permanentne badania postlegislacyjne 1. W Polsce odbywają się nieustające badania postlegislacyjne, w których uczestniczą wszyscy (obywatele, dziennikarze tropiący buble prawne, parlamentarzyści indywidualnie i w komisjach, ministrowie indywidualnie i w zespołach, Rada Ministrów in gremio i w ramach jej organów pomocniczych. 2. Badania postlegislacyjne są prowadzone tak intensywnie, że obejmują nawet przepisy, które jeszcze nie weszły w życie. Źródło: J. Paczocha, r.

3 Terapia: kto, czyli podział ról Badania postlegislacyjne (ex post) to obowiązek prawodawcy 1. Podmioty zobligowane do prowadzenia badań i działań postlegislacyjnych: a) organy uczestniczące w procesie legislacyjnym, b) jednostki organizacyjne działające na rzecz ww. organów. 2. Podmioty, które mogą prowadzić niezależne badania postlegislacyjne: a) ośrodki naukowe, b) wyspecjalizowane agencje, w tym pracujące na rzecz partii, c) instytuty reprezentujące adresatów regulacji (interesariuszy). Źródło: J. Paczocha, r.

4 Terapia: jak, czyli przepisy o przeglądach regulacji W przepisach normujących stanowienie prawa jest luka! Programy wyborcze, koncepcje rządzących Programowanie Planowanie legislacyjne Programy prac rządu (PPR) Plany prac legislacyjnych (PPL) Tematyczne i okresowe Przeglądy regulacji (PR) Proces legislacyjny Uchylanie Uchwalanie Nowelizowanie Przepisy uchylone System prawny Przepisy do nowelizacji Źródło: J. Paczocha, r. Źródło: J. Paczocha, r.

5 Terapia: jak, czyli okresowe przeglądy regulacji Okresowe przeglądy regulacji, zarządzane przez Premiera Weryfikowanie/opracowywanie przeglądów } Czteroletni Przegląd regulacji (PR) Czas [lata kadencji] Źródło: J. Paczocha, r.

6 Terapia: jak, czyli zakres badań Badania postlegislacyjne powinny być równie szerokie, jak ex ante! Etap prac Zatwierdzenie projektu Pełna OSR/OKR Założenia regulacji Czteroletni PR Zatwierdzenie projektu Konsultacje/opiniowanie Projekt regulacji Zatwierdzenie założeń Konsultacje/opiniowanie Założenia regulacji Roczny PPL Czteroletni PPL Uproszczona OSR/OKR Wstępna OSR/OKR Wstępna OSR/OKR Pełna OSR/OKR Pełna OSR/OKR Uproszczona OSR/OKR Uproszczona OSR/OKR Wstępna OSR/OKR Wstępna OSR/OKR Kontrola ex post Kontrola ex ante Szczegółowość OSR Źródło: J. Paczocha, r.

7 Terapia: co badać, aby wzrosła sprawność państwa Pielęgnowanie systemu prawnego musi być działaniem ciągłym! W pierwszej kolejności należy badać regulacje: 1) antyrynkowe 2) przestarzałe, martwe 3) pozłacane (ang. goldplating) 4) zbiurokratyzowane, zbyt kosztowne 5) niejasne, sprawiające kłopoty interpretacyjne Badać również tematycznie, poprzez przeglądy: 1) antykorupcyjne 2) unijne (wg zasady minimum minimorum) 3) dereglamentacyjne (wg kryterium celowości) 4) antybiurokratyczne (kryterium kosztów wg OKR) 5) upraszczające postępowania administracyjne Źródło: J. Paczocha, r.

8 Terapia: raportowanie o postępach badań ex post Przykładowy raport Premiera z przeglądu regulacji: 1) wykaz uchylonych lub uproszczonych ustaw 2) wykaz uchylonych lub uproszczonych rozporządzeń 3) wykaz zniesionych lub złagodzonych rodzajów reglamentacji 4) wykaz zniesionych lub uproszczonych postępowań administracyjnych 5) wykaz zniesionych lub ograniczonych obowiązków administracyjnych 6) wykaz zniesionych lub ograniczonych załączników i opinii do podań 7) wykaz zniesionych lub uproszczonych druków i formularzy 8) wykaz zniesionych lub ograniczonych obowiązków archiwizacyjnych 9) zaoszczędzone koszty (wg metodyki Oceny Kosztów Regulacji): a) wykonywania zniesionych lub uproszczonych przepisów b) uzyskiwania zezwoleń, innych decyzji administracyjnych itp. c) wykonywania zniesionych obowiązków biurokratycznych d) stosowania zniesionych druków, uzyskiwania zniesionych opinii itp. Źródło: J. Paczocha, r.