STRATEGIE ŻYCIOWE MŁODZIEŻY

Transkrypt

1 STRATEGIE ŻYCIOWE MŁODZIEŻY na pograniczu polsko-ukraińskim Piotr Długosz

2 2017 Copyright by Piotr Długosz & Zakład Wydawniczy»NOMOS«Wszelkie prawa zastrzeżone. Książka ani żadna jej część nie może być przedrukowywana, ani w jakikolwiek inny sposób reprodukowana czy powielana mechanicznie, fotooptycznie, zapisywana elektronicznie lub magnetycznie, ani odczytywana w środkach publicznego przekazu bez pisemnej zgody wydawcy. Recenzje: dr hab. Liudmiła Krywaczuk, prof. Uniwersytetu Lwowskiego dr hab. Marian Niezgoda, prof. Uniwersytetu Jagiellońskiego Publikacja dofinansowana przez Wydział Socjologiczno-Historyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego oraz Instytut Socjologii Państwowej Wyższej Szkoły Wschodnioeuropejskiej w Przemyślu Redaktorka prowadząca: Ewa Chudoba Redakcja wydawnicza: Anna Zaremba Redakcja techniczna: Jacek Pawłowicz II korekta: Anna Grochowska-Piróg Projekt okładki: Roksana Gołębiowska ISBN KRAKÓW 2017 Zakład Wydawniczy»NOMOS« Kraków, ul. Kluczborska 25/3u; tel.: , biuro@nomos.pl;

3 Spis treści Podziękowania Wprowadzenie Rozdział I. Młodzież w społeczeństwie Wstęp Młodzież jako wielowymiarowa kategoria społeczna Kategoria demograficzna Młodzież jako kategoria społeczna Młodość jako faza życia Młodzież na obrzeżach społeczeństwa Pokolenie O socjologii młodzieży Podsumowanie Rozdział II. Strategie życiowe Wstęp W kręgu teorii adaptacji Strategie konceptualizacja Typy strategii Strategie życiowe w perspektywie teorii anomii Roberta K. Mertona Teoria społeczna Pierre a Bourdieu Habitus Klasa społeczna Kapitały Pole Społeczeństwo ryzyka Edukacja i dewaluacja dyplomów Rynek pracy epizody pracy, umowy krótkoterminowe, bezrobocie Społeczeństwo informacyjne Indywidualizacja Strategie wchodzenia w dorosłość Podsumowanie

4 Rozdział III. Pogranicze polsko-ukriańskie Pogranicze Peryferia Badania młodzieży na pograniczach Pogranicze polsko-ukraińskie Dziedzictwo Galicji Powstawanie pogranicza polsko-ukraińskiego Reprodukcja peryferii Podsumowanie Rozdział IV. Strategie adaptacyjne młodzieży polskiej i ukraińskiej Edukacja Rynek pracy Indywidualizacja Rozdział V. Metodologiczna charakterystyka badań Wstęp Cel badań Problemy badawcze Hipotezy Zarys modelu analitycznego Metody badawcze i dobór próby Rozdział VI. Kapitały młodzieży pogranicza Pomiędzy zasobami a kapitałami Kapitał szkolny Kapitał szkolny a płeć Kapitał szkolny a miejsce zamieszkania Kapitał szkolny, płeć, miejsce zamieszkania Kapitał szkolny a wykształcenie ojca Kapitał szkolny a pozycja zawodowa ojca Kapitał szkolny a ocena sytuacji materialnej Kapitał ekonomiczny Kapitał kulturowy Kapitał społeczny Kapitał edukacyjny Kapitał psychologiczny Kapitał cyfrowy Podsumowanie Rozdział VII. Między konformizmem a innowacją Cele życiowe Typologia celów życiowych polsko-ukraińskich maturzystów Typologia celów życiowych Polska Typologia celów życiowych Ukraina

5 7.3. Sposoby osiągania celu Środki prowadzące do celu Polska Środki prowadzące do celu Ukraina Ścieżki sukcesu Uwarunkowania strategii sukcesu Podsumowanie Rozdział VIII. Pole edukacyjne Wprowadzenie Wartość wyższej edukacji Przejścia edukacyjne Poziom aspiracji edukacyjnych Studia jako konieczność życiowa Preferowane uczelnie Podążanie ku najlepszym rynkom edukacyjnym Jakość studiów wyższych Wygrani i przegrani edukacji wyższej Preferowane kierunki studiów i ich uwarunkowania Gra o najwyższe stawki Podsumowanie Rozdział IX. Plany zawodowe maturzystów Marsz w kierunku klasy średniej Preferowany zawód Uwarunkowania wyboru zawodu Wybór zawodów prestiżowych Miejsce pracy Spodziewane zarobki Podsumowanie Rozdział X. Plany młodzieży związane z przyszłym miejscem zamieszkania Wstęp Błędne koło peryferyzacji peryferii Od kapitału ludzkiego do motility Przyszłość jest poza pograniczem Przyczyny emigracji Uwarunkowania wyboru miejsca zamieszkania Polska Uwarunkowania wyboru miejsca zamieszkania Ukraina Podsumowanie Rozdział XI. Korepetycje jako czynnik adaptacyjny na pograniczu Wstęp Korepetycje w Polsce Korepetycje za granicą

6 11.4. Korepetycje jako strategie adaptacyjne w społeczeństwach postkomunistycznych Korepetycje jako nowa walka klas średnich na pograniczach o dostęp do wysokich pozycji społecznych Społeczny portret uczniów biorących korepetycje Najczęściej wybierane przedmioty na korepetycjach Korepetytorzy Walka w polu edukacyjnym o najwyższe osiągnięcia Podsumowanie Rozdział XII. Młodzież pogranicza dwa lata później ciągłość i zmiana strategii Zmiany wśród młodzieży pogranicza Dwa lata później Podsumowanie Zakończenie Literatura Spis tabel Spis rycin Indeks osobowy Indeks rzeczowy Summary: Life Strategies of Youth in the Polish-Ukrainian Borderland