Recenzja prof. dr hab. Aleksander Manterys. Redakcja wydawnicza Katarzyna Ambroziak. Projekt okładki i stron tytułowych Karolina Zarychta

Transkrypt

1

2

3

4 Recenzja prof. dr hab. Aleksander Manterys Redakcja wydawnicza Katarzyna Ambroziak Projekt okładki i stron tytułowych Karolina Zarychta Skład i łamanie Mariusz Szewczyk Na okładce wykorzystano reprodukcję obrazu Hansa Holbeina (młodszego), Ambasadorowie, 1533 r., ze zbiorów National Gallery w Londynie (na prawach wolnego dostępu domena publiczna) Publikacja dofinansowana z działalności statutowej Instytutu Filozofii, Socjologii i Dziennikarstwa Uniwersytetu Gdańskiego oraz ze środków Fundacji Norberta Eliasa Copyright by Uniwersytet Gdański Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego ISBN Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego ul. Armii Krajowej 119/121, Sopot tel./fax , tel wydawnictwo@ug.edu.pl Księgarnia internetowa:

5 SPIS TREŚCI Wstęp Cywilizowanie jako droga do obywatelskości Rozdział 1. Obywatelskość jako cywilizowanie Społeczeństwo obywatelskie jako kategoria socjologiczna Tęsknota za cywilizowanym społeczeństwem obywatelskim Obywatelskość jako kultura Obywatelskość jako innowacja cywilizacyjna Rozdział 2. Koncepcja procesu cywilizowania i jej miejsce w socjologii Eliasa O procesie cywilizacji oryginalność czy synteza? Cywilizacja jako wewnętrzna pacyfikacja popędów Cywilizacja jako racjonalizacja Eliasowska socjogeneza racjonalizacji przez ucywilizowanie Naturalne wspólnoty a cywilizowane stowarzyszenia Krytyka procesu cywilizowania na tle dwudziestowiecznej krytyki cywilizacji Rozdział 3. Rozwój standardów cywilizowanego zachowania w Europie nowożytnej Pacyfikacja popędów jako konsekwencja metodycznego kierowania życiorysem Mechanizm rozprzestrzeniania się standardów cywilizowanego zachowania w okresie nowożytnym Od odkrycia indywiduum do indywidualizacji Mieszczańska sfera publiczna jako narodziny powszechnej obywatelskości Obywatelskość jako figuracja Przez indywidualizację do współczesnego ja nie-kooperacyjnego

6 Rozdział 4. Parlamentaryzm angielski jako innowacja cywilizacyjna Kryzys dynastyczny i kompromis polityczny u źródeł parlamentaryzmu Społeczna geneza społeczeństwa parlamentarnego Korupcja i prosperity jako mniej oczywiste katalizatory rozwoju parlamentaryzmu Nierównomierny rozwój tożsamości obywatelskiej Subtelni gentlemani a plebejski sport Parlamentaryzm i sportyzacja jako cywilizacyjne sprzężenie zwrotne Podsumowanie Rozdział 5. Społeczeństwo obywatelskie jako właściwa droga cywilizacji w oświeceniowej myśli anglosaskiej Liberalne społeczeństwo obywatelskie u progu parlamentaryzmu Społeczeństwo obywatelskie jako społeczeństwo cywilizowane w szkockim oświeceniu Adam Ferguson jako uczestnik i komentator szkockiego procesu cywilizowania Pedagogika klasycystycznego cywilizowania Gentleman, czyli każdy, pragnący się doskonalić Rząd reprezentatywny jako rząd dla społeczeństw cywilizowanych Podsumowanie Rozdział 6. Obywatelskość jako element habitusu narodowego: Tocqueville w Ameryce. Kultura spotkań Tocqueville jako badacz procesów długiego trwania Socjogeneza amerykańskiego charakteru narodowego Demokratyczność jako informalizacja obyczajów Indywidualizm a obywatelskość w Ameryce Tocqueville a Fenomen duńskiej obywatelskości Holenderska informalizacja i meetingizacja jako katalizatory obywatelskości Podsumowanie Rozdział 7. Obywatelskość jako wektor procesu cywilizowania społeczeństw Europy Środkowo-Wschodniej Demokracje naśladowcze jako demokracje bez obywateli Realny socjalizm w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej jako regres obywatelskości Solidarność jako rewolucja obywatelska Transformacja w Europie Środkowej po 1989 r. jako zwrot de-cywilizacyjny? Podsumowanie

7 Rozdział 8. Obywatelskość nowoczesna jako ucywilizowanie, wzory nowoczesnego obywatela Etos obywatelskości dysydenckiej jako tęsknota za cywilizacją Wzór demokraty według Marii Ossowskiej Osobowość nowoczesna jako fundament postawy obywatelskiej Stagnacja rozwoju polskiej obywatelskości Społeczny bezruch i jego przezwyciężanie Składniki cywilizowanej obywatelskości próba syntezy Rozdział 9. Obywatelskość jako cywilizowanie w perspektywie lokalnych gremiów obywatelskich Metodyka badań Od teorii do projektu badawczego Teoria ugruntowana jako wyzwolenie energii teoretyzowania Kodowanie zogniskowane Ucywilizowanie jako pojęcie centralne w badaniu Koncept i realizacja badania Elementy składowe cywilizowanej obywatelskości w praktyce funkcjonowania jednostek pomocniczych samorządu terytorialnego i stowarzyszeń przyjaciół Kategoria centralna: ucywilizowanie Trwałość fasadowej organizacji życia zbiorowego Poczucie obywatelskiej podmiotowości Potrzeba obywatelskiego sprawstwa Meetingizacja Dalekowzroczność Zakończenie Aneks Literatura Summary Indeks osób