Źródła dochodów a składowanie na ubezpieczenia społeczne

Transkrypt

1 Źródła dochodów a składowanie na ubezpieczenia społeczne dr Barbara Więckowska Departament Analiz Strategicznych 19 grudnia 2012, Warszawa 1 1

2 Cel badania Analiza różnic w poziomie oskładkowania emerytalno-rentowego różnych źródeł dochodów z pracy Określenie relacji pomiędzy wysokością składki emerytalno-rentowej a możliwościami płatniczymi poszczególnych grup ekonomicznych Kontekst badania W większości krajów Unii Europejskiej istnieje jeden z dwóch modeli: (1) oddzielny system zabezpieczenia emerytalno-rentowego dla osób samozatrudnionych lub (2) osoby samozatrudnione są objęte systemem pracowniczym lecz często za niższą składkę W Polsce coraz częściej mówi się o niepożądanym wykluczeniu z ochrony ubezpieczeniowej nie-pracowników 2 2

3 Oskładkowanie w zależności od źródła dochodu Wysokość składek emerytalno rentowych w zależności od rodzaju umowy Przykładowa podstawa wymiaru składek (dochód), zł. Źródło: opracowanie własne DAS 3

4 Źródła dochodów z pracy Z 14,3 mln osób opłacających składki FUS, dla ok. 5,2 mln osób wysokość składki nie zależy od wielkości dochodu Wśród osób łączących różne źródła dochodów z pracy najliczniejszą grupę stanowią etat+umowa zlecenia (lub/i umowa o dzieło) prawie 50% umów 4 4

5 Rozkład dochodów względem ich źródła etaty (1) Umowa o pracę jako jedyne źródło dochodów SREDNIA 2711,70 zł MEDIANA 2083,33 zł Łączna liczba osób Osoby powyżej PLN Istnieje silna koncentracja wynagrodzeń wokół wynagrodzenia minimalnego - 25% pracujących otrzymuje wynagrodzenie w wysokości wynagrodzenia minimalnego lub mniej. Równocześnie jedynie 37% pracujących zarabia więcej niż wynagrodzenie przeciętne, zaś z obowiązku płacenia składek emerytalno-rentowych ma prawo tylko 2,5% etatowców (ok. 200 tys. osób) 5 5

6 Rozkład dochodów względem ich źródła etaty (2) Łączenie pracy etatowej z innymi źródłami dochodów SREDNIA 2806,66 zł MEDIANA 2166,87 zł Łączna liczba osób Osoby powyżej PLN Uwzględniając dorabianie rozkład dochodów osób zatrudnionych na umowę o pracę się nie zmienia, co więcej stopień dorabiania jest mniej więcej taki sam we wszystkich grupach dochodowych 6 6

7 Rozkład dochodów względem ich źródła zlecenia (1) Zlecenie jako jedyne źródło dochodów SREDNIA 475,32 zł MEDIANA 210,00 zł Łączna liczba osób Osoby powyżej PLN 707 Kształt rozkładu oraz fakt, że 99% osób posiada dochody ze zleceń w wysokości 3100zł i mniej sprawia, że można wnioskować o tym, że umowy te dotyczą w zdecydowanej większości prac dorywczych lub sezonowych, które przynoszą dochód tylko przez kilka lub kilkanaście tygodnie w ciągu roku ale

8 Rozkład dochodów względem ich źródła zlecenia (2) Roczne zwiększenie składki emerytalno-rentowej dla osób pracujących na kilka zleceń... ze 153,8 tys. osób pracujących na kilka zleceń prawie 10% płaciłoby składki w wyższe o ponad zł rocznie, a 1/3 z nich o ponad 2000 zł rocznie (5 i więcej miesięcy opłacania składki od wynagrodzenia minimalnego) 8 8

9 Kto pracuje na śmieciówkach? Tytuł 9 9

10 Rozkład dochodów względem ich źródła działalność gospodarcza (1) Działalność gospodarcza jako jedyne źródło dochodów SREDNIA 8163,37 zł MEDIANA 2828,66 zl2 Łączna liczba osób Osoby powyżej PLN Dochody 42,1% przedsiębiorców są niższe niż 2200zł miesięcznie (2115,60zł = 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na rok 2012) podstawa składki emerytalno-rentowej 10 10

11 Wnioski Różnice w oskładkowaniu różnych źródeł dochodów z pracy są istotne oraz mogą w znaczny sposób przyczyniać się do arbitrażu płacowego Im wyższe dochody tym większe różnice pomiędzy oskładkowaniem umowy o pracę a innymi źródłami dochodów Łączenie różnych źródeł zarobków dochodów nie jest zależne od poziomu Obciążenia drobnych przedsiębiorców są nieporównywalnie wyższe niż innych grup dochodowych 11 11