Inwestycje przeciwpowodziowe

Transkrypt

1 Geoinżynieria BUDOWNICTWO INŻYNIERYJNE Inwestycje przeciwpowodziowe Gwałtowność i nieprzewidywalność zjawisk naturalnych, takich jak powodzie, szczególnie w ostatnich latach były przyczyną poważnych strat, nie tylko materialnych. Dlatego coraz ważniejszą i naglącą jest potrzeba inwestowania w zabezpieczenia przeciwpowodziowe, które mają na celu zmniejszenie szkód spowodowanych tym groźnym żywiołem mgr Agata Sumara Geoinżynieria Osiągnięcie pełnego bezpieczeństwa powodziowego nie jest możliwe, o czym przekonujemy się chociażby obserwując takie zjawiska w wysoko rozwiniętych krajach, które niejednokrotnie ulegały żywiołom, pomimo posiadania wysokiej klasy infrastruktury, której zadaniem jest ochrona przed wielką wodą. Ważne jest jednak, by prowadzić działania, których efektem będzie zmniejszenie skutków wystąpienia powodzi. W Polsce w tym obszarze jest jeszcze bardzo wiele do zrobienia, a na przeszkodzie takim przedsięwzięciom najczęściej stają problemy finansowe, problemy z pozyskiwaniem gruntów pod budowę czy kwestie prawne. W ostatnim czasie zmiany niektórych ustaw czy rozporządzeń spowodowały, że znacznie łatwiej będzie podejmować konieczne inwestycje (więcej na ten temat w wywiadzie z Prezesem KZGW, Leszkiem Karwowskim, str. 22). W Polsce w ostatnich latach kilkakrotnie występowały zdarzenia, które w wielkiej skali prowadziły do zniszczeń powodziowych. Z jednej strony winne są tu nieokiełznane siły natury, z drugiej brak stosownej infrastruktury. Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie kilku ważnych dla kraju inwestycji, których realizacja w znacznym stopniu przyczyni się zmniejszenia skutków ewentualnych powodzi. ZBIORNIK WODNY ŚWINNA PORĘBA NA RZECE SKAWIE Na rzece Skawie w Małopolsce od 1986 r. trwa budowa zbiornika wodnego Świnna Poręba. Ze względu na wiele niesprzyjających czynników (finansowe, gospodarcze, społeczne, naturalne itp.) projekt ten nadal nie został zakończony. Ostatni z podanych terminów wskazuje na to, że stanie się to w roku Za inwestycję tę odpowiada Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Krakowie. Na początku zbiornik miał pełnić funkcję rezerwuaru wody pitnej. Okazało się jednak, że nie ma takiej potrzeby, za to należy chronić okoliczne tereny przed powodzią i właśnie taką funkcję zbiornik doskonale może spełniać. Za zmianą jego przeznaczenia przemawiały też sytuacje powodziowe, jakie miały miejsce w latach 1997 i 2001 w zlewniach Soły, Skawy, Raby i Dunajca. Okazało się wówczas, jak sporą rolę może on mieć w ochronie przeciwpowodziowej Fot. 1. Fot. z archiwum RZGW Kraków Widok wylotu sztolni i zaczęto dążyć do jak najszybszego zakończenia jego budowy. Również ubiegłoroczna powódź, gdyby nie zbiornik Świnna Poręba, byłaby zdecydowanie groźniejsza dla Małopolski. Obiekt przyczynił się do zmniejszenia fali powodziowej w tej części regionu o 62%. Ochronione zostały Wadowice, dolina Skawy i Kraków. Te wydarzenia powstrzymały prace na kilka miesięcy. Udało się jednak zakończyć budowę zapory zbiornika. Powstał obiekt samodzielny, zainstalowano w nim niezbędną aparaturę kontrolno-pomiarową oraz urządzenia spustowe. Głównym powodem tego, że budowa zbiornika trwa już od ćwierćwiecza jest brak pieniędzy. W maju jednak okazało się, że istnieją realne szanse na sfinalizowanie tej inwestycji do końca 2013 r. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej zapewnił, że ma zabezpieczone środki nie tylko na tegoroczne prace, ale też na przyszły rok (331,5 mln zł) oraz na rok 2013 (358 mln zł). W ramach prac towarzyszących powstawaniu zbiornika przewidziano budowę: zapory, przelewu powierzchniowego z bystrzem i niecką wypadową, galerii kontrolno-zastrzykowej, dwóch wież wlotowych, sztolni ujęciowej i sztolni zrzutowej oraz niecki wypadowej. Ważnym elementem tej konstrukcji jest m.in. elektrownia wodna o mocy około 4 MW, mogąca 28 wrzesień - październik 5 / 2011 [34]

2 BUDOWNICTWO INŻYNIERYJNE Geoinżynieria Fot. z archiwum RZGW Kraków Fot. 2. Nasyp hydrotechniczny pod linią kolejową wyprodukować w ciągu roku średnio 18,3 GWh energii. Na inwestycję, której częścią jest budowa zbiornika, składają się również: budowa i przebudowa ponad 45 km dróg i 7 obiektów mostowych; przebudowa i modernizacja linii kolejowych oraz ochrona zlewni zbiornika (budowa blisko 200 km kanalizacji sanitarnej z 16 przepompowniami na terenie gmin Mucharz, Stryszów i Zembrzyce; budowa około 125 km sieci wodociągowej z 4 zbiornikami wody pitnej na terenie gmin Mucharz, Stryszów i Zembrzyce; budowa oczyszczalni ścieków w Jaszczurowej, Stryszowie i Zembrzycach; modernizacja oczyszczalni ścieków w Suchej Beskidzkiej). Zadanie obejmujące budowę trzech oczyszczalni biologiczno-mechanicznych ścieków oraz sieci kanalizacyjnych i wodociągowych wraz z uzbrojeniem (przepompownie, zbiorniki) zostało zakończone w roku 2008 na terenie trzech gmin: Mucharz, Stryszów i Zembrzyce. Zakończono również budowę zapory czołowej, obiektów budownictwa odtworzeniowego (w tym trzy szkoły, urząd gminy w Mucharzu, boiska sportowe) oraz przebudowę sieci energetycznych i teletechnicznych. Wśród obiektów, których budowa jest kontynuowana lub się rozpoczyna znajdują się: elektrownia wodna, gospodarstwo rybackie, ośrodek zarybieniowy, budynek zarządu zbiornika, zabudowa potoków oraz obwałowanie m. Zembrzyce. Wśród tych zadań najtrudniejszym było wykonanie sztolni ujęciowej i zrzutowej o długości łącznej około 600 m i średnicy wewnętrznej wynoszącej 6,5 m w prawym przyczółku zapory z zastosowaniem metody strzałowej. Natomiast najbardziej odpowiedzialnym zadaniem była realizacja zapory czołowej z rdzeniem glinowym i warstwami ochronnymi o kubaturze ponad 2 mln m 3, dzięki czemu w okresie zeszłorocznej powodzi w zbiorniku zgromadziło się 60 mln m 3 wody bez żadnych ujemnych skutków na zaporze tłumaczy dyrektor Piotr Jamka z RZGW w Krakowie. W przyszłym roku ma się zakończyć budowa DK28 na odcinku Tarnawa Dolna Zembrzyce na długości około 1,8 km wraz z wiaduktem o długości 175 m nad linią kolejową. Charakterystyczną cechą obiektu są wysokie nasypy przyczółków wiaduktu (do 18 m), które wykonano z zastosowaniem specjalnej konstrukcji z użyciem pali CFA, materacy, kotew i gruntu zbrojonego. Jeśli chodzi o prace związane z przebudową linii kolejowej, to modernizacja na odcinku Wadowice Spytkowice została już zakończona. Do przełożenia ponad rzędną piętrzenia maksymalnego pozostała linia Stryszów Zembrzyce o długości około 9 km. Wykonano w tym celu nasypy i zasypy z materiałów o kubaturze 2,2 mln m 3. W ciągu linii kolejowej powstaną dwa mosty o długości 399 m i 234 m. Równolegle do linii kolejowej powstanie droga lokalna z mostem o długości 234 m. Prace te mają być wykonane w latach Poza wymienionymi wcześniej korzyściami i funkcją, jaką spełnił niegotowy jeszcze w pełni zbiornik (obniżenie fali powodziowej i ochrona przeciwpowodziowa w dolinie Wisły i Skawy), efektami realizacji tego projektu są też: zapewnienie przepływów gwarantowanych dla komunalnych ujęć wody przy zachowaniu warunków dla dobrego stanu wód; wykorzystanie energetyczne odnawialnego źródła energii; aktywizacja rozwoju gospodarczego i społecznego gmin przyległych do zbiornika oraz całego regionu. BUDOWA STOPNIA WODNEGO MALCZYCE NA RZECE ODRZE Realizacja stopnia wodnego Malczyce na rzece Odrze rozpoczęła się w roku 1996, a zakończenie planowane jest na rok W efekcie tej budowy ma zostać osiągnięta stateczność stopnia wodnego w Brzegu Dolnym. Na inwestycję tę składają się następujące elementy: jaz klapowy z przepławką dla ryb, jaz stały, śluza żeglugowa z awanportami, elektrownia wodna, górne stanowisko stopnia, ochrona terenu i pozostałe obiekty towarzyszące. Podstawowym obiektem piętrzącym wodę i regulującym przepływ przez stopień jest jaz klapowy trzyprzęsłowy o łącznym świetle 3 x 25 = 75 m. Jaz ten usytuowano między elektrownią wodną i wyspą ukształtowaną między korytem rzeki a przekopem doprowadzającym wodę do jazu i elektrowni. Jaz stały stanowi przegrodzenie istniejącego koryta Odry na długości około 300 m, z czego długość części przelewowej wynosi 130 m. Przelew stały ma za zadanie wspomagać jaz klapowy podczas przepuszczania wezbrań rzeki. Hydroelektrownia zlokalizowana jest w osi piętrzenia stopnia pomiędzy filarem jazu klapowego a głową górną śluzy żeglugowej. Jej instalowana moc to 9000 kw, moc osiągana 7592 kw, a średnia roczna produkcja szacowana jest na MW. Fot. Robert Biliński, RZGW Wrocław Fot. 3. Dół budowlany i przepławka wrzesień - październik 5 / 2011 [34] 29

3 Geoinżynieria BUDOWNICTWO INŻYNIERYJNE Fot. Robert Biliński, RZGW Wrocław Fot. 4. Jaz klapowy Efektem spiętrzenia wód Odry na odcinku 17,5 km (do stopnia wodnego w Brzegu Dolnym) będzie podniesienie zwierciadła wody o 1 do 4 m w stosunku do poziomu obecnego, a powierzchnia zalewu wyniesie około 200 ha. W wyniku prac makroniwelacyjnych w górnym stanowisku stopnia zlikwidowane zostaną płycizny. Zwiększy się też poziom wody gruntowej na terenach lewobrzeżnych, położonych za istniejącym wałem przeciwpowodziowym w rejonie wsi Zakrzów, Brodno i Rzeczyca. Aby zapobiec negatywnym skutkom działań, przewidziano: budowę drenażu we wsi Rzeczyca na długości około 1 km wzdłuż zapory bocznej; budowę kanału odwadniającego o długości 5,6 km; budowę pompowni ujmującej wody przesiąkowe z odprowadzeniem do rzeki Odry; budowę rowu melioracyjnego o długości 4 km; renowację koryta rzeki Jeziorki na długości 6 km i rzeki Średzkiej Wody na długości 5 km oraz wykonanie melioracji szczegółowych na obszarze około 500 ha. ZBIORNIK PRZECIWPOWODZIOWY RACIBÓRZ DOLNY NA RZECE ODRZE Prace nad budową zbiornika przeciwpowodziowego Racibórz Dolny na rzece Odrze rozpoczęto w roku Do 2015 r. ma powstać budowla, której celem jest zmniejszenie zagrożenia powodziowego w zakresie częstotliwości i wielkości strat w dolinie Odry od Raciborza po Wrocław. Obecnie trwa faza przygotowawcza polegająca na opracowaniu dokumentacji i pozyskiwaniu decyzji. Inwestycja ta jest kluczowa m.in. dla Śląska, który bardzo ucierpiał szczególnie podczas powodzi w roku Zbiornik, który powstanie będzie gwarantować bezpieczeństwo powodziowe dla około 2,5 mln mieszkańców województwa śląskiego, opolskiego i dolnośląskiego. Przygotowania do podjęcia budowy trwają bardzo długo, a podstawowymi problemami są tu: pozyskiwanie gruntów i uzyskanie pozwoleń na realizację tego typu inwestycji. Dopiero ustawa z lipca 2010 r. o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych zdecydowanie ułatwiła procedury, a dzięki temu wznoszenie obiektów hydrotechnicznych jest zdecydowanie łatwiejsze. Zbiornik przeciwpowodziowy Racibórz Dolny wejdzie w skład systemu ochrony przeciwpowodziowej doliny rzeki Odry. Woda będzie piętrzona tylko w sytuacji przejścia wód powodziowych. Na budowlę tę złożą się: zapora czołowa wraz z obiektem przelewowo-spustowym, umożliwiającym właściwe sterowanie przepływami wód powodziowych przez przedmiotowy zbiornik; zapora lewobrzeżna wraz z urządzeniami towarzyszącymi; zapora prawobrzeżna wraz z urządzeniami towarzyszącymi umożliwiającymi właściwą gospodarkę wodami na terenach położonych poza obrysem zbiornika oraz w jego czaszy jak i komunikację pomiędzy terenem usytuowanym w czaszy i po stronie odpowietrznej zapory; zaplecze eksploatacyjne zbiornika. Powstanie on na odcinku doliny Odry od mostu drogowego Krzyżanowice Buków do rozdziału wód powyżej Raciborza. Zaporę czołową zbiornika Racibórz Dolny zaplanowano w kilometrze Odry. Zamyka ona zlewnię Odry o powierzchni około 6642 km 2. Kształt zbiornika określa zapora czołowa, lewobrzeżna i prawobrzeżna. Podstawowe parametry: poziom korony zapory 197,50 m n.p.m., maksymalny poziom piętrzenia 195,2 m n.p.m., objętość wody przy maksymalnym piętrzeniu 185 mln m 3, maksymalna powierzchnia wody 26,3 km 2, długość całkowita zapór ziemnych 21,8 km, maksymalna wysokość zapór ziemnych 11,1 m. MODERNIZACJA WROCŁAWSKIEGO WĘZŁA WODNEGO Na lata przewidziano modernizację Wrocławskiego Węzła Wodnego. Ma on pełnić funkcję zabezpieczenia przeciwpowodziowego terenów usytuowanych na obszarze Wrocławia oraz miejscowości zlokalizowanych w bezpośrednim sąsiedztwie. Trwają prace przygotowawcze, polegające na sporządzaniu dokumentacji i pozyskiwaniu decyzji. Na inwestycję składają się następujące elementy: zwiększenie przepustowości koryta Odry; poprawa stanu technicznego istniejących obwałowań Odry; budowa kanału ulgi Odra Widawa (modernizacji kanału przerzutowego Odra Widawa i przystosowanie doliny Widawy do przyjęcia zwiększonego przepływu powodziowego z Odry). Istotnym elementem modernizacji Wrocławskiego Węzła Wodnego jest zwiększenie przepustowości koryta Odry we Wrocławiu. W tym zakresie siedem zadań leży w kompetencjach Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we Wrocławiu: modernizacja i udrożnienie Kanału Powodziowego wraz z międzywalem na odcinku od dolnego stanowiska jazu Bartoszowice do ujścia do Starej Odry (w tym m.in.: pogłębienie i poszerzenie Kanału Powodziowego poniżej mostów Jagiellońskich; remont Kanału i uporządkowanie międzywala powyżej mostów Jagiellońskich do ubezpieczeń dolnego stanowiska jazu Bartoszowice; remont jazu Zacisze; wzmocnienie przyczółków mostu Jagiellońskiego; udrożnienie mostu Swojczyckiego); udrożnienie Starej Odry od dolnego stanowiska jazu Psie Pole do mostów kolejowych Poznańskich (w tym m.in.: poszerzenie koryta rzeki; wzmocnienie i doszczelnienie istniejącego wału rozdzielczego od strony Kanału Miejskiego; wzmocnienie i ubezpieczenie podpór mostowych; rozbudowa jazu Różanka); przystosowanie Kanału Miejskiego do przepuszczania wód powodziowych (w tym m.in.: udrożnienie i ubezpieczenie koryta Kanału Miejskiego; udrożnienie i ubezpieczenie konstrukcji mostów (Warszawskich drogowych, Warszawskiego kolejowego, Trzebnickiego, Osobowickiego; modernizacja 30 wrzesień - październik 5 / 2011 [34]

4 BUDOWNICTWO INŻYNIERYJNE Geoinżynieria Śluzy Miejskiej); przebudowa koryta Odry na odcinku od mostów kolejowych Poznańskich do ujścia Widawy (w tym m.in.: udrożnienie koryta Odry na odcinku od mostów Poznańskich do jazu Rędzin; udrożnienie koryta Odry na odcinku od jazu Rędzin do ujścia Widawy; poszerzenie koryta do 100 m w dnie); przystosowanie stopnia Rędzin do przepuszczania wód powodziowych; modernizacja bulwarów Odry Śródmiejskiej; przebudowa jazu Wrocław I. UDROŻNIENIE UJŚCIOWEGO ODCINKA BUGU DO NARWI Na razie, mimo starań podejmowanych przez Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Warszawie, projekt ten nie został wprowadzony na listę indykatywną RPO WM przez Marszałka Województwa Mazowieckiego. Dlatego nie ma możliwości rozpoczęcia realizacji, mającego na celu udrożnienie ujściowego odcinka rzeki Bug od ujścia do rzeki Narew. Prawy brzeg rzeki chronią zapory boczne Łacha Kania oraz Kania Popowo zaś lewy zapora boczna Arciechów Kuligów. Stan techniczny dwóch ostatnich zapór jest bardzo zły i wymagają one modernizacji. Od kilkunastu lat obserwowany jest też proces odkładania się urobku wleczonego przez wody rzeki Bug w jej ujściowym odcinku. Powodują one tworzenie się wysp na rzece, a głębokość w niektórych miejscach nie przekracza 1 m. Czynniki te wpływają na występowanie zagrożenia powodziowego w okresach nagromadzenia nadmiernych ilości wód, których przepływ w korycie rzeki jest często niemożliwy. Zimą zaś powstają niebezpieczne zatory śnieżne i śryżowe. Jeśli możliwe będzie wykonanie prac udrożnieniowych, zdecydowanie zwiększy się bezpieczeństwo powodziowe. W celu udrożnienia ujściowego odcinka Bugu należy wykonać przekop o szerokości 100 m od głównego koryta rzeki Narew do km oraz szerokości 80 m od km do km 12 rzeki Bug. Efektem wykonania tych prac będzie ochrona obszaru zagrożonego powodzią o powierzchni powyżej 1000 ha zamieszkiwanych przez ponad 10 tys. osób. KOMPLEKSOWE ZABEZPIECZENIE PRZECIWPO- WODZIOWE ŻUŁAW ETAP I Poprawa bezpieczeństwa powodziowego, zabezpieczenie egzystencji i majątku ludzi, poprawa bezpieczeństwa prowadzenia działalności gospodarczej, podwyższenie bezpieczeństwa wałów przeciwpowodziowych, zabezpieczenie sprawnego funkcjonowania systemu odwodnieniowego w przypadku wystąpienia średniej i wysokiej wody oraz utrzymanie odpowiednich głębokości w nurcie Wisły to podstawowe cele, jakie mają zostać osiągnięte w ramach projektu pn. Kompleksowe zabezpieczenie przeciwpowodziowe Żuław etap I, przewidzianego do realizacji na lata Obecnie projekt jest w fazie przygotowawczej, tzn. sporządzana jest dokumentacja i trwa pozyskiwanie decyzji. Za jego realizację odpowiedzialny jest Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gdańsku. Dla zapewnienia bezpieczeństwa konieczna jest realizacja następujących zadań: przebudowa ujścia Wisły; odbudowa ostróg na Wiśle; przebudowa koryta Motławy; przebudowa koryta rzeki Wąska oraz przebudowa koryta rzeki Dzierzgoń. W ramach tego projektu mieści się też opracowanie Systemu Monitoringu Ryzyka Powodziowego (SmoRP), który zostanie zintegrowany z wdrożeniem Dyrektywy powodziowej. Zebrane w ten sposób dane zostaną wykorzystane podczas wykonywania wstępnej oceny ryzyka powodziowego, map zagrożenia i ryzyka powodziowego oraz planów zarządzania ryzykiem powodziowym. EKOLOGICZNE BEZPIECZEŃSTWO STOPNIA WODNEGO WŁOCŁAWEK Trwałe zabezpieczenie stopnia wodnego we Włocławku, umożliwiające stworzenie lepszych warunków zabezpieczenia Doliny Wisły ma zostać osiągnięte do 2014 r. Od 2007 r. trwa faza przygotowawcza, wykonywana jest dokumentacja i prowadzi się starania o pozyskiwanie decyzji. W wyniku modernizacji stopnia wodnego we Włocławku ma się poprawić bezpieczeństwo ekologiczne i powodziowe zbiornika włocławskiego. W ramach tej inwestycji zostaną wykonane następujące zadania: przebudowa i remont obiektów Stopnia Wodnego we Włocławku (woj. Kujawsko-pomorskie) (w tym: poprawa stanu zagęszczenia korpusu i podłoża zapory czołowej, wykonanie przesłony przeciwfiltracyjnej wzdłuż muru oporowego na lewym przyczółku zapory; rozbudowa systemu kontrolnopomiarowego; remont jazu w zakresie konstrukcji, urządzeń mechanicznych i elektrycznych; remont śluzy i awanportów; przebudowa przepławki dla ryb); rozbudowa zapory bocznej Borowiczki i rozbudowa wałów wstecznych Słupianki i lewego wału Rosicy w woj. mazowieckim (rozbudowa zapory bocznej zbiornika wodnego Włocławek w Płocku Borowiczkach i rozbudowa lewego wału wstecznego rz. Słupianki na terenie Płocka i miejscowości Bielino; rozbudowa prawego wału wstecznego rz. Słupianki z lewym wałem wstecznym rz. Rosicy i zapory bocznej zbiornika wodnego Włocławek w Płocku Borowiczkach na terenie Płocka). wrzesień - październik 5 / 2011 [34] 31

5 Geoinżynieria BUDOWNICTWO INŻYNIERYJNE Fot. z archiwum SKANSKA S.A. Fot. 5. Roboty regulacyjne w rzece Nysie POPRAWA OCHRONY PRZECIWPOWODZIOWEJ LEWINA BRZESKIEGO NA NYSIE KŁODZKIEJ W ramach projektu pn. Poprawa Fot. 6. Ochrony Przeciwpowodziowej Lewina Brzeskiego na rzece Nysie Kłodzkiej, realizowanego w latach ma się zwiększyć bezpieczeństwo powodziowe mieszkańców Lewina Brzeskiego i Skorogoszczy oraz miejscowości znajdujących się w okolicy tego odcinka Nysy Kłodzkiej. Roboty budowlane już trwają. Na inwestycję składają się: przebudowa jazu (w tym m.in.: likwidacja uszkodzonego, skośnego jazu stałego stanowiącego częste zatory; budowa trzyprzęsłowego jazu klapowego; budowa nabrzeży ze ścianek szczelnych poniżej i powyżej jazu); udrożnienie i regulacja koryta rzeki Nysy Kłodzkiej (w tym m.in.: udrożnienie koryta rzecznego na długości 4,4 km poprzez likwidację zamuleń i łach piaskowych oraz odpowiednie ukształtowanie i ubezpieczenie linii brzegowych; budowa lub modernizacja wałów przeciwpowodziowych wzdłuż rzeki Nysy Kłodzkiej i trasy ulgi powodziowej, na długości 8,5 km; zwiększenie przepustowości międzywala Nysy Kłodzkiej); udrożnienie i regulacja ulgi powodziowej (w tym m.in.: udrożnienie trasy ulgi powodziowej; budowa prawobrzeżnego przelewu bocznego dla przerzutu wielkich wód do ulgi powodziowej; budowa lewobrzeżnego przelewu bocznego; udrożnienie i ubezpieczenie dna pod mostem ulgi powodziowej na trasie Lewin Brzeski Niemodlin). W sezonie jesienno-zimowym ubiegłego roku wykonano prace związane z przygotowaniem placów budów, wykonaniem stalowej grodzy z brusów G62 dla nowobudowanego jazu klapowego i innych elementów ścianek szczelnych. Rozpoczęto również masowe roboty ziemne w korycie rzeki. W roku bieżącym wykonywane są roboty regulacyjne i ubezpieczeniowe koryta rzeki Nysy od km do mostu drogowego wraz z wykonaniem przyległych obwałowań oraz uporządkowaniem międzywala, tak by oba brzegi przed wystąpieniem wezbrań wiosennych były w pełni ubezpieczone geowłókniną i narzutem kamiennym informuje Bogdan Wójcik z firmy wykonawczej Skanska S.A. Trwa również budowa jazu klapowego oraz roboty na tzw. kanale ulgi, zarówno na jego wlocie (gdzie tworzony jest sam wlot w formie przelewu z koszy siatkowo kamiennych i gabionów), jak i na odcinku od mostu na kanale aż do Fot. z archiwum SKANSKA S.A. ul. Nysańskiej. Równocześnie przebudowywana jest infrastruktura naziemna i podziemna. Prace są prowadzone w trudnych warunkach, bezpośrednio w korycie rzeki i w sąsiedztwie wielkich zbiorników (Nysa i Otmuchów). Działania są więc uzależnione od sytuacji hydrologiczno-meteorologicznej oraz zasad gospodarowania wodą i interesami innych użytkowników rzeki. Wykonawca musi się wpasować z niektórymi robotami jedynie przy przepływach niskich i bardzo niskich tj. sięgających nie więcej niż 10 m 3 /sek. tłumaczy Wójcik. Szacuje się, że do końca tego roku prace zostaną zrealizowane na poziomie 47%, natomiast upływ czasu będzie wynosił 38%. MODERNIZACJA ZBIORNIKA WODNEGO NYSA W ZAKRESIE BEZPIECZEŃSTWA PRZECIWPO- WODZIOWEGO ETAP I I etap realizacji inwestycji mającej na celu modernizację zbiornika wodnego Nysa w zakresie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego będzie realizowany w latach W efekcie wykonanych prac Grodza nowo budowanego jazu wyeliminowane zostaną zagrożenia katastrofą zbiornika oraz zapewniona ochrona przeciwpowodziowa dla mieszkańców Nysy wraz z pobliskimi miejscowościami. Aktualnie projekt jest w fazie przygotowawczej, polegającej na sporządzeniu dokumentacji i pozyskiwaniu decyzji. W ramach projektu wykonane mają być: przebudowa i udrożnienie Nysy Kłodzkiej od zbiornika wodnego Nysa do rejonu Kubic wraz z istniejącymi budowlami oraz modernizacja budowli i urządzeń zbiornika wraz z budową innych obiektów niezbędnych dla Zbiornika Nysa. Kiedy już te działania zostaną zrealizowane, możliwe będzie wykonywanie większych zrzutów wody ze zbiornika Nysa w sytuacjach zagrożenia falą powodziową. W budowli zrzutowej powstaną dwa duże upusty denne w jednym przęśle, a w trzech przęsłach przelewy zostaną obniżone o 1 m. W okolicy Otmuchowa, w części wlotowej do zbiornika Nysa powstaną brakujące obwałowania, a zbyt niskie wały zostaną przebudowane. Dla niniejszego projektu odnośnie do przebudowy i udrożnienia Nysy Kłodzkiej został rozpatrzony wniosek o dofinansowanie z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Wniosek uzyskał pozytywną ocenę formalną i merytoryczną I stopnia i został skierowany do dalszej oceny merytorycznej. Trwa pozyskiwanie pozwoleń na realizację inwestycji, za którą odpowiedzialny jest wrocławski Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej. Przygotowywana jest również dokumentacja przetargowa dotycząca wyboru generalnych wykonawców, inżynierów kontraktów i obsługi geodezyjnej dla niektórych zadań, a przetargi mają być ogłaszane od października do listopada br. Tym samym prace będą mogły ruszyć już w kwietniu, a zakończenie ich realizacji przewiduje się na koniec drugiego półrocza 2015 r. Opisane inwestycje mieszczą się w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych. Za realizację inwestycji przeciwpowodziowych odpowiedzialne są regionalne zarządy gospodarki wodnej podległe Krajowemu Zarządowi Gospodarki Wodnej, jak i wojewódzkie zarządy melioracji urządzeń wodnych. Celem ich realizacji jest m.in. ochrona życia i zdrowia ludzi, mienia prywatnego i publicznego, środowiska naturalnego oraz minimalizowanie strat w gospodarce. 32 wrzesień - październik 5 / 2011 [34]

6 BUDOWNICTWO INŻYNIERYJNE Geoinżynieria wrzesień - październik 5 / 2011 [34] 33