Z działań w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki skorzystać można na kilka sposobów.

Transkrypt

1 Z działań w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki skorzystać można na kilka sposobów. Zgodnie z celami Strategii Lizbońskiej i celami polityki spójności UE, wzrost zatrudnienia poprzez rozwój kapitału ludzkiego jest ważnym czynnikiem przyczyniającym się do lepszego wykorzystania zasobów pracy i wsparcia konkurencyjności gospodarki. Zwraca się też uwagę na konieczność rozwoju zasobów ludzkich równolegle do restrukturyzacji i rozwoju technologii produkcji w przedsiębiorstwach, gdyż zapewni to optymalne wykorzystanie pomocy unijnej. W praktyce oznacza to możliwość skorzystania z unijnego wsparcia na udział w szkoleniach przez osoby bezrobotne, pracujące i kadrę kierowniczą przedsiębiorstw. Finansowaniu rozwoju kapitału ludzkiego służy utworzony ponad 50 lat temu Europejski Fundusz Społeczny. Inwestycja w kadry W aktualnym okresie budżetowania UE, środki Europejskiego Funduszu Społecznego dostępne są w Polsce w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, zwanego w skrócie POKL. Poszczególne działania w ramach Programu mają na celu wsparcie firm i pracowników przedsiębiorstw, instytucji systemu opieki społecznej, osób bezrobotnych i zagrożonych 1 / 9

2 wykluczeniem społecznym oraz uczniów i instytucji systemu oświaty. Działania przeznaczone dla przedsiębiorstw i ich pracowników przewidziane są w priorytetach: - II Rozwój zasobów ludzkich i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw" (projekty szkoleniowe ogólnopolskie i ponadregionalne oraz studia podyplomowe), - VIII Regionalne kadry gospodarki" (projekty szkoleniowe i doradcze dla pracowników i przedsiębiorców w granicach 1 województwa). Z działań w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki skorzystać można na kilka sposobów. Najprostszym sposobem jest zgłoszenie swojego udziału w projekcie realizowanym przez różnego rodzaju instytucje, firmy szkoleniowe i szkoły językowe. Projekty mogą mieć charakter otwarty, co oznacza, że udział w nich może wziąć każda osoba spełniająca określone przez realizatora projektu kryteria dostępu. Są to najczęściej: - zamieszkanie w określonym województwie czy powiecie; - praca w określonej branży lub wiek, np. powyżej 45 roku życia. Informacje o realizowanych projektach widoczne są najczęściej w ogólnie dostępnych miejscach w formie plakatów, ulotek, ogłoszeń w prasie czy w internecie. Najpełniejszym źródłem jest strona internetowa Inwestycja w kadry ( ), gdyż realizatorzy projektów szkoleniowych mają obowiązek umieszczania na niej informacji o swoich projektach. Projekty szkoleniowe realizowane w ramach działania 8.1.1, skierowane nie bezpośrednio do firm, a do osób indywidualnie zainteresowanych podnoszeniem własnych lub zdobyciem nowych kwalifikacji, przewidują nawet 100-proc. dofinansowanie ze środków unijnych, co oznacza, że udział w takim szkoleniu jest bezpłatny. W części województw, m.in. w małopolskim i podkarpackim, wymagany jest 10-proc. wkład własny uczestnika, co ma zwiększyć jego motywację do systematycznego udziału w zajęciach. 2 / 9

3 Instytucje zarządzające Programem wychodzą z założenia, że brak płatności za udział w kursie nie budzi poczucia obowiązku czynnego i systematycznego uczestnictwa, a to może spowodować, że zakładane rezultaty nie zostaną osiągnięte, zaś środki przekazane na realizację projektu nie przyniosą zamierzonych efektów. Mogą to być kwoty rzędu 200 zł w przypadku rocznego kursu językowego, czyli znacznie mniejsze niż w przypadku takich samych kursów dostępnych komercyjnie. Jeżeli projekt skierowany jest do przedsiębiorstw, wysokość dofinansowania uzależniona jest od charakteru szkolenia i wielkości przedsiębiorstwa, w którym zatrudniony jest uczestnik. Wyższe poziomy dofinansowania przewidziane są na udział w szkoleniach o charakterze ogólnym, tj. takich, na których zdobywa się wiedzę możliwą do wykorzystania nie tylko na obecnie zajmowanym stanowisku w obecnej firmie, ale i w innych firmach i w życiu prywatnym (np. szkolenia językowe czy komputerowe). Pracownicy mikro i małych firm pokrywają jedynie 20 proc. kosztów szkolenia, średnich firm 30 proc., a innych 40 proc. kosztów. W przypadku szkoleń specjalistycznych, czyli dostarczających wiedzę możliwą do wykorzystania tylko na konkretnym stanowisku pracy w danej firmie, wielkość wkładu własnego wynosi odpowiednio 55, 65 i 75 proc. W każdym przypadku dofinansowanie kosztów udziału danej osoby może wzrosnąć o 10 proc., jeżeli należy ona do grupy osób w gorszym położeniu". Dotyczy to osób: - niepełnosprawnych, - poniżej 25 roku życia, dla których aktualne zatrudnienie jest pierwszą pracą, - zatrudnionych w firmie wysyłającej je na szkolenie nie dłużej niż na sześć miesięcy, a które przed podjęciem tej pracy były bezrobotnymi przez co najmniej rok i nie prowadziły działalności gospodarczej, - pozostawały bez zatrudnienia i nie prowadziły własnej działalności gospodarczej przez co najmniej trzy lata poprzedzające zatrudnienie w firmie wysyłającej je na szkolenie, - powyżej 45 roku życia, posiadających wykształcenie co najwyżej podstawowe lub gimnazjalne. 3 / 9

4 Pracownicy przedsiębiorstw uczestniczący w studiach podyplomowych mogą liczyć na dofinansowanie do 80 proc. odpłatności za udział w studiach. Oznacza to, że możliwe jest wzięcie udziału np. w dwuletnich studiach podyplomowych MBA za mniej niż 5 tys. zł lub w dwusemestralnych studiach z zakresu controllingu i audytu wewnętrznego za 800 zł. Informacje o dostępnych studiach podyplomowych dofinansowanych z POKL dostępne są również na stronie Szkolenia i doradztwo Innym sposobem skorzystania ze środków POKL jest samodzielne zaplanowanie i przygotowanie wniosku o dofinansowanie projektu szkoleniowego dla pracowników firmy. Wnioski na ponadregionalne i ogólnopolskie projekty szkoleniowe (działanie 2.1.1) przyjmuje (w ramach ogłaszanych raz w roku konkursów) Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości. Minimalna wartość takiego projektu to 50 tys. zł, a maksymalna długość trwania to 24 miesiące. Projekt szkoleń zamkniętych, przeznaczonych dla konkretnej firmy lub grupy firm musi mieć charakter ponadregionalny, czyli obejmować pracowników przedsiębiorstw posiadających struktury organizacyjne (np. filie, oddziały) w co najmniej dwóch województwach, a uczestnikami szkoleń muszą być osoby pracujące w ramach struktur organizacyjnych przedsiębiorstwa, znajdujących się w co najmniej dwóch województwach. 4 / 9

5 Przedsiębiorcy (w tym firmy szkoleniowe), którzy chcieliby świadczyć usługi szkoleniowe dla innych przedsiębiorstw, mogą złożyć wniosek o dofinansowanie projektu przewidującego organizację szkoleń otwartych, czyli takich, w których udział mogą wziąć wszyscy zainteresowani pracownicy przedsiębiorstw. W tym przypadku szkolenia muszą być przeznaczone do pracowników przedsiębiorstw z co najmniej pięciu województw i odbywać się w co najmniej pięciu województwach. Z nieoficjalnych informacji wynika, że już w tegorocznym naborze, zaplanowanym na II kwartał br., mają zostać zaostrzone kryteria dotyczące charakteru i tematyki szkoleń otwartych. W celu bardziej efektywnego wykorzystania środków w najbardziej prorozwojowych gałęziach gospodarki zdecydowano, że tego typu szkolenia mają albo dotyczyć tylko umiejętności technicznych albo dotyczyć umiejętności społecznych, ale w takim przypadku adresowane mają być do kadr z wykształceniem technicznym. Firmy prowadzące działalność w granicach jednego województwa mogą korzystać ze środków działania Programu Kapitał Ludzki, które realizowane jest na szczeblu regionalnym przez wojewódzkie urzędy pracy lub urzędy marszałkowskie. Pełna lista instytucji znajduje się na stronie internetowej poświęconej POKL zakładka Instytucje realizujące Program". Wnioskodawcami mogą być samodzielnie firmy chcące szkolić własnych pracowników, jak i firmy szkoleniowe, które na bazie przeprowadzonej analizy potrzeb szkoleniowych danej firmy przygotują dla niej projekt i złożą wniosek o dofinansowanie. Jednak część regionów wprowadza ograniczenia dotyczące liczby wniosków składanych przez jednego wnioskodawcę (najczęściej do jednego wniosku na konkurs). Minimalna wartość takiego projektu to najczęściej 50 tys. zł, chociaż w niektórych regionach może być znacznie wyższa, np. w województwie podkarpackim jest to 300 tys. zł. Maksymalny czas trwania to 24 miesiące. Tematyka szkoleń w zasadzie nie jest ograniczona. Musi tylko odpowiadać na zdiagnozowane potrzeby szkoleniowe firmy i jej pracowników. Dokumenty POKL wymieniają jako przykładowe szkolenia z zakresu zarządzania, identyfikacji potrzeb w zakresie kwalifikacji pracowników, organizacji pracy, zarządzania BHP, elastycznych form pracy, wdrażania technologii produkcyjnych przyjaznych środowisku, wykorzystania w prowadzonej działalności technologii ICT. Dodatkowo premiowane są szkolenia i kursy, które kończą się uzyskaniem przez uczestników powszechnie uznawanych, wydawanych przez 5 / 9

6 zewnętrzne instytucje dyplomów i certyfikatów, np. językowych lub tzw. ECDL - komputerowego prawa jazdy. Dla przedsiębiorstw i pracowników firm stojących przed koniecznością przeprowadzenia restrukturyzacji firmy, z którą często wiąże się konieczność przekwalifikowania części kadry i redukcji zatrudnienia, przeznaczone jest działanie POKL Wsparcie procesów adaptacyjnych i modernizacyjnych w regionie. Dofinansowanie mogą uzyskać projekty mające na celu podnoszenie świadomości pracowników i kadr zarządzających modernizowanych firm w zakresie możliwości i potrzeby realizacji projektów wspierających procesy zmian poprzez szkolenia i doradztwo. Poziomy wsparcia na projekty szkoleniowe są identyczne, jak w wyżej opisanych działaniach. Projekty mogą obejmować szkolenia dla zwalnianych pracowników, dzięki którym łatwiej znajdą pracę w innych przedsiębiorstwach, szkolenia dla pracowników restrukturyzowanych firm lub działów firm w celu przygotowania do zmiany profilu działalności lub produkcji, a nawet mogą przewidywać wsparcie szkoleniowo-doradcze i finansowe w formie jednorazowej dotacji inwestycyjnej na rozpoczęcie własnej działalności dla zwalnianych osób. Koszty Do kosztów kwalifikowanych w projektach szkoleniowych należeć mogą właściwie wszystkie koszty wiążące się z organizacją szkoleń, tj. wynagrodzenia trenerów i instruktorów, wynajem pomieszczeń na szkolenia, koszty egzaminów i certyfikatów, zakup materiałów szkoleniowych oraz koszty ogólne w części związanej z projektem (obsługa księgowa, materiały biurowe, media, telefony itp.), koszty niezbędnych prac adaptacyjnych i zakupu środków trwałych związanych z projektem. Wszystkie koszty muszą być zaplanowane we wniosku o dofinansowanie, a ich poniesienie w kontekście realizacji projektu musi być uzasadnione. 6 / 9

7 Konkursy na projekty ogłaszane są w dwóch formach: konkursów otwartych i zamkniętych. Różnią się czasem trwania naboru wniosków. W konkursach zamkniętych określone są daty początkowe i końcowe, między którymi można składać wnioski. Dopiero po zamknięciu naboru wniosków rozpoczyna się proces ich oceny. W konkursach otwartych określona jest tylko data otwarcia naboru i wnioski przyjmowane są do momentu osiągnięcia określonej kwoty wnioskowanej łącznie w złożonych wnioskach, np. jako 150 proc. kwoty przeznaczonej na dany nabór. Dokumentacja konkursowa w przypadku konkursów otwartych, określająca zasady naboru, typy projektów i kryteria oceny, publikowana jest z wyprzedzeniem. Ma to dać wnioskodawcom czas na przygotowanie wniosków, gdyż najlepiej złożyć wniosek jak najwcześniej po otwarciu konkursu - nieznana jest bowiem data jego zamknięcia. Dodatkowo w konkursach otwartych pierwsza ocena (formalna) przeprowadzana jest na bieżąco. Jeśli okaże się, że nasz wniosek nie spełnia założonych kryteriów, a konkurs nie został jeszcze zamknięty, można po poprawie złożyć go ponownie. Z początkiem 2010 r. weszły w życie nowe zasady wyboru projektów i nowe zasady finansowania działań w ramach POKL. Nowe zasady wyboru projektów skracają czas oceny wniosków do 80 dni. Zdarzały się sytuacje, kiedy ocena projektów trwała nawet ponad sześć miesięcy (najczęściej z powodu dużej liczby złożonych projektów). Wprowadzono też obowiązek publikowania dokumentacji konkursowej w konkursach otwartych na co najmniej 15 dni przed rozpoczęciem naboru. Dotychczas dochodziło do sytuacji, gdy ogłoszenie o konkursie i początek naboru wniosku przypadały na ten sam dzień. Jak wynika z list rankingowych projektów i podsumowań, firmy małe i średnie rzadko korzystają ze wsparcia na szkolenia pracowników. Powody wymienia się najczęściej dwa. Po pierwsze, firma ubiegająca się o dofinansowanie projektu szkoleniowego musi wykazać się odpowiednią kondycją finansową. Łączna kwota projektu jest porównywana z wysokością obrotów firmy za ostatni rok. M.in. na tej podstawie oceniany jest potencjał wnioskodawcy, niezbędny do zapewnienia płynnej realizacji projektu. Ma być zabezpieczeniem w okresie oczekiwania na kolejne transze dotacji. Poszczególne instytucje w różny sposób podchodzą do tego kryterium. Jedne pozytywnie oceniają potencjał wnioskodawcy, jeśli budżet projektu nie przekracza 7 / 9

8 1,5-krotności przychodów wnioskodawcy za okres porównywalny z okresem realizacji projektu. W województwie mazowieckim w tym roku obowiązywać będzie zasada odwrotna, tj. przychody beneficjenta za jeden z dwóch ostatnich zamkniętych lat obrotowych są co najmniej półtora razy wyższe, niż całkowita wartość projektu. Pewnym wyjściem może być realizacja projektu w partnerstwie. Po drugie, problemem bywa konieczność wniesienie wkładu własnego. Może on być co prawda wnoszony w formie czasu pracy osób zaangażowanych w realizacje projektu, jednak muszą one wtedy odbywać się w godzinach pracy. Problematyczne jest również samo wypełnianie formularza wniosku. Konieczna jest duża precyzja i uwaga przy wypełnianiu, gdyż niewypełnienie bądź błędne wypełnienie nawet jednego pola może skutkować odrzuceniem wniosku na pierwszym etapie oceny. Po złożeniu wniosku tego typu błędów nie można poprawiać, co jest możliwe w większości pozostałych programów. Od początku wdrażania POKL, podręczniki, wytyczne i regulaminy rozrastają się o kolejne nowelizacje. Z początkiem 2010 r. weszły w życie zmiany w kilku najważniejszych dokumentach. Przygotowując się do pisania wniosku, koniecznie trzeba opierać się na aktualnie obowiązujących wytycznych. Najważniejszymi dokumentami są: zasady finansowania POKL, szczegółowy opis priorytetów, podręcznik wskaźników i od 2009 r. standard minimum wniosku POKL z perspektywy realizacji zasady równości szans. Łącznie dokumenty te zajmują już ponad tysiąc stron, a standardowy wniosek o dofinansowanie projektu w ramach PO KL ma ok stron. Mimo opisanych wyżej problemów warto sięgnąć po dofinansowania z POKL. Pozwolą one m.in. uporządkować i usystematyzować politykę szkoleniową firmy. Pracownicy z kolei chętnie wezmą udział w szkoleniach dostępnych za niewielkie pieniądze lub nawet ufundowanych" przez pracodawcę. Sposobem na ominięcie złożoności procedur związanych z wnioskowaniem, zarządzaniem i rozliczaniem projektów szkoleniowych i uniknięcie problemów na każdym z tych 8 / 9

9 etapów jest skorzystanie z doświadczenia i wiedzy ekspertów z zakresu pozyskiwania i zarządzania projektami współfinansowanymi ze środków unijnych. biuro@talento.pl Talento - fundusze europejskie 9 / 9