Jakiej chcemy Metropolii Krakowskiej?

Transkrypt

1 Obszary funkcjonalne (OF) a Metropolia Krakowska JAKIEJ CHCEMY METROPOLII KRAKOWSKIEJ? Jakiej chcemy Metropolii Krakowskiej? Jacek Woźniak Zastępca Dyrektora Wydziału Rozwoju Miasta UMK

2 OBSZAR FUNKCJONALNY a OBSZAR METROPOLITALNY KOM KOF/ZIT Którą wybieramy mapę?

3 OBSZARY METROPOLITALNE Z PERSPEKTYWY UE

4 OBSZARY METROPOLITALNE Z PERSPEKTYWY UE

5 OBSZARY METROPOLITALNE Z PERSPEKTYWY KRAJOWEJ Strategia na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju Rozwój równoważony terytorialnie a metropolia - uwolnienie potencjału największych polskich aglomeracji dla dalszego dynamicznego rozwoju, promieniującego na ich funkcjonalne otoczenie. Rozwój taki oznacza, że korzyści z rozwoju gospodarczego kraju powinny być dostępne dla wszystkich obywateli, bez względu na miejsce zamieszkania. Lepsze zarządzanie - przygotowanie i implementacja instrumentów prawnych dla miejskich obszarów funkcjonalnych stymulujących i umożliwiających sprawną współpracę JST z wykorzystaniem doświadczeń z prac nad ustawą o związkach metropolitalnych. Zintegrowane Inwestycje Terytorialne (ZIT) PLUS - optymalizacja realizacji ZIT i przekształcenie Związków/Porozumień ZIT w trwałe partnerstwa JST po zakończeniu perspektywy finansowej w 2020 r. Powrót do centrów miast wspieranie zrównoważonego rozwoju ośrodków miejskich oraz przeciwdziałanie negatywnym zjawiskom niekontrolowanej suburbanizacji (ekonomicznym, społecznym, przestrzennym, i środowiskowym).

6 OBSZARY METROPOLITALNE Z PERSPEKTYWY KRAJOWEJ Niepełne wykorzystanie potencjału aglomeracji Występowanie w Polsce obszarów podwójnie peryferyjnych, tzn. słabo powiązanych funkcjonalnie zarówno z miastami centralnymi we własnych regionach, jak i z innymi dużymi miastami, na których zjawisko dyfuzji nie zachodzi. Niektóre obszary, mimo centralnego położenia w skali kraju, doświadczają depopulacji i degradacji ekonomicznej.

7 OBSZARY METROPOLITALNE Z PERSPEKTYWY KRAJOWEJ Przewidywane problemy demograficzne miast w perspektywie najbliższych dekad ( /2050) Depopulacja miast wywołana spadkiem dzietności i emigracją zagraniczną w perspektywie do 2050 r. będzie drastyczna. W najmniejszym stopniu dotknie dużych miast, w tym wojewódzkich (poza Łodzią i Opolem). Miasta powiatowe grodzkie stracą średnio ok. ¼ mieszkańców, a niektóre nawet prawie połowę ludności (będą to np. Zabrze, Bytom. Świętochłowice). W układzie wewnętrznym migracje nakierowane głównie na Warszawę i inne duże ośrodki miejskie. W tych ośrodkach spadek populacji jest gł. wynikiem suburbanizacji.

8 Terytorialna kumulacja problemów rozwojowych PROBLEMY O ZNACZENIU KRAJOWYM Polska Wschodnia Górny Śląsk Konurbacja katowicka Największe aglomeracje w tym: Szczecina i Łodzi PROBLEMY O ZNACZENIU REGIONALNYM I SUB- REGIONALNYM Miasta subregionalne tracące funkcje społ.-gosp. Obszary trwale zmarginalizowane PROBLEMY HORYZONTALNE Obszary wiejskie Miasta (średnie i duże) Jakość działania instytucji Skuteczności planowania przestrzennego jako narzędzia rozwoju

9 Polityka miejska w Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju Cel szczegółowy II SOR Rozwój społecznie i terytorialnie wrażliwy Obszar SOR Rozwój zrównoważony terytorialnie Zrównoważony rozwój kraju wykorzystujący indywidualne potencjały poszczególnych terytoriów Rozwój miast wsparcie horyzontalne Pełniejsze wykorzystanie potencjału rozwojowego aglomeracji

10 Polityka miejska w SOR kluczowe projekty strategiczne Cel szczegółowy II SOR Rozwój społecznie i terytorialnie wrażliwy Obszar SOR Rozwój zrównoważony terytorialnie Zrównoważony rozwój kraju wykorzystujący indywidualne potencjały poszczególnych terytoriów Rozwój miast wsparcie horyzontalne Pełniejsze wykorzystanie potencjału rozwojowego aglomeracji Program wsparcia samorządów w programowaniu rewitalizacji Partnerska Inicjatywa Miast Zintegrowane Inwestycje Terytorialne Plus Powrót do centrów miast

11 Granice Krakowa

12 Delimitacje obszaru metropolitalnego zależne od funkcji i siły oddziaływań. Krakowski Obszar Metropolitalny Centralny ośrodek metropolitalny Strefa zewnętrzna Strefa podmiejska Strefa dojazdów do pracy

13 Wspólna gospodarka odpadami (odbiór odpadów i korzystanie z wysypiska/spalarni/sortowni) Oddziaływanie metropolitalne Krakowa regionalne

14 Bilet zintegrowany komunikacji miejskiej i kolejowej Oddziaływanie metropolitalne Krakowa regionalne

15 Zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków Oddziaływanie metropolitalne Krakowa regionalne

16 Współpraca terytorialna Małopolski i rola Krakowa Krakowski Obszar Metropolitalny

17 Stowarzyszenie Metropolia Krakowska Zintegrowane Inwestycje Terytorialne 1. Gmina Biskupice, 2. Gmina Czernichów 3. Gmina Igołomia-Wawrzeńczyce, 4. Miasto i Gmina Niepołomice, 5. Miasto i Gmina Skawina, 6. Miasto i Gmina Świątniki Górne, 7. Gmina Kocmyrzów-Luborzyca, 8. Gmina Miejska Kraków, 9. Gmina Liszki, 10. Gmina Michałowice, 11. Gmina Mogilany, 12. Miasto i Gmina Wieliczka, 13. Gmina Wielka Wieś, 14. Gmina Zabierzów, 15. Gmina Zielonki.

18 Strategia Rozwoju Krakowa kluczowe założenia sprawy najważniejsze dla Miasta (kwestia wyboru!) SRK 2030 nie jest tylko strategią Urzędu Miasta (nie tylko zadania własne gminy, finansowanie nie - tylko środki własne) podejście terytorialne (krakowski obszar funkcjonalny, redefinicja pojęcia miasto ) Kraków jako second tier city (miasto drugiego rzędu) Kraków jako 2. miasto w kraju Kraków w sieci powiązań funkcjonalnych z innymi metropoliami (...) SRK Kraków 2030 jest swego rodzaju umowa społeczną (...)

19 W jakiej lidze chcemy grać? (1) Kraków kompaktowa metropolia Europejskie miasta drugiego rzędu muszą być miejscami globalnej atrakcyjności, innowacji oraz motorami wzrostu gospodarczego, cechując się wysokim poziomem spójności społecznej, bogactwem demokratycznych platform oraz różnorodnością kulturową. Cytat za: ESPON Program Unii Europejskiej Strategii Rozwoju Terytorium Europy Do Roku 2050 ( Making Europe Open and Polycentric )

20 W jakiej lidze chcemy grać?

21 W jakiej lidze chcemy grać?

22 W jakiej lidze chcemy grać? (2) Second-Tier Cities (miasta drugiego rzędu) Pozycja Krakowa w grupie miast europejskich drugiego rzędu (second tier cities) (2) czyli stolic regionów, będących równocześnie MEGA (Metropolitan European Growth Areas): W Polsce Kraków występuje w tej grupie obok: Gdańska, Katowic, Łodzi, Poznania, Szczecina, Wrocławia Podstawowe benchamarkingi: Poznań i Wroclaw 22

23 W jakiej lidze chcemy grać? (3) Second-Tier Cities (miasta drugiego rzędu) Barcelona, Bergen, Bordeaux, Bilbao, Edynburg, Frankfurt nad Menem, Genewa, Glasgow, Goeteborg, Hamburg, Lyon, Marsylia, Monachium, Neapol, Nicea, Porto, Sewilla, Strasbourg, Walencja, Zurych

24 Znaczenie powiązań Krakowa z innymi miastami Powiązania fizyczne przede wszystkim z aglomeracją Katowic. Bardzo konkretnie zostały określone w Strategii Polski Południowej Powiązania funkcjonalne przede wszystkim z Warszawą. Dotyczą między innymi następujących wymiarów: gospodarczego, społecznego, naukowego, transportowego, Internetu. Najszybciej rosną i mają kluczowe znaczenie dla nowych elementów potencjałów terytorialnych współpracujących miast 24

25 Potencjał publikacyjny oraz kierunki współpracy naukowej Oddziaływanie metropolitalne Krakowa krajowe i międzynarodowe Liczba artykułów afiliowanych w regionie Liczba wspólnych artykułów

26 Współpraca w ramach projektów realizowanych w 6 Programie Ramowym UEOddziaływanie metropolitalne Krakowa krajowe i międzynarodowe Liczba zespołów w 6. PR Liczba wspólnych projektów

27 Terytorialny Scenariusz B: Promocja Second Tier Cities Promocja i sieciowanie w horyzoncie roku 2050: Stategia Europe 2020 z Agendą Terytorialną 2020 Narodowe i wiodące regionalne stolice. Zbilansowany policentryczny system miast w skali makroregionalej i krajowej Inwestycje w 261 miastach o europejskim lub krajowym znaczenia, środki EFSI ukierunkowane na miasta; miejskie inwestycje w renewal/reurbanizację, R&D, regionalne i międzyregionalne sieci transportowe

28 Cele strategiczne Strategii Rozwoju Krakowa 2030

29 Matryca strategiczna OBSZAR I: Inteligentna i nowoczesna metropolia CEL STRATEGICZNY I: Kraków otwartą i harmonijną metropolią o znaczeniu międzynarodowym w sferach: innowacji, nauki, gospodarki i kultury CEL OPERACYJNY I.1: Kraków węzłem w sieci metropolii Polski, Europy i świata I.1.1 I.1.2 I.1.3 I.1.4 I.1.5 DZIAŁANIA KLUCZOWE Wspieranie wymiany i współpracy instytucjonalnej i organizacyjnej, dotyczącej lokowania w Krakowie instytucji ponadregionalnych: politycznych, społecznych, gospodarczych, naukowych i kulturalnych Poprawa stanu i rozwiązań w zakresie infrastruktury sprzyjającej mobilności, w tym: a) Domknięcie układu drogowego III obwodnicy b) Domknięcie układu drogowego IV obwodnicy odcinek północny i wschodni Silniejsze włączanie się Gminy Miejskiej Kraków w realizację wydarzeń o znaczeniu międzynarodowym (naukowe, innowacyjne, samorząd gospodarczy, kulturalne, sportowe). Rozwój turystyki biznesowej aktywna rola Miasta Wzmacnianie marki Krakowa jako miasta innowacji, nauki, kultury POLITYKI / PROGRAMY I PROJEKTY STRATEGICZNE Polityki: Polityka transportowa Strategia Rozwoju Turystyki Programy strategiczne: Programy wspierania relacji sieciowych Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego z metropoliami Polski, Europy i świata w sferach: innowacji, postępu naukowego, gospodarki i kultury Strategia Promocji Krakowa Projekty strategiczne: Połączenia radialne (WPF) Trasa Wolbromska, Przebudowa al. 29 Listopada Projekty w ramach domknięcia III obwodnicy Trasa Łagiewnicka Pychowicka Zwierzyniecka Realizacja IV obwodnicy (zewnętrznej) (WPF) Program otwarcia na Wisłę Klaster Wisła Strategia Zintegrowanych Inwestycji terytorialnych (ZIT)

30 Matryca strategiczna CEL OPERACYJNY I.2: Skoordynowane wykorzystywanie potencjałów Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego (KOM) DZIAŁANIA KLUCZOWE POLITYKI / PROGRAMY I PROJEKTY STRATEGICZNE Pobudzanie i wzmacnianie międzysektorowej współpracy Programy strategiczne: instytucjonalnej i organizacyjnej, dotyczącej tworzenia oferty Program współpracy metropolitalnej I.2.1 lokalizacji, integracji, promowania wspólnych aktywności: Strategia Promocji Krakowa gospodarczych, naukowych, kulturalnych, turystycznych Strategia Rozwoju Turystyki i rekreacyjnych na terenie KOM Program budowy dróg dla rowerów Współpraca z gminami KOM w zakresie planowania I.2.2 przestrzennego ukierunkowana na łagodzenie negatywnych Program budowy parkingów skutków suburbanizacji Projekty strategiczne: I.2.3 Współpraca z gminami KOM w zakresie planowania Kraków Nowa Huta Przyszłości społeczno-gospodarczego Inwestycje drogowe realizacja inwestycji w I.2.4 Efektywne działanie Stowarzyszenia Metropolia Krakowska ramach ZIT (WPF) w ramach Krakowskiego Obszaru Funkcjonalnego (KrOF) Szybka Kolej Aglomeracyjna (WPF) I.2.5 Realizacja systemu Park & Ride (WPF, ZIT) Rozszerzenie aktywności Stowarzyszenia Metropolia Krakowska na wszystkie gminy KOM Przygotowanie terenów dla realizacji I.2.6 Utworzenie Związku Metropolitalnego projektów strategicznych (Balice, Płaszów I.2.7 Budowa parkingów P&R Rybitwy) I.2.8 Budowa węzłów przesiadkowych integracja z Szybką Koleją Aglomeracyjną SKA i komunikacją zbiorową I.2.9 Budowa dróg dla rowerów powiązania z gminami KOM I.2.10 Budowa Szybkiej Kolei Aglomeracyjnej (SKA) I.2.11 Budowa połączeń radialnych do III obwodnicy I.2.12 Integracja biletowa wszystkich środków transportu w KOM

31 KOM KOF/ZIT: potrzeba uporządkowania relacji jaka jest funkcjonalność KOM- KOF/ZIT? jak wyznaczano granice KOM- KOF/ZIT? KOM obszar realnych procesów urbanizacyjnych KOF/ZIT odpowiedź na zapotrzebowanie aktualnej polityki spójności UE?

32 PRZYSZŁOŚĆ METROPOLII KRAKOWSKIEJ ZAPROJEKTUJE - rząd - samorząd województwa - lokalni interesariusze, w tym Kraków? Teza: O przyszłości metropolii krakowskiej rozstrzygnie dzisiejszy ZIT

33 JAKIEJ CHCEMY METROPOLII KRAKOWSKIEJ? jaki wybrać model miejskiego obszaru metropolitalnego? jaką wybrać metodę tworzenia miejskiego obszaru metropolitalnego? co jest ważniejsze: procesy realne czy prace planistyczne? jaka forma (podmiotowość) zarządzania miejskim obszarem metropolitalnym w przyszłości?

34 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!