Rejestr przeszczepieñ komórek krwiotwórczych szpiku i krwi obwodowej oraz krwi pêpowinowej

Transkrypt

1 Rejestr przeszczepieñ komórek krwiotwórczych szpiku i krwi obwodowej oraz krwi pêpowinowej W roku 2013 na podstawie raportów nap³ywaj¹cych z 18 oœrodków transplantacyjnych (CIC), posiadaj¹cych pozwolenie Ministra Zdrowia na pobieranie, przechowywanie i przeszczepianie komórek krwiotwórczych od dawców rodzinnych i niespokrewnionych, wykonano 847 autotransplantacji komórek krwiotwórczych, co szczegó³owo przedstawia Tabela 1. Tylko w 11 (1%) przypadkach by³ to przeszczep szpiku (), a w pozosta³ych 836 (99%) przypadkach przeszczepiono komórki krwiotwórcze krwi obwodowej (). Tabela 1. Przeszczepienia autologiczne komórek krwiotwórczych w 2013 roku. CIC Oœrodki Transplantacyjne ¹czna liczba autotransplantacji 171 Klinika Hematologii UM w odzi Klinika Transplantacji Szpiku i Onkohematologii w Gliwicach Uniwersytecki Szpital Dzieciêcy w Krakowie Dolnoœl¹skie Centrum Transplantacji Komórkowych we Wroc³awiu Klinika Hematologii UJ w Krakowie Klinika Onkologii, Hematologii i Transplantologii Pediatrycznej 0 44 w Poznaniu 677 Klinika Hematologii i Transplantacji Szpiku SUM w Katowicach Klinika Hematologii i Onkologii Dzieciêcej UM w Lublinie Klinika Transplantacji Komórek Krwiotwórczych IHiT w Warszawie Klinika Hematologii i Transplantacji Szpiku w Lublinie Klinika Hematologii, Nowotworów Krwi i Transplantacji Szpiku we Wroc³awiu Klinika Hematologii i Chorób Rozrostowych Uk³adu Krwiotwórczego UM w Poznaniu Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii UM w Bydgoszczy Klinika Hematologii i Transplantologii UM w Gdañsku Klinika Nowotworów Uk³adu Ch³onnego CO w Warszawie Oœrodek Przeszczepiania Szpiku Kliniki Onkologii WIM w Warszawie Klinika Transplantacji Szpiku, Onkologii i Hematologii Dzieciêcej we Wroc³awiu Klinika Hematologii, Onkologii i Chorób Wewnêtrznych WUM SPCSK w Warszawie Razem

2 W 2013 r. wykonano w Polsce 493 transplantacje alogenicznych komórek krwiotwórczych od dawców rodzinnych i niespokrewnionych. W 74 (15%) przypadkach przeszczepiono komórki hematopoetyczne szpiku, w 416 (84%) przypadkach komórki krwiotwórcze krwi obwodowej. W trzech (1%) przypadkach wykorzystano do przeszczepienia krew pêpowinow¹ (Ryc. 1). Ryc. 1 Alotransplantacje komórek krwiotwórczych od dawców rodzinnych i niespokrewnionych z uwzglêdnieniem rejestru pochodzenia dawcy i rodzaju materia³u przeszczepowego w 2013 roku. W 18 oœrodkach transplantacyjnych (CIC) wykonano 175 transplantacji (w tym 14 retransplantacji) od dawców rodzinnych. Natomiast w 14 oœrodkach transplantacyjnych (CIC), maj¹cych pozwolenie Ministra Zdrowia na pobieranie i przeszczepianie komórek krwiotwórczych od dawców rodzinnych i niespokrewnionych, wykonano 318 transplantacji (w tym 25 retransplantacji) od dawców niespokrewnionych (Tabela 2). Tabela 2. alogeniczne komórek krwiotwórczych w 2013 roku. Oœrodki Transplantacyjne (CIC) Alotransplantacje od dawców niespokrewnionych Alotransplantacje od dawców rodzinnych transplantacje retransplantacje transplantacje retransplantacje ¹czna liczba alotransplantacji 56 CIC CIC CIC CIC CIC CIC CIC CIC CIC CIC CIC CIC CIC CIC CIC CIC CIC CIC Razem

3 Najwiêcej w 2013 r. transplantacji od dawców niespokrewnionych przeprowadzono w Klinice Hematologii i Transplantacji Szpiku w Katowicach (CIC 677), natomiast od dawców rodzinnych tak e w Klinice w Katowicach (CIC 677), niewiele mniej przeszczepieñ wykona³a Klinika Hematologii UJ w Krakowie (CIC 553), Klinika Transplantacji Szpiku w Gliwicach (CIC 428) oraz Klinika Hematologii UM w Poznaniu (CIC 730). Preferowanym Ÿród³em komórek krwiotwórczych do przeszczepienia alogenicznego od dawców rodzinnych by³a krew obwodowa (), któr¹ wykorzystano 141 razy (80%), w 31 (18%) przypadkach komórki pochodzi³y ze szpiku (), trzy razy (2%) Ÿród³em komórek by³a krew pêpowinowa (CBU). Tabela 3 przedstawia zestawienie rodzajów materia³u przeszczepowego pochodz¹cego od dawców rodzinnych z podzia³em na poszczególne oœrodki transplantacyjne (CIC). Tabela 3. Rodzaj materia³u transplantacyjnego od dawców rodzinnych w 2013 roku. Oœrodki Transplantacyjne (CIC) CBU CIC CIC CIC CIC CIC CIC CIC CIC CIC CIC CIC CIC CIC CIC CIC CIC CIC CIC Razem W Tabeli 4 przedstawiono liczbê transplantacji od dawców niespokrewnionych wed³ug rodzaju materia³u przeszczepowego i z podzia³em na oœrodki transplantacyjne (CIC). Podobnie jak w przeszczepach rodzinnych preferowanym Ÿród³em komórek krwiotwórczych do przeszczepienia by³a krew obwodowa, któr¹ wykorzystano 275 razy (86%), szpik przeszczepiono w 43 przypadkach (13%). Tabela 4. Przeszczepienia od dawców niespokrewnionych w 2013 roku z uwzglêdnieniem rodzaju materia³u transplantacyjnego. Oœrodki Transplantacyjne (CIC) CBU CIC CIC CIC CIC CIC CIC CIC CIC CIC

4 Tabela 4 (cd). Oœrodki Transplantacyjne (CIC) CBU CIC CIC CIC CIC CIC CIC CIC CIC CIC Razem Spoœród wszystkich 318 przeszczepieñ od dawców niespokrewnionych, materia³ przeszczepowy do 146 transplantacji (46%) pochodzi³ od dawców z rejestrów, natomiast w przypadku 172 transplantacji (54%) wykorzystano materia³ pochodz¹cy od dawców krajowych. Warto podkreœliæ, i w zesz³ym roku ponad 50% dawców pochodzi³o z rejestrów. Tabela 5 przedstawia udzia³ dawców krajowych i, w ogólnej liczbie dawców z podzia³em na oœrodki transplantacyjne (CIC). Wraz ze wzrostem liczby potencjalnych dawców szpiku w zasobach krajowych, zauwa alnie wzrós³ udzia³ przeszczepieñ od dawców w ca³kowitej liczbie przeszczepieñ od dawców niespokrewnionych. Tabela 5. Przeszczepienia alogenicznych komórek krwiotwórczych od dawców niespokrewnionych wg pochodzenia dawcy w 2013 roku. Ogó³em Pochodzenie dawców Oœrodki Transplantacyjne (CIC) (dawcy polscy z rejestrów z rejestru i zagraniczni) polskiego CIC CIC CIC CIC CIC CIC CIC CIC CIC CIC CIC CIC CIC CIC CIC CIC CIC CIC Razem

5 W 2013 r. wskaÿnik udzia³u krajowych dawców do przeszczepienia dla biorców wynosi³ 54%, a w latach poprzednich odpowiednio: %, %, %, %, % (Rycina 2). Ryc. 2 Wzrost udzia³u materia³u pozyskiwanego od dawców w ca³kowitej liczbie przeszczepieñ od dawców niespokrewnionych w latach Rycina 3 przedstawia iloœæ wykonanych przeszczepów alogenicznych od dawców spokrewnionych i niespokrewnionych przez ostatnie osiem lat. Jeszcze w 2006 roku wykonywano wyraÿnie wiêcej przeszczepieñ od dawców rodzinnych ni od dawców niespokrewnionych, natomiast od 2009 roku liczba przeszczepów od dawców niespokrewnionych zaczê³a przewy szaæ liczbê przeszczepów rodzinnych i ta ró nica z roku na rok wyraÿnie roœnie. Ryc. 3 Przeszczepiania alogeniczne komórek krwiotwórczych w latach

6 W Tabeli 6 przedstawiono rozpoznania stanowi¹ce wskazania do przeszczepienia autologicznego i alogenicznego z podzia³em na przeszczepienia od dawców rodzinnych i niespokrewnionych. Najczêstszym wskazaniem do przeszczepienia autologicznego w 2013 r. by³y szpiczak plazmocytowy (57%), ch³oniaki nieziarnicze (21%) oraz ch³oniak Hodgkina (15%). W przypadku przeszczepieñ alogenicznych od dawców rodzinnych najczêstszym wskazaniem do przeszczepienia by³y ostra bia³aczka szpikowa (34%) oraz ostra bia³aczka limfoblastyczna (25%). G³ównym wskazaniem do przeszczepienia alogenicznego od dawców niespokrewnionych by³y ostra bia³aczka szpikowa (39%), ostra bia³aczka limfoblastyczna (21%). Tabela 6. Rozpoznania stanowi¹ce wskazanie do przeszczepienia auto- i alogenicznego w 2013 roku. Wskazania do autoi aloprzeszczepienia komórek krwiotwórczych Autotransplantacje (ogó³em) (1 trans.) Alotransplantacje od dawców rodzinnych (ogó³em) (1 trans.) Alotransplantacje od dawców niespokrewnionych Transplantacjtacje Transplan- (ogó³em) (1 trans.) Ostra bia³aczka szpikowa AML Ostra bia³aczka limfoblastyczna ALL Przewlek³a bia³aczka szpikowa CML Zespo³y mieloproliferacyjne MPS Zespo³y mielodysplastyczne MDS Przewlek³a bia³aczka limfoblastyczna CLL Ch³oniak Hodgkina Ch³oniaki nieziarnicze Szpiczak plazmocytowy Anemia aplastyczna AA Nowotwory lite Choroby autoimmunologiczne Niedobory odpornoœci Choroby metaboliczne Hemoglobinopatie Inne Razem Tabela 7 zawiera zestawienie dotycz¹ce wszystkich pobrañ oraz przeszczepieñ komórek krwiotwórczych zrealizowanych w 2013 roku. Od 826 dawców pobrano komórki krwiotwórcze szpiku i krwi obwodowej, w tym od 175 dawców spokrewnionych i 651 dawców niespokrewnionych. Tylko w 172 przypadkach dawcy krajowi oddali materia³ dla krajowego, a w 479 dawców odda³o materia³ przeszczepowy dla biorców. 60

7 Tabela 7. Pobierania i przeszczepiania komórek krwiotwórczych w Polsce w 2013 roku. Pobrania dla biorców rodzinnych = 175 = 31 = 141 CBU = 3 = 31 = 141 CBU = 3 ¹czna liczba pobrañ od dawców = 826 = 12 = 2 ¹czna liczba pobrañ od dawców niespokrewnionych = 651 (29 pobrañ DLI) z PL3 = 15 (1 pobranie DLI) dla zagranicznego = 10 = 3 = 3 z PL5 = 113 (3 pobrania DLI) 1 dla krajowego 2 dla zagranicznego = 96 = 10 = 86 = 17 = 2 = 15 = 11 Przeszczepienia od dawców rodzinnych = 175 z PL6 = 523 (25 pobrañ DLI) 4 dla krajowego 21 dla zagranicznego = 64 = 53 = 459 = 78 = 381 = 479 ¹cznie = 651 = 172 Wszystkie przeszczepienia od dawców niespokrewnionych = 318 = 80 = 103 = 23 = 399 = 149 Przeszczepienia od dawców = 172 = 23 = 43 = 20 = 149 = 275 = 126 = 548 CBU CBU CBU Przeszczepienia od dawców = 146 Jak co roku przypominamy, e w ramach realizacji zapisów Ustawy z dnia 1 lipca 2005 roku o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narz¹dów oœrodki przeszczepiaj¹ce szpik, komórki krwiotwórcze i krew pêpowinow¹ maj¹ obowi¹zek wpisywania przewidzianych przez ustawê danych osobowych i medycznych do krajowego rejestru przeszczepieñ w systemie informatycznym ustawowych rejestrów transplantacyjnych ( Serdeczne podziêkowania dla oœrodków transplantacyjnych, bo dziêki ich uprzejmoœci i dobrej wspó³pracy powy sze dane zosta³y zgromadzone. Anna êczycka, Poltransplant 61