NAUCZANIE WIELOPOZIOMOWE - SCENARIUSZE ZAJĘĆ O KRAKOWIE

Transkrypt

1 Opracowała: Eulalia Kalkowska N-l nauczania zintegrowanego NAUCZANIE WIELOPOZIOMOWE - SCENARIUSZE ZAJĘĆ O KRAKOWIE Klasa III Termin realizacji - marzec Czas realizacji 2 dni SCENARIUSZ 1 Temat dnia: Kraków miasto smoka Cele ogólne: budzenie zainteresowania przeszłością naszej ojczyzny i legendami o niej, kształtowanie nawyku poprawnego wypowiadania się w mowie i piśmie, doskonalenie techniki liczenia w zakresie 1000, wyrabianie pomysłowości i pobudzanie wyobraźni twórczej, kształcenie sprawności manualnej i ruchowej, wyrabianie umiejętności współpracy w grupie. Cele szczegółowe: Uczeń: potrafi odszyfrować hasło ukryte w łamigłówkach, zagadkach, potrafi wskazać na mapie Kraków i określić jego położenie, umie korzystać z encyklopedii, słucha z uwagą czytanego tekstu, zna legendę o smoku wawelskim, odróżnia fikcję od rzeczywistości, wyodrębnia kolejne wydarzenia w tekście, potrafi ocenić bohatera legendy, uzupełnia zdania podanym słownictwem, czyta tekst z podziałem na role, wykazuje pomysłowość i twórczą wyobraźnię w wykonywaniu kukiełek i rekwizytów do przedstawienia teatralnego, wykazuje inicjatywę i samodzielność w przygotowywaniu inscenizacji, poprawnie dodaje i odejmuje sposobem pisemnym w zakresie 1000, potrafi zredagować zaproszenie dla kolegów, umie bawić się przy muzyce i przeżywać radość podczas zabawy, sprawnie wykonuje ćwiczeni gimnastyczne, zgodnie współdziała w grupie.

2 Metody: oparte na słowie: rozmowa, praca z tekstem, czytanie z podziałem na role, rozwiązywanie zagadek i łamigłówek, wygłaszanie fragmentów tekstów z pamięci, oparte na przeżyciach: aktywne słuchanie prowadzące do uogólniania, formułowania wniosków, wyobraźni przestrzennej i twórczego działania, oparte na działaniu: praca teatralna wykonanie kukiełek i rekwizytów, inscenizacja legendy, uzupełnianie Kart pracy, oparte na oglądzie: prezentacja, pokaz, obserwacja. Formy: zbiorowa - jednolita, indywidualna - jednolita indywidualna - zróżnicowana wg 3 poziomów, grupowa - zróżnicowana, ruch z muzyką, zabawa. Środki dydaktyczne: Karty pracy indywidualnej dla 3 poziomów, tekst legendy pt. Krakus zwycięża smoka, mapa fizyczna Polski, encyklopedia, słowniki, materiały i przybory do wykonania kukiełek, rekwizytów i dekoracji, rekwizyty do zabaw: patyczki, piłka, pacynka smoka, koperty, karteczkami z zadaniami, sprzęt sportowy, kaseta z nagraniem piosenki Jedzie pociąg. Literatura: Zgrychowa I., Zabawy na słońce i na deszcz; Badegruber B., Nauczanie otwarte w 28 krokach; Życie Szkoły, 1986 nr 6; Wychowanie w przedszkolu 1997 nr 8. Przebieg zajęć: 1. Wprowadzenie: zabawa ruchowa przy piosence Jedzie pociąg. 2. Praca indywidualna w 3 poziomach nawiązująca do tematu dnia (Karta pracy, zad.1): I poziom Uzupełnianie pociągu ortograficznego ; II poziom Rozwiązanie zagadki; III poziom - Szukanie nazwy miasta w ukrytej w zdaniu. 3. Praca zbiorowa: - wskazanie miasta Krakowa na mapie Polski, - określenie położenia, - odszukanie i odczytanie informacji o Krakowie w encyklopedii. 4. Wzorcowe czytanie przez nauczyciela legendy o smoku wawelskim pt. Krakus zwycięża smoka. 5. Sprawdzenie zrozumienia treści legendy.

3 6. Krąg głośnego czytania - czytanie legendy z podziałem na role przez dobrze czytających uczniów. 7. Zabawa ruchowa: Owieczka. Do zabawy przygotowujemy: kijki długości ok. 0,5m i niewielką piłkę. Opis zabawy. Dzieci tworzą koło ogrodzenie, każde wygrzebuje przed sobą mały dołek lub kładzie małą obręcz. W środku koła stoi pasterz, który popycha kijem piłkęowieczkę, usiłując wtoczyć ją do któregoś dołka lub obręczy. Dzieci stojące w kole odpędzają piłkę-owieczkę od swoich dołków. Jeśli piłka wpadnie do dołka, następuje zmiana. Pasterz, któremu udało się trzy razy umieścić piłkę w dołku zostaje królem pasterzy. 8. Praca indywidualna z tekstem (Karta pracy, zad. 2): I poziom Wyodrębnienie wydarzeń w legendzie i nadanie im tytułów; II poziom Kończenie zdań uzasadniających stosunek Krakusa do ludu; III poziom Uzupełnianie tekstu z lukami o Krakowie. 9. Krąg prezentacji: Kilkoro dzieci odczytuje swoje prace. Wspólna korekta i ocena zadania. 10. Zabawa połączona z ćwiczeniami gimnastycznymi: Wyprawa po skarby ze Smoczej Jamy. Opis zabawy: Klasę dzielimy na drużyny. Układamy lub wyrysowujemy chodniczek do gry. Na końcu chodniczka znajduje się Smocza Jama, której strzeże groźny smok (uczeń przebrany za smoka lub trzymający pacynkę smoka). Na trasie umieszczone są koperty z karteczkami informującymi o innych przeszkodach, które należy pokonać. W tej grze smok jest arbitrem, który może uznać, czy zadanie, które otrzymał zawodnik, zostało wykonane dobrze, czy źle. Smok ocenia według jednej reguły: za dobrze wykonane zadanie zawodnik przesuwa się o 2 pola do przodu, za źle wykonane cofa się o 2 pola. Przykłady przeszkód: Czołgaj się przez tunel, czyli pod rzędem krzeseł; Przejdź po wąskiej kładce ułożonej z odwróconych ławeczek gimnastycznych; Odbierz magiczną kulę krasnalom bawiącym się nią (dwoje dzieci rzuca do siebie piłkę tak, by zawodnik nie mógł jej złapać); Zaśpiewaj smokowi piosenkę kołysankę, tak, by zasnął choć na chwilę; Rozśmiesz smoka zabawnymi minami, itp. Nagrodą może być wcześniej wykonany przez smoka rysunek skarbów ze Smoczej Jamy, lub też wysłuchanie bajki, itp. START: SMOCZA JAMA 11. Praca grupowa: Wykonanie kukiełek i dekoracji potrzebnych do inscenizacji legendy Krakus zwycięża smoka.

4 Podział klasy na 5 grup, przydział zadań i ról (bohaterami mogą być zarówno indywidualni uczniowie, jak też całe grupy). Przykładowy podział zadań: Grupa Zadania praktyczne Bohater-aktor I Dekoracja scenki Narrator (autor) II Kukły kobiet i mężczyzn Lud III Kukła Krakus Krakus IV Smok Smok V Baran i Kopiec Krakusa Kierujący kukłami 12. Inscenizacja legendy. 13. Samoocena, wyciągnięcie wniosków. Nagrodzenie grupy, której najlepiej udało się wywiązać ze swojej roli. 14. Zbiorowe zredagowanie zaproszenia i umieszczenie na gazetce ściennej w holu. Przyjdźcie całą klasą i obejrzyjcie inscenizację legendy pt. Krakus zwycięża smoka. KIEDY: W tym tygodniu na długiej przerwie! GDZIE: W sali numer 24! WSTĘP: Bezpłatny! ZAPRASZA: Klasa III b! 15. Praca indywidualna: Liczenie sposobem pisemnym w zakresie 1000 (Karta pracy, zad.3): - Obliczanie odległości między miastami na podstawie danych podanych na mapce. 16. Sprawdzenie poprawności wykonania zadania zebranie Kart pracy. 17. Zadanie domowe: - Znajdź ilustrację przedstawiającą fragment Krakowa. Poszukaj informacje na ten temat i napisz na odwrocie. 18. Krąg podsumowań: Dzieci kończą zdanie: Dzisiaj najbardziej podobało mi się...

5 ZAŁĄCZNIKI Zał.1 Karty pracy: Poziom I najwyższy 1. Uzupełnij brakujące litery w wagonikach oraz w tabelce, a dowiesz się dokąd jedzie ortograficzny pociąg. L_blin R Gda_sk W Łó_ K Tcze_ Ó _ełm K Rzesz_w A dź u ó ch w ń 2. Wyodrębnij kolejne wydarzenia w legendzie Krakus zwycięża smoka i nadaj im tytuły Na mapie podane są długości linii kolejowych między różnymi miastami Polski. a) Na podstawie danych oblicz: - Ile jest kilometrów z Poznania do Krakowa przez Warszawę? O ile więcej jest kilometrów z Warszawy do Poznania niż z Warszawy do Łodzi? Która trasa z Wrocławia do Warszawy jest krótsza: przez Poznań, czy przez Katowice?... b) Ułóż samodzielnie dwa inne pytania związane z mapką. Zapisz działania i oblicz....

6 Rozwiąż zagadkę i zapisz hasło: Poziom II średni Pierwsza sylaba rzeka niesie ją wiosną jako mrozów skutki. A sylaba druga to ta sama co jest w środku pełnej maku makówki. ROZWIĄZANIE: Dokończ zdania oceniające bohatera legendy: - Krakus był dobry, ponieważ... - Krakus był mądry i sprytny, bo... - Krakus był dzielny, bo... - Krakus był bohaterski, ponieważ Na mapie podane są długości linii kolejowych między różnymi miastami Polski. a) Na podstawie danych oblicz: - Ile jest kilometrów z Gdańska do Poznania przez Bydgoszcz? Ile jest kilometrów z Warszawy do Wrocławia przez Łódź? Która trasa z Warszawy do Rzeszowa jest krótsza: przez Lublin, czy przez Kraków?... b) Ułóż samodzielnie inne pytanie związane z mapką. Zapisz działanie i oblicz Proponowane słownictwo do zad.2: - Krakus był dobry, ponieważ żal mu było prostego ludu. - Krakus był mądry i sprytny, bo chytrością pokonał gada. - Krakus był dzielny, bo wszyscy bali się smoka, a on nie. - Krakus był bohaterski, ponieważ tylko jemu udało się smoka zgładzić.

7 Poziom III najniższy 1. Znajdź ukrytą w zdaniu nazwę miasta i zapisz. Mały Tadzik raków wcale się nie boi. ROZWIĄZANIE Uzupełnij tekst brakującymi wyrazami: Kraków to jedno z... miast polskich, dawna... Polski. Leży nad rzeką.... Legenda głosi, że... nazwa miasta pochodzi od imienia księcia..., który pokonał straszliwego..., żyjącego w jaskini pod Na mapie podane są długości linii kolejowych między różnymi miastami Polski. Na podstawie danych oblicz: - Ile jest kilometrów z Poznania do Lublina przez Warszawę? Ile jest kilometrów z Warszawy do Szczecina przez Poznań? O ile dłuższa jest trasa z Warszawy do Krakowa, niż z Warszawy do Białegostoku? Proponowane słownictwo do zad.2: najstarszych, stolica Wisłą, nazwa Krakus, smoka, Wawelem

8 Zał. 2 Tekst legendy Krakus zwycięża smoka Autorzy: W Krakowie, u stóp góry wawelskiej, jest wielka podziemna jaskinia. O tej to jaskini z dawien dawna opowiadają sobie ludzie taką legendę. Przed wiekami przed dawnymi, za panowania księcia Krakusa, pod zamkowa górą, na brzegu rzeki Wisły, straszliwy potwór, smok okrutny, zamieszkał w jamie. Padł strach na ludzi wokół grodu. Bo smok co noc wychodził z jamy i pożerał całe stada bydła. A trzeba było przypędzać mu wciąż nowe, aby się najadł do syta i nie napastował ludzi. Aż pewnego dnia rozzuchwaliło się smoczysko. Wypełza w ulice grodu. Smok: Chcę barana, chcę kozę, chcę dwie krowy. Pożrę was wszystkich, a na deser króla. Cha! Cha! Cha! Autor: Wszczął się płacz wielki i lament w całym grodzie. Spieszy lud na zamek do Krakusa. Lud: U 1 U 2 Lud: Ratuj nas: Jak pokonać straszliwego smoka? On zniszczy nasz gród! Może mu wybić zęby? - A może odciąć skrzydła i spiłować pazury? Smok nas zniszczy! Wszystkich pożre! Krakus: Kochani! Nie martwcie się. Mam pomysł, jak pozbyć się smoka. Potrzebuję smoły, wór siarki, skórę barana i... cztery kije. Już gotowe!

9 Lud: Baran wygląda jak żywy! Autor: Wypchane zwierzę podrzucono smokowi. Smok: Mniam! Mniam! Umieram z głodu. Cieszę się już przynieśli barana. Autor: Ledwie pożarł barana, zaczęło go dręczyć pragnienie okrutne. Doczołgał się do Wisły, aby pragnienie ugasić. Gdy jednak napił się wody wiślanej ogień, który w nim gorzał, nie zgasł, ale rozerwał go na ćwierci. Tak zginął smok straszliwy i groźny. Wielka była radość w grodzie. Lud: Hurra! Hurra! Hurra! Niech żyje nasz dobry pan! Autor: Ludzie wdzięczni za oswobodzenie od smoka, do śmierci Krakusa kochali i czcili. A gdy zmarł dzielny książę, mogiłę mu usypali, rękami ziemię na nią nosząc dopóty, dopóki nie urósł wielki kopiec. Ten kopiec po dziś dzień stoi pod Krakowem i zwany jest Kopcem Krakusa. SCENARIUSZ 2 Temat dnia: Poznajemy historię krakowskiego hejnału Cele ogólne: budzenie zainteresowania ciekawymi zakątkami Polski i legendami z nimi związanymi, uwrażliwienie na piękno naszego kraju, doskonalenie umiejętności wypowiadania się w rozwiniętej i uporządkowanej formie ustnej i pisemnej, umiejętne nabywanie wiedzy z różnych źródeł, utrwalanie wiedzy gramatycznej i ortograficznej, doskonalenie techniki rachunkowej, rozbudzanie aktywności muzyczno ruchowej, integrowanie zespołu klasowego poprzez zabawę, wdrażanie do przestrzegania zasad zdrowej rywalizacji w zabawach, Cele szczegółowe: Uczeń: umie wymienić najważniejsze zabytki Krakowa, zna legendę o krakowskim hejnale, opowiada o losach bohaterów legendy, sprawnie posługuje się encyklopedią, bezbłędnie pisze wyrazy trudne ortograficznie, wyszukuje określone fragmenty w tekście,

10 poprawnie układa zdania pytające i oznajmujące, układa zdania z rozsypanki zdaniowej w logiczną całość, wskazuje w tekście czasowniki, określa ich liczbę, osobę i czas, oblicza obwód kwadratu, poprawnie wykonuje działania matematyczne ( mnożenie, dodawanie), wykonuje czapkę wg podanej instrukcji, czyta prosty rysunek techniczny, rozróżnia brzmienie instrumentów dętych, interpretuje ruchem muzykę, śpiewa z klasą piosenkę, zna i wykonuje podstawowe kroki krakowiaka, chętnie uczestniczy w zabawach ruchowych, zna i przestrzega reguły zabaw. Metody: oparta na słowie: rozmowa kierowana, opowiadanie, czytanie, praca z tekstem, objaśnienia-instruktaż, oparta na przeżyciach: słuchanie legendy, słuchanie muzyki, śpiew, oparte na oglądzie: pokaz, prezentacja, oglądanie, oparte na działaniu: wyszukiwanie informacji w różnych źródłach, uzupełnianie Karty pracy, naśladowanie ruchu, praktyczne działanie wg instruktażu, ruch z muzyką taniec. Formy: zbiorowa jednolita, indywidualna zróżnicowana wg poziomów, indywidualna jednolita. Środki dydaktyczne: materiały o Krakowie (ilustracje, zdjęcia, pocztówki, rysunki, itp.), encyklopedia, albumy, ilustrowane książki o Krakowie, karty pracy indywidualnej dla 3 poziomów, tekst Legendy o krakowskim hejnale, kaseta z nagraniem hejnału, ludowych melodii krakowskich oraz piosenki Krakowiaczek, ilustracje strojów ludowych różnych regionów Polski, rekwizyty do zabaw ruchowych: czapka, szarfa lub inny przedmiot, materiały do wykonania czapki: brystol, linijka, klej, bibuła, nożyczki. Literatura: Zgrychowa I., Zabawy na słońce i na deszcz; Hemmerling W., Zabawy w nauczaniu początkowym; Badegruber B., Nauczanie otwarte w 28 krokach; Biuletyny kieleckie. Przebieg zajęć: 1. Krąg poranny - rozmowa na temat dnia poprzedniego, krótkie przypomnienie legendy. 2. Sprawdzenie zadania domowego prezentacja przyniesionych materiałów o Krakowie (uzupełnienie ilustracji i informacji przez nauczyciela).

11 3. Wyodrębnienie najważniejszych zabytków Krakowa (m.in. Wawel, Barbakan, Sukiennice, Kościół Mariacki, Brama Floriańska, uniwersytet Jagielloński, mury obronne, wysokie baszty). 4. Słuchanie nagrania hejnału krakowskiego ze szczególnym zwróceniem uwagi na rodzaj instrumentu, melodię, zakończenie utworu. 5. Objaśnienie pisowni i znaczenia słowa hejnał (odszukanie w encyklopedii, zapis na tablicy). 6. Odczytanie Legendy o krakowskim hejnale przez chętnych uczniów. 7. Sprawdzenie zrozumienia legendy. Ustalenie kolejności zdarzeń. 8. Praca z tekstem: Ciche czytanie legendy z poleceniem odszukania fragmentu uzasadniającego: jak uczczono pamięć tamtych wydarzeń. 9. Zabawa muzyczno-ruchowa: Przy melodii hejnału dzieci naśladują grę na trąbce, poruszają się w czterech kierunkach świata, wchodzą po schodach na wieżę, itd. 10. Praca indywidualna w 3 poziomach (Karta pracy, zad.1 i 2): 1) Poziom I Pisanie odpowiedzi na podane pytania. Poziom II Układanie pytań do podanych zdań. Poziom III Układanie opowiadania z rozsypanki zdaniowej. 2) Wyszukiwanie w zdaniach czasowników, określanie liczby, osoby i czasu. 11. Krąg prezentacji: Uczniowie z poszczególnych poziomów odczytują wykonane zadanie. Wspólna ocena poprawności zadania. 12. Zabawa ruchowa Kozak i Tatarzyn. Opis zabawy: Dzieci dzielimy na dwie grupy: tatarów i kozaków. Na środku sali kładziemy jakiś przedmiot, np. czapkę, szarfę. Każda grupa wysyła na środek jednego zawodnika. Zabawę zaczyna kozak, który pokazuje różne ruchy, harcuje (np. klaszcze w dłonie, podskakuje, przyklęka, obraca się w koło, itp.). Tatarzyn, który stoi na przeciwko niego, musi naśladować wszystkie te ruchy. W pewnym momencie, wykorzystując nieuwagę kozaka, chwyta leżący przedmiot i ucieka do swoich. Jeżeli zdoła dobiec nie dotknięty przez kozaka, który go goni, zdobywa niewolnika i stawia go za swoimi plecami. Zabawę zaczynamy od początku naśladującym jest tym razem kozak, który chwyta przedmiot i ucieka do swoich. Wygrywa zespół, który weźmie w jasyr więcej osób. 13. Oglądanie ilustracji przedstawiających stroje ludowe różnych regionów Polski. Szczegółowe omówienie stroju krakowskiego. 14. Praca plastyczno-techniczna: Czapka krakowska. - Wykonanie czapki wg instrukcji podanej na tablicy (zał.3). 15. Prezentacja czapek przy akompaniamencie krakowskich melodii ludowych. 16. Praca indywidualna wg poziomów (Karta pracy, zad.3): - Obliczanie obwodu kwadratu; - Sprawdzenie poprawności wykonania zadania. 17. Nauka piosenki pt. Krakowiaczek oraz przypomnienie podstawowych kroków krakowiaka. 18. Zabawa muzyczno-ruchowa: Karuzela.

12 Opis zabawy: Dzieci ustawione parami jedno za drugim po linii koła. Uczniowie z wewnętrznego koła - koniki podają sobie ręce, a z zewnętrznego zaś opierają ręce na ramionach swojej pary. Karuzela porusza się cwałem bocznym w prawo, zgodnie z muzyką. W czasie zabawy na komendę hop dzieci podskakują (krok z doskokiem), a jeźdźcy zmieniają parę wsiadają na konika nadjeżdżającego z prawej strony. Karuzela porusza się w lewo. 19. Zadanie domowe: Naucz się pięknie czytać Legendy o krakowskim hejnale. Wymyśl inne zakończenie legendy i zapisz je (dla chętnych dzieci). 20. Krąg podsumowań 2-dniowych zajęć o Krakowie. Zabawa w przewodnika po mieście. Dzieci opowiadają nieznanej osobie co wiedzą na temat Krakowa, co warto zwiedzić, zobaczyć, itp. 21. Ocena aktywności dzieci. ZAŁĄCZNIKI Zał.1 Karty pracy: Poziom I najwyższy 1. Przeczytaj pytania, a następnie napisz na nie odpowiedzi: - Kto przed wiekami napadł na Kraków?... - Kto pierwszy zauważył wroga i co zrobił?... - Dlaczego melodia została przerwana w pół tonu? - Jak uczczono pamięć tego wydarzenia? 2. Podkreśl w tekście czasowniki. Wypisz pięć określ ich liczbę, osobę i czas.

13 Oblicz, ile wynosi obwód kwadratu, którego użyłeś do wykonania czapki krakowskiej. ROZWIĄZANIE... Odpowiedź:... - A ile wyniósłby obwód 8 takich czapek? Zapisz działanie i oblicz. Poziom II średni 1. Przeczytaj podane zdania. Do każdego z nich ułóż pytanie i zapisz: - Przed wiekami na Kraków napadli Tatarzy. - Strażnik z wieży pierwszy zauważył wroga. - Strażnik chwycił trąbkę i zagrał miastu na alarm. - Trębacza trafia strzała i pieśń zostaje przerwana w pół tonu. - Na pamiątkę tego wydarzenia melodia ta wygrywana jest po dzień dzisiejszy z wieży Kościoła Mariackiego. 2. Podkreśl w tekście czasowniki. Wypisz trzy określ ich liczbę, osobę i czas. 3. Oblicz, ile wynosi obwód kwadratu, którego użyłeś do wykonania czapki krakowskiej. Oblicz obwód dwoma sposobami. ROZWIĄZANIE... Odpowiedź:...

14 Poziom III najniższy 1. Przeczytaj zdania. Uporządkuj je we właściwej kolejności wpisując w miejsce kropek odpowiednie numerki.... Strażnik z wieży pierwszy zauważył ogień.... Przed wiekami na Kraków napadli Tatarzy.... Na pamiątkę tego wydarzenia melodia ta wygrywana jest po dzień dzisiejszy z wieży Kościoła Mariackiego.... Nagle trębacza trafia strzała i pieśń zostaje przerwana w pół tonu.... Chwycił trąbkę i zagrał miastu na trwogę. 2. Podkreśl w tekście czasowniki. Wypisz dwa określ ich liczbę, osobę i czas: Oblicz, ile wynosi obwód kwadratu, którego użyłeś do wykonania czapki krakowskiej. ROZWIĄZANIE... Odpowiedź:... Zał. 2 Tekst Legendy o krakowskim hejnale 1. Pod Krakowem bór gęsty. 5. Każdy skarby swe kryje, Kto się z boru wynurza? Jakie kto ma na świecie: Kto na zwinnych konikach Kupcy złoto, a matki - Cwałem pędzi jak burza? Trwożnie tulą swe dzieci. 2. Stoi stary gród Wiślan 6. Biegną zbrojni rycerze. i w toń Wisły spogląda. Strzał się sypie ulewa. W grodzie spokój. Nikt nie wie, Hejnał ciągle brzmi z wieży Że wróg groźny nadciąga. I do walki zagrzewa. 3. Ale strażnik na wieży 7. Nagle strzała okrutna pod bór spojrzał, na drogę. Pierś trębacza przeszywa! Chwycił trąbkę i hejnał Rwie się, plącze melodia Zagrał miastu na trwogę. I wpół tonu...urywa! 4. Co ten hejnał oznacza, 8. I już taki przez wieki wiedzą starzy i młodzi. Hejnał z wieży brzmieć będzie... Trąbka woła: Ostrzegam! Na pamiątkę zdarzenia, Wróg pod mury podchodzi. Co przetrwało w legendzie.

15 Zał. 3 Instrukcja wykonania czapki krakowskiej a) z brystolu wytnij kwadrat o boku 24cm, b) wytnij pasek o długości L = obwód głowy + 2cm i szerokości 8cm, dodaj skrzydełka, c) sklej pasek, wygnij skrzydełka do środka, d) przyklej pasek-koło do kwadratu za pomocą skrzydełek, e) z kolorowej bibuły wytnij kwiatki i wstążki, przyklej do czapki. 24cm L = ob.głowy + 2cm rys.a rys.b Zał. 4 Tekst krakowskiej melodii ludowej Krakowiaczek Krakowiaczek jeden miał koników siedem. Pojechał na wojnę został mu się jeden. Siedem lat wojował, szabli nie wyjmował, Szabla zardzewiała, wojny nie widziała.