Zakład 41 IFJ PAN w latach

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Zakład 41 IFJ PAN w latach"

Transkrypt

1 Zakład 41 IFJ PAN w latach Kto jest w zakładzie i co robi, efekty wymierne, Robert Kamiński: "Krakowski mezon σ w Tablicach Cza stek Elementarnych", Piotr Bożek: "Najmniejsza kropla płynu"

2 Skład osobowy zakładu nr 41 wszystkich osób 12 profesorów zwyczajnych 7 profesorów nadzwyczajnych 2 doktorów habilitowanych 3 doktorów 2 Profesorowie doktorzy doktorzy zwyczajni habilitowani P. Bożek T. Chmaj M. Cerkaski W. Broniowski R. Kamiński R. Ryblewski W. Florkowski A. Staśto K. Golec-Biernat L. Leśniak B. Ziaja-Motyka P. Żenczykowski stanowiska profesor nadzwyczajny IFJ PAN: T. Chmaj, R. Kamiński kierownik zakładu: R. Kamiński

3 Profesury, habilitacje, doktoraty i doktoranci Tytuły naukowe profesora Habilitacje Piotr Bożek (2011) i Beata Ziaja-Motyka (2012) Robert Kamiński (2011) Stanowisko profesora IFJ PAN: Robert Kamiński (2013) Doktoraty: mgr I. Wyskiel-Piekarska, "Hydrodynamiczny opis dynamiki materii wytworzonej w zderzeniach ciȩżkich jonów", promotor: prof. dr hab. Piotr Bożek, mgr R. Ryblewski, "Collective phenomena in the early stages of relativistic heavy-ion collisions", promotor: prof. dr hab. Wojciech Florkowski, mgr S. Zaja c, "Długoczasowa asymptotyka rozwia zaniń w modelu Einsteina-Skyrme a", promotor: dr hab. Tadeusz Chmaj, mgr R. Kycia (WFAiIS UJ), "Powstawanie osobliwoći w semiliniowych równaniach falowych", promotor dr hab. Tadeusz Chmaj Doktoranci: mgr Emilia Lewandowska, promotor: prof. dr hab. K. Golec-Biernat, mgr Vahabeddin Nazari, opiekun: dr hab. R. Kamiński, III rok

4 Prof. dr hab. Piotr Bożek Analizy produkcji cza stek w zderzeniach centralnych przy użyciu modelu hydrodynamicznego z lepkościa, badanie przepływu w zderzeniach n A i A A 3+1D "hydro code", P. Bożek i I. Wyskiel- -Piekarska, krakowski model widma używany jest przez doświadczalników (dwa granty kierowane przez P. Bożka i opisane w 2 PRL, 4 PLB, 8 PRC i na 12 konferencjach) Niezerowy - znaczny przepływ w zderzeniach p A i d A, Przewidywania potwierdzone przez doświadczenie! ] -1 dy) [GeV dn/(dp T Pb-Pb 2.76 TeV 10-20% π + + K p p [GeV] T a) v ALICE Pb-Pb hydro p-pb hydro d-pb dn/dη PS

5 Prof. dr hab. Wojciech Broniowski Analiza roli zachowania ładunku w relatywistycznych zderzeniach ciȩżkich jonów Cza stki o różnych znakach sa silnie skorelowane 30-40% Systematyka radialnych i ka towych trajektorii Reggego Brak uniwersalnej trajektorii Reggego dla spinowych i radialnych wzbudzeń cza stek elementarnych, (+-) R η φ 3 4 P. Bożek, W. Broniowski, PRL 109 (2012) , (wyniki przedstawione zostały w pracach 2 PRL, 2 PLB, 4 PRD, 7 PRC, 1 CPC i na 15 konferencjach) 5 Π Π2 ss Η 0 Ρ1 Ω3 ss f 0 f 2 a f 2 c a0 a2 b1 Η J Ω J J f 0' J a 0 Π1 qq Η 0 Η2 Ω qq f 0 f1 b f 2 f 2 d a1 h1 Π J Ρ J J f 0 J f 2 J a Μ 2 GeV 2 P. Masjuan, E. Ruiz Arriola, W. Broniowski, PRD 87 (2013)

6 dr Marcin Cerkaski Badanie stanów pary oddziaływuja cych fermionów w jednorodnym polu magnetycznym Badanie modelu dwuelektronowych układów kwantowych kropek uwzglȩdniaja c: oddziaływanie miȩdzy elektronami, zewnȩtrzne jednorodne pole magnetyczne (0, 0, B), potencjał (kropki na rysunku) w formie pola jednocza stkowego osiowo symetrycznego oscylatora harmonicznego, teoriȩ półprostych grup do redukucji grupy symetrii na iloczyn prosty grup v u v v v 3 Ρ Ρ S E z 0.5

7 dr hab. Tadeusz Chmaj Badanie procesów utraty energii przez rozpraszanie - kluczowego mechanizmu powrotu do równowagi statycznej stanów wzbudzonych (na obszarach nieograniczonych) powód - bardzo słabe zrozumienie matematycznej strony zagadnienia, badany był zmodyfikowany model falowy w wymiarach 3+1 tj. na zewnatrz kuli o jednostkowym promieniu, znaleziony został zbiór stabilnych stanów - rozwia zań statycznych - końcowych stanów relaksacji, dla prawie normalnych stanów - znikaja cych na powierzchni kuli i spełniaja cych warunki dla r stan podstawowy kieruje pośrednimi asymptotami relaksacji, rachunki analityczne zostały potwierdzone numerycznie 1. P. Bizon, T.Chmaj, M.Maliborski, "Equivariant wave maps exterior to a ball, Nonlinearity", (2012) 2. P. Bizon, T.Chmaj, N.Szpak, "Dynamics near the threshold for blowup in the one-dimensional focusing nonlinear Klein-Gordon equation", J. Math. Phys (2011)

8 Prof. dr hab. Wojciech Florkowski i dr Radosław Ryblewski 1. Prace nad nowym podejściem do relatywistycznej dysypatywnej hydrodynamiki nie jest ono oparte na tradycyjnym rozwiniȩciu gradientowym, zostało sformułowane wraz z doktorantem R. Ryblewskim (stypendium "Start" Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej, grant NCN, postdoc w Kent State University), Podejście to jest obecnie określane jako "Hydrodynamika anizotropowa" i cieszy siȩ coraz wiȩkszym zainteresowaniem, Może być użyte do opisu wczesnych faz zderzeń ciȩżkich jonów, kiedy materia wykazuje silna anizotropiȩ ciśnienia. 2. Przygotowanie, razem z W. Broniowskim uaktualnionej wersji generatora Monte Carlo dla relatywistycznych zderzeń ciȩżkich jonów THERMINATOR 2: THERMal heavy IoN generator 2 Phys.Commun. 183 (2012)

9 Prof. dr hab. Krzysztof Golec-Biernat Ewolucja chromodynamiczna podwójnych rozkładów partonowych Prof dr hab Krzysztof Golec-Biernat i mgr Emilia Lewandowska prace nad analiza ewolucji chromodynamicznej z uwzglȩdnieniem korelacji pomiȩdzy partonami biora cymi udział w twardym zderzeniu tj. nad specyfikacja warunków pocza tkowych dla równań ewolucji QCD, które spełniaja nietrywialne reguły sum (zachowanie pȩdu podłużnego partonów oraz zachowanie liczby kwarków walencyjnych). Dotychczas takie warunki pocza tkowe nie były znane. D uubar (x 1, x 2 =10-3 ) D uubar 0.8 Q 2 = 2 GeV 2 D uubar 0.8 Q 2 = 100 GeV asym 0.4 asym 0.4 sym 0.2 sym x 1 x 1

10 Prof. dr hab. Leonard Leśniak i dr hab. Robert Kamiński Opis rozpadów ciȩżkich mezonów B 3π, 3K, D K ππ z uwzglȩdnieniem silnych oddziaływań w stanach końcowych miȩdzy parami lekkich mezonów w falach S, P i D. D 0 K 0 S π+ π : modele inne niż typowe izobarowe łamia ce unitarność w pojedynczych kanałach, teoretyczne czynniki postaci, unitarne dla wielu kanałów oddziaływań, mniejsza liczba parametrów swobodnych, bardzo dobra zgodność z danymi doświadczalnymi grup Belle i BaBar, opisy jedno i dwuwymiarowych rozkładów (diagramów Dalitza)

11 dr hab. Anna Staśto Wielogluonowe amplitudy rozpraszania w teorii perturbacyjnej QCD na stożku Obecnie w Physics Department, The Pennsylvania State University, University Park, oraz w RIKEN Center, Brookhaven National Laboratory, Skonstrowano gluonowe funkcje falowe, funkcje fragmentacji i wielogluonowe amplitudy rozpraszania w QCD w oparciu o teoriȩ perturbacyjna na stożku świetlnym oraz relacje rekurencyjne dla funkcji fragmentacji i funkcji falowych pokazano, że z funkcji fragmentacji można uzyskać amplitudy rozpraszania zarówno on-shell jak i off-shell, amplitudy rozpraszania off-shell w teorii na stożku można przedstawić jako liniowe kombinacje amplitud on-shell (maximally-helicity-violating) Publikacje w Nucl. Phys. B

12 Prof. dr hab. Beata Ziaja-Motyka Wydział Teorii CFEL - Center for Free Electron Laser Science, DESY Kieruje pracami grupy badaja cej modelowanie systemów złożonych. Grupa bada, w jaki sposób bardzo krótkie - femtosekundowe impulsy promieniowania rentgenowskiego moga być wykorzystane do charakteryzowania i modyfikowania złożonych zestawów atomowych lub cza steczkowych. W szczególności badane sa zmiany właściwości (optycznych, magnetycznych) systemów złożonych (np. kryształów) pod wpływem błysków promieniowania laserowego, sposoby modyfikacji trójwymiarowych struktur (np. grafityzacja diamentu), sposoby tłumienia rozpraszania magnetycznego przez naświetlanie ultrakrótkimi impulsami Publikacje w Phys. ReV. B i New J. Phys.

13 Prof. dr hab. Piotr Żenczykowski Phys. Rev. D86 (2012) i D87 (2013) Parametryzacja mas naładowanych leptonów w której parametr δl jest eksperymentalnie nieodróżnialny od 2/9 została uogólniona do kwarków: przy niskoenergetycznej skali (µ=1 GeV 2 ) masy kwarków sa scharakteryzowane przez parametry δl/3 = 2/27 oraz 2δL/3. jȩzyk przetrzeni fazowej jako potencjalnie adekwatny do alternatywnego opisu cza stek elementarnych. antycza stki można interpretować bez użycia (explicite) pojȩcia odbicia w czasie. prowadzi to do pojawienia siȩ wewnȩtrznych liczb kwantowych słabego izospinu, hiperładunku i koloru tłumaczy to sukcesy modelu riszonów bez konieczności wprowadzenia subcza stek kwarków i leptonów, prowadzi do pojawienia siȩ strunopodobnych stanów mezonowych i barionowych

14 Nagrody, stypendia Nagroda prof. dr hab. Wojciech Florkowski, Nagroda Indywidualna za Osia gniȩcia Naukowe II stopnia - dla nauczycieli akademickich za monografiȩ pt.: "Phenomenology of Ultra-Relativistic Heavy-Ion Collisions" 2010, (Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego) Stypendium Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej dr Radosław Ryblewski, Program START stypendia dla młodych uczonych, ( ) Stypendium zagraniczne uzyskane w wyniku konkursu dr Adam Bzdak, stypendium Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, program KOLUMB na roczny staż w Lawrence Berkeley National Laboratory, USA w okresie od 1/10/2009 do 04.05/2011

15 projekty krajowe trwaja ce w tej chwili: prof. dr hab. Piotr Bożek (kierownik), projekt OPUS, "Fluktuacje i korelacje jako probierz procesów mikroskopowych i kolektywnych w relatywistycznych zderzeniach ciȩżkich jonów", prof. dr hab. Krzysztof Golec-Biernat (kierownik), projekt OPUS, "Badanie struktury partonowej hadronów w procesach rozpraszania wysokoenergetycznego", dr Radosław Ryblewski (kierownik), projekt SONATA, "Dynamika kolektywna materii anizotropowej produkowanej w skrajnie relatywistycznych zderzeniach ciȩżkich jonów", Mgr Emilia Lewandowska (kierownik), projekt PRELUDIUM, "Rozkłady dwupartonowe i ich zastosowanie do opisu twardych zderzeń na LHC", zakończone: prof. dr hab. Wojciech Broniowski, "Dynamika gȩstej i gora cej materii tworzonej w zderzeniach ciȩżkich jonów na zderzaczu LHC", dr hab. Robert Kamiński, "Opis procesów fotoprodukcji rezonansów z udziałem mezonowych oddziaływań w stanie końcowym"

16 działalność członków zakładu Liczba: zorganizowanych konferencji 3 wygłoszonych referatów 78 recenzji 50 współprac miȩdzynarodowych 6 (ZIBJ Dubna, Uniwersytet w Hamburgu i DESY, Uniwersytet w Grenadzie, Uniwersytet w Coimbrze, Uniwersytet w Bańskiej Bystrzycy, LPNHE - Uniwersytet P. i M. Curie w Paryżu w ramach umowy z IN2P3) Prof. dr hab. Wojciech Broniowski - członek komitetu redakcyjnego Acta Physica Polonica B Prof. dr hab. Wojciech Florkowski - członek Komitetu Fizyki Wydziału III PAN ( ) Działalność popularyzatorska: R. Kamiński - trzy audycje w Radio Kraków

17 publikacje i najlepiej z nich cytowane Publikacje: wszystkie z DOI cytowane liczba cytowań Ogólnie: na osobȩ Najlepiej cytowane P. Bożek Phys. ReV. C 85, (2012) 52 Phys. ReV. C 85, (2012) 43 W. Florkowski i Phys. ReV. C 83, (2011) 51 R. Ryblewski R. Kamiński et al. Phys. ReV. D83, (2011) 79 Phys. ReV. Lett. 107, (2011) 48 A. Staśto et al. J. Phys. G: Nucl. Part. Phys (2012) 85 A. Staśto, Report on the joint BNL/INT/JLab program 161 K. Golec-Biernat et al.

18 Krakowski mezonσ w Tablicach Cza stek Elementarnych Madrid - Kraków group 2011

19 Krakowski mezonσ w Tablicach Cza stek Elementarnych co to jest mezon σ? formalnie f 0 (500) o masie i szerokości około 500 MeV, najlżejszy mezon skalarny, izoskalarny I G J PC = , rozpada siȩ na ππ, ma bogata i trudna historiȩ

20 Krakowski mezonσ w Tablicach Cza stek Elementarnych co to jest mezon σ? formalnie f 0 (500) o masie i szerokości około 500 MeV, najlżejszy mezon skalarny, izoskalarny I G J PC = , rozpada siȩ na ππ, ma bogata i trudna historiȩ

21 Krakowski mezonσ w Tablicach Cza stek Elementarnych co to jest mezon σ? formalnie f 0 (500) o masie i szerokości około 500 MeV, najlżejszy mezon skalarny, izoskalarny I G J PC = , rozpada siȩ na ππ, ma bogata i trudna historiȩ

22 Krakowski mezonσ w Tablicach Cza stek Elementarnych Trudna historia mezonu σ do roku 1976 nazywany ǫ lub σ, wyła czony z tablic cza stek od roku 1978 do 1992 i zasta piony skorelowana para dwu pionów, od roku 1994: f 0 ( ), w latach : f 0 (600), obecnie (od roku 2012): f 0 (500)

23 Krakowski mezonσ w Tablicach Cza stek Elementarnych co to jest mezon σ? formalnie f 0 (500) o masie i szerokości około 500 MeV, najlżejszy mezon skalarny, izoskalarny I G J PC = , rozpada siȩ na ππ, ma bogata i trudna historiȩ

24 Krakowski mezonσ w Tablicach Cza stek Elementarnych co to jest mezon σ? formalnie f 0 (500) o masie i szerokości około 500 MeV, najlżejszy mezon skalarny, izoskalarny I G J PC = , rozpada siȩ na ππ, ma bogata i trudna historiȩ bardzo ważny do np. wyznaczania masy kondensatów kwarkowych, sprzȩżeń do gg, parametryzacji fali S ππ w wielu rozpadach np. ciȩżkich mezonów (oddziaływania silne w stanach końcowych) trudny do badania

25 Krakowski mezonσ w Tablicach Cza stek Elementarnych co to jest mezon σ? formalnie f 0 (500) o masie i szerokości około 500 MeV, najlżejszy mezon skalarny, izoskalarny I G J PC = , rozpada siȩ na ππ, ma bogata i trudna historiȩ bardzo ważny do np. wyznaczania masy kondensatów kwarkowych, sprzȩżeń do gg, parametryzacji fali S ππ w wielu rozpadach np. ciȩżkich mezonów (oddziaływania silne w stanach końcowych) trudny do badania

26 Krakowski mezonσ w Tablicach Cza stek Elementarnych co to jest mezon σ? formalnie f 0 (500) o masie i szerokości około 500 MeV, najlżejszy mezon skalarny, izoskalarny I G J PC = , rozpada siȩ na ππ, ma bogata i trudna historiȩ bardzo ważny do np. wyznaczania masy kondensatów kwarkowych, sprzȩżeń do gg, parametryzacji fali S ππ w wielu rozpadach np. ciȩżkich mezonów (oddziaływania silne w stanach końcowych) trudny do badania

27 Krakowski mezonσ w Tablicach Cza stek Elementarnych Równanie dyspersyjne GKPY z wbudowanym warunkiem zachowania symetrii skrzyżowania Grupa Madryt-Kraków

28 Krakowski mezonσ w Tablicach Cza stek Elementarnych Równanie dyspersyjne GKPY z wbudowanym warunkiem zachowania symetrii skrzyżowania Grupa Madryt-Kraków

29 Krakowski mezonσ w Tablicach Cza stek Elementarnych Równanie dyspersyjne GKPY z wbudowanym warunkiem zachowania symetrii skrzyżowania Grupa Madryt-Kraków

30 Krakowski mezonσ w Tablicach Cza stek Elementarnych Równanie dyspersyjne GKPY z wbudowanym warunkiem zachowania symetrii skrzyżowania Grupa Madryt-Kraków

31 Krakowski mezonσ w Tablicach Cza stek Elementarnych Równanie GKPY i bieguny amplitudy ππ fale cza stkowe: JI doświadczenie + teoria (GKPY) 4m 2 π

32 Krakowski mezonσ w Tablicach Cza stek Elementarnych Równanie GKPY i bieguny amplitudy ππ fale cza stkowe: JI doświadczenie + teoria (GKPY) 4m 2 π

33 Krakowski mezonσ w Tablicach Cza stek Elementarnych Równanie GKPY i bieguny amplitudy ππ fale cza stkowe: JI doświadczenie + teoria (GKPY) 4m 2 π

34 Krakowski mezonσ w Tablicach Cza stek Elementarnych Równanie GKPY i bieguny amplitudy ππ

35 Krakowski mezonσ w Tablicach Cza stek Elementarnych M = Re(E pole ), Γ = 2 Im(E pole )

36 Krakowski mezonσ w Tablicach Cza stek Elementarnych przed rokiem 2012 od roku 2012 Citation: C. Amsler et al. (Particle Data Group), PL B667, 1 (2008) and 2009 partial update Citation: for the J. Beringer 2010 edition et al. (URL: (Particle Data Group), PR D86, (2012) and 2013 p f 0 (600) or σ I G (J PC ) = 0 + (0 + + ) was f 0 (600) A REVIEW GOES HERE Check our WWW ListAofREVIEW ReviewsGOES HERE Check our Note that Γ 2 Im( s pole ). f 0 (600) T-MATRIX POLE s f 0 (500) or σ Note that Γ 2 Im( s pole ). I G (J PC f 0 (500) T-MATRIX POL VALUE (MeV) DOCUMENT ID TECN COMMENT VALUE (MeV) DOCUMENT ID ( ) i( ) OUR ESTIMATE ( ) i( ) OUR ESTIMATE We do not use the following data for averages, fits, limits, etc. We do not use the following data for averages, fits (455± ) i(278 ± ) 1 CAPRINI 08 RVUE Compilation (440 ± 10) i(238 ± 10) 1 ALBALADEJO 12 (463± ) i(259 ± ) 2 CAPRINI 08 RVUE Compilation (445 ± 25) i( ( ) 2,3 GARCIA-MAR...11 ) i( ) 3 ABLIKIM 07A BES2 ψ(2s) ( π + π 13 ) i( J/ψ 7 ) 2,4 GARCIA-MAR...11 (466 ± 18) i(223 ± 28) 4 BONVICINI 07 CLEO D + ( π π + π + 8 ) i( ) 5 MOUSSALLAM11 (484 ± 17) i(255 ± 10) GARCIA-MAR...07 RVUE Ke4 ( ) i( (452 ± 13) i(259 ± 16) 6 MENNESSIER 10 ) 5 CAPRINI 06 RVUE ππ (448 ππ ± 43) i(266 ± 43) 7 MENNESSIER 10 (470 ± 50) i(285 ± 25) 6 ZHOU 05 RVUE (455± ) i(278 ± ) 8 CAPRINI 08 (541 ± 39) i(252 ± 42) 7 ABLIKIM 04A BES2 J/ψ ωπ + π (463±6 +31 (528 ± 32) i(207 ± 23) 8 17 ) i(259 ± ) 9 CAPRINI 08 GALLEGOS 04 RVUE Compilation (440 ± 8) i(212 ± 15) 9 ( PELAEZ 04A RVUE ππ ππ 106 ) i( ) 10 ABLIKIM 07A

37 Krakowski mezonσ w Tablicach Cza stek Elementarnych

38 Smallest drop of liquid - Piotr Bożek T T Framework - relativistic hydrodynamics - PB, Components of the elliptic ow in PbPb..., PLB (2011) - PB, Interferometry radii in heavy-ion..., PRC (2011) - PB, W. Broniowski, J. Moreira, Torqued fireballs in relativistic heavy-ion collisions, PRC (2011) - PB, I. Wyskiel, Indications of early thermalization in relativistic heavy-ion collisions, PRC (2011) - PB, Event-by-event hydrodynamics for CuAu..., PLB (2012) - PB, Flow and interferometry in (3+1)-diml..., PRC (2012) - PB, W. Broniowski, Transverse-momentum fluctuations in relativistic heavy-ion collisions..., PRC (2012) - PB, W. Broniowski, Charge conservation and the shape of the ] -2 dy) [GeV dp dn/(2 π p Au-Au 200GeV PHENIX data + π 0-5% ideal fluid visc. hydro 40-50% p [GeV] T R out [fm] R side [fm] R long [fm] R out /R side 7.5 PbPb 2.76TeV c=0-5% ALICE Data init. fl. + visc. visc. hydro k T [GeV] y ridge..., PRL (2012) lqcd Wuppertal-Budapest PB, I. Wyskiel-Piekarska, Particle spectra in Pb-Pb..., PRC (2012) 3 Grants (WB, PB, IW), PhD Iwona Wyskiel (2012) c s x T [MeV] Piotr Bożek Flow in ppb

39 p-pb reference system - No FSI expected CERN-PH-TH/ LHC-Project-Report-1181 Proton-Nucleus Collisions at the LHC: Scientific Opportunities and Requirements Contents 1. EXECUTIVE SUMMARY 3 arxiv: v1 [hep-ph] 19 May 2011 Editor: C. A. Salgado 1 Authors: J. Alvarez-Muñiz 1, F. Arleo 2, N. Armesto 1, M. Botje 3, M. Cacciari 4, J. Campbell 5, C. Carli 6, B. Cole 7, D. D Enterria 8,9, F. Gelis 10, V. Guzey 11, K. Hencken 12, P. Jacobs 13, J. M. Jowett 6, S. R. Klein 13, F. Maltoni 14, A. Morsch 8, K. Piotrzkowski 14, J. W. Qiu 15, T. Satogata 15, F. Sikler 16, M. Strikman 17, H. Takai 15, R. Vogt 13,18, J. P. Wessels 8,19, S. N. White 15, U. A. Wiedemann 20, B. Wyslouch 21, M. Zhalov 22 1 Departamento de Física de Partículas and IGFAE, U. Santiago de Compostela, Galicia, Spain 2 LAPTH, Universitè de Savoie et CNRS, Annecy-le-Vieux Cedex, France 3 NIKHEF, Amsterdam, The Netherlands 4 LPTHE, Université Pierre et Marie Curié (Paris 6), France 5 Theoretical Physics Department, Fermilab, Batavia, IL, USA 6 Beams Department, CERN, Geneva, Switzerland 7 Nevis Laboratories, Columbia University, New York, NY, USA 8 Physics Department, Experimental Division, CERN, Geneva, Switzerland 9 ICREA, ICC-UB, Univ. de Barcelona, Barcelona, Catalonia 10 IPTh, CEA/DSM/Saclay, 91191, Gif-sur-Yvette Cedex, France 11 Jefferson Lab, Newport News, VA, USA 12 Institut für Physik, Universität Basel, Switzerland 13 Nuclear Science Division, Lawrence Berkeley National Laboratory, Berkeley, CA, USA 14 Université Catholique de Louvain, Louvain-la-Neuve, Belgium 15 Physics Department, Brookhaven National Laboratory, Upton, NY 11973, USA 16 KFKI Research Institute for Particle and Nuclear Physics, Budapest, Hungary 17 Department of Physics, Pennsylvania State University, USA 18 Physics Department, University of California at Davis, Davis, CA, USA 19 Institut für Kernphysik, Universität Muenster, D Muenster, Germany 20 Physics Department, Theory Division, CERN, Geneva, Switzerland 21 LLR Ecole Polytechnique, Palaisseau Cedex, France 22 St. Petersburg Nuclear Physics Institute, Gatchina, Russia 2. INTRODUCTION 5 3. THE LHC AS A PROTON-NUCLEUS COLLIDER RHIC Experience Injector chain for proton-ion or deuteron ion operation of the LHC Injector chain for proton-ion operation Injector Chain for Deuteron-Ion Operation of the LHC LHC Main Rings p+a AS A BENCHMARK FOR A+A Nuclear parton distribution functions Processes of interest for benchmarking Jets Processes involving electroweak bosons Photons Heavy flavor Quarkonium NEW PHYSICS OPPORTUNITIES: TESTING PERTURBATIVE SATURATION OTHER OPPORTUNITIES Ultra-peripheral Collisions Physics potential of photon-proton/nucleus physics Physics potential of two-photon and electroweak processes Measurements of Interest to Astroparticle Physics Abstract Proton-nucleus (p+a) collisions have long been recognized as a crucial component of the physics programme with nuclear beams at high energies, in particular for their reference role to interpret and understand nucleus-nucleus data as well as for their potential to elucidate the partonic structure of matter at low parton fractional momenta (small-x). Here, we summarize the main motivations that make a proton-nucleus run a decisive ingredient for a successful heavy-ion programme at the Large Hadron Collider (LHC) and we present unique scientific opportunities arising from these collisions. We also review the status of ongoing discussions about operation plans for the p+a mode at the LHC. 7. EXPERIMENTAL CONSIDERATIONS 25 Current address: ABB Switzerland Ltd., Corporate Research, Baden-Dättwil, Switzerland On leave of absence, Massachusetts Institute of Technology, Cambridge, MA 02139, USA Piotr Bożek Flow in ppb

40 Fireball in p-pb dn dη 80 PS ALICE Pb-Pb 2.76TeV 70-80% 60-70% d-pb 3.11TeV p-pb 4.4TeV d-pb 6.22TeV CMS 7TeV p-pb 8.8TeV s NN TeV ε 1 p-pb Glauber Monte-Carlo ε 2 ε 3 ) part P(N 0.16 p-pb Glauber Monte-Carlo N Part (32-49%) 11 N Part (4-32%) N Part (0-4%) N part Piotr Bożek N part PB, Collective flow in p-pb and d-pb collisions at TeV energies, Phys. Rev. C (2012) Flow in ppb

41 prediction v ALICE Pb-Pb hydro p-pb hydro d-pb dn/dη collective flow effects peripheral Pb-Pb can be observed p-pb (d-pb) is not p-p superposition PS Phys. Rev. C (2012) PB, Collective flow in p-pb and d-pb collisions at TeV energies, Piotr Bożek Flow in ppb

42 Dash-dot line: peripheral subtracted v 2 in ppb and PbPb multiplicity PbPb ppb v 2 shows similar shape in ppb and PbPb, but is smaller in ppb v 2 {4} is only 20% smaller than v 2 {2} below 2 GeV/c Peripheral subtraction has small effect at high multiplicity Gunther Roland RBRC Workshop, Apr 15-17, 2013 Piotr Bożek Flow in ppb

43 Elliptic and triangular flow 0.12 p-pb 5.02TeV ATLAS v v {2} v 2{4} v {2PC} v 2 {2} hydro Glauber v 2 {2} hydro Glauber+NB v 2 {4} hydro Glauber+NB Σ E GeV v n p-pb 5.02TeV CMS Data 0-2% v 2 v 3 p [GeV/c] T - PB, W. Broniowski, Correlations from hydrodynamic flow in ppb collisions, Phys. Lett. B (2013) - PB, W. Broniowski, Size of the emission source and collectivity in ultra-relativistic ppb collisions, Phys. Lett. B(2013) PB, W. Broniowski, Collective dynamics in high-energy proton-nucleus collisions, Phys. Rev. C (2013) P. Boek, W. Broniowski, G. Torrieri, Mass hierarchy in identifiedparticle distributions in proton-lead collisions, Phys. Rev. Lett. (2013) v p-pb 5.02TeV ALICE Data 0-20% π K p p [GeV/c] T Piotr Bożek Flow in ppb

44 d-pb ε d-pb Glauber Monte-Carlo ε 2 ε 3 large elliptic flow PB, PRC (2012) N part...it seems very interesting to look for collective effects in d-au collisions at s N = 200GeV in RHIC experiments... y fm v d-pb 3.11TeV 27 N part 16 N part N part p [GeV] x fm Piotr Bożek Flow in ppb

45 d-au at 200GeV 0.30 PHENIX, 200 GeV, d+au, 0-5%, η [0.48,0.7] v Bozek, priv. comm., Bzdak, et al , priv comm 0.05 η/s = 0.08, IP-Glasma, N part = 20 η/s = 0.08, MC-Glauber, N = 20 part η/s = 0, Qin & Mueller ± p h (GeV/c) T - 3 He-Au PHENIX proposal v 3 - α clusters in 12 C, Broniowski, Arriola Piotr Bożek Flow in ppb

46 Piotr Bożek Flow in ppb

47 Piotr Bożek Flow in ppb

Najgorętsze krople materii wytworzone na LHC

Najgorętsze krople materii wytworzone na LHC Najgorętsze krople materii wytworzone na LHC Adam Bzdak AGH, KZFJ Plan Wprowadzenie do A+A Przepływ eliptyczny, trójkątny, hydrodynamika Odkrycie na LHC w p+p i p+a Korelacje 2- i wielu-cząstkowe Podsumowanie

Bardziej szczegółowo

Fizyka zderzeń relatywistycznych jonów

Fizyka zderzeń relatywistycznych jonów Fizyka zderzeń relatywistycznych jonów kilka pytań i możliwe odpowiedzi Stanisław Mrówczyński Uniwersytet Jana Kochanowskiego, Kielce & Instytut Problemów Jądrowych, Warszawa 1 Programy eksperymentalne

Bardziej szczegółowo

Marcin Słodkowski Pracownia Reakcji Ciężkich Jonów Zakład Fizyki Jądrowej Wydział Fizyki Politechniki Warszawskiej

Marcin Słodkowski Pracownia Reakcji Ciężkich Jonów Zakład Fizyki Jądrowej Wydział Fizyki Politechniki Warszawskiej Konferencja ICPAQGP2010 pt. Physics and Astrophysics of Quark Gluon Plasma, Goa, Indie 6-10 grudzień 2010 Marcin Słodkowski Pracownia Reakcji Ciężkich Jonów Zakład Fizyki Jądrowej Wydział Fizyki Politechniki

Bardziej szczegółowo

Fizyka Fizyka eksperymentalna cząstek cząstek (hadronów w i i leptonów) Eksperymentalne badanie badanie koherencji koherencji kwantowej

Fizyka Fizyka eksperymentalna cząstek cząstek (hadronów w i i leptonów) Eksperymentalne badanie badanie koherencji koherencji kwantowej ZAKŁAD AD FIZYKI JĄDROWEJ Paweł Moskal, p. 344, p.moskal@fz-juelich.de Współczesna eksperymentalna fizyka fizyka jądrowaj jądrowa poszukiwanie jąder jąder mezonowych Fizyka Fizyka eksperymentalna cząstek

Bardziej szczegółowo

Fizyka do przodu: AFP, ALFA Janusz Chwastowski

Fizyka do przodu: AFP, ALFA Janusz Chwastowski Fizyka do przodu: AFP, ALFA Janusz Chwastowski Zespół: E. Banaś, J. Olszowska, J. Knapik (doktorantka), S. Czekierda (licencjat, magistrantka, UJ), Z. Hajduk, K. Korcyl, G. Obrzud (licencjat UJ), R. Staszewski,

Bardziej szczegółowo

LHC i po co nam On. Piotr Traczyk CERN

LHC i po co nam On. Piotr Traczyk CERN LHC i po co nam On Piotr Traczyk CERN LHC: po co nam On Piotr Traczyk CERN Detektory przy LHC Planowane są 4(+2) eksperymenty na LHC ATLAS ALICE CMS LHCb 5 Program fizyczny LHC 6 Program fizyczny LHC

Bardziej szczegółowo

Eksperyment ALICE i plazma kwarkowo-gluonowa

Eksperyment ALICE i plazma kwarkowo-gluonowa Eksperyment ALICE i plazma kwarkowo-gluonowa CERN i LHC Jezioro Genewskie Lotnisko w Genewie tunel LHC (długość 27 km, ok.100m pod powierzchnią ziemi) CERN/Meyrin Gdzie to jest? ok. 100m Tu!!! LHC w schematycznym

Bardziej szczegółowo

Oddziaływania podstawowe

Oddziaływania podstawowe Oddziaływania podstawowe grawitacyjne silne elektromagnetyczne słabe 1 Uwięzienie kwarków (quark confinement). Przykład działania mechanizmu uwięzienia: Próba oderwania kwarka d od neutronu (trzy kwarki

Bardziej szczegółowo

Wstęp do chromodynamiki kwantowej

Wstęp do chromodynamiki kwantowej Wstęp do chromodynamiki kwantowej Wykład 1 przez 2 tygodnie wykład następnie wykład/ćwiczenia/konsultacje/lab proszę pamiętać o konieczności posiadania kąta gdy będziemy korzystać z labolatorium (Mathematica

Bardziej szczegółowo

Fizyka cząstek elementarnych i oddziaływań podstawowych

Fizyka cząstek elementarnych i oddziaływań podstawowych Fizyka cząstek elementarnych i oddziaływań podstawowych Wykład 1 Wstęp Jerzy Kraśkiewicz Krótka historia Odkrycie promieniotwórczości 1895 Roentgen odkrycie promieni X 1896 Becquerel promieniotwórczość

Bardziej szczegółowo

Theory Polish (Poland)

Theory Polish (Poland) Q3-1 Wielki Zderzacz Hadronów (10 points) Przeczytaj Ogólne instrukcje znajdujące się w osobnej kopercie zanim zaczniesz rozwiązywać to zadanie. W tym zadaniu będą rozpatrywane zagadnienia fizyczne zachodzące

Bardziej szczegółowo

INTERFERENCJE W TRÓJCIAŁOWYCH ROZPADACH MEZONÓW B

INTERFERENCJE W TRÓJCIAŁOWYCH ROZPADACH MEZONÓW B INTERFERENCJE W TRÓJCIAŁOWYCH ROZPADACH MEZONÓW B Niektóre powody zainteresowania tym tematem: 1. badanie rzadkich rozpadów B np. na trzy lekkie mezony, 2. określenie krótko- i dłgozasiȩgowych mechanizmów

Bardziej szczegółowo

th- Zakład Zastosowań Metod Obliczeniowych (ZZMO)

th-  Zakład Zastosowań Metod Obliczeniowych (ZZMO) Zakład Zastosowań Metod Obliczeniowych (ZZMO) - prof. dr hab. Wiesław Płaczek - prof. dr hab. Elżbieta Richter-Wąs - prof. dr hab. Wojciech Słomiński - prof. dr hab. Jerzy Szwed (Kierownik Zakładu) - dr

Bardziej szczegółowo

OPIS PRZEDMIOTU/MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS)

OPIS PRZEDMIOTU/MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) Załącznik nr 2 do zarządzenia Nr 33/2012 z dnia 2 kwietnia 2012 r. OPIS PRZEDMIOTU/MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) 1. Nazwa przedmiotu/modułu w języku polskim Materia w ekstremalnych warunkach w zderzeniach

Bardziej szczegółowo

Fizyka do przodu w zderzeniach proton-proton

Fizyka do przodu w zderzeniach proton-proton Fizyka do przodu w zderzeniach proton-proton Leszek Adamczyk (KOiDC WFiIS AGH) Seminarium WFiIS March 9, 2018 Fizyka do przodu w oddziaływaniach proton-proton Fizyka do przodu: procesy dla których obszar

Bardziej szczegółowo

Programowanie dla Wielkiego Zderzacza Hadronów

Programowanie dla Wielkiego Zderzacza Hadronów Programowanie dla Wielkiego Zderzacza Hadronów Wojciech Broniowski Instytut Fizyki Jądrowej PAN Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach Universytet Pedagogiczny, 30.11.01 WB (IFJ PAN & UJK) Programowanie

Bardziej szczegółowo

Atomowa budowa materii

Atomowa budowa materii Atomowa budowa materii Wszystkie obiekty materialne zbudowane są z tych samych elementów cząstek elementarnych Cząstki elementarne oddziałują tylko kilkoma sposobami oddziaływania wymieniając kwanty pól

Bardziej szczegółowo

Zakład Eksperymentu ATLAS (NZ14)

Zakład Eksperymentu ATLAS (NZ14) Zakład Eksperymentu ATLAS (NZ14) Kierownik Zakładu: dr hab. prof. IFJ PAN Adam Trzupek Zadanie statutowe: Temat 1, zadanie 6: Eksperyment ATLAS na akceleratorze LHC w CERN Badania oddziaływań proton-proton

Bardziej szczegółowo

Oddziaływania elektrosłabe

Oddziaływania elektrosłabe Oddziaływania elektrosłabe X ODDZIAŁYWANIA ELEKTROSŁABE Fizyka elektrosłaba na LEPie Liczba pokoleń. Bardzo precyzyjne pomiary. Obserwacja przypadków. Uniwersalność leptonów. Mieszanie kwarków. Macierz

Bardziej szczegółowo

kwarki są uwięzione w hadronie

kwarki są uwięzione w hadronie kwarki są uwięzione w hadronie gluony są uwięzione w hadronie QED - potencjał - QCD VQED α = r 1 potencjał coulombowski r nośniki (małe odległości) brak uwięzienia Precyzyjne przewidywania poziomów energetycznych

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD 8. Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników

WYKŁAD 8. Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników WYKŁAD 8 1 Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW 2.12. 2009 Współczesne eksperymenty-wprowadzenie Detektory Akceleratory Zderzacze LHC Mapa drogowa Tevatron-

Bardziej szczegółowo

Autoreferat. Doktor nauk fizycznych w zakresie fizyki (z wyróżnieniem), Uniwersytet Jagielloński,

Autoreferat. Doktor nauk fizycznych w zakresie fizyki (z wyróżnieniem), Uniwersytet Jagielloński, Autoreferat 1. Imię i nazwisko Adam Bzdak 2. Posiadane dyplomy i stopnie naukowe Doktor nauk fizycznych w zakresie fizyki (z wyróżnieniem), Uniwersytet Jagielloński, Kraków, 2007 r. Tytuł rozprawy: Procesy

Bardziej szczegółowo

Cząstki i siły. Piotr Traczyk. IPJ Warszawa

Cząstki i siły. Piotr Traczyk. IPJ Warszawa Cząstki i siły tworzące nasz wszechświat Piotr Traczyk IPJ Warszawa Plan Wstęp Klasyfikacja cząstek elementarnych Model Standardowy 2 Wstęp 3 Jednostki, konwencje Prędkość światła c ~ 3 x 10 8 m/s Stała

Bardziej szczegółowo

LHC: program fizyczny

LHC: program fizyczny LHC: program fizyczny Piotr Traczyk CERN Detektory przy LHC Planowane są 4(+2) eksperymenty na LHC ATLAS ALICE CMS LHCb 2 Program fizyczny LHC Model Standardowy i Cząstka Higgsa Poza Model Standardowy:

Bardziej szczegółowo

Promieniowanie kosmiczne składa się głównie z protonów, z niewielką. domieszką cięższych jąder. Przechodząc przez atmosferę cząstki

Promieniowanie kosmiczne składa się głównie z protonów, z niewielką. domieszką cięższych jąder. Przechodząc przez atmosferę cząstki Odkrycie hiperjąder Hiperjądra to struktury jądrowe w skład których, poza protonami I neutronami, wchodzą hiperony. Odkrycie hiperjąder miało miejsce w 1952 roku, 60 lat temu, w Warszawie. Wówczas nie

Bardziej szczegółowo

Badanie właściwości przypadków produkcji dżet-przerwa w rapidity-dżet na Wielkim Zderzaczu Hadronów

Badanie właściwości przypadków produkcji dżet-przerwa w rapidity-dżet na Wielkim Zderzaczu Hadronów Badanie właściwości przypadków produkcji dżet-przerwa w rapidity-dżet na Wielkim Zderzaczu Hadronów Paula Świerska Promotor: dr Maciej Trzebiński Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki / 24 Plan

Bardziej szczegółowo

Fizyka cząstek elementarnych

Fizyka cząstek elementarnych Wykład III Metody doświadczalne fizyki cząstek elementarnych I Źródła cząstek elementarnych Elektrony, protony i neutrony tworzą otaczającą nas materię. Aby eksperymentować z elektronami wystarczy zjonizować

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD 8. Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników. Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW 25.11.2011

WYKŁAD 8. Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników. Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW 25.11.2011 Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników WYKŁAD 8 Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW 25.11.2011 Współczesne eksperymenty Wprowadzenie Akceleratory Zderzacze Detektory LHC Mapa drogowa Współczesne

Bardziej szczegółowo

Czego oczekujemy od LHC? Piotr Traczyk. IPJ Warszawa

Czego oczekujemy od LHC? Piotr Traczyk. IPJ Warszawa Czego oczekujemy od LHC? Piotr Traczyk IPJ Warszawa Plan 1)Dwa słowa o LHC 2)Eksperymenty i program fizyczny 3)Kilka wybranych tematów - szczegółowo 2 LHC Large Hadron Collider UWAGA! Start jeszcze w tym

Bardziej szczegółowo

Stany skupienia (fazy) materii (1) p=const Gaz (cząsteczkowy lub atomowy), T eratura, Tempe Ciecz wrzenie topnienie Ciało ł stałe ł (kryształ)

Stany skupienia (fazy) materii (1) p=const Gaz (cząsteczkowy lub atomowy), T eratura, Tempe Ciecz wrzenie topnienie Ciało ł stałe ł (kryształ) Plazma Kwarkowo-Gluonowa Nowy Stan Materii Stany skupienia (fazy) materii (1) p=const Gaz (cząsteczkowy lub atomowy), T eratura, Tempe Ciecz wrzenie topnienie Ciało ł stałe ł (kryształ) Diagram fazowy

Bardziej szczegółowo

Epiphany Wykład II: wprowadzenie

Epiphany Wykład II: wprowadzenie Epiphany 2008 LEP, 2: opady deszczu LHC This morning I visited the place where the street-cleaners dump the rubbish. My God, it was beautiful - Van Gogh 20 krajów europejskich należy do CERN Kraje

Bardziej szczegółowo

Plazma Kwarkowo-Gluonowa

Plazma Kwarkowo-Gluonowa Fizyka zderzeń relatywistycznych ciężkich jonów Wykład 0: LHC okno na Mikroświat Wykład 1: AA: Motywacja, cele fizyczne, akceleratory, eksperymenty Wykład 2: Plazma kwarkowo-gluonowa Wykład 3: Geometria

Bardziej szczegółowo

Przejścia fazowe w uogólnionym modelu modelu q-wyborcy na grafie zupełnym

Przejścia fazowe w uogólnionym modelu modelu q-wyborcy na grafie zupełnym Przejścia fazowe w uogólnionym modelu modelu q-wyborcy na grafie zupełnym Piotr Nyczka Institute of Theoretical Physics University of Wrocław Artykuły Opinion dynamics as a movement in a bistable potential

Bardziej szczegółowo

VI. 6 Rozpraszanie głębokonieelastyczne i kwarki

VI. 6 Rozpraszanie głębokonieelastyczne i kwarki r. akad. 005/ 006 VI. 6 Rozpraszanie głębokonieelastyczne i kwarki 1. Fale materii. Rozpraszanie cząstek wysokich energii mikroskopią na bardzo małych odległościach.. Akceleratory elektronów i protonów.

Bardziej szczegółowo

Symmetry and Geometry of Generalized Higgs Sectors

Symmetry and Geometry of Generalized Higgs Sectors Symmetry and Geometry of Generalized Higgs Sectors Ryo Nagai Tohoku University in collaboration with M. Tanabashi (Nagoya U.), Y. Uchida (Nagoya U.), and K. Tsumura (Kyoto U.) PPP2018 @ YITP, Aug. 6-10,

Bardziej szczegółowo

Cząstki elementarne wprowadzenie. Krzysztof Turzyński Wydział Fizyki Uniwersytet Warszawski

Cząstki elementarne wprowadzenie. Krzysztof Turzyński Wydział Fizyki Uniwersytet Warszawski Cząstki elementarne wprowadzenie Krzysztof Turzyński Wydział Fizyki Uniwersytet Warszawski Historia badania struktury materii XVII w.: ruch gwiazd i planet, zasady dynamiki, teoria grawitacji, masa jako

Bardziej szczegółowo

Grzegorz Stefanek Instytut Problemów Jądrowych w Warszawie Akademia Świętokrzyska w Kielcach

Grzegorz Stefanek Instytut Problemów Jądrowych w Warszawie Akademia Świętokrzyska w Kielcach Grzegorz Stefanek Instytut Problemów Jądrowych w Warszawie Akademia Świętokrzyska w Kielcach Grzegorz Stefanek, Instytut Problemów Jądrowych Akademia Świętokrzyska w Kielcach Konspekt Wstęp Cele fizyczne

Bardziej szczegółowo

Fizyka hadronowa. Fizyka układów złożonych oddziałujących silnie! (w których nie działa rachunek zaburzeń)

Fizyka hadronowa. Fizyka układów złożonych oddziałujących silnie! (w których nie działa rachunek zaburzeń) Fizyka układów złożonych oddziałujących silnie! (w których nie działa rachunek zaburzeń) Fizyka hadronowa Podstawowe pytania: Mechanizm generacji masy i uwięzienia związany z naturą oddziaływań silnych

Bardziej szczegółowo

Fizyka współczesna Co zazwyczaj obejmuje fizyka współczesna (modern physics)

Fizyka współczesna Co zazwyczaj obejmuje fizyka współczesna (modern physics) Fizyka współczesna Co zazwyczaj obejmuje fizyka współczesna (modern physics) Koniec XIX / początek XX wieku Lata 90-te XIX w.: odkrycie elektronu (J. J. Thomson, promienie katodowe), promieniowania Roentgena

Bardziej szczegółowo

LEPTON TAU : jako taki, oraz zastosowania. w niskich i wysokich energiach. Zbigniew Wąs

LEPTON TAU : jako taki, oraz zastosowania. w niskich i wysokich energiach. Zbigniew Wąs LEPTON TAU : jako taki, oraz zastosowania w niskich i wysokich energiach Zbigniew Wąs Podziękowania: A. Kaczmarska, E. Richter-Wąs (Atlas); A. Bożek (Belle); T. Przedziński, P. Golonka (IT); R. Decker,

Bardziej szczegółowo

Badanie Gigantycznego Rezonansu Dipolowego wzbudzanego w zderzeniach ciężkich jonów.

Badanie Gigantycznego Rezonansu Dipolowego wzbudzanego w zderzeniach ciężkich jonów. Badanie Gigantycznego Rezonansu Dipolowego wzbudzanego w zderzeniach ciężkich jonów. prof. dr hab. Marta Kicińska-Habior Wydział Fizyki UW Zakład Fizyki Jądra Atomowego e-mail: Marta.Kicinska-Habior@fuw.edu.pl

Bardziej szczegółowo

Strangeness in nuclei and neutron stars: many-body forces and the hyperon puzzle

Strangeness in nuclei and neutron stars: many-body forces and the hyperon puzzle Strangeness in nuclei and neutron stars: many-body forces and the hyperon puzzle Diego Lonardoni FRIB Theory Fellow In collaboration with: S. Gandolfi, LAL J. A. Carlson, LAL A. Lovato, AL & IF F. Pederiva,

Bardziej szczegółowo

czastki elementarne Czastki elementarne

czastki elementarne Czastki elementarne czastki elementarne "zwykła" materia, w warunkach które znamy na Ziemi, które panuja w ekstremalnych warunkach na Słońcu: protony, neutrony, elektrony. mówiliśmy również o neutrinach - czastki, które nie

Bardziej szczegółowo

Masy cząstek vs. struktura wewnętrzna

Masy cząstek vs. struktura wewnętrzna Masy cząstek vs. struktura wewnętrzna Leptony Hadrony Skąd wiemy, że atomy mają strukturę? Podobnie jak na atomy można spojrzeć na hadrony Rozpatrzmy wpierw proton i neutron http://pdg.lbl.gov 938.27203(8)

Bardziej szczegółowo

Kandydaci na prodziekanów

Kandydaci na prodziekanów Kandydaci na prodziekanów Prodziekan ds. Nauki prof. dr hab. Janina Kotus Prodziekan ds. Rozwoju dr hab. inż. Maciej Grzenda Prodziekan ds. Nauczania dr Konstanty Junosza-Szaniawski Prodziekan ds. Studenckich

Bardziej szczegółowo

Od odkrycia do poznania wlasnosci plazmy kwarkowo-gluonowej

Od odkrycia do poznania wlasnosci plazmy kwarkowo-gluonowej Od odkrycia do poznania wlasnosci plazmy kwarkowo-gluonowej Plan : Plazma? CERN SPS, RHIC, LHC,... Wykres fazowy silnie oddzialywujacej materii jadrowej - #1 fizyki jadrowej Badanie struktury - eksperyment

Bardziej szczegółowo

Nierównowagowe kondensaty polarytonów ekscytonowych z gigantycznym rozszczepieniem Zeemana w mikrownękach półprzewodnikowych

Nierównowagowe kondensaty polarytonów ekscytonowych z gigantycznym rozszczepieniem Zeemana w mikrownękach półprzewodnikowych Nierównowagowe kondensaty polarytonów ekscytonowych z gigantycznym rozszczepieniem Zeemana w mikrownękach półprzewodnikowych B. Piętka, M. Król, R. Mirek, K. Lekenta, J. Szczytko J.-G. Rousset, M. Nawrocki,

Bardziej szczegółowo

Podstawy informatyki kwantowej

Podstawy informatyki kwantowej Wykład 6 27 kwietnia 2016 Podstawy informatyki kwantowej dr hab. Łukasz Cywiński lcyw@ifpan.edu.pl http://info.ifpan.edu.pl/~lcyw/ Wykłady: 6, 13, 20, 27 kwietnia oraz 4 maja (na ostatnim wykładzie będzie

Bardziej szczegółowo

Autoreferat. Jacek Otwinowski. Lipiec Imię i nazwisko: Jacek Otwinowski Adres: ul. Poznańska 10/69, Kraków, Polska

Autoreferat. Jacek Otwinowski. Lipiec Imię i nazwisko: Jacek Otwinowski Adres: ul. Poznańska 10/69, Kraków, Polska Autoreferat Jacek Otwinowski Lipiec 2018 1 Dane osobowe Imię i nazwisko: Jacek Otwinowski Adres: ul. Poznańska 10/69, 30-012 Kraków, Polska 2 Posiadane dyplomy i tytuły naukowe Dyplom magistra nauk fizycznych

Bardziej szczegółowo

Poszukiwany: bozon Higgsa

Poszukiwany: bozon Higgsa Poszukiwany: bozon Higgsa Higgs widoczny w świetle kolajdera liniowego Fizyka Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych: TESLA & ZEUS Poszukiwane: czastki sypersymetryczne (SUSY) Fizyka Czastek i Oddziaływań

Bardziej szczegółowo

Właściwości chemiczne i fizyczne pierwiastków powtarzają się w pewnym cyklu (zebrane w grupy 2, 8, 8, 18, 18, 32 pierwiastków).

Właściwości chemiczne i fizyczne pierwiastków powtarzają się w pewnym cyklu (zebrane w grupy 2, 8, 8, 18, 18, 32 pierwiastków). Właściwości chemiczne i fizyczne pierwiastków powtarzają się w pewnym cyklu (zebrane w grupy 2, 8, 8, 18, 18, 32 pierwiastków). 1925r. postulat Pauliego: Na jednej orbicie może znajdować się nie więcej

Bardziej szczegółowo

Podstawy fizyki subatomowej

Podstawy fizyki subatomowej Podstawy fizyki subatomowej Zenon Janas Zakład Fizyki Jądrowej IFD UW ul. Pasteura 5 p..81 tel. 55 3 681 e-mail: janas@fuw.edu.pl http://www.fuw.edu.pl/~janas/fsuba/fizsub.htm Zasady zaliczenia Obecność

Bardziej szczegółowo

2008/2009. Seweryn Kowalski IVp IF pok.424

2008/2009. Seweryn Kowalski IVp IF pok.424 2008/2009 seweryn.kowalski@us.edu.pl Seweryn Kowalski IVp IF pok.424 Plan wykładu Wstęp, podstawowe jednostki fizyki jądrowej, Własności jądra atomowego, Metody wyznaczania własności jądra atomowego, Wyznaczanie

Bardziej szczegółowo

Jądra o wysokich energiach wzbudzenia

Jądra o wysokich energiach wzbudzenia Jądra o wysokich energiach wzbudzenia 1. Utworzenie i rozpad jądra złożonego a) model statystyczny 2. Gigantyczny rezonans dipolowy (GDR) a) w jądrach w stanie podstawowym b) w jądrach w stanie wzbudzonym

Bardziej szczegółowo

Fizyka hadronowa. Fizyka układów złożonych oddziałujących silnie! (dla których nie działa rachunek zaburzeń)

Fizyka hadronowa. Fizyka układów złożonych oddziałujących silnie! (dla których nie działa rachunek zaburzeń) Fizyka układów złożonych oddziałujących silnie! (dla których nie działa rachunek zaburzeń) Fizyka hadronowa Podstawowe pytania: Mechanizm generacji masy i uwięzienia związany z naturą oddziaływań silnych

Bardziej szczegółowo

Zderzenia relatywistyczne

Zderzenia relatywistyczne Zderzenia relatywistyczne Fizyka I (B+C) Wykład XIX: Zderzenia nieelastyczne Energia progowa Rozpady czastek Neutrina Zderzenia relatywistyczne Zderzenia elastyczne 2 2 Czastki rozproszone takie same jak

Bardziej szczegółowo

Cząstki elementarne i ich oddziaływania III

Cząstki elementarne i ich oddziaływania III Cząstki elementarne i ich oddziaływania III 1. Przekrój czynny. 2. Strumień cząstek. 3. Prawdopodobieństwo procesu. 4. Szybkość reakcji. 5. Złota Reguła Fermiego 1 Oddziaływania w eksperymencie Oddziaływania

Bardziej szczegółowo

Niezachowanie CP najnowsze wyniki

Niezachowanie CP najnowsze wyniki Niezachowanie CP najnowsze wyniki Dlaczego łamanie CP jest ważne asymetria barionowa we Wszechświecie Łamanie CP w sektorze mezonów dziwnych Łamanie CP w sektorze mezonów pięknych Asymetria barionowa we

Bardziej szczegółowo

Kategoryzacja

Kategoryzacja Kategoryzacja 2013-2016 Bartłomiej Szafran 7.10.2016 Dotacja statutowa dotacja statutowa w mln PLN 2012 2.6 2013 2.1 2014 2.8 A+ 2015 3.5 bez przeniesienia 2016 3.4 przy kategorii A dostalibysmy 2.25 mln

Bardziej szczegółowo

Relatywistyczne zderzenia ciężkich jonów jako narzędzie w badaniu diagramu fazowego silnie oddziałującej materii

Relatywistyczne zderzenia ciężkich jonów jako narzędzie w badaniu diagramu fazowego silnie oddziałującej materii Relatywistyczne zderzenia ciężkich jonów jako narzędzie w badaniu diagramu fazowego silnie oddziałującej materii Katarzyna Grebieszkow 5 lutego 2016 Streszczenie W dokumencie pokazane są podstawowe cele

Bardziej szczegółowo

Pierwsze dwa lata LHC

Pierwsze dwa lata LHC Pierwsze dwa lata LHC Barbara Wosiek Instytut Fizyki Jądrowej im. Henryka Niewodniczańskiego, Polskiej Akademii Nauk Radzikowskiego 152, 31-342 Kraków barbara.wosiek@ifj.edu.pl 2011-10-21 B. Wosiek, Sem.

Bardziej szczegółowo

Jądra o wysokich energiach wzbudzenia

Jądra o wysokich energiach wzbudzenia Jądra o wysokich energiach wzbudzenia 1. Utworzenie i rozpad jądra złożonego a) model statystyczny 2. Gigantyczny rezonans dipolowy (GDR) a) w jądrach w stanie podstawowym b) w jądrach w stanie wzbudzonym

Bardziej szczegółowo

Zespół Zakładów Fizyki Jądrowej

Zespół Zakładów Fizyki Jądrowej gluons Zespół Zakładów Fizyki Jądrowej Zakład Fizyki Hadronów Zakład Doświadczalnej Fizyki Cząstek i jej Zastosowań Zakład Teorii Układów Jądrowych QCD Zakład Fizyki Hadronów Badanie struktury hadronów,

Bardziej szczegółowo

PODSUMOWANIE DZIA LALNOŚCI NAUKOWEJ

PODSUMOWANIE DZIA LALNOŚCI NAUKOWEJ Dr Ewa G ladysz-dziaduś Instytut Fizyki Jadrowej, PAN, Kraków, Polska Za l acznik 5 PODSUMOWANIE DZIA LALNOŚCI NAUKOWEJ 1. Wykszta lcenie - stopnie naukowe: Magister Fizyki, Uniwersytet Jagielloński, Kraków,

Bardziej szczegółowo

Rozdział 7 Kinematyka oddziaływań. Wnioski z transformacji Lorentza. Zmienna x Feynmana, pospieszność (rapidity) i pseudopospieszność

Rozdział 7 Kinematyka oddziaływań. Wnioski z transformacji Lorentza. Zmienna x Feynmana, pospieszność (rapidity) i pseudopospieszność Rozdział 7 Kinematyka oddziaływań. Wnioski z transformacji Lorentza. Zmienna x Feynmana, pospieszność (rapidity) i pseudopospieszność (pseudorapidity). Rozpraszanie leptonów na hadronach. Zmienna x Bjorkena.

Bardziej szczegółowo

Marek Kowalski

Marek Kowalski Jak zbudować eksperyment ALICE? (A Large Ion Collider Experiment) Jeszcze raz diagram fazowy Interesuje nas ten obszar Trzeba rozpędzić dwa ciężkie jądra (Pb) i zderzyć je ze sobą Zderzenie powinno być

Bardziej szczegółowo

Wiadomości wstępne. Krótka historia Przekrój czynny Układ jednostek naturalnych Eksperymenty formacji i produkcji

Wiadomości wstępne. Krótka historia Przekrój czynny Układ jednostek naturalnych Eksperymenty formacji i produkcji Wiadomości wstępne Krótka historia Przekrój czynny Układ jednostek naturalnych Eksperymenty formacji i produkcji Historia fizyki cząstek w pigułce 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990 000 Bevatron PS AGS

Bardziej szczegółowo

Wielki Wybuch czyli podróż do początku wszechświata. Czy może się to zdarzyć na Ziemi?

Wielki Wybuch czyli podróż do początku wszechświata. Czy może się to zdarzyć na Ziemi? Wielki Wybuch czyli podróż do początku wszechświata Czy może się to zdarzyć na Ziemi? Świat pod lupą materia: 10-4 m kryształ: 10-9 m ρ=2 3 g/cm 3 atom: 10-10 m jądro: 10-14 m nukleon: 10-15 m (1fm) ρ=10

Bardziej szczegółowo

Fizyka kwantowa. promieniowanie termiczne zjawisko fotoelektryczne. efekt Comptona dualizm korpuskularno-falowy. kwantyzacja światła

Fizyka kwantowa. promieniowanie termiczne zjawisko fotoelektryczne. efekt Comptona dualizm korpuskularno-falowy. kwantyzacja światła W- (Jaroszewicz) 19 slajdów Na podstawie prezentacji prof. J. Rutkowskiego Fizyka kwantowa promieniowanie termiczne zjawisko fotoelektryczne kwantyzacja światła efekt Comptona dualizm korpuskularno-falowy

Bardziej szczegółowo

Bozon Higgsa prawda czy kolejny fakt prasowy?

Bozon Higgsa prawda czy kolejny fakt prasowy? Bozon Higgsa prawda czy kolejny fakt prasowy? Sławomir Stachniewicz, IF PK 1. Standardowy model cząstek elementarnych Model Standardowy to obecnie obowiązująca teoria cząstek elementarnych, które są składnikami

Bardziej szczegółowo

Elementy Fizyki Jądrowej. Wykład 5 cząstki elementarne i oddzialywania

Elementy Fizyki Jądrowej. Wykład 5 cząstki elementarne i oddzialywania Elementy Fizyki Jądrowej Wykład 5 cząstki elementarne i oddzialywania atom co jest elementarne? jądro nukleon 10-10 m 10-14 m 10-15 m elektron kwark brak struktury! elementarność... 1897 elektron (J.J.Thomson)

Bardziej szczegółowo

Temat 2. BADANIA EKSPERYMENTALNE I TEORETYCZNE W ZAKRESIE FIZYKI JĄDROWEJ I ODDZIAŁYWAŃ SILNYCH

Temat 2. BADANIA EKSPERYMENTALNE I TEORETYCZNE W ZAKRESIE FIZYKI JĄDROWEJ I ODDZIAŁYWAŃ SILNYCH Temat 2. BADANIA EKSPERYMENTALNE I TEORETYCZNE W ZAKRESIE FIZYKI JĄDROWEJ I ODDZIAŁYWAŃ SILNYCH Prace eksperymentalne w tej dziedzinie prowadzone były w Zakładach NZ21 i NZ22, oraz NZ23 a teoretyczne w

Bardziej szczegółowo

Akceleratory Cząstek

Akceleratory Cząstek M. Trzebiński Akceleratory cząstek 1/30 Akceleratory Cząstek Maciej Trzebiński Instytut Fizyki Jądrowej Polskiej Akademii Nauki Praktyki studenckie na LHC IFJ PAN, 23 sierpnia 2016 Obserwacje w makroświecie

Bardziej szczegółowo

Podstawy Fizyki Jądrowej

Podstawy Fizyki Jądrowej Podstawy Fizyki Jądrowej III rok Fizyki Kurs WFAIS.IF-D008.0 Składnik egzaminu licencjackiego (sesja letnia)! OPCJA: Po uzyskaniu zaliczenia z ćwiczeń możliwość zorganizowania ustnego egzaminu (raczej

Bardziej szczegółowo

Few-fermion thermometry

Few-fermion thermometry Few-fermion thermometry Phys. Rev. A 97, 063619 (2018) Tomasz Sowiński Institute of Physics of the Polish Academy of Sciences Co-authors: Marcin Płodzień Rafał Demkowicz-Dobrzański FEW-BODY PROBLEMS FewBody.ifpan.edu.pl

Bardziej szczegółowo

Karta przedmiotu. Przedmiot Grupa ECTS. Fizyka Wysokich Energii 9. Kierunek studiów: fizyka. Specjalność: fizyka

Karta przedmiotu. Przedmiot Grupa ECTS. Fizyka Wysokich Energii 9. Kierunek studiów: fizyka. Specjalność: fizyka Wydział Fizyki, Uniwersytet w Białymstoku Kod USOS Karta przedmiotu Przedmiot Grupa ECTS Fizyka Wysokich Energii 9 Kierunek studiów: fizyka Specjalność: fizyka Formy zajęć Wykład Konwersatorium Seminarium

Bardziej szczegółowo

Własności jąder w stanie podstawowym

Własności jąder w stanie podstawowym Własności jąder w stanie podstawowym Najważniejsze liczby kwantowe charakteryzujące jądro: A liczba masowa = liczbie nukleonów (l. barionów) Z liczba atomowa = liczbie protonów (ładunek) N liczba neutronów

Bardziej szczegółowo

Symetrie. D. Kiełczewska, wykład 5 1

Symetrie. D. Kiełczewska, wykład 5 1 Symetrie Symetrie a prawa zachowania Spin Parzystość Spin izotopowy Multiplety hadronowe Niezachowanie parzystości w oddz. słabych Sprzężenie ładunkowe C Symetria CP Zależność spinowa oddziaływań słabych

Bardziej szczegółowo

Oddziaływania fundamentalne

Oddziaływania fundamentalne Oddziaływania fundamentalne Silne: krótkozasięgowe (10-15 m). Siła rośnie ze wzrostem odległości. Znaczna siła oddziaływania. Elektromagnetyczne: nieskończony zasięg, siła maleje z kwadratem odległości.

Bardziej szczegółowo

Teoria Orbitali Molekularnych. tworzenie wiązań chemicznych

Teoria Orbitali Molekularnych. tworzenie wiązań chemicznych Teoria Orbitali Molekularnych tworzenie wiązań chemicznych Zbliżanie się atomów aż do momentu nałożenia się ich orbitali H a +H b H a H b Wykres obrazujący zależność energii od odległości atomów długość

Bardziej szczegółowo

Kondensat Bosego-Einsteina okiem teoretyka

Kondensat Bosego-Einsteina okiem teoretyka Kondensat Bosego-Einsteina okiem teoretyka Krzysztof Sacha Instytut Fizyki im. M. Smoluchowskiego, Uniwersytet Jagielloński Plan: Kondensacja Bosego-Einsteina. Teoretyczny opis kondensatu. Przyk lady.

Bardziej szczegółowo

Informatyka kwantowa i jej fizyczne podstawy Rezonans spinowy, bramki dwu-kubitowe

Informatyka kwantowa i jej fizyczne podstawy Rezonans spinowy, bramki dwu-kubitowe Wykład 4 29 kwietnia 2015 Informatyka kwantowa i jej fizyczne podstawy Rezonans spinowy, bramki dwu-kubitowe Łukasz Cywiński lcyw@ifpan.edu.pl http://info.ifpan.edu.pl/~lcyw/ Dobra lektura: Michel Le Bellac

Bardziej szczegółowo

Cząstki elementarne Odkrycia Prawa zachowania Cząstki i antycząstki

Cząstki elementarne Odkrycia Prawa zachowania Cząstki i antycząstki Wszechświat cząstek elementarnych WYKŁAD 3 Cząstki elementarne Odkrycia Prawa zachowania Cząstki i antycząstki 4.III.2009 Fizyka cząstek elementarnych Wiek XX niezwykły y rozwój j fizyki, pojawiły y się

Bardziej szczegółowo

DYFRAKCJA W ODDZIAŁYWANIACH e-p NA AKCELRATORZE HERA

DYFRAKCJA W ODDZIAŁYWANIACH e-p NA AKCELRATORZE HERA DYFRAKCJA W ODDZIAŁYWANIACH e-p NA AKCELRATORZE HERA Jan Figiel Dyfrakcja w oddziaływaniach hadronów model Regge Dyfrakcja w oddziaływaniach e-p perturbacyjna chromodynamika (pqcd) produkcja mezonów wektorowych

Bardziej szczegółowo

Nanofizyka co wiemy, a czego jeszcze szukamy?

Nanofizyka co wiemy, a czego jeszcze szukamy? Nanofizyka co wiemy, a czego jeszcze szukamy? Maciej Maśka Zakład Fizyki Teoretycznej UŚ Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego ...czyli dlaczego NANO

Bardziej szczegółowo

Mody sprzężone plazmon-fonon w silnych polach magnetycznych

Mody sprzężone plazmon-fonon w silnych polach magnetycznych Mody sprzężone plazmon-fonon w silnych polach magnetycznych Mody sprzężone w półprzewodnikach polarnych + E E pl η = st α = E E pl ξ = p B.B. Varga,, Phys. Rev. 137,, A1896 (1965) A. Mooradian and B. Wright,

Bardziej szczegółowo

Zadania z mechaniki kwantowej

Zadania z mechaniki kwantowej Zadania z mechaniki kwantowej Gabriel Wlazłowski 13 maja 2016 Rachunek zaburzeń bez czasu 1. Metodą rachunku zaburzeń obliczyć pierwszą i drugą poprawkę dla poziomów energetycznych oscylatora harmonicznego

Bardziej szczegółowo

Elektron i proton jako cząstki przyspieszane

Elektron i proton jako cząstki przyspieszane Elektron i proton jako cząstki przyspieszane Streszczenie Obecnie znanych jest wiele metod przyśpieszania cząstek. Przyśpieszane są elektrony, protony, deuterony a nawet jony ciężkie. Wszystkie one znalazły

Bardziej szczegółowo

I.4 Promieniowanie rentgenowskie. Efekt Comptona. Otrzymywanie promieniowania X Pochłanianie X przez materię Efekt Comptona

I.4 Promieniowanie rentgenowskie. Efekt Comptona. Otrzymywanie promieniowania X Pochłanianie X przez materię Efekt Comptona r. akad. 004/005 I.4 Promieniowanie rentgenowskie. Efekt Comptona Otrzymywanie promieniowania X Pochłanianie X przez materię Efekt Comptona Jan Królikowski Fizyka IVBC 1 r. akad. 004/005 0.01 nm=0.1 A

Bardziej szczegółowo

Nadprzewodnictwo w nanostrukturach metalicznych Paweł Wójcik Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej, AGH

Nadprzewodnictwo w nanostrukturach metalicznych Paweł Wójcik Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej, AGH Nadprzewodnictwo w nanostrukturach metalicznych Paweł Wójcik Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej, AGH Współpraca: Akademickie Centrum Materiałów i Nanotechnologii dr Michał Zegrodnik, prof. Józef Spałek

Bardziej szczegółowo

Rezonanse, Wykresy Dalitza. Lutosława Mikowska

Rezonanse, Wykresy Dalitza. Lutosława Mikowska Rezonanse, Wykresy Dalitza Lutosława Mikowska 19.10.2015 26.10.2015 REZONANSE Analizę fal parcjalnych można zastosować do opisu rozpraszania dwóch cząstek, traktując jedną jako centrum rozpraszające, a

Bardziej szczegółowo

Wstęp do Optyki i Fizyki Materii Skondensowanej

Wstęp do Optyki i Fizyki Materii Skondensowanej Wstęp do Optyki i Fizyki Materii Skondensowanej Część I: Optyka, wykład 4 wykład: Piotr Fita pokazy: Andrzej Wysmołek ćwiczenia: Anna Grochola, Barbara Piętka Wydział Fizyki Uniwersytet Warszawski 2013/14

Bardziej szczegółowo

Reakcje jądrowe. kanał wyjściowy

Reakcje jądrowe. kanał wyjściowy Reakcje jądrowe X 1 + X 2 Y 1 + Y 2 +...+ b 1 + b 2 kanał wejściowy kanał wyjściowy Reakcje wywołane przez nukleony - mechanizm reakcji Wielkości mierzone Reakcje wywołane przez ciężkie jony a) niskie

Bardziej szczegółowo

Wstęp do fizyki cząstek elementarnych

Wstęp do fizyki cząstek elementarnych Wstęp do fizyki cząstek elementarnych Ewa Rondio cząstki elementarne krótka historia pierwsze cząstki próby klasyfikacji troche o liczbach kwantowych kolor uwięzienie kwarków obecny stan wiedzy oddziaływania

Bardziej szczegółowo

Podstawy fizyki subatomowej. 3 kwietnia 2019 r.

Podstawy fizyki subatomowej. 3 kwietnia 2019 r. Podstawy fizyki subatomowej Wykład 7 3 kwietnia 2019 r. Atomy, nuklidy, jądra atomowe Atomy obiekt zbudowany z jądra atomowego, w którym skupiona jest prawie cała masa i krążących wokół niego elektronów.

Bardziej szczegółowo

Fragmentacja pocisków

Fragmentacja pocisków Wybrane zagadnienia spektroskopii jądrowej 2004 Fragmentacja pocisków Marek Pfützner 823 18 96 pfutzner@mimuw.edu.pl http://zsj.fuw.edu.pl/pfutzner Plan wykładu 1. Wiązki radioaktywne i główne metody ich

Bardziej szczegółowo

Sylwa czyli silva rerum na temat fizyki cz astek elementarnych

Sylwa czyli silva rerum na temat fizyki cz astek elementarnych Sylwa czyli silva rerum na temat fizyki cz astek elementarnych Barbara Badełek Uniwersytet Warszawski i Uniwersytet Uppsalski Nauczyciele fizyki w CERN 20 26 maja 2007 B. Badełek (Warsaw and Uppsala) Silva

Bardziej szczegółowo

Metody Lagrange a i Hamiltona w Mechanice

Metody Lagrange a i Hamiltona w Mechanice Metody Lagrange a i Hamiltona w Mechanice Mariusz Przybycień Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej Akademia Górniczo-Hutnicza Wykład 8 M. Przybycień (WFiIS AGH) Metody Lagrange a i Hamiltona... Wykład

Bardziej szczegółowo

Przegląd działalności naukowej 2011-2013 Zakład Oddziaływań Leptonów NZ11

Przegląd działalności naukowej 2011-2013 Zakład Oddziaływań Leptonów NZ11 Przegląd działalności naukowej 2011-2013 Zakład Oddziaływań Leptonów NZ11 Grażyna Nowak Samodzielni pracownicy naukowi Adiunkci 1) dr hab. Andrzej Bożek 2) dr hab. Lidia Görlich (ALICE od 02.2012) 3) dr

Bardziej szczegółowo

Wstęp do oddziaływań hadronów

Wstęp do oddziaływań hadronów Wstęp do oddziaływań hadronów Mariusz Przybycień Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej Akademia Górniczo-Hutnicza Wykład 9 M. Przybycień (WFiIS AGH) Wstęp do oddziaływań hadronów Wykład 9 1 / 21 Rozpraszanie

Bardziej szczegółowo